در اوایل دهه ی 80 و ورود جهان به نقطه ی عطف رقابت تسلیحاتی غرب و شرق ، توان نظامی دو طرف با استفاده از هزاران کلاهک اتمی که قادر بود بارها حیات را روی کره ی زمین از بین ببرد ، روز به روز در حال افزایش بود . در این برهه ، کارشناسان نظامی در شوروی و آمریکا با مشاهده ی قدرت غیر قابل کنترل تسلیحات هسته ای ، دست به تولید سیستمها و ادوات پیشرفته برای تضمین بقای ارکان حکومت این کشورها ، حتی پس از یک جنگ اتمی تمام عیار بودند که از میان آنها میتوان به پناهگاه های مجهز و وسیع زیرزمینی و سیستم های کنترل خودکار تسلیحات اتمی اشاره کرد . هواپیماهای فرماندهی مخصوص ریاست جمهوری ، یکی از محصولات جالب و غیر متعارف این برهه ی حساس است که حتی امروزه نیز ، رنگ و بوی دوران پر تنش جنگ سرد را با خود دارند . هواپیمای IL-86VKP یکی از همین هواپیماهاست که در دوران جنگ سرد برای حفظ مقامات عالی مقام نظامی و سیاسی ، از جمله رهبر شوروی ، در مقابل انفجارهای اتمی و امکان نظارت و فرماندهی نیروهای مسلح حتی پس از جنگ اتمی ، طراحی و ساخته شد . امروزه نیز این هواپیما بصورت 24 ساعته در حالت آماده باش قرار دارد تا مقامات سیاسی ، و در راس آن رییس جمهور فدراسیون روسیه را از حملات اتمی حفظ کند . عبارت VKP مخفف Vozdushnyy Komahndnyi Punkt به معنای پست فرماندهی هوابرد است ، این هواپیما که در ناتو با کد Maxdome و در ارتش روسیه با کد Aimak شناخته میشود . گفته میشود اولین تست این هواپیماها در تابستان 1985 انجام شده و تولید آن از سال 1987 آغاز گردیده . از این هواپیما که بر پایه ی هواپیمای مسافربری IL-86 ساخته شده است ، 3 نمونه تولید شده که یک فروند برای رییس جمهور روسیه (با نام IL-86VKP) و 3 فروند دیگر با نام IL-80 برای مقامات نظامی ارتش روسیه ساخته شده است که با کدهای 'SSSR-86146', 'SSSR-86147'، 'SSSR-86148' ، 'SSSR-86149' شناخته میشوند . این هواپیما بطور ویژه برای مقابل با اثرات انفجار اتمی مقاوم گردیده ، بدنه هواپیما با مواد جاذب امواج الکترومغناطیسی ، حرارت و نور (Flash) تقویت شده است تا اثرات ناشی انفجار اتمی بر سیستمهای ناوبری و ارتباطی هواپیما تاثیر نگذارد ، برخی درها و تمام پنجره های این هواپیما (بجز پنجره ی کاکپیت) برای جلوگیری از ورود نور خیره کننده و امواج الکترومغناطیسی حذف شده اند و پنجره های طرفین کاکپیت هم با لایه های منحرف کننده امواج الکترومغناطیسی تقویت شده اند . این هواپیما همچنین از سیستم تهویه هوای مخصوص برای تصفیه هوای ورودی از گرد و غبار اتمی استفاده میکند . هواپیمای IL-80VKP مجهز گستره ی وسیعی از تجهیزات ارتباطی و ناوبری جهت ارتباط مقامات نظامی و سیاسی روسیه با نیروهای مسلح این کشور و بقیه مراکز حساس است . برجستگی بالای بدنه ی این هواپیما محل استقرار تجهیزات پیشرفته ارتباط ماهواره ای است که به رییس جمهور روسیه امکان ارتباط امن با نیروهای مسلح و مراکز سیاسی از طریق شبکه ماهواره های مخابراتی نظامی Molnyia و ماهواره های سری جدیدتر را میدهد . علاوه بر این ،IL-80VKP مجهز به انتن های ارتباطی رادیویی در بقیه قسمتهای هواپیماست . طبق گزارشات ، یکی از این آنتن ها که در دم هواپیما نصب شده ، برای ارتباط رادیویی در باند VLF (فرکانس 3 تا 30 کیلوهرتز) میباشد که احتمالا جهت ارتباط مستقیم رییس جمهور روسیه با زیردریایی های اتمی استراتژیک نصب گردیده است . این هواپیما دارای قابلیت سوختگیری هوایی بوده و دو پاد ژنراتور توربینی 9.5 متری برای تامین انرژی الکتریکی تجهیزات ناوبری و ارتباطی هواپیما در زیر بالها و کنار بدنه نصب شده اند . این پاد ها از یک ورودی هوا (Intake) در قسمت راست ، خروجی جت در قسمت انتهایی و چند ورودی هوایی جانبی در طرفین پاد استفاده میکند . در نوک این پاد ، یک نورافکن برای فرود نصب شده است . طبق اطلاعات موجود ، این هواپیماها در حال حاضر در لشگر هوابرد مخصوص 8ام نیروی هوایی روسیه در حال خدمت بوده و در فرودگاه نظامی Chkalovsky در 30 کیلومتری شمال شرقی مسکو مستقر هستند . این 4 هواپیما با کد های هواپیماهای مسافربری بین المللی RA-86147, RA-86148, and RA-86149. RA-86147 ثبت شده اند و با رنگ شرکت مسافربری هوایی Aeroflot رنگ آمیزی شده اند . منبع : http://www.globalsecurity.org/military/world/russia/il-87.htm http://en.wikipedia.org/wiki/Ilyushin_Il-80 http://articles.janes.com/articles/Janes-Aircraft-Upgrades/Ilyushin-Il-86-VKP-Command-Post-Russian-Federation.html مترجم و گرد آورنده : Cheka