بازسازی صخره بلند مزیتهای نهفته در ارتقاء سامانه دفاع هوایی تور در میانه دهه هشتاد میلادی ( 1986) ارتش شوروی سابق بدنبال سامانه جدیدی در برد کوتاه به منظور جایگزینی سیستم های قدیمی تر خود بود که با معرفی سامانه "تور" این مساله به ثمر رسید و دنبال شد . با ورود بخدمت این سیستم جدید و براساس نیازمندهایی جدید ارتش شوروی و سپس روسیه ، این سیستم بارها مورد بروزرسانی قرار گرفت که نتیجه این بهسازی ها ، افزایش تدریجی قابلیتهای سامانه تور بود . با این حال ، برخی ناظران نظامی براین عقیده اند که پتانسیل رزمی تور هنوز به پایان نرسیده ، به همین دلیل ، پروژه های بهینه سازی این سیستم در حال برنامه ریزی است تا پارامترهای رزمی آن در مقایسه با نمونه های قدیمی تر ، افزایش پیدا نماید . روند توسعه با توجه به این مساله ، در نمایشگاه آرمیا 2021 صنعت دفاعی روسیه مبادرت به انتشار اسناد مرتبط به مراحل توسعه و بهینه سازی جدید سیستم تور نموده که در این میان تولید کننده اصلی ، یعنی شرکت Izhevsk electromechanical plant ، چند برنامه را که براساس شاسی های مختلف و با قابلیتهای رزمی متفاوت پایه گذاری شده بود ، برای صادرات به نمایش گذاشت . فانیل زیاتدینوف بر همین اساس ، به گفته مدیر شرکت روسی ، فانیل زیاتدینوف ، برنامه ریزی برای ارتقاء سامانه تور ، عملا از لحظه تحویل آن به مشتری اولیه ( ارتش شوروی ) آغاز شد ،اما روند اصلی این برنامه ها از سال 2013 شکل عملی بخود گرفت و بر خلاف گذشته ، شرکت روسی از همکاری نهادها و مجموعه های فناورانه مختلفی برای حداکثررسانی قابلیتهای رزمی تور بهره می گیرد . به گفته این مقام ارشد ، کاری که در حال انجام است ، بهبود اساسی تمامی ویژگی های اصلی این محصول خواهد بود ، هر چند جزییات همچنان طبقه بندی محسوب می گردد .درصورتی که گفته های زیاتدینوف مبناء تحلیل قرار گیرد ، احتمالا برنامه بهینه سازی تور هنوز در مرحله توسعه قرار دارد و بر همین اساس ، فناوری مورد استفاده می بایست با تهدیدهای موجود و آینده منطبق شده و سپس برای آزمایش عرضه شود . در این ارتباط هنوز برنامه وزارت دفاع و این شرکت روسی مشخص نیست ، اما موفقیتهای اخیر در بهینه سازی سامانه های مشابه ، می تواند به بستری برای گمانی زنی ها تبدیل گردد . سامانه دفاع هوایی Tor-M2KM مزیتهای اصلی بروزرسانی سامانه تور به شکل ذاتی ، سامانه دفاع هوایی کوتاه برد تور برای محافظت از واحدهای نیروی زمینی در برابر طیف متنوعی از تهدیدات هوایی طراحی شده که بر همین اساس ، یک سامانه رزمی نصب شده بر روی شاسی با تحرک بالاست که میتواند تمامی زیرسامانه های اصلی برای ایفای ماموریت را با خود حمل کند . در همین راستا ، رادار و سیستم های مرتبط برای شناسایی و کشف اهداف ، یک ماژول با قابلیت حمل چند موشک بر روی یک شاسی شنی دار نصب شده که میتواند بصورت مستقل و در حین حرکت یا ایستا مبادرت به درگیری با اهداف نماید . سامانه دفاع هوایی تور بر روی شاسی 4 محوره BAZ بدین ترتیب ، آخرین گونه بروزرسانی شده این سیستم یعنی تورام-2 ضمن حفظ معماری نسخه اولیه ، به تجهیزات پیشرفته تری مجهزشده که از مهمترین آنها ، موشک جدید 9M338 است که ضمن برخورداری از ابعاد کوچکتر ، ویژگیهای پروازی به مراتب بهتری را به نمایش می گذارد که حامل آن قابلیت حمل تا 16 تیر موشک را بدست می آورد . از سویی دیگر ، تغییراتی در شاسی حامل نیز بوجود آمده که مهمترین آن ، اضافه شده قابلیت حضوردر اقلیم قطبی است ( گونه TOR-M2DT) ،در حالی که در جدیدترین نمایشگاه نظامی روسیه ، گونه TOR-M2K بر روی یک شاسی چرخدار سه محوره و درنهایت گونه TOR-M2KM با قابلیت حمل بر روی پیکربندهای خودرویی متفاوت است که انعطاف پذیری بسیار جذابی را به نمایش می گذارد . سامانه بهینه سازی شده تور ام-2 در حوزه پتانسیل رزمی نیز تغییرات قابل توجهی را بخود می بیند ، چنانکه برد کشف این سیستم برای جتهای رزمی مهاجم به 32-30 کیلومتر ، برای پهپادها به 10-5 کیلومتر رسیده ،در حالی که بطور همزمان می تواند 10 هدف را ردیابی و با 4 هدف براساس اولویت تهدید ، درگیر شود . سرعت موشک جدید (9M338) بارسیدن به عدد 1000 متر بر ثانیه ، قابلیت انهدام اهداف در بردی برابر 16 کیلومتر و ارتفاع 10 کیلومتری را داراست که براساس ادعای روسها فشاری تا 30 برابر نیروی گرانش را میتواند تحمل کند . با توجه به این داده ها ، موشکهای استاندارد تور ام-2 کارایی نسخه بروزرسانی شده را تا حد بسیار زیادی افزایش داده است . زمینه های نوسازی از یک نظر ، می توان چنین تحلیل نمود به مانند همه برنامه های بهینه سازی سامانه های رزمی ، نوسازی سامانه تور به سه روش انجام گرفته و خواهد گرفت . نخست ، توسعه نظام مند سامانه های الکترونیک که وظیفه جستجو و نابودی اهداف ، مخابرات و کنترل آتش را بر عهده دارند ، است . دومین مرحله ، بهبود توانایی های موشک مورد استفاده در این سیستم و در نهایت ، سومین مرحله ، بهینه سازی حامل موشک /رادار با هدف افزایش تحرک مجموعه سیستم دفاع هوایی خواهد بود . سامانه دفاع هوایی تور ام-2 با توجه به روند فوق ، به نظر می رسد که مشکل تحرک پذیری این سامانه بطور کامل حل شده ، بطوریکه ارتش روسیه و مشتریان اصلی ، شاسی های استاندارد را در اختیار دارند ، در حالی که بطور اختصاصی ، گونه ای شنی دار برای عملیات در قطب نیز در دسترس قرار دارد . با این حال اگر مشتری درخواست متفاوتی داشته باشد ، سازنده می تواند براساس نیاز مشتری ، مبادرت به تامین آن نماید.از سویی دیگر ، نیاز به ارتقاء بخش الکترونیک سیستم دفاع هوایی فوق الذکر ، در اولویت نخست قرار دارد . با توجه به اهمیت این مرحله ، سامانه تور ام-2 اگر چه ویژگی های بهبود یافته ای را هم اکنون در اختیار دارد ، اما این ویژگی های می بایست مجدداً بهینه سازی شوند . علاوه براین ، پتانسیل درگیری با پهپادها و اهداف پنهانکار نیز باید در نسخه های جدیدتر تور بطور آشکار ، اضافه شود ،در حالی که بهبود سامانه های مخابراتی و کنترل- فرماندهی نیز موجبات افزایش کارایی کل مجموعه خواهد شد . سامانه دفاع هوایی کوتاهبرد ویژه مناطق قطبی Tor-M2DT در این میان ، گرچه سطح عملکرد سیستم تور به مرحله قابل توجهی رسیده ، اما این مساله ، مانع از بهینه سازی های بیشتر نمی بایست باشد . در این مورد ، اولویت اصلی برای آینده ، نوسازی سامانه های الکترونیکی وپیشرانه موشک خواهد بود که این امر ، سیستم تور را از رده سامانه های دفاع هوایی کوتاهبرد خارج کرده و توانمندی های جدیدی بدان خواهد بخشید . در این حوزه ، رسانه های روسی در اکتبر 2020 با انتشار اخباری مدعی شدند که قراراست موشک جدیدی برای سیستم تور ام-1 طراحی شود که در مقایسه با موشک استاندارد این گونه ، کوچکتر ، سبکتر و ارزان تر خواهد بود ، هرچند جزییات جدیدتری گزارش نگردید ،اما نفس این خبر ، نشاندهنده هدف گذاری روسها برای مشتریان قدیمی این سامانه است . سامانه دفاع هوایی کوتاهبرد Tor-M2KM بر روی عرشه اصلی شناور رزمی قابلیت بالقوه برای ارتقاء توسعه سامانه دفاع هوایی برای چند دهه است که همچنان ادامه دارد و بطور منظم ، نتایج جدیدی را با خود همراه نموده است . با این حال ، حتی جدیدترین نسخه سامانه تور ( TOR –M2 ) که درسال 2016 وارد خدمت شد ، نیزدر حال حاضر قدیمی است . بدیهی است که این گونه نیز به بهینه سازی بیشتری نیاز دارد که این مساله در گفتگو با مدیر شرکت سازنده این سیستم ، مشخص است ، اما اینکه بهینه سازی در دست توسعه ، چه ماهیتی دارد ، همچنان در ابهام قرار گرفته است . پی نوشت : 1- بن پایه 2--استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی در انجمن میلیتاری ، براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی " منوط به ذکر دقیق منبع است . امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری ) بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند .

گزارش بررسی سانحه هواپيمای اکراينی منتشر شد (۲۷ اسفند ۱۳۹۹ ساعت ۱۶:۵۸) سازمان هواپیمایی کشوری ضمن ادای احترام به شهدای سانحه هواپیمایی اکراین و ابراز همدردی عمیق و مجدد با خانواده‌های داغدار این عزیزان، گزارش بررسی سانحه هواپیمای اکراینی را برابر استاندارهای بین المللی در تارنمای عمومی این سازمان منتشر کرد. این گزارش که با اهداف پیشگیرانه تهیه شده است، مشتمل بر تشریح تمامی اطلاعات، یافته ها‌، تحلیل ‌و نتیجه گیری تخصصی ۱۲ گروه کارشناسی بوده و اقدامات اصلاحی را در ابعاد بین المللی درخواست کرده است. این هواپیما در ۱۸ دیماه سال ۱۳۹۸ با ۱۷۶ مسافر و خدمه در مسیر تهران به کیف مورد هدف یکی از سامانه های دفاع هوایی کشور قرار گرفت و دچار سانحه شد. فایل pdf حجم 2.2 مگابایت https://s16.picofile.com/file/8428269934/139912271732197622244374.pdf.html یا https://newsmedia.tasnimnews.com/Tasnim/Uploaded/Document/1399/12/27/139912271732197622244374.pdf https://www.cao.ir/news/organizatioal/detail?public_content=32153&title=گزارش-بررسي-سانحه-هواپيماي-اکرايني-منتشر-شد =================== با توجه به گزارش و اجرا شدن نوتام در غرب کشور مشخص هست تمهیدات لازم اتخاذ شده بوده. حتی طبق این گزارش هواپیمای اوکراینی پیش از روشن کردن موتور، اجازه گرفته بوده! (هماهنگی بخش مراقبت پرواز با بخش دفاع هوایی)

