بسم ا... داستان خرچنگ لهستانی در اوکراین عملیاتی شدن هویتزرهای 155م.م کراب در چند هفته گذشته ( نیمه ماه می تا امروز/ 8 ژوئن 2022 ) خبرهایی در خصوص انتقال تعدادی از هویتزرهای کراب ارتش لهستان ( 18 دستگاه در مرحله نخست ) به کیف منتشر شد که این مساله به ارتش اوکراین کمک می کند تا چند آتشبار جدید را سازماندهی یا واحدهای آسیب دیده را مجددا تجهیز نماید. کمک توپخانه ای از اواخر فوریه 2022 ارتش لهستان بطور مرتب در حال تحویل تجهیزات دو منظوره به اوکراین است و در این حوزه ، یکی از چند کشور اروپایی است که پیشتاز کمک نظامی به کیف محسوب می گردد . این روند در آوریل 2022 به صورت محسوسی سیر صعودی بخود گرفت و جدی تر از گذشته ، وسایل نقلیه زرهی ، تانک ، توپخانه خودکششی ، گلوله توپ ، راکت را به همتایان اوکراینی خود تحویل داد . نخستین اشاره ها به انتقال هویتزرهای 155 م.م کراب در حدود 3یا4 هفته پیش منتشر گردید ، بطوریکه در 9 می 2022 یکی از رسانه های مجازی گزارش داد که هویتزرهای کراب لهستانی به ارتش اوکراین تحویل داده شده و ممکن است در ساعات و روزهای آینده در محور لیسیچانسک بکار گرفته شوند . اما این اطلاعات تایید نشد ولی بعدها مشخص گردید که این سلاح ها هنوز به اوکراین تحویل داده نشده است . سه روز بعد ، یعنی در 12 می 2022 مطبوعات لهستان گزارش دادند که مذاکرات میان ورشو و کیف در مورد تامین قطعات توپخانه مورد نیاز ارتش اوکراین آغاز شده وممکن است یک قرارداد جدید به منظور تولید دو مجموعه از این هویتزر (شامل 48 قبضه ) بسته شود که این سفارش ، مکملی بر سفارش قبلی که شامل 80 قبضه توپ 122 م.م می شد ، بود . اما این فرض نیز محتمل است که این قرارداد اضافی ، نه برای تولید سامانه های جدید ( که مدت زمان طولانی را طلب می کند .م ) بلکه تحویل سریع تعداد مورد نیاز از موجودی فعلی ارتش لهستان صورت گیرد ، در حالی که روند تولید عمدتا برای جبران تلفات احتمالی در جریان خواهد بود . چیزی در حدود 17 روز بعد ، یعنی در 29 می 2022 رادیو لهستان اعلام نمود که هویتزرهای خودکششی لهستانی قبلا به اوکراین ارسال شده اند و این خبر از سوی یک منبع ناشناس در دولت اوکراین نیز تایید گردید ( 18 دستگاه هویتزر .م ) علاوه براین ، ارتش لهستان مشغول آموزش 100 نفر از پرسنل ارتش اوکراین بوده که در مجموع این امکان در اختیار ارتش اوکراین قرار می گرفت تا حداقل 3 گردان توپخانه را سازماندهی نماید. همزمان با این اخبار ، فرماندهی تیپ26 توپخانه ارتش اوکراین تصاویری را منتشر نمود که درآن حداقل یک دستگاه از این هویتزرها در آن مشخص می بود ولی زمان / مکان عکس معین نشده بود ولی بطور طبیعی می بایست نزدیکترین تاریخ به روزهای اعلام خبر باشد . تاریخچه تولید شاسی لهستانی UPG-NG و برجک هویتزر DANA به شکل رسمی ، هویتزر 155 م.