ستاره قطبی هندوستان پس زمینه برنامه ساخت یک هلیکوپتر سبک بومی برای رفع نیازهای نیروهای مسلح هندوستان در سال 1984 آغاز شد اما پیشرفت این برنامه به اندازه ای آهسته بود که اولین نمونه آن 8 سال بعد آماده پرواز شد. مشکلاتی چون تغییر تقاضای دستگاه های دولتی، کمبود بودجه و مشکلاتی که در قرار داد با شرکت آلمانی ام.بی.بی (مشاور طراحی پروژه) بوجود آمد اسباب این تأخیر بودند. مشکل بعدی پس از آزمایش هسته ای سال 1998 هندوستان و این بار با آمریکایی ها پیش آمد. سنای آمریکا ،در واکنش به آزمایش هسته ای هندوستان، صادرات به این کشور را ممنوع اعلام کرد و یکی از این اقلام صادراتی، موتورهایی بود که قرار بود در این هلیکوپتر بکارگرفته شوند. درنتیجه این تحریم، هندوستان به شرکت فرانسوی توربومکا روی آورد و قرار شد که توربومکا بر اساس موتورهای "تی ام-333" موتوری قوی تر برای هلیکوپتر هندوستان بسازد. طراحی هلیکوپتر دهرو ،ستاره قطبی در زبان سانسکریت، در صنایع هواپیماسازی هندوستان (هال) ساخته شده و از یک بدنه با طرح سنتی بهره می برد. قسمتهای زیادی از بدنه دهرو از مواد مرکب ساخته شده و مجموعا 29 درصد وزن سازه و 60 درصد سطح بدنه از این مواد تشکیل شده اند. بدنه دهرو به گونه ای طراحی شده است که می تواند جان خدمه را در حالت سقوط با سرعت 9 متر بر ثانیه حفظ کند. در سال 2005 یک فروند دهرو در نزدیکی حیدرآباد به شدت به زمین اصابت کرد که آسیب ندیدن سرنشینان آن ایمنی بدنه دهرو را اثبات کرد. کابین دهرو برای حمل 12 مسافر طراحی شده است هرچند که می توان تا 14 نفر را با آن حمل کرد. نمونه آمبولانس دهرو می تواند 2 تا 4 تخت و 2 پرستار را در خود جای دهد. نمونه های نظامی دهرو از یک قلاب و قرقره ،برای حمل بارهای خارجی، استفاده می کنند. ملخ 4 پره دهرو نیز از مواد مرکب ساخته شده است. این پره ها در هنگام چرخیدن صدای کمی تولید می کنند و می توانند در برابر گلوله های شلیک شده از مسلسلهای 12.7 میلمیتری مقاومت کنند. پس از درگیریهای کارگیل با پاکستان، نیروی زمینی هندوستان درخواست پیشرانه قویتری برای دهرو کرد. در نتیجه، بر اساس موتور تی ام-333 توربومکا پیشرانه قدرتمندتر "شاکتی" توسط هال و توربومکا طراحی شد و تولید انبوه آن آغازشد. اولین آزمایش پروازی با موتور جدید در تابستان 2007 انجام شد. سرانجام، این موتور به صورت استاندارد بر روی دهرو نصب خواهد شد و قرار است که تمامی هلیکوپترهای قدیمی نیز به آن مجهزشوند. دهرو دارای یک سیستم هدایت پرواز خودکار 4 محوره است که با یک سیستم کمکی تثبیت کننده فرانسوی یکپارچه شده است. تجهیزات نمونه هایی از دهرو که در اختیار نیروی دریایی و گارد ساحلی هندوستان قرارگرفته اند از رادار مراقبت دریایی "اس وی-2000" استفاده می کنند. این رادار ساخت هندوستان بوده و توانایی کشف و رهگیری انواع هواگردها و شناورهای سطحی و زیرسطحی را تا فاصله 90 کیلومتر دارد. اس وی-2000 می تواند هواگردها یا موشکهایی را که سطح مقطع راداری کوچکی دارند یا در ارتفاع کمی از سطح دریا پرواز می کنند رهگیری کند و یا در نقشهای رادار ناوبری یا هواشناسی بکارگرفته شود. این هلیکوپترها به یک سونار معلق "میهیر" مجهز شده اند که با سیستم هدایت آتش هلیکوپتر به صورت یکپارچه عمل می کند. این سونار با همکاری نیروی دریایی هندوستان توسعه یافته و اکنون مراحل آزمایشی خود را طی می کند. احتمال دارد که یک برجک جلونگر مادون قرمز اسرائیلی یا فرانسوی نیز بر روی هلیکوپترهای نیروی دریایی نصب شود. در سال 2004 دینفنس نیوز گزارشی را منتشر کرد که بر اساس آن صنایع هوایی اسرائیل ساخت تجهیزات ابزاردقیق دهروها را ،برای نمونه های داخلی یا صادراتی، برعهده خواهد گرفت. این