بسم الله الرحمن الرحیم چین انواع مختلفی از بمب های هدایت شونده کوچک با دقت بالا را از سال 2012 در نمایشگاه های مختلف نشانداده است عمده استفاده این تسلیحات برای نصب و استفاده بر روی پهبادها است مانند بمب کوچک FT-9 و یا بمب های کوچک FT-10 ، بمب های هدایت لیزری YZ-200 بمب های هدایت شونده لیزری50 کیلوگرمی GB50 و بمب های هدایت شونده لیزری 100 کلوگرمی GB100 این بمب ها را می توان به کلاهک های نافذ جهت حمله دقیق به اهدافت حفاظت شده در پناهگاه ها هم مجهز کزد. سری بمب های FT و سری بمب های هدایت شونده دقیق LeiShi-6(LS-6) توسط مرکز توسعه فن آوری Luoyang توسعه پیدا کردند. این سری از بمب ها برای رقابت با سری بمب های JDAMTJDMA-ER و SDB ایالات متحده توسعه پیدا کردند. در این مورد از بمب ها با بالهای تاشو و یا بمب ها با قطر کم غربی نمونه برداری شده همچنین پروتکل های ارتباطی این بمب ها سازگار با استاندارهای غرب هستند و می توانند بر روی انواع جنگنده های غربی نصب شوند. این مسئله باعث شده که شرکت Aerospace Long March تنها شرکتی در خارج از ایالات متحده باشد که توانسته طیف متنوعی از انواع بمب های هدایت شونده را تولید کند و وارد بازارهای جهانی بکند. در سال 2012 شرکت هوافضای Changzheng چین سری محصولات Feiteng از جمله FT-3A،FT-6A و FT-7A را به بازار ارائه کرد. این شرکت یکی از شرکتهای تابعه گروه علم و فن آوری هوافضا چین است. استفاده از سامانه Beidou مبنای هدایت دقیق بمب های سری Feiteng است براساس گزارشهای موجود سری بمب های Feiteng چین از رابطهای الکترونیکی مشابه با استاندارهای غربی استفاده می کند و می واند روی هر جنگنده غربی نصب شود. آکادمی وسایل نقلیه پرتابی چین اعلام کرده که بمب های سری FT(Feiteng) مجهز به سیستم ناوبری جهانی GNSS هستند و انها دیگر به سیستم هدایت GPS ایلات متحده نه نیاز دازند و نه اطمینانی به آن دارند. هر چند گفته شده در صورت نیاز می توان گیرنده های GPS را هم روی انها علاوه بر گیرنده های گلوناس روسیه و یا بایدو چینی نصب کرد. وزن سری بمب های Feiteng از 25 کیلوگرم تا 700 کیلوگرم متغییر است و برد آنها از 20 تا 150 کیلوگرم است انها را از پهبادها و بمب افکن ها می توان استفاده کرد موثرترین و قدرتمندترین بمب این خانواده FT12 است بمب TL-2 اولین بمب هدایت شونده انبوه چینی هست کیت هدایت برای بمب با وزن 500 کیلوگرم طراحی شده . مشابه بمب های سری Paveway1/2 آمریکا است این بمب به طور گسترده در نیروی هوایی چین استفاده میشود. خطا در حدود 5 متر هواپیمای Q-5M با مخازن سوخت و دو بمب هدایت لیزری و نشانه گذاری لیزری دردماغه بمب هدایت لیزری GB1 که از بمب TL-2نمونه برداردی شده تفاوت آن در دماغه هست که در دماغه از سیکر های لیزری روسی نمونه برداری شده این بمب 38/0 متر قطر و 68/0 متر طول دارد و وزن آن 563 کیلوگرم است برد آن در حدود 24 کیلومتر است و می تواند تا یک و نیم متر بتن مسلح نفوذ کند. این بمب الگو برداری