تذکر: مطالب نوشته شده در این مقاله صرفا نظر نویسنده بر طبق شواهد و تحلیل های خود اوست. نویسنده هیچ تاکیدی بر درست بودن مطالب زیر ندارد. [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/Family.png[/img] [color=red] [size=18]نگاهی بر برنامه ی موشکی سوخت مایع ایران[/size][/color] "...وقتى دستور آتش داده شد، صدا مهيبى با آتش زياد و گرد و خاك بسيار محوطه را فرا گرفت. ناخودآگاه همه سر خود را در دو دست گرفتيم و درازكش خوابيديم. نمى‏دانم چقدر طول كشيد؛ ولى احساس كرديم صداى موشك لحظه به لحظه از ما دورتر مى‏شود و در دود و گرد و غبار مى‏توانستيم آتش عقب آن را ببينيم... " این لحظه ی پرتاب اولین موشک بالستیک ایران توسط یک شاهد عینی بود. این موشک که به یکی از بانک های بغداد اصابت کرد باعث شروع مرحله ی جدیدی از جنگ تحمیلی شد. این موشک که از نوع اسکاد بی بود، سرانجام زیر بنای ساخت موشک های ایرانی سری شهاب شد که امروزه یکی از مهمترین ارکان دفاعی ما محسوب میشوند. برنامه ی موشکی سوخت مایع ایران بر پایه ی موشک اسکاد بنا شد. این موشک روسی ساختاری نسبتا ساده و بردی حدود 300 کیلومتر داشت. دقت موشک خیلی زیاد نبود ولی جای پیشرفت داشت. نتیجه ی اولین تلاش ساخت موشک شهاب 1 شد. [b]شهاب 1[/b] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/22_8508260142_L600_thumb.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_22_8508260142_L600_thumb.jpg[/img][/url] شهاب 1 بنا بر گفته ی بعضی منابع کپی اسکاد بی روسی و بنا بر گفته بعضی دیگر کپی هواسنگ 5 کره ی شمالی است. اعداد دقیقی از این موشک در دست نیست. ولی مورد اول محتمل تر است. چرا که بعضی مقالات در مورد موشک های ایرانی خبر از اوراق شدن یک موشک اسکاد توسط ایرانی ها را می دهند. البته معلوم نیست ایران توانسته باشد در آن زمان موشک اسکاد را کپی کند. به هر حال به نظر می رسد در زمینه ی تامین قطعات، آموزش طراحی موشک، انتقال تکنولوژی و فروش ماشین آلات مهم کره ی شمالی، چین و روسیه به ایران کمک کرده باشند. به نظر می رسد تولید این موشک پس از تولید موشک فاتح 110 متوقف شده باشد. البته هنوز تعدادی از آنها در نمایشگاه ها و رژه ها و رزمایش ها مشاهده میشوند. به نظر می رسد پس از چندین سال کار با موشک شهاب ایران توانایی ساخت شهاب 1 را به طور کامل دارا باشد. [b]شهاب 2[/b] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/3lnea81e077nd6jepc51.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_3lnea81e077nd6jepc51.jpg[/img][/url] مانند شهاب 1 بحث بر سر اصلیت این موشک نیز مطرح است. این دفعه آن را کپی هواسونگ 6 یا اسکاد سی می دانند. احتمال دوم محتمل تر است چون منابع در مورد فروش اسکادسی به ایران کم هستند. ولی در زمان رونمایی از این موشک روابط ایران و کره ی شمالی گسترش یافته بود. احتمالا ایران برای ساخت این موشک نیز از کمک های کشور های خارجی مانند چین، روسیه و کره ی شمالی استفاده می کرده. وضعیت این موشک هم در زرادخانه ی ایران نامشخص است. احتمالا به تازگی پس از تولید موشک قیام 1 تولید نمیشود. تعداد نامشخصی هنوز در زراد خانه ی ایران هستند. [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/01015283-scud-b_001b.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_01015283-scud-b_001b.jpg[/img][/url] لانچر های این موشک از نوع ماز و اصلاتا روسی می باشند که از ابتدا برای موشک های اسکاد در نظر گرفته شده بودند. در یکی از رژه ها عکس لانچری متفاوت از لانچر ماز دیده شد (عکس بالا) که دیگر خبری از آن به گوش نرسید. به نظر می رسد ایران بیشتر تلاش خود را معطوف ساخت لانچر های تریلری که میتوانند به شکل کامیون های غیر نظامی در آیند معطوف کرده و این پروژه به جایی نرسیده. لازم به ذکر است که لانچر های تریلری بیشتر در جاده ها می توانند رفت و آمد کنند در حالی که لانچر هایی مانند ماز در خارج از جاده هم میتوانند حرکت کنند. [b]شهاب 3[/b] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/8_8508110198_L600.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_8_8508110198_L600.jpg[/img][/url] بحث بر انگیز ترین موشک ایران را به جرات می توان شهاب 3 دانست. شهاب 3 کپی موشک نودونگ کره ی شمالی است. این موشک را می توان یک اسکاد بزرگتر با تغییرات اندک دانست. اولین نمایش این موشک در سال 77 و در میدان آزادی تهران در رژه ی هفته ی دفاع مقدس بود. تست های متعدد موشک تا سال 81 ادامه داشت تا این که به گفته ی وزیر دفاع وقت موشک آماده ی تحویل به نیرو های مسلح شد. به علت تست های متعدد موشک که بعضی از آنها ناموفق ارزیابی شده اند، به نظر می رسد برنامه ی شهاب 3 به جای ساخت موشک نودونگ کره ی شمالی در داخل کشور انجام کاری کاملا مشابه کره ای ها با نظارت و کمک های آنها باشد. احتمالا با این منطق که کره ای ها موشک اسکاد را کشیدند و بزرگتر کردند تا این که شد نودونگ. چرا ما که تا الان اسکاد میسازیم این کار را نکنیم؟ البته بعضی ادعا می کنند موشک نودونگ یک طرح کنسل شده ی روسی است که کره ای ها آن را خریده اند یا حداقل توانسته اند به نقشه ها دست پیدا کنند. تصاویر مختلف از موتور موشک نشان میدهند که این موتور نمونه ی بزرگ شده ی موتور اسکاد است. تخمین زده شده است که تراست تولیدی این موتور حدود 284 کیلونیوتون است. بدنه ی موشک تفاوتی با بدنه ی موشک اسکاد ندارد به غیر از این که حدود 30 % بزرگتر است. این که چه میزان از قطعات موشک در ایران تولید می شود جای بحث دارد. برخی منابع ادعا می کنند ایران قادر به ساخت آلیاژ ها ی مورد نیاز برای ساخت موشک های شهاب 3 نیست. گرافیت نیز از موادی است که به نظر می رسد در ایران تولید نمی شود و در سات موشک ها به ویژه کلاهک و جت وین ها کاربرد دارد. قبلا محموله هایی از قطعات و مواد لازم برای ساخت موشک به مقصد ایران کشف شده است. از جمله ی آنها 21 تن فلزو مقدار نامشخصی گرافیت مخصوص بوده. چندین شرکت و موسسه ی روسی تا به حال به همکاری با ایران در زمینه ی ساخت سیستم هدایت موشک، توربوپمپ و آلیاژ های کمیاب متهم شده اند و حتی در بعضی موارد کار به تحریم های آمریکا علیه این موسسات کشیده شده است. عجیب تر از همه این که تصویری در سایت b14643.de است که بنا بر ادعای این سایت نوشته های سیریلیک (خط مورد استفاده در زبان روسی) روی قسمتی از اجزای داخل موشک شهاب 3 است. توان واقعی ایران در زمینه ی ساخت این موشک تا به امروز معلوم نیست. عده ای می گویند ایران هنوز هم قسمت زیادی از قطعات و آلیاژ ها را وارد می کند و عده ای دیگر می گویند ایران موشک را تا حد بسیار زیادی بومی سازی کرده. هیچ حرفی در این مورد از مسئولین ایرانی شنیده نشده. البته به جز یک مورد که ایران ادعا می کند ژیروسکوپ های لیزری دقیق برای هدایت موشک هایش ساخته. البته این ادعا با خبر این که ایران چندی پیش در حین تلاش برای وارد کردن ژیروسکوپ های لیزری از چین از طریق کشتی شکست خورد مغایرت دارد. لانچر موشک شهاب 3 از نوع تریلری و احتمالا مشابه نمونه ی کره ای است. در مورد این که آیا ایران از این نوع لانچر تولید می کند یا نه اطلاعاتی در دست نیست. ولی با توجه به ساخت لانچر های متفاوت برای موشک سجیل بعید نیست که ایران جداقل توانایی ساخت چنین چیزی را داشته باشد. لازم به ذکر است موشک نودونگ توسط پاکستان به نام غوری 1 تولید می شود. شایعاتی مبنی بر علاقه ی میانمار به ساخت بمب اتمی و موشک های بالستیک با کمک کره ی شمالی به گوش می رسد. اگر این شایعات درست باشند احتمالا موشک نودونگ میانماری هم به جمع موشک های دیگر می پیوندد. در سال 90 ایران سیلوه های 15 ساله ی موشک های شهاب را "رونمایی" کرد. به نظر می رسد این سیلو ها همزمان با کار بر روی موشک ساخته شده اند. تاریخ آنها به زمانی بر میگردد که به ادعای سیا ایران هنوز به دنبال ساخت بمب اتم بوده. شاید این توجیهی برای وجود این سیلو ها باشد. چرا که استفاده از کلاهک های متعارف بر روی موشک هایی که درون سیلو قرار دارند کاری کاملا غیر عادی و از نظر هر دو نظر استراتژیک و تاکتیکی بی نتیجه یا با نتیجه ی محدود است. این موشک اولین موشک