با سلام خدمت همه دوستان گرامی در آن شرایط نیروی هوایی جور همه یگان هایی که به قدر کافی در صحنه نبودند یا توان کافی برای حضور نداشتند را می کشید و به همین دلیل هم تعداد شهدای آن در این زمان اینقدر بالا است . هر چند زحمات دیگران را نباید نادیده گرفت اما حضور نیروی هوایی در آن زمان بسیار پر رنگ بود . یاد و خاطره همه شهدای میهن عزیر اسلامی به خصوص شهدای نیروی هوایی را گرامی می داریم .

با سلام خدمت همه دوستان گرامی نقل قول از رئیس جمهور سابق آقای احمدی نژاد در ارتباط با پرتاب ماهواره امید بود که البته همان روزها هم تکذیب شد

با سلام خدمت همه دوستان گرامی ترکیه - عراق- اردن - فلسطین - لبنان - دریای مدیترانه نوشته هایی بود که من دیدم . احتمالا اردن را ایران دیده اید .

با سلام خدمت همه دوستان گرامی وزن این اژدرها چقدر است ؟ به نظر بیش از 2 اژدر می توان روی قایق نصب کرد . آیا امکان نصب موشک ضد کشتی روی این قایق وجود دارد ؟

با سلام خدمت همه دوستان گرامی منظور حرکت در سطح و زیر آب است و وارد خشکی نمی شود . کره شمالی مشابه این قایق را دارد و قبلا در رزمایش های ایران هم دیده شده است .

با سلام خدمت همه دوستان گرامی سقوط موصل و اتفاقاتی که در عراق افتاد حضور نیروهای عراقی را در سوریه کمرنگ کرد .  به طور مشخص جبهه جدیدی باز شده که در آینده تهدیدی برای ما خواهد بود و حداقل استفاده از ظرفیت نیروهای هر چند کم تعداد افغانی را در نقاطی نظیر سوریه کمرنگ خوهد کرد .

[align=justify][b]خبرگزاري فارس:[/b] يكي از زندان بانان عراقي، پس از گذشت قريب 2 دهه به كشورمان سفر كرد تا از اسراي ايراني طلب عفو و بخشش كند. او در اين ديدار به بيان بخش‌هايي از خاطرات خود پرداخته و عربستان را عامل جنگ عراق با جمهوري اسلامي معرفي كرد. مي گويد: "سالهاست عذاب وجدان دارم. براي حلاليت خواستن از اسراي ايراني آمده‌ام. " ماجرا ساده اما جالب به نظر مي‌رسيد. يك زندانبان عراقي كه او را به خشونت و برخورد محكم مي شناختند، به كشورمان آمده بود تا با اسراي ايراني ملاقات كند. مايل نبود از رنج هاي متحمل شده آزادگان ايراني سخن مجدد به زبان آورد و لذا اصرار ما براي بيان رفتارهاي وحشيانه زندانبانان عراقي فايده اي نداشت. هرچند به نظر نمي‌رسد كسي باشد كه از اين شكنجه ها چيزي در ذهن به ياد نياورد. "كاظم عبدالامير مزهر النجار " يعني همان زندانبان عراقي به همراه حسين اسلامي يكي از اسراي ايراني، چندي پيش به خبرگزاري فارس آمدند تا اين طلب عفو و بخشش يكي از افسران رژيم بعث، در گروه امنيتي و دفاعي فارس، رنگي رسانه اي نيز به خود بگيرد. كاظم براي ديدن فرزند تازه متولد شده خود به كشورش بازگشت اما باز هم براي عذرخواهي از غيورمردان 8 سال دفاع مقدس به ايران خواهد آمد. [b]* نحوه ورود به حزب بعث و آشنايي با صدام [/b] در عراق هركس كه مي‌خواست درسش را ادامه بدهد و تحصيل كند و يا حتي واحد مسكوني به او تعلق گيرد، تا زماني كه نامش را به عنوان شخص بعثي ننوشته باشد، نمي‌توانست اين كار را انجام دهد. يا براي اعزام به خارج تا كسي پدرش بعثي نباشد اجازه خروج و ادامه تحصيل نداشت. لذا براي اين كه كارمان راه بيافتد، مجبور بوديم عضو حزب بعث شويم. قبل از سن 18 سالگي، بكر امور را در دست داشته و صدام معاونش بود. از همان زمان صدام امور را در دست گرفته بود و اداره مي‌كرد و در حقيقت براي رسيدن به پست رياست جمهوري طرح‌ريزي مي‌كرد. در همين زمان ما با صدام آشنا شديم و از افكار او اطلاع پيدا كرديم. تا زمان سال 1979 كه صدام به حزب جمهوري رسيد، يكي از اهداف كلانش اين بود كه فكر شيعه را در كشور نابود كند و آن زماني كه محمدباقر صدر مي‌خواست انقلاب كند، به دليل شرايطي كه وجود داشت و صدام مورد حمايت همسايگانش قرار مي‌گرفت از جمله كشورهاي عربي و عربستاني سعودي، شهيد صدر نتوانست انقلابش را به پيش ببرد و از همان زمان صدام تصميم گرفت ايراني‌ها و آنها را كه اصالتاً ايراني هستند، از كشور خارج كند و از آن زمان، ما صدام را شناختيم كه يك تروريست به تمام معنا و ضد انسانيت است. [b]* رسانه‌هاي عراق ما را تحريك مي كردند [/b] زماني كه در پادگان راشديه بودم و آقاي حسين اسلامي (زنداني ايراني) هم حضور داشتند، صدام حسين به اتفاق ملك حسين اردن براي ديدار از نيروهاي يرموك اردن كه در آنجا و به كمك نيروهاي عراقي در جنگ آمده بودند، از پادگان هم ديدار كرد كه ملك حسين در آنجا سخنراني كرده و صدام هم به نشانه تحسين دستش را بالا آور. من هم در آن زمان آنجا حضور داشتم و آنها را مي‌ديدم. در آن زمان كه انقلاب ايران پيروز شد، از پدرانمان مي‌شنيديم كه مي‌‌گفتند ايران يك كشور اسلامي است و آن شرايط حاكم را براي ما توضيح‌ مي‌دادند، اما زماني كه جنگ صورت گرفت رسانه‌هاي عراق حقيقت را كتمان كردند و مي‌گفتند (امام) خميني كليد بهشت را به دست سربازانش داده است و مي‌گويد هر كسي برود از اين كوه عبور كند، به بهشت مي‌رسد. در ابتدا ما فكر مي‌‌كرديم صدام يك شخصيت مقتدر و با ابهتي است كه اصلاً فكر نمي‌كرديم روزي از درون خُرد شود و فرو بريزد، تا اين كه در دهه 90، شهيد دوم عراق محمدصادق صدر كه فعاليت‌هايش گسترده شده بود و از حوزه علميه جمعي به او پيوسته بودند، انديشه‌هايي را در ملت عراق شكل داد و ما در آن زمان فهميديم كه صدام هيچ چيزي نيست و اين هيچ چز نبودن او در جنگ آمريكا به عراق كه به سرعت سقوط كرد كاملا هويدا شد و ما ايمان آورديم. [b]* آشنايي با اسراي ايراني [/b] من در خيلي از پادگان هاي كه ايراني ها اسير بودند، فعاليت كرده و افراد زيادي را ديدم. از جمله همين حاج حسين اسلامي بود و با وجود اينكه 15 سال بيشتر نداشت اما به معناي واقعي داراي روحيه انقلابي و رهبري بود. از جمله خاطراتي كه دارم اين است كه به ايشان گفتند به خميني ناسزا بدهد ولي ايشان با قاطعيت اين را نپذيرفت. هرچند من به ايشان گفتم اين كار را بكن و خودت را خلاص كن ولي باز هم اين كار را نكردند. من در آن زمان با اسراي زيادي ديدار و برخورد داشتم كه خيلي آدم‌هاي خوبي از لحاظ اخلاقي بودند؛ نماز مي‌خواندند، ورزش مي كردند و با يكديگر مهربان بودند كه اين اخلاقيات در دوران اسارت بسيار قابل توجه است. [b]* شكنجه اسرا [/b] وقتي اسير به پادگان ها مي‌آمد يكسري برخوردها يا به اصطلاح عراقي‌ها حال دادن (!) بر سر او انجام مي دادند ولي در پادگان 5 كه ما بوديم ديگر اسير اين مراحل را گذرانده بود و نيازي به شكنجه يا كتك كاري نبود، ولي اسراي ايراني هركدام يك ابوترابي، يك خميني و يك حاج حسين عبدالستار بودند. در پادگان شماره 11 نيز چون حدود 5 هزار نفر گردآوري شده بودند، نه غذا كفايت مي‌كرد و نه جا و حتي لباس كافي هم وجود نداشت. لذا مي‌خواستند اينها را به صليب سرخ تحويل دهند. من وقتي رفتم آنجا خيلي وحشت زده شدم چون خيلي بد برخورد مي‌كردند و اسراي ايراني را بسيار خشن مي‌زدند. در يكي از گروهها سه نفر روحاني وجود داشت كه خيلي با تعصب بودند. چون براي مرتب كردن صفوف بايد با شعار مرگ بر خميني (!) مي‌نشستند و دوباره مي‌ايستادند. ولي اين سه نفر اسرا را دعوت مي كردند كه اين شعار را تكرار نكنند كه باعث ‌شد مشكلاتي به وجود آيد به همين دليل عراقي‌ها روي بدنشان ميله هاي داغ گذاشتند. ببخشيد. علاقه‌اي به بيان بيشتر از اين شكنجه‌ها ندارم. [b]* آشنايي با مرحوم ابوترابي [/b] ابتدا من در پادگان شماره 5 با مرحوم ابوترابي آشنا شدم ولي قبل از اينكه ايشان را ببينم، درباره‌شان شنيده بودم و يك ذهنيت اينكه ايشان رهبري معنوي اسرا را دارد درباره‌اش داشتم. من به يك رازي در رابطه با ايشان رسيدم و آن اينكه ايشان تمام خصلت‌هاي اهل بيت را دارد شهامت، جهاد، وطن دوستي و.... علاوه بر اينها ايشان كاملا به زبان عربي تسلط داشت و اين باعث آشنايي بيشتر من با ايشان شد. به غير از آقاي ابوترابي بيشترين خاطره را از حسين عبدالستار اسلامي، احدي، حسن محمدي و ... دارم. البته بيشتر از همه ابوترابي را به ياد مي‌آورم چون من بعد از تحول روحي، همه مشكلات خانواده‌ام را براي او تعريف مي‌كردم چون به او ايمان آورده بودم و مي‌دانستم كه به عنوان يك مرد تمام عيار صبور و مؤمن بود و همه اسرا هم مي‌دانستند كه من چقدر با ايشان صحبت مي‌كردم. [b]* علت حضور در ايران [/b] من در طول اين مدت چندين بار مي‌خواستم كه به ديدار اسراي زير دستم بروم و با آنها ملاقات داشته باشم. ولي وقتي در ايران با راننده‌ها صحبت مي‌كردم، مي‌گفتند آقاي ابوترابي را مي‌شناسيم ولي از نزديك او را نمي‌شناختند. حتي وقتي با بعضي ايرانيها صحبت مي‌كرديم و آنها را خوش برخورد مي‌يافتيم با وجود ترسي از معرفي خودم داشتم، از آنها هم سوال مي‌كرديم فقط او را از نزديك مي‌شناختند ولي از نزديك اطلاعي نداشتند. تا اينكه در مشهد در يك هتل در مشهد نشسته بوديم و صاحب آن هتل آقايي بود به نام امير كه اين قضيه را هم از او پرسيدم. او گفت بله من آنها را مي شناسم. ايشان دو نفر را به من معرفي كرد و من با آنها ملاقات كردم و قرار بر اين شد كه در سفر آينده (كه همين سفر باشد) با چند اسير ايراني ديدار داشته باشم كه نهايتا هم با آقاي اسلامي ملاقات داشتم. [b]* ملك فهد عامل جنگ ايران و عراق [/b] در زمان اشغال كويت، من در بندر احمدي خودم را تسليم كردم و پيراهنم را به نشانه صلح بالا آوردم. خيلي از فرماندهان هم همين كار را كردند و خودشان را تسليم كردند. بعد از هفت روز اذيت و آزار ما را بردند عربستان. در آنجا ما را سوار خودرويي كردند و داخل شهر چرخاندند و نكته جالب اين بود كه مردم عربستان وقتي ما را به عنوان اسير عراقي مي‌ديدند، آب دهان به ما پرتاب مي‌كردند. يك مترجم كويتي بود كه براي نيروهاي خارجي ترجمه مي‌كرد. او از من سؤال كرد كه مي‌داني علت جنگ ايران و عراق چه بوده و من گفتم نه. او گفت كه علت اصلي اين جنگ پادشاه عربستان، ملك فهد است. من پرسيدم چرا؟ او توضيح داد كه توافقي بين صدام و ملك فهد صورت گرفته كه صدام نيروي انساني خود را در اين جنگ به كار بگيرد و فهد ماديات را تأمين كند. براي همين هر كس از عراقي‌ها در اين جنگ كشته شده باشد (ما در آن زمان آنها را شهيد مي‌دانستيم) به خانواده‌اش يك خانه و يك ماشين تعلق مي‌گرفت و در واقع ملك فهد اينها را تأمين مي‌كرد. [b]* حرفي براي جوانان ايراني [/b] - اميدوارم مردم ايراني زندگي خوب و راحت و آرامي داشته باشند و انشاء الله كل شيعيان جهان مشكلي با هم نداشته باشند و تفرقه بين آنها از بين برود. همين الان روزانه 5 هزار ايراني وارد خاك عراق مي شوند و اين مايه افتخار ماست همين طور تعداد زيادي عراقي نيز به ايران مسافرت مي‌كنند. من خدا را شكر مي‌كنم كه با چنين افرادي در زمان اسارتشان در عراق آشنايي پيدا كردم. قدر امنيت و آزادي كشورتان را بدانيد كه گرفتار آمريكايي ها نيستيد. - بخش ديگري از اين مصاحبه كه مربوط به خاطرات حسين اسلامي آزاده ايراني است، متعاقبا ارسال خواهد شد. [b]* گفتگو از مهدي بختياري و حسين جودوي[/b] لينك خبر : http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8805121637[/align]

