انقلاب پرشتابي كه در صنعت طراحي سازه هاي هوايي در دهه ۱۹۵۰ ميلادي رخ داد باعث به وجود آمدن چنين مخلوق شگفت آور هوايي شد و در اين ميان چندين هواپيماي جنگنده، بمب افكن، رهگير شكاري و... ساخته شد كه تا كنون در يگان هوايي كشورهايي چون آمريكا و روسيه خوش مي درخشند. يكي از پروژه هاي جالب ولي ناموفق آمريكا ساخت هواپيماي A-5 بود. يك پارتيزان هوايي ساخت پارتيزان هاي زميني هواپيماي A-5ملقب به پارتيزان (Vigilante) ساخت شركت مجرب نورث امريكن (North American). در ابتدا تمامي تفكرات بر ساخت هواپيمايي با قابليت حمل تسليحات اتمي بود اما A-5 در طول انجام ماموريت هايش چندين بار نقش عوض كرده است. بعد از جنگ جهاني اول، نيروي دريايي آمريكا با توجه به پيشرفت كشورهاي ديگر مانند اتحاد جماهير شوروي كه روز به روز در زمينه تسليحات اتمي جلوتر مي رفتند به فكر ساخت نوعي هواپيماي قادر به حمل بمب هاي اتمي افتاد. در ابتداي امر چندين هواپيما نامزد انجام اين ماموريت شدند.از قبيل بمب افكن A-3 (Skywarrior و (savage)Aj كه يكي ساخت شركت نورث امريكن و ديگري ساخت دوگلاس بود. اما هر دوي آنها مشكل بزرگي داشتند و آن هم سرعتشان بود. سرعت هر دوي آنها زيرصوت (Subsonic) بود و با وجود هواپيماهاي مافوق صوت خطر مورد حمله قرار گرفتن آنها بسيار بالا بود. در همان زمان شركت نورث امريكن پروژه جديدي را آغاز كرد كه به دنبال هواپيماي مافوق صوت، قدرتمند و ضربتي با قابليت حمل تسليحات اتمي بود و اين طرح در نوامبر سال ۱۹۵۳ ميلادي آغاز شد. اين پروژه جديد در ابتدا با نام NA-233 شناخته شد. بعد از بحث هاي فراوان بين شركت نورث امريكن و نيروي دريايي قرار شد NA-233 يك هواپيماي دو موتوره، با سرعت دو ماخ «دو برابر سرعت صوت» باشد. چندين طرح پيشنهاد شد و حتي در يكي از آنها موتور با قدرت راكت (Rocket Power) با سوخت اكسيژن و هيدروژن وجود داشت ولي نيروي دريايي با آن طرح موافقت نكرد. در ميانه سال ۱۹۵۶ نيروي دريايي آمريكا درخواست ساخت ۲ مدل نمونه را از شركت نورث امريكن كرد. اولين نمونه با مشخصه (YA3J-1) كه در ۶ مي سال ۱۹۵۸ ساخته شد،شناخته مي شود و اولين پروازش را در ۳۱ آگوست ۱۹۵۸ به خلباني ديك ونزل (Dick Wenzel) انجام داد. در همان پرواز اول لقب پارتيزان را به خود اختصاص داد. پارتيزان بدنه اي كشيده و صيقلي، بال هاي رو به عقب و سه چرخ داشت. توسط دو موتور با مدل Yj79-GE-2 شركت جنرال الكتريك تجهيز شده بود و بدنه موتور كاملاً از تيتانيوم ساخته شده بود و براي انعكاس حرارت توسط عايقي از طلا پوشيده شده بود. موتورها از يك پس سوز (afterburner) بهره مي برد. اين پارتيزان توانايي حمل سوخت بالايي داشت و مي توانست با اين مقدار سوخت پيمايش زيادي داشته باشد. پارتيزان در آن زمان مجموعه اي از فناوري هاي جديد بود و به عنوان مثال لايه اصلي بال ها را آلياژ خاصي از آلومينيم و تيتانيوم تشكيل مي داد كه بسيار سبك و مستحكم بود. صندلي پرتاب (ejection seat) ساخت خود شركت نورث امريكن با مدل HS-1 بود. دو سرنشينه بود، خلبان در جلو و افسر تسليحات در عقب. خلبان گستره ديد بسيار خوبي داشت. در طرح اوليه هيچ پنجره اي براي افسر تسليحات لحاظ نشده بود براي ديد بهتر نمايشگرها. ولي بعد از تست هاي فراوان قرار شد دو پنجره بسيار كوچك در طرفين كابين تعبيه شود. يك دوربين بسيار قوي و دقيق در جلوي دماغه A-5 قرار دارد كه مستقيماً به نشانگرهاي داخل كابين مرتبط است. يك رادار (PPDI1) نيز درA-5 وجود دارد. سرانجام طرح نهايي پارتيزان در سال ۱۹۶۰ پرواز كرد. موتورهايش قدرتمند تر شده بود و اين بار شركت جنرال الكتريك موتور J-79 را براي او در نظر گرفته بود كه مي توانست ۱۰۹۰۰ پوند نيز بدون استفاده از پس سوز و ۱۷۰۰۰ پوند با پس سوز نيرو مهيا كند. اين موتورها در هواپيماهاي جنگنده فانتوم (ايران نيز چندين فروند دارا است) شركت مك دانل داگلاس يا همانF-4 است. پارتيزان در ۱۳ دسامبر سال ۱۹۶۰ توانست توسط خلبان لروي هيث (Leroy Heath) به سرعت ۱/۲ ماخ دست پيدا كند و در ارتفاع ۹۱۰۰۰ پايي پرواز