البته زشتي و زيبايي در تجهيزات نظامي اهميتي ندارد.مهم كارايي وسيله در انجام ماموريتهاي از پيش تعيين شده در عرصه نبرد و... است.

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_kinetic-energy-penetrator-01.jpg[/img][/align] [color=red][b]بخش اول : [/b][/color] [b]سرآغاز[/b] بسیاری از موشکهای هدایت شونده به منظور رساندن یک سر جنگی به هدف و انهدام آن ساخته شده اند.گاهی برخورد خود موشک به هدف نیز می تواند خسارتهای چشمگیری به آن وارد سازد.برای نمونه در جنگ فالکلند یک فروند موشک AM.39 اگزوست به ناوشکن شفیلد نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا برخورد کرد و آن را غرق نمود،در حالی که سر جنگی آن منفجر نشد. به طور کلی می توان گفت که هر سر جنگی از سه بخش اصلی تشکیل شده است: پوسته سرجنگی ، ماده منفجره درون پوسته و یک فیوز (چاشنی) همراه ضامن ایمنی و مسلح کننده آن . [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_01%7E18.jpg[/img] [color=darkblue]تصوير: برخورد سرجنگي 240 كيلوگرمي يك موشك AS30L ايروسپسيال با سرعت 1.4 ماخ. مخروط دماغه اين سرجنگي با فولاد ويژه زره پوش شده و مي تواند پيش از انفجار تا دو متر در بتن مسلح نفوذ كند.[/color][/align] [b]سرهای جنگی موج زا[/b] سرجنگی موج زا ساده ترین نمونه سرهای جنگی انفجاری هستند.این نمونه شامل مقداری ماده منفجره نیرومند می شود که در یک غلاف و پوسته فلزی جاسازی شده است. در سرهای جنگی موج زا آسیب اصلی را ، موج انفجار ناشی از منفجر شدن خرج اصلی ، به هدف ارد می سازد.این ماده منفجره نیرومند در هنگام انفجار در کسری از ثانیه به حجم بزرگی از گاز با دما و فشار بالا تبدیل می شود. گاز منبسط شده ، غلاف و پوسته سر جنگی را می شکند و یک موج ضربه ای در محیط در محیط اطراف سر جنگی ایجاد می کند. این انفجار به طور معمول فشاری برابر 200 کیلو بار و دمایی حدود 5000 درجه سلسیوس تولید می کند.موج ضربه ای در کسری از یک هزارم ثانیه به فشار بیشینه خود می رسد و سپس در مدت چند صدم ثانیه فشار آن تا حد فشار جو کاهش می باشدترکیب این دو فشار مثبت و سپس فشار منفی ، هدف را در برابر آسیبهای ناشی از اثری همانند عمل « هل دادن- کشیدن » قرار می دهد.همچنان که موج ضربه ای مثبت ، هدف را در میان می گیرد، فشار خرد کننده ای به همه سوی آن وارد می کند.مرحله منفی همراه با یک اثر ویرانگر روی هدفی که هم اکنون ضعیف و سست شده ، آغاز می گردد. آثار ویرانگر هر سر جنگی با افزایش مسافت کاهش می یابد، اما کاهش آن بستگی به گونه سر جنگی و چگالی ماده وسطه ای (ماده ای که بین سرجنگی و هدف قرار دارد و به طور معمول هوا یا آب می باشد.) دارد که انفجار در آن انجام می گیرد.مهندسان مهمات و جنگ افزار واژه «حجم خسارت» را برای بیان ناحیه ای که سرجنگی در آن کارآمد است به کار می برند.فشار بیشینه انفجار یک سرجنگی موج زا ، با افزایش مسافت کاهش می یابد و با وارون توان سوم مسافت از مرکز موج انفجار متناسب است.با گزینش دقیق ارتفاع انفجار، شعاع تخریب را می توان تا حدود 50 درصد افزایش داد. سرهای جنگی موج زا به ویژه بر ضد اهداف زیردریایی کارامد هستند.زیرا چگالی آب از چگالی هوا بیشتر است.این گونه سرهای جنگی برضد هدفهای زمینی نیز به کار می روند، اما برای حمله به هدفهای هوایی چندان مناسب نیستند ، چرا که چگالی هوا با افزایش ارتفاع کاهش می یابد. مواد منفجره هواسوخت تنها یک غلاف و پوسته بسیار سبک و نازک دارند، بنابراین نزدیکترین حالت به یک جنگ افزار موج زای ناب هستند.این گونه را می توان بر ضد ساختمانها،خودروها،نیروها و هدفهای زمینی دیگر به کار برد؛ همچنین با توجه به موج انفجار نیرومندش می توان آن را در امور مهندسی رزمی ، همانند پاکسازی میدانهای مین و هموار سازی محل فرود بالگردها به کار گرفت. [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_divine%2520thunder.jpg[/img] [color=darkblue]تصوير : سر جنگی بمب BLU-122 که قادر است با وزن 780 پوندي و پوشش فولادی ويژه خود در دیوار بتنی با ضخامت 8.6 متر نفوذ کند.[/color][/align] [b]سرهای جنگی ترکش شونده [/b] بخشی از توان انقجاری یک سرجنگی برای تکه تکه کردن پوسته به کار می رود، در نتیجه ترکشهای به وجود آمده دارای انرژی جنبشی هستند.اما ترکشهایی که به طور طبیعی از خرد شدن پوسته سرجنگی در هنگام انفجار خرج به وجود می آیند، دارای اندازه های گوناگون هستند و به طور اتفاقی برخی از آنها بزرگ و برخی کمی بزرگتر از براده فلز می باشند.این ترکشهای بی قاعده، به خاطر سنگینی و گرانیگاههای گوناگون خود همانند گلوله های نامنظم و بی قاعده ای هستند که مسیرهای گوناگونی را می پیمایند. به طور کلی این فرایند در هر انفجاری متفاوت و منحصر به فرد خواهد بود. برای ساخت یک سر جنگی ترکش شونده کارامد،باید اندازه و چگونگی پخش شدن ترکشها، کنترل شده باشند.این کار را می توان به آسانی و یا خرد کردن پوسته با روشی از پیش تعیین شده انجام دادو رایجترین روش،ایجاد شکاف یا فرورفتگی روی پوسته و یا علامت گذاری آن است.بدین ترتیب پوسته فلزی در نقاط ویژه ای سست می گردد و هنگامی که سرجنگی منفجر می شود،نخستین شکستها در این نقاط به وجود می آید.در سال 1994 ، نیروی دریایی ایالات متحده روشی بهبود یافته برای تولید «سرهای جنگی ترکش شونده کنترل شده» نوآوری کرد و آن را به نام خود ثبت نمود.در این روش با جا دادن یک لایه فلزی گسترده روی سطح درونی پوسته سرجنگی، یک شبکه ترکش شونده کنترل شده روی آن سطح ایجاد می شود.این ورش نوین به ویژه برای سرهای جنگی غیر خوشه ای بزرگ مناسب است. یکی دیگر از راههای جلوگیری از ایجاد و پراکندگی تصادفی و اتفاقی ترکشها،ساختن آنها از پیش و سپس جادادن آنها در درون سر جنگی است.ترکشهای از پیش ساخته شده با شکلهای کروی ، مکعبی و میله ای را می توان به گونه ای در درون سر جنگی چید که هنگامی که خرج منفجر می شود و به آنها شتاب می دهد یک الگوی بهینه ایجاد گردد. دریک سر جنگی ترکش شونده ، حدود 30 درصد انرژی آزاد شده ماده منفجره برای ترکش کردن پوسته و دادن انرژی جنبشی به ترکشها به کار می رود.انرژی باقیمانده نیز موجب پیدایش موجهایی همانند انفجار یک سر جنگی موج زا می شود.سرعت آغازین ترکشهای یک سرجنگی استوانه ای به نسبت «خرج به فلز سرجنگی در واحد طول» و ویژگیهای ماده منفجره ، به ویژه نیروی انفجار و توانایی خردکنندگی آن بستگی دارد. ترکشها به دلیل سرعت زیاد خود، به سرعت از موج ضربه ای ایجاد شده به وسیله انفجار پیشی می گیرند.سپس سرعت آنها به دلیل مقاومت هوا یا پسار کاهش پیدا می کند(در آغاز تزکشهای سبکتر تحت تاثیر قرار می گیرند)، اما سرعت پیشانی موج ، سریعتر کاهش می یابد. بنابراین شعاعی که در آن ، ترکشها خسارت مفیدی وارد می سازند به مراتب بزرگتر از شعاع تاثیر گذاری موج انفجار خاهد بود.در حالی که آثار فشار ناشی از موج انفجار با وارون توان سوم مسافت از مرکز موج متناسب است، آثار ترکش شوندگی با مقداری بین وارون توان دوم و وارون توان یکم مسافت از مرکز انفجار تناسب دارد(از 1/R2 تا 1/R). مقدار واقعی به شکل ویژه سر جنگی بستگی دارد، اما در همه موارد شعاع تخریب این گونه سرهای جنگی از سرهای جنگی موجزا بزرگتر خواهد بود. هدف های هوایی در برابر سرهای جنگی ترکش شونده آسیب پذیرتر هستن، بطوری که اگر آنها در یک مسافت مناسب از هدف منفجر شوند،نسبت به سرجنگی همسانی که با با برخوردبه هدف منفجر می شود،خسارت و آسیب بیشتری وارد می سازند. سرهای جنگی ترکش شونده همچنین جنگ افزار خوبی برای حمله به یک هدف زمینی که تا اندازه ای محافظت شده، همانند سربازان وخودروهای پناه گرفته در پوششهای طبیعی یا ساختگی، هستند.اگر یک سر جنگی ترکش شونده بر فراز چنین اهدافی منفجر شود، آسیب بیشتر نسبت به یک جنگ افزار موجزا که در اثر برخورد باهدف منفجر می شود، ایجادمی کند. ادامه دارد .... [b]منابع پس از تكميل مطلب در پايان ذكر مي گردد.[/b] [b]hamed_713[/b]