نکته ای به رو بحث دوستان اضافه کنم. خود المانیها و فرانسوی ها در پروژه MGCS ایده ها گسترده ای دارند تا نسل جدید خودروهای زرهی را معرفی کنند. پروژه MGCS فراتر از نصب یک توپ کالیبر 130 یا 140 میلیمتری بر روی تانک های اصلی میدان نبرد است. برای روشن شدن بحث توجه شما به لوگو طرح MGCS جلب میکنم : در تصویر بالا مشاهد میکنید شرکت های المانی و فرانسوی حاضر در پروژه درنظر دارند 3 نوع خودرو زرهی در بحث پروژه MGCS را معرفی کنند. که نشان دهنده این است که پروژه MGCS فراتر از نصب توپ با کالییر 130 میلیمتری بر روی خودرو زرهی است. نوع اول خودرو زرهی در این لوگو از سمت راست یک خودرو زرهی همانند تانک های اصلی میدان نبرد است که مجهز توپ کالیبر بالا است که احتمال این توپ کالیبر 130 یا 140 میلیمتری خواهد بود. همین طور که در این طرح مشخص است این خودرو زرهی قابلیت لینک شدن با پهپادها و ریز پهپادها را دارد. نوع دوم خودرو زرهی فاقد سلاح سنگین است و فقط مجهز به تعداد زیادی موشکهای هدایت شوند و قابلیت لینک شدن به پهپادها را دارد احتمالا این نوع خودرو نوعی از خودروهای فرماندهی و یا پشیبانی آتش باشد. نوع سوم از خودروهای زرهی همانند نفربرها و با خودروهای رزمی پیاده نظام کنونی است که قابلیت شلیک موشک های هدایت شونده را دارد. پس نصب توپ کالیبیر بالاتر از 120 میلیمتری بر روی نسل جدید خودروهای زرهی خصوصا پروژه MGCS فقط بخشی از تحویل ساختاری خودروهای زرهی نسل آینده است. که هدف اصلی این جایگزینی افزایش قدرت اتش مستقیم هست. احتمالا در اینده برای قدرتمند شدن آتش غیر مسقیم نیروهای زرهی از موشک ها و پهپادها کمک گرفته خواهد شد. پیشگامان طراحی خودروهای زرهی در سراسر دنیا همانند رژیم صهیونیستی، آلمان/فرانسه و آمریکا در نظر دراند تا خودروهای زرهی را به موشکهای هدایت شونده هوشمندتر و سریعتر در کنار پهپادها و ریز پهپادها مجهز کنند. همچنین قابلیت های جنگهای شبکه محور نوین به همراه هوش مصنوعی بخشی دیگر از قابلیتهای خودروهای زرهی آینده خواهد بود تا عملکرد خدمه در میدان نبرد بهبود یابد. در پروژه MGCS بخش های دفاعی المان و فرانسه در نظر دارند تا در طرح های خودروهای زرهی نسل جدید ویژگیهای ماژولار بودن را نیز به شکل ویژه ای به طرح خود اضافه نمایند. یک طرح اولیه از پروژه MGCS که توسط فرانسویها ارائه شده است. نقش موثر پهپادها و ریز پهپادها در پروژه MGCS و نسل آینده خودروهای زرهی غیر قابل انکار است.

راستی از کیل مارک روی بدنه اون سیستم تور چه خبر؟ یه 737 روش قشنگ میشه

متاسفانه فایل صوتی منتشر شده که دروغ مسئولین هواپیمایی را روشن میکنه را در کنار برخورد مسئولین مربوطه با انتشارش خیلی خیلی توهین امیزه "ایران انتشار این فایل صوتی را محکوم و تاکید کرد که این اقدامی غیر حرفه‌ای بوده چراکه فایل منتشر شده بخشی از یک گزارش محرمانه بوده است." با توجه به این همه حرفهای دروغ و ضد و نقیض باز ایران الان ناراحت از انتشار فایل و در دسترس عموم قرار گرفتن فایله ...............

سپاه اعلام کرد به سازمان هواپیمایی کشوری در مورد شلیک کردن موشک خبر نداده. برای همین این تصور به وجود آمده بود که کلا خبر نداشتند. الان با این فایل صوتی کاملا مشخص هست که اونها هم خبر داشتند و از قصد دروغ میگفتند. شلیک موشک حادثه ای نیست که بشه تا ابد پنهانش کرد هر آدم با حداقل عقلی این را می فهمه چه برسه به کارشناس های هواپیمایی و نظامی. اصلا منطقی نیست کسانی امید داشتند که این مسئله را برای همیشه پنهان کنند. قطعا مسئولان هواپیمایی کشوری یک ریگی به کفش هاشون هست اول پرواز هواپیما ها را لغو نکردند و بعد می آمدند جلوی دوربین و جلوی رسانه ها به قصد دروغ میگفتند. باید مشخص بشه دستور دروغگویی از کجا صادر شده. این شاید مسائل پشت پرده سرنگونی هواپیما را هم مشخص بکنه

مدیرکل سوانح سازمان هواپیمایی کشوری گفت: تیم بازرسی فنی سقوط هواپیمای اوکراینی در اقدامی عجیب، فایل صوتی محرمانه مکالمه خلبان یکی از پروازهای همزمان با پرواز هواپیمای اوکراینی را منتشر کرد. به گزارش مهر، یک خبرگزاری اوکراینی در اقدامی غیر حرفه‌ای، فایل صوتی محرمانه مکالمه خلبان یک پرواز داخلی هواپیمایی آسمان که همزمان با پرواز اوکراینی در حال انجام بوده را منتشر کرد. در این فایل صوتی، خلبان پرواز هواپیمایی آسمان به زبان فارسی به برج مراقبت می‌گوید که شاهد نور شلیک موشک و همچنین انفجار پس از آن است ولی برج مراقبت از وجود چنین موضوعی اظهار بی اطلاعی و سپس ۹ بار تلاش می‌کند تا با خلبان هواپیمای اوکراینی ارتباط بگیرد ولی پاسخی دریافت نمی‌کند. البته این فایل صوتی چند ساعت گذشته در شبکه‌های اجتماعی بعنوان مکالمه خلبان پرواز اوکراینی با برج مراقبت در حال بازنشر است. در همین ارتباط، حسن رضایی فر مدیرکل سوانح سازمان هواپیمایی کشوری در گفت وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه سازمان هواپیمایی کشوری از انتشار چنین فایلی مطلع و متعجب شده، گفت: این فایل از مجموعه اسنادی بوده که در تیم مشترک بررسی سانحه هوایی در اختیار گروه کارشناسان اوکراینی قرار گرفته است. وی افزود: این اقدام اوکراینی‌ها سبب شد دیگر هیچ سندی به آنها ارائه ندهیم. رضایی فر یادآور شد: در حال حاضر تیم اوکراینی کشور را ترک کرده و فعلاً هیچ گروه کارشناسی از کشورهای ذی نفع در این پرونده که بر اساس انکس ۱۳ ایکائو (سازمان جهانی هوانوردی) می‌توانند همزمان در حین بررسی‌های کارشناسی کشور محل وقوع سانحه حضور داشته باشند، در ایران حاضر نیستند. گفتنی است بر اساس مقررات داخلی و بین المللی، مکالمات خلبانان با برج مراقبت جز اسناد محرمانه هر کشور است و هیچ فرد یا کشور دیگری نمی‌تواند این مکالمات را بدون هماهنگی با کشور مالک این خدمات، منتشر کند. __________________________ یعنی برج مراقبت مطلع بوده که هواپیمای اوکراینی دچار سانحه شده. اظهارات مسئولین سازمان هواپیمایی کشور هم در طی 2 روز اول هم زیر سوال میرود.