ایرانی بود که میتوانست به اسرائیل برسد. برد 1300 کیلومتری آن به ایران این اجازه را میداد که مستقیم به تهدید اسرائیل بپردازد. گفته میشود اسرائیل سامانه ی موشکی ارو 2 خود را برای مقابله با این موشک و موشک های مشابه ساخته است. گفته میشود ارو 1 برای مقابله با اسکاد های عراقی و سوری ساخته شده بود. این که آیا این موشک هنوز تولید می شود یا نه بحث هایی وجود دارد. بعضی ها با توجه به ساخته شدن موشک سجیل و شهاب 3 بی ساخت این موشک توسط ایران را معقول نمیدیدند. بعضی دیگر با توجه به پارامتر قیمت تمام شده و این که موشک های شهاب 3 بی و سجیل ممکن است با استفاده از قطعات و آلیاژ های وارداتی ساخته شده باشند و تولیدشان محدود باشد می گویند ایران هنوز شهاب 3 عادی را تولید میکند. در باره ی دقت این موشک نظرات مختلفی دیده شده که از 50 متر تا 2500 متر متغیر است. با اطلاعات کنونی واقعا نمیتوان در این مورد نظری داد. عده ای از غربی ها ادعا می کنند کره ی شمالی با استفاده از گاز های خروجی اقدام به چرخش موشک در مرحله ی سقوط میکند که دقت آن را افزایش میدهد. به نظر می رسد ایران نیز چنین قابلیتی را به موشک شهاب 3 داده بشاد. با توجه به دقت و خصوصیات نسب های بعدی موشک شهاب و موشک سجیل به نظر میرسد این موشک نتواند از پس سیستم های ضد موشکی اسرائیل بر بیاید. به نظر میرسد این موشک در حال حاظر همراه با موشک های پیشرفته تر شلیک شود تا به عنوان اهداف جانبی هدف سیستم های ضد موشک قرار بگیرند تا شانس بقای موشک های دقیق تر بیشتر شود و به هدف خود اصابت کنند. شهاب 3 در حالت عادی از کلاهک های متعارف استفاده می کند. کلاهک های خوشه ای و حتی چف هم دیده شده اند. در سال 90 در جریان رزمایش ها کلاهک بارانی هم به نمایش در آمد. [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/37IranMilitaryForum_NET_ArmyDay2010.JPG][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_37IranMilitaryForum_NET_ArmyDay2010.JPG[/img][/url] به نظر میرسد شهاب 3 های جدید با کلاهکی شبیه پستانک(که در تمام موشک های بالستیک جدید ایران به کار میروند) ساخته میشوند. عکس بالا چنین موشکی را نشان میدهد. توجه کنید که موشک با توجه به اندازه ی بالک ها نسبت به بدنه از نوع شهاب 3 بی نیست. [b]شهاب 3 بی/قدر اس؟/قدر ام؟[/b] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/lujk4chhngxzsqxh7o3n.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_lujk4chhngxzsqxh7o3n.jpg[/img][/url] شهاب 3 بی نامی است که غربی ها روی نسل جدید موشک شهاب گذاشته اند. نام ایرانی این موشک معلوم نیست ولی با توجه به سخنان فرماندهان در رزمایش موشکی اخیر (سال 90) به نظر میرسد نام این موشک قدر اس یا قدر ام باشد. اولین حظور این موشک و رونمایی از آن در رزمایش پیامبر اعظم 3 در سال 2003 بود. تغییرات ظاهری این موشک شامل تغییر در طول موشک، شکل کلاهک و اندازه ی بالک ها نسبت به بدنه است. برد این موشک 2000 کیلومتر اعلام شده است. تغییرات درونی طبق گفته ی مسئولین "افزایش دقت و انجام مانور قبل از برخورد برای کم کردن احتمال نابودی موشک توسط ضد موشک ها" است. کلاهک با توجه به شکلش وزن کمتری دارد. شهاب 3 بی احتمالا از سیستم هدایت پیشرفته تری استفاده می کند. این موشک احتمالا در حال حاضر نیز تولید می شود. اما معلوم نیست به چه تعداد. غربی ها برد موشک را به این نسبت میدهند که ایران بدنه را با آلومینیوم ساخته. نه فولاد. کاری که کره ای ها در ساخت موشک نودونگ 2 کردند. در سال 2010 در رژه ی کره ی شمالی موشک نودونگ با کلاهکی بسیار شبیه به کلاهک موشک های ایرانی دیده شد. به نظر می رسد این موشک همان نودونگ 2 باشد. بنابر این چند احتمال وجود دارد: 1:این موشک در ایران بهینه سازی شده باشد و سپس کره ای ها این طرح را با همکاری ایران اجرا کرده باشند. کره ای ها موشک خود را زودتر به نمایش گذاشته باشند. ایران تا زمان تهدید صبر کرده و سپس موشک خود را رونمایی کرده است. این احتمال کمی نامعقول است. 2:این موشک بهینه سازی کره ای ها باشد. آنها موشک را رونمایی کرده اند (گرچه هیچ عکسی منتشر نکرده اند). ایران به علت رابطه اش با کره ای ها در زمین هی موشک شهاب 3 این طرح را مانند موشک نودونگ خریده باشد. 3:این موشک نتیجه ی یک پروژه مشترک بین ایران و کره ی شمالی بعد از اعلام نیاز ایران به افزایش کارایی موشک شهاب 3 برای حملات متعارف باشد. 4:این موشک نتیجه ی سیر تکاملی متفاوتی باشد که کره و ایران جداگانه در پیش گرفته اند. کره ای ها ابتدا موشک با بدنه ی آلمینیومی را ساخته اند. سپس ایرانی ها با تعویض کلاهک و سیستم هدایت و اندازه ی بالک ها تغییرات عمده ای در قدرت موشک به وجود آورده باشند. نتیجه موشک شهاب 3 بی شده است و کره ای ها هم از ارتقای ایرانی ها استفاده کرده باشند. 5:این احتمال هم مطرح است که کره ای ها فقط به شکل کلاهک جدید ایرانی علاقه نشان داده باشند. موشک دیده شده در رژه ی کره ی شمالی موشک نودونگ 1 با تغییرات بر روی کلاهک باشد (مانند شهاب 3 های جدید ایران که در بالا به آنها اشاره شد). هر چه باشد کره ای ها هم بمب اتم دارند و هم تسلیحات شیمیایی مخرب. نیازی به دقت بالا در موشک های آنها دیده نمیشود. در کل احتمالا درست بودن نظریه ی 4 بیشتر است. ولی من به شخصه هیچ کدام از نظریه ها را رد نمیکنم. یکی از دلایلی که نظریه ی 4 درست تر به نظر میرسد این است که موشک پاکستانی غوری هیچ گاه از کلاهک های جدید استفاده نکرده. ولی احتمالا از بدنه ی آلومینیومی استفاده می کند. به نظر میرسد رابطه پاکستانی ها با کره ی شمالی زود تر از انتقال تکنولوژی کلاهک ها تمام شده است. حرف و حدیث پشت خود کلاهک جدید زیاد است. عده ی زیادی آن را طراحی ایران میدانند. ولی فردی که خود را یکی از سرداران سپاه پناهنده شده به ایران معرفی میکند و "می خواهد نامش فاش نشود" ادعا می کند اوکراینی ها کلاهک را طراحی کرده اند، کره ای ها قطعات آن را به ایران داده اند و پاکستانی ها مواد لازم را به ایران فروخته اند. این ادعاییست که نمیشود به سادگی از آن گذشت ولی چند پرسش اساسی در این زمینه به وجود می آید. 1: با وجود این که اوکراینی ها روابط خوبی با ایران دارند، تا به حال خبری از کمک های موشکی آنها به گوش نرسیده (برخلاف روسیه، چین یا کره ی شمالی). چه طور ایران توانسته این طور بی سر و صدا از اوکراینی ها کمک بگیرد؟ 2:اوکراینی ها به علت واقع شدن در یکی از صنعتی ترین مکان های اتحاد جماهیر شوروی بنیه ی خوبی دارند. ولی تا به حال موشک تهاجمی به این شکل نساخته اند. بلکه بیشتر در زمینه ی ساخت ماهواره بر فعالیت کرده اند. چه طور می شود اوکراینی ها وقتی هنوز موشک بالستیک خود را نساخته اند، به فکر طراحی کلاهک آن برای کشور ایران بیفتند؟ حتی اگر این طور باشد چه طور ایران از اوکراین (که توان خوبی در زمینه ی تولید قطعات موشک دارد) قطعه نمیخرید؟ 3:چرا این شکل کلاهک تا قبل از رژه ی اخیر روی موشک های کره ای دیده نشده بود؟ به هر حال آن ها تنها همین یک موشک را نمی ساختند و در این فاصله چندین موشک را آزمایش کرده بودند. 4:چه گونه پاکستان بدون مناسبات قبلی در این زمینه اقدام به فروش مواد لازم برای ساخت این موشک ها کرده بود؟ سابقه ای در این زمینه در دست نیست. 5:و از همه مهمتر، چگونه سازمان های اطلاعاتی کشور های غربی خبری از این معاملات گسترده توسط ایرانی که در آن زمان تمام حرکاتش تحت نظر این سازمان ها بود، نداشتند؟ نکته ی دیگری که در مورد شهاب 3 بی مطرح است، بحث جدا شدن کلاهک از موشک در فاز پایانی پرواز است. مشکل نبود راه مشخص برای کنترل کلاهک در این فاز است. چون شهاب 3 بی برای این کار به موتوری دیگر در کلاهک (که ساخت آن از ایران به علت افزایش هزینه ی ساخت موشک بعید است) یا بالک های متحرک مانند موشک فاتح 110(که تا به حال روی این موشک دیده نشده اند) نیاز دارد. آخرین مدرک برخورد کل موشک شهاب 3 به هدف در فیلم رزمایش موشکی اخیر است. البته فیلم مذکور ممکن است برای موشک شهاب 3 عادی باشد. با توجه به شواهد نظر شخصی بنده عدم جدا شدن کلاهک از موشک در فاز پایانی است. ولی لزومی بر صحت این موضوع نیست. عده ای کلاهک جدید را دارای سیستم کنترلی مانند موشک زلزال در فاز پایانی دانسته اند. به دلیل این که تا به حال فاز پایانی موشک دیده نشده، نمی توان در این مورد هم نظر قطعی داد. [b]قدر 1[/b] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/IMG_0961%7E0.JPG][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_IMG_0961%7E0.JPG[/img][/url] تفاوت این موشک با شهاب 3 بی تنها حدود 20-30 سانتی متر افزایش ارتفاع در پایین کلاهک است که با تو جه به مکان لوله های انتقال سوخت مشخص است. تفاوت های دیگر این موشک با شهاب 3 معلوم نیست. شاید این فضا برای سیستم هدایت یا کلاهک سنگین تر باشد. [b]قدر 110[/b] به نظر می رسد نوعی شهاب 3 بی با ارتفا بیشتر و در نتیجه سوخت بیشترو برد بیشتر باشد. اطلاعات دقیق تری از این موشک در دست نیست. [b]قدر ؟؟؟[/b] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/_DSC0149.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb__DSC0149.jpg[/img][/url] به نظر می رسد این موشک شهاب 3 با کلاهکی متفاوت از تمام کلاهک های دیده شده باشد. اطلاعات بیشتری از این موشک هم در دسترس نیست. (با عرض پوزش از خوانندگان تصویر ابتدای مقاله در مورد این موشک درست نیست) [b]قیام 1[/b] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/preview_n00050343-r-b-009.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_preview_n00050343-r-b-009.jpg[/img][/url] می توان قیام 1 را نسل جدید موشک شهاب 2 دانست. مهمترین ویژگی این موشک نداشتن بالک های پایدار کننده است. این یعنی ایران توانسته با سیستم هدایت پیشرفته ای جای خالی آنها را پر کند. حذف بالک به معنی کم شدن مقاومت هوا و در نتیجه افزایش برد موشک است و برتری دیگر آن کم شدن سطح مقطع راداری موشک و افزایش بقاپذیری آن است. این موشک که جدیدا به تولید انبوه رسیده بردی معادل 750 کیلومتر دارد. شکل کلاهک مانند تمام موشک های پیشین عوض شده است. موتور موشک با موتور موشک شهاب 2 یکیست. بدنه طبق اندازه گیری ها (که البته هیچ کدام دقیق نیستند) کمی کوتاه تر از شهاب 2 است و حدود 10.5 متر طول دارد. این که از ابتدا نام این موشک قیام 1 اعلام شده می تواند مبین این باشد که ایران قصد ساخت موشکی به نام قیام 2 (بر پایه ی شهاب 3) و یا شاید حتی ساخت قیام 3 (بر پایه ی قدر 110 یا سجیل) را دارد. به احتمال بسیار زیاد با تولید این موشک دیگر شهاب 2 یا 1 تولید نخواهند شد. [b]ماهواره بر سفیر[/b] شهاب 3 بستری برای ساخت ماهواره بری به نام سفیر برای ایران شد. تا کنون (شهریور 90) 2 ماهواره ی امید و رصد با این موشک به فضا پرتاب شده اند و ایران را نهمین کشوری کرده اند که با موفقیت ماهواره ای را در جو زمین قرار داده است. تست اولیه ی این موشک به گفته ی غربی ها ناموفق بوده. ولی این ماهواره بر تا کنون 2 ماهواره را با موفقیت در مدار زمین قرار داده. توان کم آن باعث شده ایران به دنبال موشک های قدرتمند تر برای پرتاب ماهواره باشد. نکته ی مهم در مورد ماهواره بر سفیر مرحله ی دوم آن است که به نظر میرسد نمونه ی کوچک شده ی موتور موشک موسادان کره ای باشد. معلوم نیست ایران ان موتور را خود ساخته باشد یا از کره خریده باشد. این موتور احتمالا در مرحله ی دوم موشک اونها 2 کره ای که نتوانست ماهواره ی خود را در جو قرار بدهد استفاده می شود. سوخت مورد استفاده در آن نیز با سوخت مورد استفاده در شهاب 3 متفاوت است (این موشک از سوخت گران قیمت ولی قدرتمند UDMH استفاده میکند) . مرحله ی دوم برای هدایت از چند جک هیدرولیکی برای تغییر جهت خود موتور استفاده می کند. در کل خیلی از کارشناسان این موشک را قدم مهمی برای ایران در زمینه ی ساخت موشک های با برد بیشتر میدانند. به گفته ی این افراد سفیر میتواند محموله ای 50 کیلوگرمی را 4000 کیلومتر جابه جا کند. مشکل این است که سفیر از سوخت و احتمالا موتوری بسیار پرهزینه استفاده می کند. موشک سفیر از همان لانچر موشک شهاب 3 استفاده میکند. نسل دوم موشک سفیر به نام موشک سفیر بی قرار است به زودی ماهواره ی فجر را به فضا پرتاب کند. تراست موتور این موشک افزایش یافته و بعضی منابع خبر از استفاده از بوستر را روی این موشک می دهند. ---------------------------- تا اینجا در مورد موشک هایی بحث کردیم که وجودشان اثبات شده است. از این جا به بعد در مورد موشکهایی حرف میزنیم که در دست طراحی اند یا غربی ها در مورد آنها ادعاهایی کرده اند. هنوز معلوم نیست این ادعا ها تا چه حد صحت دارند. [b]ماهواره بر سیمرغ[/b] این موشک که معلوم نیست تا چه سالی به بهره برداری خواد رسید قرار است ماهواره های 100 کیلوگرمی ایرانی را به مدار 700 کیلومتری سطح زمین ببرد. موتور مرحله ی اول آن از کنار هم گذاشتن 4 موتور شهاب 3 به دست آمده و موتور مرحله ی دوم آن احتمالا موتور مرحله ی دوم ماهواره بر سفیر است. اگر این موشک عملیاتی شود می تواند شروعی بر فرستادن ماهواره های مختلف ایرانی به فضا باشد. با وجود شباهت زیاد این ماهواره بر به اونها 2، این دو موشک کاملا با هم متفاوت اند. سیمرغ از 4 موتور شهاب 3 استفاده میکند. اونها 2 از موتور موشک دونگ فنگ 3 چینی که خود از 4 موتور تشکیل شده استفاده می کند و این را با مقایسه ی نازل های این موشک ها به راحتی می توان فهمید. موشک سیمرغ از 4 توربوپمپ مجزا برا یپمپاژ سوخت به موتور استفاده می کند. ولی اونها 2 از 1 توربوپمپ. اونها 2 بالک ندارد. ولی سیمرغ دارای بالک است. سال 91 به عنوان سال اولین پرتاب سیمرغ معرفی شده است. [b]شهاب 4[/b] با وجود این که مقامات ایرانی اعلام کرده اند موشک شهاب 3 آخرین موشک از سری شهاب خواهد بود، غربی ها ادعا می کنند ایران روی موشک با برد بیشتری به نام هایی شهاب 4 کار میکند. به گفته ی بعضی ها قرار است این موشک کپی تاپه دونگ 1 کره ای باشد. به نظر نمیرسد ایران هیچ گاه قصد ساخت این موشک را داشته. چون موشک های موثرتری مانند سیل با همان برد را دارد. [b]شهاب 5[/b] عینا مانند بالا. قرار بوده این موشک کپی تاپه دونگ 2 کره ای باشد. [b]پروژه ی کوثر[/b] تنها موشکی که به نظر میرسد ایران واقعا روی آن کار میکرده (برخلاف شهاب 4 و 5) پروژه ی کوثر است. دلیلش اطلاعات به ظاهر مرتبی است که از این موشک موجود است. کل پروژه این است که ایران تلاش می کرده با مهندسی معکوس موتور موشک اس اس 4 روسی یک موشک قاره پیما بسازد. اطلاعاتی از فروش موتور این موشک به ایران توسط شرکت های روسی موجود است. معلوم نیست این اطلاعات تا چه حد موثقند ولی در کل جالب به نظر می رسند. به نظر میرسد این پروژه برای زمانی باشد که به قول غرب ایران تلاش داشته بمب اتم بسازد (طبق از گزارش سیا). چنین کاری توسط ایران اگر واقعا زمانی قصد ساخت بمب را داشته معقول به نظر می رسد. به هر حال هیچ خبر جدیدی در مورد این پروژه اگر واقعا وجود داشته به نیست. [b]موشک تندر 69[/b] تنها موشک سوخت مایع ایران که هیچ ربطی به اسکاد ندارد تندر 69 است. این موشک نمونه ی زمین به زمین موشک سام 2 یا اچ کیو 2 چینی یا صیاد ایرانیست.برد آن 150 کیلومتر است و مشابه موشک سی اس اس 8 چینی هاست. به نظر میرسد خط پروازی آن مانند موشک فاتح 110 باشد. با توجه به وجود موشکی مانند فاتح و این موضوع که هر دو در یک سال رونمایی شدند به نظر میرسد تندر 69 به آن شکل به تولید انبوه نرسیده یا اگر هم رسیده حتی در رژه ها هم به نمایش در نیامده. اما سال 90 زمان رزمایش موشکی پیامبر اعظم 4 یک موشک تندر "ضد کشتی" مانند آن چیزی که در فاتح 110 دیده شد مورد آزمایش قرار گرفت. شاید این آغاز فصل جدیدی از فعالیت این موشک در ایران باشد. نویسنده: امید.د (اسپهبد) استفاده برای عموم در صورت ذکر نام نویسنده مجاز است. _______________________________________________________________ امیدوارم خیلی چرت و پرت ننوشته باشم . چون به دو دلیل هول شده ام که مقاله رو زودتر تموم کنم. یکیش مشکل اینترنته و اون یکی مقاله ایه که می خوام در مورد اس 300 ایرانی بنویسم . به هر حال منتظر نظر دوستان هستم. در همین چند روز اخیر کار بر روی مقاله ی توان ایران در ساخت پروژه ای مشابه اس 300 رو شروع می کنم. __________________________________________________________________

