Chengdu/PAC JF-17B - از زمان به خدمت گرفته شدن Chengdu/PAC JF-17 توسط نیروی هوایی پاکستان و بعدتر تعریف پروژه های بروزرسانی (بلاک2 و 3) و جدی شدن مسأله‌ی بازاریابی و فروش، یکی از دغدغه‌های پاکستان نبود یک نسخه‌ی دو سرنشينه آموزشی بود به همین منظور ارتباطات با شریک چینی(چنگدو‌) آغاز شد و برای اولین بار ماکت نسخه‌ی دو سرنشينه‌ی JF-17 در ایرشوی پاریس‌‌2013 به نمایش درآمد و کار ساخت اولین پیش‌نمونه در سال 2014 آغاز و دو سال بعد در دسامبر‌2016 ساخت آن به پایان رسید یک سال بعد در 21 آوریل 2017 اولین پیش‌نمونه به ریجستر BC0001 نخستین تست تاکسی روی باند در فرودگاه کمپانی چنگدو انجام شد و در 27 آوریل اولین پرواز آن نیز به ثبت رسید این پیش‌نمونه بعدتر جهت تست تحویل پاکستانیها شد و همکنون در حال گذراندن تست در این کشور میباشد، دومین و سومین پیش‌نمونه هم ساخته شده و در حال تست در کمپانی چنگدو میباشند. - در نسخه‌ی دو سرنشينه با توجه اضافه شدن کابین دوم و افزایش وزن کلی جنگنده؛ با استفاده هر بیشتر از مواد کامپوزیت سعی شده وزن جنگنده تا حد قابل قبول پایین نگه داشته شود، همچنین در پشت کاکپیت برای جایگذاری تجهیزات الکترونیکی در این قسمت و باز شدن فضای برای حمل سوخت بیشتر (در واقع سوختی که جای مخازن آن توسط کابین دوم اشغال شده) یک سازه‌ی معکب مستطیلی سرتاسری تا سکان عمودی کشیده شده است، و برای کم شدن درگ سکان عمودی زاویه بیشتری داده شده است و احتمالا در آینده‌ی نزدیک یک میله سوختگیری هوایی نیز روی آن نصب خواهد شد؛ در بحث اویونیک نسخه‌ی دو سرنشينه مشابه با بلاک دوم JF-17 (لینک داده برخط با آواکس ZDK-03، سیستم جنگ الکترونیک جدید و دیگر تغییرات در اویونیک، گستره‌ی سلاح‌های قابل حمل بیشتر و...) است و بنا بر نقل قول‌های مختلف همان رادار پالس داپلر KLJ-7V2 (بیشینه برد 110km برعلیه هدفی با سطح مقطع 3 متر مربع، کشف ده هدف و درگیری به دو هدف همزمان) روی نسخه‌ی دو سرنشينه نصب و به عنوان مهمترین مشخصه این جنگنده از یک سیستم پرواز با سیم دیجیتال سه کاناله بهره می‌برد. -براساس آنچه در ابتدا ذکر شد پاکستان اولین خریدار JF-17B خواهد بود و براساس خبرهای منابع پاکستانی موافقت نامه‌های اولیه هم به امضای طرفین رسیده است، اما در موضوع بازار بین‌المللی هم با نگاهی به خبرهای منتشر شده (در خصوص شایعات بی‌پایه و اساس مربوط به خرید این جنگنده توسط ایران صحبت نمیکنم و مقصود کشورهایی نظیر آذربایجان که در مراحل پایانی انعقاد قرارداد هستند و یا نسبت به خرید ابراز علاقه نموده و یا در حال ارزیابی هستند نظیر سودان، مصر، مالزی، بولیوی و....) JF-17B هم شانس فروش در کنار نسخه‌ی تک سرنشین خواهد داشت. - به عنوان جمع‌بندی، محصول پروژه‌ی مشترک Chengdu/PAC با عنوان JF-17 شاید در رده‌ی محصولات استخوان خرد کردهای آمریکایی، اروپایی و حتی روسی نباشد و در مقام قیاس در رده‌ی پایین‌تری قرار بگیرد اما (حداقل در ظاهر) نمود عینی یک همکاری مشترک موفق در حوزه‌ی ساخت هواگرد میباشد و این نکته را هم فراموش نکنیم که پاکستان محدودیت‌های بودجه‌ای فراوانی دارد و از ابتدا هم توان سرمایه‌گذاری سنگین روی این پروژه نداشت ولی خروجی کار برای کشوری مثل پاکستان به شدت رضایت بخش بوده و می‌بینیم که در حوزه‌ی صادرات هم در حال کسب موفقیت‌هایی (هر چند کوچک) میباشد.

بگذارید همین ابتدا از زحمتی که برای انتشار مطالب در جهت زنده نگه داشتن سایت میلیتاری می‌کشید تشکر کنم آن هم در فضایی که رسانه‌های جدید مجازی همه چیز را بلعیده‌اند در خصوص مطالب فوق اما بگذارید کمی دقیقتر و موجز با موضوع برخورد کنیم، نسخه‌ی ناونشین تجاس در واقع چیزی بیشتر از تکرار همان شکست شترگاوپلنگ نیروی هوایی نیست، سی سال توسعه برای چیزی که قیمت آن با یک Su-30mki بیشتر است و از پیچ و پرچ تا موتور و اویونیک و..... ساخت کشورهای دیگر است یک آبروریزی است و برای ما باید عبرت باشد تا الگو هند نمونه‌ی کامل یک شکست و نداشتن برنامه‌ریزی دقیق و نداشتن تعریف روشن از افق است، کشوری که از حدود نیم قرن پیش درگیر تولید جنگنده تحت لیسانس بوده با دریافت حجم بسیار زیادی کمک‌های فنی از شرق و غرب هنوز نمی‌تواند یک پلتفرم سبک آموزشی رزمی را به تنهایی پس از گذشت سی سال و صرف هزینه سرسام آور به نتیجه برساند و چیزی بسازد که از خودش در سطح جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد؟ این وضعیت در مورد هواپیمابر ویکرام‌ هم صدق میکند و با وجود انواع و اقسام کمکها و هزینه فراوان هنوز از زمانبندی های عقب است

این تصویر مربوط به موشک کروز ضدکشتی YJ-12 نیروی دریایی چین است

برادر عزیز وزن سرجنگی موشک YJ-12 کمی کمتر 250kg است (برای درک بهتر وزن وارهد موشک Kh-31 تنها94kg، موشکC-801 تنها 165kg و وزن وارهد موشک KH-41 مقدار 300Kg میباشد) و تنها پلتفرم شناخته شده برای شلیک این موشک تا به امروز بمب افکن‌های H-6 میباشند،حتی جنگنده‌های ناونشین J-15 نیروی دریایی چین هم هنوز توانایی حمل را پیدا نکرده و با حمل این موشک سنگین مشکل دارد، اغراق که نه ولی میتوان گفت نسبت دادن این موشک به JF-17M کاملا بی معناست و بیشتر به شوخی شبیه است، موشک CM-400 و C-802AK و..... از چین و موشک کروز رعد از پاکستان(که شواهدی متقن از یکپارچه سازی آن وجود ندارد) گزینه‌های کروز هواپرتاب JF-17 هستند