تاپیک جامع عمليات کمان-99 تاپیک جامع عمليات کمان-99 (طرح البرز)

[TANK 48]

کمان – 99 حمله هوایی سراسری نیروی هوایی عراق علیه نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در روز سی و یک شهریور ماه آغاز شد. اما عملیات تاکتیکی هوایی برای انهدام نیروی هوایی عراق در روز یکم مهرماه 1359 به منظور کسب برتری هوایی توسط نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در کمتر از یک روز از آغاز جنگ انجام گردید. این عملیات بر پایه طرح نبرد البرز صورت می گرفت اما در طرح نبرد البرز نیروی هوایی از پیشدستی و غافلگیر نمودن دشمن منع شده بود و به همین لحاظ بود که نیروی هوایی ایران صبر کرد تا اولین ضربات را از دشمن دریافت کند و سپس در روز یکم مهرماه با علم به اینکه اصل غافلگیری دشمن که از اصول جنگ است، هر گز واقع نخواهد شد و دشمن با آمادگی کامل در صحنه حضور دارد، با یکصد و چهل فروند هواپیما فرودگاه ها و پایگاه های هوایی دشمن را در هم کوبید. نام عملیات انهدام نیروی هوایی دشمن. زمان عملیات طلوع آفتاب و آغاز روشنایی روز در سرزمین عراق و در منطقه مربوط به هر یک از اهداف در روز یکم مهرماه 1359. علت انتخاب این زمان این است که چون خورشید از شرق طلوع می کند و هواپیماهای جنگنده بمب افکن نیروی هوایی نیز می بایستی از شرق به غرب به سوی اهداف خود پرواز کنند، بنابراین در هوای گرگ و میش صبحگاهی و تیغ تیز شعاع آفتاب در شرایطی که توپچی های زمین به هوا به سوی شرق و در حقیقت به سوی آفتاب می نگرند، هدف گیری برایشان دشوار می نماید. رمز عملیات کمان – 99 منظور از چنین واژه ای گذاشتن تیر در چله کمان از سوی ملت ایران و رهان نمودن آن تا دور دسترس ترین نقاط عراق بود و 99 نیز تقارن شمارش اوراق و صفحات طرح البرز باعدد 99 بود. منطقه عملیات سراسر خاک و فضای کشور عراق؛ پایگاه های هوایی کرکوک، موصل، رشید، حبانیه، ناصریه، شعیبیه، کوت، المثنی و اهداف دیگر در حد فاصل مدار 30 درجه شمالی یعنی جنوبی ترین مدار در خاک عراق تا شمالی ترین مدار در کشور مذکور که مدار 37 درجه شمالی را شامل می شود. اهداف عملیات این عملیات هوایی تحت نام انهدام نیروی هوایی دشمن (COUNTER AIR OPERATION) اهداف مشخصی داشت مثل پایگاه های هوایی، مخازن سوخت و مهمات هواپیماها، برج های مراقبت هوایی، تأسیسات کارخانجات هواپیما سازی و سوله ها و پناهگاه های اسکادران های تعمیر و نگهداری هواپیماها، باندهای پروازی و این قبیل اهدافی که در زمین گیر کردن هواپیماهای دشمن و کاهش فعالیت های هوایی او علیه نیروهای خودی مؤثر باشند. برای آزادی عمل یگان های مانوری و انهدام این اهداف ابتدا باید مأموریت هایی بنام (SEAD) یا عملیات ضد پدافند هوایی دشمن (SUPPISION ENEMY AIR DEFENCE) قبل از حملات هوایی یا همزمان انجام شود و رادارها و موشک های ضد هوایی و توپخانه ضد هوایی در مناطق هدف از سر راه هواپیماهای بمب افکن برداشته شوند. اجرای موفقیت آمیز این عملیات موجب کسب برتری هوایی در مناطق نبرد و مناطق عملیاتی می شد و هدف اصلی این عملیات ایجاد یک سیادت هوایی مطلق یا (AIR SUPRIMACY) بود و چنانچه چنین هدف بزرگی حاصل نمی شد، دست کم برتری هوایی (AIR SUPERIORITY) باز هم چنانچه مقدور نمی بود، یک برابری هوایی را تضمین نماییم که (AIR PARITY) گفته می شود. در آن زمان که نیروهای زمینی ارتش جمهوری اسلامی در گنبد و کردستان درگیر ضد انقلاب بودند و به تازگی از اتهام کودتای نافرجامی رها شده بودند و هیچ نیروی نظامی دیگری نیز در منطقه خوزستان حضور رزمی نداشت که بتواند جلوی پیشروی تانک های دشمن را سد کند، نیروی هوایی ایران ناگزیر باید از طریق هوا دشمن را آنچنان بمباران می کرد که او به راحتی نتواند شهرهای خوزستان و سایر استان های در راه را یکی پس از دیگری تصرف کند و تحت کنترل خود در آورد. برای این کار احتیاج به برتری هوایی نسبی در مناطق تحت پیشروی و متصرف شده دشمن بود و این عملیات در پایان، توان پروازی رزمی دشمن را به میزان قابل توجهی کاهش می داد و از سوی دیگر در جهت تکمیل استراتژی کلی دفاعی کشور بود. علل انتخاب این اهداف حملات هوایی علیه این اهداف از بّعد تاکتیکی، نیروی زمینی دشمن را در ابعاد خدمات پشتیبانی رزمی و آتش پشتیبانی هوایی، دفاع هوایی و اطلاعات و هشدار اولیه در میدان جنگ با کاستی فراوانی روبرو می ساخت و چنین تدبیری می توانست به تهاجم نیروی زمینی عراق در خوزستان پایان دهد و دشمن را مجبور به اتخاذ وضعیت دفاعی و فرا رفتن در عمق زمین و در سنگرهای دفاعی نماید. از بّعد استراتژیک دفاعی، برآوردهای هوایی دشمن حکایت از زمین گیر بودن نیروی هوایی ایران را داشت و انجام چنین عملیات هوایی سنگین می توانست معادلات استراتژیک دشمن را در سرنگونی نظام اسلامی و چنین تعاریفی منفعل نماید. ضربات وارد شده به دشمن نیروی هوایی عراق برای مدت طولانی بیش از حدود 56 درصد از توانایی خود را نتوانست به کار گیرد. پایگاه رشید که در جوار بغداد قرار دارد و علی القاعده باید به سرعت آماده و درگیر نبرد شود، برابر گزارش اداره دوم نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ نهم آذرماه 59 پس از بمباران هوایی سنگین مجدداً عملیاتی شد. این روند کم و بیش سرنوشت همه پایگاه های هوایی عراق نیز بود. شرایط عمومی کشور و وضعیت بین المللی: نیروی هوایی عراق به پانزده مرکز هوایی جمهوری اسلامی ایران در ساعت دو بعد از ظهر روز سی و یکم شهریور ماه 1359 یورش هوایی سنگینی را آغاز نمود و نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران براساس مفاد طرح نبرد البرز مجاز به پیشدستی نبود و چنین شد که این ضربات اولیه حملات هوایی را ناگزیر تحمل کرد. جنگ در منطقه آغاز گردید و نیروی زمینی ارتش عراق با سه لشگر زرهی و دو لشگر پیاده مکانیزه به سوی خوزستان حرکت نمود. لشکر 92 زرهی اهواز که در جریان توطئه کودتای نافرجام تیر ماه 59 ضربات مهلکی را دریافت کرده بود اکنون توان رزمی اولیه و لازم را برای حفظ سنگرهای دفاعی نداشت و جهان در انتظار سقوط خوزستان و به دنبال آن تحقق یافتن صحبت های زمامدار عراق مبنی بر سرنگون ساختن نظام جمهوری