automatkarabin 5 یا تفنگ خودکار 5 به اختصار AK 5 یکی از محصولات تولیدی FMV یا صنایع تولیدی وزارت دفاع (سوئد) هست. این تفنگ ورژن سوئدی FN FNC میباشد که در کارخانه جات بوفوش (bofors) تولید میشود تا بتواند در شرائط خاص مناطق سردسیر سوئد به خدمت بپرداز. این تفنگ از کالیبر 5,56 ناتو استفاده میکند و تفنگ سازمانی نیروهای دفاعی سوئد میباشد. توسعه و بهینه سازی این اسلحه از سال 1980 شروع شد و در سال 1986 برای استفاده به تصویب مقامات رسید. این اسحله جایگزین اسلحه ی سازمانی قبلی نیروهای مسلح سوئد یعنی AK4 یا همان ژ 3 نمونه ی سوئدی که تحت لیسانس کارخانه ی هکلر اند کوخ تولید میشدند , شد. AK 4 در اواسط سالهای 1970 وزارت دفاع سوئد برای همگام شدن با دیگر کشورهای غربی تصمیم به پیروی از جریان موسوم به استفاده از فشنگهای با کالیبر کوچکتر گرفت. بنابر این به FMW یا کارخانجات تولیدی وزارت دفاع ماموریت داد تا اسلحه ای مناسب برای جایگزینی ژ3 نمونه ی سوئد و همچنین با قابلیت استفاده از گلوله های 5.56 در 45 میلیمتری استاندار ناتو تولید نماید. استانداردی که با نام STAND 41752 شناخته میشود. استانداردی که مورد استفاده ی کشورهای عضو ناتو و همچنین اکثر کشورهای غیر عضو ناتو میباشد. این اسلحه میبایست قابل اعتماد در اب و هوای سرد و برفی شمال همچون اب و هوای سوئد و همچنین دارای شرائط نگهداری و رسیدگی اسان و ساده و خوش دستی حداقلی میبود و در کنار این شرائط این اسحله همچنین میبایست دارای دقتی بسیار بالا میبود. پس از ارزیابیها و تستهای مختلف یازده اسلحه ی هجومی مختلف با شرائط استاندارد ناتو یعنی استفاده از گلوله های 5.56×45mm NATO طی سالهای 1979 تا 1985 FMW اسلحه ی بلژیکی FN FNC را انتخاب کرد. این اسحله نیز (FN FNC) طبق معمول و روال همیشگی سوئدی ها با تغییرات زیادی همراه بود. بعضی از این تغییرات را میتوان به محافظ بزرگتر ماشه ی اسلحه و همچنین گلنگدن بزگتر اشاره کرد . تا سرباز یا استفاده کننده ی اسلحه که در دمای منفی 30 درجه ( دمای معمولی در فصل زمستان دربیش از هشتاد درصد سرزمین سوئد) در حالی که از دستکش زمستانی استفاده میکند دسترسی کامل به اسلحه و استفاده ی اسان از اسلحه را داشته باشد. از دیگر تغییرات به کار رفته در این اسلحه میتوان به محافظ بزرگتر دست بر روی لوله ی و استفاده از قنداق تاشوی کاملا جدید و خاص اشاره کرد. در این اسلحه سیستم نشانه گیری اهنی بر روی اسلحه نیز با نمونه ی جدید تعویض گشت . قطعه ی گاز بلوک(gas block) همچنین با نمونه ی جدید تعویض گشت و سیستم باگذاری گلوله در این مدل نیز بهینه سازی شده است. در نمونه ی جدید یا نمونه ی سوئدی قابلیت شلیک سه تیر نیز حذف گشت و در نمونه ی جدید به جای پوشش ضد زنگ سیاه از پوشش ضد زنگ به رنگ سبز رنگ استفاده شد. خشاب و جعبه ی اتصال خشاب اسلحه نیز برای تعویض سریعتر و راحتتر با نمونه ی اسلحه ی معروف M16 تعویض گشت . در فشنگهای مشقی سوئدی به جای گلوله از یک نمونه ی چوبی استفاده