تجهیزات شامل سیستمهای جنگ الکترونیک، دستگاه دید در شب وروز، دستگاه نمایش سربالا و سیستمهای ارتباطی خواهد بود. تسلیحات سیستم یکپارچه تسلیحاتی دهرو زیر نظر سرویسهای نظامی هندوستان تکمیل شده است. این هلیکوپتر دارای بالهای ثابتی است که می توان 8 تیر موشک ضد زره، 4 تیر موشک هوابه هوا یا 4 راکت انداز 68 یا 70 میلیمتری را در زیر آن بست. هلیکوپتر دهرو برای هدفگیری دقیقتر به دوربین مادون قرمز و فاصله یاب لیزری مجهز شده است. در سال 2006 شرکت نیکسترسیستم (جیات سابق) برنده مناقصه ای شد که به این شرکت اجازه می داد 20 فروند هلیکوپتر دهرو نیروی زمینی هندوستان را به برجک توپ 20 میلیمتری مجهز کند. این برجک دارای یک سایت نشانه روی الکترونیکی است که بر کلاهخود خدمه نصب می شود. تاریخچه عملیاتی تحویل دهرو به نیروهای مسلح هندوستان یک دهه پس از اولین پرواز این هلیکوپتر آغازشد. در سال 2003 گارد ساحلی هندوستان با تحویل گرفتن 3 فروند دهرو به اولین مشتری دهرو تبدیل شد. اندکی بعد و در همان سال، دیگر نیروهای مسلح هندوستان نیز با دهرو تجهیز شدند. تا سال 2007 تعداد 75 فروند هلیکوپتر به نیروهای مسلح هند تحویل داده شده اند و قرار است که دست کم 230 فروند دیگر نیز به آنها تحویل داده شود. تولید سالانه دهرو 12تا 16 فروند است و انتظار می رود که این تولید تا 24 فروند در سال افزایش یابد. نیروی هوایی هندوستان 4 فروند دهرو را در تیم آئروباتیک خود ،با نام سارانگ، به کار گرفته است. امروزه جز تیم آئروباتیک سارانگ تنها 2 تیم آئروبایتیک هلیکوپتری دیگر در جهان وجود دارد. نیروی زمینی هندوستان دهرو را در درگیریهای کارگیل با پاکستان با موفقیت بکارگرفته است. دهرو توانست به راحتی در ارتفاعات بلند کشمیر پرواز کند و نیازهای نیروی زمینی هندوستان را در این مناطق صعب العبور برآورده سازد. دهرو در درگیرهای کارگیل توانایی ها بیش از هلیکوپتر دیگر شرکت هال ،چیتا، به نمایش گذاشت. شرکت هال امیدوار است که بتواند 12 فروند دهرو آمبولانس را به نیروهای نظامی این کشور بفروشد. این هلیکوپتر به تمام تجهیزات پزشکی مورد نیاز برای سربازان آسیب دیده مجهز خواهد شد. علاوه بر دهروی نظامی، نمونه های دیگری از این هلیکوپتر برای مأموریتهای نجات، حمل شخصیتها، پلیس،شرکتهای نفتی نیز ساخته شده است. هال امیدوار است که برای این نمونه ها خریداران زیادی ،به ویژه از کشورهای اروپایی، بیابد. آگوستا109، بل 427، یورکوپتر145 و سیکورسکی اس.67 رقبای اصلی دهرو در بازار هلیکوپترهای نظامی و غیرنظامی هستند. دارندگان نیروی هوایی هند نیروی زمینی هند نیروی دریایی هند هوانیروز نپال اکواردر 7 فروند برمه ظاهرا تعدادی نیز به اسرائیل صادرشده و بولیوی و پرو نیز علاقمند به خرید آن هستند. مشخصات دهرو اولین پرواز 30آگوست 1992 سال ورود به خدمت 2002 تعداد 80+166 عدد سفارش داده شده خدمه 2 نفر مسافر 4-12نفر طول 15.8 متر قطر پروانه اصلی 13.2 متر ارتفاع 3.7 متر وزن خالی 2500 کیلوگرم حداکثر وزن 5500 کیلوگرم پیشرانه 2 موتور توربوشفت توربومکا تی.ام-333-2بی-2 هر یک به قدرت 1000 اسب بخار حداکثر سرعت 290 کیلومتر در ساعت سرعت پیمایش 253 کیلومتر در ساعت بردعملیاتی 320 کیلومتر حداکثربرد 827 کیلومتر سقف پرواز خدمتی 6000 متر نرخ صعود 8.9 متر بر ثانیه تجهیزات سیستم ضداختلال الکترونیک؛چف/فلرز؛هدفیاب تلویزیونی؛رادار مراقبت دریایی اس وی2000(در نمونه دریایی)؛سونار(در نمونه دریایی)؛سیستم جلونگر مادون قرمز تسلیحات نیروی زمینی: 8تیر موشک ضدتانک؛4تیرموشک هوابه هوا؛4راکت انداز 68میلیمتری نیروی دریایی: 2 تیراژدر؛موشک ضدزیردریایی؛بمب زیرآبی نویسنده: رضاکیانی موححد منبع :ماهنامه جنگ افزار شماره 54