[quote]و نکته بعدی اینکه شاید اون سطح دایره شکل متحرکی که جنگنده رو روش گذاشته بودن تحمل چند تن بار رو نداشته ![/quote] و حتی شاید دلیلی نمیدیدن که یه جنگنده ی واقعی رو از بین اون همه در و دیوار رد کنن در حالی که احتمال برخوردش با خیلی چیزا وجود داره و ممکنه باعث آسیب دیدنش بشه و بیارنش برای نمایش. (البته اگه نمونه ی کامل ساخته شده باشه)

دلتونو خیلی برای این صابون نزنید. قسمت اصلیش مونده که امیدوارم به خوبی پیش بره.

[quote][font=tahoma,geneva,sans-serif]امیدوارم حداقل کاکپیت تمام دیجیتال داشته باشه، یا Thrust vectoring یا رادار خیلی خوب[/font][/quote] والا من به یه جنگنده در سطح میگ 29 که موتور و رادارش ایرانی باشه و در نهایت یه سیستم پرواز با سیم هم داشته باشه راضیم. تمام اینا به کنار، به فرض جنگنده ی خوبی ساخته باشیم (که با توجه به بودجه بعیده)، چه موشکی میخوایم روش سوار کنیم؟ اگه چیز درست و حسابی باشه نیاز به دو تا پروژه ی درست و حسابی برای تولید موشک های هوا به هوای راداری و گرمایاب هم داریم.

[quote]در ضمن ، در جنگنده تنها جایی که چندان مهم نیست ساخت داخل باشه یا نباشه ، همین موتورش هست ... اصل اونیک و رادار و سیستم کنترل آتش هست که باید داخلی باشه چون هدف جمینگ هستند ...[/quote] کاملا درسته. اما خوب چه کنیم که یه آر دی 2000 ساده رو هم بهمون ندادن وگرنه مرض که نداریم.

شهاب ثاقب عزیز. البته اون تصویر، تصویر خوبیه. اما یادمون باشه که به این معنی نیست که دقت موشک 8 متره. دقت 50 متر یعنی نصف موشک های پرتاب شده میخورن درون یک دایره به قطر 50 متر. حالا ممکنه 1 متری هدف بخورن، ممکنه 10 متریش و یا حتی 100 متریش. شاید دقت فاتح-110 نسل 4 واقعا 8 متر باشه. ولی اون تصویر هیچ گونه چیزی رو نشون نمیده. امیدوارم منظورمو فهمیده باشین. البته همون طور که گفتم کلاهک فاتح انقدر هست که دقت 50 متری هم براش کفایت کنه.

[quote name='Haj_Rezvan' timestamp='1359712325' post='296893'] دیگه سردار حاجی زاده که نمیان دروغ بگن واسه دقت یه موشک....! [/quote] دقیق گفتن 8 متر؟ سهیل جان منبع مکتوبی در این مورد دارین؟ به هر حال ما میدونیم که فاتح-110 نسل 3 به اندازه ی کافی دقیق بود. حالا نسل 4 دقیق تر باشه... نمیدونم. آخه احتمالا گرون تر هم هست و اگه کلاهکش واقعا 650 کیلو باشه دیگه نیازی به این دقتا نیست. شایدم نسل 4 از جی پی اس استفاده می کنه که هم ارزون تره هم دقت خوبی بهش میده؟

من فقط خدا خدا می کنم این مثل اون جریان اس پی جی 9 نشه. اگه بفهمیم که این یه فانتوم بوده که دو تا سکان عمودی بهش چسبوندن دیگه آبرو واسمون نمیمونه. متاسفانه وقتی کلماتی مثل "فوق مدرن" و "فوق العاده" و ... رو میشنویم به احتمال فراوان با یه چیز سرکاری رو به روئیم.

[quote]برادر من شما طولشو حساب نکن اون چیزی که اینجا مهمه و دقتشو نشون میده عرضشه چون کوچیکتره!![/quote] ببخشید من متوجه این قسمت نشدم. اگه میشه یه کم واضح تر بیان کنید. در کل به نظر من فاتح برای یه موشک تاکتیکی غیر اتمی انتخاب مناسب تریه. یکی از موفق ترین پروژه های ما تا الان همین موشک بوده. ببینید در عرض 10 سال تا کجا پیش رفته.

[quote name='SHAHABESAGEB' timestamp='1359711240' post='296875'] حالا که صحبت از هدفگیری موشک کروزه آیا این پدافند (نمونه های چینی و فرانسوی) میتونه سطح مقطع کم رو به موقع شناسایی و رهگیری کنن؟ [quote] چرا. همون کاربر بودم. شما اگه میخواین میتونید بگین تمامش ایرانیه و من همه چیزو میدونم و .... باشه. اما حتی اگه خط تولیدشو نشون بدن معلوم نیست قطعات حساسش (سیکر، تراشه ها و ...) توی ایران تولید بشه. مگر این که ساخت اون ها رو هم نشون بدن. [/quote] بنده هم با شما موافقم ولی ممکنه ما این پدافند رو تماما خودمون طراحی کرده باشیم و صرفا قطعات الکترونیکی و بعضی از قسمت هارو( موتور کشنده - قطعات هیدرولیکی و...) از خارج وارد کرده باشیم و حتی میشه از سیکر موشک شاهین و شلمچه تو موشک طائر 2 استفاده کرد! در زمینه الکترونیک به نظرم بلاروس یکی از کشورهای خوب در این زمینه هست که میتونیم از امکاناتش (خصوصا در زمینه الکترونیک) استفاده کنیم. [/quote] در مورد سوالتون: کروتال/اچ کیو 7 بر روی ناو ها اصولا برای مقابله به موشک های کروز ضد کشتی استفاده میشه. پس باید بتونه به موقع شناساییشون کنه. درسته. اما اگه از سیکر شاهین و شلمچه توی طائر استفاده بشه، به نظرتون دیگه این موشک همون سام-17 هست؟ آیا در این صورت میتونیم بگیم ما توان ساخت/مهندسی معکوس تور رو داریم؟

[quote name='TALASH' timestamp='1359711049' post='296872'] برادر اسپهبد فکر میکنم برد خلیج فارس خیلی بهتر باشه! چرا اتفاقا مشخصه! نابودی حداقل دو فروند کشتی نسبتا کوچیک! [/quote] برد خلیج فارس 300 کیلومتر اعلام شده و راستش رو بخواید من نمیدونم چه طوری با این سوخت و وزن کلاهک قراره به برد بیشتری برسیم. در مورد خلیج فارس هم باید توجه کنیم که یه سیکر الکترواپتیکی روی موشک سوار شده! اون دقت هم به خاطر این سیکر به وجود اومده در حالی که فاتح نسل 4، یا حداقل اونی که به ما نشون دادن، این جستجوگرو نداشت. هیچ کدوم از اون کشتی ها هم "کوچیک" نبودن. مگر این که نفت کش های متوسطو کوچیک در نظر بگیریم.

[quote name='Morteza313' timestamp='1359710091' post='296862'] سوال: قرار داد خرید با توسعه یا تولید تحت لیسانس بعد از خریداری نمونه های اول منافاتی داره؟ ببینید داریم به ابتدایی ترین بحثهای ممکن می رسیم [/quote] در حالت عادی، نه. در وضعیت فعلی تحریم های ما: بله. دیدیم که حتی اس-300 هایی که خریداری شده بود رو بهمون تحویل ندادن. یعنی حتی اجازه ی خرید هم نداریم. چه برسه به تولید تحت لیسانس! به هر حال شما جواب نکته ی اصلی من رو ندادین. من میگم حتی اگه بوک و تور به وفور هم در دسترس باشه (که نیست) باز هم یازهرا رو باید تولید و استفاده کنیم.