با سلام خدمت همه دوستان گرامی پیشینه تاریخی این مسئله شکافی است به طول 15 قرن تاریخ پیدایش اسلام تاکنون . سیاست تفرقه بیانداز و حکومت کن انگلیس  ها به صورت خاص بر مبنای پر رنگ کردن همین شکاف ایجاد شده و تا به حال هم استمرار داشته است . به طور واضح و مشخص برنده این جنگ خانمانسوز و پر تلفات رژیم غاصب صهیونیستی است . ولی همواره بیاد داشته باشیم که " ومکروا و مکر الله والله خیر الماکرین " 

با سلام خدمت همه دوستان گرامی اگر حضور روسها در لاذقیه گسترده تر شود چقدر از نیروی ارتش سوریه می تواند برای درگیری آزاد شود؟اصولا در بهترین حالت روسها چقدر نیرو و تجهیزات می توانند به سوریه اعزام کنند ؟ البته جدای از بحث نیروی هوایی و جنگنده های روسی با خلبانان روس .

با سلام خدمت همه دوستان گرامی با عرض پوزش به دلیل اشکال مرور گر امکان ارسال سریع پاسخ نداشتم  . چون پس از آخرین جواب جناب مولتکه به اینجانب جناب واریور مسیر جدیدی برای بحث مشخص فرمودندو جناب مولتکه هم با آن موافقت کردند بنده به احترام هر دو بزرگوار دیگر به عرایض خویش ادامه ندادم  تا مسیر جدید دنبال شود . تنها به ذکر این نکته اکتفا می کنم که در همان پست های ابتدایی شکست چالدران و قتل عام وابستگان صفویه در بغداد و هرات اشاره شدکه در همان زمان ابتدای صفویه بود و عرض شد در صورتی که اکثریت مردم سایر نقاط ایران در آن زمان بدون رغبت و تحت فشار تغییر مذهب داده بودند امکان تکرار همان وقایع در زمان شکست صفویه از عثمانی در سایر نقاط ایران وجود داشت و پاسخ جناب مولتکه هم به اینجانب موجود می باشد که قضاوت بر عهده خوانندگان است . گذر زمان اگر پذیرش مردم را به همراه نداشته باشد سبب عدم مقاومت نمی شود و به محض کاهش فشار طغیان و بازگشت به مطالبه را در پی خواهد داشت . چه طغیان عمومی و چه مقاومت چریکی که نه تنها در ابعاد نظامی بلکه در ابعاد اجتماعی و فرهنگی هم قابل بررسی خواهد بود . نمونه هایی هم در تاریخ دنیا موجود است . خلاصه عرایض بنده این است که بستر مناسبی در ایران برای پذیرش تشیع به وجود آمده بود و ظهور صفویه به روند این امر سرعت بخشید . البته تهدید و تطمیع هم بی تاثیر نبوده و از ابزار مورد استفاده تمام دولت های آن روز جهان چه سنی و چه شیعه و چه مسیحی وغیره بوده است ولی اثرگذاری آن در حدی نبوده که بتوان آن را عامل اصلی شیوع تشیع در ایران زمان صفوی دانست . باز هم از دوستان عذرخواهی می کنم و این پست تنها به احترام پاسخ جناب sasa7 ارسال شد و بنده به منظور عدم انحراف بحث ها پاسخ بیشتری ارسال نخواهم کرد.

با سلام خدمت همه دوستان گرامی بعید می دانم فوعه و کفریا یا نبل و الزهرا را بتوان با گروگان گرفتن کارگران یا حتی جاسوسان ترکیه رفع محاصره کرد . این قضیه بیشتر به دعوای شیعه و سنی و ترک و عرب و فارس مد نظر غربی ها شباهت دارد