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_vxehg.jpg[/img][/align] سرهای جنگی با خرج شکل گیرنده شامل یک پوسته توخالی مخروطی ، نیم کروی و یا شکلهای دیگر می شوند.به همین دلیل به آنها «خرجهای گود»نیز میگویند. روی بخش گوژ (محدب) این سر جنگی یک خرج منفجره جا دارد.پوسته به طور معمول از جنس مس یاآلومینیوم ساخته می شود.هنگامی کهخرج منفجر می شود،موج انفجار رو به جلو حرکت می کند و سپس ، از هم گسیختگی پوسته مخروطی فلزی از نوک مخروط آغاز می شود و در پایان به طور کامل گسیخته می شود و در پی آن یک جت از ماده تشکیل دهنده لایه ساخته می شود.این فرایند تنها در بخش کوچکی از ماده اصلی تشکیل دهنده پوسته صورت می گیرد و بخش بزرگی از جرم آن (که در ایالات متحده به آن اسلاگ می گویند)با سرعتبه نسبت پایین تر 1000 متر بر ثانیه یاکمتر حرکتمی کند. [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_02%7E15.jpg[/img] [color=darkblue]تصوير بالا : يك مدل سه بعدي رايانه اي كه نشان دهنده دگرگوني شكل يك خرج شكل گيرنده مي باشد. تصوير پايين : نفوذ واقعي در يك مجموعه هدف كه با فاصله كنار هم قرار دارند.[/color][/align] اگرچه این جت بارها در نشریات گوناگون و به وسیله کارشناسان مهمات وجنگ افزار و کارخانجات جنگ افزار سازی این گونه توصیف شده که شامل لایه فلزی مذاب می شود، اما برخی از کارشناسان سرهای جنگی این مطالب را رد می کنند.یک کارشناس نظامی که روی خرجهای شکل گیرنده کار کرده و از سال 1950 با فناوری ساخت مهمات در ارتباط و تاریخچه ای درباره خرجهای شکل گیرنده نگاشته، براین باور است که حالت ماده تشکیل دهنده جت به طور معمول به شکل گاز یا فلزی مذاب نیست، بلکه حالتی به شکل پلاستیک و نرم دارد. وی همچنین پی برده که یک سوم ترکشها در نتیجه گسیخته شدن لایه بهوجود می آید و تعدادی از ترکشهای بزرگ با سرعتی حرکت می کنند که به سرعت اسلاگ نزدیکتر است تا به سرعت جت. سرعت جت در نوک ،حدود 8500 متر بر ثانیه است ،اما در دنباله آن به 1500 تا 2000 متر بر ثانیه می رسد.اینجت سرانجام به دلیل سرعتهای گوناگوندر درازای خود ،خرد شده و یک سری ذرات میله ای شکل کوچک از درذون آن جدامی شود این فرایند را ذره پراکنی می نامند . هنگام برخورد به یک هدف که باصفحه های زره ای یا فولاد نرم محافظت شده،فشاری که جت در نقطه ی برخورد تولید می کند حدود صدها کیلو بار است (در یک نمونه این فشار به 3050 مگاپاسکال می رسد ). تنشهای بوجود آمده بسیار فراتر از تنش تسلیم فلز هستند و بنابراین موجب درگرگونی شکل فولاد و در واقع هر ماده ای می شوند . در حالیکه این فرایند رخ می دهد ،نوک جت تخریب میشود و ترکیب دیگری از بخش پایینتر جایگزین آن می گردد. به دلیل اینکه این ترکیب جدید،سرعت کمتری دارد ،انرژی کمتری نیز خواهد داشت و یک حفره باریکتر و کم قطر تر بوجود می آورد. این پدیده بیان کننده شکل مخروطی نفوذ خرج شکل گیرنده است . [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_03%7E13.jpg[/img][/align] اگر جت در صفحه زره نفوذ کند ،افزون بر خسارت ایی که به طور مستقیم وارد می کند ، آسیبی نیز به دلیل فرایند خرد سازی ایجاد می کند؛ به طوریکه در این فرایند ، ترکشهایی از پشت صفحه زره کنده شده و موجب وارد آوردن آسیب های فرعی می شود . در مواردی که خرج باید در زره هایی با ضخامت 5 برابر قطر خرج یا بیشتر نفوذ کند ، حفره و شکاف بوجود آمده در سطح درونی صفحه زره از قطر یک مداد چندان بزرگتر نخواهد بود . هرچند مواردی گزارش شده اند که آثار فرعی به قدری ناچیز بودند که خدمنه متوجه نشدندکه خرج به درون خودروی زرهی آنها نفوذ کرده است، اما در بیشتر موارد یا خودرومنهدم می شود و یا اینکه آسیب وارده برای پایان دادن به مأموریت آن کافی است. [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_800px-Damage_caused_by_HESH_fort_nelson.jpg[/img] [color=darkblue]تصویر : نمونه ای از آسیب ناشی از HESH[/color][/align] یک نمونه از سرهای جنگی برگرفته از خرجهای گود ، سرجنگی انفجاری شدیدله شونده (HESH» (High explosive squash head»است که در گلوله های ضدتانک توپهابه کار می رود، اما کمتر دیده شده که در موشکها از آن استفاده شود.این سر جنگی شامل یک پوسته نازک پر از یک ماده منفجره بسیار نیرومند و خرد کننده می باشد که به طور الاستیک تغییر شکل می دهد . این سر جنگی بر ضد سطح بیرونی هدف بکار می رود و با یک فیوز که در ته آن جا داده شده روشن می شود. بر اثر انفجار ، یک موج ضربه ای به وجود می آید که سطح زره را از درون به طور گسترده ای خرد می کند و آثار فرعی و چشم گیری بر جا می گذارد، همچنین موج برگشتی به دلیل تغییر چگالی ، برآمدگی بزرگی روی بخش بیرونی زره ایجادمی کند.هنگامی که سر جنگی چند منظوره یک گلوله تانک بر ضد زره بکار می رود ، در مقایسه باخرجهای گود اثر کمتر دارد. ادامه دارد... [b]hamed_713[/b]

بسيار عالي بود. با تشكر از محمدحسين عزيز.

