در سال 1943 آلمان نازی به یک سری اقدامات پیشگیرانه دفاعی دست زد و ساخت یک سری استحکامات دفاعی در جبهه های شرق، ایتالیا، فرانسه و حتی آلمان در دستور کار قرارگرفت. یکی از اجزای مهم این دیوارهای دفاعی سنگرهای آتشبار توپخانه بود. در این زمان مشکلات جنگ ذهن خلاق آلمانی را به فعالیت واداشت و حاصل این فعالیت یک آتشبار ابتکاری بود؛ استفاده از برجک تانکهای غنیمتی یا قدیمی به عنوان سنگر آتشبار. در اکتبر 1943 هیتلر استفاده از برجک تانکهای پانتر را برای نصب در دیوارهای دفاعی اطراف امپراطوری رایش سوم تصویب کرد. این طرح در اصل برای استفاده در جبهه شرق ریخته شده بود اما سرمای شدید و شرایط بد آب و هوای روسیه سبب شد تا استفاده از بتن مسلح ،به عنوان سنگر اصلی، کنار گذاشته شود و برای نصب برجک تانک بر زمین یک جعبه بزرگ فولادی ساخته شود. این جعبه در زیر خاک قرارمی گرفت و برجک پانتر بر روی آن نصب می گردید. آلمانها امیدوار بودند که بدین وسیله زمان نصب برجک را کاهش دهند. به هرحال، در سال 1944 نقشه ها دوباره بر اساس سنگر سیمانی طراحی شدند. تجربه عملی نشان داد که حمل و نصب سنگرهای فلزی در زمینهای ناهموار دارای دشواری زیادی است. وزن هرکدام از جعبه های فولادی به 41.8 تن رسیده بود و وسایل نقلیه کافی برای حمل آنها تا پای کار وجود نداشت. به علاوه، فولاد روز به روز کمیاب تر می شد و برای استفاده در موارد ضروری تر به مصرف می رسید. طرح جدید بر اساس سنگر سیمانی با دیوار خارجی به قطر 1.5 متر و سقف به قطر 1.2 متر داده شد. تمامی سنگر در زیر خاک نصب می شد و قراربود که برجک تنها قسمت قابل مشاهده این سنگر توپخانه باشد تا بتواند راحت تر با تانکهای دشمن مقابله کند. کمی بعد مشخص شد که زمان درنظر گرفته شده برای ساخت تعداد زیادی از سنگرهای بتنی کفایت نمی کند و ناچار به ساخت سنگری ساده تر و ارزانتر روی آورده شد، سنگر چوبی. 3 گونه برجک پانتر برای استفاده در این سنگرها در نظر گرفته شد. در ابتدا برجک تانک پانتر-آ و بعدتر برجکهای بازسازی شده پانتر-دی در این سنگرها بکارگرفته شدند. در انتهای سال 1944 یک برجک مخصوص برای این سنگرها طراحی و ساخته شد. جایگاه فرمانده تانک ، که غیرضروری تشخیص داده شده بود، از بالای برجک تانک برداشته شد و به جای آن یک دریچه ساده گذاشتند. ضخامت زره سقف از 16 میلیمتر به 65 میلیمتر افزایش یافت. زمانی که برجک در محل خود نصب می شد برای دشمن تنها قسمت قابل رؤیت به حساب می آمد. این برجکها از 3 نفر خدمه بهره می گرفتند: فرمانده، توپچی و بارگذار. در ماه های آخر جنگ با دفن بدنه پانتر در خاک، از خود تانک به عنوان یک سنگر ثابت زمینی استفاده شد. در جبهه شرق تانکهایی که دچار مشکل فنی شده و زمین گیر شده بودند به عنوان یک راه حل ابتکاری در نقاط مهم قرارگرفتند. تلاشی برای قراردادن بدنه این تانکها در خاک انجام نگرفت و با توده کردن خاک و سنگ در اطراف بدنه آنها سعی کردند تا حفاظت بیشتری برای آنها بدست آورند. برجکهای تانک پانتر در خطوط دفاعی گوتیک و هیتلر (ایتالیا)، دیوار غربی(درکناره کانال مانش) و جبهه شرق نصب شدند. در بعضی شهرها نیز این برجکها به عنوان راه حل موقت در نقاط حساس شهر نصب شدند. در شهر برلین بیش از 25 موضع آتشبار با استفاده از برجک تانکهای پانتر ساخته شد. در طی تهاجم ارتش هشتم متفقین به خط هیتلر در سال 1944، این سنگرهای آتشبار تلفات زیادی به تانکهای متفقین وارد کردند. حملات هوایی و آتش توپخانه بر روی این سنگرها بی اثر بود و تنها راه از بین بردن آنها این بود که تانکها با استفاده از پوشش دود خود را به فاصله 300 متری برسانند و سعی کنند تا آنها را از پشت یا پهلو مورد اصابت قرار دهند. نویسنده: رضاکیانی موحد منبع: ماهنامه جنگ افزار شماره 58 [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_01%7E17.jpg[/img] نمای برش خورده از برجک پانتر نصب شده بر روی جبعه فلزی [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_02%7E14.jpg[/img] پانتربانکر بر اساس سنگر چوبی [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_03%7E11.jpg[/img] پانتر برجای مانده در خیابانهای برلین که دور آن را پر از خاک و سنگ کرده بودند. [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/04r.jpg[/img] برجک پانتربانکر پس از انهدام [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_GI_Chats_w-_Berlin_Germany_Boys_On_Tiger_Tank.JPG[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/stur_mpant.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_Panther-pillbox.jpg[/img] [img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_Stahlbetonunterstand_mit_aufgesetztem_Bodenturm.jpg[/img]