سلام علیکم اختیار دارید ، خبرگزاری ایتارتاس ( به اختصار تاس ) بعنوان بلندگوی اتحاد شوروی سابقه بیشتر از 100 ساله ( تاسیس 1902 ) دارد . مشکل پرواز 007 کره جنوبی ، حضور یک عامل سوم در دالان پروازی پرواز خط هوایی کره جنوبی بود . به نقل از نیویورک پست صفحه دوم مورخ ( 83/6/9 میلادی ) و نیویورک تایمز ، صفحه 15 ( تاریخ قبلی ) حضور RC-135 ( کدوم نسخه اش ، هنوز معلوم نیست ) نیروی هوایی آمریکا در این دالان تایید شده هست ، نکته اینجاست که آلرت سوخو-15 روسی را اینها بسمت خودشون دیدند (رصد کردند ) وبسرعت خودشون را کنار کشیدند ، سوخوها که رسیدند ، فقط 747 کره ای حضور داشته و بعد ادامه ماجرا که همه اطلاع دارند ...

تحلیل بسیار خوبی بود چند نکته هم بنده اضافه کنم ۱ - سامانه تور ام ۱ اپتیک فروسرخ نداره (در حال تجهیز هستند) و اپتیک تلویزیونی اش هم بسیار ضعیفه به طوری که جز در نور کامل روز به درد نمی‌خوره چه رسد به تاریکی ۲ - ترانسپوندر را همه هواپیماهای مسافری قاعدتا دارند و نباید خاموش کنند. حتی این هواپیما هم اگر اشتباه نکنم در flightradar24 دیده می‌شد. شنیده شده ترنسپوندرش خاموش شده ۳ - باید دید آیا رادار سامانه موقع قفل کردن روی هواپیما اخطار ترنسپوندر میده یا خیر به نظر بنده یک تیم خائن از منافقین کافی است تا یک جمر سبک را ببرند نزدیک فرودگاه باید دید که اوپراتور در اسکوپ چی دیده . چرا این پرواز با بقیه متفاوت به نظر رسیده

اون خیلی تقصیر خود شوروی از اون جهت نیست تقصیرشون این بود که رسانه قوی در سطح جهان نداشتند مثل خود ما وقتی رسانه دست طرفه کاری می‌کنه تعدادی دانشجو در داخل کشور ما در جهت کثافتی مثل ترامپ حرکت کنند

تایمینگ فیلم با گزارش اون ویدئوی نیویورک تایمز کاملا می خونه . اونجا هم گفته می شه 30 ثانیه بعد از عدم ارسال سیگنال به دلایل نامعلوم، هواپیما مورد اصابت قرار می گیره . در نتیجه می شه گفت از کار افتادن سیستم های راداری هواپیما بر اثر انفجار موشک اول هست. اگر این فرضیه مورد تایید باشه باید دید چطور وقتی هنوز هواپیما در حال ارسال سیگنال بوده مورد اصابت قرار می گیره ! عدم همخونی تاریخ نمی تونه دلیل قابل قبولی برای رد کردن این فیلم باشه. چون اشتباه تنظیم کردن تاریخ اتفاق عجیبی نیست . فیلم با گزارش های مبنی بر شلیک دو موشک کاملا هماهنگ هست

نکته دقیقا همینجاست که از بین این همه ابزار خنثی در حالت پایه، چرا تور باید قاتل خودی ها باشه مدام؟ و چرا از بار اول و دوم درس گرفته نشد و در آخر فاجعه ای به این بزرگی راه انداخت؟ این برای کشوری که روی پدافند هوایی شاید بیشتر از همه کشورها حساب باز کرده و تبلیغشو کرده یک نقطه تاریکه...

اولین بار منتشر شد: فیلم شلیک دو موشک تور ام1 به سمت هواپیمای اکراینی http://s7.picofile.com/file/8384875376/4_5832489352298497802.mp4.html

یک موضوع جانبی و جالب اینکه ما حدود 700 میلیون دادیم سامانه تور و تا به امروز یه تامکت یه فانتوم و 737-800 رو با موفقیت سرنگون کرده که اگه دیه غرامت هرچی که اسمشو بذاریم مسافران 737 و هزینه های انجام شده برای آموزش خلبانان رو حساب کنیم شاید بشه گفت حدود 1.3 میلیارد دلار از جیب رفته و عملا هیچی به دست نیومده شکست ... دوستان کسی لیستی از ناموفق ترین خرید های تاریخ میلیتاریسم داره؟ درس گرفتن هم که کلا توی کار ایرانی جماعت نیست نمیدونم این همه کتاب تاریخ رو برای کی مینویسن؟

برای اسکی رفتن یه کمی دیر اومدی برادر! بنده در پاسخ به دوستمون Dolphin عرض کردم که نقل قول ایشون از صحبت های سردار رو قبول کردم! حرفای سردار رو ما از تلوزیون شنیدیم و برداشت من اونی بود که نوشتم اما دوستمون تذکر داد که این برداشت نادرست بود. نمیخواستم این بحث رو ادامه بدم اما تو همون لینک ایرنا که برای وزارت ارشاد دولت متبوع شما هست اگر جعل خبر نشده باشه, حداقلش اینه که سانسور حقیقت انجام شده! در کجای اون لینک ایرنا به حرف حاجی زاده اشاره شده که ما درخواست پرواز ممنوع دادیم اما قبول نکردند؟ بر اساس قانون ایجاد پرواز ممنوع بر فراز حریم هوایی کشور به مصوبه هیات دولت نیاز داره! اینو نمیشه رد کرد! حتی اگر حاجی زاده برعکسش رو بگه! یعنی از پیش باید برای پرواز ممنوع مصوبه درخواست بشه! اما یک مسئله ای هست و اون اینکه اگر فرض کنیم زمان عملیات دقیقا مشخص نیست و اینکه قصد مخفی کاری وجود داره و یهو ساعت 1 یا 2 شب عملیات انجام میشه در این موقعیت که هیات دولت در دسترس نیست که مصوبه اخذ بشه! بنابراین احتمالا ماده تبصره ای وجود داشته باشه که در چنین مواردی ستادکل یا قرارگاه پدافند هوایی بتونه نوتام موقت ایجاد کنه! حالا صبر میکنیم تا با گذشت زمان اصل قضیه روشن بشه.

