بسم ا... جنگ در اوکراین – روز یکصد و هفدهم نتایج اولیه عملیات نظامی در ژوئن 2022 در یکصد و هفدهمین روز از عملیات نظامی ارتش روسیه در اوکراین و پس از تصرف و تامین خرسون ، ملیتوپل ، ماریوپل و همچنین تثبیت خطوط تماس در حومه خارکف ، واحدهای رزمی ارتش روسیه در حال حاضر بر روی وادار کردن یگانهای ارتش اوکراین در دونباس به عقب نشینی متمرکز شده اند . از بیستم ژوئن 2022 روسها در تلاش اند تا پادگان کیف مستقر در آزوت را وادار به تسلیم کنند و گفته شده که زولوته نیز بطور کامل از وجود نیروهای اوکراینی پاکسازی شده است . ارسال ستون های زرهی روسی متشکل از تانکهای تی -80 به اوکراین https://www.aparat.com/v/uBvli گروه بندی نیروهای کیف که هم اکنون در آزوت مستقرند عملا از بقیه ارتش اوکراین جدا شده اند و درآستانه تسلیم قرار دارند . با تصرف متلینکوو ، شرایط برای اوکراینی ها حاضر در منطقه صنعتی سوردونتسک به مراتب بدتر شده و همین امر چشم انداز 2500 نیروی اوکراینی را در این منطقه به مراتب تیره تر نموده است . در حومه زولوته ، واحدهای روسی با یگانهایی از نیروهای ارتش اوکراین در کامیشواها درگیرند و خود شهر زولوته تبدیل به یک دژ شده و شرایط به گونه ای است که هر گونه تلاش برای عقب نشینی از سوی واحدهای اوکراینی ، به معنای قرار گرفتن زیر آتش توپخانه مهاجمان بوده واین موجب شده تا مدافعان همچنان در مناطق مسکونی موضع بگیرند . شبکه راه آهن دونتسک - مناطق سبر در اختیار روسها و مناطق قرمز در اختیار ارتش اوکراین ظاهرا روسها اتکاء قابل توجهی را برای پشتیبانی از نیروهای درگیر در خطوط مقدم بر خطوط ریلی دارند در شمال اسلاویانسک خبرهای جدیدی وجود دارد ، چنانکه درگیری میان طرفین در برستوو و بلگوورکا در شرق اسلاویانسک همچنان ادامه داشته در حالی که بزرگراه باهموت -لیسیچانسک پس از 10 روز نبرد ، بطور کامل مسدوده شده و درصورت تصرف دو شهر فوق الذکر ، به احتمال زیاد حلقه محاصره سوردونتسک- لیسیچانسک تنگ تر خواهد شد . در آودیووکا ،درگیری موضعی میان طرفین همچنان دیده می شود ولی بدلیل مستحکم شده این محور از سوی ارتش اوکراین ، حملات روزانه توپخانه ای به دونتسک ادامه داشته ولی در 48 ساعت اخیر ، خبرهایی از شدید شدن نبرد در حومه جنوبی این شهر وجود دارد و منابع جمهوری دونتسک مدعی شدند ارتش اوکراین درصدد بوده تا روسها را بسمت پاولووفکا عقب براند ولی ظاهرا دراین کارموفقیت چندانی بدست نیاورده اند . درهرصورت ، این محور از ثبات نسبی برخوردار بوده و در خطوط مقدم تغییر چندانی حاصل نشده است .در میکولایف ، درگیری موضعی ادامه دارد و ارتش اوکراین در تلاش است تا به خطوط روسها در شرق این منطقه نفوذ کند ، ولی این محور در کنار خارکف همچنان از محورهای پرتنش در اوکراین محسوب می شود و کیف هنوز موفق نشده تا با اجرای ضدحملات ، توجه روسها را برای انتقال نیرو از دونباس به این محور ، بخود جلب نماید . در حوزه حملات موشکی ، ارتش روسیه همچنان زیرساخت های نظامی و حیاتی ارتش اوکراین را زیر آتش خود دارد و به نوبه خود ، واحدهای توپخانه ارتش اوکراین نیزبه حملات خود به مناطق مسکونی دونتسک ادامه می دهند . به همین دلیل ، حذف کامل توان نظامی یگان های ارتش کیف در دونباس ضرورت داشته ولی گفته می شود کاهش سرعت پیشروی ارتش روسیه در منطقه دونباس ، دستیابی به این هدف را در آینده نزدیک محقق نخواهد کرد . راست : براساس اطلاعات ستاد کل ارتش اوکراین ، ارتش روسیه در حال پیشروی بسوی بلایا گورا و میرنایادولینا است که این خبر به معنای کنترل توشکووکا و چیخیرووفکا خواهد بود چپ : جاده ارتباطی میان لیسچانسک و گوروسکویه هم اکنون از سوی روسها مسدود شده و اگر پیشروی در این محور با موفقیت ادامه پیدا کند ، محاصره ارتش اوکراین در محور گوریکویه- زولوته تکمیل خواهد شد در حال حاضر هنوز گروه بندی های ارتش اوکراین در دونباس بطور کامل به محاصره روسها در نیامده ولی رشته ای از شهرکها و شهرهای مهم تا کنون به تصرف مهاجمان درآمده است و در مقابل ارتش اوکراین نیزموفق شده تا خطوط دفاعی خود را در دونتسک و گورلووکا تقویت کند . پی نوشت : 1- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری ) بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. منبع1

بسم ا... اعلیحضرت .... خمپاره انداز .....!!! تاریخ جنگ در دوران معاصر ، بخصوص پس از کشف باروت و سلاح های آتشین ، تسلیحات ساده و در عین حال کاربردی را بخود دیده که چندان در افق دید تحلیلگران صحنه نبرد قرار نگرفته است . در میان این نوع سلاح ها ، خمپاره انداز یکی از قدیمی ترین و در عین حال موثرترین سلاح های موجود در سازمان رزمی ارتشهاست که، ساده ترین آنها نیز بشمار میرود ، چرا که تنها از چند قطعه شامل قنداق ، لوله ، دو پایه و سامانه های هدایت تشکیل شده و صد البته قدرت آتش بسیار بالایی را در اختیار واحدهای پیاده نظام ، در غیاب توپخانه نیمه سنگین و سنگین قرار میدهد . این سلاح از نخستین سالهای حضور خود در میادین نبرد ( جنگ اول جهانی) تا کنون ، بیشتر از یکصد سال است که در سازمان رزم ارتشها ، با کمترین حاشیه ، حضور داشته و علیرغم ظاهر شدن تسلیحات جدیدی نظیر جنگنده های جت ، سلاح های خودکار ، مسلسل های سنگین ، راکت اندازهای چندگانه ، موشکهای کروز ، بالستیک و حتی سلاح های هسته ای ، همچنان جایگاه خود را در میان تسلیحات استاندارد واحدهای رزمی حفظ نموده است . با این حال و علیرغم ثبت این آمار که حدود 50درصد تلفات انسانی میدان های جنگ ، بر اثر آتش این سلاح اتفاق می افتد ، هنوز جایگاه این سلاح ، آن طور که باید و شاید مورد توجه و بررسی قرار نگرفته است . خمپاره اندازها در عین سادگی طبقه بندی متنوعی را بخود می بینند ، چنانکه می توان نمونه های خان دار ، بدون خان ، قابل بارگذاری از دهانه یا از انتهای لوله ، کششی و خودکششی ، خودکار یا دستی و همچنین طیف ترکیبی خمپاره انداز- هویتزر ( مثل خمپاره انداز های سری " نونا" ) را نام برد . با این حال ، تمامی این طیف های نامبرده در چند عامل صفت مشترکی را بخود می بییند ، به این معنی که همه این سلاح ها ، منحنی زن هستند وسرعت شلیک سریع تری نسبت به هویتزرها دارند . در مجموع ، توصیف گونه های مختلف ، زیرگونه ها و همچنین نمونه های خاص نیازمند یک بررسی جداگانه ای است ، ولی دراین مقاله ، بررسی نقش این سلاح در درگیری های اوکراین از سال 2014 و سپس عملکرد آنها در نبرد برای کنترل منطقه دونباس از سوی طرفین درگیری دنبال می شود . از یک نظر ، طراحی و تولید یک خمپاره انداز نه تنها به هزینه های آنچنانی برای تهیه آلیاژهای خاص یا سامانه های الکترونیکی پیچیده نیازی ندارد ، بلکه تا حد امکان ، یک جنگ افزار متحرک محسوب می شود تا جایی که خمپاره اندازهای کالیبرکوچک را می توان براحتی در خودروهای مناسب نظیر خودروهای نیمه سنگین تجاری یا پیکاپ های چهار چرخ متحرک ( تکنیکال ) نصب و مورد استفاده قرار داد . علاوه بر این ، این نوع جنگ افزار ، در فواصل نزدیک و بسیار نزدیک ، از روی زمین یا ساختمانها قابلیت کاربرد دارد و مهمتر از همه ، قدرت تحرکی که بعنوان یک سلاح پشتیبانی آتش در اختیار عناصر پیاده نظام قرار میدهد در کنار نرخ آتش بسیار مطلوب ( 10 تا 15 تیر در دقیقه برای نمونه های دستی و تا 120 تیر در دقیقه برای نمونه های خودکار ) باعث شد تا به تقریب به یک سلاح بدون رقیب تبدیل گردد . در این میان ، این سلاح ها ، امکان غافلگیری توسط دشمن را به حداقل ممکن کاهش داده اند ، به این معنی که یک خدمه مجرب می تواند در یک بازه زمانی بسیار کوتاه ( بین 2 تا 5 دقیقه ) عملا بدون آنکه به دشمن فرصت دهد تا امکان شناسایی موضع خمپاره انداز خودی رابدست آورد ، مبادرت به آتش کرده و سپس موقعیت استقرار خود را تغییر دهند . بعنوان مثال ، یک جوخه خمپاره انداز این امکان را دارد که بدون هیچ سروصدایی از پشت موانع آبی ، جنگلی یا مصنوعی ، مبادرت به شلیک 10 تا 15 گلوله بسوی یک هدف خاص نماید و سپس بدون نگرانی از پاسخ دشمن ، بسرعت قبضه خمپاره انداز را جمع کرده و به نقطه بعدی یا ایمن حرکت کنند . کل این فرآیند شاید در حدود 10 دقیقه ( 600 ثانیه ) قابل انجام بوده ، بطوریکه قبل از اصابت آخرین گلوله شلیک شده بسمت هدف ، می توان کل قبضه خمپاره انداز را جمع نموده و از موضع مزبور خارج شد . چنین قابلیتی حتی برای هویتزرهای کششی نیز وجود ندارد و جنگ افزارهایی نظیر 2اس1ام-یک یا بی ام -21 توان شلیک بسوی اهدافی کمتر از 4 کیلومتر را ندارند ، در حالی که راکت انداز گراد ، به محض نخستین شلیک ، موقعیت استقرار خود را افشاء می کند و این پتانسیل وارد کردن ضربه متقابل را در اختیار طرف مقابل خواهد گذاشت . در این میان ممکن است سئوالی ایجاد شود که نمونه سلاح های بهتری نظیر خمپاره انداز/ هویتزر نونا (Nona) برای برآورده نمودن چنین نیازهایی وجود دارد ، چنانکه امکان مین ریزی در فاصله 500 متری از محل استقرار را به خدمه خود می دهد ، اما این نکته می بایست مورد توجه قرار گیرد که با هزینه ساخت یک قبضه نونا ، چند خمپاره انداز ساده تر میتوان تولید کرد؟ و البته استفاده کاربردی تری را نیز از آن برد ، در عین اینکه امکان صرفه جویی در هزینه های تعمیر و نگهداری نیز بوجود می آید ، باعث میشود تا کمی بیشتری در این حوزه تامل شود . با تمام این مسائل ، در دونباس اتفاقات قابل توجهی رخ داد که هنوز مشخص نیست توسط کدام یکی از دوطرف استفاده شده ، بدین صورت که یک قبضه خمپاره انداز 2بی9 در پشت یک کامیون حمل زباله قرار داده شد که اگر از بوی تعفن کامیون صرف نظر بشود ، یک سلاح مرگبار بشمار رفت . درواقع بدنه ماشین حمل زباله بسیار مستحکم بود تا بتواند ضمن تحمل وزن سلاح و نیروی لگد ناشی از شلیک ، دربرابر مهمات کالیبر کوچک و ترکش های سبک مقاومت نماید . این نوع ابتکارها از سال 2015 بتدریج در دونباس دیده شد و هر دوطرف ، چنین ابتکاراتی را بر علیه هم استفاده می نمودند . بااین حال ، خمپاره اندازها ، و نه حتی کالیبر 120 م.م بلکه نمونه های سبکتر مثل گونه های 82 م.م اگر در یک خودروی واگن استیشن نصب شود ، می تواند به یک دردسر جدی تبدیل گردد . بعنوان مثال برای نمونه 2بی14 با برد 3 تا 4 کیلومتر و وزن کلی 42 کیلوگرم ، امکان غافلگیر کردن دشمن بخوبی فراهم می گردد . اما در صحنه نبرد اوکراین ( 2022 ) به احتمال زیاد در آینده نزدیک ، خمپاره اندازها نقش بسیار مهمی را ایفا خواهند نمود ، بعنوان مثال شلیک مین به سوی شهرکهای مسکونی یا اجرای عملیات علیه زیرساختهای حیاتی نظیر مخازن ذخیره سوخت ، همانطور که در منطقه بلگوورد تجربه شد و انبارهای نفت این شهر با خمپاره هدف قرار داده شد ، همگی از نقش مهم این سلاح یاد خواهد کرد . در حوزه مین ریزی ، کاربرد خمپاره اندازهای 120 م.م خطر بسیار جدی تری را در حال حاضر ایجاد می کند ، بااین حال سناریوی فوق الذکر ، تنها پس از اعلام آتش بس در خطوط مقدم امکان وقوع خواهد داشت ، چرا که ارتش اوکراین با استفاده از راکتهای گراد مشغول تخریب زیرساختهای حیاتی مناطق مرزی روسیه است . در واقع ، برای فعالیتهای خرابکارانه ، خمپاره انداز 120 م.م با حداکثر برد 8 تا 9 کیلومتر و دقت دایره ای حدود 140 متر ، تنها با شلیک تعداد قابل توجهی خمپاره امکان تاثیر گذاری را می توان بدست آورد ، ضمن اینکه مین ریزی با استفاده از خمپاره اندازها ، راه حل بسیار ارزان تری برای ایجاد خسارتهای به نسبت دائمی به نظرمی آید ولی تنها ایرادی که میتوان به این روش گرفت ، تعداد محدود مین هایی است که میتوان آنها را بسمت هدف در یک مدت زمان کوتاه روانه نمود . با این حال ، فناوری این مشکل را تاحدودی برطرف نمود ، چنانکه شرکتهای آمرکایی ، یک کیت هدایت دقیق را که میتوان آن را به پرتابه های متعارف اضافه نمود ، ابداع نموده اند که به لطف آن ، خمپاره های کُند ذهن!!!!! قدیمی به پرتابه های هوشمند جدید تبدیل میشود . این مهمات که با شناسه xm395شناخته میشود ، با استفاده از سامانه GPS دقت دایره ای حدود 5 تا 10 متر را بدست آورده که این ویژگی برای مهمات خمپاره انداز یک موفقیت جادویی به نظر می آید . اما مشکل اینجاست که قیمت این فناوری نیز بسیار جادوئی است تا جایی که هزینه یک خمپاره انداز 120 م.م مجهز به این فناوری حدود 10 هزار دلار است ، ولی این امکان به خدمه داده می شود که به جای شلیک 8 تا 10 تیر ، تنها با شلیک 1تا2 تیر همان نتیجه را ثبت کنند . پی نوشت : 1- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری ) بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. منبع

موشک 9 دی (بدون پوسته رویی بدنه) و موتور آن.