[quote name='Haj_Rezvan' timestamp='1359710266' post='296865'] [quote] [right][background=rgb(248, 248, 255)]صاویر خلیج فارس نشان می دهند که موشک به صورت کامل بر روی هدف فرود می آید.البته دقت موشک های فاتح به هیچ وجه کم نیست و با توجه به تصاویر می توان دقتی حدودا 50 متری یا کمتر را برای آن در نظر گرفت. اما طریقه ی هدایت این دو متفاوت است[/background][/right] [/quote] دقت 8 متریش یادت رفت....! [/quote] نوشتم 50 متر یا کمتر. حالا دقیقش که معلوم نیست چقدره.

[quote]دوستان بنظرتون اگه پدافند سوریه مجهز به یازهرا بود اصولا جنگنده های اسراییلی می تونستن وارد اسمان سوریه بشن؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟[/quote] بله میتونستن. مگر این که جنگنده های اسرائیلی در ازتفاع خیلی پایین مثلا 500-1000 هزار پایی پرواز می کردن. یازهرا برای مقابله با همچین چیزی ساخته شده. باید از بوک هاشون استفاده می کردن که البته الان پدافند هوایی سوریه خیلی وضعش خرابه.

فاتح-110 نسل 3/4 vs هاتف-3 (غزنوی) برد: در نگاه اول برتری بسیار جزئی (10 کیلومتری) فاتح-110 به چشم می آید . البته برد خود فاتح-110 ممکن است کمتر از میزان اعلام شده (300 کیلومتر) باشد اما احتمالا این میزان جزئی تر از آن است که بخواهد تفاوت جدی بین برد این دو موشک ایجاد کند. میتوان برد را برای این دو موشک یکسان در نظر گرفت. برتری:هیچ کدام ابعاد و وزن: موشک غزنوی بزرگتر و سنگین تر از فاتح-110 است. طول آن حدود 1 متر، قطر آن حدود 20 سانتی متر و وزن آن حدود 1600-1500 کیلوگرم بیشتر از فاتح است. این تفاوت نگهداری، حمل و پرتاب هاتف-3 را سخت تر می کند. در اصل، موشک فاتح 110 را میتوان به صورت دو تایی از پرتابگر های جدید ذوالفقار شلیک کرد. همچنین ابعاد بزرگتر غزنوی تلفات انرژی آن را نیز بیشتر می کنند. برتری:فاتح-110 سر جنگی: فاتح-110 نسل 3 با استناد به مشخصات موشک خلیج فارس، دارای کلاهکی با وزن 650 کیلوگرم می باشد. این میزان برای هاتف-3 تنها 500 کیلوگرم است. این را نیز باید در نظر داشت که هاتف 3 به دلیل قطر بیشتر، توان حمل کلاهک های هسته ای را نیز داراست اما فاتح-110 کلاهکی نسبتا باریک و کشیده دارد. به غیر از این وزن کلاهک فاتح-110 نسل 2 ، 450 کیلوگرم است که کمی کمتر از هاتف 3 می باشد. پس بنابراین: در صورتی که وزن سر جنگی فاتح-110 نسل های بالاتر همان 450 کیلوگرم باشد:برتری قاطع غزنوی در غیر این صورت:برتری نسبی فاتح-110 سیستم هدایت: موشک های پاکستانی به کلاهک های جداشونده ی هدایت پذیر خود معروفند. این کلاهک ها با موتور های کوچکی به سمت هدف هدایت می شوند و دقت بالایی (20، 30 یا 50 متر بسته به منابع) را برای موشک رقم می زنند. تا این جا هیچ منبع قطعی مبنی بر جدا شدن کلاهک فاتح-110 وجود ندارد و برعکس، تصاویر خلیج فارس نشان می دهند که موشک به صورت کامل بر روی هدف فرود می آید.البته دقت موشک های فاتح به هیچ وجه کم نیست و با توجه به تصاویر می توان دقتی حدودا 50 متری یا کمتر را برای آن در نظر گرفت. اما طریقه ی هدایت این دو متفاوت است. هاتف 3 که به صورت عمودی پرتاب می شود مسیری بالستیک را برای رسیدن به هدف می پیماید. این کار زمان پرتاب را کاهش می دهد. ولی فاتح-110 به صورت قوس دار پرتاب می شود و در طی حرکت تنها اصلاح مسیر می کند. این روش باعث می شود که قبل از پرتاب زمانی صرف محاسبه های بالستیک شود تا زوایای مناسب به دست آید. به علاوه فاتح برای هدایت از بالک استفاده می کند که تلفات انرژی بیشتری نسبت به روش کنترل بردار رانشی در غزنوی دارد. به علاوه جدا شدن کلاهک هاتف-3 شانس مقابله ی آن با سیستم های پدافندی را بیشتر می کند. برتری نسبی:غزنوی قیمت: اطلاعات مشخصی از قیمت هیچ یک از این دو موشک در دست نیست. اما شاید بتوان با استفاده از تکنیک مقایسه ی اجزا دید کلی در این مورد به دست آورد. غزنوی از سوختی با قدرت کمتر نسبت به سوخت موشک فاتح استفاده می کند. به همین خاطر است که این موشک با وجود ابعاد به مراتب بزرگترش، برد یکسانی با فاتح دارد. اما به احتمال زیاد این سوخت ارزان تر از سوخت با پایه ی HTPB استفاده شده در فاتح است. البته ابعاد بزرگتر موشک غزنوی قیمت آن را بالا می برند. ابعاد بزرگتر به معنی مواد اولیه ی مورد نیاز (از جمله سوخت) بیشتر است. به نظر من بدنه و موتور این دو موشک تفاوت قیمت چندانی ندارند. خصوصا با این علم که ایران خط تولید موتور های مشابه موشک زلزال را نیز از قبل ایجاد کرده. پرتابگر موشک غزنوی از نوع تخصصی و همان پرتابگر موشک اسکاد یا نمونه های مشابه چینی است در حالی که فاتح 110 را میتوان از لانچر های متنوع با قیمت های متنوع شلیک کرد. لازم به ذکر است که بعضی از آنها از شاسی کامیون های تجاری استفاده می کنند که خود قیمت تمام شده را پایین می برد. قیمت سیستم هدایت موشک پاکستانی مطمئنا بیشتر از قیمت سیستم هدایت موشک فاتح است. از آن جایی که سامانه های هدایت بخش زیادی از قیمت موشک را تشکیل می دهند، می توان گفت که به احتمال زیاد قیمت تمام شده ی فاتح-110 کمتر از غزنوی است. برتری:فاتح-110 جمع بندی قیمت کمتر فاتح به معنی آن است که می توان تعداد بیشتری از آن تولید کرد و ابعاد کمتر آن هزینه ی نگهداری و حمل و نقل را کاهش می دهد. به علاوه فاتح-110 را می توان با پرتابگر های دو تایی و 3 تایی نیز شلیک کرد. با وجود این که سیستم هدایت غزنوی پیشرفته تر است، اما سیستم ارزانتر فاتح نیز به اندازه ی کافی موثر است و باعث کاهش محسوس دقت آن نمی شود. در نهایت کلاهک سنگین تر فاتح-110 (در صورت وجود) می تواند تخریب بیشتری در منطقه ی هدف بر جای بگذارد. با بودجه ی یکسان، فاتح-110 نتیجه ی به مراتب بهتری نسبت به غزنوی می دهد. البته ساخت کلاهک های اتمی برای این موشک سخت تر است (اما پاکستان با موشک نصر نشان داده که توانایی ساخت کلاهک های به مراتب کوچکتری را نیز داراست). پس در آخر می توان گفت که موشک فاتح-110 برتر از موشک هاتف-3 است. *نکته:می توان با تغییر سوخت موشک غزنوی به انواع قدرتمندتر، بردی حدود 700-800 کیلومتر را برای آن به ارمغان آورد. اما در این صورت این موشک دیگر همرده ی فاتح-110 نیست که بخواهد با آن مقایسه شود.

[quote name='zareb' timestamp='1359694457' post='296831'] [quote][size=4]جناب اسپهبد شما همون کاربری نبودی که روز مراسم رژه 31 شهریوربعد از رونمایی از رعد تو همین سایت مدام دادو فریاد کردی که اقا این سامانه رعد ماکته دقیقا خاطرم هست شما تا قبل از فیلم تست سامانه رعد حرف خودت رو پس نگرفتی...کار به جایی رسید که حتی عکاس محترم سایت جناب M-ATF هم به شما خرده گرفت و علنا گفت جناب اسپهبد شما خیلی بدبینی [/size]تازه برای اینکه شما رو قانع کنه تصاویر خیلی نزدیکی از موشک گرفت و کدهای رو بدنه موشک رو نشون داد اما باز هم شما پشت سرهم گفتی رعد ماکته تازه بعد از فیلم تست هم شما عنوان کردی یحتمل سامانه با کمک بلاروس و چین و....ساخته شده [right] [background=rgb(247, 247, 247)]همین الانم هم تو این تاپیک بخصوص زمانی که بحث رعد به میان اومد شما میگی [size=4]از کجا معلوم که سامانه رعد ایرانی باشه؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟[/size]یعنی دقیقا همون حرف چند ماه قبل...[/background][/right] چرا. همون کاربر بودم. شما اگه میخواین میتونید بگین تمامش ایرانیه و من همه چیزو میدونم و .... باشه. اما حتی اگه خط تولیدشو نشون بدن معلوم نیست قطعات حساسش (سیکر، تراشه ها و ...) توی ایران تولید بشه. مگر این که ساخت اون ها رو هم نشون بدن.[/quote] دوست من یه بار بگو کل دل و روده همه سامانه ها رو موقع تولید نشون بدن تا شما باور کنی . [/quote] نیازی به کل دل و رودش نیست. اگه یه چند لحظه ساخت چیپ ها و قطعات الکترونیکی پیشرفتشو نشون بدن کافیه. بقیشو میدونم میتونیم بسازیم.