شه از بمب GBu55 هست که تصویر اونو روی بال اف 16 می بینید سیکر بمب TL3 Tl2 در کنار TL3 v بمبهای ft-1/FT-2 با هدایت ترکیبی ماهواره و اینرسی با وزن 500 کیلوگرم که مشابه GBU-32 هستند داریره خطای این بمب در حدود 30 متر است . در بمب FT-2 با اصلاحات انجام گرفته با اضافه کردن بال برد به 60 تا 90 کیلومتر رسیده در حالی که در FT-1 برد در حدود 18 کیلومتر بود. بمب های سری Ft-3 /FT-4 با وزن 250 کیلوگرم با هدایت ماهواره ای بمب FT-5 که شبیه FT-1 است اما وزن آن کمتر و در حدو 100 کیلوگرم است اما قابلیت نفود در پناهگاه را ندارد بمب FT-6 با وزن 250 کیلوگرم که بدنه کشیده تری دارد و سیستم هدایت ان مشابه FT-2 است بمب های خانواده Luoyang/CASC LS-6 هدایت ماهواره ای وزن 500 کیلوگرم بردحداکثر 60 کیلومتر در طرح DAMASK/HART نیروی دریایی ایالات متحده بمب یک تصویر از محیط اطراف میگیرد و با تصویری که از قبل در حافظه خود دارد مقایسه می کند سپس موقعیت بمب بررسی می شود بعد از یافتن خطا بمب به سمت هدف می رود در این برنامه از تکنیک های تصویر برداری امواج میلی متری و تصویر برداری حرارتی استفاده میشود هر دو روش های قابلیت حمله به اهداف متحرک را به بمب می دهد بمب های سری LS-6 یک سلاح کم هزینه و بسیار موثر هوا به سطح برای حمله به اهداف زمینی هستند که برای افزایش دقت از سیستم اهواره ای هم استفاده می کنند. قابلیت ها: قابلیت پرتاب از خارج برد سیستم های دفاع هوایی کوتاه برد قابلیت استفاده در تمامی شرایط آب و هوا و روز و شب هزینه کم و تاثیر بالا قابلیت شلیک کن فراموش کن مقاومت در برابر جمینگ و تداخل واحد هدایت و کنترل مدولار قابلیت حمله به چند هدف بمب های سری LS-6 قابلیت پرتاب از ارتفاع بالا و سر خوردن به مدت زمان زیاد را دارندو قیل از پرتاب سیسان INS بمب با هواپیما هماهنگ می شود و برنامه ماموریت در سیستم هدایت بمب دانلود می شود. بعد از جدا شدن بمب از هواپیما در ابتدا سیستم تثبت کننده بمب چک می کند که ایا بمب به درستی از هواپیما جدا شده یا نه و بعد بالها کنترل کننده باز می شوند و بمب را در مسیر خود قرار می دهند یک ناوبری ترکیبی INS/GPS مسیر بمب تا هدف را بررسی می کند و دستورات را به خلبان خودکار می دهد در نقطه ازپیش تعیین شده بمب وارد فاز نهایی هدایت خود می شود در این مرحله بمب به صورت عمودی در می اید و با تصویر برداری به سمت هدف می رود. ارتفاع پرتاب بین 4000 تا 11000 متر سرعت پرتاب بین 600 تا 1000 کیلومتر بر ساعت بیشترین برد در ارتفاع 11000 متری و سرعت 900 کیلومتری 60 کیلومتر است دایره خطا کمتر از 15 متر منطقه کشتار در فضای باز بین 5000 تا 10000 متر مربع برای اهداف زرهی و حفاظت شده 100 تا 500 متر مربع بمب های سری YL چین در نمایشگاه ژوهای 2016 آخرین و پیشرفته ترین مهمات هدایت شوند با دقت بالای ارتش چین به نام Yunlei YL (ابر تندر) توجهات زیادی را به خود جلب کرد. این سلاح های هدایت شونده که سبک تر و کوچکتر از بمب های