دکترین هسته ای ضربه دوم      در دکترین جنگ هسته ای،  "قابلیت حمله دوم" به توانایی پاسخ قطعی یک کشور به یک حمله هسته ای، با حمله  تلافی جویانه هسته ای بر علیه مهاجم نامیده می شود.  داشتن چنین قابلیتی (و متقاعد کردن دشمن به وجود چنین قابلیتی) در دکترین بازدارندگی هسته ای لازم و ضروری است، از ان جا که ممکن است  طرف دیگر تلاش کند تا در یک جنگ هسته ای با یک "حمله بزرگ اولیه" (first  strike) بر علیه رقیب جنگ را به نفع خود تمام کند.      داشتن قابلیت های حمله- دوم با خطر حمله -اول هسته ای مقابله کرده و "عدم استفاده اولیه" از تسلیحات هسته ای را تضمین خواهد کرد. گر چه ممکن است یکی از طرفین قدرت پاسخ بازدارندگی کمتری باشد، اما معمولا قابلیت های حمله دوم متقابل و دوجانبه باعث شکل گیری دکترین دفاعی " تخریب  متقابل" (mutual assured destruction) می شود. قابلیت های حمله دوم را می توان با تحقق بخشیدن به  فرایند های fail-deadly   تقویت کرد. این فرایند ها خط قرمزی را تعیین می کند و اگر از این خط قرمز عبور شود  عواقب عبور را  تضمین می کنند. برای نمونه، این خط قرمز می تواند عدم حمله به یک  کشور متحد باشد. اگر طرف دیگری با حمله به متحد ما از این خط قرمز عبور کند،  عواقب از پیش تعیین شده برای این عمل به اجرا در خواهد امد. این عواقب از پیش تعیین شده، همچون یک حمله دوم هسته ای تلافی جویانه، می تواند طیف گسترده ای از پاسخ ها را در بر گیرد.           هدف حیاتی در حفظ قابلیت های حمله دوم، جلوگیری از موج اول حملات هسته ای در تخریب زرادخانه  های هسته ای یک ملت است تا اجازه حمله تلافی جویانه هسته ای را بدهد. استراتژی nuclear triad راهی برای گسترش دادن و تنوع بخشیدن به زرادخانه های هسته ای کشور ها است تا از قابلیت های حمله دوم اطمینان حاصل کنند. Nuclear triad از سه جزء  تشکیل شده است: اول بمباران های استراتژیک قدیمی، دوم موشک های بالستیک قاره پیما (ICBM)، سوم زیردریایی های با قابلیت شلیک موشک های بالستیک (SLBM). هدف از داشتن سه  گزینه مختلف در  استفاده از تسلیحات هسته ای این است تا مطمئن شویم که دشمن نمی تواند تمام زرادخانه های هسته ای شما را در حمله اول نابود کند و این سه راه ضربه دوم هسته ای را تضمین خواهد کرد و در نتیجه منجر به تضمین دکترین بازدارندگی هسته ای می شود.       زیردریایی های با قابلیت شلیک موشک های بالستیک گزینه مرسوم اما بسیار گران برای ضربه-دوم هسته ای هستند، و باید با یک روش مطمئن در تشخیص اینکه مهاجم کیست پشتیبانی شوند. استفاده از زیردریایی ها یک مشکل جدی را به دنبال دارد، زیرا در حمله تلافی جویانه یک زیردریایی، ممکن است کشور دیگری به اشتباه هدف قرار بگیرد و باعث وخیم تر شدن درگیری شود. با این وجود اجرای حمله دوم در بازداشتن از حمله اول ضروری است. کشورهای دارنده سلاح هسته ای این دکترین را هدف اولیه خود خود قرار می دهند تا رقیب خود را متقاعد کنند که حمله اول ارزش رو به رو شدن با حمله دوم را ندارد. چنین کشورهایی گزینه های متعددی  برای پرتاب کلاهک های هسته ای، گزینه های اماده ای برای سناریو های متنوع حمله هسته ای، روش های شلیک مختلفی در نقاط مختلف کشور و تاسیسات زیر زمینی شلیک که مخصوصا برای مقاوت در حملات هسته ای طراحی شده اند را دارا می باشند. برخی موشک های هسته ای  در نقاط مرزی مستقر شده اند تا مهاجمان را متقاعد کنند که حمله به این سایت ها احتمالا باعث وقوع جنگ هسته ای چند گانه خواهد شد.   Launch on warning (شلیک موشک های بالستیک هسته ای زمانی که هشداری از حمله هسته ای طرف مثابل دریافت شد و پاسخ در زمانی که هنوز موشک های طرف مقابل به مقصد نرسیده اند)  استراتژی مقابله به مثل تسلیحات هسته ای است که در طول جنگ سرد بین بلوک شرغ و بلوک غرب  مشهور شد. علاوه بر nuclear triad، ملت ها سیستم های  هشدار دهنده ای را به خدمت گرفتند که شلیک موشک های هسته ای به سمت انها را را تشخیص می داد. این سیستمها و تشخیص شلیک به انها اجازه می داد تا گزینه ها و قابلیت های  حمله دوم تلافی جویانه را قبل از اینکه حمله اول هدفی را مورد اصابت قرار دهد در دستور کار قرار گیرد. این گزینه نیز راه دیگری برای تقویت و استحکام بخشیدن  به قابلیت های حمله دوم و منصرف کردن از حمله اول هسته ای بود.   