مهم ترین تفاوت هاتف 4 یا قیام سوخت جامد بودنشه که خیلی بهش کمک می کنه. سرعت بیشتر موشک، زمان کم برای پرتاب و ارزون تر بودن از مزایای هاتف 4 هستن. تنها مزیت قیام 1 کوچیکتر بودن قطرشه که حمل و نقل موشک رو راحت می کنه. کلاهک هاتف 4 هم به مراتب بیشتر از کلاهک قیامه. البته با توجه به این که قیام بالک نداره میشه فهمید که سیستم هدایت پیشرفته تری داره. در کل رای من به هاتف چهاره ولی من فکر می کنم ما هدف آنچنانی در برد 800 کیلومتری نداشتیم و برای همین خیلی دنبال موشک های با این برد نرفتیم. مقایسه ی جالب تری رو میشه بین هاتف 3 و فاتح-110 نسل های 3 و4 انجام داد که به برتری نسبی فاتح می رسه.

[quote]لازمه این بحث اینه که شما مصاحبه سفیر ایران در مسکو که چهار پنج سال پیش از خرید بوک گفته بود رو خونده باشید یا یه سر اول به گزارش موسکو دیفنس بریف بزنید، وقتی برای منشع رعد هم باید سند مدرک ارائه بدیم واقعا چی مونده برای بحث؟ [/quote] خود شما الان دارین میگین بوک رو 5 سال پیش خریدیم (زمانی که هنوز تحریم سلاح نبودیم). دقت کنید: "خریدیم". نساختیم (گرچه من فکر نمیکنم این طوری باشه). ولی شما قبل تر چی گفتین؟ [quote]واقعا فکر می کنید "ساختن" بوک، ارتقا و مدیفیکیشن بوک ساده تر از ساخت تور هست؟[/quote] [quote]باید بیایم یسری پیش فرض که معلوم نیست از کجا اومدن (معمولا از نا کجا آباد صحبت با یسری درجه دار حاشیه نشین) رو بکوبیم تا یه نتیجه عجیب غریب که از اونها حاصل شده رو نقض کنیم؟ این وقت رو بر من و خودتون ببخشید، یکسری چیزها رو مرور زمان حل خواهد کرد.[/quote] ببخشید، کدوم نتیجه ی عجیب غریب؟ این که میگم نباید تور رو برای هر موشک کروزی که با چیزای ارزون تر هم میشه زدن حروم کرد عجیب غریبه، یا این که میگم کپی کردن هر چیزی، کار هر کسی نیست؟ دوست عزیز. بوک و تور سامانه های دهه ی 60 میلادی نیستن که ما بتونیم بدون مشکل خاصی کپیشون کنیم و تازه کلی هم ارتقاشون بدیم. چندین دهه تجربه و دانش و تحقیقات پشت اینا خوابیده و ساختشون (فقط ساختشون) زیر ساخت های عظیمی میخواد که ما نداریم. اگه داشتیم الان وضع مملکت این نبود. [quote]پ.ن: چین پنتسایر رو کپی نکرد ال دی 2000 رو معرفی کرد، چون چین هدف ترکیبی و بازار نا متقارن اونچنان نداشت/ این هم از همون پیش زمینه هاست[/quote] جواب سوال اصلی منو ندادین. میگم چرا وقتی چیز های پیشرفته تر (چه تور، چه ال دی 2000، چه هر چیز دیگه) داره و یا به راحتی میتونه بخره هنوز داره اف ام 90 تولید میکنه و هنوزم داره این سیستمو توسعه میده. شما میگین ساخت اف ام 90 وقتی تور و پنتسیر و این جور چیزا هست پول هدر دادنه، من می گم پس احتمالا چینیا هم که مدیریتشون به شدت بهتر از ماست دارن بودجشونو هدر میدن. [quote][size=4]جناب اسپهبد شما همون کاربری نبودی که روز مراسم رژه 31 شهریوربعد از رونمایی از رعد تو همین سایت مدام دادو فریاد کردی که اقا این سامانه رعد ماکته دقیقا خاطرم هست شما تا قبل از فیلم تست سامانه رعد حرف خودت رو پس نگرفتی...کار به جایی رسید که حتی عکاس محترم سایت جناب M-ATF هم به شما خرده گرفت و علنا گفت جناب اسپهبد شما خیلی بدبینی [/size]تازه برای اینکه شما رو قانع کنه تصاویر خیلی نزدیکی از موشک گرفت و کدهای رو بدنه موشک رو نشون داد اما باز هم شما پشت سرهم گفتی رعد ماکته تازه بعد از فیلم تست هم شما عنوان کردی یحتمل سامانه با کمک بلاروس و چین و....ساخته شده همین الانم هم تو این تاپیک بخصوص زمانی که بحث رعد به میان اومد شما میگی [size=4]از کجا معلوم که سامانه رعد ایرانی باشه؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟[/size]یعنی دقیقا همون حرف چند ماه قبل...[/quote] چرا. همون کاربر بودم. شما اگه میخواین میتونید بگین تمامش ایرانیه و من همه چیزو میدونم و .... باشه. اما حتی اگه خط تولیدشو نشون بدن معلوم نیست قطعات حساسش (سیکر، تراشه ها و ...) توی ایران تولید بشه. مگر این که ساخت اون ها رو هم نشون بدن. [quote]حالا که این سامانه رو تا اینجا اوردن بهتر پروژه یازهرا رو به یه نتیجه قابل قبول برسونن یا بحث هزینه مادی مطرح بوده یعنی با علم به این موضوع که در اینده سامانه تور ایرانی وارد عملیات میشه با توجه به هزینه بالاش بهتره از یه سامانه ارزانتر ولی مطمین تو برخی نواحی که ارزش حیاتی کمتری داره استفاده بشه یا[/quote] [quote]یعنی قطعا مسولین قرارگاه پدافند بخوبی بهتر از هرکسی میدونن نباید انتظار عملکرد تور یا حتی پانتسیر رو از این یازهرا داشته باشن بعبارتی هرسامانه ای در حدپول و هزینه ای که صرفش شده توان داره نه بیشتر[/quote] حرف شما کاملا درسته. یازهرا برای نابودی موشک های کروز کم سرعت (مثل تامهاوک) سامانه ی خوبیه و این برای ما کافیه. دقت کنید که یه بخش خوبی از حملات توسط همین موشک ها صورت میگیره و اگه بشه با سامانه های ارزونتر اما به هر حال کارآمدی مثل یازهرا جلوشونو گرفت میتونیم سامانه های گرون تر مثل تور و پنتسیر رو برای تهدیدات دیگه مثل موشک های هوا به زمین و هارم و بمب های هوشمند نگه داریم. برای همین اصولا ساخت یازهرا نه تنها هدر دادن بودجه نیست، بلکه استفاده ی بهینه از اونه. این تمام اون چیزیه که من دارم میگم. و صدالبته جناب مرتضی 313 به هیچ وجه این طور فکر نمیکنن و میگن ما باید برای زدن هر هدفی از تور و پنتسیر استفاده کنیم چون اونا کارآمد ترن. برای همین ساخت یازهرا هدر دادن بودجس. اما استفاده از سامانه هایی که 70 برابر اون قیمت دارن برای زدن اهدافی که با یازهرا میشه زدشون اصلا هدر دادن بودجه نیست.