اسلامی ایران در مدتی کوتاه تر از یک هفته به سر می برد. توطئه کودتای نافرجام تیرماه 59 گریبان نیروی هوایی را نیز گرفته بود و براساس اعلام فرمانده این نیرو بیش از 30 درصد توانایی رزمی در نیروی هوایی محاسبه نمی شد. اولین حملات هوایی در ساعات هفده و سی دقیقه و هفده و پنجاه و پنج دقیقه علیه نیروی هوایی عراق در بعدازظهر روز سی و یکم شهریور ماه تحت نام عملیات انتقام انجام گردید. اما در طلوع آفتاب روز یکم مهرماه 59 نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با یکصد و چهل فروند هواپیمای خود، پایگاه های هوایی عراق را در هم کوبید. کشورهای دوست و هم پیمان عراق شامل کشورهای عرب منطقه و برخی کشورهای اروپایی مثل فرانسه و آلمان و از همه مهم تر ایالات متحده امریکا با این پاسخی که نیروی هوایی ایران به ارتش عراق داد بلافاصله دریافتند که محاسبات آنها چندان دقیق و مبتنی بر اطلاعات درست و حقایق نبوده، احتمالاً ایران از توان دفاعی قابل توجهی برخوردار است. از آن میان خلبانانی که تاکنون از یک آمادگی نسبی برخوردار بوده اند و توانسته اند در این عملیات به نحو شایسته ای شرکت کنند و یگان های لجستیکی و اقتصادی هواپیماها را به نحو شایسته ای تعمیر و برای اجرای عملیات هوایی آماده سازند موقعیت جغرافیایی منطقه عملیات سراسر کشور عراق حد فاصل مدارهای جغرافیایی 30 درجه شمالی و 37 درجه شمالی و در این منطقه وسیع تمامی پایگاه های هوایی نیروی هوایی عراق مورد توجه بود وضعیت دشمن نیروی هوایی عراق صاحب هواپیماهای جنگنده بمب افکن و جنگنده رهگیر بسیار بود که در برآوردهای اطلاعاتی به آنها اشاره شد ولی به طور کلی در آغاز جنگ تعداد اقلام عمده رزمی نیروی هوایی عراق به شرح زیر بوده است: 607 فروند هواپیما 169 فروند هلیکوپتر 775 دستگاه پرتاب کننده موشک های زمین به هوا 713 عراده توپ های پدافند هوایی 116 دستگاه رادارهای اخطار اولیه و ارتفاع یاب و کنترل آتش. وضعیت نیروهای خودی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در آن زمان تنها نیرویی بود که در برابر یورش ارتش عراق قرار گرفت. در این عملیات که عمده ترین عملیات تاکتیکی هوایی در عرف هوانوردی نظامی جهان محسوب می شود، نیروی هوایی ایران از هواپیمای جنگنده بمب افکن برای بمباران سود جست. اجرا و هدایت عملیات در آستانه طلوع آفتاب صبح یکم مهرماه 59 با ابلاغ رمز کمان – 99 هواپیماهای جنگنده بمب افکن و شکاری رهگیر نیروی هوایی در هفت پایگاه هوایی کشور به غرش در آمدند و باندهای پروازی را پشت سر نهادند و هر گروه با بهره گیری از سوختگیری هوایی برای انهدام هدف های دور دست و یا بدون عملیات سوخت گیری در هوا، فضای کشور عراق را شکافتند و در نوردیدند و اهداف خود را در سراسر خاک عراق در هم کوبیدند. اهدافی که در داخل پایگاه های هوایی دشمن مورد توجه خلبانان بود شامل باندهای پروازی، پناهگاه های هواپیماها، راه های خزش، انبارهای مهمات، انبارهای آمادگی و قطعات پشتیبانی کننده هواپیماها، مخازن سوخت هواپیماها و خودروها، رادارهای هدایت کننده هواپیماها، برج های مراقبت کنترل، سیستم های فرماندهی کنترل پایگاه ها و مراکز مخابراتی و انواع آنتن های آن بود. اما نقاطی از دشمن که مورد هدف قرار گرفت: الف) 48 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن تایگر اف – 5 یی پایگاه هوایی موصل در بخش شمال عراق در استان نینوا را در هم کوبیدند. ب) 16 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم اف – 4 یی پایگاه کوت در استان میسان (العماره) عراق را در هم کوبیدند. ج) 40 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن تایگر اف – 5 پایگاه هوایی ناصریه را در استان ذیقار عراق در هم کوبیدند. د) 12 فروند هواپیمای فانتوم اف – 4 یی پایگاه هوایی شعیبیه در استان بصره عراق را در هم کوبیدند. ه) 12 فروند هواپیمای فانتوم اف -4 یی پایگاه هوایی الرشید در جوار بغداد را در هم کوبیدند. و) پایگاه های هوایی حبانیه شامل تموز و هضبه در غرب بغداد، فرودگاه بین المللی بغداد، پایگاه هوایی کرکوک در استان کرکوک، فرودگاه المثنی و برخی فرودگاه های دیگر در امواج بعدی حملات هوایی بمباران شدند. در موج دوم حملات هوایی پایگاه یکم شکاری با 50 درصد از هواپیماهای آماده و پایگاه دوم شکاری نیز با 50 درصد از هواپیماهای آماده، حمله ور شدند. نتایج حاصل و بازتاب های سیاسی نظامی خبرگزاری های غیر ایرانی بیشتر مهارت های خلبانان ایرانی و قابلیت های هواپیماهای ایرانی را که ساخت ایالات متحده امریکا بود، با آب و تاب بر روی آنتن هایی فرستادند. نیت آنان تبلیغات برای جهان غرب و محصولات غربی در برابر اتحاد جماهیر شوروی بود. آنها پرواز خلبانان ایرانی را اعجاب برانگیز و قابلیت مانور هواپیماهای غربی را در برابر پدافند هوایی بغداد بی نظیر توصیف کردند، اما آنچه در لابلای تبلیغات به چشم می خورد ضربه روحی شدیدی بود که زمامدار عراق و سیاستمداران غربی بلافاصله پس از انجام این عملیات دریافت کردند. زمامدار عراق پیشنهاد آتش بس و مذاکراتی را به صورت میانجی گری کشورها و سیاستمداران معتبر در قالب یک بیانیه دیپلماتیک آمیخته به شروط بی اهمیتی را عنوان نمود و رسانه های همگانی وحشت مردم ار از ادامه بمباران هوایی منعکس نمودند. پایگاه هوایی رشید در جوار بغداد پس از چندین نوبت بمباران هوایی بالاخره در تاریخ نهم آذرماه 59 عملیاتی شد و این موضوع را اداره اطلاعات یا اداره دوم سماجا طی نامه ای به نیروی هوایی ایران اعلام نمود. تفسیر این خبر چنین بود که این پایگاه عظیم هوایی و برخی پایگاه های دیگر نیروی هوایی عراق از روز یک مهرماه 59 و در تمام این مدت 60 روزی که از جنگ گذشته بود پس از بمباران های سنگین هوایی توسط خلبانان ایرانی دیگر نتوانسته بودند عملیاتی و قابل بهره برداری بشوند و این پیروزی موجب کاهش توان رزمی هوایی دشمن و کاهش فعالیت های هوایی او بر فراز جبهه های زمینی و کسب برتری هوایی برای نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران بود. منبع: http://www.sajed.ir/pe/index.php?option=com_content&task=view&id=33&Itemid=2 انجمن هوافضا

