سيستم جستجو و رهگيري فروسرخ (Infra-red search and track ) دستگاهي براي جستجو و رهگيري اشيا به وسيله امواج فروسرخ و يا همان مادون قرمز است كه در بعضي از هواپيماهاي جت و هليكوپتر مورد استفاده قرار میگیرد . سيستم جستجو و رهگيري مادون قرمز يك سيستم غير فعال است بدين معنا كه از خود هيچ گونه پرتو و يا امواجي را ساطع نميكند و به همین بر خلاف رادار قابل شناسايي نیست . وضعيت جوي مثل رقيق بودن جو و يا بدي آب و هوا تا اندازه اي در كارايي اين سيستم تاثير گزار است (روشنايي و يا تاريك بودن محيط تاثير ندارد). سیستم جستجو و رهگیری فروسرخ در مقايسه با رادر دارای برد كمتري داردو بيشتر هواپيماهاي مدرن امروزی مانند جنگنده هاي تاكتيكي يا شناسايي همانن دهواپيماهاي سوخو27 و اف14 مجهز به سيستم IRST هستند كه در كنار رادار از این سیستم استفاده ميكنند و در بعضي از مواقع هم بجاي رادار از آن استفاده ميكنند مانند مواقعی که از طرف يك هواپيماي آواكس پيشتيباني ميشوند و يا در مواقعي كه استفاده از رادار ممكن نيست ولي بيشتر از سيستم IRST دركنار رادار هواپيما استفاده ميشود و در موقع نياز هواپيما ازسیستم IRST براي جستجو و رهگيري اهداف و شليك موشكها میکنند. در موقعي كه رادار به هر دليل مانند وجود هدفهاي زياد نتواند تمام مدت روي هدف قفل كند براي هدايت موشك از IRST استفاده ميشود و از IRST بيشتر براي حمله غالفگيرانه استفاده میکنند . جديدا به سيستم IRST دروبينهاي چشمي مادون قرمز هم اضافه شده است و با جستجوي اطراف هواپيما يا هليكوپتر در شناسايي اهداف در فواصل دورتر به سيستم IRST كمك ميكند. این سیستم جدید وقتی كه هدفي را شناسايي كرد با هشدار به خلبان و نمايش محل تقریبی هدف بروي صفحه نمایشگر خود مثل رادار نشان ميدهد اين سيستم با سيستمهاي چشمي مادون قرمز مثله دوربين چشمي مادون قرمز كاملا تفاوت دارد .سيستم ابتدايي IRST و سيستم جديد اضافه شده به آن براي جستجو و شناسايي و رهگيري اهداف بايد نسبت به محيط ديد داشته باشند و با اين تفاسير سيستمIRST بايد در جلوي هواپيما يا هليكوپتر نصب باشد تا بتواند كار شناسايي و رهگيري هدف را بهتر انجام دهد و اگر هدف در جلوي هواپيما باشد امكان جستجو و شناسايي در مسافت بيشتر وجود دارد و در صورتي كه هدف در پشت سر هواپيما باشه مسافت و محدوه جستجوي براي هدف کاهش میابد . براي حل اين مشكل سيستمهاي IRST به گيرندهاي حساس و دقيق و قوي براي تشخيص گرماي خروجي موتور يا گرماي اصطحكاك بدنه مجهز هستند .سيستمهاي جستجو و رهگيري فروسرخ اغلب از يك سيستم مسافت ياب ليزري استفاده ميكنند و در نمونه جديد مسافت يابهاي ليزري كنترل كامل سيستم آتش توپ هواپيما را در اختيار دارند و خلبان با فعال نمودن سيستم مسافت ياب ليزيريبا كمك سيستم IRST اهداف را شناسايي و رهگيري ميكند و سيستم مسافت ياب ليزري با تخمين مسافت هدف وقتي هدف در محدوده توپ هواپيما قرار گرفت به طور خودكار به سوي هدف شليك ميكند و نيازي به خلبان براي هدف گيري و شليك نميباشد اما امكان استفاده عادي از توپ براي خلبان هم وجود دارد .> از سيستم مسافت ياب ليزري براي شليك خودكار موشك ها به سوي اهداف هم استفاده ميشود ولي این سیستم در مسافتهاي كم و نه زياد قابليت استفاده دارد .