با سلام خدمت همه دوستان گرامی منظور همان اقلیت شیعه ای است که بغداد پایتخت خلافت عباسی را در زمان آل بویه تصرف کرد و خلیفه عباسی به اجازه آنها سر مسندش باقی مانده بود ؟  کاری که هیچ سلسله سنی و غیر اسلامی ایران از غزنویان و سامانیان و آل زیار و غیره انجام ندادند ؟ اکثریت اهل سنت کجا بودند ؟ حتما سلسله های علویان و سربداران هم که در تاریخ ایران جایی ندارند ؟ ایرانیان زمان ابومسلم هم که بنی امیه را با شعار رضایت آل پیغمبر سرنگون کردند و بنی عباس را روی کار آوردند چطور؟ ایرانیان موالی لشکر مختار که برای خونخواهی حسین بن علی علیه السلام قیام کردند چطور ؟  تیغ قزلباش هر چقدر هم برنده بود از پس سپاه عثمانی بر نیامد و در بغداد و هرات وابستگانش قتل عام شدند و تبریز را تحویل عثمانی دادند  . دیگر اکثریت معتقد به مذهب تسنن به زور شیعه شده  ایران چه فرصت دیگری برای نجات از دست دژخیمان قزلباش نیاز داشت که به دست نیامده بود ؟ تسلط شاه اسماعیل هم که 200 سال طول نکشیده بود . مناطق غیر قابل دفاع از لحاظ جغرافیایی از آن حرف ها است . مگر همه ایران غیر قابل دفاع بود ؟ یا ساکنان این مناطق همیت و علاقه ای به دفاع نداشتند یا در اقلیت تعدادی بودند و در هر دو مورد اتفاقی که در بغداد و هرات افتاد در مرکز ایران نیافتاد  ------------------------------------------------------------------------------ نقش شاه عباس در شيعه شدن ايرانيان چگونه بود؟ اين درست است كه بسياري از سنيها را كشت؟ افراط او چه بود؟ نفوذ تشيع و علاقه به اهل بيت در ايران  با توجه به اين‌كه محبت اهل‌بيت جزء اصول و اساس تشيع مي‌باشد لذا بررسي چگونگي پيدايش تشيع و نحوه گسترش آن (به نوع ارتباط ايرانيان با اهل‌بيت) كمك زيادي مي‌كند. نكته بسيار مهم و قابل توجه آن‌كه: گرايش به تشيع در ايران, به صورت دفعي و ناگهاني نبود; بلكه تشيع در ايران سير تدريجي زير را داشته است: 1. نفوذ تشيع در ميان موالي ايران در عراق; (مراد از موالي: ايرانيان ساكن در مناطق عرب نيشيني است كه تحت حمايت يكي از طوايف عرب قرار مي‌گرفتند). 2. نفوذ تشيع در مناطق مركزي ايران همچون قم ، كاشان، آوه؛  3. توسعه گرايش هاي شيعي با روي كار آمدن بني عباس؛ هر چند در ادامه حاكمان عباسي از بزرگترين دشمنان اهل بيت شدند اما حركت اوليه و سنگ بناي اين حركت توسط شيعيان پايه گذاري شده وشعار آنان: «فرد برگزيده از آل محمد(ص) بود».  4. فتح طبرستان به دست علويان و ايجاد سلسله‌ها و حكومت‌هاي كوچك و بزرگ شيعي در آن‌جا; 5. برپايي حكومت شيعيه مذهب آل بويه و دعوت از بزرگاني همچون شيخ صدوق براي مناظره با علماي اهل سنت و حمايت از عالمان و افكار شيعي ; 6. نفوذ تشيع پس از حمله مغول‌ها;(با نفوذ برخي از بزرگان و متفكران شيعه به دربار مغول. زيرا اين گروه تنها راه كم كردن خسارت و صدمات جبران ناپذير مغولان به جهان اسلام را نفوذ در ميان آنان و تغيير و تصحيح افكار آنان مي‌دانسنتد. 7. روي كار آمدن دولت صفويه. بر اين اساس, نمي‌توان براي نفوذ تشيع و علاقه به اهل بيت در ايران, يك عامل يا دو عامل ذكر كرد. ايرانيان با حضور مولاي متقيان و اسوه عدالت امام علي(ع) در كوفه (كه در آن زمان جمع بسياري از ايرانيان مسلمان شده را در خود جاي مي‌داد و از اين گروه با عنوان موالي ياد مي‌شد) با اهل‌بيت و افكار و عقايد آنان بيشتر آشنا شده و گرايش‌شان به تشيع آغاز گرديد. مهاجرت برخي طوايف عربِ شيعه به قم و ايجاد پايگاهي شيعي در قلب ايران سرآغازي بر گسترش اين حركت بود.  دولت علويان طبرستان از اولين حكومت‌هاي شيعه مذهب ايران بود و برخي از حاكمان آن عبارت بودند از: حسن بن زيد، محمد بن زيد علوي، حسن بن علي اطروش، حسن بن قاسم داعي و ... . تا آن‌كه در دوره آل بويه (قرن چهارم به بعد) برخي شهرهاي ايران تبديل به شهر‌هايي كاملا شيعه نشين شد. بعلاوه در اين دوره از برخي شهرها به عنوان «مراكز تشيع» نيز ياد مي‌شود همانند: قم، ري، كاشان و ... . شيعي بودن حكومت آل بويه خود از فاكتور‌هاي مهم جذب مردم به تشيع بوده است. پس از اين مقدمات و گذشت صدها سال صفويان به قدرت رسيدند. آنان با اعلام تشيع به عنوان مذهب رسمي ايران خدمات شايان توجهي در اين زمينه ارائه كردند. هرگز از اين نكته نبايد غافل شد كه: پادشاهان صفوي تنها به ترويج مذهب تشيع پرداختند و آن را در تمام مناطق تحت نفوذ خود گسترش دادند. وجود پيشينه تشيع به صورت منسجم و متمركز در نقاط مركزي(قم، ري، كاشان، آوه و...) و نوار شمالي (مناطق طبرستان) ايران و به صورت پراكنده در بسياري از شهرهاي ايران (همانند نيشابور، طوس و ...) تاثير بسزايي در تسريع پذيرش اين روند داشت. تا آنجا كه مورخين نوشته‌اند: اصرار شاه اسماعيل در رواج مذهب تشيع، با دشواري چنداني روبرو نشد. اين درست است كه او تهديدات فراواني مي‌كرد، اما در عمل بسياري از مردم به طور آرام و طبيعي شيعه شدند.  در زمان شاه عباس هم اين روند آرام و طبيعي به صورت تدريجي ادامه داشت (و همانگونه كه گذشت تهديد بود اما غالبا عملي نمي‌شد). در برخي از اسناد تاريخي آمده است كه وي از مشوق‌هاي فرواني نيز براي شيعه كردن مردم استفاده مي‌كرده است. از جمله وي در سمنان طي فرماني آورده است: اگر كسي شيعه شود از ماليات معاف خواهد شد. چنين دستوري از شاه عباس در مورد مردم نطنز نيز ثبت شده است. نتيجه آنكه: روند تشيع و فشار بر اهل سنت از زمان شاه اسماعيل آغاز شد و در زمان ديگر سلاطين صفوي نيز ادامه يافت. اسناد تاريخي نيز منكر تهديد مردم نيست اما عملي شدن تهديدات در موارد بسيار اندكي بوده است. اندك بودن اين موارد، از مقايسه آنها با عملي كه اهل‌سنت با شيعيان (در همان برهه از زمان) مي‌كردند به راحتي بدست مي‌آيد كه براي اطلاع شما فقط به گوشه‌اي از آنها اشاره خواهيم كرد و مطالعات بيشتر در اين زمينه را به خود شما واگذار مي‌كنيم: يكي از مورخان غربي به نام «براون» گزارشي از قتل عام شيعيان در دولت سني مذهب عثماني آورده وتعجب كرده كه چرا مورخان ايراني از قتل عام شيعيان در كشور عثماني چيزي نگفته‌اند يا كم گفته‌اند. وي مي‌گويد: در يكي از اين قتل عام‌ها كه در سال 919 رخ داد، قريب به چهل هزار نفر به قتل رسيدند. به نقل مورخين، سلطان سليم به واليان خود در آناتولي شرقي و ديگر مناطقي كه اكثريت ساكنان آن را شيعيان تشكيل مي‌دادند، دستور داد تا به گونه‌اي پنهاني شيعيان حيدري را از هفت ساله تا هفتاد ساله، شناسايي و نام آن‌ها را در دفاتر مخصوص ثبت كنند. پس از آن دستور قتل آنان را صادر كرد.  در موردي ديگر، سپاهيان عثماني (كه به آنان يني‌چري مي‌گفتند) در نامه اي شكوه آميز پس از نبرد چالداران در تبريز (ميان صفويان و عثمانيان) براي سلطان سليم نوشتند: قريب چهل پنج هزار نفس در مملكت ما و قريب بيست هزار نفس در خاك ايران به صِرْف اتهام شيعه بودن و اِلْحاد، طعمه شمشير گرديدند. علماي متعصب ما، به ما از معناي رَفْض(تشيع) و الحاد اطلاع كامل نداده و اعلي حضرت همايوني را نيز اغفال كرده‌اند و باعث ريخته شدن خون آن تعداد نفوس مكرمه شده، ما را به قتل مسلمين واداشتند. سپاهيان عثماني پس از آگاهي از اينكه: اين تعداد مسلمان بوده و تنها اتهامشان تشيع بوده است از عمل خود پشيمان شده نامه اعتراض آميز فوق را به سلطان خود نوشتند.  حتي تا اواخر عهد صفوي، زماني كه افاغنه بر ايران حاكم شدند، هنوز فتواي كشتن رافضيان(شيعيان) به صراحت تمام از استانبول (دربارِ سلاطينِ سنيِ عثماني) صادر مي‌شد. در نتيجه پس از مطالعات و مقايسه اعمال اهل‌سنت با شيعيان در آن دوره تاريخي مي‌توان اين نتيجه را گرفت كه اعمال شاه عباس بيشتر جنبه مقابله به مثل داشته و هر آنچه را اهل‌سنت آن زمان با شيعيان انجام مي‌داند وي متقابلا با اهل سنت انجام مي‌داد. به عنوان نمونه: «علماي اهل سنت فتوا داده بودند كه ريختن خون هر ايراني برابر است با كشتن هفتاد كافر» !! وي نيز پس از دسترسي و اسير كردن آنان دستور داد آنان را به سخت ترين وضع هلاك كنند و ... اما وي هرگز چنين رفتاري را با ساير اديان نداشته است. جهت مطالعه و كسب اطلاعات بيشتر در اين زمينه به كتاب زير مراجعه فرماييد: 1- رسول جعفريان، صفويه در عرصه دين،‌فرهنگ و سياست، قم، پژوهشكده حوزه و دانشگاه، 1379ش. 2- نصرالله فلسفي، زندگاني شاه عباس اول، تهران، دانشگاه تهران، 1353ش،چاپ سوم، ج3، ص35-39. و مقاسيه كنيد رفتار شاه را با ديگر مذاهب، در صفحات بعدي 1] . اين افراد از سه دسته زير تشكيل مي‌شدند: 1- برخي از اين افراد ايرانيان حاضر در سپاه ساساني بودند كه به اسارت در آمده بودند. 2- برخي ديگر سپاهياني بودندكه به همراه فرمانده خود به اسلام گرويده و مسلمان شده بودند.3- و برخي ديگر ساكنان همان منطقه بودند. . جهت مطالعه و كسب اطلاعات بيشتر در اين مورد ر.ك: ابن اثير، الكامل في التاريخ، ذيل حوادث سال‌هاي: 250 به بعد. نكته قابل توجه آنكه اين منبع تاريخي به فارسي نيز ترجمه شده است. . در اين زمينه مي‌توانيد به مقاله: شيخ صدوق و ركن الدوله، بررسي تعامل دانشمند بزرگ شيعه با حاكم بويهي، نويسنده: سيد علي حسين‌پور، مجله علمي- ترويجي معرفت، شماره 129، شهريور1387ش. مراجعه فرماييد. . رسول جعفريان، صفويه در عرصه دين،‌فرهنگ و سياست، (قم، پژوهشكده حوزه و دانشگاه، 1379ش) ص34. . پيشين. . پيشين، به نقل از: سيماي استان كرمان، ج1، ص119. . پيشين به نقل از: اعظمي واقفي، ميراث فرهنگي نطنز، ص57. . رسول جعفريان، صفويه در عرصه دين،‌فرهنگ و سياست، ص38 به نقل از: براون، تاريخ ادبيات ايران از ظهور قدرت صفوي تا ...، ص81-82.  . محمد عارف، انقلاب الاسلام بين الخواص و العوام، ص118. . لكهارت، انقراض سلسله صفويه، ص293-294. . نصرالله فلسفي، زندگاني شاه عباس اول، تهران، دانشگاه تهران، 1353ش،چاپ سوم، ج3، ص38. . پيشين، ص67-93 پيرامون نحوه رفتار شاه عباس با عيسويان است و از ص201به بعد رفتار وي با ارامنه ارمنستان بيان شده است. نكاتي نيز از ص293 به بعد ثبت شده است. لینک :http://porseman.org/q/show.aspx?id=133232 ---------------------------------------------------------------------------- سابقه دین اسلام در سرزمین ايران به عصر حیات «پیامبر اکرم(ص)» و نامه آن حضرت به «خسرو پرویز» شاه ایران برمی‏گردد؛ و ورود رسمی این دین به این سرزمین، به سال 16 هجري و در زمان حکومت «عمر بن خطاب» خليفه دوم. اما سؤال اساسي اين است که به رغم ورود اسلام به ايران در دوره خلفا و همچنين به رغم آنکه ايرانيان قرون اوليه، اکثراً جزو اهل سنت بودند، چگونه شد که هم اينک شاهد اکثريت ايرانيان شيعي هستيم؟ به نوشته نویسنده وبلاگ وبلاگ انرژی هسته ای در این مطلب بحث کلامي مطرح نيست. بلکه از دیدگاه "جامعه‏شناسي تاريخي" بررسی می‏کنیم که چه تحولاتی باعث شد که اکثر ایرانیان، شيعه شوند. در خصوص سؤال فوق دو دسته پاسخ ارائه شده است: 1. پاسخ هاي نادرست و افسانه‏اي. 2. پاسخ صحيح و منطقي. در اينجا ضمن طرح چند پاسخ افسانه‏اي و نقد آنها، در انتها پاسخ صحيح را ارائه خواهيم کرد. 1. پاسخ‏هاي نادرست و افسانه‏ای: 1 ـ 1. ازدواج امام حسين (ع) با شهربانو دختر يزدگرد سوم از سلسله ساساني، باعث علاقه ايرانيان به اهل بيت(ع) و در نتیجه تشيع ايرانيان شده است. نقد اين پاسخ: اولاً: اساس چنين داستاني صحيح نيست. ثانياً: لازمه‏ی صحت اين داستان آن است که ايرانيان مي‏بايست به خود سلسله ساسانيان علاقه داشته باشند، تا به دامادشان هم علاقه داشته باشند. در حالي که ایرانیان اجازه داده‏اند تا اين سلسله براحتي فرو بپاشد و حتي يزدگرد نيز پا به فرار گذاشت و در شهرهاي مختلف ايران آواره بود تا اين که سرانجام توسط "آسياباني ایرانی" در "مرو" کشته شد. ثالثاً: پاسخ ديگري هم شهيد مطهري مي‏دهد و آن اينکه تعدادي از امويان هم با ساسانيان پيوند زناشويي بستند. پس چرا ايرانيان نسبت به امويان علاقه‏مند نشدند؟ 2 ـ 1. ايرانيان در اصل ضد اعراب، ضد اسلام و ضد مسلمانان بوده‏اند. وقتي ايران توسط مسلمانان فتح شد، ايرانيان مجبور بودند در ظاهر بگويند ما مسلمان شده‏ايم و الا کشته مي‏شدند يا بايد جريمه مي‏پرداختند. لذا در ظاهر اسلام را قبول مي‏کردند اما در واقع همان عقايد زرتشتي‏گري و عقايد قبل از اسلام خود را حفظ کردند و ادامه دادند لکن تحت عنوان شيعه. پس تشيع، مذهبي است که در اصل به دست ايرانيان ساخته شده و ربطي به اسلام ندارد، بلکه مذهبي ايراني است. نقد اين پاسخ: اولاً: اين نظريه زماني مي‏تواند صحيح باشد که رهبران اصلي شيعه ايراني باشند؛ در حالي که همه رهبران اصلي شيعه که ائمه معصومين عليهم السلام هستند، عرب هستند. ثانیاً: اين نظريه در صورتي صحيح است که شيعيان اوليه همه ايراني باشند در حالي که جز تعداد کمي از شيعيان اوليه ـ نظير «جناب سلمان فارسي» ـ غالب شيعيان از عرب‏ها بودند. ثالثاً: نظريه فوق وقتي مي‏تواند صحيح باشد که منابع و متون اصلي شيعه با ساير مسلمانان تفاوت مي‏داشت و مي‏بايست اين تفاوت در منابع ايراني خود را نشان دهد. در حالي که اينطور نيست. اولين منبع اصلي مسلمان قرآن کريم است که شيعه و غير شيعه به آن اعتقاد دارند. دومين منبع سنت است. اجماع هم به همان کتاب و سنت برمي‏گردد و عقل به مستقلات عقليه باز مي‏گردد که اختصاص به ايرانيان ندارد بلکه مربوط به همه است. رابعاً: نظريه فوق وقتي مي‏توانست قرين واقع باشد که ايرانيان از همان قرون اوليه تماماً شيعه باشند. در حالي که ايرانيان در اين دوره‏ها غالباً غير شيعه بوده و به اسلام اهل سنت گرايش داشتند و اکثر رهبران اهل سنت هم از ايرانيان بودند. همچنين مؤلفان متون ديني اهل سنت اکثراً ايراني هستند و اين نکته‏اي است که شهيد مطهري در کتاب خدمات متقابل اسلام و ايران مي‏آورد. خامساً: رهبران و دانشمندان شعيه تا قرن دهم اکثراً غيرايراني بودند و خارج از ايران زندگي مي‏کردند. «شيخ مفيد»، «سيد مرتضی»، «محقق حلي»، «شهيد اول و ثانی» و علماي جبل عامل که بعدها به دعوت صفويه به ايران آمدند و همچنين «محقق کرکي» که حوزه‏هاي علميه شيعه را در ايران و عراق و مناطق ديگر گسترش داد، همه غيرايراني بودند. اين نکته صحيح است که فرهنگ، زبان و زمان و مکان و رسم و عادات در آموزه‏هاي مذهبي تأثيرگذار است. اما اينگونه نيست که اين عوامل سبب شوند يک مذهب تشيع خاص ايرانيان تأسيس شده باشد. اتفاقاً فقه شيعي بر عنصر زمان و مکان، تاريخ و غيره تأکيد فراوان دارد. بنابراين، تأثير و تاثر قابل انکار نيست ولي مسأله نمي‏تواند تعيين کننده باشد. برخي آموزه‏هاي فلسفي قبل از اسلام به بعد از اسلام هم منتقل شده است. بعضي از عادات و داستان‏ها هم منتقل شده است. در واقع ايرانيان برخي از ميراث‏هاي خود را حفظ کرده‏اند، اما آن را هرگز جزيي از تشيع ندانسته‏اند. بلکه يکسري از اين مسائل مربوط به آداب و رسوم ملي ماست که ربطي به تشيع ندارد. مثل زبان فارسي، عيد نوروز و... ايرانيان هيچ گاه زبان فارسي را رها نکردند. زيرا بين اسلام و ايران تضادي نبوده است. بلکه در مواردي که تعارضي وجود داشته، ايرانيان خود به نفع اسلام از آن دست کشيده‏اند و اسلام را مقدم دانسته‏اند. 3 ـ 1. ايرانيان تا قرن دهم سني بودند. از آن پس با زور صفويان به شيعه گرايش يافتند. زيرا شاه اسماعيل صفوي وقتي در تبريز تاج گذاري کرد، بسياري از سني‏ها را قتل عام نمود. نقد پاسخ فوق: اولاً: شاه اسماعيل يک جوان 14 ساله بود و نمي‏توان پذيرفت که وي بدون حمايت شيعيان به قدرت رسيده باشد. زيرا منطقي نيست که حاميان وي از سني‏ها باشند و عليه مذهب خود، شاه اسماعيل را به نفع مذهب تشيع حمايت کنند. بنابراين، در ايران آن زمان شيعيان زيادي وجود داشته‏اند که صفويه به اتکاي آنان توانسته‏اند قدرتي تشکيل دهند و در برابر عثماني که يک امپراتوري پر قدرت مدعي سني بود، بايستند و مقابله کنند و در نهايت حکومت تشکيل دهند. ثانیاً: در تاريخ ثابت نشده است که صفويه با زور شمشير شيعه را در ايران به وجود آورده باشند. البته به صورت جزيي و موردي، اهل سنت مورد آزار صفويان واقع مي‏شدند، چنانکه شيعيان مورد آزار عثماني‏ها قرار مي‏گرفتند. روشن است که عمل هر دو حکومت نادرست و غيراسلامي بوده است. 2. پاسخ صحيح و منطقی: نخست بايد بپذيريم که استقرار و نفوذ يک مذهب در ميان يک قوم، امري نه دفعي بلکه به صورت تدريجي است. ما نبايد به دنبال تاريخ خاص و معيني باشيم. به نظر مي‏رسد از زماني که اولين ايراني به تشيع گرايش يافته تا زماني که تشيع در ايران فراگير شد و اکثريت ايرانيان را شيعيان تشکيل دادند، حدود 10 قرن به طول انجاميده باشد. اتفاقاتي که طي 10 قرن اوليه اسلام در ايران به وقوع پيوست باعث فراگيري تشيع در ايران شد که به اجمال مي‏توان آنها را اینگونه مرور کرد: 1 ـ 2. نخست آنکه «جناب سلمان» صحابه با وفاي پيامبر و اهل بيت، فردي ايراني و شيعي بود. در يمن نيز ايرانياني وجود داشتند که متمايل به سمت اهل بيت بودند. يمن توسط حضرت علي (ع) و در زمان حيات رسول اکرم (ص) به اسلام ایمان آورد و اهل یمن از همان زمان با حضرت علي (ع) آشنا شدند؛ در حالی که ساحل خليج فارس تا يمن تحت نفوذ ايران بود. 2 ـ 2. در دوره خليفه دوم، وي تبعیض‏هایي بين عرب و عجم قائل شد که موجب آزردگي خاطر ايرانيان گردید. پس از کشته شدن خليفه دوم به دست یک ایرانی، فرزند وي چند تن از ايرانيان موجود در مدينه را به قتل رساند. اما وقتي حضرت علي(ع) به حکومت رسید اعلام کرد که بين عرب و عجم تفاوتي نيست و عرب هيچ گونه فضلي بر عجم ندارد و اين باعث شد تا ايرانيان به حضرت علي(ع) گرايش پيدا کنند. همچنانکه «امام زین العابدین(ع)» با خریدن و آزاد کردن تعداد زیادی از بردگان و بندگان غیر عرب، جمعیت زیادی از موالیان در مدینه ایجاد کرد که محب اهل بیت(ع) بودند. 3 ـ 2. پس از شهادت حسين بن علي(ع) ايرانيان متوجه شدند از اسلام دو قرائت وجود دارد: اسلام يزيدي و اسلام حسيني. بني اميه با آن سابقه ظلم‏ها و اعمال تبعيض‏ها نمي‏توانست در قلوب ايرانيان جايي داشته باشد و به صورت طبيعي ايرانيان به سوي امام حسين(ع) و اهل بیت(ع) گرايش پيدا کردند و بعدها در سقوط بني اميه بيشترين کمک‏ها را نمودند. زيرا بني عباس با شعار حمايت از آل محمد (ص) قيام کردند. اما بعد معلوم شد که اين جريان نيز با جريان اهل بيت فاصله دارد. 4 ـ 2. در طول تاریخ، برخي از شاگردان امام جعفر صادق و ساير ائمه ـ عليهم السلام ـ در ايران حضور يافتند و به طور گسترده مکتب اهل بيت(ع) را تبليغ کرده و ايرانيان را به مذهب آنان دعوت مي‏کردند. 5 ـ 2. حضور حضرت امام رضا(ع) در خراسان عامل ديگري است. يکي از دلايلي که «مأمون» مي‏خواست امام رضا(ع) را وليعهد کند، مقابله با عرب‏هایي بود که از برادرش «امين» حمايت مي‏کردند. تحليل وي اين بود که با ولايت عهدي امام رضا(ع) هم ايرانيان شيعي را به سوي خود جذب خواهد کرد و هم شيعيان عرب؛ و اين باعث تقويت قدرت وي و ضعف امين خواهد شد. 6 ـ 2. بسیاری از امام زادگان از ظلم «منصور دوانيقي» و دیگر خلفای ستمگر به ايران آمدند و پراکندگي آنان در سراسر ايران عامل ديگري در گسترش تشيع در ايران بود. همانطور که حضور «حضرت معصومه(س)» در قم، «حضرت شاه چراغ(ع)» در شيراز و «حضرت عبدالعظیم(ع)» در ری، از دلايل مهم روي آوري مردم ايران به سمت تشيع است. 7 ـ 2. در عصر سلاطین شیعه‏ی آل‏بويه موجبات تبليغ مکتب اهل بیت(ع) بیش از پیش فراهم شد و کتب مهم شيعي مثل تهذيب، استبصار، کافي و من لايحضره الفقيه در اين زمان تأليف شد. بزرگاني چون شيخ صدوق، شيخ مفيد، شيخ طوسي، سيد مرتضي و سيد رضي توانستند در این عصر اسلام شيعي را به مردم معرفي نمايند. 8 ـ 2. در دوره ايلخانان، حضور علامه حلي به مدت 10 سال در ايران و آزادي وي در بيان احکام و مهارت او در فقه و کلام و نيز تلاش‏هاي «خواجه نصير الدين طوسي» عامل ديگري در اين زمينه است. 9 ـ 2. حلقه آخر اين جريان تاسيس دولت صفويه و اعلام تشيع به عنوان مذهب رسمي و حضور و دعوت از علماي شيعه از سراسر جهان اسلام است. اين همه سبب شد تا بالاخره در عصر صفويه پس از طي 10 قرن، اسلام شيعي در ايران گسترش يابد و به صورت يک مکتب و مذهب فراگير در اين کشور معرفي شود.   لینک :http://www.aviny.com/shobhe/eteghadi/117.aspx