[SAEID 2,832]

گفته میشد که طرح این عملیات قبل از انقلاب ریخته شده بود ولی آمریکا و عراق باور نداشتند ایران در شرایط وخیم 59 بتواند چنین کاری انجام دهد! همان روز که این عملیات انجام شد همگان و بخصوص عراق متوجه این قضیه شدند که ایران حریف دست و پا بسته ای نیست. حفظ آسمان کشور در ماههای اول یعنی تا سال 60 که عملیاتهای غیر کلاسیک سپاه و ارتش شروع شد باعث عدم سقوط خوزستان شد. البته رشادتهای نیروی زمینی جای خود ولی اگر نیروی هوایی نبود احتمالا شاهد سقوط اهواز و آبادان و شیراز و ... هم میبودیم! عراق هم یک روز قبل چنین عملیاتی انجام داد با 190 فروند جنگنده ولی بجز یک فانتوم که آسیب دید به دلیل نبودن در آشیانه تقریبا هیچ صدمه ای به توان عملیاتی نیروی هوایی وارد نشد! در اینجا اهمیت مبحث آموزش حرفه ای آشکار میشود که باعث این شگفتی شده چون مهاجم در یک حمله غافلگیرانه با 190 جنگنده میتوانست کل کشور را زیر و رو کند که حتی سایتهای پدافند ما آماده درگیری نبودند! ولی نتوانست هیچ کاری بکند بجز بمباران اطراف باند بجای خود باند!

[Reza6662 37]

اولین عملیات بزرگ هوایی ایران علیه رژیم متجاوز عراق

http://upload4.postimage.org/1218616/IIAF.jpg

اولین حمله هوایی تاکتیکی سراسری نیروی هوایی ایران، برای انهدام نیروی هوایی عراق، در روز یکم مهر ماه 1359، در کمتر از یک روز پس از آغاز جنگ، انجام گردید.
در این عملیات، نیروی هوایی ایران، بیش از 140 فروند هواپیمای F-4 و F-5 را به سوی عراق روانه کرد و این در حالی بود که بیش از 60 فروند F-14 و 300 فروند هلیکوپتر پشتیبانی- رزمی، امر دفاع از آسمان ایران را بر عهده داشتند.

* نام عملیات: البرز

* هدف: انهدام نیروی هوایی دشمن (Counter Air Operation)

* زمان عملیات: طلوع آفتاب و آغاز روشنایی روز در سرزمین عراق علت این انتخاب این است که چون خورشید از شرق طلوع می کند و هواپیماهای بمب افکن نیروی هوایی می بایستی از شرق به غرب به سوی اهداف خود پرواز کنند، بنابراین باید در گرگ و میش صبحگاهی و تیغ تیز شعاع آفتاب در شرایطی که توپچی های زمین به هوا، به سوی شرق و در حقیقت به سوی آفتاب می نگرند، هدف گیری برایشان دشوار است.

* رمز عملیات: «کمان 99»
منظور از چنین عباراتی گذاشتن تیر در چله کمان و رها نمودن آن تا دور دست ترین نقاط عراق بود و 99 نیز تقارن شمارش اوراق و صفحات طرح البرز با عدد 99 بود.

* منطقه عملیات: سراسر خاک عراق؛ پایگاههای هوایی کرکوک، موصل، الرشید بغداد، حبانیه، ناصریه، شعبیه، کوت، المثنی و اهداف دیگر در حد فاصل مدار 30 درجه شمالی یعنی جنوبی ترین مدار در خاک عراق تا شمالی ترین مدار در کشور مذکور که مدار 37 درجه شمالی را شامل می شود.

* اهداف عملیات: پایگاه های هوایی، مخازن سوخت، مخازن مهمات، برجهای مراقبت پرواز، باندهای پروازی، پناهگاههای تعمیرات و نگهداری هواپیما، و انبارهای مهمات نیروی هوایی عراق.

برای اجرای این عملیات ابتدا باید یرای آزادی عمل یگانهای مانوری، ماموریت هایی به نام SEAD یا Suppression Enemy Air Defense یا عملیات «ضد پدافند هوایی دشمن»، قبل یا همزمان با ورود بمب افکن ها به صحنهء کارزار انجام شود تا رادارها و ضدهوایی در مناطق هدف از سر راه هواپیماهای بمب افکن برداشته شوند.
اجرای موفقیت آمیز عملیات SEAD موجب کسب برتری هوایی در مناطق نبرد و عملیاتی می شد که یک برتری مطلق هوایی (Air Supremacy) بدست آمد و چنانچه چنین هدف بزرگی بدست نمی آمد، یک برتری هوایی Air Superiority یا در نهایت یک برتری هوایی تضمین شده Air Parity حاصل می شود.
این عملیات توان رزمی دشمن را به میزان قابل توجهی کاهش داد و از سوی دیگر در جهت تکمیل سیاست کلی کشور بود.


علل انتخاب این اهداف
1- بعد تاکتیکی: نیروی زمینی دشمن را از ابعاد خدمات پشتیبانی – رزمی و آتش پشتیبانی هوایی، دفاع هوایی، اطلاعات و هشدار اولیه در میدان رزم با کاستی های فراوان روبرو کرد.

2- بعد دفاعی: برآوردهای هوایی عراق حاکی از زمین گیر بودن نیروی هوایی ایران داشت و انجام چنین عملیات سنگین هوایی می توانست معادلات نظامی عراق را به هم بریزد.


ضربات وارد شده به دشمن
نیروی هوایی عراق برای مدت طولانی نتوانست بیش از 56 درصد توانایی خود را به کار گیرد. به عنوان مثال پایگاه هوایی الرشید که نزدیک بغداد بود و قاعدتن باید به سرعت آمادگی خود را باز می یافت در تاریخ نهم آبان 1359 عملیاتی شد. لازم به ذکر است حمله به این پایگاه توسط خلبانان گردانهای 32 و 33 شکاری همدان انجام شد.

* وضعیت نیروی هوایی عراق در نخستین روز جنگ
607 فروند هواپیمای شکاری و بمب افکن
169 فروند هلی کوپتر
775 دستگاه پرتابگر موشک های زمین به هوا (عمدتن: سام2، سام3 ، سام6 و رولند)
713 عراده توپ های پدافند هوایی
116 دستگاه رادارهای اخطار اولیه، ارتفاع یاب و کنترل آتش

* اجرا و اهداف عملیات
در آستانه طلوع صبحگاه سه شنبه اول مهر 1359، با ابلاغ رمز «کمان 99» هواپیماهای شکاری و بمب افکن نیروی هوایی از هفت پایگاه هوایی تهران، تبریز، همدان، دزفول، بوشهر و شیراز به پرواز درآمدند. هر گروه با بهره گیری از سوختگیری هوایی برای انهدام اهداف دوردست و بدون عملیات سوختگیری در هوا تمام اهداف از پیش تعیین شده را در سراسر خاک عراق درهم کوبیدند. اهدافی که مورد توجه خلبانان شجاع ایرانی، عبارت بودند از: باندهای پروازی، پناهگاههای هواپیماها، راههای خزش، انبارهای مهمات نیروی هوایی، انبارهای قطعات پشتیبانی کننده هواپیما، مخازن سوخت هواپیماها و خودروها، رادارهای هدایت کننده هواپیماها، سیستم های فرماندهی کنترل شکاری، مراکز مخابراتی، مراکز فرماندهی هواپیماها و انواع آنتن ها.