میشود بنابراین شعله پوش این اسلحه برای مَچ شدن با اداپتور فشنگهای مشقی سوئدی , مجهز به شیارهایی شد تا از پرت شدن ترکش های خورد شده ی خطرناک چوبی و مستعد اسیب رساندن این فشنگها به بیرون جلوگیری کند. یکی دیگر از دلایل طراحی مجدد این شعله پوش ,قابلیت استفاده از نارنجک اندازهای M203 شرکت کلت بود . در طی استفاده از این اسلحه گزارشهای نگران کننده ای مبنی بر اسیب دیدگی دندان به خاطر اداپتور فلش بنگ به کار رفته در اسلحه به دادگاه رسیدگی به شکایات ارتش رسید. طی بررسی های به عمل امده علت این حادثه به نوع به دست گرفتن اسحله مربوط میشد . در ان زمان سربازان اسلحه را در جلوی سینه ی خود حمل میکردند که در نتیجه ی برخورد اداپتور فلش بنگ به کار رفته در این اسلحه باعث اسیب دیدگی در دندانها و دهان میشد. در نتیجه با حمل کردن اسلحه بر روی پشت باعث جلوگیری از اسیب دیدگی شدند . این پوزیشن حمل اسلحه باعث کاهش یافتن دسترسی به اسلحه در شرائط اضطراری میشد. بعد از ان با گذاشتن یک پلاستیک سخت بر روی اداپتور این مشکل را نیز رفع کردند. مدلهای مختلف این اسلحه: CGA5C2 م(carl gostav automatic carbine 5c2) : اسم نمونه ی اولیه ی این اسلحه طی مراحل تحقیقات و ارزیابی اسلحه در اواخر سالهای 1970 و اوایل سالهای 1980 بود. (کارل گوستاو یکی از پادشاههای معروف سوئد بود که شیرازه ی سوئد و نروژ امروزی را بنا نهاد در سوئد اکثر مکانهای معروف و همچنین محصولات زیادی با این نام یاد میشود.) AK 5: این مدل اولین مدل از اسلحه ی جدید بود که تحت لیسانس کارخانجان FN با تغییرات اعمال شده, ساخته میشد و در سال 1986 تحویل این مدل شروع گشت . این مدل در زرات خانه ی ارتش موجود است ولی به وسیله ی سربازان استفاده نمیشود و مدلهای AK 5C و AK5D جایگزین این اسلحه شده است. مدل AK 5 از یک سایت نشانه روی فلزی ثابت استفاده میکند در ان زمان نیروهای مسلح سوئد یا وزرات دفاع تخمین زده بود که حداکثر فاصله ی عملی برای استفاده از این اسلحه 400 متر است ولی این سایت نشانه گیری قابل استفاده برای فاصله های بیشتر از 400 متر نیز میباشد. بنابر تعریف نیروهای مسلح سوئد برای حداکثر فاصله ی عملی نشانه روی , این اسلحه را در کنار اسلحه ی M16 قرار میدهد. این مدل (AK 5) دارای قابلیت اتصال سرنیزه نبود ولی بعضی از اسلحه های استفاده شده در بعضی از وضایف همچون گارد سلطنتی مجهز به اداپتور سرنیزه ی AK 4( ژ3 سوئدی) شدند. این مدل فقط در انبار موجود است و در ارتش استفاده نمیشود. AK 5 AK 5B: این مدل این مدل مجهز به یک اسکوپ نشانه روی به نام susat با بزرگنمایی چهاربرابر بود.(4x sustat l9a1tritium sight) و سایت نشانه روی فلزی ثابت در این مدل قابل جدا شدن بود. این مدل به طور معمول به وسیله ی سر گروه حمل میشد.