با سلام خدمت همه دوستان گرامی بخش دوم پست در خصوص علل ورود علما به ایران بود که به طور خلاصه انتهای مطلب در 7 بند اشاره شده است از جمله آنها دلیل شماره 3 مکاتبه آخرین حکمران سربداری پیش از صفویه با شهید اول می باشد . مشخص است که حوزه علمیه ای در ایران وجود نداشت که به تربیت علما بپردازد و همچنین بند 2 که تهاجم سنگین عثمانی ها به آن منطقه بود و طبیعی است همانطور که به گفته شما علمای سنی در این منطقه مجال نیافتند علمای شیعه هم در آن منطقه مجال فعالیت نداشتند و برای فعالیت راهی ایران شدند و این هیچ مشکلی ندارد .همانطور که شیعیان و سادات ایران پس از حمله مغول به هند رفتند و اکنون جمعیت شیعه هند در حدود 50 میلیون نفر تخمین زده می شود که دومین جمعیت شیعه دنیا پس از ایران است لینک : http://www.mehrnews.com/news/2479999/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%85%D8%AF   ضمن آنکه همه کوچ نکردند و هم اکنون هم منطقه جبل عامل و جنوب لبنان علی رغم فشار عثمانی ها شیعه بوده و شیعه ماندند و علمای شیعه دیگری از شیعیان لبنان پدید آمدند نظیر علامه سید شرف الدین عاملی که خیلی بعد تر از صفویه زندگی می کرد. این طبیعی است که انسان به سمت شرایطی برود که مجال فعالیت بیشتر و بهتر داشته باشد و البته چرا از جبل عامل لبنان و بحرین آمدند و از عراق نه ؟ تا همین اواخر هم حوزه نجف بود که مرکزیت علمی تشیع را داشت و علمای ایرانی برای تحصیل به آنجا می رفتند . چرا با تشکیل دولت شیعه مرکزیت فکری شیعه به ایران منتقل نشد ؟  در مورد بخش اول هم مگر سربازان عثمانی شیعه شده بودند که بر صفویان بشورند ؟ مردم همان مناطق شوریدند و به مذهب اهل سنت برگشتند . اگر اکثریت سمنان و همدان سنی بودند پس داستان چهل دختر و پسر یتیم که تحت تعلیم و تزویج قرار می گرفتند پس از صد سال چه تاثیری دارد که به عنوان عامل عدم شورش اهل سنت ایران بیان می شود ؟ تشیع ایران صفوی در برابر تسنن عثمانی و ازبک همان نقشی را بازی می کرد که زرتشتی بودن ساسانیان در برابر مسیحی بودن روم و بیزانس . همانطور که عثمانی ها شیعه را بر نمی تابیدند صفویه هم تسنن را بر نمی تابید و این بر نتافتن به پشتوانه کثرت جمعیت حامی در هر دو کشور بود  