م ای اچ اس کراب (AHS KRAB) مرحل توسعه فنی خود را در لهستان طی نمود ولی اجزاء اصلی این هویتزر ، منشاء خارجی دارند و لهستان تنها مونتاژ تحت مجوز را در اختیار دارد . با این حال ، روند توسعه این سلاح از سال 1997 آغاز شد ، جایی که طراحان پیشنهاد کردند تا یک توپ خودکششی بر روی شاسی لهستانی UPG-NG نصب و یک برجک جدید برای آن طراحی گردد . برای این طرح چند شرکت خارجی در مناقصه ارتش لهستان شرکت داشتند که درنهایت ، برجک هویتزر بریتانیایی AS-90 برای تولید نهایی انتخاب گردید . پس از طی مراحل اولیه ، نخستین نمونه کراب درسال 2001 به نمایش گذاشته شد ،اما پس از آزمایشهای اولیه ، مشخص گردید که شاسی لهستانی UPG-NG قابلیت تحمل وزن برجک انگلیسی را نداشته و می بایست تعویض گردد ، در حالی که شرکت تولید کننده سلاح اصلی این هویتزر نیست ، خط تولید خود را متوقف نموده بود . با این حال ، مشکل سلاح از طریق عقد قرارداد با شرکت فرانسوی نکستر و تجدید نظر در برخی از کاراکترهای طراحی تا حدودی مرتفع شد و برای حل مشکل شاسی نیز در سال 2014 قراردادی با شرکت کره ای سامسونگ برای تامین شاسی های مورد نیاز لهستان که برپایه شاسی هویتزر کی-9 تاندر بازطراحی شده بود ، بسته شد تا خط تولید آن در خاک لهستان سازماندهی گردد . با توجه به این تغییرات ، نخستین نمونه جدید از این هویتزر ، که بر روی شاسی کی-9 و توپ فرانسوی تولید شده بود در پایان سال 2015 رونمایی شد و درنهایت به معیاری برای تولید انبوه تبدیل گردید . پس ازاین مرحله ، با اتمام روند تجهیزخط تولید ، ساخت انبوه این هویتزر از سال 2016-2017 آغاز شده و بعنوان نخستین سفارش ، ارتش لهستان 122 دستگاه ازاین هویتزر را به شرکت سازنده سفارش داد که تا سال 2021 حدود 80 دستگاه به مشتری تحویل داده بود . با شروع روند تحویل ، لهستان تلاش نمود تا هویتزر خود را در بازار بین المللی سلاح در معرض فروش گذارد ، اما حتی یک مشتری خارجی نیز برای این سلاح پیدا نشد و تنها ارتش اوکراین است که به اولین مشتری خارجی آن تبدیل شده است ، با این تفاوت که اوکراین نه در ازای پرداخت پول ، بلکه بصورت کمک نظامی – فنی این هویتزرها را دریافت نموده است . ویژگی ها و مزیت ها هویتزر 155 م.م کراب ، یک خودروی رزمی شنی دار است با برجک حامل یک قبضه توپ 155 م.م تمام متحرک است که به تقریب از پیشرفته ترین فناوری ها موجود مطابق با استاندارد ناتو ساخته شده است . شاسی این هویتزر توسط کره جنوبی با بدنه زرهی که قابلیت حفاظت از خدمه در برابر ترکش ها و مهمات کالیبر کوچک را دارد ، ساخته شده و از یکدستگاه پیشرانه دیزلی هشت سیلندری به قدرت 1000 اسب بخاری با شناسه STX-MTU MT881Ka-500 بهره می برد . علاوه براین ، هویتزر فوق به یک گیربکس اتوماتیک مجهز است که توان تولید شده توسط موتور ( که در جلوی بدنه استقرار دارد ) را به چرخ های جاده ای منتقل می کند . این هویتزر از 7 چرخ جاده ای متصل به یک سامانه تعلیق هیدروپنوماتیک استفاده می کند که در مجموع با وزنی در حدود 48 تن ، میتواند کل هویتزر را با سرعت 67 کیلومتر بر ساعت در یک برد 400 کیلومتری ، به پیش براند . برجک زرهی با الگو برداری از هویتزر AS-90 در بخش انتهایی شاسی نصب شده و یک موتور الکتریکی قابلیت تنظیم سلاح را در محورهای افقی و عمودی از 3.5 – درجه تا 70+ درجه در اختیار دارد . این هویتزر لهستانی با طول لوله 52 برابر کالیبر به یک فشار شکن دهانه و دریچه نیمه اتوماتیک عمودی مجهز است . در محفظه برجک ، 29 عدد گلوله در بسته