ما هرچقدر انتظار داریم دوستان میلیتاری ذره ای فقط سرچ کردن رو در دستور کار قرار بدن، باز شاهد چنین اظهار نظرات عجیبی هستیم. گویی یکی از افعال حرام در ایران، بررسی کردن یک ادعاست! قبل از بافتن فرضیه های توطئه!!! دو فیلم از منابع خودی برای دوستان : اول مشرق که فیلم کامل سخنرانی سردار رو گذاشته! https://www.mashreghnews.ir/news/1030084/فیلم-کامل-نشست-خبری-سردار-حاجی-زاده-درباره-سقوط-هواپیمای-مسافربری به دقیقه 12:50 مراجعه بفرمایند دوستان تا ببینند جعل توسط دولتی ها صورت پذیرفته یا کسانی که جز خواندن فارس و کیهان و حفظ کردن توجیهات ایشان و بافتن فرضیه های توطئه، امری دیگری بلد نیستند. لینک دوم رو از شبکه خبر می ذارم خدمت دوستان : https://www.irinn.ir/fa/news/760304/سردار-حاجی-زاده-همه-مسئولیت-حادثه-را-می-پذیریم-ویدئو-کامل عین متن مندرج : ان شاءالله مشرق نیوز و شبکه خبر و ایضاً شخص سردار حاجی زاده هم جزو تحریف کنندگان دولت نباشن!!!! ---------------------------------------------------------------- باشد که دوستان، اگر قصد و غرضی دارن، توجیه کردن و فرضیه توطئه بافتن رو به صورت اصولی تری یاد بگیرن و چیزی که هست رو حداقل تکذیب نفرماین و اگر هم به اشتباه چنین می کنن، سرچ کردن و بررسی کردن رو قبل از تهمت زدن یاد بگیرن. اینطور باعث انحراف فکری دوستانی نظیر @bidar هم نمی شن که به اعتبار شناخت شون از دوستان میلیتاری، به قضاوت غلط بیافتن. ============================================ ان شاءالله روزی شاهد باشیم که این بازی های سیاسی خاتمه پیدا کرده و دوستان قدری براساس واقعیات گام بردارن.

در طول این چند روز برخی ها مدعی شدن که موازی کاری پدافند سپاه و عدم اتصالش به شبکه یکپارچه پدافند هوایی (قرارگاه خاتم الانبیاء) یکی از دلایل اشتباه اپراتور سیستم تور ام1 بود! حالا برگردیم به قضیه رهگیری و انهدام پهپاد گلوبال هاوک و ببینیم که امیر سرتیپ محمد خوش قلب معاون عملیات نیروی پدافند هوایی ارتش در مورد ارتباط پدافند ارتش و سپاه چی گفته بود! *همانطور که گفتید شبکه پدافند هوایی متشکل از نیروها و سازمان‌های مختلفی است. همکاری و ارتباط شما با سایر دستگاه‌ها و نیروها از جمله نیروی هوا فضای سپاه چگونه است؟ روند این مأموریت و تقسیم کار از زمان کشف، شناسایی و رهگیری تا زمان هدف قرار دادن اهداف چگونه است و چگونه تقسیم کار می‌شود؟ فرمانده معظم کل قوا در اوامر و فرامینشان، راهبرد اصلی حوزه‌های دفاع هوایی را کاملاً به صورت واضح و روشن و آشکار برای نیروهای مسلح، خصوصاً در حوزه پدافند هوایی تعریف کرده‌اند. ما نیز با تأثی از این راهبرد ایشان در حال حاضر در شبکه یکپارچه پدافند هوایی در حال انجام هم‌افزایی، کار و اقدامات مشترک هستیم و همه اینها در قالب شبکه فرماندهی کنترل و تحت فرمان قرارگاه پدافند هوایی خاتم است. الحمدالله با تعداد زیادی از عزیزانمان در نیروی هوا فضای سپاه، در اتاق‌های فرماندهی کنترل مشترک، در سایت‌ها و مواضع موشکی و سامانه‌های راداری مشترک در حال انجام مأموریت هستیم و با ایجاد وحدت فرماندهی، اشتراک‌گذاری اطلاعات، تجزیه و تحلیل‌های مشترک و بسیاری از اقدامات مشترک مأموریت‌های خود را پیش می بریم. اقدامات ما در شبکه یکپارچه پدافند هوایی، در حال حاضر با هم‌افزایی و ایجاد اتاق‌های فکر مشترک و تصمیمات تاکتیکی مشترک در حال انجام است و این خود نقطه قوتی در پدافند هوایی است که فکر می‌کنم به عنوان یک الگو می‌توان در همه سازمان‌ها از آن استفاده کرد. *چندی پیش شاهد یک اقدام بسیار خاص و ویژه و بی سابقه در سطح جهان از سوی شبکه پدافند هوایی کشور بودیم که در این عملیات ویژه یک پهپاد پیشرفته آمریکایی منهدم شد. در اخبار داشتیم که قبل از اینکه سپاه آن را به وسیله سامانه سوم خرداد منهدم کند نیروی پدافند هوایی ارتش چند بار به آن پهباد اخطار داده بود، یعنی کشف، شناسایی و اخطار داده بود و حالا در مرحله نهایی نیروی هوا فضای سپاه آن را منهدم کرد. در مورد این اقدام و این عملیات توضیح دهید و بفرمائید چگونه این تقسیم کار بین شما انجام می‌شود؟ ما این پرواز را در طول مسیر که شاید بیش از سه ساعت طول کشید کاملاً رصد و رفتارشناسی می‌کردیم که به دنبال چه چیزی است، شاید در همان مراحل اولیه کار می‌توانستیم اقدامات اولیه را انجام دهیم اما اجازه دادیم که کار خود را انجام داده، مسیر را طی کرد و در کل مسیر هم اخطار می‌دادیم که رفتارت را تصحیح کن و رفتارت را در قالب رفتارهای بین المللی قرار بده اما هیچ توجهی به این اخطارها نکرد، در واقع توجهی به تذکرات شبکه یکپارچه پدافند هوایی انجام نداد که در انتها در یک زمان بسیار کوتاه که برایش غافلگیرکننده هم بود، در یک اقدام بسیار سریع، به موقع و هوشمندانه با توجه به اینکه ما اتاق‌های عملیات مشترک داریم، با تصمیم گیری مشترک در این اتاق عملیات مشترک در کوتاه‌ترین زمان به این نتیجه رسیدیم که این هدف متخاصم به یکی از سامانه‌های نیروی پدافندی هوافضا (نیروی هوافضای سپاه) در قالب شبکه یکپارچه پدافند هوایی واگذار شود که نتیجه اش هم برای مردم عزیز بسیار خوشحال کننده بود. https://www.farsnews.com/news/13980616000694/جزئیات-منتشر-نشده-از-ساقط-کردن-گلوبال-باور۳۷۳پاسخگوی-هرتهدیدی-است