اما نقاطی که مورد هدف قرار گرفتند:

الف) 48 فروند هواپیما جنگنده بمب افکن F-5E از پایگاه هوایی دوم تبریز، پایگاه هوایی موصل در شمال شرقی عراق را در استان نینوا در هم کوبیدند به طوری که این پایگاه تا ماهها قابل استفاده نبود.

ب) 16 فروند هواپیما جنگنده بمب افکن F-4E از پایگاه سوم شکاری همدان پایگاه هوایی کوت در استان العماره عراق را به خاک کشیدند و تقریبن این پایگاه منهدم کردند.

ج) 40 فروند F-5E از پایگاه چهارم شکاری دزفول به پایگاه هوایی ناصریه در استان ذیقار عراق حمله کردند و خسارات بسیار سنگینی به آن پایگاه وارد کردند.

د) 12 فروند F-4E از پایگاه ششم شکاری بوشهر به پایگاه هوایی شعبیه عراق در استان بصره یورش بردند.

ه) 12 فروند فانتوم از پایگاه سوم شکاری همدان به پایگاه هوایی الرشید در نزدیکی بغداد حمله ور شدند و این پایگاه را تا 80 درصد تخریب کردند به طوری که تا 3 ماه بعد هیچ پروازی از آن پایگاه انجام نمی شد. (در این حمله، گفته می‏شود تعدادی زیادی از میگهای23 عراق، بر روی زمین، هدف قرار گرفتند)

ی) پایگاههای هوایی حبانیه شامل تموز و هضبه در غرب بغداد، فرودگاه بین المللی بغداد، پایگاه هوایی کرکوک در استان کرکوک، فرود گاه المثنی و برخی فرودگاههای دیگر در امواج بعدی حملات هوایی به شدت بمباران شدند.
در موج دوم حملات هوایی، پایگاه یکم شکاری مهرآباد و پایگاه دوم شکاری تبریز، تنها با 50 درصد از هواپیماهای آمادهء موجود حمله ور شدند.


نتایج حاصل و بازتابهای سیاسی- نظامی
خبرگزاری های غیرایرانی، مهارتهای خلبانان ایرانی و قابلیت های پرواز آنان را با آب و تاب فراوان بر روی آنتن ها فرستادند. آنها پرواز خلبانان ایرانی را اعجاب برانگیز و قابلیت مانور هواپیماهای ایرانی را در برابر دفاع پدافند هوایی بغداد بی نظیر توصیف کردند و رسانه های همگانی وحشت مردم از ادامه این بمباران هوایی منعکس کردند.
به عنوان مثال خبرنگار آمریکایی عکسی را که از طبقه چهارم یک ساختمان از یک فانتوم که در ارتفاع کمتر از چهار متری سطح زمین پرواز می کرد به چاپ رساند و مهارت و تسلط خلبانان ایرانی را در پرواز بر همگان ثابت نمود.


در همين روز، نيروی هوايی چند تن از بهترين خلبانان خود را از کف داد.
http://upload4.postimage.org/1218584/bUApjbe.jpg
http://upload4.postimage.org/1218592/Pilots.jpg

عزيزانی چون «همايون شوقی» ، «غفار رامين فر» ، «غلامحسين عروجی» ، «مسيح ا... دين محمدی» ، «بهرام عشقی پور» ، «عباس اسلامی نيا» و ... از اين دسته بودند که پيکر چهار خلبان اول تاکنون به دست نيامده و جزو مفقودين جنگ به شمار می آيند.



http://upload4.postimage.org/1218575/ESLAMINIA.jpg
سرهنگ خلبان شهید عباس اسلامی نیا (F-4E)



http://upload4.postimage.org/1218576/Haroni.jpg
سرگرد خلبان شهید بيژن هارونی (F-5E)



http://upload4.postimage.org/1218589/Col_Eshghipoor_Hamedan_1359_07_1.jpg
سرهنگ خلبان شهید عشقی پور (F-4E)



http://upload4.postimage.org/1218596/War20Hero20Asadollah20barbari.jpg
سروان خلبان اسدالله بربری (F-4E)



http://upload4.postimage.org/1218603/War20Hero20Rahim20Zooghi20Moghadam_jpg.jpg
سرگرد خلبان شهید رحیم ذوقی مقدم

[EBRAHIM 153]

http://upload4.postimage.org/1218616/IIAF.jpg

خيلي ببخشيد آقا رضا زمان اين حمله سال 1359بود.رژيم ستمگر طاغوت شاهنشاهيهم در سال 1357 عمرش تموم شد رفت پي كارش...
عزيزاني هم كه در اين عمليات شركت كردند از خلبانان مسلمان و معتقد به حكومت اسلامي بودند.
لطف كنيد اطلاعاتتون رو تصحيح كنيد! icon_frown

ياد آن بزرگان بخير...

[mostafa_by 5,726]

ممنون از اطلاعات همگي. البته پست آقا رضا٬ تقريباً هيچ تفاوتي با پست تانك عزيز نداشت!! البته چرا! يه پرچم شير و خورشيد داشت كه يه لحظه من رو به شك فرو برد كه شاه با عراق جنگيد يا جمهوري اسلامي ! بايد يه بار ديگه به تاريخ رجوع كنم ببينم سال 59، اون هم يكم مهرماه، حكومت ايران چي بود! آخه اگه قرار باشه پايه‌گذار نيروها رو ارج نهيم، لابد بايد از رضاي قلدر هم تقدير به عمل بياريم كه اين نيروها رو پايه‌گذاري كرد. همچنين از شاهان قاجار كه به قدرت گرفتن رضا ميرپنج كمك كردن ! درنهايت، بايد از لطيفه‌ي خنده‌دار مصور شما، بي‌نهايت تشكر كنم. دم افطاري، روحيه‌ام رو حسابي عوض كرد !!! راستي! حداقل تابلو نمي‌كردين و پرچم رو عوض مي‌كردين! اينطوري كسي شك نمي‌كرد كه ممكنه شما ذهنتون روي گذشته قفل كرده باشه يا اينكه حافظه‌تون، بعد از انقلاب تا حدودي پاك شده باشه!!