[quote]یک تصحیح کوچک، جایی که تور هست، جایی که پنتسایر هست ساختن افم90 هدر دادن سرمایه های مملکتیست که باید به قرون قرونش حساس باشه، مملکتی که در شرایط شکننده اقتصادی قرار داره[/quote] یک تصحیح کوچیک تر، کجا پنتسیر و تور هست؟ مگه الکیه ساخت اینا؟ اگه به همین سادگی بود که الان 40 تا کشور تور رو کپی کرده بودن! اگه به همین سادگی بود که هر کسی میومد واسه ی خودش یه چیزی شبیه تور توسعه میداد. پس چرا این طوری نیست؟ چون 90 درصد "تور" و "پانتسیر" سیستم های خفن الکترونیکی و مواد خاص (پروپلنت، مواد بدنه ی موتور، موشک و ...) به کار رفته توشه که کپی کردنشون کار حضرت فیله. شاید حتی دستگاه های مورد نیاز برای ساخت اینا تو کشور نباشه! فکر کردین تراشه ها و سنسورها رو میشه "کپی" کرد؟ فکر کردین با داشتن یه نمونه از پروپلنت میشه از "طرز" ساختش سر درآورد؟ به فرض این که با کلی هزینه تونستیم چنین کاری کنیم. همین حرف شما رو نقض نمیکنه؟ ما کلی بودجه رو صرف برنامه هایی کنیم که معلوم نیست آخرش موفق میشه یا نه و برنامه هایی که به نتیجه رسیدن رو ول کنیم؟ ساخت اف ام-90 هدر دادن سرمایه ی مملکته، اما کار یه پروژه ی پرهزینه با آینده ی نامعلوم نیست؟ میدونید چرا هندیا پروژه های نظامیشونو خیلی طول میدن و آخرش با کلی کمک از شرکت های خارجی نتیجش مضحک از آب در میاد؟ چون دقیقا همین جوری صفر یا صدی فکر میکنن. میگن بیاید جنگنده بسازیم. بیایم از اول تا آخرشو خودمون بسازیم از جمله موتور و رادارشو. [b]جنگندمونم باید جزو بهترین های دنیا (در نوع خودش) باشه[/b]. نتیجه چی میشه؟ میشه تجاس، که توسعه ی موتورش به علت نرسیدن تراستش به میزان تعیین شده متوقف شد (جالب اینه که موتورش همین الانم چیز خوبیه. اما چون میخوان حتما "بهترین" باشه...) و رادارشم هنوز بعضی کارای ساده رو هم نمیتونه انجام بده. آخرشم دست به دامان اسرائیل و آمریکا و فرانسه شدن که بیان توی پروژه بهشون کمک کنن و هنوزم بعد از 20 سال نتونستن جنگنده رو عملیاتی کنن. اگه یه کم [b]سطح توقعشونو[/b] می بردن پایین و لقمه ی بزرگتر از کلوشون بر نمیداشتن الان این مشکلاتو نداشتن. به جای این که این همه هزینه ی اضافی روی تکنولوژی هایی کنن که هنوزم به دستش نیاوردن، روی تکنولوژی های دست یافتنی تری سرمایه گذاری میکردن، حداقل یه "جنگنده" ساخته بودن که 1:کار میکردن 2:تا زمانی که ارتقا هایی که میخواستن به نتیجه می رسید میتونست از آسمون کشورشون دفاع کنه و نیازی نبود که نیگ 21 ها هنوزم سر پا بمونن و هر سال چند تاشون سقوط کنه. [quote]خود افم استاندارد 2 شلیک داره، هاوک3 شلیک بوک 3 شلیک و ...، بعد دوستان بحث صرفه اقتصادی می کنن![/quote] بله بحث صرفه ی اقتصادی می کنیم! با میخوایم با چی کار کنیم؟ میخوایم از مناطق حساسمون علیه موشک های کروز و اهداف بسیار پست دفاع کنیم. هم یازهرا این کارو می کنه، هم تور. فقط یه مشکلی هست. ما میتونیم با یه مقدار بودجه تعداد خیلی خیلی بیشتری یازهرا داشته باشیم تا تور. استفاده از تور برای نابودی موشک های کروز، در حالی که یه سامانه ی بسیار ارزون تر هم میتونه اون کارو انجام بده هدر دادن بودجه ی مملکته. نه اون چیزی که شما میگین. مثل تفاوت اینه که توی یه سرقت بانک، یه گروه از مسلسلای سبک و اسلحه ی کمری و این جور چیزا استفاده کنه، یه گروه دیگه از تانک و آر پی جی و توپخونه. مورد دومی مشخصا از اولی سر تره. تازه خیلی کارای دیگه هم میتونه بکنه. ولی خیلی منطقی تره که از گروه اول برای مقابله با سرقت بانک استفاده کنیم و دومی رو برای مقابله با چیزای دیگه نگه داریم. پیشنهاد می کنم یه نگاه به این تاپیک بندازین. http://www.military.ir/forums/topic/24002-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-fsv-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2/ آبرامز از هر جهت از این بهتر و همه فن حریف تره، ولی با این وجود دارن اینو توسعش میدن. عراق سال 2003 یه تعداد خیلی کم کروتال براش باقی مونده بود. یه فیلمی بود که نشون میداد با همین کروتال بسیار قدیمی نزدیک بود یه موشک کروزو بزنن ولی چون پدافندو توی یه نقطه ی غیر اصولی کار گذاشته بودن ساختمونا جلوی دیدو گرفتن و موشک به هدف نخورد.حالا ما توی جایی مثل نطنز چنین مشکلی نداریم. میتونیم از تور برای زدن هر چیزی که میاد سمتمون استفاده کنیم که با توجه به قیمت و تعداد تور (حتی اگه در حال ساختشم باشیم) هم هزینه ی زیادی رو متحمل میشیم و هم به احتمال زیاد به سرعت موشکامون تموم میشه و منطقه بی دفاع می مونه، یا میتونیم از یازهرا و مصباح 1 برای مقابله با موشک های کروز، از تور برای زدن موشک های پیشرفته تر هوا به زمین و بمب های هوشمند، و از توپ های سعیر برای شلوغ کردن آسمون و قراری دادن جنگنده ها استفاده کنیم. [quote]این بحثها نیاز داره یه پس زمینه هایی قبلا پخته شده باشه، من الان باید دلیل اینکه چین میله وای ال6 توسعه میده رو توضیح بدم؟ کدوم عقل سلیمی توانایی اقتصادی، هدف تسلیحاتی (چه فروش و چه رزم) کشوری مثل چین رو با ایران مقایسه می کنه؟[/quote] و چه کسی منکر توان بسیار بیشتر چین در همه ی زمینه ها نسبت به ایرانه؟ خوب چرا همین چین هنوز تور و پانتسیرو کپی نکرده؟ آیا اون نمیتونه و ما میتونیم؟ آیا دسترسی اون به بازار های جهانی کمتره و ما بیشتر؟ آیا بودجه ی اون کمتره؟ آیا وسعتش کمتر از ایرانه؟ نه. ولی میبینیم که چین هنوزم داره اف-ام-90 رو توسعه میده و استفاده میکنه و نمیگه :"وقعی تور هست چرا برم سراغ اف-ام-90". [quote]واقعا فکر می کنید ساختن بوک، ارتقا و مدیفیکیشن بوک ساده تر از ساخت تور هست؟ با لیسانس یا بی لیسانس، همون تور رو میومدیم رادار هشدارش رو آرایه فازی می کردیم که موقع روشن شدن از 200 کیلومتری جار نزنه جاش رو.[/quote] از کجا معلوم این بوک کامل توی ایران ساخته میشه؟ ما یه دفعه بدون هیچ گونه پیش زمینه ای یه خبر، چند تا عکس و یه فیلم از تستی داریم که توش 3 تا موشک شلیک شده و فقط یه بار برخورد نشون داده میشه. من به شخصه سه احتمال میدم: 1:قطعات اصلی رعد رو از چین وارد کردیم و بقیشو خودمون ساختیم و به یه شکل یه مقدار متفاوت سر همش کردیم. 2:قابلیت های این بوک در سطح همون هاوکه. شاید از سیکر شاهین و رادار های مرصاد استفاده میکنه. 3:یه چند تا بوک از بلاروس خریدیم و یه ذره تغییرشون دادیم که به اون کشور فشار نیاد. رادار هشدار آرایه فازی؟ شوخی میکنید! میدونید صاایران همین الانشم با این رادارای آرایه فازی تحت توسعش مشکل داره؟ میدونید ناو ولایت هنوز به آب انداخته نشده، چون رادارش هنوز آماده نیست در حالی که بقیه ی چیزاش آمادست؟ ما زمانی رادار هشدار آرایه فازی برای تور میسازیم که اصولا بتونیم یه رادار آرایه فازی عملیاتی تولید کنیم.

تازه اون میمون اصلیه که واقعا رفت فضا لباس سیاه تنش بود نه سفید!