بسم ا... دی ... مثل دیزل

هند پیش از خرید در مرحله RFI نیاز ها و کیفیت های مورد نیاز رو اعلام کرده و اون دیگه به سیاستمداران هندی برمیگرده که چقدر بتونن فشار بیارن برای بومی سازی اینکه بصورت ckd - skd بخوان مونتاژ کنند یا اینکه بخش هایی از پرنده رو HAL بخواد بسازه حتی اگر ckd هم باشه باز تجربه ارزشمندی بحساب میاد همین که تا این اندازه جلو رفته ان که برای بزرگان هوانوردی دنیا شرط بومی سازی میگذارن یعنی راه رو درست در پیش گرفته ان مسابقه پیشین هم بخاطر همین که داسو تولید هندی رو نپذیرفت قرارداد متوقف شد

احتمالا طرحشون همون نصب استاندارد روی فانتوم بوده! از اونجایی که نیمه فعال بوده میتونسه امواج برگشتی بازتاب از جنگنده روشن شده در رادار را تعقیب و مورد هدف قرارش بده و نیاز به هماهنگی با رادار هم نداشته! البته گفته میشه این طرح برای نقش ضد کشتی بوده که بنظرم موشک گرانی مثل استاندارد برای زدن کشتی ها به صرفه نبوده بخصوص وقتی تونستیم عمدتا با ماوریک نیروی دریایی عراق را اوت‌نامبر کنیم.

به نام خدا پس از اعلام پایان مسابقه گزینش Indian MRCA competition با شرکت جت های رزمی از کشور های امریکا (اف16 - اف 18 ) روسیه (میگ 35) فرانسه (رافال) و سوئد (گریپن) و انگلیس (تایفون) برگزار شد که در سال 2014 با پیروزی رافال به پایان رسید (مبلغ کلی قرارداد 28 تا 30 میلیارد دلار برآورد شده بود) به دلیل خودداری سازنده پرنده ها (داسو) از پذیرش ساخت پرنده ها در هند ، قرارداد متوقف شد دوباره در سال 2018 هندوستان برنامه خرید دیگری به نام Multi Role Fighter Aircraft = MRFA برای خرید تعداد 114 فروند جنگنده چند منظوره با شعار خرید جهانی ساخت هند (Buy Global, Make in India) را اعلام کرد نیروی دریایی هند نیز در تلاش برای دستیابی به جنگنده های تازه در این برنامه مدون می باشد در این برنامه 8 پرنده شامل F15 EX - F21 - F E/A-18 از امریکا رافال از فرانسه ، سوخو 35 و میگ 35 از روسیه ، تایفون از انگلیس و گریپن از سوئد حضور دارند (اف 21 نسخه روزآمد اف 16 بلاک 70/72 با 14 مورد بهینه سازی برپایه نیاز های اعلام شده هندی ها است) در ادامه نیروی هوایی هندوستان اعلام کرد که حجم خرید در این برنامه را به نیم کاهش داده (57 فروند) که همه پرونده ها می بایست در هندوستان ساخته شوند شنیده ها حاکی از این است که رافال در بررسی های نیروی هوایی بهترین پرنده بوده و از دیگر رقبا پیشی گرفته است پیوند 1 پیوند 2

با سلامی گرم و دوباره به دوستان میلیتاریست عزیز شاهین دَرَّندِه (Predator Hawk)  شاهین درنده / شاهین شکارچی یک سامانه موشکی بالستیک تاکتیکی و کوتاه برد است که توسط صنایع نظامی اسرائیل (Israel Military Industries-IMI) توسعه و تولید شده و تاکنون فقط توسط نیروهای مسلح اسرائیل استفاده می شود. پردیتور هاوک موشکی برای حمله و انهدام اهداف با اولویت بالا در حداکثر برد 300-400 کیلومتر با سرجنگی 140-220 کیلوگرم و دقت 10 متر CEP است. این موشک هدایت شونده می تواند بدون توجه به شرایط آب و هوایی و مستقل از سیستم های اضافی، هدف را در برد 50 تا 300 کیلومتری مورد اصابت قرار دهد. نسخه ای که برای صادرات به کشورهای آذربایجان و قزاقستان پیشنهاد شده دارای کلاهک سنگین تر (200 کیلوگرم) و برد کمتر (250 کیلومتری) می باشد قابلیت شلیک به عمق آن در برابر طیف وسیعی از اهداف با سود بالا در سراسر «میدان نبرد تاکتیکی» نظیر : «مراکز فرماندهی و ارتباط» ، «تأسیسات لجستیکی» ، «زیرساخت‌های حمل‌ونقل» ، «مقرهای فرماندهی» ، «سایت‌های جنگ الکترونیک» ، «سایت‌های رادار» ، «سایت‌ها و مراکز استراتژیک» و ... مؤثر است. این موشک مافوق صوت بسیار مانور پذیر می‌تواند یک هدف 300 کیلومتری را در حدود 8 دقیقه مورد اصابت قرار دهد، که باعث می‌شود Predator Hawk یک راه‌حل ترجیحی برای انجام ضربات دقیق و جراحی شده ای باشد که تا پیش از این ، ایفای این نقش تنها بر عهده نیروی هوایی یا نیروهای ویژه کوماندوئی بود. این موشک بالستیک برای شلیک در یک سیلوی پرتاب کانتینری (LPC) مهر و موم شده قرار دارد که هر LPC حاوی 2 موشک است. موشک‌های Predator Hawk را می‌توان با پرتابگرهای راکت انداز LYNX که بر روی یک خودروی ۸×۸ سوار هستند و یا از سایر پرتابگرهای موجود پرتاب کرد. لازم به یادآوری است ، «پردیتور هاوک» که از سال 2016 در خدمت قرار گرفته دارای مکانیزم هدایت مبتنی بر GPS/GLONASS/INS می باشد. انواع پرتابه ها و دیگر محصولات Elbit Systems در یک نمایشگاه نظامی منبع منبع پ.ن : دوستانی که پسندیدند مثبت را فراموش نکنند. .

خیزِکشوربرای‌خودکفایی‌درکالاهای‌ اساسی از سال زراعی آینده به منظور حمایت از تولید و خود کفایی در کالاهای اساسی ، تولید ۸ محصول اساسی (از جمله سویا، گندم، جو، برنج، کلزا، ذرت‌علوفه‌ای و عدس) مشمول یارانه بلاعوض ۶ میلیون تومانی برای هر هکتار می‌شود.

بسم ا... جنگ در اوکراین – روز نود و هشتم پیشروی مجدد ارتش روسیه در شمال خارکف / ارتش اوکراین در آستانه تحویل سامانه های راکتی ام-142 هیمارس 1/2 ژوئن 2022 سامانه توپخانه راکتی ام-142 هیمارس پس از 48ساعت بحرانی در سوردونتسک ، اکنون واحدهای ارتش روسیه پس از حدود 11 روز عقب نشینی ، دست به یک ضدحمله سرتاسری در شمال خارکف زده و یگانهای ارتش اوکراین را از روستاهایی که در حدود 9 روز پیش از آن عقب نشسته بودند ، بیرون نمودند . در جریان نبردهای شدید در این محور ، دو روستای توکاروفکا و تسوپوفکا اکنون مجددا در اختیار ارتش روسیه قرار دارد و ارتش اوکراین نیز مجبور شد تا بسمت خط درگاچی – تسیرکوونیه عقب نشینی نماید .در ایژیوم خطوط جبهه هنوز تغییر ننموده ولی درگیرهای پراکنده ای در نزدیکی روستاهای ولیکایاکامیشواخا ، کورولکی و دولگنکو ادامه دارد . صحنه نبرد در شرق اوکراین 2 ژوئن 2022 از سوئی دیگر ، ارتش روسیه به حومه سویا توگورسک رسیده اند و پس از عبور از خط دفاعی ارتش اوکراین در شهر یاروایا ، جاده منتهی به سویاتوگروسک را به کنترل درآورده اند . همزمان با این وقایع ، گلوله باران شدیدی از سوی ارتش اوکراین بر روی مواضع روسها در پاسکا مشاهده شد و روسها در نیز مقابل مواضع ارتش اوکراین در بوگورودیچی را زیر آتش گرفتند . پیشروی مجدد ارتش روسیه در محور شمال خارکف گفته شده که خارکف مجددا زیر آتش توپخانه ارتش روسیه قرار گرفته است با توجه به اینکه نوک پیکان حمله روسها بسوی سویاتوگورسک است ، ارتش اوکراین توپخانه خود را در این شهر و بخصوص در ساحل مقابل رودخانه تقویت نموده .در محور کراسنی لیمان ، با تثبیت نسبی اوضاع داخل شهر ، ارتش روسیه در حال پیشروی بسمت شرق است و اکنون در ریهورودوک نزدیک می شود و آتشباری شدیدی بر علیه مواضع ارتش اوکراین در آنسوی رودخانه صورت می گیرد . در لوهانسک ، از حدود 24 ساعت قبل، درگیرهای شدید خیابانی در سوردونتسک دیده شده ولی بخش قابل ملاحضه از حجم آتش از مناطق مسکونی خارج و برروی بخش صنعتی شهر تمرکزپید کرده است . در همین محور ، اطلاعات حاصله از شناسایی های هوایی حاکی از آن است که واحدهای اوکراینی در حال عقب نشینی بسمت لیسیچانسک بوده و همزمان مواضع خود را در مجتمع صنعتی آزوت تقویت می کنند . راست : نارنجک انداز خودکار کالیبر 40 م.م UAG-40 اوکراینی در خدمت ارتش روسیه چپ : سرباز ارتش روسیه با سلاح جنگ دوم جهانی PPSH41 در محور شهر زولوته ، روسها هنوز موفق به محاصره ارتش اوکراین در این منطقه نشده اند و درگیری شدیدی برای کنترل روستای وروبووکا و جاده زولوته بسمت لیسیچانسک برقراراست در حالی نبردهای سنگین در اوستینوفکا و توشکوفکا ادامه دارد .در نزدیکی دونتسک ، درگیرها در محور آودیوکا بدون نتیجه خاصی تنها به تبادل آتش محدود شده و اگر چه روسها هنوز شهر را محاصره نکرده اند ، اما با روند آهسته ای بسوی روستای نووسلکووا وتورایا در حال پیشروی اند و ارتش اوکراین نیز تدارکات لازم را از غرب همچنان دریافت می کند. پس از مدتها کش و قوس هویتزرهای خودکششی M109A3GN وارد خاک اوکراین شدند در میان این کاروان ، نفربر زرهی ویژه هدایت آتش 1V13 نیز قابل مشاهده است اما مهمترین خبر 48 ساعت اخیر ، رسیدن محموله سامانه راکتی هیمارس به مرز اوکراین بود که مورد توجه همگان قرار گرفت . در یکم ماه می ، بایدن ، رئیس جمهور ایالات متحده ، اعلام نمود که سامانه راکتی ام-142 هیمارس را به کیف تحویل خواهد داد و در حالی که دنیا ، برای چند هفته در تب و تاب این خبر بود ، اکنون مشخص شده که ارتش آمریکا قبلا این سامانه را به اوکراین ارسال نموده بود . براساس اطلاعات موجود ، مجموعه از پرتابگرها و مهمات آن از طریق دریای بالستیک وارد خاک لهستان شده و انتظار می رود تا چند هفته دیگر ، در دونباس مستقر شوند در حالی برخی معتقدند که آموزش خدمه اوکراینی هنوز تکمیل نشده . https://www.aparat.com/v/F6oWf با این حال در مجموع ، یک آتشبار کامل هیمارس شامل 4 دستگاه راکت انداز به اوکراین منتقل می شود و اگر کمکهای آلمان و بریتانیا نیز بدان اضافه گردد ، مجموعا 12 دستگاه از این سامانه در خدمت ارتش اوکراین قرار خواهد گرفت . براساس اطلاعات منتشر شده در بسته جدید کمک نظامی به اوکراین ، علاوه بر راکت اندازهای هیمارس ، 5 دستگاه رادار جهت یاب توپخانه ، 1000 قبضه جاولین ، 6000 قبضه سلاح ضد زره از انواع مختلف ، 15000 گلوله توپ 155 م.م ، 4 فروند بالگرد میل-17 ، 15 دستگاه خودروی تاکتیکی و حجم قابل توجهی از قطعات یدکی و تجهیزات اضافی نیز دیده می شود . ارزش این بسته جدید به 700 میلیون دلار می رسد که کل کمکهای نظامی ایالات متحده به اوکراین را به 4.6 میلیارد دلار می رساند در حالی که میزان کمکهای قطعی تا 40 میلیارد هم تخمین زده می شود . اما در خصوص سامانه های هیمارس گفته شده از سوی دولت کیف تضمینی مبنی بر عدم حمله موشکی به خاک روسیه گرفته شده که به نظر بعید است که اجرایی شود . واحدهای زرهی ارتش روسیه در اوکراین در حال مجهز کردن نفربرهای زرهی بی ام پی-2 عملیاتی به مجموعه ای از تجهیزات اضافی از جمله زره های قفسی هستند با این حال گفته شده اضافه نمودن این تجهیزات ، میدان دید خدمه ، بخصوص رانندگان را محدود می کند خلاصه نبرد در اوکراین 1-2 ژوئن 2022 1- براساس گزارشهای موجود ، ارتش روسیه پیشروی آهسته ای را در شمال اسلاویانسک بخود می بیند ولی کنترل جاده منتهی به این شهر هنوز تایید نشده . آسیب وارده به یک کلاه خود مدل Gefechtshelm M92 آلمانی براثر اصابت ترکش مهمات توپخانه ارتش اوکراین 2- ارتش روسیه همچنان در تلاش است تا از جنوب و غرب بسمت لیسیچانسک پیشروی کند تا با مشکلات مربوط به عبور از رودخانه سورسکی دونتز روبرو نشود ولی تا این ساعت میزان موفقیتهای بدست آمده محدود بوده . 3-درشمال آودیوکا پیشرفتهای ارتش روسیه به شکل قابل توجهی افزایش یافته . روند آموزش پرسنل ارتش اوکراین که به منظور فراگیری نحوه کار با هویتزر خودکششی پانزرهابیتز2000 به آلمان و هلند اعزام شده اند ، ادامه دارد منابع اطلاعاتی براین عقیده اند که در مجموع ، دوره آموزشی این نیروها ، 40 روز خواهد بود . 4- در پی ضدحملات ارتش اوکراین ، پل های نظامی ساخته شده توسط این ارتش بر روی رودخانه اینهولتس در نزدیکی داودیف بیرد توسط روسها از میان برداشته شده . 5- براساس گزارشهای موجود روستاهای ترنووا و پرموها به تصرف روسها درآمده و این درکنار کنترل روستاهای شستاکوف و فدرووفکا است . تصویر هوایی قبل و بعد از حمله به یک قرارگاه ارتش اوکراین گفته شده این قرارگاه متعلق به تیپ 406 توپخانه ارتش اوکراین بوده که آموزش و نگهداری خدمه و هویتزرهای تازه تحویل شده ام777 به کیف درآن صورت می گرفته ... 6- ارتش اوکراین در تلاش است تا عبور از سورسکی دونتز در نزدیکی روستای هوتوملیا به خط دفاعی ارتش روسیه در پچنژسکو حمله کند . 7- نبرد شدید در روستاهای دیویسون برود ، آندریوکا و بیلوهیریکا در خرسون ادامه دارد. تیربار سبک دی-27 جنگ دوم جهانی که به یک سایت اپتیکی و شعله پوش جدید مجهز شده 8- وزارت دفاع روسیه مدعی است که در روز اول ژوئن ، 240 سرباز اوکراینی کشته و 39 دستگاه خودروی زرهی ارتش این کشور منهدم شده است . پی نوشت : 1-استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری ) بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. منبع1 منبع 2 منبع3 منبع4 منبع5