[Reza6662 37]

طرح عمليات كمان-99 و همچنين بمباران مجموعه پايگاههاي هوايي الوليد در سال 1355 توسط ژنرالهاي ارشد نيروي هوايي شاهنشاهي ايران پايه گذاري شده بود. از جمله ي اين افراد مي توان به زنده يادان اميرحسين ربيعي، نادر جهانباني و كمپاني اشاره كرد. طرح اين عمليات بزرگ كه تنها چند ساعت پس از حمله نيروي هوايي عراق به اجرا درآمد، كاري نبود كه در يك روز يا حتا كمتر از يك روز قابل اجرا باشد. بازخواني نقشه ها، اجراي هماهنگي با شكاري ها و تانكرهاي سوخت رسان، رادارهاي زميني و ديده بانهاي مرزي همگي از قبل طرح ريزي و لحاظ گشته بودند. فارغ از انقلاب، اسلام، استكبار جهاني، آمريكا جنايتكار، اسرائيل خونخوار و . . . نيروي هوايي ايران، مديون محمدرضا شاه فقيد و داماد وي زنده ياد ژنرال محمد خاتمي مي باشد. حتا هم اكنون نيز از همان اصلوب و نظم قبل از سال 57 پيروي مي شود. بسياري از خلبانان شجاع و مهين دوست، فارغ از شعارهاي دهان پركن از زندان داوطلب شركت در اين ماموريت گشتند كه يكي از آنها سرهنگ شهيد غفور جدي مي باشد. مسلمن 177 فروند جنگنده ي F-4E و 77 فروند F-14A به همراه موشكهاي اسپارو، فونيكس و بمبهاي هدايت شوند و خلبانان ماهري كه با اف5 به جنگ ميگ25 مي رفتند، دستآورد دو ساله ي انقلاب اسلامي نبوده اند.

[mostafa_by 5,726]

بحثي نيست. حرف شما كاملاً صحيح و متينه! كسي ادعا نكرد كه جمهوري اسلامي خلبان‌ها رو درست كرد. مسلماً خيلي (يا بهتر بگم همه) اين خلبان‌ها، از دوران شاه مونده بودن. ولي فكر نكنم هيچ‌كدوم براي بقاي سلطنت شاهنشاهي جنگيدن! خيلي از سرهنگ‌هاي و ژنرال‌هاي نيروي هوايي، مثل ساير نيروهاي ارتش تشريف بردن به خارج از كشور. خيلي‌هايي كه موندن، به كشورشون خدمت كردن! اما اينكه بخوايم يه نيروي هوايي رو به خاطر پيدايش در يك عصر خاص، به نام گذشته‌اش نام ببريم، قابل پذيرش نيست! درست مثل اينكه الان بگيم نيروي هوايي شوروي روسيه icon_frown !! هر پادشاهي، در كنار خيانت‌هاش، خدماتي هم براي كشورش انجام داد. هرچند كه با پول نفت و چند برابر قيمت اصلي‌اش بود. ولي همين كه محمد رضا يه نيروي هوايي خوب (براي مقابله با شوروي!!) آموزش داد، ولي پس از انقلاب دودش رفت تو چشم ابرقدرت‌ها، خودش ارزشمند بود. به اين خاطر هم دستش درد نكنه. بقيه‌اش چي؟!

[SAEID 2,832]

Reza6662, تشکر از بابت توضیحات.

[EBRAHIM 153]

mostafa_by
با شما موافقم
آقا رضا الان مغز هاي هدايت راداري نيمه فعال قديمي شدن...الان مغز هاي هومينگ فعال اومدن!!

[amiramar 4]

در 31 شهریور ماه سال 1359 کشور بعثی عراق حمله همه جانبه خود را به ایران آغاز کرد.

نیروی هوایی عراق:
استعداد هوایی این کشور در شروع حمله به ایران عبارت بود از:
- 607 هواپیمای شکاری و بمب افکن
- 169 فروند انواع بالگرد
- 775 دستگاه پرتابگر موشک های زمین به هوا شامل:
سام 2، سام 3، سام 6 و رولند
- 713 عراده انواع توپ های پدافند هوایی
- 116 دستگاه رادارهای اخطار اولیه، ارتفاع یاب و کنترل آتش
نیروی هوایی عراق به تقلید از نیروی هوایی اسرائیل که در سال 1967 در جنگ با اعراب که با یک حمله برق آسا نیروی هوایی مصر را از کار انداخته بود، در بعد از ظهر روز 31 شهریور سال 1359 به پایگاه های هوایی ایران حمله کرد. با این تصور که با این کار نیروی هوایی ایران را از کار خواهد انداخت.

حملات هوایی عراق آغاز شد
در ساعت 13:45 دقیقه با 6 فروند میگ 23 به فرودگاه اهواز، ساعت 14:15 دقیقه با سه فروند میگ 23 به فرودگاه تهران، ساعت 14:45 دقیقه با 4 فروند میگ 21 به فرودگاه همدان و سه فروند میگ به فرودگاه سنندج، هشت فروند میگ به فرودگاه تبریز و با چند فروند هم به شهرهای بوشهر، کرمانشاه و اسلام آباد حمله کرد ولی این پایان کار نبود. در هنگام حمله به فرودگاه مهرآباد تهران با اعلام اسکرامبل، دو فروند فانتوم این پایگاه اقدام به رهگیری میگ ها می کنند.
در جریان این حمله جمعا 5 فروند از هواپیماهای عراق ساقط شد که سه فروند آن توسط پدافند فرودگاه همدان، یک فروند توسط خلبانان فرودگاه تبریز و یک فروند هم در غرب تهران بود از این مجموع یکی از خلبانان اقدام به خروج اضطراری از هواپیما می کند که به اسارت در می آید و مشخص می شود که این شخص یک مصری می باشد.
در پی این تحرکات نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران بلافاصله تا بعداز ظهر دو حمله موفق به عراق انجام می دهد (شرح این عملیات در قسمت مربوطه موجود است) .

طراحی عملیات کمان 99 شروع می شود
این تازه آغاز راه بود پرسنل نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی (معاونت های عملیات پایگاها) با دستور فرمانده محترم نیروی هوایی سرتیپ شهید "جواد فکوری" که شخصا در طرح این عملیات شرکت داشت، شبانه مشغول طراحی، طرح عملیاتی البرز می شوند و طرح عملیات در واپسین دقایق شامگاه 31 شهریور 59 آماده می شود. در همین حین کلیه خدمه فنی تا صبح بیدار بودند تا بمب های MK82/83/84، بمب های خوشه ای، موشک های ماوریک، موشک های حرارتی و موشک های راداری را بر روی جنگنده ها لود کنند.
در راستای اجرای این طرح، خلبانان در هر پایگاه به فرماندهی فراخوانده شدند و تا صبح بر روی برنامه پروازی، نوع ماموریت و مشخص نمودن اهدافی که باید هدف قرا بگیرد، کار کردند. مسیر رفت و برگشت، باندهای فرعی برای فرود اضطراری، محل های سوخت گیری در آسمان و نقاطی که باید از آن جا از مرز گذشت و وارد عراق شد، مشخص شد.

پایگاه های شرکت کننده در عملیات
قرار بر این شد که پایگاه های تهران، همدان و بوشهر با یگان های اف 4 ( فانتوم) خود و پایگاه های تبریز و دزفول با یگان های اف 5 (تایگر) خود در این عملیات شرکت کنند و پایگاه های هفتم و هشتم شکاری با یگان های اف 14 (تامکت) خود کار پشتیبانی را برعهده بگیرند.

نام عملیات
بر این اساس قرار شد نام عملیات کمان 99 نمادی از آتش خشم ملت ایران به سوی متجاوز و به عبارتی یعنی تیری در چله کمان و رها نمودن آن تا دور دست ترین نقاط عراق و یادآور آرش کمانگیر باشد. عدد99 نیز الهام گرفته از تعداد صفحات طرح عملیاتی البرز بود

زمان عملیات
زمان عملیات طلوع آفتاب در سرزمین عراق انتخاب شد. این انتخاب به این دلیل بود که خورشید از شرق طلوع می کند و هواپیماهای ایرانی می باید از شرق به غرب پرواز می کردند. پس تیغ تیز آفتاب در چشمان پدافند زمین به هوای عراق بود و هدف گیری برای شان بسیار مشکل بود.