هدایت شونده سنتی هستند برای انواع جنگنده، بالگرد، بمب افکن و پهبادها طراحی شده اند. به عنوان مثال جنگنده جی 20 زمانی که 12 بمب با قطر کم را در محفظه های داخلی خود حمل کند می تواند 12 هدف متحرک و یا ثابت را مورد اصابت قرار بدهد. بمب هایی که به نمایش گذاشته شده اند همه زیر مجموعه یک خانواده از بمب sdb چینی هستند که می توانند با اهداف مختلف درگیر شوند و قابل مقایسه با بمب های SDB2 ایالات متحده هستند. از نظر تاریخی تسلیحات هدایت شونده اولیه دارای معایبی از جمله دقت کم عملیاتی در شب و هواهای نامناسب، دشواری در حمله هم زمان به چند هدف و فقدان عملکرد هدایت مستقل بودند. ظهور نسل اول بمب های هدایت شونده ماهواره ای JDAM در ایالات متحده این معضل را تا حدودی رفع کرد. این دستگاه های از سیستم ماهواره ای جی پی اس برای اصلاح مسیر سیستم ناوبری اینرسی خود استفاده میکردند و این اطمینان را به اپراتور می دانند که در هر شرایط آب و هوایی قادرند به هدف ضربه بزندد. از طرف دیگر JDAM به صورت کیت به بمب های معمولی اضافه میشد و از این نظر هزینه کمی داشت. چین قبلا بمب های سری Feiteng FT را که مشابه بمب های JDAM هستند را در اختیار داشت اگر بمب FT-1 در ارتفاع 5000-12000 متری و با سرعتی بین 6/0 تا 9/0 ماخ پرتاب شود می تواند به اهدافی در فاصله 20 کیلومتری با دقتی بین 10-30 متر برسد. JDAM چندین مشکل داشت 1- هنوز حجم و وزن زیادی داشت 2- دقت ان کم تر از اونی بود که حجم و وزن مواد منفجره را کم کرد 3 – توانایی حمله به اهداف متحرک را نداشت 4- عملکرد این بمب ها به گونه ای بودکه نمیشد برای حمله به اهداف زاویه حمله را تعیین کرد. از طرفی در درگیری های امروزی گاها باید خسارات جانبی را کاهش داد و این مسئله نیازمند افزایش دقت و کاهش وزن مواد منفجره بمب است. مهندسان نظامی چینی سیستم هدایت ماهواره ای را با سیستم هدایت فوتوالکترونیکی ترکیب کردند به طوری که SDB های چینی یک سیستم هدایت ترکیبی را در اختیار دارند. این بمب های قادرند در فاصله بسیار کم هدف ( 1متری) منفجر بشوند برای همین به مواد منفجره زیادی نیاز ندارند. وزن این تسلیحات 50،100،250 و 500 کیلوگرم است. به دلیل استفاده از روشهای هدایت با دقت بالا مانند تلویزیونی ، تصویر برداری حرارتی و لیزری نیمه فعال نوع جدید بمب ها قادر هستند درهر نوع شرایط آب و هوایی و کامل مستقل اهداف متحرک ماننده تانک ها و یا حتی قایق های تندرو را شناسایی و منهدم کنند. آخرین بروز رسانی که توسط مهندسان چینی بر روی این تجهیزات انجام گرفته نصب ابزار هدایت موج میلی متری برای این نوع از بمب ها است. تا اطمینان از عملکرددقیق این سلاح در محیطهای مختلف اقزایش پیدا کند. در برخی از بمب ها سیستم هدایت ترکیبی دوحالته تصویربرداری حرارتی و موج میلی متری وجوددارد که از مزایای هر دو روش را همزمان استفاده می کند. از نظر آیرودینامیکی مهندسان چینی بدون در نظر گرفتن شکل بمب های سنتی ، اشکال آیردینامیکی جدید با کارایی