[align=center][img]http://www.asriran.com/files/fa/news/1389/3/5/136724_386.jpg[/img][/align]

[quote]يك اشكال كوچولو نقل قول: بمب BLU-122 که قادر است با وزن 780 پوندي و پوشش فولادی ويژه سر جنگی خود در دیوار بتنی با ضخامت 8.6 متر نفوذ کند. من كه جستجو كردم ديدم كه اين يك بمب 5000 پونديه ( وزنش ) و مواد منفجرش 781 پونده [/quote] xx222ir عزيز اشكال شما وارد است و اصلاح شد.(اشتباه توي تايپ متن ترجمه شده بود.)

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_APQ-181.jpg[/img] [color=darkblue]تصویری از آنتن رادار AN/APQ-181[/color][/align] یکی از مهمترین تجهیزات الکترونیکی B-2 رادار با «احتمال رهگیری پایین» (LPI» ( AN/APQ-181» آن است که در بخش پایینی بدنه قرار گرفته است.این رادار «آرایه کاوش غیر فعال الکترونیکی» ( PESA) ، که در باند «کی یو» (KU) (رادار بمب افکن بی-2 برای کاهش احتمال کشف امواج آن – به عنوان رادار نظامی – از باند عمدتاً غیر نظامی کی یو در محدوده 12 تا 18 گیگاهرتز (25تا 16.6 میلیمتر) استفاده می کند.مهمترین موارد استفاده از این باند ، نقشه برداری با وضوح بسیار و ارتفاع سنجی ماهواره ای است.)عمل می کند، مهمترین وسیله هدایت پرواز – به ویژه در ارتفاع پایین – کشف هدف حمله است. از آنجاکه آنتن رادار ، از بهترین بازتاب دهنده های امواج راداری است، یک پارچه سازی رادار باهواپیما به طوریکه بر ویژگیهای بسیار استیلث آن تاثیر منفی نگذارد،یک چالش بسیار بزرگ در طراحی و ساخت B-2 بود.این رادار با 2100 پوند (952 کیلوگرم) وزن و 52 فوت مکعب (1.47 متر مکعب) حجم ، دارای دو آنتن ثابت کاوش الکترونیکی در دو سوی بدنه است که در نزدیک محور طولی هواپیما نصب شده اند و زاویه 45 درجه نسبت به محور طولی و در نتیجه مسیر پرواز دارند. [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/B-2_radar.jpg[/img][/align] این رادار در واقع دو سیستم مجزا است که هر کدام از پنج «واحد قابل تعویض در خط پرواز » (LRU) تشکیل شده اندو عبارتند از : آنتن،فرستنده ، پردازشگر علائم، پردازشگر داده ها و فرستنده / گیرنده .این قطعات دوگانه قادر به ارتباط با یکدیگر در صورت خرابی هر کدام از آنها هستند.این رادار نیز همانند رادار F-22 نیازمند به مایع خنک کننده است. AN/APQ-181 دارای 21 حالت عملیاتی است که امکانات فراوانی را در اختیار خدمه هواپیما قرار می دهد که برخی از آنها برای ایمنی پرواز و ناوبری عمومی است که شامل اجتناب از هوای بد ، حفظ وضعیت و ارتفاع بر فراز زمین هستند.یک حالت عملیاتی تعیین موقعیت و سرعت دقیق نیز برای افزودن به دقت ناوبری مورد نیاز برای پرتاب بسیار دقیق سلاحها ، به سیستم افزوده شده اند.حالت حملات هوا به زمین شامل نقشه برداری رادار «روزنه مصنویی» (Synthetic aperture radar) ، تعیین فاصله در حین جستجو «نشان دهنده هدف های زمینی متحرک»(MGTI) و حمله است. سیستم در ضمن دارای وضعیت های هوا به هوا برای کشف و تعقیب تهدیدات و نیز مشخص کردن هدفهااست.به علاوه ، رادار دارای چندین حالت عملیاتی طبقه بندی شده است که مقامات نیروی هوایی علاقه ای به گفتگو درباره آنها را ندارد. نرم افزار مورد استفاده برای این رادار دارای 1.8 میلیون خط دستور العمل است.در حین تکمیل ، رادار و پوشش های آنتن مشکلاتی را سبب شدند. آنتن ها خمش سازهای بیش از حد انتظاری را در سازه کامپوزیتی هواپیما ایجاد کردند که عملکرد رادار در وضعیت رادار روزنه مصنوعی کاهش داد.راه حل این مشکل ، استفاده از حسگری برای کشف حرکت آنتن ثابت رادار بودکه باعث اصلاح داده های راداری شد. یکی دیگر از مشکلاتی که در حین تکمیل رادار پیش آمد ، مربوط به پوشش آنتنهای رادار بود.این پوشش ها در ابتدا پلاستیکی بودند.ولی معلوم شد که رطوبت هوا تأثیر کرده و باعث تضعیف علائم بازگشتی رادار شده و احتمالاً هواپیما را قابل کشف تر می کرد.پس از آنکه ماده «کوارتز» آزمایش شد ، ولی معلوم گردید که بسیار سنگین بوده و خم می شود.پوشش فعلی از سازه «لانه زنبوری» استفاده می کند ، ولی ماده سازنده آن اعلام نشده است. [b]سایر تجهیزات الکتریکی عمده b-2 عبارتنداز : [/b] سیستم چهار گانه پرواز با سیم (FBW) سیستم ناوبری اینرسی (INS) که با آنتن رادار سمت راست مرتبط است سیستم نجومی – اینرسی (نمونه تکامل یافته سیستم «تعقیب ستاره ای» مورد استفاده در هواپیمای SR_71 )ساخت نورث روپ مرتبط با آنتن رادار سمت چپ و تجهیزات جنگ الکترونیکی است. [b]LPI يا Low Probability of Intercept چيست؟ [/b] يك سيستم رادار از نوع «كمتر قابل رهگيري شدن»، هنگامي كه در جستجوي اهداف مي‏باشد (Track While Scan)، شناسايي‏اش به وسيلهء ادوات غيرفعالي نظير «گيرندهء‌ اخطار راداري» (Radar Warning Receiver) بسيار مشكل و تقريبن غيرممكن است. اين ويژگي بسيار مهمي است، زيرا حين جستجو و يافتن هدف، علائمي دال بر حضور رادار جستجوگر به گيرنده هاي دشمن نمي رسد. [b]RWR چيست؟ [/b] گيرندهء اخطار راداري يا RWR، سيستمي غيرفعال يا Passive محسوب مي‏شود؛ بدين معني كه هنگام استفاده و روشن بودن، تشعشع يا نشانه‏اي از خود بروز نمي‏دهد. اصلي‏ترين وظيفهء RWR، اعلام اخطار در هنگام قفل شدن رادار دشمن بر روي هواپيماي خودي، به صورت بوق، چراغ يا صداي ضبط شدهء انسان است. اين سيستم در جنگندهء F/A-22 ابتدا به صورت بوق‏‎هاي غيرممتد و پس از شليك موشك دشمن، كلام خانمي كه عبارت Incoming Missile را ادا مي‏كند در كابين خلبان و به همراه همان صداي بوق غيرممتد پخش مي‏شود. [b]برگرفته از دوماهنامه هواپيما-شماره 6 hamed_713[/b]

این نوع رادار به سختی توسط تجهیزات RWR قابل تشخیص است.این ویژگی خوب در رادار به آن اجازه می دهد که در حین جستجو و کشف هدف بدون هشدار حضور در رادار شناسایی دشمن ، به عملیات بپردازد.