به خاطر دقت پایین نسل های اولیه موشک های بالستیک قاره پیما (و احتمالا موشک های بالستیک شلیک شده از زیردریایی ها)، حمله دوم تنها بر علیه اهداف بی دفاع، بسیار بزرگ و غیر نظامی مهم همچون شهر ها صورت می گرفت. نسل های بعدی موشک های بالستیک با دقت بهتر امکان حمله به اهداف نظامی مهم و تاسیسات نظامی تقویت شده را فراهم کرد.       Permiter-PTS     Permiter-PTS یا "دست مرده"، دکترین بازدارندگی هسته ای شوروی بود که طی ان اگر سرفرماندهی نیروها و یا سیستم کنترل موشک ها در یک حمله غافلگیرانه از بین می رفت، به صورت خودکار موشک ها را در یک حمله تلافی جویانه شلیک می کرد.   تاریخ  شکل گیری Permiter-PTS به 1974 بر می گردد، این دکترین  پاسخی به ترس شوروی از حملات ویران کننده هسته ای موشک های بالستیک شلیک شده از زیردریایی های امریکا بود. این دکترین در ژانویه 1985  با استقرار  سیلوهای پرتاب موشک های SS-17 در "یدروو" و کوستروما عملیاتی شد، هر کدام از سیلوها به ترتیب 100 و 150 مایل از طرف شمال غرب از مسکو فاصله داشتند. در صورت نابودی  لایه های چند گانه ارتباطی در حمله اولیه،  این سیستم با لایه های چند گانه اضافی ساخته شده بود. اجازه شلیک با رادیو VHD، با فرستنده هایی که در اعماق زمین دفن شده بود، به انها ارسال می شد. توسعه این سات در طول سالهای بعد با جایگزینی موشک های قاره پیمای SS-27 در دسامبر 1990 و تقویت های بیشتر در 1996 ادامه پیدا کرد. فرماندهی روسیه نگران بود که ممکن است  سیستم باعث شلیک تصادفی موشک ها شود، بنابراین اقدامات حفاظتی متعددی را در طراحی ان  لحاظ کرده بود:   * اولا هر دو مرکز فرماندهی vyuga به سرفرماندهی مرکزی روسیه و سیستم ارتباطی مطمئن Kazbek  متصل بودند. قطع ارتباطی هر دو سیستم به معنی این بود که پست فرماندهی ملی نابود شده و رهبری سیاسی کشور نیز کشته شده بود.   * دوم، رئیس ستاد کل می بایست سطح تهدید را به بالاترین درجه می رساند بنا براین اجازه  شلیک قبل از قطع ارتباط دریافت شده بود. اگر این اجازه دریافت نمی شد، به اپراتورهای موشک های سیلو بستگی داشت تا شلیک اتوماتیک را لغو کنند.   سوم، اطلاعات جمع اوری شده ورودی از حسگرهای متنوعی به داخل سرور مرکزی داده می شد. این ورودی ها شامل حسگرهای زمینی و فروسرخ می شد که بدین منظور طراحی شده بودند تا انفجارات اولیه نزدیک ایستگاه های رادار، پست های فرماندهی، سیلوها و اطلاعات ماهواره Oko را از هشدارهای اولیه را شناسایی کنند.  Permiter-PTS  بدین منظور طراحی نشده بود تا هنگام حمله های کوچک از طرف متحدان امریکا و قدرت های هسته ای اسیا عمل کند، و قدرت روسها را برای ایجاد "جنگ همه جانبه اصلی" (در مقابل رقیب اصلی-امریکا) از دست انها خارج سازد. علاوه بر این، برنامه و طراحی هایی نیز برای احتمال  بلایایی طبیعی همچون زلزله و...... با استناد به اطلاعات ایستگاه های زلزله نگاری در نظر گرفته شده بود.     برخلاف قابلیت های شلیک اتوماتیک، کنترل فرماندهی هسته ای روسیه می توانست دستور نابودی موشک ها را در حین پرواز به خود موشک ها ، در مواقع پرتاب تصادفی،  ارسال کند. گزارش های مبسوطی وجود دارد که  زیردریایی های حامل موشک های بالستیک روسیه، به خاطر مشکلات ارتباطی که می توانست رخ دهد، هرگز جزء برنامه Permiter-PTS قرار نگرفتند.   منبع   https://en.wikipedia.org/wiki/Second_strike     مترجم  : محمد رجبعلی        شادی ارواح طیبه شهدا، امام شهدا، خصوصا شهدای مدافع حرم   و به ویژه    سلامتی نایب بر حق امام زمان      امام خامنه ای      سه صلوات محمدی عنایت کنید