به نام ایزد توانا جیان 8II ( به اختصار J-8II) جنگنده دوموتوره ، مافوق صوت و تک سرنشینه است که توسط موسسه طراحی 601 و صنایع هواپیما سازی شنیانگ به طراحی و ساخت رسیده است. این هواپیما بر اساس جنگنده جیان 8 و با طراحی مجدد برخی قسمت های بدنه و همچین ارتقای اویونیک ساخته شده است.این جنگنده در حقیقت به منظور مقابله با بمب افکن های شوروی که در ارتفاع بالایی پرواز میکردند ساخته شد اما به مرور و با افزایش قابلیت ها و ساخت نمونه های جدیدتر به یک جنگنده چند منظوره با قابلیت علمیات هوا به هوا و هوا به زمین در شرایط آب و هوایی مختلف تبدیل شد . [/align][align=center] بخش اول[/align] [align=center] J-8II [/align] [align=center] زمانی که جنگنده جیان 8 در برآوردن انتظارات نیروی هوایی ارتش آزادی بخش خلق موفقیتی حاصل نکرد از صنایع هوایی شنیانگ خواسته شد تا جنگنده ای جدید با قابلیت هایی نظیر پرواز با سرعت بالا و در ارتفاع بالا طراحی کند. جنگنده جدید علاوه بر دو ویژگی ذکر شده می بایست ازعملکرد پروازی مطلوب در ارتفاع پایین ، مانور پذیری قابل قبول ، عمر عملیاتی بالا ، قابلیت شناسایی و مقابله با اهداف در ماورای دیدی بصری (BVR) با استفاده از موشک های هوا به هوای برد متوسط (MRAAM) و قابلیت ثانویه حمله زمینی نیز برخوردار باشد. پس از مشخص شدن ویژگی های مورد نظر نیروی هوایی ارتش آزادی بخش ، صنایع هوایی شنیانگ کار بر روی ساخت جنگنده ای جدید بر اساس طرح جنگنده جیان 8 را آغاز کرد که حاصل آن جیان 8II بود. طراحی دلتا شکل بالها در جنگنده جیان 8II حفظ شده و تفاوت های طراحی بدنه آن با جیان 8 در کشیده تر شدن دماغه به منظور ایجاد فضای کافی برای نصب رادار مناسب و انتقال ورودی هوای موتور ها به کناره بدنه بود. جیان 8II از پیشرانه بهبود یافته WP-13AII ، قابلیت به کارگیری موشک های هوا به هوای با هدایت نیمه فعال راداری و خلبان خودکار برخودار بود. ساخت اولین نمونه این هواپیما در مقیاس اصلی در ماه سپتامبر سال 1980 آغاز شد و تا ماه مارس سال 1984 به پایان رسید. نمونه ساخته شده اولین پرواز خود را در تاریخ 12 ژوئن انجام داد و پس از انجام آزمایشات مختلف و ایجاد برخی تغییرات ، طرح نهایی جنگنده در ماه اکتبر سال 1988 به تایید رسید. این جنگنده نسبت به جیان 8 از مانورپذیری بهتر ، 6 درصد بازده مصرف سوخت بالاتردر سرعت های پایین ، اویونیک پیشرفته تر، سیستم های کنترل پرواز بهبود یافته برای پرواز در سرعت مافوق صوت برخوردار بود. جیان J-8II در نمونه اولیه مجهز به رادار مونوپالس کنترل آتش مدل تایپ 208 بود که برد کشفی معادل با 40 کیلومتر داشت. این رادار امکان به کارگیری موشک های هدایت نیمه فعال راداری را برای هواپیما فراهم میکرد ، اما تنها عاملی که مانع این کارمی شد نبود توان فنی لازم برای ساخت بومی موشک هوا به هوای هدایت نیمه فعال راداری چین بود که بعد ها همزمان با ارائه مدل های جدیدتر جیان J-8II ، این مشکل نیز برطرف شد.