منطقه عملیات
منطقه عملیات نیز سرتاسر خاک عراق، تمام پایگاه های هوایی، پالایشگاه ها، مخازن سوخت و دیگر اهداف در حد فاصل مدار 30 درجه شمالی یعنی جنوبی ترین مدار در خاک عراق تا شمالی ترین مدار آن که مدار 37 درجه شمالی را شامل می شد.

اهداف عملیات
اهداف این عملیات هم همان طور که گفته شد پایگاه های هوایی، مخازن سوخت و مهمات، پالایشگاه ها، آشیانه هواپیماها، پناهگاه های تعمیرات و نگهداری هواپیما، باندهای پروازی، رادارهای هدایت کننده هواپیماهای جنگی، برج های مراقبت و مراکز مخابراتی بودند.
برای یگان هایی که قصد ورود به خاک عراق را داشتند، ماموریت های به نام SEAD یا عملیات ضد پدافندهوایی قبل و همزمان با ورود بمب افکن ها به خاک عراق انجام شد تا رادارها و پدافندهای مناطقی که قرار بود به آنها حمله شود، از سر راه بمب افکن ها برداشته شود. با انجام این کار برتری کامل هوایی از آن خلبانان نیروی هوایی شد و این باعث شد توان دشمن به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند.

علل انتخاب این عملیات
علت انتخاب این عملیات هم این بود که نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در کردستان درگیر ضد انقلاب بود و به تازگی هم از اتهام کودتای نافرجامی رها شده بود و هیچ نیروی نظامی دیگری هم در منطقه نبود. نیروی زمینی دشمن با پشتیبانی هوایی به پیشروی ادامه می داد که درصورت نبود این پشتیبانی کار برای آنها با مشکلات فراوانی همراه می شد.

قرار بر این شد که عملیات بدین شکل آغاز شود:
در ساعت مقرر تانکر ها در محل ملاقات حضور داشته باشند و ابتدا اف 4 های پایگاه همدان به پرواز درآیند و بدون سوختگیری به اهداف خود حمله کنند. دو دقیقه بعد از آنها، فانتوم های پایگاه تهران به پرواز درآیند و با سوختگیری هوایی، به اهداف خود حمله کنند. دو دقیقه بعد فانتوم های پایگاه بوشهر به پرواز درآیند و آنها نیز با سوختگیری هوایی به اهداف خود حمله کنند. در همین زمان هم اف 5 های پایگاه های تبریز و دزفول به پرواز در آمده و آهداف خود را بمباران کنند و در این زمان اف 14 ها از پایگاه های مربوطه به پرواز در آیند و کار پشتیبانی عملیاتی را از پشت مرزها به عهده بگیرند.

بزرگ ترین عملیات تاریخ نیروی هوایی
بامداد روز یکم مهر ماه سال 1359 درحالی که بیش از 10 ساعت از هجوم هواپیماهای دشمن به میهن عزیزمان نمی گذشت، با ابلاغ رمز "کمان 99" به پایگاه های هوایی، عملیات آغاز شد. پایگاه بوشهر که تا به آن روز پرواز 40 فروند فانتوم را با هم تجربه نکرده بود، آماده بود. هواپیماها برروی باند پروازی قرار گرفتند و یکی پس از دیگری در دل آسمان جای گرفتند. بعد از سوختگیری هوایی، به سمت اهداف حرکت کردند. در آسمان بغداد به خاطر این که این اولین عملیات بزرگ نیروی هوایی بود، ناهماهنگی بوجود آمده بود. به شکلی که وقتی هواپیماهای پایگاه بوشهر به آن جا رسیدند، هواپیماهای دیگر از ارتفاع بالاتر درحال بمباران بودند که خلبانان شجاع ما با مانورهایی زیبا، خود را در امان نگاه داشته و اهداف مورد نظر را بمباران کردند.
موج دوم حملات آغاز شد. پایگاه تهران حمله ای دیگر را آغاز نمود که بر اساس آن هشت فروند فانتوم هر کدام به 6 بمب MK82، چهار بمب و موشک های راداری مسلح شدند و به همراه یک فروند فانتوم شناسایی به قصد بمباران پایگاه هوایی الرشید در جنوب بغداد و فرودگاه بین المللی بغداد به پرواز در آمدند.
قبل از ورود به خاک عراق، فانتوم ها به دودسته تقسیم شدند و با کم کردن ارتفاع از مرز گذشتند و وارد خاک عراق شدند. وقتی به بغداد رسیدند، پدافند عراق که دیگر آگاه شده بود، آسمان بغداد را به گلوله گرفته بودند و دودهای ناشی از آن کل آسمان را پوشانده بود. ولی خلبانان شجاع نیروی هوایی با رشادتی مثال زدنی، به سمت اهداف خود در پایگاه الرشید و فرودگاه بغداد شیرجه رفتند و تمامی بمب های خود را بر روی اهداف ریختند که در نتیجه آن باند فرودگاه، ساختمان های آن و ماشین آلاتی که در آن قرار داشت، تقریبا منهدم شد.

وضعیت دشمن بعد از پایان عملیات
تمامی اهداف از پیش تعیین شده در خاک عراق در هم کوبیده شد و هیچ منطقه عملیاتی از قلم نیفتاد در این عملیات:
پایگاه های هوایی الرشید بغداد، کوت در استان العماره، موصل در استان نینوا، ناصریه در استان ذیقار، شعیبه در استان بصره، پایگاه هوایی کرکوک در استان کرکوک، پایگاه های هوایی حبانیه شامل دو پایگاه تموز و هضبه در غرب بغداد، پایگاه هوایی ام القصر، فرودگاه بین المللی بغداد و فرودگاه المثنی، توسط بمب افکن های ایرانی بمباران شد.
هر دو باند پروازی پایگاه کرکوک، پالایشگاه های نفت کرکوک و بصره، فرودگاه حبانیه شمالی، فرودگاه المثنی، پل های ارتباطی تنومه و بصره و چاه های نفت باباگرگر و مخازن نفت موصل و تاسیسات گازی کرکوک، تنها قسمتی از خسارت های وارد به عراق بود
با انجام این عملیات، نیروی هوایی عراق بیش از 55 درصد از توان خود را از دست داد و تا مدت ها پایگاه های هوایی آنان قادر به استفاده از تمام یا بخشی از توان خود نبودند. پایگاه هوایی الرشید به عنوان یکی از مهم ترین پایگاه های هوایی عراق، تا 69 روز نتوانست عملیاتی شود که این خود شدت حملات خلبانان تیز پرواز نیروی هوایی را نشان می داد و از سویی تمام برآوردهای دشمن را درباره این نیرو برهم زده بود. زیرا اطلاعات آنان حکایت از زمینگیر بودن نیروی هوایی ایران داشت و براستی خلبانان شجاع ما نه تنها تمامی معادلات عراق را برهم ریخته بودند، بلکه به کشورهای دوست و هم پیمان عراق شامل کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، فرانسه، آلمان و از همه مهم تر آمریکا، پاسخی قاطع داده بودند و آنان تازه فهمیده بودند که محاسبات شان چندان دقیق هم نبوده است.