بروز رسانی خودروهای رزمی پیاده نظام BMP-2 روسی در نبرد اوکراین تصاویر جدید از اوکراین نشان میدهد نیروهای روسی مستقر در اوکراین به شکل میدانی در حال نصب یک بسته حفاظتی هستند. این بسته حفاظتی که ترکیبی از صفحات زرهی غیرفعال و زره قفسی است بر روی بدنه خودرو سوار میشود.در نسخه های BMP-2 بخش برجک نیز به یک زره قفسی مجهز خواهد شد این بسته های حفاظتی خصوصا در برابر راکت های ضد زره باعث اقزایش حفاظت خودروهای رزمی پیاده نظام BMP-2 خواهد شد. این بسته حفاظتی برای خودروهای رزمی پیاده نظام BMP-2M تولید شده بود اما به نظر میرسد با توجه به نرخ پایین بروز رسانی BMP-2M، روسها این بسته حفاظتی را بدون تغییرات در بخش تسلیحات و یا سیستم های نظارتی به شکل میدانی بر روی نسخه های BMP-2 سوار میکنند تا بقاپذیری BMP-2، خدمه و سرنشیبنان را افزایش دهند. نصب بسته حفاظتی به شکل میدانی بر روی خودروهای رزمی پیاده نظام BMP-2 روسی نمای نزدیک از بسته حفاظتی BMP-2 روسی ترکیبی از صفحات زرهی غیرفعال به علاوه زره قفسی تست های انجام شده بر روی این بسته حفاظتی نسخه ابتدایی BMP-2M با بسته حفاظتی نسخه نهایی BMP-2M با برجک رزمی Berezhok و بسته حفاظتی حضور محدود BMP-2M در نبرد اوکراین - این نسخه از BMP-2 احتمالا این بسته حفاظتی را در یافت خواهد با این تفاوت که زره قفسی بر روی برجک رزمی نصب نمیشود

شکست ضد حمله ارتش اکراین در منطقه خرسون از سه هفته پیش منابع روسی اعلام کرده بودن با توجه به فشار سنگین این کشور بروی شرق ارتش اکراین در حال جمع آوری 32 گردان برای انجام چندین ضد حمله در خرسون به منظور منحرف ویا کند کردن روند حملات روسها است. اکراینی ها بعد از تکمیل کردن جمع آوری یگان های خود از 4روز پیش ضد حملات خود را آغاز کردن . در ابتدای امر منابع اکراینی با انتشار اخباری با شور واشتیاق از شکسته شدن خطوط روسها سخن گفته اما با گذشت زمان مشخص شدن بجز یک منطقه مسکونی پیشروی تایید شده نصیب مهاجمین نشده است .در حال حاضر هم در گیریها همچنان ادامه دارد اما تا این لحظه اکراین متحمل تلفات سنگینی شده بهطوری که اعضای یکی از گردانهای تابع تیپ36 این کشور با انتشار یک ویدئو خواستار کمک مردم برای پایان دادن به حضور عناصر فاسد در راس ارتش و حکومت این کشور شده اند .این افراد اعلام کرده اند در طول 4 روز درگیری حتی یک روستا را باز پس نگرفته و در زیر آتش بسیار سنگین روسها قرار گرفته اند و تلفات رسمی 80 کشته وزخمی و تلفات غیر رسمی صد ها کشتی وزخمی ومفقود را فقط این یگان متحمل شده است. روسها از دیروز در حال انتشارتصاویر حملات خود که با پهپاد ضبط شده است هستن که نشان دهنده حجم بالای خسارت مهاجمین است . هنوز برای نتیجه گیری پایانی کمی زود است اما در این چند مدت درگیری هربار اکراینی ها حالت هجومی به خود گرفته اند بشدت ضربه دیده اند ونکته مهم تر رصد تحرکات ارتش اکراین است که به راحتی حتی در رسانه های عمومی منتشر میشود . تمام تصاویر زیر مربوط به درگیریهای خرسون وخسارت های اکراین است حمله به ستون پیاده ارتش اکراین در خرسون به گفته منابع روس این ستون متعلق به تیپ28 بوده در این حمله 23 سرباز اکراینی کشته و32 تن دیگر زخمی شده اند اجساد نزدیک به 20 سرباز کشته شده اکراینی (البته یک ماه پیش هم تصاویر چهار سرباز کشته شده اکراینی رو شبیه به همچین موقعیتی رو در تاپیک قرار دادم اما با توجه به موقعیت یابی این منطقه متعلق به خرسون وجز مناطقی ایست که مورد حمله اکراینی ها قرار گرفته است) انهدام یک آتشبار توپ خودکششی دو توپ خودکششی به طور کامل منهدم ویک دستگاه دیگر آسیب دید هدف قرار گرفتن نفربر وسربازان پیاده اکراین اجساد سرباز اکراینی در خطوط روسها انهدام یک آتشبار راکت انداز احتمالا گراد اکراینی دو نفربر بی ام پی و یک خودرو منهدم شده مهاجمین توپ خودکششی شکار شده نفربر اکراینی روسگراها از سال 2014 چندین دستگاه از نفربرهای بی ام پی 2 خودشون را به زره واکنش گر کنتاکنت یک تجهیز کردن اما تا کنون هیچ تصویری از حضور این نفربرها در خطوط نبرد منتشر نشده است توپهای خودکششی ام 109 آمریکایی وکرب (خرچنگ) لهستانی در سازمان رزم اکراین خسارتهای روسها پنج نفربر منهدم ویا غنیمتی

بسم ا... جنگ دراوکراین – روز نود و هفتم نبرد برای تصرف سوردونتسک / آزاد سازی سوردونتسک 31 می - 1 ژوئن 2022 صحنه عملیات نظامی در اوکراین - 31 می 2022 سوردونتسک به احتمال زیاد کلید کنترل کامل بر دونباس خواهد بود در حدود 48 ساعت است که واحدهای مهاجم به رهبری ارتش روسیه حدودی نیمی از سوردونتسک را به کنترل خود درآورده بودند و از سه محور شمال ، شمال شرقی و جنوب شرقی تلاش می کردند تا یگان های اوکراینی را از این محورها و بخش مرکزی شهر به عقب برانند . این مساله در کنار اجرای آتش سنگین توپخانه باعث شد تا نیروهای کیف بتدریج بسمت لیسیچانسک دست به عقب نشینی بزنند و جدیدترین خط دفاعی خود را در این بخش که منطقه صنعتی بزرگ شیمیایی آزوت در غرب سوردونتسک است ، تقویت نمایند . پس از اتمام کار سوردونتسک ، کلید پیشروی بسوی لیسیچانسک ، توشکیوکا است که روسها به منظور جلوگیری از دردسرهای عملیات عبور از رودخانه احتمالا از این محور پیشروی خواهند کرد در جریان این عقب نشینی ، مخازن بزرگ نیتروژن را منهدم نمودند که ستون بزرگی از دود برفراز این منطقه صنعتی ایجاد شد . گفته شده اجرای سیاست زمین سوخته ارتش اوکراین و انهدام زیرساختهای شیمیایی صنعتی به نوعی تولید مستندات برای رسانه ها به منظور ایراد اتهام کاربرد سلاح های شیمیایی است در حالی که روند جنگ نشان میدهد این انفجارها قبل از عقب نشینی ارتش اوکراین و بدون وقوع هرگونه حملات هوایی و توپخانه ای صورت گرفته است . یکی از جالبترین خبرهای 24 ساعت اخیر ، انتشار اطلاعات جدیدی مبنی بر افزایش حجم کاری خط تولید شرکت ماشین سازی اومسک بود براساس داده های موجود، این شرکت در حال جذب 2000 کارگر جدید و تبدیل عضویت همه کارگران پاره وقت به تمام وقت از یکم ژوئن 2022 است نکته : یکسری از تحلیلگران فارسی زبان در ابتدای جنگ با شور و اشتیاق فراوان از تعطیلی خطوط تولید محصولات زرهی روسی خبر داده بودند ترکیب پیانو / آک 47 و ترانه کاتیوشا https://www.aparat.com/v/Io2Uq ارتش اوکراین در حال حاضر توانایی سد نمودن پیشروی روسها را ندارد و تنها با اجرای یکسری عملیاتهای تاخیری قصد دارد تا روند کنترل شهر توسط شبه نظامیان جمهوری لوهانسک را دچار اختلال کند ، با تمامی این اوصاف ، تا شب 31 ماه می نیمی از سوردونتسک در اختیار روسها قرار گرفته و مرکزشهرنیز از ارتش اوکراین پاکسازی شده است . افزایش حضور سلاح ام-14 در سازمان رزم ارتش اوکراین به گفته منابع داخل شهر ، کاخ فرهنگ و پارک گوگول در بخش مرکزی تا اواخر شب تصرف شده و روسها در امتداد خیابان هیمیکوف از شمال و کواردیسکی از شرق بسمت منطقه صنعتی در حال حرکت هستند . ویدئوهای منتشره از داخل شهر تایید می کند که برخی از واحدهای اوکراینی در ساختمان های مسکونی موضع گرفته اند و مبادرت به اجرای آتش می کنند . پیدا شدن سرو کله تانک های تی -72 ام یک آر ارتش اوکراین در باخموت نکته : حذف نارنجک اندازهای روی برجک قبل از نصب زره های واکنشی کنتاکت -1 از سویی دیگر ، ستاد کل ارتش اوکراین نیز تایید نمود که مرکز این شهر توسط روسها اشغال شده و رئیس جمهوری لوهانسک نیز تایید نموده که بخش قابل توجهی از سوردونتسک هم اکنون در کنترل روسها قرار دارد . تمامی مسیرهای منتهی به سوردونتسک – لیسیچانسک مسدود شده و تخلیه نیرو و تجهیزات نظامی ارتش اوکراین به تقریب امری غیرممکن است . راست : سلاح وی زد -61 کالیبر 7/65!17 م.م ساخت چک که توسط عناصر رزمی این کشور در جنگ اوکراین استفاده میشود چپ: اخلالگر ضد پهپاد لیتوانیایی EDM4 اسکای وایپر در ارتش اوکراین ولی به مانند ماریوپل ، نبردهای اصلی فعلا در بخش صنعتی در حال انجام بوده و احتمالا بخش آزوت به یک آزوفستال دوم تبدیل خواهد شد . ولی نمای کلی صحنه نبرد حاکی از عقب نشینی سرتاسری ارتش اوکراین به سمت لیسیچانسک و کرانه غربی رودخانه سورسکی دونتز است . زاغه مهمات پر وپیمان ارتش اوکراین ضد زره ام 136 آ2 / پانزرفاوست 3 / ضد زره NLAW / تیربار RPK-74 / تیربار پی کا / ام-14 / و یک قبضه سلاح تک تیرانداز ناشناس در این محور ، ادامه پیشروی نیازمند اجرای عملیات عبور از رودخانه بوده و پیچیدگی های مخصوص به خود را دارد . این درحالی است که لیسیچانسک در مقایسه با سوردونتسک در ارتفاع بالاتری از زمین بنا شده و پس از سقوط سوردونتسک با حداقل درگیری ، لیسیچانسک از محور شرقی به یک دژ تبدیل خواهد شد ولی برخی معتقدند که روسها در حال حاضر مشغول محاصره بخش صنعتی آزوت بوده و قبل از ادامه روند پیشروی بسمت لیسیچانسک ، ابتدا باید این بخش بطور کامل پاکسازی شود ولی ارتباط زمینی این قسمت با غرب اوکراین براساس داده های موجود کامل قطع شده است . ورود ارتش روسیه به سوردونتسک- اول ژوئن 2022 https://www.aparat.com/v/n5fxq کشوری که برای مقابله با تحریم برنامه ریزی داشته باشد ، حتی در بدترین شرایط هم گلیم خودش را می تواند از آب بیرون بکشد تحویل 90 دستگاه خودروی نظامی 2.5 تنی گاز-3308 به ارتش فیلیپین - خط تولید کارخانه تولید کننده در گورگی - نیژنی نووگراد بدین ترتیب ، واحدهای اوکراینی تا انتهای روز 31 می فصت دارند تا تجهیزات سنگین خود رااز محور سوردونتسک خارج کنند در مقابل روسها نیز سعی خواهند کرد تا پاکت فعلی را درمدت 7 روز بسته و ارتباط لیسیچانسک را با بقیه اوکراین قطع نمایند .در غیر اینصورت و عدم انتقال تجهیزات سنگین از سوردونتسک- لیسیچانسک بسمت کراماتورسک و اسلاویانسک موقعیت ارتش اوکراین را بحرانی خواهد نمود . شرق اوکراین ... نوار زرد رنگ راه راه ، منطقه تبادل آتش شدید و پیشروی روسها را به نمایش می گذارد با آغاز روز اول ژوئن 2022 ، تحرکات ارتش روسیه در جنوب ایژیوم ، حومه لیمان ، لیسیچانسک ، سوردونتسک و پوپاسنایا متمرکز شده است ( احتمالا سرفرماندهی ارتش روسیه درصدد هست که ارتش اوکراین را در خصوص محور اصلی حمله و پیشروی بسمت لیسیچانسک- کراماتورسک و اسلاویانسک فریب بدهد .م ) این درحالی است که حملات ایذایی در حومه آودیوکا نیز دیده می شود . گربه های اوکراینی دارند روز به روز جذاب تر می شوند به گفته ناظران نظامی ، پاکسازی لیمان به انتهای خود نزدیک می شود و باقی مانده واحدهای اوکراینی از حومه آن پاکسازی شده و به ساحل شرقی سورسکی دونتز عقب می نشینند ولی گروه بندی روسها هنوز از رودخانه عبور نکرده و همین امر باعث میشود تا احتمالا ادامه عملیات از این محور به نفع سایر محورها تا حدودی متوقف گردد . اما در سوردونتسک روند آرام عقب نشینی ارتش اوکراین زیر آتش حملات هوایی و توپخانه ای ارتش روسیه ادامه دارد و روسها مدعی اند که در چند روز آینده این شهر کاملا تصرف خواهد شد . تی-72 بی3 روسی به غنمیت گرفته شده ، در خدمت ارتش اوکراین در خرسون شواهد میدانی نشان میدهد که پیشروی ادعایی ارتش اوکراین متوقف شده ( ظاهرا چند کیلومتر به جلو پیشروی صورت گرفته بود .م ) و ارتش اوکراین در منطقه خاکستری در امتداد خطوط تماس بدلیل تلفات شدید دست از ادامه نبرد برداشته اند و منطقه نیز بلحاظ نظامی پایدار به نظر می رسد . صحنه نبرد در دونتسک به روایت منابع غربی تحلیلگران نظامی معتقدند که تمرکز آینده ارتش روسیه ، در محور لیسیچانسک است تا گروه بندی های ارتش اوکراین به عب زده شود . تصرف سوردونتسک و لیسچانسک ، تثبیت مناطق تصرف شده در حومه پوپاسنایا را امکان پذیر نموده و شرایط را برای پیشروی بیشتر در جنوب ایژیوم و بسمت اسلاویانسک فراهم می کند . ستونهای دود ناشی از درگیری در سوردونتسک ، تصویر سمت چپ ، انفجار ناشی از مخازن نیتروژن منطقه صنعتی آزوت در سوردونتسک است که توسط ارتش در حال عقب نشینی اوکراین صورت پذیرفت به شکل همزمان ، روند عملیات نظامی در آودیوکا با اتمام پاکسازی محور سوردونتسک- لیسیچانسک نیز توسعه پیدا نموده و این امر در نهایت ، تامین امنیت دونتسک را باعث خواهد شد . درمقابل ، ارتش اوکراین نیز تلاش می کند تا ضد حملات تاکتیکی خود را در محورهای مهم نظیر خرسون ، خارکف و زاپوروژنیه ادامه دهد البته اگر این تلاشها بدون شناسایی مناسب و تنها برای فراهم کردن خوراک رسانه ای باشد ، تنها به اتلاف منابع انسانی و تجهیزاتی خواهد انجامید . مهمات به غنمیت گرفته شده اوکراینی در سوردونتسک روند عملیات نظامی در اوکراین از دید منابع اطلاعاتی غربی 1- ارتش روسیه بصورت فزاینده ای در حال پیشروی بسوی اسلاویانسک از محورهای جنوب شرقی ایزیوم و غرب لیمان است . بی ام پی-۲ مجهز به زره های واکنشی کنتاکت- 1 2- روسها پس از تصرف حومه سوردونتسک وارد شهر شدند در شمال خارکف هم خبرهای جالبی وجود دارد ، بعد از 10 روز از پیشروی ارتش اوکراین در شمال این شهر ، خبر رسیده که روسها زیر پوشش آتش توپخانه سنگین ، اوکراینی ها را وادار کردند از درگاچی عقب نشینی کنند 3- سرفرماندهی ارتش روسیه درصدد است تا از توشکیوکا بسمت لیسیچانسک پیشروی کند تا نیازی به عبور از رودخانه سورسکی دونتز نباشد. راست : گفته شده اسرای اوکراینی در لیمان چپ : اولین حضور هویتزر M109A3GN در ارتش اوکراین 4- به گفته منابع اوکراینی ، ارتش روسیه فشار ضد حملات متقابل را حس نموده و متوجه شده که قصد اصلی مدافعان ایجاد اخلال در روند پیشروی در سوردونتسک و فراتر از آن است . پی نوشت : 1-استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری ) بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. منبع1 منبع2 منبع3