با سلام خدمت همه دوستان گرامی شکست در جنگ چالدران نتایج زیادی داشت از جمله: نخستین نتیجه جنگ جدا شدن همیشگی مناطق کردستان باختری (مناطق کردستان ترکیه، کردستان عراق و کردستان سوریه کنونی) از ایران بود. بسیاری از مردم شهرهای اهل سنت مانند بغداد و هرات بعد از جنگ چالدران به مذهب اهل سنت برگشتند و عوامل صفویه را کشتند. شکسته شدن غرور و تعصب شیخ اسماعیل و درهم کوبیده شدن او در نتیجه در چشم هواداران خود از ارزش پیشین خود افتاد. لینک :https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8 این اتفاق در شهر های مرکزی ایران نیافتاد که اگر چنین می شد اثری از صفویه نمی ماند . حال آنکه هنوز اوایل حکومت 200 ساله صفویه بود و هنوز شاه اسماعیل فرصت زدودن تمام آثار اهل سنت در ایران را نداشت  --------------------------------------------------------------------------------------------- تأثیر مهاجرت علمای جبل عامل بر فرهنگ و اندیشه دینی ایرانیان ●مقدمه دوران صفویه شاهد مهاجرت علمای جبل عامل به ایران بود. عوامل متعددی از جمله عوامل داخلی و خارجی در وقوع این پدیده دخیل بود.با توجه به شرایط فکری علمای مهاجر به ایران، این سوال پیش روی قرار می‌گیرد که آیا علمای مهاجر در یک گروه فکری قرار داشتند و یا مهاجرین به ایران در یک طیف گسترده فکری قرار می‌گرفتند. روند مهاجرت علمای جبل عامل به ایران در عهد صفوی از چند زاویه تأمل برانگیز است. ▪ پیش زمینه‌های مهاجرت ایشان عوامل داخلی بوده است یا خارجی؟  ▪ جامعه علمای شیعه داخل کشور در عهد صفوی چه برخوردی با علمای مهاجرداشتند؟ ▪ آیا علمای مهاجر ازجبل عامل در یک طیف فکری بودند یا دیدگاههای متفاوت داشتند؟  ▪ علمای مهاجر در روند فکری حوزه‌های علمی شیعه داخل ایران چه تأثیری داشتند؟  ▪ الگوهای فکری- رفتاری علمای مهاجر تا چه اندازه بر جامعه شیعی ایران موثر بود؟  ▪ علمای مهاجرازجبل عامل درسیاست مذهب و اقتصاد عهد صفوی چه دگرگونیهایی را ایجاد کردند؟ قبل از پرداختن به بیان مطالب مذکور لازم است که مختصراَ موقعیت جغرافیایی جبل عامل در زمینه تاریخی شیعیان آن ناحیه و همچنین حوزه‌های علمیه در سده‌های مختلف که در مهاجرت علمای جبل عامل تأثیر بسزایی داشتند مورد بحث وبررسی قرار گیرد.  ● موقعیت جغرافیایی منطقه جبل عامل یا جنوب لبنان  منطقه جبل عامل به عنوان بخش جنوبی سرزمین لبنان از ناحیه جنوب در همسایگی سوریه و از ناحیه غرب در کنار دریای مدیترانه قرار دارد. در ابتدا این منطقه را جبل عامله می‌‌گفتند که بعداَ بر اثر کثرت استعمال به جبل عامل شهرت یافت. هر یک از طوایف لبنانی تا حدودی در منطقه خاصی از این کشور سکونت گزیده‌اند به طوری که در حال حاضر شیعیان به طور عمده در منطقه جبل عامل که ناحیه کوهستانی درجنوب لبنان است و شهر‌های صیدا،نبطیه،مرجعیون،بنت جبیل و روستاهای حومه را شامل می شود و نیز شهربعلبک وهرمل واقع در دره بقاع و اطراف بیروت موسوم به فلاحیه سکونت دارند.۱ ● زمینه تاریخی شیعیان لبنان از قرن نهم میلادی/سوم هجری به بعد جوامع شیعه بین رود علوی در شمال و ناحیه جبلیه که منطقه‌ای است معروف به جبل عامل در جنوب سکونت داشتند. شیعیان دیگری نیز دربخش شمالی دره بقاع و همچنین در طرابلس و کسروان واقع در لبنان شمالی سکونت اختیار کردند اهالی کسروان صددرصد شیعه بوده اند. شهر طرابلس یکی از پایگاههای مهم شیعه و حکومتهای اسلامی خصوصاَ در عصر فاطمیان و عماریان که دولت اخیر از دول شیعه امامیه در شام است به شمار آمده است.۲ در مورد سلسله مقتدر عماریان لازم است اشاره شودکه اصل و نسب ایشان از قبیله کتامه در مغرب است،آنها در زمان رونق مذهب امامیه در مغرب به تشیع روی آوردند و از فرماندهان نظامی دولت فاطمی در مصر و شام شدند. بنو عمار در تهاجم صلیبی‌ها به شهر طرابلس سالهای زیادی مقاومت کردند و بالاخره در اوایل قرن ششم هجری این شهر سقوط کرد.  از تاریخ شیعه لبنان یا به عبارت بهتر شیعه جبل عامل استمرار یک سنت نیرومند علمی در همین نواحی دور افتاده و فقیر روستایی بدون حمایت حکام یا شهرهای بزرگ مشاهده می‌‌شود.  دلیل این مطلب را در چند چیز می‌‌توان دید. قوت اعتقاد در ایمانی که همواره شیعیان علی تا حدودی بواسطه سلاله او و نیز وجود شهرهای مقدس شیعی عراق بدان ممتاز بوده اند دورادور این پدیده موثر است علاوه بر این دور افتادگی نسبی جبل عامل از مراکز قدرت، سطح معیشت نازل و بالاخره فقر منابع اقتصادی آن که همگی سبب می‌‌شدند حکام شهرهای بزرگ تا زمانیکه مردم این ناحیه منشأ تهدید سیاسی نبودند خود را برای تصرف یاکنترل مستقیم آن به دردسرنیندازد.۳ دور افتادگی جغرافیایی این ناحیه و حمایتهای خانواده‌های برجسته شیعی آن نه تنها سبب تداوم و استمرار یک سنت شیعی در این ناحیه گردید که هنوز هم پابرجاست بلکه باعث جلب و جذب شیعیان امامیه از سایر بخشهای سوریه به این ناحیه نیز شد.  دلیل دیگر تداوم علوم و تعلیمات شیعی در جبل عامل را شاید بتوان در فقدان فاصله میان سنتهای علمی سنی و شیعه پیدا کرد بدین معنا که امکان استفاده و علم آموزی علمای سنی و شیعه از همدیگر فراهم بوده است.۴ ● حوزه‌های علمیه شیعه در آستانه سده دهم هجری قمری  از سده سوم تا قرن ششم قمری ابتدا ری و قم و سپس بغداد و نجف اشرف جایگاه حوزه‌های علمیه، مرکز نشر و اشاعه معارف شیعی بودند. اما پس از آنکه ترکان سلجوقی بر ایران و عراق تسلط یافتند با تعصب خشک و خشونت، مدعی دفاع از مذهب اهل سنت و خلافت عباسیان گردیدند.  گروهی از شیعیان برای رهایی از فشار و تعدی سلاجقه متعصب و بی فرهنگ، به سرزمینهای باتلاقی بین النهرین حرکت کردند تا در پناه نیزارهای آن منطقه سکنی گزیدند. این گروه تحت زعامت افرادی از قبیله بنی مزید شهر(حله) را بر ساحل فرات میان بغداد و کوفه بنا نهاده و حیات سیاسی اجتماعی دینی خود را پی گرفتند. در سایه آرامش و امنیتی که در حله حاصل شد ابن ادریس حلی فقیه و محقق بزرگ شیعی مذهب حوزه علمیه آنجا را بنا نهاده و اداره آن را به دست خود گرفت و پس از او شخصیت‌های برجسته‌ای همچون محقق حلی زعامت و رهبری حوزه علمیه را بر عهده گرفتند. حوزه علمیه مرکزیت یافت وطلاب برای تحصیل معارف دینی در سطح عالی از سراسر جهان اسلام راهی آنجا شدند. شکوفایی رونق و دوران طلایی حوزه علمیه حله تا اوایل سده دهم هجری بطول انجامید و اکثریت فقهای نامور شیعه در این فاصله زمانی دانش آموخته و تعلیم یافته این حوزه می‌‌باشند البته حوزه علمیه نجف اشرف در این مدت به کلی تعطیل نشد اما فروغ آن بسیار کم بود. در لبنان خصوصاَ منطقه کوهستانی جبل عامل نیز مدارس و حوزه‌های علمی کوچک و بزرگی وجود داشت که در زمان شهید اول رونق و بالندگی بیشتری یافته بود و در ابتدای قرن دهم هجری حوزه علمیه و کرک نوح با زعامت شیخ علی بن هلال جزایری( شاگرد ابن فهد حلی) شکوفایی خاصی پیدا کرد وشاگردانی چون محقق کرکی ابن ابی جمهور احسائی و عزالدین عاملی در محضر وی به تحصیل پرداختند.  حوزه علمیه نجف نیز در اواخر قرن نهم هجری بواسطه سکونت شیخ شرف الدین حسن بن عبدالکریم فتال در آن شهر بر فعالیت خود افزود. در ایران از سده نهم هجری بویژه نیمه دوم آن سده، علما و فقهای شیعه حضوری چشمگیرو فعال داشند و در شهرهای شیعه نشین مانند کاشان و مشهد و قم حوزه‌ها و مدارس علمی شیعه احیاء و یا دایر گردید. رضی الدین عبدالملک فتحانی از خاندان فتحانی قم و شاگرد شیخ جمال الدین مقداد حلی و احمد بن فهد حلی با مهاجرت به کاشان و تأسیس حوزه علمیه آن شهر گام بزرگی را در نشر و اشاعه معارف شیعی در ایران برداشت و پس از حوزه علمیه کاشان ملجأ بسیاری از علما و فقهای شیعه قرار گرفت. اما صحیح‌تر آن است که حوزه علمیه آنچنانی در قم و مشهد و کاشان وجود نداشته است.در خراسان نیز تعدادی از علمای شیعه مذهب به تدریس وحل و فصل امور شرعی مشغول بودند. مؤلف روضهٔ الصفا از سید غیاث الدین افضل نام می‌‌برد که به مزید علم و فقاهت از سادات مشهد مقدس ممتاز و مستثنی بود.  سید محسن بن محمد رضوی قمی، دیگر عالم شیعی مذهب مشهد است که همکاری و حمایت او از استادش ابن ابی جمهور احسائی قدم مؤثری در تقویت و نشر مبانی فکری و اعتقادی مکتب تشیع درایران برداشت. برخی از نقبای سادات خراسان نیز در زمره معلمان ومدرسان بودند.‍‍‍‍ در شیراز فقیه و واعظ شیعی مذهب می‌رزا حبیب اله شریفی، بانی مدرسه حبیبیه، سالها به نشر علوم و مواعظ اقدام می‌‌کرد و در سال ۹۰۷ هجری قمری در مسجد جامع شیراز بعد از ادای خطبه، نام ائمه اثنی عشر را بگفت و از دنیا رفت.  ● حوزه‌های علمیه و روحانیت شیعه در سده دهم هجری رسمیت مذهب تشیع اثنی عشری و اتحاد سیاسی ایران بر مبنای یکپارچگی مذهب شیعه امامیه اقتضاء می‌‌کرد تا جنبشی نیز در حوزه فرهنگ تشییع صورت گیرد و حرکت تألیف و ترجمه را تسریع وتقویت بخشد. تا زیر بنای اعتقادی و فکری و فقهی تشیع را در چارچوب مکتبی با پشتوانه‌ کلامی و فقهی قوی در ایران عرضه کند و آموزه‌های عقیدتی مذهب جدید برای تثبیت و استحکام نومذهبان، تبیین و تقسیم گردد و قواعد و قوانین فقهی جهت راهنمای عمل به احکام شرعی ارائه شود.  از آنجا که بیشتر متون و منابع مذهبی شیعه به زبان عربی بود و نمایندگان فرهنگ شیعی قبل از صفویه عمدتاً عرب بودند و یا آثار خود را به زبان عربی به نگارش در می‌‌آوردند در آغاز تشکیل حکومت صفوی ترجمه و شرح کتب دینی در اولویت اساسی قرار داشت. بنابراین ترجمه و شرح و تفسیر متون در آثار مزبور عرصه آزمونی برای علمای شیعی مذهب بود تا خلاقیت و استعداد خود را در تبیین معرفت دینی از نوع شیعی آن در ایران بروز دهند.  گرایش فکری و علمی حوزه‌های تعلیمی ایران در آستانه خیزش نهضت صفوی به طور غالب حکمت(فلسفه) و عرفان بود و هر چند کورسویی از تفقه نیز از جانب برخی حکمای فقیه و عارف مشرب صورت می‌‌گرفت اما چون ضرورت علمی آن احساس نمی‌شد نمود چندانی نداشت اما اقوی آن است که گرایش به تصوف و عرفان و فلسفه در کل جهان اسلام بوده است نه فقط در شیعه. از ابتدای تأسیس حکومت صفوی عده‌ای از علمای ایرانی با وقوف به ضرورتهای مذکور به تکاپو افتادند تا مبانی و معارف مکتب تشیع یعنی متون دینی تاریخ زندگانی و سیره و سنت حضرت رسول(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم) و ائمه اطهار(علیه السلام)و استنباطهای فقهی و کلامی و تفسیری علما و متفکران شیعه را برای هموطنان شیعه مذهب خود تشریح و تفهیم سازند. این گروه معدود از علمای ایرانی که در آغاز قرن دهم هجری به علوم شرعی مثل حدیث و فقه و تفسیر روی آوردندو بعضاً ادعای فقاهت هم می‌‌کردند اغلب حکمای تعلیم یافته مکتب فلسفی ایران بودند که تفقه این عده بصورت منفرد و پراکنده و بدون آنکه فعالیت آنان شکل منسجم و منظمی داشته باشد بنا به ذوق و علاقه خود کوشیدند تا در مجموعه معارف شیعی غور نمایند و یافته‌های خود را در قالب تألیف و ترجمه ارائه دهند.  ● برجسته ترین نمایندگان این گروه:  حسین بن شرف الدین عبدالحق معروف به الهی اردبیلی، جمال الدین بن عطاء ا.... دشتکی شیرازی،  می‌رشاه طاهربن رضی حسینی کاشانی معروف به شاه طاهر. ● حوزه علمیه جبل عامل و مهاجرت فقهای آن به ایران  بعد ازحوزه علمیه عراق،حوزه علمیه جبل عامل که منطقه کوهستانی وشیعه نشین درلبنان است، اهمیت خاص خود را دارد.حوزه علمی دینی جبل عامل بر خلاف حوزه‌های علمی عراق و ایران که از حمایت‌های سیاسی حکومت‌ها و پشتوانه مادی شیعیان متمکن برخوردار بودند نه حامی سیاسی داشت ونه قدرت مالی و بر عکس طلاب و مدرسین آنجا در فشار حکومت‌های سنی مذهب و در فقر و تنگدستی روزگار می‌گذراندند. وجود دو فقیه شهید میان علمای شیعه که هر دو از این مرز و بومند، دلیل روشنی بر تحت فشار بودن شیعیان جبل عامل است. با وجود چنین فشارها و فقر و تنگدستی عالمان صاحب نامی که در فقه پرآوازه بوده و نظراتشان مرجع مسائل فقهی است، در جهان تشیع از این منطقه سخت درخشیده‌اند وکتاب‌های پر ارجی به خصوص در فقه به مجموعه کتب شیعه افزوده‌اند. حوزه علمیه جبل عامل حوزه ای خود جوش ومتکی بر ایمان و باور فرد فرد افراد و از لحاظ مالی اگر بتوان برای آن اصلا وضع مالی تصور کرد متکی به خود عالمان و اداره کنندگان آن بوده است. شاید علت آنکه پس ازتشکیل حکومت صفویه، بیشتر علمای جبل عامل به ایران مهاجرت کرده و عالمان عراق بدین امر تن در ندادند وجود همین تنگدستی وفشار حکومت عثمانی در منطقه باشد.