[color=darkblue][b]اين تجهيزات به وسيله امواج صوتي كه از موتور هواپيماها به گوش مي رسيدند اهداف را كشف مي كردند.[/b][/color] [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526680_goshi-7.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526683_goshi-9.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526690_goshi-11.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526701_goshi-8.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526710_goshi-13.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526717_goshi-18.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526728_goshi-5.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526768_goshi-0.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526726_goshi-2.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526747_goshi-6.jpg[/img][/align] [b]hamed_713[/b]

با تشكر از Stuka عزيز بابت توضيح در مورد تصاوير. خود من هم در مورد اين تجهيزات اطلاعات چنداني نداشتم. در ادامه ... [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526706_goshi-20.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526703_goshi-12.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526714_goshi-10.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526729_goshi-1.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526732_goshi-14.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526765_goshi-19.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526775_goshi-15.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/1261526776_goshi-4.jpg[/img][/align]

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_F4__drl.jpg[/img][/align] لينك تصوير بزرگتر : http://gallery.military.ir/albums/userpics/F4__drl.jpg [color=darkblue][b]آبي[/b][/color] 1- انتخاب خط سير 2- ناوبری / حالت TCN (سیستم ناوبری تاکتیکی) 3- دستگيره هندل هوك 4-دستگيره اضطراري باز كردن كاناپي 5- سوپيچ روشن كردن ژنراتور 6- سوپيچ روشن كردن ژنراتور 7- مرور چك ليست (L/R click) 8- انتخاب حجم Comms 1 9- انتخاب UHF اصلي (main/both) 10- انتخاب کانال UHF 11- انتخاب حجم Comms 2 12- انتخاب تعداد TACAN (سیستم ناوبری تاکتیکی) 13- انتخاب حالت TACAN (سیستم ناوبری تاکتیکی) 14- سوييچ هواى کمپرس شده [b][color=orange]زرد:[/color][/b] 1- پشتیبان ADI 2- اندازه گيري دماي گاز خروجي موتورهاي چپ و راست 3- اگزوز و موقعیت نازل موتورهاي چپ و راست 4- پانل نور احتياط 5- شاخص های فشار هیدرولیک 6- شاخص هاي اندازه گيري ژنراتور 7- فشار سنج كابين ادامه دارد...

[quote]حميد جان مطمپني اون صفره ماهيه؟[/quote] شك ندارم.

پرواز آزمايشي چند ماه پيش سفره ماهي: [img]http://www.privateimage.com/images/mo9x0h1m55vp6h79oil.jpg[/img] [color=red][b]Shahryar از سنترال كلابز[/b][/color]

[quote]اما خودروی حامل شبیه مدل روسی و چینی نیست!؟[/quote] اين خودرو بسيار شبيه تانك بر ببر 400 است.

[b]خوب توی این قسمت سوئیچها و کلیدها را بررسی می کنیم[/b] [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_F4_e.jpg[/img][/align] لينك تصوير بزرگتر : http://gallery.military.ir/displayimage.php?pid=26714&fullsize=1 1- سوييچ باز و بسته کردن آلات بصری 2- سوييچ تعیین حالت اطلاعات HUD 3- سوييچ تنظیم روشنایی HUD 4- سوييچ قدرت دیدی رادار 5- روشنایی دید رادار (پایین) 6- روشنایی دید رادار (بالا) 7- Reticle Depr 8- کلید گردان تعیین حالات رادار 9- کلید روشن و خاموش ضبط کننده 10- پانل کلید های فشاری EWS 11- حجم تهدید 12- ابزار روشنایی نور 13- دستگیره چرخ هواپیما 14- کلید های فشاری سلاحها 15- سویچ اصلی Arm 16- انتخاب کننده تسلیحات هوا به زمین 17- سوییچ تسلیحات هوا به هوا 18- سوییچ فعال کردن موشک 19- کلید رها سازی بمب 20- انتخاب دامنه 21- تعیین مسافت 22- ناوبری/حالت TCN (ناوبری تاکتیکی) 23- دستگیره هندل هوک ادامه دارد...

• A/C = Aircraft • ADM = Advance Decoy Missile • ADU = Air Data Unit • AFCS = Automatic Flight Control System • AGM = Air-to-Ground Missile • AIC = Air Inlet Control • AIM = Airlaunched Interceptor Missile • AMRAAM = Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile • AOA = Angle-Of-Attack • ARI = Aileron Rudder Interconnect • ATF = Advanced Tactical Fighter • BDU = Bomb Dummy Unit • BLU = Bomb Line Unit • BSU = Baseband Separation Unit • BuNo = Bureau Number • CADS = Cartridge Activated Devices • CBU = Cluster Bomb Unit • CCU = Actuator Cartridge • CNU = Miscellaneous Shipping and Storage Container Unit • CV(N) = Aricraft Carrier (Nuclear Powered) • CVW = Carrier Air Wing • DECM = Defense Electronic Countermeasures • DFCS = Digital Flight Control System • ECA = Expanded Chaff Adapter • ECM = Electronic Countermeasures • F = Fighter Aircraft • F/A-18 = Small and inferior aircraft ;-) • FLIR = Forward-Looking Infra Red • FS = Federal Standard (Color Code) • GBU = Guided Bomb Unit • GE = General Electric • GPB = General Purpose Bomb • GPS = Global Positioning System • HARM = High-speed Anti-Radiation Missile • HUD = Head-Up Display • ICS = Internal Communication System • IFF = Identification Friend or Foe • IIAF = Imperial Iranian Air Force • IR = Infra Red • IRIAF = Islamic Republic of Iran Air Force • IRST = Infra Red Sear & Track • ITER = Triple Ejector Rack • JTIDS = Joint Tactical Information Distribution System • KCAS = Calibrated Air Speed in Knots • LANTIRN = Low Altitude Navigation and Targeting Infra Red for Night • LAU = Launcher Adapter Unit • LGTR = Laser Guided Training Round • LUU = Parachute Flare • MLM = Marine Location Marker • MSR = Mobile Sea Range • NACES = Naval Aircrew Common Escape System • NASA = National Aeronautics & Space Agency • NATC = Naval Air Test Center • NATOPS = Naval Air Training and Operating Procedures Standardization • NAVAIR = Naval Air Systems Command • NFO = Naval Flight Officer (same as RIO) • NFWS = Navy Fighter Weapons School • NMC = Naval Missile Center • NOMTS = Naval Ordnance Missile Test Center • NSAWC = Navy Strike Aircraft Weapons Center • NWC = Naval Weapons Center • NWEF = Naval Weapons Evaluation Facility • P&W = Pratt & Whittney • PAL = Positive Arm Latches • PMTC = Pacific Missile Test Center • RDT & E = Research, Development, Test & Evaluation • RIO = Radar Intercept Officer • RPM = Revolutions Per Minute • SLAM = Standoff Land Attack Missile • TACAN = Tactical Air Navigation • TACTS = Tactical Aircrew Combat Training System • TARPS (DI) = Tactical Airborne Reconnaisance Pod System (Digital Imagery) • TCS = Tactical Camera System • TDU = Threat Display Unit • UHF = Ultra-High Frequency Radio • VF = Fighter Squadron • VHF = Very-High Frequency Radio • VX = Experimental Squadron • WSL = Weapons Survivability Lab • ZRF = Zero Retention Force [b]hamed_713[/b]

[quote]ممنون از زحمتى كه براى اين كار مى كشيد امّا به نظرم در ادامه [url=http://www.military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=7003]تاپيك مرتبط[/url] موجود بذاريد بهتر نيست؟[/quote] البته موضوعها متفاوتند اما تا حدود زیادی مرتبطند.

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_F4-cop.jpg[/img][/align] لينك تصوير بزرگتر: http://gallery.military.ir/displayimage.php?pid=26637&fullsize=1 1- چراغ آماده برای سوخت گیری 2- چراغ نشانگر پر شدن مخازن سوخت پس از سوخت گیری 3- چراغ اخطار ارتفاع کم 4- قطب نمای مغناطیسی 5- نمایشگر سربالای اپتیکال (HUD) 6- چراغ شاخص AOA (زاویه حمله) 7- چراغ شاخص AOA (زاویه حمله) 8- چراغ شلیک 9- رادار هشدار گیرنده 10- نشان دهنده تعداد Chaff/Flares 11- چراغ AMR / قفل موشکهای حرارتی و رادری 12- اسکوپ (دامنه) رادار 13- چراغ خلبان اتوماتیک 14- چراغ پانل EWS 15- کانال UHF 16- چراغ اخطار اصلی 17- آلات اندازه گیری سرعت هوایی 18- ADI 19- ارتفاع سنج 20- چراغ روشن شدن/زیاد گرم شدن موتورهای چپ وراست 21- نشانگر میزان سوخت مخازن داخلی 22- نشانگر جریان سوخت موتورهای چپ و راست 23- نشانگر زاویه حمله 24- نشانگر سرعت عمودی 25- نشانگر دور موتورهای چپ و راست 26- چراغ موشک فعال 27- دستگاه HSI (نشانگر وضعیت افقی) 28- پشتیبان ADI 29- دماسنج موتور 30- عدد دامنه عملکرد 31- عدد مسافت 32- نشانگر موقعیت اگزوز/ نازل چپ و راست ادامه دارد...