بسم ا... جنگ در اوکراین – روز نود و ششم ادامه تامین تسلیحاتی ارتش اوکراین توسط کشورهای غربی بدون شرح !!!!!! از میانه عملیات تهاجمی ارتش روسیه به اوکراین ، کشورهای غربی با مشاهده تحلیل رفتن توان تجهیزاتی ارتش اوکراین ، اقدام به ارسال تدارکات نظامی به این کشور نمودند . دراین میان ، مقامات اوکراینی از کشورهای غربی در خواست دارند که بر حجم و کیفیت سلاح های ارسالی بیافزایند بااین حال ، کیف هنوز در حوزه توجیه متحدان خود برای افزایش ارسال روند سلاح با مشکلاتی روبروست که روند عملیات زمینی و عقب نشینی های پی درپی یکی از عوامل آن بشمارمیرود. بعنوان مثال ، ویدئویی از بارگیری نفربرهای اصلاح شده ام-113 به مقصد اوکراین منتشر شده که از مبداء هلند ، پرتغال ، دانمارک ، لیتوانی و استرالیا ارسال شده اند . علاوه براین ، سی ان ان گزارش داده که ارتش آمریکا سامانه موشکی هیمارس را به اوکراین تحویل خواهد داد و این روند ممکن است تا هفته آینده ( ابتدای ژوئن 2022 ) تایید شود . این محموله به درخواست مقامات کیف ارسال شده ولی برخی منابع گفته اند که با توجه به برد 300 کیلومتری و احتمال شلیک به خاک اصلی روسیه ، ممکن است این مساله صورت نگیرد . وضعیت سامانه و کاربران بدون سرنشین اورلان-10 ظاهرا روسها یا در بکارگیری این نوع تجهیزات در فقر مشخصی به سر می برند یا اینکه کل سیستم فوق ، صرفا بعنوان یک بدون سرنشین ارزان قیمت صحنه نبرد ، تعریف شده است https://www.aparat.com/v/GrAQO در همین راستا ، در 30 ماه می ، بایدن اعلام نمود که سامانه های رزمی که قابلیت هدف قراردادن خاک روسیه را به کیف دهد ، تحویل نخواهد شد ( مشخصاًدرستی استراتژی جمهوری اسلامی در بومی کردن توان موشکی بالستیک – کروز خود با نشر این نوع خبرها ، قابل تایید است .م ) علاوه براین ، یکی از نگرانی های جدی دولت بایدن این است که این حجم از کمکها ، با عث نخواهد شد تا از میزان تسلیحات کیفی ارتش در انبارها ، کاسته شود ؟!! صحنه نبرد در اوکراین - 31 می 2022 با توجه به روند کاهش موشکهای ذخیره شده استینگر در انبارهای ارتش آمریکا ، پنتاگون قراردادی را برای خرید تعداد قابل توجهی ازاین سامانه دفاع هوایی به ارزش 624 میلیون دلار امضاء نمود ، چرا که پیش از این 1400 قبضه موشک استینگر به اوکراین تحویل داده شده بود و قرار است تعداد مقرر شده تا سال 2026 تحویل گردد .پیش ازاین ، مدیرعامل ریتئون مدعی شد که این شرکت امکان تولید تعدادبیشتری استینگر را تا سال 2023 ندارد چرا که برخی قطعات آن دیگر تولید نمیشود و برخی از اجزاء آن نیز می بایست دچار تغییرات عمده شود ، با این حال رقم موشکهای سفارش داده شده در حدود 1300 تیر است . هویتزرها و مهمات اهدایی ارتش استرالیا به کیف در میان کشورهای اروپایی ، ایتالیا بتدریج نقش بیشتری را برعهده گرفته و با ارسال هویتزرهای FH-70 فعال تر از قبل ظاهر شده است در حالی که منابع روسی معتقدند که تعدادی از این هویتزرها تا کنون مورد هدف قرار گرفته و منهدم شده اند ( این ادعا تا حال حاضر بدون سند هست و تصویری که بشود آن را ملاک قرار داد دیده نشده . م ) https://www.aparat.com/v/rF8OJ در 27 می 2022 ، وزرای امور خارجه آلمان و لهستان در خصوص ارسال تسلیحات آلمانی مذاکره کردند اما در اظهار نظر تعجب برانگیزی ، این مقام مسئول بیان نمود که کمک به اوکراین در تعمیر و نگهداری تسلیحات ضرورت دارد ولی برلین تا این لحظه قصد تحویل همه سلاح های درخواستی کیف را تصویب نکرده است . علاوه بر این ، اسراییل تا این لحظه اجازه صادرات موشکهای ضد زره اسپایک را از انبارهای سلاح در آلمان به اوکراین صادر ننموده و در حال حاضر فقط تجهیزات نظامی غیر مرگبار را تامین می نماید . در حالی لهستان تا کنون لیست بلندبالایی از تسلیحات نظامی شامل موشکهای دفاع هوایی کوتاهبرد را به ارتش اوکراین تحویل داده است . اما مهمترین خبر روز نود و ششم ( 31 می 2022 ) عملیاتی شدن جدیدتری خضموک ( امرپ) "سگ شکاری" بریتانیایی در سازمان رزمی ارتش اوکراین است که گفته می شود حدود 80 دستگاه از آن تحویل کیف شده است .سگ شکاری ، یک خودروی زرهی مشتق شده از خودروی پشتیبانی تاکتیکی سنگین 6×6 کوگار است که با اضافه شدن صفحات زرهی محصول فورد پروتکشن آمریکایی و بریتانیایی بدین صورت درآمده . ای خودرو در واقع ، یک نسخه جدید از خودروهای زرهی کوگار محصوب میشود که موارد اصلاح شده مربوط به خود را به نمایش می گذارد . ارتش بریتانیا در بازه زمانی 2014-2008 چیزی در حدود 130 دستگاه را تحویل گرفتند که تا پایان سال 2019 125 دستگاه آن در حالت عملیاتی قرار داشت . https://www.aparat.com/v/Cymek این خودرو ، گرچه در حالت استاندارد برای حمل تجهیزات استفاده می شوند ولی ویدئوهای منشتره حاکی از مسلح شدن آنها به تسلیحات سنگین است . این خودرو با وزنی در حدود 14.5 تن و حداکثر وزن در حالت بارگیری کاملی در حدود 17.2 تن ، با درازای 6 متر ، ارتفاع 2.6 متر و عرض 2.7 متر با مجهز شدن به یک پیشرانه 330 اسب بخاری می توان تا باسرعت 105 کیلومتر درساعت در یک برد 600 کیلومتری دست به عملیات بزند . نمونه مسلح شده آن ، یک یک قبضه تیربار 7.62 م.م ال-7 آ-2 ، یک قبضه تیربار 5.56 م.م ال-110 آ- یک ، یک قبضه نارنجک انداز 40 م.م ال-134 آ-یک بوه و صفحات زرهی آن می تواند در برابر مهمات ضد زره کوچک مقاومت کند ، در حالی میزان تحمل آسیب های ناشی از انفجار مین نیز در آن وجود دارد . خلاصه نبرد در صحنه رزمی اوکراین ( به روایت منابع غربی ) 1-روسها بتدریج در حال تصرف تدریجی شهری سوردونتسک هستند ولی شهر هنوز بطور کامل محاصره نشده . 2- تحرکات ارتش روسیه در محور ایژیوم بیشتر شده تا روند پیشروی بسمت اسلاویانسک و بارونکوو ادامه پیدا کند ولی براساس تحلیل های موجود امکان دسترسی به موفقیتهای چشمگیر در زمان کوتاه در آینده بسیار بعید است . انهدام نفربر ام تی ال بی روسی در شمال خارکف 3- روند تقویت مواضع پدافندی ارتش روسیه برای جلوگیری از ضدحملات ارتش کیف در شمال خارکف ادامه دارد در حدود 72 ساعت است که تحرک جدیدی از اوکراین دیده نشده . نیکلای پاتروشف ، یکی از اعضای شورای امنیت ملی روسیه معتقد است که لهستان در حال برنامه ریزی برای اشغال غرب اوکراین است !!! 4- ضدحملات ارتش اوکراین در محور خرسون ، پس از 48 ساعت هنوز نتیجه مشخصی را در پی نداشته ولی در روند عملیات روسها تاخیر ایجاد نموده . روسها نیز چند حمله ناموفق را بر علیه سرپل های ارتش اوکراین در ساحل شرقی رود اینهولتس اجرا نمودند . 5- برخی منابع داخلی در روسیه معتقدند که افزایش تلفات در میان افسران جزء ارتش روسیه باعث تضعیف توانایی های فرماندهی و کنترل این ارتش خواهد شد . پی نوشت : 1-استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری ) بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند. منبع1 منبع2 منبع3

ویدئو https://www.aparat.com/v/YoiHT روی مین رفتن نفربر روسی هدف قرار گرفتن تانکها اکراینی توسط توپخانه روسها نیروهای کمکی !!!!!!! اکراین در راه سیورودونتسک تلفات انسانی اکراین ورود رسمی نفربرها ام 113 و زرهپوش انگلیسیWOLFHOUND به سازمان رزم اکراین البته در تمرینات با WOLFHOUND به سبک گروههای شوروشی وتروریستی سربازان اکراینی در پشت این زرهپوش قرار گرفته و در حین حرکت شروع به تیراندازی میکنند دو توپ خودکششی ویک تانک روسی رها شده در نوار مرزی خارکف با روسیه + نفربر منهدم شده روسها البته تصاویر این ادوات رها شده توسط غیر نظامیان منتشر شده واثری از سربازان طرفین در منطقه نیست!!!! انفجار مین یا تله بر سرراه امرپ تایفون روسی خسارتهای تجهیزاتی اکراین تانکهای تی64 نفربرهای بی ام پی1 و 80 راکت انداز کاتیوشا توپهای 100 122 152 م م و..................... دفع حملات اکراینی ها در ناحیه خرسون روسها اعلام کرده اند در این درگیریهای یک بالگرد میل 8 یک جنگنده میگ 29 و یکفروند سوخو25 را سرنگون همچنین چندین تانک و نفربر را به همراه 70 سرباز اکراینی شکار کرده اند. تاکنون در تصاویر منتشر شده یک فروند سوخو25و چند جنازه ویک نفربر منهدم شده اکراینی به نمایش درآمده است استقرار کامل روسها در جزیره مار با توجه به تصاویر ماهواره یی به نظر روسها تجهیزات زرهی و پدافندی زیادی مستقر کرده اند شکار دو تانک اکراینی توسط بالگرد کاموف سرنگون شدن پهپاد انتحاری سویچ بلید به وسیله سلاح سبک جدید ترین هدیه غرب به اکراینی ها کواد کوپتر شناسایی ورزمی PHOLOS VTOL

بسم ا... رزمایش آبان 1400 ارتش دیزل های چابهار

پی نوشت :  بازیابی تصاویر و اصلاح تاپیک گالری شکاری - بمب افکن اف-4 فانتوم-2 /29 مرداد 1400 خورشیدی