[/align] [align=center] تسلیحات سلاح پایه ای در جیان 8II یک قبضه توپ دو لول کالیبر 23 میلیمتری تایپ 23 است که کپی چینی توپ گریازف – شیپونوف GSh-23L محسوب میشود . جیان 8II دارای هفت نقطه تقویت شده به منظور نصب پایلون است که از این تعداد یک نقطه در زیر بدنه و شش نقطه دیگر بر روی بال ها تعبیه شده است. نقطه تقویت شده زیر بدنه با نصب پایلون GDJ-4 قابلیت حمل شش فروند بمب سقوط آزاد 250 کیلوگرمی با ضریب پسای پایین و یا یک مخزن سوخت خارجی با ظرفیت 1400 لیتر را در زیر بدنه فراهم میکند. نقاط تقویت شده بال ها نیز با نصب پایلون مناسب امکان نصب تا شش فروند موشک هوا به هوا ، غلاف پرتاب راکت ، بمب های سقوط آزاد 250 کیلوگرمی دو مخزن سوخت خارجی با ظرفیت 800 لیتر را فراهم میکند. در مدل های بی و دی جیان 8II ، صرفا امکان حمل و به کارگیری موشک های هوا به هوای برد کوتاه دارای هدایت مادون قرمز وجود دارد حال آنکه در مدل های بهبود یافته ام ، اف و اچ قابلیت حمل و به کارگیری موشک های هوا به هوای با هدایت آشیانه یاب فعال و نیمه فعال راداری نظیر R-27 ، R-77 ، PL-11 و PL-12 نیز فراهم شده تا جنگنده امکان مقابله با اهداف در ماورای دیدی بصری را داشته باشد. برای انجام عملیات رهگیری ، جنگنده به دو فروند موشک کوتاه برد هدایت مادون قرمز ، دو فروند موشک برد متوسط هدایت نیمه فعال یا فعال راداری و دو الی سه مخزن سوخت خارجی تجهیز میشود حال آنکه برای انجام حملات زمینی ترکیب تسلیحات جنگنده شش بمب 250 کیلویی سقوط آزاد و غلاف پرتاب دوازده عدد راکت 57 میلیمتری یا 7 عدد راکت 90 میلیمتری را شامل میشود . در مدل های جدیدتر جی-8II امکان حمل و به کارگیری موشک ضد کشتی روسی Kh-31A و همچنین تسلیحات نقطه زن نظیر بمب هدایت لیزری LT-2 و بمب هدایت ماهواره ای LS-6 نیز فراهم شده است.[/align] [align=center] [/align] [align=center] به روزرسانی جی- 8II تحت پروژه مروارید صلح با بهبود روابط چین و امریکا ، در سال 1986 دولت ریگان موفقت نامه ای را به تصویب رساند که به موجب آن آمریکا تحت پروژه ای به نام مرواید صلح ، چین را در به روزسانی جنگنده های جی- 8II خود یاری میداد. بر این اساس شرکت گرومن آمریکا با صنایع هواپیما سازی شنیانگ قرار دادی به ارزش 502 میلیون دلار برای به روز رسانی 55 فروند جنگنده جی- 8II به امضا رساند. به روز رسانی مورد توافق رادار وستینگهاوس AN/APG-66 ، سیستم انتقال داده 1553B MIL-STD ، کامپیوتر کنترل آتش ، نمایشگر سربالا (HUD) ، نمایشگر های چند منظوره کابین خلبان ، سیستم ناوبری نوین .و سیستم خروج اضطراری را شامل میشد. به منظور اجرای قرار داد در اویل سال 1989 صنایع هواپیما سازی شنیانگ دو نمونه از جنگنده جی- 8II را به شرکت آمریکایی تحویل داد که آزمایش بر روی آن ها در مرکز آزمایشات نیروی هوایی آمریکا واقع در پایگاه ادوارز انجام شد. پروژه به روز رسانی جی- 8II روند عادی خود را طی میکرد تا اینکه حوادث جولای سال 1989 میدان تیان آن من ، باعث اعمال تحریم تسلیحاتی بر جمهوری خلق چین از سوی ایالات متحده آمریکا شد و در نتیجه آن همکاری مشترک خاتمه پیدا کرد و پروژه مروارید صلح لغو گردید.[/align] [align=center] [/align] [align=center] J-8II Block-02 این جنگنده که تحت عنوان جی- 8II بی نیز شناخته میشود ، اولین نمونه از جنگنده جی- 8II است که در نیروی هوایی ارتش آزادی بخش به خدمت گرفته شده. این جنگنده اولین پرواز خود را در ماه نوامبر سال 1989 انجام داد .و طرح نهایی آن در ماه دسامبر سال 1995 تایید شد .