[align=center][/align] ترانسپاندار دستگاه فرستنده – گیرنده ای است که وظیفه آن انتقال خودکار سیگنالها در زمان دریافت درست بازپرسی از رادار است . منظور اصلی از «ترانسپاندر» تقویت توان سیگنال بازگشتی در جهت سیگنال روشن کننده (بازپرس) است . کاربرد این وسیله به طور نوعی در رادارهای ثانویه ای است که روی وسایل پرنده ، کشتیها ، موشکها و ماهواره ها برای کشف انتقال بازپرسنده و پاسخ با یک جواب رمزگونه معرفی کننده وسیله نقلیه ، ارتفاع پرواز (برای وسایل پرنده) و غیره نصب می شود. ترانسپاندر مشتمل است بر آنتن ، گیرنده و فرستنده ای که معمولاً از وسایل کم مصرف هستند.این وسایل از نظر پیچیدگی متنوعند: بعضی از انواع آنها از شکل موجهای رمزگونه متنوع برای ارایه اطلاعات در مورد وضعیت وسیله نقلیه میهمان استفاده می کنند ، در حالی که انواع دیگر تنها «سیگنال بیکن غیر مدوله» را انتقال می دهند و ردیابی وسیله نقلیه میهمان را از طریق رادارها آسان می سازد. [align=center] A modern miniaturized transponder with separate control panel unit, for use in General Aviation[/align] از آنجایی که مسیر انتقال از «ترانسپاندر» یک طرفه است ، معادلات بیکن رادار بر آن حاکم است.اگر «ترانسپاندر» تکرار کننده باشد ، معادله دوطرفه بر مختل کننده تکرارگر حاکم خواهد بود. معمولاً «ترانسپاندر ها»، در حالت پالسی ، کار می کنند و به رده های فعال و منفعل تقسیم بندی می شوند. ترانسپاندرهای منفعل از بازتابنده های راداری متمرکز کننده سیگنال رشن کننده با آنتن سهموی شکل استفاده می کند که آن را برای انتقال بسامد و انتقال دوباره از راه همان آنتن به مدولاتور می فرستد. ترانسپاندرهای فعال و منفعل در کشتیها کاربرد داشته و از نوع فعال فقط در هواپیما و بالگرد استفاده می شود. بازپرسی از طریق رادار نظارتی ثانویه انجام می گیرد.سیگنال دریافتی از آنتن ترانسپاندر سپس از یک فی*لتر برای انتخاب سیگنال بازپرسنده در باند مقرر عبور کرده و سپس به گیرنده می رود.سیگنالهای وارد شده به گیرنده به رمزگشا می رودکه سیگنالهای دریافتی را رمزگشایی کرده و پاسخ را به رمز درمی آورد که به مدولاتور انتقال دهنده رفته و سپس برای انتقال به آنتن می رود. hamed_713

اين مقاله براي اولين بار توسط بنده در فضاي فارسي اينترنت قرار گرفته.قسمتهايي از بخش دوم هم قبلا در ارتباط با تاپيك رادار در سايت قرار گرفته بود. از لطف همه دوستان عزيز تشكر مي كنم.

با تشکر از آقا سعید مدیر عزیز سایت میلیتاری . شاید اینگونه مطالب در قیاس با تاپیکهای خبری یا پستهای بسیار مفید دوستان گرامی سایت از اقبال کمتری برخوردار باشد اما امید دارم که که مورد توجه علاقه مندان قرار گیرد. Transponder در واقع دستگاه کنترل زمینی است که درون هواپیما قرار دارد و توسط کدهایی که روی این دستگاه میتوانیم ست کنیم شناسایی هواپیما توسط Controller بسیار راحت خواهد شد . Transponder = Transmitter + Responder در اصل Transponder لازمه کار با رادارهای SSR میباشد . بطوری که با ست کردن کدهایی چهار رقمی که معمولا از طرف ATC به خلبان داده میشود میتوان Sector به Sector تغییر مسیر داد . زمانی که کد مورد نظر را روی Transponder ست میکنیم سه دسته اطلاعات به ATC میدهد که عبارتند از : 1) Call Sign Or Flight Number 2) Ground Speed 3) Altitude به طور کلی Transponder دارای دو مد A و C است . اگر از مد A استفاده شود همیشه در کنار Target دو آیتم Call Sign و Ground Speed مشخص است اما اگر از مد C استفاده شود علاوه بر دو آیتم فوق Altitude نیز روی صفحه رادار ظاهر میشود پس میتوان گفت که مد C مخصوص ارتفاع است . متداول ترین نوع Transponder ی که در هواپیمایی مورد استفاده قرار میگیرد 4096 کدی است که تعدادی از این کد ها Standard Code هستند که در قوانین آمده است که با ست کردن این کدها Alarm برای Controller به صدا در خواهد آمد و شکل Target روی صفحه تغییر میکند که این کدها عبارتند از : 1) Emergency 7700 2) Radio Frailer 7600 3) Hi Jack 7500 نام دیگر SSR همان Air Traffic Control Beacon System (A.T.C.B.S) است . Transponder Receiver : در قسمت Radio Panel هواپیما قرار دارد و دارای یک Knob است که دارای چند حالت میباشد که حالات آن عبارتند از : 1) Standby Position : زمانی که Transponder روی این حالت قرار دارد عملا جوابی به ایستگاه زمینی نمیفرستد یکی از کارایی های این حالت این است که باعث Warm Up شدن دستگاه میشود که معمولا بین 1 تا 2 دقیقه طول میکشد . در کل میتوان گفت در زمان Ground Operation هواپیما Transponder باید در این حالت باشد . 2) On Position : معمولا قبل از Take Off یعنی زمانی که هواپیما در ابتدای باند قرار دارد Transponder باید روی این حالت قرار گیرد تا بتواند نسبت به ایستگاه زمینی آماده پاسخگویی باشد . در این حالت چراغ روی Transponder به حالت چشمک زن در می آید . 3) Ident Position : معمولا از این حالت زمانی استفاده میکنیم که ATC از ما بخواهد . هر زمان Transponder روی این حالت قرار بگیرد جوابی که به ایستگاه زمینی میفرستد با پالسهای قوی تر است و باعث میگردد که Target روی Scope نورانی تر و نمایانتر گردد و این باعث میشود شناسایی کردن آن برای ATC راحت تر شود . 4) Test Position : قبل از پرواز Transponder باید چک شود به همین دلیل زمانی که Transponder را روی این حالت قرار میدهیم یک مدار داخل سیستم میفرستد که یک Self Test را برای دستگاه انجام میدهد که اگر دستگاه درست باشد چراغ روی Transponder به حالت چشمک زن در می آید در غیر این صورت اگر چراغ یک سره روشن یا یک سره خاموش ماند در هر دو صورت Transponder برای پرواز قابل اعتماد نیست . نکته مهم : امواجی که SSR به طرف هواپیما میفرستد روی فرکانس 1030 MHZ و دریافت آن روی فرکانس 1090 MHZ است .