[quote]ما در مورد Engagement Envelope حرف میزنیم، از این لحاظ کاملا به نظرم میشه رعد و یا زهرا رو مقایسه کرد، بیاید اینجوری به قضیه نگاه کنیم، یازهرا3 چه کاری می تونه انجام بده که رعد/بوک ما از اون عاجزه؟ توجیه اقتصادی اصلا دلیل خوبی نیست، قطعا خط تولید، طراحی، ساخت، آموزش، پشتیبانی (شبیه ساز، قطعه، سایت، طرح درگیری و ...) بسیار گرون تر از شلیک کردن یک تیر موشک طائر2 بیشتره.[/quote] اصلا این دو تا در یه سطح نیستن! یازهرا سامانه ی دفاع نقطه ایه. برای مقابله با موشک ها و هلیکوپتر ها و .... بوک یه سامانه ی پدافند هوایی برد متوسطه. اتفاقا کاملا هم توجیه اقتصادی داره. قیمت یه دونه طائر 2 شاید 20 برابر یه شهاب ثاقب باشه. ما که نمیتونیم با یه تعداد محدود طائر 2 که باید برای هواپیما های دشمن نگهشون داریم با هزاران موشک کروزی که به سمتمون شلیک میشه مقابله کنیم! چیزی که شما دارین میگین مثل این میمونه که بگیم وقتی اس-300 هست چرا بوک داشته باشیم یا وقتی جنگنده هست چرا اصلا موشک زمین به هوا داشته باشیم! اگه این طوری بود که چین همون بوک رو تولید می کرد و دیگه سراغ HQ-7 نمیرفت. به غیر از این شما فکر می کنید بوک به خوبی یا زهرا میتونه از پس اهداف توی ارتفاع پست بر بیاد؟ [quote]سوال من هم همین بود، یا زهرا قراره با چی درگیر بشه؟ یه رافائل رو در نظر بگیرید که از 40 هزار پایی سه تا ASSM رو رها می کنه، یکی رو سر همین سیستم دوتا رو هم مثلا روی پالایشگاهی که این سیستم داره ازش محافظت می کنه، یه سناریوی نتنها واقعی بلکه خیلی ساده سازی شده. جدا چه نقشی میشه تو همچین سناریویی برای یازهرا-3 در نظر گرفت جز شکست خوردن؟[/quote] باز هم یه مثال غلط. اصلا شهاب ثاقب برای چنین چیزی ساخته نشده. یک دور دیگه میگم:شهاب ثاقب برای مقابله با اهداف پست و نزدیک به زمین ساخته شده نه برای زدن هواپیمای جنگنده ای که حتی توی 10 پایی زمینه. [quote]بعضی از دوستان همین الان یازهرا-3 رو سیستم ضد سلاح درنظر می گیرن، این سیستم توانایی درگیری با سلاح رو داره اما مهمات کمش و قابلیت درگیری موازی خیلی کمی که داره از جرگه سیستمهای ضد سلاح خارجش میکنه،[/quote] این سیستم 4 تا موشک می تونه حمل کنه. به عکس های وزارت دفاع نگاه کنین میبینید که جای 2 تا موشک دیگه هم زیرشون هست. دفعه ی قبل هم موقع رونمایی فقط 2 تا موشک رو نشون دادن ولی تو رزمایش 4 تا روش نصب بود. شما برای ذفاع از یه منطقه حدودا 4-6 سیستم توی اون جا کار میذارین که میشه 24 موشک آماده. برخلاف بوک و امثال این ها تعویض موشک های این به مراتب ساده تره و سریع تره. جدای این که روی ناو ها تعداد بیشتری یازهرا میشه گذاشت تا بوک. [quote]به هیچ وجه مقایسه نکنید این سیستم رو با پنتسایری که دو تا توپ و 12 موشک و یا تور که 8 موشک اماده پرتاب داره[/quote] درسته. ولی ما که فعلا نمیتونیم تور و پنتسیر بسازیم. چون نمیشه ول کنیم بریم به امون خدا؟ خصوصا با توجه به این که این پروژه از خیلی وقت پیش شروع شده بود. البته باز هم قیمتو در نظر بگیرین. یازهرا حدود 200 هزار دلار قیمتشه، پنتسیر 14 میلیون دلار. تور هم 25 میلیون دلار. قاعدتا میشه با بودجه ی یکسان تعداد بسیار بیشتری یازهرا ساخت. پس بحث 12 موشک و 8 موشک منتفیه. یه دونه تور مسلما خیلی سر تر از یه یازهراست. اما با پول این میشه 100 تا یازهرا ساخت. این هم به کنار که ما مگه دیگه میتونیم تور و پنتسیر بخریم؟ [quote]یا زهرا3 زمانی ارزش داشت که بتونه به سرعت از شلتر بیاد بیرون، با یه گشت رزمی درگیر بشه فضا رو تمیز کنه و یک پوشش پایدار چند دقیقه ای مهیا کنه تا برای مثال 5 تا لانچر نور بتونن موشکهاشون رو سمت یک ناوگروه متخاصم شلیک کنن. اما حتی اگر بگیم که یازهرا رو پلتفرم ذوالفقار سوار شده، ایا امکان همچین کاری رو داره؟ نه نبود پوشش EW، مهمات کمش (عملا تنها برای درگیری مطمئن با 2 هدف کفایت می کنه) کاملا این توان رو ازش می گیره.[/quote] توی قسمت های بالا جوابتونو دادم. [quote]من از سه سوال قبل حالا به یک سوال میرسم: یازهرا-3 بر اساس یک اعلام نیاز و یک طرح درگیری عملیاتی بعد از بررسی همه راهکارهای موجود ارائه شده یا مسئول یکی از صنایع دفاعی خواسته که تو اون کارتابل و جلوی دوربینها یک رزومه ای به هم بزنه و این سلاح رو به ساختار دفاعی کشور تحمیل کرده؟[/quote] یه سوال دارم. اگه این طوریه چرا چین با اون همه عظمتش و در حالی که دسترسی به تور هم داره هنوز داره HQ-7 تولید می کنه؟ اونا هم فقط برای جلوی دوربین ها چنین چیزی رو ساختن؟ [quote]ما این کاری که این روز ها انجام میدیم (شو آف) رو اواخر جنگ کردیم، با استایکس خریدن، با اچ کیو2 خریدن، با استینگر و پی سی6/7 خریدن و سال 67 به غلط کردن (*) افتادیم مهم نیست بعضی دوستان درک کنند یا نه، نسبت نا روا بدند یا نه، یک عده باید شجاعت فکر کردند داشته باشد اگر نمی خوایم به همون افتضاح 67 بیوفتیم *عین عبارت یکی از فرماندهان عالی رتبه نظامی.[/quote] خیلی حرفتون بی ربطه. کروتال/HQ-7 یکی از بهترین سیستم های دفاع نقطه ای در جهانه و خیلی کشورا دارن ازش چه روی زمین چه روی ناوهاشون استفاده می کنن. مسخرس که ما با این بودجه ی کممون و با نتوجه به این که چنین پروژه ای اصولا از خیلی وقت پیش وجود داشته به حاطر این که "رعد" ساخته شده این سیستمو ول کنیم بره چون رعد "بهتره". هر چیزی برای کار مخصوص خودش ساخته شده و هیچ وقت نمیتونه جای سیستم های تخصصی دیگه رو بگیره ولو این که قابلیت هاش خیلی زیاد باشه. هاوک میتونه موشک های بالستیکو مورد هدف قرار بده و حتی چند بارم آمریکاییا این رو آزمایش کردن. پس چه نیازی به پاتریوت بود؟ جواب اینه: هاوک برای یه عمل تخصصی خاص (زدن هواپیما ها در اهداف متوسط و پست) ساخته شده بود و هیچ وقت نمیشد ازش برای یه کار دیگه استفاده کرد و نتیجه ی مطلوب گرفت. همین جواب در مورد تور و یانتسیر و بوک و اس-300/400 صادقه. هر چیزی برای کار خودش.

با توجه به زمان سوختن (30 ثانیه) میشه گفت که موتور موتور فاتحه نه زلزال که منطقیه. دو مرحله ای بودن این هم از همون اول مشخص بود.

[quote name='hossein9' timestamp='1359464965' post='296337'] این فیلم را ببین: [url="http://media.iribnews.ir/vod/Video/2013222809220011.flv"]http://media.iribnew...22809220011.flv[/url] در زمان 1:24 تا 1:25 شلیک موشک را نشان می دهد نه فقط دود اونو. واضحا موشک به سمت راست مایل شده است. ضمنا اون طور که گفتن کل زمان پرواز 20 دقیقه بوده. اگر توی این 20 دقیقه موشک 140 کیلومتر توسط باد منحرف شده باشه باید در "تمام طول مسیر" با بادی با سرعت حداقل 400 کیلومتر در ساعت مواجه می شده است که این محال است. من نمی خواهم بگویم عملیات موفقیت آمیز نبوده، بلکه بوده و هدف محقق شده، اما به نظر میرسد که موشک درست کنترل نشده و خیلی منحرف شده. [/quote] در مورد اولیه باید بگم که موشک از اولش هم یه مقدار زاویه داشت. مشکلی در این مورد نیست. مورد دوم هم خیر. "میمون 20 دقیقه خارج جو بوده" نه این که کل زمان پرتاب 20 دقیقه بوده. دوما که قرار نیست موشک 120 کیلومتر منحرف بشه. قراره "کپسول" که اتفاقا چتر نجات هم داره حدودا 80-90 کیلومتر منحرف بشه که با توجه به وزن کپسول و وجود چتر (افزایش سطح مقطع نسبت به باد) طبیعیه. تمام اینا به کنار، موشک اصلا قرار نبوده کنترل بشه. این یه راکته! غیر هدایت شوندس. هیچ گونه سیستم هدایتی هم نداره.

[quote name='hossein9' timestamp='1359463296' post='296331'] به نظر من مشکلی توی کنترل موشک ارسالی وجود داشته است. اگر به فیلم دقت کرده باشین تنها چند لحظه بعد از شلیک، موشک شدیدا به سمت راست منحرف می شود و فکر می کنم همین انحراف موجب شده موشک حدود 140 کیلومتر (یا 120) دور تر از محل شلیک به زمین بنشیند که با توجه به اینکه موشک به ارتفاع 120 کیلومتری رفته است فاصله نسبتا زیادی است. [/quote] این طور نیست. در ارتفاع بالاتر وزش باد دود خروجی رو پخش یا منحرف میکنه و این تصورو به وجود میاره که موشک منحرف شده. و یادمون باشه که "کپسول" 120 کیلومتر اون طرف تر نشسته. چون کپسول چتر داشته وزش باد میتونسته در تغییر موقعیت نقش چشمگیری داشته باشه.

[quote name='evin' timestamp='1359398022' post='296218'] [page] [quote]رئیس سازمان فضایی در شبکه چهار گفت قراره 14 بهمن نمونه مخابراتی ماهواره صدا و سیما رونمایی بشه........و ظرف 5 سال آینده پرتاب........ واقعا ظرف 5 سال آینده می خوان ماهواره 1.8 تنی به مدار 36000 کیلومتری پرتاب کنن!! [/quote] شاید ما بسازیم کشور دیگه ای ارسالش کنه [/quote] یکی از دلایلی که ما چیزی به نام برنامه ی فضایی داریم همین موضوعه که کسی برامون چیزی پرتاب نمیکنه.