۵ تاریخ نشان نمی‌دهد که از دیگر سرزمین‌های شیعه نشین افرادی به طور منظم برای کسب علوم دینی به جبل عامل مهاجرت کرده باشند. چه اگرچنین مهاجرتی می‌بود وضع سیاسی و اقتصادی آن منطقه تغییر می‌کرد. اما متقابلا علما و فقهای بسیاری را می بینیم که از آن منطقه به عراق وایران و حتی حجاز وترکیه مهاجرت کرده و بکار تعلیم و تربیت پرداخته اند و بدون شک عامل این مهاجرت‌ها به طور عمده وضع نابسامان اقتصادی بوده گر چه در این بحث حوزه علمیه جبل عامل بعنوان یکی از حوزه‌های علمی شیعه مطرح شد ولی در جای دیگر کمتر مشاهده می شود که این حوزه را در ردیف حوزه‌های علمی دینی شیعه بحساب بیاورند اگرچه از علمای آن همیشه بعنوان علمای طراز اول شیعه وصاحب نظر یاد شده است. ● تأثیر مهاجرت علمای جبل عامل در عرصه فرهنگ و سیاست جامعه ایرانی همانطور که تحولات سیاسی و مذهبی ایران در آغاز سده دهم هجری باعث شد تا عده‌ای از علمای ایرانی جلای وطن کنند این تحولات زمینه را برای مهاجرت گروهی از معرفت جویان عرب خصوصاً از منطقه جبل عامل لبنان به ایران فراهم ساخت که خود منشأ تأثیرات بسزایی در عرصه فرهنگ و سیاست جامعه ایرانی گردید.  رسمیت یافتن مذهب تشیع در کشور بزرگی همچون ایران و حمایت سیاسی دولت نیرومندی از آن بعلاوه تهاجم سنگین‌ ترکان عثمانی به منطقه شرق دریای مدیترانه و تهدید آزادی و اعتقادات دینی سکنه شیعه مذهب منطقه جبل عامل لبنان و به خطر افتادن امنیت جانی رهبران مذهبی و علمای آنها ایران را کانون توجه و مطمع علمای شیعه مذهب قرار داد.  صفویان نیز ورود این می‌همانان را به فال نیک گرفتند و فرصت را غنیمت شمردند و از وجود آنان در جهت ترویج و تعمیم آموزه‌های مکتب تشیع بهره جستند. سرآغاز مهاجرت فقهای عرب به ایران به دوران شاه اسماعیل اول بر می‌‌گردد. ظاهراً شیخ علی بن عبدالعالی معروف به محقق کرکی یا محقق ثانی اولین فقیه عرب است که در دوره صفویه وارد ایران می‌‌شود. شیخ زین الدین دیگر فقیه عرب است که در زمان شاه اسماعیل اول به ایران می‌‌آید و بر منصب شیخ الاسلامی و قضاوت هرات می‌‌نشیند. در دوران سلطنت شاه طهماسب صفوی دومین فرمانروای صفوی، روند مهاجرت علما به ایران فزونی یافت ابتدا محقق کرکی برای چندمین مرتبه عازم ایران شد و سپس شاگردانش و دیگر علمای هموطنش راهی ایران گردیدند. اولین و اصلی ترین مأموریتی که فقهای مهاجر متقبل شدند بر پایی کلاسهای درس و تأسیس حوزه‌های علمی و تربیت طلاب ایرانی بود. حتی شاه اسماعیل اول که یک دهم توجه و عنایت شاه طهماسب را نسبت به فقهای مهاجر نداشت همان مرتبه اول که محقق کرکی وارد ایران شد به صراحت تمایل خود را مبنی بر استفاده از محقق در امر تدریس و تعلیم ابراز داشته و مقدمات اقامت محقق را در کاشان فراهم می‌‌سازد و برای او وظایف و اختیارات زیادی در عراق معین می‌‌سازد. و حتی گفته شده است هر ساله از جانب شاه اسماعیل هفتاد هزار دینار برای نفقه او درتدریس علوم فرستاده می‌‌شد و آنها را بین طلاب تقسیم می‌‌کرد.  در دوران سلطنت شاه طهماسب به خاطر مهاجرت گسترده فقهای عرب به ایران، کار تدریس و تعلیم علوم شرعی خصوصاً فقه رونق بسزایی یافت.  حوزه علمیه کاشان توسعه و گسترش پیدا کرد و اندک زمانی پس از آن حوزه علمیه اصفهان تأسیس شد و روز به روز بر فعالیت خود افزود تا آنجا که مراکز و حوزه‌های علمیه شیعه درخارج از ایران را تحت الشعاع خود قرار داد و نیز بر روند فعالیت مراکز علمی داخل ایران تأثیر نهاد.  به لحاظ فکری و علمی علمای ایرانی در دوران سلطنت شاه طهماسب صفوی را که تقریباً مقارن با زمان حیات مقدس اردبیلی است، می‌‌توان به سه گروه تقسیم کرد.  ۱ ) فقها و طلاب علوم شرعی  ۲ ) حکما و متعلمان علوم عقلی  ۳ ) عده‌ای از علماء که طریق میانه را برگزیدند و به یکسان از خرمن حکمت و فقاهت توشه برداشتند.  محصول علمی و فکری هر یک از گروههای مذکور و تأثیر آنان بر حیات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی ایران متفاوت و نا همگون است.مسئله حضور علماء و روحانیون در حکومت صفوی از مسائل بحث انگیز دوره اخیر بوده است. از یکسو برخی از نویسندگان معاصر با دیدی انتقادی به این حکومت نگریسته و آن را از زوایای مختلف به نقد کشانده‌اند و از سوی دیگر گروهی از دانشوران و نویسندگان، آن را یک ضرورت تاریخی یاد کرده و از آثار مبارک و دستاوردهای آن سخن گفته اند.  علمای جبل عامل در قدرت سیاسی و فرهنگی عصر صفوی نقش بسزایی داشتند و از آن جمله می توان به نقش محقق کرکی در تعدیل سیاستهای شاه اسماعیل اشاره کرد. یکی از مشخصه‌های فقه کرکی،بذل توجه خاص به پاره ای از مسائل است که تغییرسیستم حکومتی وبه قدرت رسیدن شیعه در ایران بوجود آورده بود. بیشترفقها ومجتهدان شیعه پس از کرکی تا پایان دوره صفویه متأثر از روش فقهی او بوده‌اند. زیرا مجموعه حقوقی عمیق ومتین او را با استدلال‌های قوی ومحکم دربرابرخود دانسته اند.۶  محقق کرکی شش سال در عراق زندگی کرد و ظاهراً هجرت ایشان از ایران به عراق به واسطه ناهمسازی با سیاست شاه اسماعیل بود. وی در سال ۹۴۰ در نجف اشرف بدرود حیات گفت که البته فوت ایشان در زمان شاه طهماسب بوده است.از مهمترین آثار مهاجرت فقها، تثبیت اندیشه ولایت فقیه بود به گونه‌ای که حاکم صفوی خود را نائب فقیه می‌‌شمرد.  ● تحلیل شهید مطهری از نقش فقهای جبل عامل  فقهای جبل عامل نقش مهمی درخط مشی ایران عهد صفوی داشتند و چنانکه می‌‌دانیم صفویه درویش بودند. راهی که ابتدا آنها بر اساس سنت خاص درویشی خود طی می‌‌کردند اگر با روش فقهی فقهای جبل عامل تعدیل نمی‌شد و اگر بوسیله آن فقهاء حوزه فقهی عمیقی درایران پایه گذاری نمی‌شد به چیزی منتهی می‌‌شد نظیر آنچه در علویهای ترکیه و شام هست. این جهت تأثیر زیادی داشت در اینکه اولاً روش عمومی دولت ایران از آنگونه خرافات مصون باشد و ثانیاً عرفان و تصوف شیعی نیز راه معتدل تری طی کند. از این رو فقهای جبل عامل از قبیل محقق کرکی و شیخ بهایی و دیگران با تأسیس حوزه‌ها و تربیت فقها حق بزرگی به گردن مردم ایران دارند.  شیخ بهایی در اصل از مردم جبل عامل لبنان است. علت واقعی مهاجرت خانواده شیخ کاملاً روشن نیست. شاید شهادت فجیع شهید ثانی استاد پدرش یا شرایط مشابهی که دانشمندان شیعه را بیشتر و کمابیش تهدید می‌‌کرد و همچنین طلوع ستاره اقبال سلسله صفوی در ایران با داعیه تشیعی که داشت بخشی از انگیزه‌های این هجرت باشد.  اعلام مذهب امامیه اثنی عشری بعنوان مذهب رسمی امپراطوری صفوی توسط شاه اسماعیل احیاناً به قصد آن بود که راه میانه‌ای در بین افراط و تفریط بگشاید. جلوی زیاده رویهای پیروان خود را بگیرد بالاخره پایه اساسی برای مشروعیت بخشیدن به سلطه و حکومت خود و خاندان خود تدارک ببیند.  اما اگر قرار بود که تشیع مذهب رسمی این امپراطوری باشد بناگزیر باید معلمانی برای ابلاغ و تبلیغ این مذهب و فقهایی برای تعیین و اجرای احکام آن وجود می‌‌داشتند و در آن ایام چنین معلمان و فقهایی بندرت در خود ایران یافت می‌‌شدند. البته گروههای کوچک شیعی در خراسان، عراق و جاهای دیگر بودند ولی رجال و بزرگان شهرهای بزرگی که به خدمت صفویه درآمده بودند به رغم رواج گسترده در میانشان عمدتاً شیعی مذهب نبودند. ۷ سیر توسعه تشیع در ایران کند بود و در اوائل کار شاه اسماعیل و جانشین او شاه طهماسب برای تجهیز و تقویت علمای شیعه ایران علمای شیعه را از کشورهای عربی زبان یعنی عراق ـ بحرین و جبل عامل به این کشور آورد. به قدرت رسیدن صفویان و رواج مذهب تشیع در ایران وکوششی که آنان برای تحکیم اساس مذهب شیعه درایران مبذول داشتند، موجب شد که بسیاری از علمای شیعی مقیم جبل عامل و بحرین- که در آن دو مرکز عمده علمی و اجتماعی شیعه به شمار بود- به ایران و بین النهرین مهاجرت کنند و در امر نشر و تبلیغ مبانی مذهب شیعه جد و جهد و سعی و کوشش نمایند. مهمترین این افراد محقق بن عبد العالی کرکی بود که پیرامون سال ۹۰۹ از کرک نوح در جبل عامل به بین النهرین آمد.۸ کرکی را مروج شیعه و مجدد دین در قرن دهم خوانده و تحکیم اساس تشیع را در ایران آغاز صفوی از او دانسته اند. ومقام تقدم بر تمامی وزراء وامراء را به وی داده که در واقع بزرگترین مقام کشور پس از مقام سلطنت بود. اولین عالم شیعه محقق کرکی است که شاه اسماعیل از او دعوت کرد و او به ایران آمد این تنها کمی شمار علمای خارجی در ایران نبود که به خدمت گرفتن کرکی و نظایر او را از نظر خاندان جدید التأسیس صفوی ارزشمند می‌‌ساخت. مسئله مهمتر این بود که به خدمت گرفتن علمای شیعه خارجی که علقه و ریشه‌ای در جامعه شهری ایران آن ایام نداشتند از نظر این قدرت جدید التأسیس که هنوز قوام چندانی نیافته بود بسیار مطمئن تر از توسل و تکیه بر علمای شیعی بومی‌ای بود که با طبقات ممتاز شهرهای ایران منافع مشترکی داشتند. حتی از این هم مهمتر آن بود که متضمن تأکید بر نقش و وظیفه علماء بعنوان نگاهبانان شریعت و جانشینان امام معصوم(علیه السلام) بود. و به علمای صالح اجازه می‌‌داد اجتهاد کنند و بنابر روشهای معتبر استنباط و استنتاج نتایج مطلوب و مورد نظر را از منابع فقهی استخراج نمایند.۹ راهی را که کرکی گسترده بود دیگران در طول قرن دهم و نیمه اول قرن یازدهم قمری ادامه دادند. اگر چه علمای شیعه‌ای که از خارج چه از جبل عامل و چه از بحرین به ایران آمده بودند هیچگاه نتوانستند همه مقامات عالی را در تشکیلات مذهبی کشور قبضه کنند ولی با این حال علمای مهاجر به منصب شیخ الاسلامی در شهرهای بزرگ وعظ و تبلیغ در مساجد و تدریس در مدارس برگزیده می‌‌شدند و به هر حال می‌‌توانستند نقش مهمی در اشاعه آموزه و آیین معتدل و مسئول شیعی در میان مردم ایران ایفا کنند.  اعقاب و وابستگان کرکی تا سالها همچنان نقش و نفوذ بسیار در حیات مذهبی وسیاسی ایران داشتند. بنا بر آنچه که اشاره شد نتیجه می‌‌شود که نقش علمای مهاجر جبل عامل در دوره صفویه و تأثیرآنان را در نشر تشیع و علوم وابسته به آن در ایران نمی‌توان نادیده گرفت. به عقیده مورخ معاصر و شیعه شناس لبنانی سید حسن الامین: اگر علمای جبل عامل به داد پادشاهان صفویه نرسیده بودند گرایش این سلسله به مسلک علی اللهی و غلاهٔ شیعه حتمی بود و در آنصورت سرنوشت ایران امروز از لحاظ مذهبی جز این بود که هست.۱۰ به طور خلاصه علل مهاجرت علمای جبل عامل به ایران را می‌‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.  ۱) رسمیت یافتن مذهب تشیع در ایران در دوره صفوی  ۲) تهاجم سنگین ترکان عثمانی به منطقه شرق دریای مدیترانه و تهدید آزادی واعتقادات دینی ساکنین شیعه مذهب منطقه جبل عامل لبنان  ۳) مکاتبه علی موبد آخرین حکمران سربداری و شهید اول و دعوت از وی برای آمدن به ایران برای برقراری و تثبیت شیعه اثنی عشری.  ۴) استفاده از علماء برای کسب مشروعیت سلطه و حکومت خویش.  ۵) تحقق عینی وظیفه فقها در نگاهبانی از شریعت به عنوان دانشیاران امام معصوم(علیه السلام). ۶) علاقه حکمرانان صفوی در استفاده از علمای جبل عامل برای ترویج و گسترش مذهب امامیه اثنی عشری و تعادل بین افراط و تفریطی که در جامعه آن روز وجود داشت.  ۷) در کشورهای دیگر آن زمان مانند عراق مذهب رسمی سالها تشیع بود و نیازی به گسترش آن نبوده است. یادداشت‌ها: ۱- لبنان در یک نگاه -تدوین: سفارت جمهوری اسلا می ایران - بیروت - ص ۱۱. ۲- ساختار اجتماعی لبنان و آثار آن - مصطفی معینی آرانی - ص ۱۲. ۳- همان منبع - ص ۱۴. ۴- همان منبع - ص۱۵. ۵- مروری بر تاریخ فقه و فقها - دکتر محمد جعفری هرندی - ص۲۲۷. ۶- زمین در فقه اسلا می- جلد اول- حسین مدرسی طبا طبائی - ص ۶۷. ۷- ساختار اجتماعی لبنان وآثار آن - ص ۲۰. ۸- زمین در فقه اسلامی - جلد دوم - ص۷۴. ۹- ساختار اجتماعی لبنان و آثار آن - ص ۲۲. ۱۰- گزارشی از لبنان - محمد واعظ زاده خراسانی - نشریه دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد-ش ۱۴ - بهار۱۳۵۴- ص ۳۸ فهرست منابع ۱ـ جعفری هرندی، محمد، مروری بر تاریخ فقه و فقها،مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل،چاپ: چاپخانه آذر نوش  ۲ـ سفارت جمهوری اسلامی ایران – بیروت- لبنان در یک نگاه  ۳ـ صدر، حسن و حر عاملی، محد بن حسن و احمد حسینی، تکملهٔ امل الامل، به تصحیح محمود مرعشی،مکتبه آیه الله المرعشی، قم، ۱۴۰۶ ق =۱۳۶۴ ش ۴ـ فقیه، محمد، جبل عامل فی التاریخ، دارالاوضاء، بیروت،۱۴۰۶ ق = ۱۳۶۵ ش ۵ـ محمد واعظ زاده خراسانی، گزارشی از لبنان،نشریه دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد، شماره ۱۴، بهار ۱۳۵۴  ۶ـ مدرس، عبدالرحمن بن نصرالله، تاریخ علماء خراسان، با مقدمه محمد باقر ساعدی خراسانی، کتابفروشی دیانت مشهد، مشهد، ۱۳۴۱  ۷ـ مدرسی طباطبایی، حسین، زمین در فقه اسلامی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی،تهران، ۱۳۶۲ ۸ـ مسجد جامعی، محمد، زمینه‌های تفکر سیاسی در قلمرو تشیع، نشر المهدی،تهران، ۱۳۷۹  ۹ـ معینی آرانی، مصطفی، ساختار اجتماعی لبنان و آثار آن، وزارت امور خارجه، تهران، ۱۳۷۲ عصمت رمضانی مشکانی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری ، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی لینک :http://vista.ir/article/217005/%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A8%D9%84-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A8%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86