بالا و روش های کنترلی مناسب برای هدایت این نوع از بمب ها طراحی کردند. به عنوان مثال در آخرین مدل این بمب ها پشت بمب ها به صورت الماس شکل و با بال های تاشو طراحی شده که این امکان به سلاح را می دهد تا هم قدرت تخریب بیشتری داشته باشد و هم به برد 90 کیلومتر دسترسی داشته باشد. مهمتر ازآن ، اشکال جدید ایرودینامیکی این امکان را می دهد که مسیر بمب به گونه ای اصلاح شود که از انرژی جنبشی بمب بتوان بیشترین استفاده را برای نقود در اهداف را کرد. بمب های جدید چینی می توانند حتی با توجه به نوع هدف زاویه برخورد را هم تعیین کنند به عنوان مثل در ضربه زدن به یک هدف در صورت لزوم با زاویه ای کامل عمودی به سقف هدف برخورد کنند تا توانایی نفوذ بمب را حداکثر برسانند. این قابلیت این مزیت را قراهم می کند به بمب های با وزن های کمی حتی 100 و یا 50 کیلوگرم بتوانند به اهداف حفاظت شده با یک متر بتن نفوذ کنند و بعد از نفوذ مواد منفجره در داخل پناهگاه منخجر شود و اثر تخریبی آن به حداکثر برسد. اگرچه بمب های هدایت شونده با قطر کوچک ، گران تر از بمب های هدایت شونده معمولی که داری کیت هدایت هستند، میباشند، اما اثربخشی جنگی و مقدار بمب های حمل شده در یک زمان بسیار بیشتر از بمب های هدایت شونده است، و این مزیت را خواهند داشت که به تعداد زیاد قابل حمل هستند همانطور که دقت سیستم موقعیت یابی ماهواره ای Beidou همچنان در حال بهبود است، کاربران سلاح های نظامی و تجاری خارجی چین قادر خواهند بود به طور کامل از انحصار سیستم GPS ایالات متحده خلاص شوند و یک روش هدایت دقیق کاملاً مستقل به دست آورند. آشنایی با خانواده بمب های YL 1- YL-7 بمب خوشه ای کوچک با وزن 50 کیلوگرم 2- YL-8 بمب هودایت لیزری مشابه بمب آمریکایی GBU-12 Paveway II هدایت لیزری LGB با وزن 200 کیلوگرم 3-YL-10 بمب هدایت شونده کوچک با وزن 50 کیلوگرم 4- YL-12 بمب با هدایت لیزری و ماهواره ای با وزن 500 کیلوگرم 5- YL-13 بمب هدایت لیزری با وزن 100 کیلوگرم 6- YL-14 بمب با قطر کم SDB با وزن 100 کیلوگرم 7- YL-15 بمب هدایت شونده کوچک که عمدتا توسط هواگردهای بدون سرنشین حمل می شود که شباهت های زیادی از نظر ظاهری با اسپایک NLOSاسراییل دارد با وزن 25 کیلوگرم منبع منبع 2 منبع3 laser-guided bomb = LGB Small Diameter Bomb =SDB بمب های YL-8 به نام CS/BBD3 و YL-13 به نام CS/BBD1 و YL-14 به نام CS/BBD2 هم نامگذاری شده اند. چینی ها ادعا گردند تنها کشوریه هستند که بمب sdb با برد زیاد و وزن کمتر از 100 کیلوگرم ساخته اند.البته gbu39 آمریکایی هم وزنی در حدود 110 کیلوگرم دارد خیلی از روش هایی که ذکر شده برای هدایت تسلیحات چینی تست هایی داشته انداما هنوز عملیاتی نشدند تنوع بمب های هدایت شونده چینی بیشتر از مطالب ذکر شده که ان شالله اگر فرصت شد ذکر خواهند شد. هر چند سعی کردم مطالب را بررسی کنم اما در نهایت با توجه به طولانی شدن مطلب حتما اشتباههای وجود خواهد داشت از همه دوستان عذر خواهی می کنم