(محدوده تحت پوشش سيستم (IRST در استفاده از سیستمهای IRST براي هدف گيري و هدايت موشكها به سوي هدف بايد دقت شود و در تخمين و تعيين بر هدف بايد احتياط كرد زيرا در صورت اشتباه در محاسبه اين موارد هدفگيري ناموفق خواهد بود سيستم IRST فقط ميتواند تنها جهت و اطلاعاتي براي هدفگيري براي سلاح( توپ يا موشك) اماده كند و اگر هدف در هنگام هدفگيري و شليك موشک قبل از اصابت به هدف از محدوده سيستم IRST خارج شود هدفگيري شكست خواهد خورد . -------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------- بعضي از مواقع بجاي سيستم جستجو و رهگيري فروسرخ IRST از سيستم FLIR نگاه به جلوي فروسرخ(forward-looking infra-red) استفاده ميشود كه هر دو از سيستم شناسايي و رهگيري خودكار شبيه به هم استفاده ميكنند ولي امكان جستجوي دستي بنا به نظر خلبان هم وجود دارد . از سيستم IRST براي جستجوي و رهگيري اهداف در آسمان استفاده ميشود و اين سيستم قابليت جستجو و پيدا كردن اهداف زميني را ندارد ولي سيستم FLIR قابليت جستجو و پيدا كردن اهداف در روي زمين را دارد و به همين خاطر بيشتر در هواپيماهاي ATTACKER و يا هليكوپترهای تهاجمی استفاده ميشود معرفی سیستم FLIR : FLIR يك دوربين است كه تصاويري باطيف فرو سرخ ميگيرد . در اروپا اين سيستم را دستگاه ثبت تصويري حرارتی نامگذاری كرده اند كه از زير شاخه هاي TICM است FLIR را بيشتر يك دوربين فرو سرخ ميدانند و سيستم FLIR از انرژي حرارتي براي شناسايي و ساختن تصاوير براي كنار هم قرار دادن آنان و خلق يك ويديو به عنوان خروجي استفاده ميكند >توضيح ضروري: سيستم FLIR به كمك دوربين فروسرخ است که از زمين عكس ميگيرد . به طور مثال در ثانيه 3 عكس از زمین درطیف فرو سرخ میگیرد و اين عكسها پشت سرهم روي صفحه نمايشگر سيستم نمايش داده ميشود . -------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------- سيسيتم FLIR از طول موج متفاوت با طول موج دروبينهاي فرو سرخ مثل دوربينهاي ديد درشب يا همان نايت ويژن استفاده ميكند ولي با سيستم نايت ويژن کاملا تفاوت دارد . با پيشرفت تكنولوژي سيستمهاي FLIR از پردازشگرهاي ديجيتال براي بهتر كردن كيفيت تصاوير استفاده شده است . سيستمهايFLIR در هواپيماهاي تهاجمي بيشتر در زير هواپيما و در هليكوپتر ها يا هواپيماهاي نيروي دريايي در بالها نصب ميشوند . دو محدوده در سيستم FLIR وجود دارد و براي هر محدوده از دوربين ويژه اي استفاده ميشود : *دوربينهاي 8 و 12 ميكرومتر LWIR كه ميتوانند گرماي خروجي موتور يا گرماي بدن انسان را از چندين مايل تشخيص دهند اما در مسافتهاي بيشتر تصوير تار و ناواضح است. * دوربينهاي 3و 5 ميكرومتر كه قدرت بيشتري دارند و به خوبي ميتوانند مسافتهاي دور را تحت پوشش قرار دهند اما عموما اين سيستمها خيلي گران هستند و باید يك سيستم تهويه براي خنك كردن آنها استفاده كرد زيرا گرماي زيادي در هنگام فعاليت توليد ميكنند . به طور كلي سيستم FLIR سه مزيت عمده دارد : * امكان شناسايي آن براي دشمن تقريبا غير ممكن است * به وسيله اين سيستم ميتوان وسايل استتار شده و خارج از ديد خلبان يا رادار را شناسايي كرد *سيستم FLIR امكان تشخيص مه از دود و يا بخار را دارد منبع:وبلاگ هوانوردی نظامی