با سلام خدمت همه دوستان گرامی  زمانی که زور برداشته می شود مذهب زوری هم از بین می رود . انتظار این بود که اشخاصی که مذهبشان به زور گرفته شده بود پس از برداشتن زور به مذهب سابق خود برگردند و این زور حداقل در زمان سقوط صفویه به دست افغان ها که به احتمال قریب به یقین سنی مذهب هم بوده اند برداشته شد و در حکومت های بعدی ایران هم همتی در برگرداندن این زور دیده نمی شود . بنابراین اگر اکثر مناطق ایران تغییر مذهب زوری داده بودند به همان ترتیب هم پس از سقوط صفویه تغییر مذهب آزادانه می دادند . همین طور اشخاص غیر ایرانی که به زور تغییر مذهب می دادند . اگر دلها با مذهب قدیم بود شاید ظاهر با مذهب جدید حفظ می شد ولی در دل همان مذهب قدیم بود و به نوعی مقاومت پنهانی در راستای زنده نگه داشتن مذهب قدیم و اشاعه آن میان نسل های بعد تبدیل می شد و با اولین فرصت خواه هجوم خارجی و خواه درگیری داخلی قیام و بازگشت به مذهب قبلی را باید در پی داشته باشد . اگر ممکن است نام برخی از این مناطق که تغییر مذهب زوری داشته اند و پس از انقراض صفویه به مذهب قبلی خود بازگشته اند ذکر شود . 

