در سال 1784 یک افسر توپخانه انگلیسی به نام هنری شرپنل مهمات جدیدی برای توپخانه اختراع کرد. 19 سال طول کشید تا ارتش بریتانیا به برتری های این اختراع توجه کند و آن را به صورت سازمانی در توپخانه خود بکارگیرد. گلوله های جدید به یاد مخترع اش گلوله های شرپنل نامیده شدند.
گلوله های شرپنل اولیه به شکل پوسته ای کروی بودند که حداقل مواد منفجره در آن بارشده بود و داخل آن پر از گلوله های سربی ریز بود. یک فیوز برای انفجار گلوله در بالای سر سربازان دشمن تعبیه شده بود که با عمل کردن آن مواد منفجره داخل پوسته منفجر شده و گلوله های سربی را با سرعت زیاد به تمامی جهات پخش می کرد. بعدها این گلوله ها به صورت استوانه ای ساخته شدند.
شرپنل از مهماتی بود که به صورتی گسترده در درگیریها و جنگهای چهارگوشه جهان بکارگرفته شد. انفجار این گلوله تأثیر مخرب شدیدی بر روی روحیه افراد داشت. به دلیل ماهیت جنگهای خندقی ، که استفاده از گلوله های عادی توپخانه را سخت می ساخت، شرپنل در معادلات جنگ جهانی اول نقش معنی داری برعهده گرفت. ترکشهای شرپنل پس از انفجار می توانستند سربازان مستقر در کانالها و خندقها را از بالا هدف قراردهند و خسارات سنیگینی بر نیروی انسانی دشمن وارد سازند. پس از آن، پرتابه های ترکش شونده در انواع بمبها، خمپاره ها و نارنجکها نیز استفاده شدند و با پیشرفت تکنولوژی و ساخت مهمات جدید گلوله های شرپنل متعارف از رده خارج شدند. امروزه واژه "شرپنل" برای نامیدن طیف وسیعی از مهمات ترکش شونده بکارمی رود.
رضاکیانی موحد
منبع:ماهنامه جنگ افزار