[quote]حامد جان مبحث خوبی درباره مجتمع های صنعتی نظامی ایجاد کرده بود نمیدونم چرا ادامه نداد. [/quote] به زودي ادامه مطلب رو ادامه مي دم.فقط يه مقدار مطالب رو بايد ويرايش كنم .كلا فراموش كردم.با عرض پوزش

[align=center][img]http://www.privateimage.com/images/ve71hfsyuoegez1xp.jpg[/img][/align] سيستم‌های موتور جت عبارتند از : [b]سيستم روغن :[/b] در موتورهای جت مانند موتورها پيستونی قطعات کردنده و بيرينگهائی وجود دارد که در اثر اصطکاک امکان فرسوده شدن و ازدياد حرارت در آنها وجود داردکه با روغت‌کاری آنها می‌توان از اين فرسودگی و اصطکاک جلوگری نمود. سيستم روغنکاری موتور جت از يک سيستم مدار بسته استفاده می‌کند. قطعات مهم سيستم روغنکاری جت عينا همانند دستگاههای موجود در سيستم روغنکاری موتورهای پيستونی می‌باشد که شامل موارد زير است: - باک روغن - پمپ روغن - فيلتر روغن - دستگاه خنک کننده روغن موتور - نشاندهنده فشار روغن - نشاندهنده مقدار روغن. [b]سيستم سوخت:[/b] نوع سوختهائی که در موتورهای جت مورد استفاده قرار می‌گيرد دارای خصوصياتی است که بتوانند کارائی خوب و گسترده‌ای در حد مطلوب داشته و از نظر اقتصادی نيز مقرون به صرفه باشند. اصولا سوختها از نقطير نفت خام بدست می‌آيند و دو نوع هستند: - هيدروکربنهای سنگين مانند انواع نفتها - هيدروکربنهای سبک مانند انواع بنزين سوخت موتورهای جت ممعمولا از نوع اول است اما امروزه سوخت اکثر موتورهای جت در ايران و ساير کشورها انواع سوختهای Jet Petroleum است که معروفترين آنها JP-4 بوده که يک سوخت استاندارد است. سوختهایJP بايد دارای شرايط زير باشند: - در هر شرايط جوی چه در روی زمين و چه در ارتفاعات قادر به روشن ساختن موتور باشند. - ارزش حرارتی مطلوبی داشته باشند. - تحت هر شرايطی در موتور عمل احتراق را انجام داده و نيروی موثر را توليد کنند. - خطر آتش سوزی را به حداقل برسانند. - تاثير مضری بر روی قطعات سيستم سوخت نداشته باشند. قطعات مهم سيستم سوخت عبارتند از : - سيستم کنترل و اندازه‌گيری سوخت - سيستم فشار - سيستم بوستر پمپها - سيستم گرمکن سوخت بوسيله روغن - سوخت‌پاشها - سيستم تزريق آب [b]سيستم جرقه [/b] گرداندن موتور جت بوسيله استارتر می‌تواند دوران مناسبی را به کمپرسور بدهد. در اثر گرديدن کمپرسور، هوای متراکم و مورد نياز مخلوط بوجود می‌آيد و اين هوای متراکم وارد سيتم محفظه احتراق می‌شود. در اين موقع سيتم جرقه روشن شده و خلبان با بکار انداختن سيستم سوخت که با بحرکت درآوردن Throttle صورت می‌پذيرد سوخت مورد نياز زمان starting را به محفظه احتراق می‌فرستد و اکنون که در محفظه احتراق هوای متراکم و جرقه و سوخت وجود دارد، احتراق انجام می‌شود. در موتور جت تا زمانيکه موتور روشن بوده و دور آن در حالت ثابت باشد، شمعها و سيستم جرقه کار می‌کنند و همزمان با خاموش شدن استارتر، سيستم جرقه نيز خاموش می‌شود. روی هم رفته سيستم جرقه در موتور جت کمتر ار يک دقيقه کار می‌کند. [align=center][img]http://www.privateimage.com/images/ehyznm8gwrwnkmw024vw.jpg[/img][/align] قطعات مهم سيستم جرقه عبارتند از: - باطری هواپيما - تقويت کننده ولتاژ - کابل ولتاژ قوی - شمع‌ها [b]استارتر:[/b] انواع استارترهائی که در موتور جت مورد استفاده قرار می‌گيرند عبارتند از: - استارتر الکتريکی اين نوع استارتر که معمولا در هواپيماهای کوچک مورد استفاده قرارمی‌گيرند، الکتريکی بوده و با برق باطری يا برق دستگاه زمينیAPU کار می‌کنند. - استارتر فشنگی اين استارتر از منفجر شدن مواد داخل يک فشنگ که در استارتر تعبيه شده و گذشتن گازها با فشار و سرعت زياد از روی پره توربين داخل استارتر آنرا به حرکت در می‌آورد و همين انرژی باعث گشتن کمپرسور و در نتيجه روشن شدن موتور جت می‌شود. اين نوع استارترها مخصوص هواپيمای شکاری است. - استارترهائی که با هوا کار می‌کنند در بعضی از هواپيماهای نظامی و غير نظامی استارترها با فشار هوا کارمی‌کنند. اين نوع استارتر ها از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه بوده و ديرتر خراب می‌شود. فشار هوای مورد نياز جهت گرداندن استارتر توسط دستگاهی که Gas Turbine Compressor نام دارد، توليد می‌شود. [b]منبع : شرکت خدمات فنی ومهندسی رها - راهبرد فردا[/b]

ظاهرا قراره كه اين ليزر هوابرد براي انجام ماموريت هاي خود به خاورميانه اعزام شود. زماني كه عمل پرتاب در سامانه كنترل آتش صورت مي‌گيرد، اشعه مي‌تواند هدفي با حركت سريع را از صدها كيلومتر دورتر مورد اصابت قرار دهد؛ اشعه مادون قرمزي كه براي چشم غيرمسلح قابل رويت نيست . اين فناوري آتشبار ليزري پرنده مي‌تواند به وسيله ناوگاني از خودروهاي هوايي بي‌سرنشين مجهز به آيينه‌هاي مخصوص همراهي شود. اين پرنده‌هاي رباتيكي هم براي هدف‌گيري و تشخيص دشوارترند و هم از يك هواپيماي 747 بزرگ دسترسي بيشتري دارند و مي‌توانند اشعه ليزر پرانرژي را به سوي هدف‌هايي كه ممكن است از محدوده برد ليزر يا از تيررس ديد هواپيما خارج باشند تقويت كنند. با همراهي ناوگاني از پرنده‌هاي بي‌سرنشين رباتيكي، فناوري ليزر هوابرد قادر است ناحيه بالقوه گسترده‌تري را پوشش دهد. اين فناوري در واقع تركيب كاملا جديدي از ليزرها و ربات‌ها به شمار مي‌رود و ممكن است پاسخي به انتقادهايي باشد كه با هدف بي‌مصرف كردن برنامه ليزر هوابرد مطرح مي‌شود. ممنون امين جان. مطلب بسيار خوب و در عين حال قابل بحث و برسي است.