با سلام خدمت همه دوستان گرامی انصار الله بزرگترین اشتباه را زمانی انجام داد که منصور هادی توانست فرار کند . منصور هادی استعفا هم داده بود . بقیه قضایا به اجبار پیش آمد و چاره ای هم نبود . سنگ مفت گنجشک مفت اتفاق نیافتاد . چنانچه حمله پیش دستانه انصار الله به عدن اتفاق نمی افتاد خیلی وقت پیش باید در صنعا و صعده با حامیان منصور هادی و القاعده درگیر می شدند . البته تا زمانی که عدن را زیر بمباران سنگین از دست ندادند اوضاع میدانی به نفع انصار الله بود . اکنون هم آنچه رخ داده بیشتر عقب نشینی بدون درگیری خاص و هدفدار بوده تا شکست در جنگ . ما حتی شاهد جنگ شهری خاص یا تله گذاری های مرسوم در زمان عقب نشینی هم نیستیم . به نظر هدف ایجاد رخنه بین ائتلاف عربستان است . به هر حال همانطور که شمال خرابی داشته جنوب هم دارد و همانطور که در شمال عده ای مصالحه می خواهند در جنوب هم همینطور است . از این پس بازی های سیاسی صحیح تاثیر گذار خواهد بود .

با سلام خدمت همه دوستان گرامی به نظرم بهتر بود زرهی سوریه را تقویت می کردند . با این کمبود نفراتی که ارتش سوریه دارد باید ضعف خود را با تسلیحات برترروی زمین بپوشاند . 

با سلام خدمت همه دوستان گرامی حقیقت آن است که اینجانب سر رشته ای از اقتصاد و روابط اقتصادی بین المللی و همچنین سیاست و روابط سیاسی بین المللی ندارم . شاید اگر این متن تحلیل داخلی از یک نویسنده داخلی بود آن را به حساب پروپاگاندا و دارای مصرف داخلی می گذاشتم و از آن عبور می کردم ولی چیزی که نظرم را جلب کرد این بود که یک نویسنده خارجی به ظاهر بی طرف که حتی اسمش را هم نشنیده ایم چگونه به این توافق نگاه می کند و آیا واقعا ما توافق را آنگونه که هست می بینیم یا آنگونه که دلمان می خواهد یا آنگونه که دوست دارند ما ببینیم ؟ طبیعی است که امتیاز هایی رد و بدل شده و در قبال داده هایی ستانده هایی هم داشته ایم و بر اساس اطلاعاتی که به دست می آوریم تحلیل می کنیم . تحلیل جامع در خصوص این توافق و خوب یا بد بودن آن برای ما شاید نیاز به این داشته باشد که ما از توافق فراتر رفته و موضوع را کلی تر ببینیم و به این فکر کنیم که اصولا چه نیازی بود که پنج عضو دائم شورای امنیت که دارای حق وتو هستند به اضافه آلمان که قدرت اول اقتصادی اروپا است وقت خود را برای رسیدن به توافق با ما تلف کنند آن هم این مدت طولانی و چرا با عراق زمان صدام حسین چنین مذاکراتی نکردند و با دوازده سال تحریم رژیمش را چنان از پا انداختند که با تنها حدود 20 روز حمله دو کشور آمریکا و انگلیس بدون کسب مجوز شورای امنیتی که همین چین و روسیه و فرانسه سه عضو دیگر دائم آن بودند از بین رفت همین کار را نکردند ؟ زمانی که از برد برد یا برد باخت یا حتی باخت باخت صحبت می شود دقیقا میزان داده و ستانده طرفین مطرح است و تا زمانی که میزان داده و ستانده هر طرف به طور کامل روشن نباشد نمی توان در مورد خوب یا بد بودن یک توافق برای خودمان قضاوت کنیم . هنوز بحث توافق محرمانه میان ما و آژانس پا برجاست . از طرفی زمانی که قطعنامه شورای امنیت در مورد توافق صادر شده و برای طرفین ایجاد تعهد بین المللی کرده بحث ها چه در ایران و چه در آمریکا بر سر پذیرش از طریق مجلس و شورای نگهبان مجمع تشخیص مصلحت و کنگره و سنا چه فایده ای دارد و چرا به جز ایران و آمریکا بقیه پنج دولت سر پذیرش آن در پارلمان هایشان بحث ندارند ؟ اگر مطلب در خصوص تضعیف دلار در صورت عدم توافق مطرح است چرا چین و روسیه که بزرگترین سود را از کنار گذاشته شدن دلار از مبادلات می برند این توافق را امضا کرده اند ؟       

تاثیر توافق هسته‌ای بر رقابت اقتصادی چین و آمریکا  منبع: ویک/ مترجم: حسین هوشمند لینک:http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1951021/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AA+%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1.html -------------------------------- با سلام خدمت دوستان گرامی به نظر شما تحلیل بالا چقدر به واقعیت نزدیک است ؟ آیا ما واقعا به آمریکایی ها لطف کردیم که پذیرفتیم از هند بابت فروش نفت طلا نگیریم ؟ ----------------------------------------   با سلام - جناب zed بسیار عزیز - قرار بود این تاپیک صرفاً برای تحلیل شخصی دوستان باشد . // از همکاری شما متشکرم //MR9

با سلام خدمت همه دوستان گرامی اگر روایت رسمی را باور کنیم آنجا نزدیک دیمونا هم به صورت چشمی شناسایی شد . البته روایت های دیگری هم هست که صهیونیست ها هم می خواستند همان کاری که ما با RQ170 کردیم را انجام بدهند و موفق نشدند . البته ما هم پهپاد صهیونیست ها را که از سمت جمهوری آذربایجان آمده بود تا نزدیک نطنز نزدیم .

با سلام خدمت همه دوستان گرامی احتمالا منظور شما گاز باشد . چون با حداکثر 4 میلیون بشکه نفت در روز در شرایط ایده آل حرفی برای گفتن جلوی روسها که عضو اوپک هم نیستند و حداقل دو برابر ما نفت تولید و صادر می کنند نداریم خصوصا با حضور عربستان که حاضر است آتش به مالش بزند و ما را هر جور شده زمین بزند . همین عراق در حال جنگ نزدیک به تجزیه تولید نفتش از ایران بیشتر است . اگر هم فکر سرمایه گذاری و انتقال تکنولوژی در زمینه نفت باشیم که این مورد چند سالی طول می کشد و در کوتاه مدت برای آمریکایی ها جواب نمی دهد . اما در مورد گاز این احتمال بیشتر است ترکیه عضو ناتو است که خط لوله ما از طریق خاک آن به اروپا متصل می شود و اروپا هم در وضعیت فعلی اوکراین خیلی نمی تواند امیدوار گاز روسیه باشد . البته همیشه امکان چرخش های سیاسی در همه طرف وجود دارد . 

با سلام خدمت همه دوستان گرامی ای کشته که را کشتی ؟ تا کشته شدی زار تا بازکه او را بکشد آنکه تورا کشت  بله و یک با دیگر باید از تاریخ عبرت گرفت که از هر دست که بدهی از همان دست می گیری و در این میان خشک و تر با هم می سوزند . بیگناهان هر دو طرف که قربانی امیال شیطانی دولت مردان خود شدند

با سلام خدمت همه دوستان گرامی در کل فکر اینکه بتوانیم سر 5+1 و آزانس و شورای امنیت  گول بمالیم را از سرتان بیرون کنید . آنها گرگ باران دیده اند . فقط باید کلاهمان را سفت بچسبیم که خیلی همراه کلاه جابه جا نشویم . تیم هسته ای تا جایی که می توانسته زور زده و بیش از این هم زورش نمی رسیده . پس خیلی اعصاب خود را سر این قضایا خورد نکنید . ریسکی انجام دادیم که انجام هر ریسکی هم تبعات خودش را دارد . آه و ناله و تبریک و تهنیت سر این توافق دیگر بس است . پول های بلوکه شده هم تا بیش از یک سال دیگر دردی از مملکت دوا نخواهند کرد چون قبلا پیش خور شده اند . می ماند حوزه های دیگر امنیت ملی و کارت های دیگری که داریم و باید روی آنها حساب کنیم . دشمن ما با زیرکی یکی یکی کارت های ما را می سوزاند و اهرم های قدرت ما را بی اثر می کند پس باید فکر اهرم های جدید بود . به این موضوع فکر کنید که تحولات منطقه میان مدت چه ظرفیت های جدیدی برای ایران خلق می کند و در صورت عبور از فضای تحریم چه تحول تکنولوژی در کشور می تواند اتفاق بیافتد و چگونه می توان فضای پیش آمده را در جهت ارتقای امنیت ملی ایران مورد استفاده قرار داد .

با سلام خدمت همه دوستان گرامی طبق نوشته های تصویرفرودگاه دوباره تصرف شده وظاهرا برای فرود امن شده است .

با سلام خدمت همه دوستان گرامی ادعای دبکا فایل بود در خصوص شلیک 15 اسکاد به پایگاه هوایی امیر خالد عربستان در 16 خرداد امسال http://www.khabaronline.ir/detail/426882/World/middle-east