این مدل بر روی قنداق مجهز به پَد مخصوص چانه شده بود و برای تیراندازی متوالی استفاده میشد و به طور تقریبی 5200 عدد از این اسلحه تولید شده است. این مدل مدل پایه ی AK 5c گشت و از خدمت نیز خارج شد و اکنون فقط در زراد خانه ی وزارت دفاع موجود میباشد. AK 5B AK 5B در بالا AK 5C: با شروع قرن 21 , ارتش سوئد نیاز به یک اسلحه ی هجومی مدرن برای برنامه ی "سرباز سوئدی اینده" داشت. اسلحه ی جدید میبایست مجهز به ریل مخصوص ابزارهای جانبی , ارگونومی بهتر و قابل اطمینان بهتر میبود. بنابراین به جای هزینه کردن برای وارد کردن یک اسلحه ی هجومی جدید وزارت دفاع سوئد تصمیم به بهینه سازی و مدرن سازی اسلحه های موجود که در پروژه ی "کاهش هزینه ها و خطرات" از خدمت خارج گردیده بودند ,گرفت (به خاطر فروپاشی شوروی و اتمام جنگ سرد).. در ابتدای پروژه این مدل AK 5F نامیده میشد. کلمه ی اف به معنای ازمایشی(forsok) هست. قبل از تولید انبوه این مدل , با تولید مدل ازمایشی یا AK 5F این مدل مورد بررسی و ازمایشات کامل قرار گرفت. در طی ازمایشات بیش از یک میلیون گلوله به وسیله ی این مدل شلیک شد و قابل اطمینان تا 3500 شلیک بود. در منابع انگلیسی به این مرحله mean rounds between stopage میگویند . (فکر کنم یعنی چقدر اسلحه میتونه بدونه توقف گلوله شلیک کنه بدونه اینکه از قابلیتهاش کاسته بشه .) ازمایشگران پی بردند که اسلحه سنگین و بلند هست بنابر این طول لوله ی اسلحه را به 350 میلیمتر کاهش دادند . این کار باعث کاهش وزن کلی اسلحه و همچنین باعث نزدیکتر شدن مرکز ثقل اسلحه به طرف استفاده کننده میشد. در ژوئن 2005 تستهای این مدل با موفقیت به اتمام رسید و چهار ماه بعد FMV قرارداد تولید 40000 قبضه از این مدل را با شرکت ساب بوفوش دینامیکس(saab bofors dynamics) به امضا رسانید . طبق برنامه ی از پیش تعیین شده قرار شد که طی چهار سال اسلحه ها تحویل داده شوند و اولین تحویل نیز در ژوئن سال 2006 برنامه ریزی شده بود. AK 5C بنا بر اولویت ابتدا به یگانهای سوئدی مستقر در افغانستان تحت نام ISAF و واحدهای مستقر در چاد تحت نام EUROF CHAD/CAR و واحدهای مستقر در بوسنی تحت نام KFOR تحویل داده شد. AK 5C نمونه ی مدرن سازی شده ی اسلحه ی ابتدایی AK 5 و اسلحه ای مدولار میباشد. یکی از قابل توجه ترین بهینه سازی انجام شده در این مدل استفاده ازسیستم ریل MIL-STD-1913 میباشد که قابلیت استفاده از ابزارهای جانبی همچون انواع اسکوپها لیزر چراغ قوه و سیستمهای نشانه روی را در ساعتهای 12 ,3, 6 و 9 فراهم میکند . نشانه روی تلسکوپی و تقویت کننده ی تصویر دو نمونه از این ابزارهای جانبی میباشد. در این مدل double gas position و سایت نشانه روی پوکه پران حذف و کاملا تغییر یافتند . قنداق اسلحه نیز در این مدل قابل تنظیم و تاشو و همچنین مجهز به قابلیت مسدود سازی شلیک اخرین گلوله میباشد که با شلیک اخرین گلوله یک اهرم به این مکانیسم فشار وارد میکند و پس از تعویض خشاب فقط کافیت که دکمه ی رها سازی مکانیزم را فشار داد تا مکانیزم ازاد شود و اسلحه لود شود.