پایگاه های هوایی شرکت کننده و اهداف هر کدام
- 48 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن F5E از پایگاه هوایی تبریز به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی موصل را در هم کوبیدند.
- 40 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن F5E از پایگاه هوایی دزفول به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی ناصریه را در هم کوبیدند.
- 16 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه همدان به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی کوت را در هم کوبیدند.
- 12 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه بوشهر به پرواز در آمدند و پایگاه هوایی شعیبه را در هم کوبیدند.
- 12 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه همدان به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی الرشید در نزدیکی بغداد را بمباران کردند.
- هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه بوشهر به پرواز در آمدند و فرودگاه بغداد و پایگاه شمالی حبانیه را در غرب بغداد در هم کوبیدند.
برای این عملیات جمعا 380 نفر از پرسنل نیروی هوایی با 200 فروند جنگنده بمب افکن به پرواز در آمدند که 140 هواپیما از مرز عبور کرد.
در این روز، تیزپروازان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با 300 پرواز عملیاتی، علاوه بر این که این حرکت را در کارنامه خود ثبت کردند، باعث شدند ارتش عراق در بکارگیری نیروهایش دچار مشکل شود و با از دست دادن آزادی عمل، نیروی زمینی خود را بدون پشتیبانی هوایی در صحنه نبرد در مناطق اشغالی ایران، به حال خود رها کند و عراق به این باور برسد که خوزستان از خاک ایران جدا شدنی نیست.

بازتاب این عملیات
در پی انجام موفقیت آمیز این عملیات، خبرگزاری های خارجی پرواز خلبانان ایرانی را اعجاب انگیز و مانورهوایی آنان را در بغداد و در برابر پدافند هوایی قدرتمند آن، بی نظیر خواندند. رسانه های همگانی نیز از وحشت مردم از ادامه این بمباران هوایی خبر دادند. آنان اذعان داشتند که خلبانان ایرانی چنان مانور لابه لای ساختمان های بغداد می دادند که ما مات و حیران زده شده ایم. عکاسی آمریکایی عکسی از یکی از فانتوم های ایرانی از طبقه چهارم ساختمان محل سکونت خود گرفته بود که نشان می داد یک فروند فانتوم نیروی هوایی در ارتفاعی کم تر از چهار متر از سطح زمین پرواز می کند و این مهارت خلبانان ایرانی را بر همگان ثابت نمود.
آن چه که می شود از اخبار منتشر شده متوجه شد، ضربه شدید روحی و وحشتی بود که عراق و هم پیمانانش خورده بودند.
img]http://www.sajed.ir/pe/images/stories/fruit/f_14formation_jpg.jpg[/img]
عقابان از دست رفته
در این روز، نیروی هوایی ارتش تعدادی از بهترین های خود را نیز از دست داد. شهیدان عزیز:
همایون شوقی
غفار رامین فر
غلامحسین عروجی
مسیح الله دین محمدی
بهرام عشقی پور
عباس اسلام نیا
از این دسته، پیکر پاک و مطهر چهار نفر اول تاکنون بدست نیامده و جزو مفقودین دفاع مقدس می باشند و دو نفر دیگر نیز که به عنوان لیدر دسته پروازی پایگاه همدان بودند، بر روی پایگاه دچار نقص فنی شدند و تلاش شان برای نشاندن هواپیما نیز موفق نبود و برای این که هواپیمای شان بر روی خانه های سازمانی فرودگاه سقوط نکند، آن را به ساختمان نیمه کاره ای در پایگاه کوبیدند و بدین شکل جاودانه شدند.

مقام معظم رهبری: این عملیات شبیه معجزه بود
در پایان این عملیات، مقام معظم رهبری که در آن زمان نمایندگی حضرت امام خمینی (ره) را در شورای عالی دفاع برعهده داشتند، در گزارشی به مجلس شواری اسلامی در خصوص نخستین روز جنگ، فرمودند:
"گزارش هایی تا آخر وقت امروز از پیام رئیس جمهور در خبرها شنیدم، مطبوعات هم مفصلا نوشتند که صبح امروز سه فروند میگ عراقی سرنگون شده، یک فروند هواپیما هم ساعت شش به ناوهای ایرانی حمله کرده، دو فروند هواپیما هم در نزدیکی خارک قصد بمباران آن جا را داشتند و همچنین به فرودگاه های اهواز و همدان هم حمله شده که خسارات چندانی به بار نیامده است، پدافند ایران نیز یک هواپیمای میگ را سرنگون کرده که خلبان آن در اختیار ارتش می باشد."
ایشان همچنان ادامه دادند:
"نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز صبح حدود 15 مرکز نظامی را در عراق مورد هدف قرار داده که از آن جمله بغداد و شهر موصل و ... می باشد. تعداد هواپیماهایی که از ایران به پرواز درآمده 140 فروند بوده و هواپیماها تقریبا همگی به سلامت برگشتند و فقط از چند فروند اطلاعی در دسترس نیست و آن طور که صاحب نظران گفتند، این رفت و برگشت چیزی شبیه به معجزه بوده است. (در این هنگام صدای تکبیر حضار بلند می شود)."
در این هنگام ایشان گزارشی از چگونگی انجام این عملیات را به اطلاع نمایندگان می رسانند.

سرتیپ شهید جواد فکوری: روحیه خلبانان عالی است
سرتیپ شهید جواد فکوری فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و وزیر دفاع، در مصاحبه ای با خبرنگاران خارجی و داخلی، ضمن عالی توصیف کردن روحیه خلبانان ایرانی گفت:
- در شرایط فعلی روحیه خلبانان ما بالاست و تلفات دشمن بسیار سنگین می باشد که متعاقبا اعلام می شود.
شهید فکوری در خصوص تجاوز میگ های عراقی به فرودگاه های ایرانی گفتند:
- آنها به قصد حمله به ایران آمده بودند ولی با دفاع قدرتمندانه خلبانان ما مواجه شدند و نتوانستند بمب های شان را بر روی اهداف از پیش تعیین شده بریزند.
شهید فکوری ادامه داد:
- امروز 140 فروند هواپیمای ما از مرز گذشتند، پایگاه ها و اهدافی که تعیین شده بود را بمباران کردند و به سلامت بازگشتند.
ایشان تاکید کردند که هدف از این درگیری، فقط مراکز نظامی بود و با مردم هیچ کاری نداریم. ایشان همچنین به مردم پیام دادند که تا می توانند از ارتش پشتیبانی کنند.

انعکاس عملیات در مجلس و افکار عمومی
در پی اجرای موفقیت آمیز این عملیات و نابودی بخشی از توان نظامی عراق، نمایندگان مجلس شواری اسلامی از خلبانان تیز پرواز نیروی هوایی تقدیر کردند.
بهزاد شهریاری نماینده رودباران در مجلس در سخنان قبل از دستور مجلس از فداکاری های خلبانان و دیگر ارتشیان قدردانی کرد و گفت:
- این خلبانان جان برکف، در مقابل دشمن ایستاده اند و حاضرند در راه انقلاب جان فدا کنند.
وی افزود:
- خلبانان شجاع پایگاه بوشهر تا به حال شش فروند میگ عراقی را سرنگون کرده اند.