بندی رزمی قرار دارد که توان شلیک 3 تیر در 10 ثانیه را بدان میدهد . این هویتزر خودکششی به سامانه کنترل آتش TOPAZ مسلح بوده که شامل چند ماشین حساب ، سایت بصری ، مجموعه ای متنوع از حسگرهای مختلف است در حالی که سامانه ناوبری آن نیز در بهبود عملکرد خدمه تاثیر گذار به نظر می رسد و در شرایط استاندارد ، به محض توقف ، فقط 30 ثانیه برای آمادگی شلیک نیاز دارد . براساس داده های موجود ، این هویتزر با تمامی مهمات استاندارد ناتو سازگار بوده و برد آن با مهمات معمولی تا 30 کیلومتر و با خرج راکتی ، حدود 40 کیلومتر برد دارد . سلاح تغییر دهنده روند جنگ یا یک هویتزر معمولی !! با وجود منشاء خارجی ، هویتزر 155 م.م کراب ، یک نمونه موفق از طراحی برای تسلیحات توپخانه ای محسوب می شود و بلحاظ ویژگی های عملکردی ، این محصول دست کمی ازهمتایان خود ندارد و درصورتی که درست استفاده شود ، میتواند نتایج مطلوبی را برای کاربر فراهم کند و این مساله بسیار خطرناکی است .درواقع امر ، هویتزر 155 م.م کراب لهستانی ، مزیتهای قابل توجهی نظیر تحرک بالا ، سرعت آماده سازی بسیار خوب ، توپ 155 م.م امتحان پس داده و... را به نمایش می گذارد .همه این موارد بدان معناست که این این هویتزر در میدان جنگ می تواند بسرعت وارد نقطه شلیک شده ، مبادرت به اجرای آتش نماید و سپس برای جلوگیری از اجرای تاکتیک ضد آتش توسط حریف ، بسرعت موقعیت استقرار خود را تغییر دهد ،در حالی که تاثیر آتش این سلاح با استفاده از سامانه های شناسایی مدرن میتواند به مراتب افزون تر گردد . اما با توجه به مدت کوتاه آموزش خدمه و نیازفوری ارتش اوکراین ، احتمالا بسیار بعید است که کیف قابلیت استفاده از تمامی مزیتهای این هویتزر را داشته باشد و حتی اگر در تعداد بالا نیز وارد عمل شود ، بر وضعیت کلی صحنه نبرد تاثیر قابل توجهی را احتمالا نخواهد گذاشت . علاوه براین ، بدلیل تجربه محدود اوکراین در استفاده از سامانه های غربی ، مشکلات احتمالی لجستیکی و همچنین نیاز به سازماندهی یک مجموعه شناسایی ویژه برای گردان های تازه تاسیس ، پتانسیل واقعی این هویتزر یحتمل به منصه ظهور نخواهد رسید . با تمامی این اوصاف ، این هویتزرهای جدید ارتش اوکراین به مانند اسلاف خود ( ام777 و ام-109 ) با خطرات مشابهی در صحنه جنگ اوکراین مواجه خواهند شد . روسها به تقریب از تمامی ابزارهای لازم برای شناسایی و انهدام چنین اهدافی در دپوهای تسلیحاتی ، مسیرهای دسترسی به میدان نبرد و حتی موقعیتهای آتش برخوردارند و بدلیل اهمیت حضور این سلاح ، می توان آنها را به یک هدف اولویت دار در جنگ تبدیل نمود . علاوه براین ، تجربه هر دوطرف جنگ نشان داده که خدمه این نوع سلاح ها به راحتی می توانند تجهیزات خود را رها نموده و فرار کنند . در اینصورت ، تنها فهرست غنائم غربی ارتش روسیه ، طولانی تر خواهد شد و این برای طراحان سامانه های توپخانه ای در روسیه ، خبر به نسبت خوبی به نظر می رسد چرا که امکان آشنایی با جدیدترین فناوری های غربی امکان پذیر می گردد . پی نوشت : 1-منبع 2-استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری ) بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.