9دی لحظه شلیک موشک 9 دی از سامانه ارتقاء یافته سوم خرداد سامانه های پدافندی ساخت ایران بالاتفاق از کمبود موشک‌های بردکوتاه رنج می‌برند به گونه‌ای که حتی نشانه‌ای مبنی بر بکارگیری موشک‌های برد کوتاه توسط باور373 مشاهده نشده است. تا کنون سامانه های ایرانی با هدف مقابله با جنگنده‌ها و پهپادهای متخاصم طراحی شده بودند و در مرحله دوم وظیفه مقابله محدود با موشک‌های کروز ، بمب های هواپرتاب و موشک‌های ضد رادار را بر عهده داشتند. گرچه وزارت دفاع و هوافضای سپاه پاسداران به صورت جداگانه دست به طراحی و ساخت سامانه‌های کوتاه برد تخصصی جهت مقابله با موشک‌های کروز، ضد رادار، پهپادها و بمب‌های هواپرتاب زده‌اند خلاء استفاده از موشک‌های کوتاه برد در سامانه‌های بردبلند ایرانی احساس می‌شود. 9دی اولین موشک کوتاه برد تمام ایرانی تخصصی جهت مقابله با این تهدیدات است. اولین بار موشک 9 دی در نمایشگاه اقتدار 40 در سال 1397 مشاهده و برد آن 30 کیلومتر اعلام (غیر رسمی) شد. طبق گفته های غیر رسمی، قرار بود این موشک از سامانه سوم خرداد پرتاب شود. در زمان رونمایی نام سامانه 9 دی اعلام شد البته 9 دی سامانه ای جدید نیست بلکه ارتقائی بر روی سامانه پدافندی سوم خرداد است تا این سامانه بتواند از موشک‌های کوتاه برد 9 دی استفاده کند. سردار حاجی زاده وظیفه 9 دی را مقابله با مقابله با تهدیدات نزدیک از قبیل کروز، پهپادها، بالگردها و بمب های رها شده از هواپیما عنوان کرد. 9دی می‌تواند اهداف را در برد 20 کیلومتری و ارتفاع 10 کیلومتری مورد اصابت قرار دهد. نوع هدایت موشک فرمانی هست یعنی موشک فاقد سیکر است و تا لحظه‌ی برخورد به هدف توسط رادار زمینی هدایت می‌شو‌د. استفاده نکردن از سیکر باعث کاهش قیمت و کاهش وزن موشک می‌شود اما در شرایط جنگ الکترونیک برد درگیری کاهش پیدا کرده و حتی خطر هدف قرار ندادن اهداف وجود دارد. نقص دیگر سیستم هدایت فرمانی اشغال شدن کانال‌های هدایت موشک است تا زمانی که موشک پدافندی به هدف برخورد کند یا مکانیزم خود انفجاری آن فعال شود در این صورت سامانه با توجه به تعداد اهداف درگیر شده یا نمی‌تواند با اهداف جدید درگیر شود یا با اهدفی جدید کمتری درگیر می‌شود. علاوه بر نسخه هدایت فرمانی محتمل است سپاه از نسخه‌های هدایت نیمع فعال راداری یا فعال راداری و حرارتی برای 9 دی استفاده کند همانطور که موشک طائر دارای نسخه‌های هدایتی متفاوت است. برد اعلام شده در نمایشگاه اقتدار 40 و برد اعلام شده توسط سردار سلامی اختلاف 10 کیلومتری دارند. امکان دارد نسخه‌ی هدایت فرمانی 9 دی 20 کیلومتر برد داشته باشد و سایر نسخه‌های این موشک دارای برد 30 کیلومتری باشند. هر گردان سوم خرداد توانایی درگیری همزمان با 32 هدف را با استفاده از موشک 9 دی دارد. یک گردان سوم خرداد از 4 آتشبار تشکیل شده است بنابراین هر آتشبار با استفاده از 9 دی می‌تواند با 8 هدف درگیر شود. دقیقا معلوم نیست توانایی درگیری با اهداف دوربرد هم برای سوم خرداد به 8 هدف رسیده است یا این سامانه فقط در برد کوتاه توانایی درگیری با 8 هدف را داراست. این موشک بر خلاف سایر موشک‌های مورد استفاده در سامانه سوم خرداد از تیوپ‌های جعبه‌ای شکل پرتاب می‌شود. سوم خرداد از 2 کنسیتر 4 تایی در مجموع با توان حمل 8 موشک برای 9 دی استفاده می‌کند. خوشبختانه سپاه به سمت افزایش تعداد موشک‌ها (فقط 9 دی) در ارتقاء جدید حرکت کرده است. تنها خودروی تلار سوم خرداد مجهز به 9 دی است و دو خودروی تل سامانه موشک‌های طائر2 را حمل می‌کنند در نتیجه هر آتشبار مجهز به 8 موشک کوتاه برد 9 دی و 6 موشک برد بلند طائر2 با برد 105 کیلومتر است. پرتابگر 8 فروندی موشک 9 دی وقت آن رسیده است هوافضای سپاه پاسدران خودروی حامل پدافند سوم خرداد را تغییر دهد و از یک حامل 8X8 برای این سامانه استفاده کند. خودروی ظفر گزینه‌ی جذابی برای این سامانه است هم یک خوردوی نظامیست و هم توان حمل بار زیادی دارد و در داخل کشور تولید ‌می‌شود. در صورت استفاده از خودروی ظفر تعداد موشک‌ها 2 تا 3 برابر افزایش پیدا می‌کند. ظفر می‌تواند 8 موشک طائر2 به صورت دو ردیف 4 فروندی داخل کنیستر حمل کند و 24 موشک 9 دی به صورت دو ردیف 12 فروندی که هر ردیف شامل 3 پرتابگر جبعه ای 4 فروندی می‌باشد یا فقط 12 موشک حمل کند. در صورت استفاده از خودروی ظفر هر آتشبار سوم خرداد شامل 12-24 موشک 9 دی و 16 موشک طائر 2 می شود و هر گردان 48-96 موشک 9 دی و 64 موشک را حمل خواهد کرد.

به نام ایزد توانا شن یانگ J-11 (نام کامل:Jianji-11 یا Jian-11) کپی چینی جنگنده برتری هوایی Su-27 (نام گذاری ناتو:فلانکر) ساخت روسیه است که توسط شرکت هواپیمایی شن یانگ چین توسعه داده شده است.نمونه های اولیه جنگنده J-11 از کیت ها و تجهیزات روسی به کار رفته در جنگنده Su-27SK استفاده می کند.نمونه چند منظوره و بهینه سازی شده این جنگنده که با نام J-11B شناخته می شود بر اساس بدنه جنگنده های Su-27SK و نمونه اولیه یعنی Jian-11 طراحی و ساخته شده است اما از سامانه ها و سیستم های خودکار الکترونیکی و همینطور تسلیحات ساخت چین بهره می برد.به احتمال زیاد به غیر از نمونه های اولیه دیگر نمونه های جنگنده J-11 از موتور جت توربوفن بومی FWS-10A (تایهانگ) استفاده می کنند. J-11 در سال 1992 چین به جمع کاربران جنگنده سوخوی Su-27 پیوست.در سال 1995 روسیه و چین بر سر تولید تحت لیسانس جنگنده تک سرنشینه Su-27SK در چین به توافق دست یافتند.در همان سال شرکت های سوخو و شن یانگ قراردادی را به ارزش 2.5 میلیارد دلار به منظور تولید تحت لیسانس 200 فروند جنگنده Su-27SK با نام J-11 امضا کردند.بر اساس شرایط این توافق نامه شرکت های سوخو و KnAAPO مسئول ساخت و تحویل کیت ها به شرکت شن یانگ هستند و این شرکت نیز مسئولیت مونتاژ آن ها را دارد.روسیه و چین همچنین توافق کرده اند که روسیه اجازه دهد که به صورت تدریجی از برخی سامانه ها و سیستم های چینی در جنگنده J-11 استفاده شود.طبق گزارشات شرکت شن یانگ توانسته است با استفاده از شرایطی که در قرارداد ذکر شده است به این توانایی دست یابد تا جنگنده های J-11 را به صورت مستقل و با تجهیزات چینی تولید کند.اولین جنگنده J-11 در سال 1998 پس از مونتاژ در چین وارد خدمت شد اما به دلیل مشکلات فنی تولید انبوه آن از سال 2000 شروع شد.منابع روسی تایید کرده اند که تا سال 2002 ، 48 فروند جنگنده J-11 تولید شده بود و یک منبع دیگر اظهار می دارد که 48 فروند دیگر در بین سال های 2002 و 2003 تولید شده است.با این حال شرکت شن یانگ اعلام کرد به زودی همه 200 فروند ساخته و تحویل ارتش چین می شود.در نوامبر 2004 رسانه های روسی گزارش دادند که تولید جنگنده J-11 پس از ساخت حدود 100 فروند از آن متوقف شده است.در این گزارشات آورده شده است که طرف چینی از شرکت سوخوی درخواست کرده است که ارسال کیت های این جنگنده را برای مونتاژ متوقف کند.بر اساس گفته های یک منبع در داخل نیروی هوایی چین این توقف به آن دلیل است که جنگنده Su-27SK یاJ-11 نمی تواند الزامات و خواسته های نیروی هوایی چین را بر آورده کند. تعدادی از فرضیه ها می تواند به درک چرایی توقف تولید جنگنده J-11 کمک کند.اول این که قراداد امضا شده بین روسیه و چین باعث شده است چین نتواند از موتورهای ساخت داخل بر روی این جنگنده استفاده کند و به همین دلیل برای تامین موتور جنگنده های خود به روسیه وابسته است.فرضیه دوم سیستم کنترل آتش روسی جنگنده J-11 است که با موشک های چینی سازگار نیست ، در نتیجه چین مجبور به واردات موشک های روسی R-27 و R-73 به منظور پشتیبانی از جنگنده های J-11 خود می شود.فرضیه سوم این است که جنگنده Su-27SK یا J-11 صرفا به منظور انجام ماموریت های برتری هوایی و درگیری های هوایی ساخته شده است و به همین دلیل توانایی پایینی در انجام عملیات های ثانویه مانند حمله به اهداف زمینی دارد ، این موضوع زمانی بیشتر محرز می شود که بدانیم این جنگنده تنها می تواند بمب های سقوط آزاد یا راکت های غیر هدایت شونده را به منظور حمله به اهداف زمینی با خود حمل کند.شرکت سوخو در سال 2003 توانست موفقیت های چشمگیری در بازار صادرات با هواپیمای Su-27SKM به دست آورد.در مدل Su-27SKM که بر اساس مدل Su-27SK ساخته شده است این جنگنده به یک جنگنده چند منظوره تبدیل شده و توانایی های آن بهبود چشمگیری داشته است.از جمله این بهینه سازی ها می توان به بهبود رادار کنترل آتش Zhuk-27 (یا در نوع بعد N001VEP) و به روز رسانی کابین خلبان با نمایشگر های چند منظوره مانند جنگنده Su-30MK اشاره کرد.با این حال این جنگنده توسط نیروی هوایی چین و به نفع جنگنده J-11 رد شد. J-11B در اواسط سال 2002 شرکت شن یانگ از تصمیم خود برای ساخت نمونه ای چند منظوره و بهینه شده از جنگنده J-11 با نام J-11B که توانایی حمل طیف وسیعی از تسلیحات هوا به هوا و هوا به زمین را داشت پرده برداشت.در این هنگام منابع روسی نیز تایید کردند که شرکت شن یانگ در حال کار بر روی نمونه ای از جنگنده J-11 با نام J-11B است که اکثر سامانه ها و سیستم های آن چینی هستند.حداق سه نمونه از این جنگنده (با کدهای:#523 - #524 - #525) تولید شده است.در سال 2006 نمونه های ساخته شده آزمایش های پروازی مختلفی را پشت سر گذاشتند.این جنگنده بر اساس جنگنده Su-27SK یا J-11 ساخته شده است اما دارای تفاوت هایی است مانند: - استفاده از رادار کنترل آتش پالس داپلر چند منظوره بومی با توانایی رهگیری 6 تا 8 هدف و درگیری همزمان با 4 هدف - سیستم کنترل پرواز دیجیتال بومی - کپی چینی سامانه جست و جو و ردیابی اپتیکی OEPS-27 - سامانه ناوبری INS و GPS - کابین خلبان دارای چهار نمایشگر چند منظوره (MFD) ، دید عالی و نمایشگر سر بالا (HUD) این جنگنده می تواند موشک هوا به هوای کوتاه برد PL-8 (کپی چینی موشک اسرائیلی Python-3) و موشک هوا به هوای برد متوسط PL-12 با هدایت آشیانه فعال راداری را با خود حمل کند.در حالی که نیروی هوایی چین با جنگنده های Su-27/-30 خود می تواند به صورت همزمان تنها با 2 هدف و به وسیله موشک های R-77 درگیر شود ترکیب موشک های PL-12 و جنگنده J-11B باعث می شود که این جنگنده ها بتوانند به صورت همزمان با اهداف بیشتری درگیر شوند.علاوه بر توانایی های خوب جنگنده J-11B در نبردهای هوایی ، انتظار می رود این جنگنده توانایی های خوبی نیز در حملات دقیق به اهداف زمینی با استفاده از طیف وسیعی از تسلیحات هوا به زمین شامل : بمب هدایت لیزری LT-2 ، بمب هدایت شونده LS-6 ، موشک ضد رادار YJ-91 (کپی چینی Kh-31P) و موشک هوا به زمین KD-88 داشته باشد.در جریان ششمین نمایشگاه هوایی Zhuhai در چین که بین 31 اکتبر تا 5 نوامبر 2006 برگزار شد ، چین به صورت رسمی جزئیاتی را از موتور توربوفن بهینه سازی شده بومی FWS-10A منتشر کرد.این موتور در گذشته با موفقیت بر روی جنگنده جنگنده Su-27K و احتمالا J-11 تست شده است.از این موتور چنان بر می آید که دارای طراحی و عملکرد مشابهی با موتور توربوفن روسی AL-31F است و احتمال می رود که از آن الگوبرداری شده باشد.با این حال هنوز مشخص نیست که از موتور FWS-10A در جنگنده J-11 استفاده می شود یا نه. J-11BS حدس زده می شود که شرکت شن یانگ در حال توسعه نمونه دو سرنشینه جنگنده J-11B با نام احتمالی J-11BS است.این جنگنده از طراحی و ساختاری شبیه جنگنده Su-27UBK برخوردار است اما دارای موتور و سامانه های الکترونیکی و خودکار و تسلیحات ساخت چین است. مشخصات خدمه: 1 نفر (خلبان) طول :21.9 متر عرض : 12.9 متر طول بال ها: 14.70 متر ارتفاع: 5.92 متر وزن خالی: 16,380 کیلوگرم بیشینه وزن بارگذاری شده: 23,926 کیلوگرم رادار: رادار کنترل آتش روسی Zhuk-27 یا رادار پالس داپلر چینی موتور: موتورهای توربوفن روسی AL-31F یا چینی FWS-10A (دو عدد) بیشینه سرعت: 2.35 ماخ (2,500 کیلومتر در ساعت) برد:3,350 کیلومتر سقف ارتفاع پروازی: 18,500 متر تسلیحات: موشک های هوا به هوای PL-12 و PL-8 یا R-77 ، R-27 و R-73 بمب های هدایت شونده LT-2 و LS-6 و راکت ها و بمب های غیر هدایت شونده موشک ضد رادار YJ-91 (کپی چینی Kh-31P) موشک هوا به زمین KD-88 کاربران : نیروی هوایی چین - نیروی دریایی چین =-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=- مترجم : سورنا نوشاد =-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=- منبع هرگونه برداشت از مطلب تنها با ذکر نام مترجم و منبع امکان پذیر است! منتقل شده به " هواپيماهاي نظامي " REZAT1980