این تحریف آشکار واقعیته! حاجی زاده داشت در مورد رد فرضیه انهدام هواپیما توسط موشک حرف میزد و گفت که سازمان هواپیمایی بی تقصیره چون نظامی نیستن این چیزا حالیشون نیست! (قریب به مضمون) این متنی رو که قرار دادید من سرچ کردم به خبرگذاری دولتی ایرنا رسیدم! https://www.irna.ir/news/83629483/سردار-حاجی-زاده-نیروهای-مسلح-و-سپاه-نمی-خواستند-این-ماجرا-را صد رحمت به بی بی سی فارسی که اینطور نقل کرده: آقای حاجی‌زاده در سخنانش چندبار تاکید کرد که "هر چه تقصیر هست بر عهده ماست. همه درست عمل کرده‌اند و اگر خطایی بوده یکی از عناصر ما خطا کرده است". وی در این نشست خبری که به صورت ضبط شده از شبکه خبر تلویزیون ایران پخش شد، درباره موضع‌گیری سازمان هواپیمایی کشور پس از این حادثه گفت که آن‌ها "تجربه‌ای که داشتند این بوده که اگر موشکی به هواپیما اصابت کند، باید منهدم شود. این موشک کوتاه برد بوده و مجاورتی عمل کرده است. بنابراین هواپیما پس از خوردن به زمین متلاشی می‌شود". آقای حاجی‌زاده گفت که از مسئولان سازمان هواپیمایی کشور "دفاع" می‌کند. با این همه او افزود "ما چند بار درخواست کردیم که فضای کشور از پروازها خالی و به اصطلاح کلیر شود. درخواست‌ها انجام شد ولی بنا بر ملاحظه برخی مسائل" پذیرفته نشد. پ.ن: وقتی بنابر تهدید ترامپ قرار بود آمریکا به 52 نقطه ایران حمله کنه باید نوتام (یا پرواز ممنوع) اعلام میشد! نه به خاطر اینکه ممکن بود فرندلی فایر صورت بگیره! بلکه به خاطر اینکه بار کاری پدافند هوایی کم بشه و وسط حمله سیستم های راداری و اپراتورها مشغول تفکیک اهداف نشن و ظرفیت رادارها پر نشه!

ادعای سوءاستفاده مقامات از پرواز هواپیماهای سیویل و عدم اعلام نوتام برای ممانعت از حمله آمریکا خیلی مسخره هست! آمریکا حملاتش رو با موشک های کروز انجام میده که در ارتفاع پائین و از مسیر از قبل تعیین شده پرواز میکنن و اصولا وارد کریدور هواپیماهای مسافربری نمیشن! هواپیماهای رزمی آمریکا هم دیتا لینک دارن و توسط رادار پرنده و رادارهای سطحی هدایت میشن و اعلام نکردن نوتام در ایران در عملیاتشون تاثیری نداره! این تهمت احمقانه ای هست که اپوزیسیون و براندازها دارن به نیروهای مسلح وارد میکنن! از زمان ترور سردار سلیمانی تا عملیات موشکی سپاه همه مقامات بر عملیات نظامی تاکید کرده بودن و حتی مردم عادی هم میدونستند که قراره اتفاقی بیفته. بنابراین باید هنگام عملیات موشکی سپاه یا بلافاصله بعد از اون پرواز ممنوع اعلام میکردند! فرضا که سپاه خبر هم نداده بود! آیا از ساعت عملیات تا ساعت سقوط هواپیمای مسافربری آقایان سازمان هواپیمایی خبر حملات رو دریافت نکرده بودن؟ آیا ترامپ اعلام نکرده بود که اگر حمله کنید ما هم به 52 نقطه ایران حمله می کنیم؟ تنها توجیه ضعیفی که به ذهنم میرسه اینه که نخواستن باعث وحشت ایرلاین های خارجی بشن و منافع اقتصادی حاصل از عبور هواپیماهای خارجی رو از دست بدن! از چند سال پیش مدام شنیدیم که ادعا کردن ایکائو گفته آسمان ایران امن ترین آسمانه. حالا اگر نوتام صادر میشد شاید تا مدتی عبور و مرور قطع میشد اما الان بدترش اتفاق افتاد! در نهایت به نظر بنده (با توجه به خبر داشتن از حمله موشکی سپاه و احتمال پاسخ متقابل آمریکا) هیچ توجیهی برای عدم اعلام پرواز ممنوع در داخل کشور منطقی و پذیرفتنی نیست!حداکثرش بعد از حمله سپاه باید سریعا نوتام اعمال میشد! --------- --------- اینم فراموش کردم که بگم هیچ سندی برای ادعای شلیک دو موشک وجود نداره! حداقل بنده که در هیچکدوم از فیلم ها اینو ندیدم. نه شعله موشک دوم دیده میشه و نه اینکه هواپیما مشتعله که بگیم قبلش مورد هدف قرار گرفته! در اون فیلمه که صحنه اصابت رو نشون میده اگر بعدش اصابت دیگری هم بود باید ثبت میشد! چون فاصله رهگیری تا سقوط بسیار کمه!

پرده ی اول : اصلا چرا تو اون وضعیت اجازه ی پرواز هواپیماهای مسافربری داده شده بوده ؟!!!! چه کسی مسئول این حماقت محض هست ؟ همزمان با شلیک اولین موشک باید پرواز تمام هواپیماهای مسافربری ممنوع می شد . اینکه آمریکا دستور عدم عبور از آسمان ایران رو صادر می کنه چیزی جز عقلانیت نیست . حالا چون اینکار اینجا انجام نشده و به عقل ما نرسیده می شه استدلالیه که باهاش بخواهیم حقیقت رو کتمان کنیم ؟!! پرده ی دوم : این مورد هم اصلا اتفاق عجیبی نیست طبیعی بوده که آسمان ایران در اون روزها و شب ها مخصوصا بعد از حمله ی موشکی مورد رصد بسیار قوی قرار بگیره. پس این استدلال هم هیچ ارزشی نداره. در مورد فیلم برداری اون شخص هم با توجه به اینکه گفته می شه دو موشک به سمت هواپیما شلیک شده و ما در این فیلم تنها شاهد یک انفجار هستیم می تونه یک حرکت نرمال باشه . بدین صورت که ابتدا موشک اول به سمت هدف میاد و بعد از انفجار توجه اون فرد رو جلب می کنه سپس اون فرد اقدام به فیلم گرفتن از اون منطقه می کنه که شامل حرکت موشک دوم و انفجارش در کنار هواپیما و آتش گرفتن اون می شه. در مورد چرایی خونسردی فرد فیلم بردار هم می تونه بی اطلاعی از ماهیت پرنده ی مورد هدف قرار گرفته باشه ( هواپیمای مسافربری)