[b]موتورهای جت از قسمتهای اصلی زير تشکيل شده است که به ترتيب از جلوی موتور به عقب عبارتند از: - مجرای ورودی هوا - کمپرسورها - محفظه احتراق - توربين - پس سوز - اگزوز[/b] [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/Pic-3.jpg[/img] در اين شکل اجزاء يک موتور جت نشان داده شده است.[/align] [b]1. مجرای ورودی هوا (Air Inlet Duct)[/b] طرح و شکل مجاری ورودی هوا در کارآيی موتورهای جت يکی از مهمترين عوامل بوده و نقش بسزائی را در پرواز ايفا می‌نمايد. طراحی و ساخت اين مجاری بايد به گونه‌ای باشد که در شرايط مختلف پرواز با سرعتهای زير و بالای صوت، در ارتفاع و شرايط جوی گوناگون بتوانند هوای کنترل شده و مورد نياز موتور را از دهانه خود عبور داده و تحت فشاری معين بطرف کمپرسور هدايت کنند. [b]2. کمپرسورها(Compressors)[/b] کمپرسورها از نظر ساختمان و نحوه تراکم هوا به دو دسته تقسيم می‌شوند: - کمپرسورهای ديسکی ((Centrifugal Flow Compressors اين نوع کمپرسورها دارای ديسکی هستند که برروی آن تيغه‌هائی بصورت مجرای واگرا جوش داده شده است. در اثر چرخيدن ديسک کمپرسور که بوسيله شفت موتور انجام می‌شود، جريان هوا در امتداد شعاع ديسک با نيروی گريز از مرکز از بين تيغه‌های روی ديسک عبور می‌کند و به دليل شکل خصوص تيغه‌ها (واگرا) سرعت هوا کم و فشار آن زياد می‌شود. چون ديسک کمپرسور در اثر چرخش و دوران زياد به هوا سرعت هم می‌بخشد، در نتيجه هوا پس از عبور از ديسک کمپرسور، هم فشار و هم سرعتش زياد می‌شود. زمانيکه هوا به نوک پره‌های ايمپلر می‌رسد فشار و سرعتش نسبت به هوای ورودی کمپرسور خيلی زيادتر می‌شود. هوا پس از عبور از کمپرسور به قطعه‌ای به نام ديفيوزر وارد می‌شود. اين قطعه دارای پره‌های ثابتی است که در اطراف کمپرسور قرار گرفته‌اند و بازهم باعث ازدياد فشار و کاهش سرعت آن می‌شوند. بطور کلی هر دو دستگاه، کمپرسور و ديفيوزر شار هوا را زياد می‌کنند. هوا پس از عبور از ديفيوزر وارد محفظه احتراق شده و قبل از رسيدن به محفظه احتراق باز هم به علت واگرا بودن (Air Adapter) فشارش زياد و سرعتش کم می‌شود. اين ازدياد فشار نهائی، آمادگی هوا را جهت احتراق بيشتر می‌کند. در محفظه احتراق، سوخت به داخل هوای فشرده شده پاشيده شده و مخلوط سوخت و هوا بوسيله شمع محترق می‌گردد. در اثر احتراق مخلوط سوخت و هوا، گازهای منبسط شده با درجه حرارت زياد وارد نازل توربين شده و باعث گشتن توربين و در نتيجه گردش کمپرسور و متعلقات گردنده آن می‌شوند. گازهای سوخته سپس وارد اگزوز شده و با سرعت زياد از دهانه اگزوز خارج می‌شوند که عکس‌العمل آنها باعث بوجود آمدن تراست خواهد شد. - کمپرسور محوری (Axial Compressor) کمپرسور محوری به شکل استوانه بوده و دارای پره‌های گردنده (Rotor) و پره‌های ثابت (Stator) می‌باشد. اين پره‌ها پشت سر هم در اطراف محور کمپرسور و عمود بر آن قرار دارند. هر رديف دور تا دور دايره‌ای از پره‌های گردنده، هوا را متراکم و به رديف دايره‌ای شکل پره‌های ثابت تحويل می‌دهند. پره‌های ثابت نيز هوای متراکم را گرفته و در خط مستقيمی که به موازات محور کمپرسور است به درون رديف پره‌های گردنده بعدی می‌فرستند و اين کار تا انتهای کمپرسور ادامه می‌يابد. پره‌های گردنده بر روی محيط خارجی يک ديسک سوار شده‌اند ورديف دوم که شامل پره‌های ثابت است از داخل برروی پوسته موتور نصب شده‌اند. هر رديف پره‌های گردنده و ثابت را يک مرحله (Stage) می‌گويند. در اين نوع کمپرسورهای محوری هر چه تعداد مراحل آن بيشتر باشد، حجم هوای زيادتری را متراکم کرده و در نتيجه موتور دارای تراست بيشتری خواهد بود. امروزه بيشتر موتورهای جت دارای کمپرسور محوری چند مرحله‌ای هستند. با افزايش فشار هوا در هر مرحله از حجم آن نيز کاسته شده و برای جای دادن آن به فضای کمتری نياز است. چون اين نوع کمپرسورها به صورت همگرا ساخته شده و پره‌های آنها رفته رفته کوتاهتر می‌شوند، پره‌های گردنده که به شکل مقاطع آيروديناميکی يا ايرفويل هستند، هوا را از جلو کمپرسور گرفته و پس از متراکم نمودن، آنرا به طرف عقب کمپرسور هدايت می‌کنند. جنس اين پره‌ها از آلياژ آلومينيوم، تيتانيوم و فولاد است. مسير جريان هوا در داخل موتورهای جت بنا به نحوه طراحی موتور متفاوت است. در طراحی موتورهای خطی يا مستقيم موتور طوری طراحی شده که دارای دهانه ورودی کوچکتر و همچنين متناسب با سيستم By Pass باشد. بطور کلی مسير جريان هوا در تمام موتورهای جت نسبتا مشابه است. [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/Pic-4.jpg[/img] در اين شکل هر دو نمونه کمپرسور نشان داده شده است.[/align] واماندگی کمپرسور (Compressor Stall) در صورتيکه مراحل آخر کمپرسور فشار کمتری توليد کنند و stageهای جلوی کمپرسور overload شوند و تحت فشار زيادی قرار گيرند، ناهماهنگی بين رديفهای جلو و عقب کمپرسور بوجود می‌آيد که توام با حرارت زياد و لرزش زياد موتور و همراه با صدای ناهنجار کمپرسور است. اين حالت را اصطلاحا واماندگی کمپرسور می‌گويند. برای از بين بردن اين پديده از سيستمی بنام Air Flow Control System استفاده می‌شود. بدين ترتيب که از طريق شيرهايی بنام Air Bleed Valve در Stage های وسط و آخر کمپرسور، بار کمپرسور را در اين حوالی کم می‌کنند. بنابراين خطر واماندگی کمپرسور از بين می‌رود و همچنين بطور اتوماتيک، با تغيير زاويه پره‌های ورودی هوا به داخل کمپرسور از واماندگی کمپرسور جلوگيری به عمل می‌آيد. موتورهای دو کمپرسوری(Twin Spool Compressor) روش ديگر برای جلوگيری از استال کمپرسور دو تکه‌ای بودن کمپرسور می‌باشد. اين نوع کمپرسورها دارای يک کمپرسور فشار ضعيف و يک کمپرسور فشار قوی می‌باشند. کمپرسور فشار ضعيف در جلو و فشار قوی در عقب موتور قرار دارند و بوسيله دو شفت که به دو توربين متصل هستند هر کدام با دور معينی می‌گردند. لازم به توضيح است که توربين فشار قوی کمپرسور فشار قوی و توربين فشار ضعيف کمپرسور فشار ضعيف را می‌گرداند. طرح دو کمپرسوری خطر واماندگی کمپرسور را از بين برده و با وزن کمتر دارای نسبت تراکم زيادتری در مقايسه با ساير کمپرسورها می‌باشد. [b]3. محفظه احتراق (Combustion Chamber) [/b] بعد از کمپرسور و دي،يوزر قسمتی به نام محفظه احتراق وجود دارد که از يک يا چند محفظه، چند شمع، چند سوخت پاش و يک يا دو عدد Drain Valve تشکيل شده است. هوای فشرده پس از خروج از کمپرسور و عبور از ديفيوزر، وارد محقظه احتراق می‌شود. سوخت مناسب توسط سوخت پاشها به داخل هوای متراکم پاشيده می‌شود. هوا در اثر تراکم حرارتش بالا رفته و به محض اضافه شدن سوخت، مخاوط مناسب جهت احتراق آماده می‌شود. جرقه لازم در هنگام Starting توسط شمعها توليد شده و مخلوط محترق می‌شود. البته برای ايمنی بيشتر قبل از پاشيده شدن سوخت سيستم جرقه روشن شده و شمعها شروع به جرقه زدن می‌کنند تا به محض پاشيدن سوخت احتراق فورا انجام شده و از انجار جلوگيری به عمل آيد. بدين ترتيب انرژی موجود در مخلوط هوا و سوخت در اثر احتراق تبديل به انرژی حرارتی شده و انرژی جنبشی هوای عبوری از موتور را افزايش می‌دهد. محفظه احتراق که شبيه تنور است پس از يکبار جرقه زدن شمعها تا پايان کار موتور روشن می‌ماند و ديگر نيازی به جرقه شمعها نيست و سيستم Ignition همراه با استارت خاموش می‌شود. بطور