(بدونه نیاز به کشیدن گلگدن) خشاب فلزی نیز در این مدل با خشاب پلاستیکی تعویض شده است. برای اینکه سیستم مسدود سازی شلیک اخرین گلوله عمل کند نیاز به استفاده از خشاب پلاستیکی میباشد. همچنین این مدل قابلیت به کار گیری خشابهای فلزی را نیز دارا میباشد ولی سیستم مسدود سازی عمل نخواهد کرد. عمده تفاوتهای این مدل را با مدل قبلی به صورت زیر میباشد: افزایش اطمینان Mean Rounds Between Stoppage با بیش از 2000 شلیک لوله ی کوتاهتر 350 میلیمتر کاهش وزن تا 3.8 کیلو ریل MIL-STD-1913 بر روی لوله و زیر لوله قنداق قابل تنظیم سایت نشانه روی اضطراری جدا شونده پوکه پران کاملا خودکار اهرم انتخاب نوع شلیک در دو طرف اسلحه خشاب شفاف پلاستیکی با گنجایش 30 عدد فشنگ محل اویز باریکتر محل قرارگیری دست اصلاح شده . ضامن مسلح سازی و انتخاب اتش در دو طرف چپ و راست محل اویز قسمت جلو در ساعت 6 با قابلیت جدا شدن شعله پوش جدید و موثرتر محل اتصال سرنیزه بند تاکتیکی نایلونی در این مدل اسکوپ CompM2 با چشمی رد دات MOA اسکوپهای استاندارد به شمار میروند. همچنین قابلیت استفاده از دیگر اسکوپها نیز بر روی ریل وجود دارد. در صورتی که بر روی ریل اسکوپ دیگری استفاده شود قابلیت استفاده از نارنج انداز وجود ندارد. AK 5C AK 5D: این مدل دارای لوله و محل قرار گیری دست کوتاهتری میباشد و برای استفاده از ابزارهای جانبی دیگر مجهز به ریل MIL-STD-191 شده است.ابعاد کلی اسلحه کمتر شده است و مخصوصا برای رنجر و واحدهای جنگ شهری و خدمه ی وسایل نقلیه ی نظامی بهینه سازی شده است. که در ان بنا بر شرائط و حیط به یک سلاح بسیار سبک وزن و جمع و جور بر اساس وظایف محوله نیاز میشود. همچنین پلیس سوئد نیز به مدل AK 5D مجهز شده است. مدل AK 5D و Ak 5D Mk2 همانند AK 5C بهینه سازی شده اند و فقط در طول کلی و طول لوله باهم فرق دارند و همچنین در این مدل از یک شعله پوش جدیدتر استفاده شده است. AK 5D در ارتش تعدادی از واحدهای پلیس سوئد به نمونه ای از اسلحه ی AK 5D مجهز شده اند که با نام CGA5P شناخته میشوند. رنگ این نمونه سیاه میباشد . بر خلاف رنگی که در ارتش استفاده میشود. با قابلیت شلیک اتوماتیک ولی این قابلیت فقط با یک آلین یا اچار مخصوص فعال خواهد شد. AK 5D در پلیس نام اسلحه: AK 5 family کشور تولید کننده : سوئد تاریخ استفاده: 1986تا کنون تعداد تولید شده: بیش از 190000 قبضه استفاده کنندگان: ارتش سوئد . پلیس سوئد . پلیس نروژ وزن: Ak 5 empty 3.9 kg Ak 5B empty 4.8 kg Ak 5C empty 4.0 kg Ak 5 loaded 4.5 kg Ak 5B loaded 5.4 kg Ak 5C loaded 4.5 kg مکانیسم : سیستم گازی .مسلح شونده به وسیله ی نیروی اولیه ی گلنگدن و گاز ناشی از انفجار و استفاده از سیستم قفل شونده پس از شلیک اخرین گلوله. شلیک متوالی: 650/700 گلوله بر دقیق در مدل AK5 , Ak 5B و 650 گلوله بر دقیقه در مدل AK 5C سرعت گلوله در دهانه: 930 متر بر ثانیه در AK 5 , AK 5B و 870 متر بر ثانیه در مدل AK5C کپی و استفاده از مطالب این پست با ذکر نام سایت و نویسنده ی این مقاله محسن محمدی بلامانع میباشد. با تشکر ازmohammaddanger به خاطر امانت دادن اکانت گالری خود.