قطعا همچین گزارشی نمیتونه گزارش خروجی از یک مرکز پژوهشی اون هم در سطح دانشگاه تهران باشه، اگه باشه هم که باید به حال مملکت گریست که این خروجی یک مرکز پژوهشیشه. آخه این چه مقاله پژوهشیه؟ چه استدلالی؟ چه استنتاجی؟ نتیجه گیری بر چه‌ مبنایی؟ این مقاله بیشتر به یه مطلب در سطح چند تا نوجوون میخوره تا مرکز پژوهشی؟!!!

اگه درست متوجه شده باشم منظور شما رو ابراهیم جان، قاعدتا خدمه تور اشتباه رو مرتکب شدن و عدم یکپارچگی سیستم فرماندهی ما. ولی خوب با تور زدن ، ... یادمه دوران سربازی برای اولین بار رفته بودم میدان تیر، اسلحه رو که دستم گرفتم ناخودآگاه دچار استرس شدم، نفر کناریم که از استرس بالا تیرهای قلقش رو همرو زد تو سیبل من، البته من نهایتا بالاترین امتیاز تیراندازی رو کسب کردم و در آخر دوره هم سرباز نمونه شدم. قطعا اپراتور سامانه تور اشتباه خیلی فاحشی رو مرتکب شده و عملکرد ضعیفی داشته، ولی خوب طبیعی اپراتوریکه یک شب تا صبح رو تحت یک فشار مسولیتی بالا و با استرس بالا طی کرده و احتمالا خستگی جسمانی هم بر او غلبه شده قدرت تصمیم گیریش رو تنزل داده و باید در یک تایم کوتاه تصمیم بزرگی میگرفته، رو باید آخرین مقصر دونست. ولی همه اینها قابل پیش بینی هست و وظیفه اینه که سیستم به صورتی طراحی بشه که هم آمادگی پرسنل به بالاترین حد ارتقا پیدا کنه و هم لود کاری و تصمیم گیری پرسنل به حداقل برسه که خطای انسانی به حد اقل برسه و هم اینکه اقداماتی دیده بشه که حتی درش خطای انسانی دیده شده باشه و با وجود خطای انسانی خطری کسی رو تهدید نکنه. وقتی یک اشتباه بسیار بزرگ، در این سطح امنیتی، سه بار تکرار میشه، یعنی سیستم مدیریت و فرماندهیمون فوق العاده ضعف داره. ما در صنعت نفت می خوایم به فرض واحدی رو طراحی کنیم در مرحله طراحی مطالعات ارزیابی مخاطرات و ریسک انجام میشه و در اون تمامی احتمالات دیده میشه حتی خطای انسانی، خطای تجهیزات و حتی عوامل محیطی و پدیده های طبیعی و غیر مترقبه، و برای هر کدام یک یا چند لایه حفاظتی مختلف اعم از دستور العملی، مهندسی/کنترلی، مدیریتی و ... دیده میشه که حتی اگه هر کدام هم رخ داد باز هم ریسک به کمترین سطح و سطح قابل تحمل کاهش پیدا کنه. با این حال با همه این تدابیر برنامه دیگری لحاظ می کنیم به عنوان erp و در اون فرض می کنیم تمام لایه های حفاظتی چه تدابیر مدیریتی، چه تجهیزات کنترلی و پایشی ، فیل کرده و خطای انسانی رو هم مرتکب شدیم و بدترین سناریو رخ بده، حالا برای مقابله با بدترین سناریوی پیش آمده برنامه ریزی می کنیم تا کنترلش کنیم. برای یه همچین موردی کسی که با مایند ایمنی به قضیه نگاه کنه اولین چیزی که در مواجهه با استقرار یک سامانه پدافندی در مجاورت فرودگاه تجاری با علم به اینکه احتمال درگیری هست، به ذهنش میرسه احتمال هدف قراردادن اشتباهی هواپیماهای تجاری هست و اینکه برای این موضوع باید فکری بشه، ... ولی خوب مثل همیشه ما بعد از واقعه به فکر میافتیم.