بسم الله الرحمن الرحیم بستر جنگ همواره تجلی­گاه پدیده های مختلف در نهایت خلوص آن است. به این معنی که زیباترین عشق ها به وجود می آید، عمیق ترین نفرت ها شکل می گیرد، شدیدترین ترس ها حاکم می شود و ماندگارترین پیروزی ها در ذهن ثبت می گردد.جنگ ایران و عراق نیز با پیروی از این قاعده، مهد زایش اتفاقات نابی بود که بنا به عللی، عیار آن نسبت به دیگر جنگ ها تا حد زیادی بالاتر بود. این جنگ با به درازا کشیدن 8 سال و درگیر کردن ملت عجیبی به نام«ملت ایران» در خود، صحنه نمایش قطعه های نابی از حماسه و ایثار بود که نه تنها ایران بلکه تاریخ جهان آن را از یاد نخواهد برد. در بعد از ظهر 31 شهریور ماه 1359 جهان فهمید که به راستی ایرانیان غیر قابل پیش بینی ترین ملت دنیا هستند! به این ترتیب که تعداد زیادی از خلبانانی که به هر دلیلی کشور را ترک کرده بودند، با هر وسیله نقلیه ای از خارج کشور خود را به ایران رسانده و آنها که در داخل بودند، خود را به پایگاههای هوایی متبوعشان معرفی کردند و گفتند:«ما از شما هیچ نمی خواهیم! فقط بگذارید ما هم بجنگیم!». کم نبودند دلاورانی که با عشق و شور آمدند، حماسه ثبت کردند و جاودانه شدند! دلاورانی مانند «ابوالفضل مهدیار»، «غفور جدی»، «چنگیز سپهر» و ... . آنچه در پی می آید مصاحبه ای است با دلاوری از این تبار که توسط ماهنامه صنایع هوایی با سرهنگ خلبان بهروز نقدی بیک انجام شده است. با سلام لطفا بفرمایید آیا قبل از ورود به نیروی هوایی تجربه پرواز داشتید؟ به نام خدا. بنده هم عرض سلام دارم خدمت خوانندگان فهیم ماهنامه صنایع هوایی و تمامی دست اندرکاران این نشریه؛ بله! در اواخر دوران دبیرستان، من پس از ثبت‌نام در یک آموزشگاه هوانوردی تعداد 75 سورتی پرواز با گلایدر آلمانی «بلانیک» انجام دادم. هزینه هر پرواز با این گلایدر 5 تومان بود. در همین زمان بود که دیپلم گرفتم و پس از موفقیت در آزمون ورودی دانشکده خلبانی وارد نیروی هوایی شدم. آموخته‌های قبلی به من کمک کرد تا من پس از حدود 2 الی 3 ساعت پرواز با هواپیمای «بونانزا» توانایی پرواز «سلو» را داشته باشم اما اساتید براساس قوانین آموزش، تا پیش از اتمام 8 ساعت پرواز، اجازه سلو پرواز کردن را به کسی نمی‌دادند. به این ترتیب من در حالی‌که از عمر پروازی‌ام با هواپیمای موتوردار تنها 8 ساعت می‌گذشت موفق به پرواز سلو با بونانزا شدم. سپس 30 ساعت پرواز دیگر را نیز که می‌بایست طبق قوانین انجام می‌دادیم به اتمام رساندم و به همراه دیگر دوستان برای ادامه آموزش راهی امریکا شدیم. محل آموزش پایگاه«لک لند» و محل پرواز با هواپیمای T-41 پایگاه هوایی«مدینا» بود اما برای پرواز با هواپیمای T-37 به پایگاه هوایی «شپارد» که در شمال تگزاس بود ‌رفتیم. پس از اتمام دوره پرواز با T-37 که من خوشبختانه در آن شاگرد اول شدم، با توجه به این‌که نیروی هوایی آلمان غربی نیمی از T-37ها و تمامی T-38های موجود در این پایگاه را خریداری کرده بود، ما را برای طی دوره T-38 به پایگاه هوایی«وب» منتقل کردند. بر این اساس من این شانس خدمتی را داشتم که دوره آموزش را در دو پایگاه هوایی متفاوت با استادخلبانان متفاوت تجربه کنم. از هم‌دوره‌هایی که بعدها حین جنگ تحمیلی به شهادت رسیدند بگویید! شهیدان «محمد فراهانی»، «احمد نادی»، «امیر زنجانی» از جمله دوستانی بودند که در دوران آموزش با هم بودیم و بعدها به فیض عظیم شهادت نایل آمدند. خاطره‌ای از دوران آموزش برایمان بگویید! خاطره‌ای که از دوران آموزش دارم به دوران پرواز با T-38 برمی‌گردد. من در پرواز با T-37 و T-41 شاگرد اول شدم اما در حین دوره T-38 با توجه به این‌که تقریبا 2 سال از حضور ما در ایالات متحده می‌گذشت، جو دیار غربت و دوری از خانواده تا حدودی روی روحیه من تاثیر گذاشت و آن‌طور که باید و شاید نتوانستم مطالعات درسی‌ام را انجام دهم.اتفاق نادر، جالب و به‌واقع خطرناکی در آخرین پرواز T-38 من به‌وقوع پیوست. این پرواز آخر من، مصادف شد با آخرین پرواز یک سروان خلبان امریکایی و قرار شد ما هر دو در یک T-38، من به‌عنوان شاگرد و وی به‌عنوان استاد، پرواز کنیم. اتفاقی که در این پرواز افتاد این بود که در حین آخرین نشست و برخاست من گفتم: «من هواپیما را فرود می‌آورم!» خلبان امریکایی گفت: «اشکالی نداره! تو این نشست و برخاست را انجام بده، آخرین فرود که در ادامه آن خزش به رمپ و توفق کامل است را من انجام خواهم داد!» بلافاصله اعتراض کردم و گفتم: «این پرواز حق منه! شما این نشست و برخاست را انجام دهید، مرحله بعد که فرود کامل است را من انجام خواهم داد!» گفت: «درخواستت رد می‌شه! فرود کامل با منه!» گفتم: «شما حق این کار را ندارید! این پرواز مال منه و کشور من پول آن را پرداخت کرده!» هواپیما را در امتداد باند برای فرود نهایی قرار دادیم. خواست فرامین را تکان دهد متوجه شد که من محکم فرامین را گرفته‌ام! گفت: «فرامین رو رها کن!» گفتم: «اگر پرواز من موردی دارد آن را به من گوشزد کنید، در غیر این‌صورت شما حق دخالت در پرواز مرا ندارید!» دید که من دست‌بردار نیستم گفت: «نقدی! به تو دستور می‌دم که رها کن!» این جمله "I command you!" در اصطلاحات نظامی امریکا، جمله بسیار پیچیده‌ای است ولی درکل بالاترین دستور نظامی در این کشور محسوب می‌شود و اگر هنگام ابلاغ آن توسط یک مقام مافوق، نفر زیردست از دستور اطاعت نکند، در دادگاه نظامی محاکمه خواهد شد. اگرچه اساتید امریکایی معنی و مفهوم این دستور را به ما نگفته بودند و من را نیز به‌عنوان یک دانشجوی خارجی نمی‌توانستند محاکمه کنند با این‌حال درپی لغو دستور توانایی ایجاد مشکل و در مرحله بالاتر مردود کردن من از دوره خلبانی را داشتند.خلاصه با هر کلنجاری بود به زمین نشستیم. سرعت هواپیما روی باند که کاهش پیدا کرد، به من گفت: «نقدی! خزش هواپیما به سمت پارکینگ را تو انجام بده!» من هم با لحن تمسخرآمیزی گفتم: «متشکرم!» کلام من که تمام شد این خلبان امریکایی چنان داد و فریادی به‌راه انداخت که شنیدنی بود.پس از این‌که هواپیما را متوقف کردیم و پیاده شدیم، فرم پس از پرواز را از شدت خشم به‌روی بال پرتاب کردم و گفتم: «من فرم را امضا نمی‌کنم! این پرواز مال من بود و باید تکرار بشه!» امریکایی‌ها که انتظار داشتند پس از فرود، فرمانده پایگاه سرهنگ «اسپانوس» شخصا وارد عمل شده و مرا مجازات کند، پس از دیدن برخورد تند من، عقب‌نشینی کردند و علاوه بر این‌که مرا تنبیه نکردند، فرمانده پایگاه را واسطه کردند که مرا آرام کند.مورد جالب‌ تر این‌که هواپیمایی که ما با آن پرواز کرده بودیم، باید برای تعمیراساسی زمین‌گیر می‌شد و امکان پرواز مجدد فراهم نبود. در هرحال فرمانده پایگاه که شخص با کیاست و مدیری بود ما را با هم آشتی داد و من نیز از خیر انجام مجدد پرواز گذشتم و این قضیه به خیر و خوشی به اتمام رسید. از روند خدمتی‌تان از بدو ورود به کشور تا زمان پیروزی انقلاب بفرمایید! پس از بازگشت به کشور و تعیین نوع هواپیمایی که می‌بایست خدمتمان را با آن شروع می‌کردیم، به پایگاه یکم شکاری تهران منتقل شدیم. من برای پرواز با هواپیمای F-4 انتخاب شدم و آموزش کابین عقب این هواپیما را در پایگاه یکم به اتمام رساندم. سپس براساس امریه ستاد به پایگاه سوم شکاری همدان منتقل شدم که در زمان پیروزی انقلاب نیز در این پایگاه خدمت می‌کردم. از پیروزی انقلاب تا شروع جنگ شاهد چه اتفاقاتی بودید؟ در دوران پس از انقلاب تا جنگ تحمیلی، اتفاق «کودتای نوژه» را در همدان داشتیم. در مدت کوتاهی پس از این قضیه تیمی به نام «تیم پاک‌سازی» وارد پایگاه سوم شد. نتیجه جلسات این تیم بیرون آمدن یک لیست 10 نفره بود. از این لیست 10 نفره 9 نفر می‌بایست بازخرید شده و 1 نفر اخراج! آن نفر اخراجی من بودم. به این ترتیب از نیروی هوایی بدون هیچ حق و حقوقی اخراج شدم. در آن برهه من حتی به «ستادکل» نیز مراجعه کردم تا از علت اخراجم جویا شوم اما فقط جواب سربالا شنیدم! تحمل شرایط و دیدن این برخوردهای ناجوانمردانه برایم بسیار شخت شده بود، در نتیجه با اتمام تسویه حساب گذرنامه‌ام را گرفتم تا از کشور خارج شوم. درحال اتمام روال اداری و تکمیل مدارک برای خارج شدن از کشور بودم که روز 31 شهریور یکی از آشنایان دور خانوادگی که در برج مراقبت فرودگاه مهرآباد کار می‌کرد، با توجه به این‌که می‌دانست من خلبان نیروی هوایی هستم با من تماس گرفت و گفت: «تعدادی هواپیمای سیاه‌رنگ به فرودگاه حمله کرده و این‌جا را بمباران کرده‌اند. قضیه از چه قراره؟!» با رسیدن این خبر از طریق این فرد برای من مسجل شد که ما مورد تجاوز عراق قرار گرفته‌ایم و آن‌چه که نباید اتفاق افتاده است. غم و اندوه بی‌اندازه‌ای برمن مستولی شد. چرا؟! چون من تا آن روز زحمات طاقت‌فرسایی را برای فراگیری فن خلبانی متحمل شده بودم از طرفی زحمات و تلاش‌های گسترده‌ای نیز برای تربیت و آموزش من صرف شده بود تا روزی روزگاری که کشورم مورد حمله بیگانه قرار گرفت من بتوانم آموخته‌های خود را به‌کار بگیرم و از این مردم و آب و خاک دفاع کنم. اندوه من از این بود که آن لحظه موعود فرا رسید و من که از جوان‌ترین و آماده‌ترین خلبانان نیروی هوایی بودم به‌جای آن‌که برای دفاع از وطنم در آسمان باشم، خانه‌نشین شده‌ام! از شدت اندوه، خشم و تحیر، مانده بودم که چه کنم. بلافاصله به مادرم گفتم: «من برای یک چنین روزی تربیت شده‌ام! تحمل ماندن ندارم! باید بروم!» مادرم هم مرا از زیر قرآن رد کرد. خیابان‌ها تقریبا خلوت بود! با اتومبیل خودم با نهایت سرعت خود را در عرض 2 ساعت و 45 دقیقه به پایگاه سوم شکاری همدان رساندم. آن روز نیروی هوایی و ایران شاهد یکی از بزرگ‌ترین، کم‌نظیرترین و در واقع تکرارنشدنی‌ترین حماسه‌های خود بود. تعداد زیادی از خلبانانی که به عللی از نیروی هوایی بازخرید و یا اخراج شده بودند، بدون درجه و داوطلبانه از روی خالص‌ترین حس وطن‌پرستی به پایگاه‌های هوایی متبوع خودشان آمده و اعلام آمادگی کرده بودند. در حقیقت تمامی جان‌فشانی‌ها و افسانه‌هایی که بعدها در طول جنگ خلق شد زاییده همین حس به‌علاوه اعتقاد بچه‌ها به پیروزی بود. کمتر از 24 ساعت بعد حدود ساعت 2 بعداز ظهر فردای آن روز به همراه شهید والا مقام «اصغر هاشمیان» برای بمباران پالایشگاه«خانقین» به پرواز در آمدیم. اشاره به خلبانانی کردید که به علل مختلف از نیروی هوایی جدا شدند و سپس داوطلبانه برگشتند و چه حماسه‌ها که نیافریدند! یکی از این دلاوران، شهید والامقام «ابوالفضل مهدیار» است که ناجوانمردانه با خیانت برخی منافقان که بعدها چهره واقعی‌شان برهمگان مشخص گردید از نیروی هوایی بیرون رفت اما با اثبات بی‌گناهی ناباورانه به نیروی هوایی برگشت، جان خود را در راه این ملت و مملکت در طبق اخلاص قرار داد و الحق چه ماموریت‌های ارزشمندی انجام داد و سرانجام به مقام بلند شهادت دست پیدا کرد. از این شهید بزرگوار خاطره‌ای بفرمایید! ابوالفضل مهدیار کسی است که تاریخ بدون شک قضاوت نیکو و زیبایی در رابطه با وی خواهد داشت و نامش را برای همیشه در حافظه‌اش حک خواهد کرد.بلافاصله پس از آن‌که مهدیار به پایگاه برگشت با توجه به مهارت و شجاعتی که در وی سراغ داشتند، ماموریت حساس و خطرناک «انهدام پل استراتژیک حبانیه» برروی دریاچه حبانیه در غرب بغداد را به وی ابلاغ کردند. من افتخار داشتم که در این ماموریت حساس کابین عقب این خلبان باشم.روز عملیات به‌صورت تک فروندی از پایگاه سوم شکاری به قصد زدن پل حبانیه که اهمیت فوق‌العاده‌ای در اتصال شمال و جنوب این دریاچه داشت بلند شدیم. براساس نقشه و طبق مسیر از پیش تعیین شده پل را پیدا کرده و جناب مهدیار هواپیما را در موقعیت پرتاب بمب قرار داد. بمب‌های ما در این ماموریت، از نوع تاخیری (High Drag) بود. متاسفانه، نقشه و عکس‌هایی که ما از منطقه حبانیه در نیروی هوایی داشتیم متعلق به سال 1355 بود و از آن زمان تا روز عملیات حداقل 4 سال گذشته بود که به تبع این منطقه دست‌خوش تغییر و تحول بسیار زیادی شده بود که گسترش شهر حبانیه و رسیدن حاشیه آن به اطراف دریاچه یکی از این تحولات بود. همین که بمب‌ها را رها کردیم، پل بزرگ‌تر و مستحکم‌تری روبه‌رو و در فاصله چند مایلی ما پدیدار شد. در واقع به علت قدیمی بودن نقشه این منطقه، تصورمان این بود که تنها همان یک پل بر روی حبانیه موجود است اما در این پرواز متوجه شدیم پل بزرگ‌تر و در حقیقت پل اصلی با فاصله چند مایل جلوتر از این پل قرار دارد. بمب‌ها را رها کردیم، من به آیینه بالای سرم که پشت هواپیما را نشان می‌داد نگاه کردم تا محل دقیق اصابت بمب‌ها را ببینم. تمامی بمب‌ها به‌جز یک بمب به پایه‌های پل اصابت کرد و پل با دقت بالایی منهدم شد. آن یک بمب که موفق به برخورد به پایه‌های پل نشد، متاسفانه به ورودی پل اصابت کرد و من در آیینه به‌وضوح پرتاب شدن یک موتورسوار به آسمان را دیدم. عراقی‌ها پس از انهدام پل با تصور این‌که ما منطقه مسکونی را بمباران کرده‌ایم، فردای آن روز ناجوانمردانه قلب کرمانشاه را بمباران کردند و تعدادی از هم‌وطنانمان را به شهادت رساندند.در گزارش کتبی پس از بازگشت به پایگاه نوشتم «اگرچه پل مزبور با موفقیت منهدم شد اما این ماموریت هیچ ارزش عملیاتی نداشت چون پل اصلی هنوز پابرجاست! عبور ما از نزدیکی این پل و شناسایی کامل آن توسط ما برای عراقی‌ها کاملا محرز است پس شکی نیست که بلافاصله در استقرار یک پدافند سنگین در آن‌جا اقدام کنند پس تا دیر نشده یا امروز بعدازظهر یا فردا صبح این پل باید بمباران شود.» این ماموریت نه آن روز و نه فردای آن بلکه با 4 روز تاخیر توسط سرگرد خلبان «ندیمی» و «رستمیان» انجام شد که متاسفانه جنگنده حامل این دو خلبان به‌وسیله پدافند پل مورد اصابت قرار گرفت و هر دو این بزرگواران به شهادت رسیدند. پایگاه سوم شکاری همدان در طول دوران جنگ به‌خصوص سال‌های ابتدایی کانون تولد نقاط عطف بزرگی در روند عملیاتی نیروی هوایی و در واقع کل سرنوشت جنگ بود. یکی از بزرگ‌ترین این اتفاقات، عملیات شگفت‌انگیز حمله به پایگاه «الولید» است. اگرچه شما در جمع 16 خلبان حاضر در این عملیات نبودید با این‌حال آیا شما به‌عنوان یکی از خلبانان پایگاه سوم شکاری، درگیر این عملیات شدید؟ همان‌طور که می‌دانید، عملیات بزرگ حمله به الولید، که در بامداد روز 15 فروردین انجام شد، دوبار پیش از آن برنامه‌ریزی شد که انجام شود اما به علل مختلفی ناکام ماند تا این‌که سومین بار در تاریخ مزبور با رفع اشکالات و انجام مقدماتی بسیار سنگین، پیچیده و حساب شده به بار نشست و نتیجه داد.در دو تلاش پیشین برای آماده‌سازی مقدمات کار، من به‌عنوان یکی از خلبانان کابین عقب در دسته پروازی حضور داشتم. در نخستین بار که در واقع یک تمرین آماده‌سازی بود طبق برنامه‌ریزی طراحان 14 فروند هواپیما می‌بایست در عملیات اصلی شرکت می‌کردند، 12 فروند دسته پروازی اصلی و 2 فروند ذخیره و قرار شد سوخت‌گیری هوایی در ارتفاع پایین را با یک فروند سوخت‌رسان برروی دریاچه ارومیه آزمایش کنیم. در این تمرین رادار تبریز نمی‌بایست هیچ دخالتی می‌کرد و تمام عملیات باید در سکوت رادیویی انجام می‌شد. در این‌جا نخستین مشکل خود را نشان داد. من در یکی از 4 فروند فانتوم دسته پروازی اول بودم که ناگهان دیدم دسته 4 فروندی شماره 2 شاخ به شاخ از فاصله بسیار نزدیک از روی سر ما رد شد. این دسته پروازی با مشاهده دود دسته پروازی ما، تصور کرده بودند که ما هواپیمای سوخت‌رسان هستیم. درنهایت با دنبال کردن مسیر پروازی، سوخت‌رسان را پیدا کرده و به نوبت سوخت‌گیری را آغاز کردیم. دومین نقص برنامه‌ریزی نیز بروز پیدا کرد. 14 فروند فانتوم به ترتیب درحال سوخت‌گیری بودند اما این قسمت از عملیات آن‌قدر طولانی شد به این صورت که هنگامی که آخرین F-4 سوخت‌گیری خود را به اتمام رساند، نخستین فانتوم، 2000 پاوند سوخت مصرف کرده بود. در دومین تلاش برای حمله به الولید، طراحان عملیات، به‌جای 14 فروند، 12 فروند یعنی 10 فروند اصلی و 2 فروند ذخیره را برای انجام عملیات درنظر گرفتند. تمامی مشکلات و نقایص بار اول مرتفع شد و 10 فروند F-4 مسلح به همراه 2 فروند ذخیره از پایگاه سوم شکاری به قصد انهدام الولید بلند شدند. طبق برنامه همان‌طور که می‌دانید قرار بود یک فروند 747 سوخت‌رسان در شمال عراق به ما سوخت بدهد تا مشکل کمبود سوخت در این مسیر طولانی حل شود. برای حل قضیه طولانی شدن مدت‌زمان سوخت‌گیری نیز با جای دادن 2 فروند سوخت‌رسان 707 در برنامه برروی دریاچه ارومیه، این مورد نیز برطرف شد و 12 فروند F-4 سرموقع در محل از پیش تعیین شده، سوخت‌رسان‌ها را ملاقات کرده و سوخت کافی دریافت کردیم. در این پرواز من کابین عقب جناب سرگرد «ویژه» بودم. با اتمام سوخت‌گیری دسته پروازی سمت از پیش تعیین شده را گرفت تا از مرز خارج شویم. در این لحظه به‌طور ناگهانی، اوضاع جوی به‌هم ریخت و باران شدیدی باریدن گرفت. رهبر دسته پروازی با تحلیل شرایط این مورد را در روند عملیات بی‌اهمیت تشخیص داد و دستور ادامه پرواز به سمت شمال عراق را با اشاره دست صادر کرد. در همین گیرودار، به یک‌باره هشدار مکرر رادار تبریز در رادیو طنین‌انداز شد که با اعلام کد «شمشیر Abort» به ما اعلام کرد که 747 سوخت‌رسان که قرار بود در شمال عراق به ما بپیوندد به‌علت بدی شرایط آب و هوا، به مبدا خود بازگشته. با اعلام این کد این تلاش ما نیز عقیم ماند و دسته پروازی به همدان بازگشت. این برنامه‌ریزی‌ها و تهیه مقدمات ادامه یافت تا این‌که در روز 15 فروردین تلاش جمع عظیمی از نفرات نیروی هوایی از خلبانان F-4 و سوخت‌رسان‌های 707 و 747 گرفته تا خلبانان F-5 تبریز،C-130، بونانزا، نفرات رادار و متخصصان فنی نتیجه داد و این پیروزی بزرگ نصیب ارتش، ملت و مملکت ما شد که بنده متاسفانه به‌خاطر این‌که در چند روز منتهی به آن‌روز مرخصی بودم، افتخار حضور در آن را پیدا نکردم. آیا در آسمان با هواپیماهای عراقی نیز برخورد داشتید؟ بله! خاطرم هست 18 اردیبهشت ماه سال 1360 بود که ماموریت پیدا کردیم تا برای بالگردهای هوانیروز پوشش هوایی ایجاد کنیم تا آنها بتوانند بدون گزند هواپیماهای عراقی، به عملیات خود بپردازند. در آن پرواز با اسم رمز «ناطق» به‌صورت تک فروندی من کابین عقب جناب سرگرد «رضا قره‌باغی» بودم. به بالای سر بالگردها رسیده و گردش دایره‌وار برروی سر آنها را آغاز کردیم. دقیقا در امتداد مسیر پرواز ما به فاصله 45 مایلی از جنگنده ما، دو فروند میگ MiG-21 در خاک عراق درحال گشت‌زنی بودند. ما در اختیار رادار «سوباشی» و آنها نیز در اختیار رادار «سلیمانیه» عراق بودند. ماموریت گردش برروی منطقه موردنظر پس از حدود 3 ساعت با مخابره کد اتمام ماموریت از طریق ایستگاه رادار به ما اعلام شد. به پایین نگاه کردیم، و نشستن بالگردها را به چشم دیدیم و سمت همدان را برای بازگشت درپیش گرفتیم. در ارتفاع 18 هزار پا و با سرعت 350 نات در کمال آرامش درحال ترک منطقه بودیم که نفر رادار در رادیو گفت: «ناطق! شما یک فروند هستید یا دو فروند؟!» این‌جاست که ضعف نفر رادار، ضعف هماهنگی و هزار و یک عامل دیگر دست به دست هم می‌دهد تا یک واقعه اتفاق بیفتد! من هم خیلی با طمانینه در جواب افسر رادار گفتم: «ما یک فروند هستیم! چطور مگه؟!» بلافاصله گفت: «یک فروند هواپیمای دیگر دقیقا پشت‌سر شماست!» من به سرعت آیینه سمت چپ را نگاه کردم! چیزی ندیدم! همین که سرم را به سمت آیینه راست برگرداندم دیدم که یک فروند میگ MiG-21 تقریبا به حالت عمودی به سمت ما، شیرجه زده و با سرعت وحشتناکی درحال نزدیک شدن به ماست! به صدم ثانیه نکشید که من در رادیوی داخلی فریاد زدم: «رضا! AB ON!» هنوز این جمله کوتاه من تمام نشده بود که خلبان عراقی موشک را به سمت ما شلیک کرد. این‌جاست که انسان ارزش یک ثانیه در نجات پیدا کردن یا از بین رفتن را متوجه می‌شود. هواپیمای ما در ارتقاع 18 هزار پا و سرعت 350 نات برای جنگنده عراقی که در ارتفاع و سرعت بسیار بالاتری نسبت به ما حرکت می‌کرد و حالا دقیقا پشت سر ما قرار گرفته بود، طعمه کاملا آماده و بی‌دردسری محسوب می‌شد. حالا ما وقتی متوجه حضور این هواپیما پشت سر خود شده‌ایم که موشک حرارتی جنگنده عراقی از بال جدا شده و طی کمتر از 2 ثانیه مسیر کوتاه فاصله ما با پرنده عراقی را طی خواهد کرد. موشک حرارتی مسیر مستقیم رد حرارت موتورهای F-4 را دنبال کرد و به هواپیمای ما رسید. درست چندصدم ثانیه مانده به لحظه‌ای که موشک درحال برخورد با موتور و متلاشی نمودن جنگنده بود، پس‌سوز دو موتور پرقدرت J79 با آخرین توان روشن شد. همان‌طور که می‌دانید، سرعت گازهای خروجی از موتور درحالی که موتور روی پس‌سوز باشد، 1830 نات است. در این 1 ثانیه مرگ و زندگی، پس‌سوز به کمک ما آمد و با فشار هوای وحشتناکی که در پشت هواپیما ایجاد کرد باعث شد که موشک با آن که دارای وزن و سرعت بالا که اینرسی حرکتی فوق‌العاده‌ای به آن می‌دهد بود، نتواند به درون موتور نفوذ کند و با منحرف شدن از مسیر اولیه حرکت با فعال شدن «فیوز حساس به دور شدن هدف» سرجنگی در زیر سطوح متحرک دم منفجر شود. پس از انفجار، بیش از 60 درصد از سطوح متحرک افقی از بین رفت و 151 ترکش ریز و درشت بدنه را در نقاط متعدد شکافت! با وجود این صدمه عمده، با فشار کمی که از لحاظ مانور به هواپیما آوردیم خوشبختانه موفق به فرود شدیم. پس از فرود متوجه شدیم که درصورت ایجاد فشار بالا به هواپیما احتمال کنده شدن دم افقی وجود داشت که به خواست خدا اتفاق نیفتاد . بدترین خاطره؟! بدترین خاطرات من در زمان از دست دادن دوستان و هم‌رزمانم رقم خورد. یکی از این خاطرات به شهادت «حسین روزی‌طلب» برمی‌گردد. این شهید بزرگوار در آخرین پرواز خود کابین عقب جناب «حسن لقمان‌نژاد» بود. جنگنده حامل آنها درطی ماموریت بمباران مورد اصابت قرار گرفت و در قسمت موتورها دچار آتش‌سوزی شد. این دو قهرمان به هر ترتیبی شده F-4 آسیب‌دیده را به پایگاه همدان می‌رسانند. در هنگام فرود درحالی که آتش به شدت از انتهای هواپیما زبانه می‌کشید، به‌علت از دست رفتن هیدرولیک و از بین رفتن عمده سطوح کنترل، هواپیما ناتوان از ترمز گرفتن، با سرعت بسیار بالایی با کابل "Barrier" درگیر شد. کابل عاجز از متوقف کردن این غول افسار گسیخته، پاره شد و مثل شلاق بر کمر هواپیما کوبیده شد.در این لحظه شهید روزی‌طلب از جناب لقمان‌نژاد کسب تکلیف می‌کند که وی نیز می‌گوید: «صبر کن! ایجکت نکن! هواپیما را دارم نگه می‌دارم!» در اثر برخورد کابل آتش شدت بیش‌تری گرفته و تقریبا درحال سرایت به کابین عقب بود. من آن لحظات دردناک در کنار باند ایستاده بودم. نفرات آتش‌نشانی با اعلام وضعیت اضطراری باند فرود را با کف پوشانده بودند تا اگر هواپیما نتوانست ارابه‌های فرود را باز کند و با شکم فرود آید خطر آتش‌سوزی به حداقل برسد. در همین حین ناگهان مشاهده کردم کابین عقب، حسین روزی‌طلب، از هواپیما خروج اضطراری کرد.این خروج اضطراری نه از روی قصد خلبان و به اصطلاح "on command" بلکه به‌علت سرایت آتش به صندلی و فعال شدن راکت صندلی بود.حسین روزی‌طلب درحالی از کابین خلبان به‌وسیله صندلی خروج اضطراری به بیرون پرتاب شد که آتش نه تنها راکت صندلی را فعال کرده بود بلکه چترنجات و حتی پشت کاپشن وی را نیز سوزانده بود. درنتیجه علاوه بر دود خروجی از انتهای راکت، دود ناشی از سوختن چتر و کاپشن حسین نیز کاملا قابل مشاهده بود. صندلی در نقطه اوج پرتاب از حسین جدا شد اما چتری وجود نداشت تا باز شود و فرود آرام صورت گیرد. درنتیجه این قهرمان از ارتفاع بالا بدون چتر با سر به زمین برخورد کرد و به شهادت رسید. من بلافاصله به سمت وی دویدم تا به وی کمک کنم که این صحنه هیچ‌گاه از جلوی چشمم، محو نمی‌شود. حسین روزی‌طلب کاملا بی‌حرکت برروی لایه ضخیم کف روی زمین دراز کشیده بود. نصف صورتش درون کف و نیم دیگر بیرون و بی‌حرکت قرار داشت. شهید سرلشکر خلبان حسین روزی طلب خاطره تلخ دیگری در ذهنم هست که باز هم مربوط به شهادت دوستانم است. این خاطره برمی‌گردد به از دست از دادن شهید بزرگوار «جهانگیر انقطاع». شب پیش از شهادت جهانگیر، من در منزل ایشان بودم و به اتفاق هم شام را صرف کردیم و فردا صبح نیز همراه هم سوار مینی‌بوس حامل خلبانان شدیم تا به گردان پرواز برویم.عملیات آزادسازی خرمشهر آغاز شده بود و ماموریت آن‌روز، بمباران مواضع دشمن در منطقه «بستان» بود! من خلبانF-4 شماره دو بودم که کابین عقب من «منصور الهی» بود. در F-4 شماره 1، رهبر دسته جناب «منوچهر روادگر» و جهانگیر انقطاع حضور داشتند. همین که به آسمان بستان رسیدیم، یک فروند میراژ عراقی به دسته پروازی ما حمله کرد و یک موشک حرارتی شلیک نمود. موشک مزبور متاسفانه درست درون موتور F-4 شماره 1 منفجر و دم هواپیما از چا کنده شد.به چشم به‌هم زدنی لهیب آتشی از انتهای نیمه جلوی هواپیمای به دو نیم شده لیدر زبانه کشید. هواپیما با شیب تندی به سمت زمین درحال سقوط بود و شعله های آتش به‌علت سرعت زیاد هواپیما به فاصله 3 ـ 2 متر پشت هواپیما زبانه می‌کشید.با دیدن این صحنه غم‌انگیز به‌علت تعلق خاطری که به جهانگیر داشتم، من هم هواپیما را در شیرجه قرار داده و از ارتفاع 41 هزار پا تا 35 هزار پا به همراه آنها پایین آمدم. من که می‌دیدم هواپیما از کمر نصف شده و هیچ شانسی برای به راه آوردن آن وجود ندارد روی رادیو خطاب به جناب انقطاع گفتم: «جهان بپر! کار از کار گذشته! بپر!» و پشت سر هم فریاد می‌زدم تا این‌که دیدم کانوپی کابین عقب کنده شد و ابتدا جهانگیر انقطاع و پس از مدت کوتاهی جناب روادگر از F-4 مورد اصابت قرار گرفته خروج اضطراری نمودند.جناب روادگر با توجه به شیرجه شدید هواپیما و این‌که طبق فرانید خروج اضطراری F-4، پس از جهانگیر از هواپیما خارج شده بود، زودتر به زمین رسیده و به دست عراقی‌ها به اسارت درآمده بود. اما جهانگیر در ارتفاع بالاتر و تقریبا بین خط‌مقدم خودی و دشمن هنوز در آسمان به‌وسیله چتر معلق بود. با توجه به این‌که احتمال اسارت و یا نجات پیدا کردنش 50 ـ 50 بود، به‌وسیله توپ ضدهوایی عراقی ‌ها، ناجوانمردانه در آسمان به شهادت رسید. قبل از این که دوباره به سراغ خاطرات پروازهای جنگی برویم، گریزی به پشت جبهه بزنیم! شما دست اندرکار برخی از پروژه های جهاد خود کفایی بودید. از ابتکارات «جهاد خودکفایی نیروی هوایی» در جنگ بگویید! با توجه به مصرف شدید تسلیحات و استهلاک بالای تجهیزات در زمان جنگ از طرفی و تحریم تسلیحاتی غرب به‌عنوان عمده‌ترین سازنده و پشتیبان تسلیحات ارتش ایران از طرف دیگر، باعث شد در نیروی هوایی، مرکزی به‌عنوان جهاد خودکفایی با هدف از بین بردن و کم‌رنگ کردن کمبودهای تسلیحاتی و تجهیزاتی متولد بشود.این مرکز درطی جنگ بانی بسیاری از اختراعات و ابتکارات که زاییده نیاز جنگ بود گردید. مثال مشهور فعالیت جهاد خودکفایی، نصب موشک زمین به هوای هاوک برروی F-14 با نام پروژه «سجیل» بود که کم و کیف آن بارها از طریق رسانه‌ها به اطلاع عموم رسیده است.پروژه دیگری که در جهاد خودکفایی انجام شد، سازگارسازی موشک «استاندارد» برروی F-4 بود که من در این پروژه نقش خلبان آزمایشگر شلیک این موشک در شرایط واقعی جنگ را به‌عهده داشتم.اوایل سال 1365 بود که با یک فروند F-4E با ماموریت گشت رزمی برای ایجاد پوشش هوایی تهران، از پایگاه یکم به آسمان بلند شدیم. در این پرواز تک فروندی در زیر دو آویزگاه خارجی دو بال، دو موشک استاندارد نصب شده بود. در موقعیت جغرافیایی، بین تهران و قم بودیم که رادار اطلاع داد، 2 فروند MiG-25 به سمت تهران درحال پرواز هستند.من بلافاصله سمت مناسب را گرفتم و با نهایت سرعت با استفاده از قدرت پس‌سوز خود را به مسیر پرواز این دو هواپیما رساندم البته نه در ارتفاع پروازی آنها! همان‌طور که می‌دانید، هواپیمای MiG-25، ساخت اتحاد شوروی سابق، توانایی پرواز در ارتفاع 80 هزار پا و سرعت نزدیک به 3 ماخ را داراست. اگرچه ما نهایت تلاش خود را با استفاده از آخرین قدرت موتورهای هواپیما انجام دادیم، با این‌حال سرعت وحشتناک هواپیماهای عراقی به سرعت ما چربید و آنها توانستند خود را به آسمان تهران رسانده و منطقه «صادقیه» را بمباران کنند.در مسیر برگشت، با رسیدن ما به منطقه، این دو فروند فاکس‌بت در تیررس F-4 ما قرار گرفتند. من بلافاصله موشک اول را روی یکی از میگ‌ها قفل کرده و دکمه شلیک را فشار دادم. موشک از هواپیما جدا شد اما به‌علت نقص فنی در راکت موتور موشک، به‌جای دود سفید، دود خاکی رنگی از انتهای آن بیرون می‌آمد و با سرعت کمی بیشتر از هواپیمای ما، بدون گرفتن سمت و جهت هواپیمای دشمن، مسیر مستقیم در امتداد مسیر پروازی ما را در پیش گرفته بود. بدون معطلی، دومین موشک را مسلح کرده و به سمت هواپیمای عراقی شلیک کردم. موشک دوم، با رها شدن از زیر آویزگاه، بلافاصله از هواپیما جدا شد و با سرعت زیادی بالا کشید و به طرف دو هواپیمای عراقی سمت گرفت.هم‌ زمان که ما در مسیر مستقیم حرکت می‌کنیم، دود قهوه‌ای ناشی از سوختن ناقص سوخت راکت موشک اول، وارد موتور سمت چپ شد و موتور این سمت دچار حالت واماندگی گردید. هواپیما با واماندن موتور چپ لرزش شدیدی پیدا کرده بود اما تمام تلاش من و خلبان کابین عقب بر این بود که هواپیما را در مسیر افقی نگه داریم تا رادار ارتباط خود را با هدف حفظ کند. اگرچه به‌علت تفاوت تقریبا زیاد ارتفاع MiG-25های عراقی با ما، این هواپیماها در دید چشمی ما قرار نداشتند، با این‌حال، دود خروجی از موتورهای (Contrail) آنها کاملا مشخص بود. موشک با محاسبه مسیر احتمالی هواپیمای عراقی، به سمت آنها درحال اوج‌ گیری بود. از شانس ما آن‌روز شاید درکل کره زمین هیچ ابری وجود نداشت اما در جایی که دقیقا محل تلاقی موشک با هواپیمای عراقی اتفاق افتاد لکه ابر کوچکی قرار داشت. آن‌چه که ما در آسمان شاهد بودیم، عدم برخورد موشک و عبور بسیار نزدیک آن از هواپیمای عراقی بود زیرا پس از تلاقی دو رد بخار سفید یعنی هواپیمای عراقی و موشک ما، رد بخار سفید هواپیما، ادامه پیدا کرد که به معنای عدم برخورد بود. عدم اصابت موشک ما به هدف را رادار همدان نیز با اعلام «دو هواپیمای ورودی، دو هواپیمای خروجی!» تایید کرد. به‌نظر شما بی‌ادعاترین و باتعصب‌ترین خلبان زنده نیروی هوایی کیست؟! تمام کسانی که به‌نحوی از انحاء وارد جنگ شدند و جان خود را در طبق اخلاص گذاشتند، بی‌ادعاو باتعصب بودند اما به‌نظر من سرگرد «فریدونی» همان فردی است که شما می‌گویید! بی‌ادعاترین و باتعصب‌ترین! نام این خلبان را به‌خاطر بسپارید. وی یکی از استادخلبانان قدر F-4 بود که من دقیقا این دو خصیصه را در وجودش می‌دیدم. با این خلبان دلاور من یک پرواز به بغداد به‌عنوان کابین عقب داشتم. شیرین‌ترین خاطره؟! شیرین‌ترین خاطره من به ماموریتی در عملیات «مرصاد» برمی‌گردد که درواقع شیرینی اصلی آن سال‌ها پس از پایان جنگ برمن معلوم شد. در دومین روز عملیات مرصاد به ما ماموریت بمباران تنگه‌ای نزدیک شهر «کرمانشاه» را ابلاغ کردند. بلافاصله من و جناب «تاریوردی» به‌صورت تک فروندی عازم موقعیت هدف شدیم. با رسیدن به هدف، هواپیما را بالا کشیده و تمام بمب‌ها را رها کردیم. من این‌جا شیطنتی کردم! بلافاصله هواپیما را برعکس (Invert) کردم تا زمین خوردن بمب‌ها را ببینم. همین که هواپیما را به جالت سروته درآوردم، مشاهده کردم تجمع اصلی نیروها نه در ورودی تنگه که ما بمب‌ها را رها کرده بودیم، بلکه در فاصله کمتر از یک مایل بعد از آن قرار داشت. دیگر فرصت برگرداندن هواپیما به حالت عادی نبود. در همان حالت برعکس، توپ هواپیما را به‌کار انداخته و با فشار متوالی برروی پدال‌های سطح متحرک عمودی (Rudder) دماغه هواپیما را به چپ و راست دادم تا به‌صورت جارویی گلوله‌های توپ را به سمت نیروها شلیک کنم. چند ثانیه‌ای از شلیک توپ نگذشته بود که ناگهان شلیک یک موشک دوش‌پرتاب حرارتی را از میان جمعیت مشاهده کردم. خوشبختانه چون هواپیما برعکس بود، شلیک موشک را دیدم زیرا اگر در حالت عادی پرواز می‌کردیم شاید شلیک آن را نمی‌دیدم. همان‌طور که می‌دانید موشک‌های حرارتی بدون روشن شدن هیچ‌گونه بوق هشداری در درون کابین خلبان، روی هواپیما قفل شده و به‌سوی آن حرکت می‌کند. همین‌که آتش راکت موشک به چشمم خورد جناب تاریوردی نیز فریاد زد: «بهروز موشک!» باز هم فرصت برگرداندن هواپیما نبود. همان‌طور با همان حالت برعکس، با یک مانور به اصطلاح «Split – S» با شدت 5/8 جی هواپیما را در گردش قرار دادم. با اتمام مانور، هواپیما به ارتفاع تقریبا پایینی رسیده بود. همین که آمدم هواپیما را جمع و جور کنم دیدم یک بالگرد دقیقا روبه‌روی من درحالی که به ‌صورت ایستا در آسمان متوقف بود سبز شد! بلافاصله و ناخودآگاه دستم روی دکمه شلیک توپ رفت که بزنم. ناگهان به خود نهیب زدم که نکنه بالگرد خودی باشه؟! این رفتن دست روی دکمه شلیک و ایجاد سوال در ذهن همگی در عرض کم‌تر از یک ثانیه اتفاق افتاد. با آن سرعت بالا و فاصله بسیار نزدیک و درواقع شاخ به شاخ درآمدن ناگهانی هواپیمای ما و آن بالگرد باعث شده بود تشخیص دشمن بودن یا نبودن آن غیرممکن شود. درحالی که با خود گفتم: «این به احتمال زیاد خودی است!» تمام تلاش خود را براین قضیه صرف کردم که با آن بالگرد برخورد نکنم. خلاصه با هر زحمتی بود هواپیما را موبه‌مو از کنار بالگرد گذراندم. هم‌زمان با عبور متوجه شدم بالگرد 214 خودی است و با خوش‌حالی به پایگاه بازگشتیم. سال 1373 تقریبا 6 سال پس از پایان مرصاد و جنگ، شهید «صیادشیرازی»، در سمت «معاونت بازرسی ستادکل نیروهای مسلح»، برای بازدید به پایگاه سوم شکاری آمده بود. در جلسه‌ای که تقریبا تمامی خلبانان پایگاه حضور داشتند، جناب صیاد به سخنرانی پرداخت. درطی سخنرانی به عملیات مرصاد و بیان خاطراتی از آن پرداخت. حرف از مرصاد که شد من هم از جناب صیادشیرازی اجازه خواستم تا این خاطره را برای وی و دیگر خلبانان بازگو کنم. درحین تعریف کردن این خاطره دیدم شهید صیاد تمام حواس خود را به من معطوف کرده و به قول معروف چهارچشمی به من زل زده! خاطره‌ام را که تعریف کردم، جناب صیاد چند سوال از کیفیت وقوع و شرایط محیطی آن ماموریت از من سوال کرد و من جواب دادم. سوال‌هایش که تمام شد و مطمئن شد خلبان F-4 آن ماموریت من بودم، گفت: «فکر می‌کنی چه کسی داخل آن بالگرد بود؟!» گفتم: «تیمسار! با آن سرعتی که ما داشتیم، حدس این‌که آن بالگرد خودی بود یا دشمن بسیار سخت بود! حالا چطور می‌شود سرنشینان آن را دید و شناخت؟!» گفت: «من داخل آن بالگرد بودم و تمام این چیزهایی که تعریف کردی به چشم دیدم! وقتی که از گردش بیرون آمدی و شاخ به شاخ به بالگرد ما نزدیک شدی ما در دل خود گفتیم که یا اشتباها ما را می‌زند یا خوش‌بینانه‌تر این‌که به ما برخورد می‌کند! همان‌جا شهادتین را خوانده و منتظر شهادت بودیم که شما با فاصله بسیار کمی از کنار ما گذشتید!» جلسه که تمام شد مرا کنار کشید و گفت: «در آن صحنه من واقعا ترسیدم و گفتم هر دو از بین می‌رویم!» بازرسی جناب صیاد که تمام شد و خواست برگردد من با توجه به این‌که یکی از F-4های پایگاه سوم تحت تعمیراساسی قرار گرفته و آماده تحویل بود، با اجازه از شهید صیاد، سوار هواپیمای فوکر F-27 حامل وی شدم و به تهران آمدم تا F-4 را به همدان بیاورم. در داخل هواپیما من در کنار جناب صیادشیرازی نشسته بودم. این شهید بزرگوار در آن پرواز به‌علت علاقه‌ای که به من پیدا کرده بود، روی یک کاغذ دعایی را نوشت، دور آن خط کشید و به من داد که هنوز هم آن را دارم. منبع