كند. اين امر باعث خوشحالي مهندسان طراحش شد،زيرا در آن سرعت و ارتفاع نسبتاً ايمن پرواز كردند. البته بايد از خلبان لروي قدرداني شود زيرا پارتيزان يك بار تعادلش را از دست داد و موتورهايش به خاطر سرعت بسيار بالا آتش گرفت ولي خلبان لروي با خونسردي تمام پارتيزان را كنترل كرد و به آرامي به زمين نشست. بعد از آزمايشات و تست هاي مختلف اولين هواپيماي عملياتي در سال ۱۹۶۱ به خدمت نيروي دريايي در آمد و آخرين فروند آن نيز تنها در دو سال بعد يعني در سپتامبر ۱۹۶۳ ساخته شد و در آن زمان ديگر بنا به تصميم وزارت دفاع نام A-5Aبراي او انتخاب شد. به دليل وزن نسبي بالا، فرود آمدن با A-5A كمي سخت مي نمود و خلبانان به هنگام فرود چندين جهش را احساس مي كردند زيرا قسمت اعظم فشار در زمان فرود بر چرخ جلويي بود و اين قضيه سبب جهش مي شد كه باعث خشنودي خلبانان A-5A نبود. يكي از مسائل جالب اين بود كه با وجود نظر اصلي بر حمل تسليحات اتمي، از A-5 ديگر براي عمليات اتمي استفاده نمي شد. شايد به اين علت بود كه در زمان ساخت A-5 ، پروژه بسيار چشمگير ديگري در نيروي دريايي وجود داشت. بله!! پروژه ساخت زيردريايي ستاره قطبي (Polaris) باعث كمرنگ شدن A-5 بود. كل هزينه پروژه ساختA-5ها، ۲۰۰ ميليون دلار برآورد شد،البته به ارزش دلار همان زمان يعني هر فروند حدوداً ۱۰ ميليون دلار. به نظر اكثر مهندسان،A-5 ،طرحي قابل بود ولي توانايي عمليات اتمي را نداشت. در واقع طرحش بر روي كاغذها زيبا بود ولي در عمل آنگونه نمي نمود. بعد از چنين نظرات و عدم رضايت مسئولان و مهندسان قرار شد كه گونه شناسايي(reconnaissance) از او بسازند. دوگونه هواپيماي شناسايي از روي آن ساختند كه به نام هاي RA-5C و A-5B شناخته مي شوند. اين تلاش ها از همان سال هاي اول ساخت شروع شد و در آوريل ۱۹۶۲ ميلادي گونه شناسايي A-5B اولين پروازش را انجام داد. اين نمونه هاي جديد چندين تفاوت خاص با مدل A-5A داشتند.A-5B توانايي حمل سوخت بيشتري داشت و بال هاي كشيده و پهن تر. نيروي هوايي درخواست ۱۸ فروند A-5B را از شركت نورث امريكن كرد. از اين ۱۸ فروند ۶ فروند در همان زمان در اختيار نيروي دريايي قرار گرفت، ولي باز هم به عنوان يك هواپيماي بمب افكن ۱۲ فروند ديگر به نام RA-5C به عنوان هواپيماي شناسايي تحويل شدند. RA-5C اولين پروازش را در ۳۰ ژوئن سال ۱۹۶۲ انجام داد و بسيار شبيهA-5B بود. انواع سيستم ها و سامانه هاي جاسوسي به آنها اضافه شده بود،مانند دوربين هايKA-62A و KA-51A .گيرنده جاسوسي AN/ALQ61 كه مي توانست تمام وضعيت را براي ۱۱۲ دقيقه در خود ضبط و نگهداري كند. يك حسگر حرارتي بسيار قوي با مدل AN/AAS-21 كه مي توانست اهداف را توسط اشعه مادون قرمز رديابي كند و سامانه هاي ديگر. بعد از ساخت RA-5C در سال ۱۹۶۴ اين پارتيزان با نقش جديد خود به سرعت مشغول انجام عمليات در نواحي جنوبي آسيا شد (ويتنام) و اولين پرواز شناسايي را در آگوست ۱۹۶۴ انجام داد. در آن زمان هواپيماهاي فانتوم نيز در نيروي هوايي خدمت مي كردند. با وجود اينكه هر دوي آنها از يك مدل موتور استفاده مي كردند ولي به علت بدنه سبك تر،F-4، تيزپروازتر بودند. در كل ۱۸ فروند از RA-5C هاي ساخته شده تاكنون در جنگ هاي مختلف آمريكا از دست رفته اند و اين آمار بسيار بدي است. ۱۳ فروند آنها توسط ضدهوايي، دو فروند توسط موشك زمين به هوا، يكي با هواپيماي Mig-21 و دو فروند ديگر نيز دليل انهدامشان مشخص نيست و متاسفانه تنها ۹ نفر از ۳۶ خلبان آنها زنده مانده و مابقي كشته شده اند. در كل كارنامه درخشاني از اين پارتيزان ديده نمي شود. جدول مشخصات RA-5C نوع...........................هواپيماي شناسايي طول...........................۳۲/۲۳ متر فاصله دو سر بال..........۱۵/۱۶ متر ارتفاع.........................۷۹/۵ متر سرعت......................۲۲۳۰ كيلومتر در ساعت سقف پرواز.................۱۴۷۵۲ متر برد............................۲۴۱۵ كيلومتر پيشينه وزن برخاستي...۳۶۰۹۴ كيلوگرم وزن........................... ۱۷۰۰۹ كيلوگرم روزنامه همشهری