* تشکر از مدیریت برای اصلاح دسترسی به تاپیک. مجددا این مصیبت و فاجعه بزرگ رو خدمت خانواده قربانیان و تمام هموطنان تسلیت عرض می کنم. اول این نکته رو بگم که این اتفاق جزو بدترین اتفاقات ممکن بود و متاسفانه دلیل این فاجعه هر چه باشد نباید فراموش کرد باعث کشته شدن انسانهای بیگناه و آسیب شدید روحی به خانواده ایشان و هموطنان گردید. باید کمک حال این عزیزان بود و تنها راه اون مسئولیت پذیری و صداقت و شفافیت است وگرنه با هیچ کاری ، نمی توان این اشتباه را جبران و یا توجیه کرد. تنها می توان به آینده امید داشت و از بروز فجایع مشابه پیشگیری نمود. دومین نکته هم این است که بعد از تمام حرفها و اقدامات لازم و فاصله گرفتن از تئوری های توطئه و انداختن تقصیر گردن دیگران ، باید یک مساله رو بصورت کامل بررسی کرد و آن این که علت این اتفاق چه بود؟ به قول بعضی دوستان خطای انسانی یا سیستمی یا هر چیز دیگر؟ چرا که اگر این مساله به درستی حل نشود متاسفانه باید گفت امکان تکرار چنین اشتباهی وجود دارد. درباره خطای سیستمی که در پست زیر بخوبی توضیح داده شد. مشخصا عامل اول در این مساله عدم درک از شرایط موجود و ناهماهنگی بین بخشهای مختلف کشوری است که باعث شد بجای پرواز ممنوع ، در شرایط جنگی به هواپیماهای مسافری اجازه پرواز داده شود. حال آنکه اگر پرواز ممنوع اعلام میشد با هر فرضی ، منجر به چنین فاجعه ای نمی گردید چرا که هواپیمایی در آسمان نبود. ولی سعی من بیشتر بررسی بر روی عامل این اتفاق (نه اپراتور بلکه خود سامانه تور به عنوان یک سیستم) هست چرا که این اولین اشتباه نبود و قبلا در شرایط مشابه اشتباه مشابهی صورت گرفته است. دلیل تاکید بر روی این سامانه هم این است که برخلاف تصور بعضی دوستان ، تنها سامانه مستقل در شبکه پدافندی کشور نمی باشد. هواپیمای مسافری اکراینی در اون مختصات در پوشش پدافندی تعداد زیادی از سامانه های دیگر از برد متوسط تا بلند قرار داشت که هر کدام از آنها می توانند بصورت مستقل نیز عمل کنند اما می بینیم که تشخیص اشتباهی از طرف آنها رخ نداده. یکپارچه بودن اجزای پدافندی در تور ام1 الزاما به این معنا نیست که مستقل از شبکه پدافندی عمل کند. اگر درباره سامانه تور ام1 کسی اطلاعات کاملی از سیستم مخابراتی و نحوه تشخیص دوست از دشمن داره لطفا ارسال کنه؟ دفعات قبل هم جنگنده های نیروی هوایی زمانی که برای رهگیری هواپیماهای آمریکایی پرواز کردند به اشتباه توسط این سامانه هدف گرفته شدند. احتمال وجود بک دور در سامانه و فروش آن (توسط شرکت سازنده روسی) یا لو رفتن اون (با جاسوسی از شرکت سازنده) و یا یک ضعف شدید امنیتی در سیستمهاش باعث میشه در محیط جنگال نتونه هدفهای خودی رو از غیر خودی تشخیص بده و این بدترین حالت برای یک سامانه پدافندی حساب میشه یعنی کلا داون و از مدار عملیات خارج بشه بهتر هست. در رابطه با سیستم اپتیک هم احتمالا برای وقتی هست که رادار از کار افتاده باشه و یعنی در اون شب با توجه به صفحه رادار تصمیم گیری شده و سراغ دید بصری نرفتند! برای رسیدن به پاسخ فعلا این سوالات به ذهنم میرسه. 1- سامانه تور از چه نوع سیستم IFF یا همان تشخیص دوست از دشمن استفاده می کند؟ سیستم روسی است یا با نمونه داخلی جایگزین شده؟ 2- پروتکل تشخیص دوست از دشمن و نوع و میزان تهدید در این سامانه چگونه است؟ طبق کاتالوگ شرکت روسی یا نسخه تغییر یافته در داخل؟ 3- آیا هماهنگی سیستم IFF این سامانه با سایر سامانه های موجود در کشور و نیز با پرنده های غیرنظامی وجود دارد؟ 4- نرم افزار مورد استفاده نسخه روسی است یا ایرانی؟ چرا که در صورت روسی بودن احتمال وجود بک دور و باگ امنیتی وجود دارد. 5- لینک ارتباطی سامانه با شبکه یکپارچه پدافندی چگونه است؟ بی سیم یا فیبر نوری؟ 6- علت اختلال در لینک ارتباطی با فرماندهی شبکه پدافند چه بود؟ مشکل نرم افزاری است یا مخابراتی یا جنگ الکترونیک؟ اگر فرض کنیم این سامانه دو لینک ارتباطی دارد ، به نظر میرسد لینک اشتراک یک طرفه اطلاعات توسط سامانه های فرماندهی که اعلام شلیک کروز کردن به این سامانه نیز ابلاغ شده و مشکل کارکرد نداشته ولی لینک ارتباطی دو طرفه دارای اشکال بود و اپراتور نتوانسته برای کسب تکلیف با واحد فرماندهی تماس بگیرد. پاورقی 1 : به جای اینکه تقصیر را گردن دیگران بیندازیم یا در ناجوانمردانه ترین حالت فقط بر روی پایین ترین عضو سیستم یعنی اپراتور سامانه ، بهتر است مساله رو از بعد فنی بررسی کنیم و اگر مشکل نرم افزاری و مربوط به پروتکل ها باشد باید گفت اگر فرد دیگری نیز در سامانه حضور داشت احتمالا این تصمیم اشتباه رو می گرفت چون بر اساس داده های نشان داده شده بر روی صفحه رادار و سایر نشانگرهای موجود تصمیم گیری میکند و هدف را بصورت چشمی نمی تواند مشاهده کند. البته این جمله به معنای توجیه تصمیم اشتباه و احساسی نمی باشد و منظور جلوگیری از انداختن اشتباه روی چند نفر و پاک کردن صورت مساله می باشد. پاورقی 2 : در نهایت پیشنهادی باید ارایه بشه که تا اطلاع ثانوی تمام سامانه های تور ام1 در صورت امکان از چرخه عملیات یا خارج شوند و مورد بازبینی نرم افزاری قرار گیرند یا حداقل از مناطق غیرنظامی فاصله گرفته و بدون هماهنگی با مرکز فرماندهی وارد درگیری نشوند. پاورقی 3 : از مسئولان محترم تقاضا می شود ، مساله را با جدیت بررسی و نتایج حاصل و واقعیت را به جامعه اعلام کنند. پنهانکاری در این شرایط بدترین کار ممکن و عامل از بین رفتن اعتماد عمومی است و صداقت و شفافیت باعث التیام و ترمیم نسبی این درد عمیق خواهد شد. با تشکر از دوستان و عزیزانی که به روشن شدن سوالات و دلایل مساله کمک می کنند.

با تشکر فراوان در تکمیل صحبت های جناب الکترو باید عرض کنم که علاوه بر 9m330 ، موشک های پیشرفته تری از جمله 9m331 ، 9m332 ، 9m333 برای این سامانه طراحی و ساخته شده و جدیدترین موشک این سامانه با کد 9m334 نیز ساخته شده است. ویژگی جالب موشک های سیستم پدافندی تور ، استفاده از سیستم کنترل بردار رانش تعبیه شده روی دماغه (Nose mounted) است که قابلیت تغییر درجه ی سریع pitch موشک پس از لانچ سرد از لانچر سامانه رو به موشک میده . همانطور که از تصاویر موشکها میتوان دید ، این سری موشک ها بوسیله ی بالچه هایی در دماغه ی موشک (Canard) کنترل میشوند که این استراتژی کنترلی معمولا در موشک های هوا به هوای کوتاه برد مانند ساید وایندر استفاده میشود و مشخصه ی اصلی آن مانورپذیری بالا در زوایای حمله ی کوچک (angle of attack) است . همچنین بعلت اثر ناپایدار کننده ی این سطوح ، معمولا در دم موشک بالچه های نسبتا بزرگی قرار میگیرد.