جی- 8II بلاک 02 دارای به روز رسانی هایی در زمینه اویونیک است که رادار تک پالس کنترل آتش تایپ 208 ای ، نمایشگر سربالای مدل HK-13E ، سیستم موقعیت یاب تایپ 563 بی و سیستم ناوبری تاکتیکی هوایی JD-3II را شامل میشود. علاوه بر این مدل های دیگری از این جنگنده مجهز به رادار پالس داپلر کنترل آتش KLJ-1 و گیرنده هشدار راداری (RWR) مدل KJ-8602A نیز به ساخت رسیده اند. با وجود پیشرفت در برخی تجهیزات الکترونیکی ، این جنگنده به دلیل ضعف رادار کنترل آتش از قابلیت مقابله با اهداف در ماورای دیدی بصری برخوردار نیست.[/align] [align=center] [/align] [align=center] (J-8C (J-8III به دنبال لغو پروژه مروارید صلح از سوی آمریکا ، صنایع هواپیما سازی شنیانگ ارتقای جنگنده جی- 8II از طریقه همکاری با اسرائیل و روسیه را در پیش گرفت. در اوایل 1990 صنایع شنیانگ ساخت نسخه ای از جنگنده جی- 8II با تغییرات گسترده در اویونیک و پیشرانه را در دستور کار خود قرار داد که حاصل آن ساخت جنگنده جی- 8II سی بود . نمونه در مقیاس اصلی این جنگنده در سال 1991 به ساخت رسید و اولین پرواز خود را در سال 1993 با موفقیت انجام داد. ارتقای صورت گرفته بر روی این جنگنده به شرح زیر است : • نصب رادار چند حالته پالس داپلر ، ساخته شده بر اساس تکنولوژی رادار EL/M 2035 ساخت اسرائیل • نصب سیستم کنترل آتش دیجیتال • نصب نمایشگر های چندم نظوره جدیدی در کابین خلبان • جایگزینی پیشرانه توربوجت مدل WP-13AII با پیشرانه قویتر مدل WP-14 ساخت صنایع موتورهای هوایی شنیانگ در مجموع دو نمونه آزمایشی از جی- 8II سی با شماره سریال های 8301 و 551 ساخته شدند که به غلاف سوختگیری هوایی نیز مجهز بودند. طرح توسعه این جنگنده در سال 1990 و با شروع کار بر روی ساخت جنگنده جیان 11 لغو شد. بعدها تکنولوژی های به کار رفته در جنگنده جی- 8II سی در ساخت مدل اف در سال 2000 مورد استفاده قرار گرفت. J-8D در اواخر سال 1980 صنایع شنیانگ مطالعات بر روی ایجاد قابلیت سوختگیری هوایی در جنگنده های جی- 8II را آغاز کرد. اولین نمونه مجهز به غلاف ثابت سوختگری هوایی در 21 نوامبر سال 1990 اولین پروازخود را انجام داد و اولین سوختگیری هوایی موفقت آمیز آن از هواپیمای سوخت رسان H-6 در سال 2/1993 انجام پذیرفت. این هواپیما با نام جی – 8 دی در سال 1996 توسط نیروی هوایی ارتش و همچنین یگان هوایی نیروی دریایی چین به خدمت گرفته شد. نخستین نمایش عمومی آن نیز در رژه پنجاهمین سالگرد تاسیس جمهوری خلق چین بود. یکی از مشکلات جنگنده جی- 8 دی طراحی نامناسب غلاف سوختگیری بود که در سرعت های بالا به دلیل عبور هوا از آن صدای زیادی ایجاد میکرد که برای خلبانان غیر قابل تحمل بود . این مشکل در طراحی های بعدی مورد بررسی قرار گرفته و حل شد. به غیر از قابلیت سوختگیری هوایی ، جی- 8 دی در اویونیک و تسلیحات قابل حمل و استفاده تفاوتی با مدل بی ندارد. این جنگنده در یگان های هوایی نیروی دریایی چین واقع در استان های جنوبی و مرکزی مستقر شده است و با قابلیت سوختگیری هوایی که برد عملیاتی 800 الی 1200 کیلومتری برای آن فراهم میکند تمامی جزایر دورافتاده جنوب دریای چین را نیز پوشش میدهد. [/align][align=center] مترجمان : سورنا نوشاد - گوبلز منبع:میلیتاری پارسی[/align] منتقل شد به هواپیماهای نظامی REZAT1980