فقط برای اینکه اطلاع داشته باشید بهروز نقدی بیک چه کسی بود ، ماجرای اسکورت جتهای روسی را بخاطر بیارید خلاصه ماوقع این بود که در جریان عبور جنگنده های روسی از مبداء امارات متحده ، ویکتور پوگاچف با شروع اسکورتشون توسط فانتوم های همدان شروع می کنه مانور دادن و میخواد نشون بده مثلا جنگنده های ما خیلی خوبن و مال شما قراضه ای بیش نیستند و مال 30 سال پیش هستند ( ماجرا مربوط به اوایل دهه ی هفتاده ) که جناب نقدی بیگ نیز با چند تا مانور کاری می کنه که پوگاچف دستگیره ی کمکی رو میگیره و از سر جاش بلند میشه و به ایشون احترام میذاره و کلی خوشحال میشه و موقع خداحافظی هم هواپیما رو به صورت برعکس بر روی هواپیمای پوگاچف درمیاره ( مثل اون صحنه ی معروف فیلم تاپ گان ) و با فاصله ی کمی از دماغه ی پوگاچف شیرجه میزنه که خب صد در صد پوگاچف قبض روح می شود . آن هم با فانتومی که بلحاظ طراحی ، حداقل یک نسل و نیم از سوخوهای روسی عقب تر بود پی نوشت : 1- این را به ذهن بسپاریم که امثال مرحوم نقدی بیک ، آموزش درستی را پشت سر گذاشتند و به تجهیزات پیشرفته روز ( دهه 50 شمسی ) مسلح شدند که آن همه افتخارات را در جنگ در تاریخ این مملکت ثبت کردند ، این مساله را باید دائم در ذهن تکرار کرد . 2- از مرحوم نقدی بیک صحبتی هست که اگر گلبولهای قرمز ایشون را زیر میکروسکوپ بررسی کنند ، شباهت زیادی به فانتوم دارند ، این یعنی آموزشها آنقدر کیفیت داشت که خلبان ، با جنگنده اش ، احساس پیوستگی میکرد ، فقط خدمه هوایی معنی این جمله را درک می کنند .

شهید چمران در پشت فرمان نیمه شنی داری که خودش طراحی کرد

تصویری دیدنی از اختراع موشکی شهید چمران