معمول چهار نوع محفظه احتراق وجود دارد که عبارتند از: - محفظه‌های لوله‌ای يا استوانه‌ای (can type) - محفظه‌های لوله‌ای-حلقه‌ای (cannular) - محفظه‌های حلقه‌ای (annular) - محفظه‌های حلقه‌ای دوبله(double annular) عمل احتراق در محفظه احتراق همانطور که اشاره شد هوای کمپرسور به علت فشار و سرعت زياد در جهت وارد شدن به محظه احتراق به ديفيوزر می‌رود. اين دستگاه به علت شکل مخصوصی که دارد باز هم فشار هوا را زياد کرده و از سرعت آن می‌کاهد و آنگاه که برای سوختن مناسب باشد، آنرا وارد محفظه احتراق می‌نمايد. سوخت مورد استفاده موتورهای جت از نوع سوخت سنگينی به نام JP-4 است که نوعی نفت سنگين می‌باشد. نسبت مخلوط هوا و سوخت در محفظه احتراق از 1/45 تا 1/130 می‌تواند تغيير کند. از کل هوای ورودی به محفظه احتراق 4/1 آن به مصرف سوخت می‌رسد و بقيه هوا يعنی 75% آن به مصرف خنک کردن شعله، رقيق کردن آن و ساختن واشری از هوای فشرده جهت جلوگيری از برخورد شعله به ديواره محفظه و همچنين نگهداشتن شعله در وسط و بالاخره خاموش کردن شعله داخل محفظه احتراق می‌رسد. گازهای داغ با فشار زياد از قسمت انتهايی محفظه احتراق که بتدريج تنگتر شده و مانند يک لوله مخروطی است، عبور می‌کند و باعث افزايش سرعت گازهای داغ شده و آنها را به طرف پره‌های ثابت توربين و سيس پره‌های گردنده توربين هدايت می‌کند. [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_pic-5.jpg[/img] در اين تصوير نمونه‌ای از يک محفظه احتراق لوله‌ای حلقوی و يک نمونه حلقه‌ای ديده می‌شود. [/align] [b]4. توربين[/b] گازهای خروجی که از محفظه احتراق خارج می‌شوند با سرعت ، فشار و حرارت خيلی زياد وارد محيطی بنام نازل توربينی می‌شوند و از آنجا وارد پره‌های گردنده توربين شده و انرژی حرارتی در توربين به انرژی مکانيکی تبديل می‌شود و توربين را می‌چرخاند. در اثر گردش توربين کمپرسور ، متعلقات گردنده موتور نيز توسط شفتی که بين توربين و آنها قرار دارد، گردانده می‌شوند. توربينها همه از نوع محوری هستند و ممکن است يک رديفه، دو رديفه، چهار رديفه و يا بيشتر باشند. يک رديف پره‌های ثابت و يک رديف پره‌های گردنده را يک stage توربين می‌گويند. توربين در موتورهای جت ملخ‌دار، علاوه بر کمپرسور و متعلقات گردنده، ملخ را نيز می‌گرداند. کمپرسورهای دوتکه‌ای که يکی H.P. Compressor و ديگری L.P. Compressor می‌باشد، توسط تورينهايی که يکی H.P. Turbine و ديگری L.P. Turbine است، می‌گردند. بعضی ديگر از انواع جتهای ملخ‌دار، دارای دو شفت متصل به دو توربين هستند که يکی کمپرسور و ديگری ملخ را می‌گرداند. اين توربينها را توربين آزاد می‌نامند. گازهای سوخته شده هنگام ورود به توربين دارای حرارتی بين 700 تا 1200 درجه سانتيگراد هستند. قبل از رسيدن گاز سوخته شده و داغ به پره‌های توربين، ترموکوپل‌هائی در سر راه آنها قرار داده شده است که دقيقا حرارت گازها را اندازه‌گيری نموده و به کابين خلبان در نشاندهنده I.T.T يا E.G.T منعکس می‌نمايد. چون پره‌های توربين دائما مواجه با حرارت زياد گازهای سوخته شده هستند، برای آنکه پره‌ها نسوزند و يا کارآئی آنها از بين نرود، از هوای مراحل آخر کمپرسور استفاده می‌کنند و آنرا از روی پره‌های توربين عبور می‌دهند. چون حرارت اين هوا از حرارت پره‌های توربين خيلی کمتر است، در نتيجه هوای خنک کننده‌ای برای پره‌های توربين محسوب می‌شود و توربين ديسک و پره‌ها را خنک می‌کند. [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_Pic-6.jpg[/img] در اين شکل يک نمونه توربين به همراه پره آن نشان داده شده است. حفراتی که به منظور خنک کاری بر روی پره تعبيه شده‌اند نيز ، در شکل ديده می‌شود.[/align] [b]5. پس سوز (After Burner)[/b] پس سوز قطعه‌ايست مانند رمجت که دارای تعدادی سوخت‌پاش و شمع می‌باشد و امروزه در روی اکثر موتورهای جت شکاری مورد استفاده قرار می‌گيرد. بطور معمول 75% هوای کمپرسور به مصرف خنک کردن سيستم‌های داغ موتور که محفظه احتراق و توربينها می‌باشند، می‌رسد. اين هوای اضافی همراه با اگزوز موتور از توربين خارج می‌شود. بنابراين اگر در داخل اين اگزوز مقداری سوخت پاشيده شود و شمع نيز جرقه بزند، سوخت با اکسيژن موجود در هوای اگزوز مخلوط شده و محترق می‌شود و همانند رمجت عمل می‌کند و نيروی عکس‌العمل خيلی زيادی به موتور هواپيما می‌دهد که برابر 75% نيروی تراست موتور می‌باشد. در هواپيمای جت شکاری به هنگام برخاست و زمان عمليات نظامی، فرار از تيررس دشمن، دنبال کردن هواپيماهای دشمن و ... از اين سيستم استفاده می‌شود. زمان استفاده از اين سيستم بدليل مصرف زياد سوخت خيلی کم است. در اين سيستم لوله اگزوز بصورت متغير ساخته می‌شود تا آمادگی لازم برای خارج کردن تمام اگزوز در زمان استفاده از پس‌سوز و توليد نيروی عکس‌العمل را داشته باشد. [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/pic-7.jpg[/img][/align] [b]6. اگزوز (Exhaust System)[/b] سيستم اگزوز بعد از توربين قرار دارد و از سه قسمت زير تشکيل شده است: - مخروط بيرونی - مخروط درونی - لوله دم اين قسمت گازهای داغ را از توربين دريافت می‌کند. گازها که از پره‌های گردنده آخر توربين خارج می‌شوند، تمايل دارند در همان جهت که از پره توربين خارج شده‌اند به حرکت دورانی خود ادامه دهند. چنين موردی سبب بی‌نظمی و آشفتگی انبساطی اگزوز می‌شود. بطور کلی سيستم اگزوز از توربولانس اگزوز جلوگيری نموده و آنها را به موازات محور طولی موتور، به سمت خارج هدايت می‌کند. در بين مخروط بيرونی و درونی از سرعت گازها کاسته شده و به فشار آنها افزوده می‌شود. اما با عبور اگزوز از دم، دومرتبه سرعت آنها افزايش می‌يابد. از طرفی چون خروج گازها با سروصدای زيادی توام است لذا بمنظور جلوگيری از سروصدای زياد و ناراحتی گوشها، سيستم اگزوز را با صدا خفه کن مجهز می‌کنند. صدا خفه کن باعث افزايش فرکانس صوتی گازهای خروجی شده و صدا را غير قابل شنيدن می‌کنند. سيستم اگزوز بطور معمول 30 تا 40 درصد انرژی بوجود آمده در محفظه احتراق را به نيروی تراست تبديل می‌کند و بدين صورت باعث جلو رفتن و پرواز هواپيما می‌شود. بقيه انرژی حاصله به مصرف گرداندن توربين می‌رسد. در بعضی از هواپيماها قطعه‌ای بنام Thrust Reverser وجود دارد که به هنگام فرود برای متوقف نمودن هواپيما بسيار موثر می‌باشد. [align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/pic-8.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/pic-9.jpg[/img] در اين تصاوير موتور توربو جت با دو توربين و دو کمپرسور و همچنين يک موتور توربوجت با پس‌سوز نشان داده شده است.[/align] [b]7. متعلقات گردنده موتور جت (Jet Engine Accessory Section)[/b] اين قسمت در موتورهای کمپرسور محوری در زير سيستم کمپرسور تعبيه شده است. اين متعلفات دارای چند جعبه دنده هستند که هر يک از قطعات گردنده را با دور مناسب به شفت اصلی کمپرسور متصل می‌کند و هر کدام دارای RPM مخصوصی می‌باشند. متعلقات گردنده يک موتور جت عبارتند از : - پمپ‌های روغن - پمپ هيدروليک - پمپ‌های فشار سوخت - ژنراتورها - استارتر - دوران‌نمای موتور و قطعات ديگر که بنا به نياز موتور و با RPM مناسب روی آن تعبيه شده‌اند. منبع : شرکت خدمات فنی ومهندسی رها - راهبرد فردا