سرلشکر شهید حسین خلتعبری: ضربه محکمی به عراق وارد کردیم
سرلشکر خلعتبری که در آن زمان ستوانیکم بود و در این عملیات شرکت کرده بود، در مصاحبه ای در مورخ 3 مهر سال 1359 با روزنامه کیهان گفت:
- خلبانان نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران عملا ثابت کردند که از هیچ صدایی واهمه ندارند و روحیه شان بسیار عالی است.
وی در مورد نبرد با عراق گفت:
- از چندی پیش هواپیماهای عراقی به خاک ما تجاوز می کردند و ما تنها به تعقیب آنها می پرداختیم. ولی بعد از آن به ما ماموریت هایی داده شد که پایگاه های نظامی عراق را بمباران کنیم و این پایگاه ها درست در قلب عراق قرار داشتند و ما ماموریت خود را با نهایت موفقیت بدون این که کوچک ترین ضربه ای به ما وارد شود، در خاک عراق انجام دادیم. وی همچنان یادآور شد در حمله روز یکم مهر ماه (کمان99) مواضع حساس و مهم عراق در چند منطقه از جمله بغداد، بصره، ام القصر و... منهدم شد و این ضربه محکمی بود که بر ارتش عراق وارد کردیم.

مردم خلبانان را گلباران کردند
تعداد زیادی از مردم دزفول، به همراه نماینده جهاد سازندگی، شهرداری و معاون فرمانداری، با اجتماع در مقابل پایگاه هوایی ذزفول، خلبانان دلیر این پایگاه را گلباران کردند و شعارهایی از قبیل "ملت فدای ارتش، ارتش فدای ملت" را سر دادند.
مردم تهران نیز با حضور در جلوی پایگاه هوایی مهرآباد، از خلبانان نیروی هوایی استقبال کردند. در پی این استقبال، ستاد مشترک ارتش بیانیه ای به این شرح صادر کرد:
تعداد کثیری از مردم مسلمان و مبارز تهرانی با دسته های گل و بسته های شیرینی در اطراف فرودگاه مهرآباد تهران اجتماع کردند و با قربانی کردن گوسفندان زیادی، از خلبانان قهرمان و دلیر نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران استقبال کردند. ضمن تقدیم مراتب حق شناسی به پیشگاه ملت مسلمان و مبارز ایران بویژه مردم انقلابی تهران، استدعا دارد اطراف فرودگاه مهرآباد را ترک فرمائید تا اخلالی در پروازهای عملیاتی رخ ندهد.

مهر ماه سال 1386 تجلیل از تیزپروازانی که این حماسه را آفریدند
بعد از گذشت 28 سال از عملیات کمان 99، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در یک حرکت خوب در سالگرد این عملیات، دست به تجلیل از تمامی خلبانانی که در این عملیات شرکت داشته اند، زد و از تمامی آنها دعوت بعمل آورد تا در این مراسم شرکت کنند.
امیر سرتیپ خلبان احمد میقانی فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی، در این مراسم به تشریح این عملیات پرداخت و گفت:
- عملیات 140 فروندی که در روز دوم جنگ انجام شد، توانست ضربه کارسازی به ارتش عراق وارد کند، تا حدی که پایگاه های هوایی عراق تا ماه ها نتوانستند خود را عملیاتی کنند. در واقع نیروی هوایی عراق عملا بیش از 50 درصد توان خود را از دست داد و حتی تولید پالایشگاه های نفت این کشور نیز به 10 درصد کاهش یافت.
ناظران بین المللی که تصور می کردند ایران پس از پیروزی انقلاب و خروج مستشاران آمریکایی توان آن چنانی نخواهد داشت، از این همت و فداکاری پرسنل نیروی هوایی مبهوت شدند. به طوری که این حمله در رسانه های خارجی بازتاب وسیعی داشت.
وی افزود این عملیات تاثیرات مهمی داشت:
- تاثیر اول در عراق بود که صدام عنوان می کرد دو ماه طول خواهد کشید تا هواپیماهای ایران بتوانند از فرودگاه های خود بلند شوند اما این ادعای وی غلط از آب در آمد.
تاثیر دوم در مرحله بین المللی بود که کشورها و رسانه های غربی که با تاکید بر تحریم کشورمان عنوان می کردند که ایران توان حمله ندارد، از توانمندی خلبانان ایرانی شگفت زده شدند و در داخل هم پس از شروع جنگ، ما دچار غافلگیری شدیم، اما نیروی هوایی این غافلگیری را جبران کرده و به نیروهای مسلح و ملت روحیه داد.

حجت الاسلام والمسلمین "محمدجعفر روحی" معاون فرهنگی عقیدتی سیاسی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در این مراسم گفت:
- امام خمینی (ره) به نیروی هوایی ارتش اعتقاد فراوانی داشت و تیز پروازان ایران اسلامی نیز پاسخ مناسبی به اعتماد امام (ره) دادند.

امیر خلبان "حسین چیت فروش" رییس مرکز مطالعات و تحقیقات نیروی هوایی نیز گفت:
- نیروی هوایی توانست با گذشت کم تر از 14 ساعت، عملیات کمان 99 را آغاز کرد و با 140 فروند هواپیما، تمامی نقاط استراتژیک و منابع جنگی عراق را از شمال تا جنوب این کشور مورد حمله قرار داد.
نیروی هوایی ایران که 28 سال قبل با تمام مشکلات آن حمله را تدارک دید، امروز با داشتن 28 سال تجربه در مقابل تهدیدها ایستاده است و مطمئنا قدرتی 28 برابر آن زمان دارد.
در پایان لازم به ذکر است که ما همگی مدیون این دلاوری ها و از جان گذشتگی هایی هستیم که در طول این هشت سال دفاع مقدس انجام شد و چه بسا اگر نبود چنین فداکاری هایی، حالا باید در ایران شاهد افغانستان و یا عراقی دیگر می بودیم.
روح تمامی خلبانان شجاع کشورمان شاد باد

[ahvazWolf 4]

دستت درد نكنه رسانه هاي امريكايي تو گزارشاشون بيشتر به اين نكته اشاره كردند كه تو اين عمليات بزرگ جنگنده هاي ساخت امريكا و همچنين خلبانان ايراني كه تحت اموزش امريكايي ها بودند موفق به در هم شكستن نيروي تدافعي عراق كه اونم ساخت شوروي بود كردند هدفشون هم اين بود كه بگن سلاح ها و هواپيماهاي ساخت ما و خلبان هايي كه ما اموزش داديم از مال شوروي بهترن

[ilhan88 2]

با اين كه قبلا چندين بار مطالبى درباره ء اين عملیات خونده بودم باز اين مقاله را خوندم و باز متاثر شدم البته افتخارات نيروىِ هوايى را در چند مقاله نمیتوان خلاصه کرد. باتشکر مطالب بسیار خوبی بود :|

[Lich 12]

عملیات کمان 99

تاریخ عملیات: 23 سپتامبر 1980
مکان: عراق
نتیجه: پیروزی ایران، نیروی هوایی عراق به سایر کشورهای عربی فرار کرد! :mrgreen:
طرفین جنگ: نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران و نیروی هوایی عراق
توان: نیروی هوایی جمهوری اسلامی با 58 فروند فانتوم اف-4، 88 فروند اف-5 تایگر و 60 فروند تام کت. و توان نیروی هوایی عراق بدلیل اینکه بیشتر جنگنده ها بروی باند بودند نامعلوم تخمین زده شده!
تلفات: نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران 4 فروند اف-5 تایگر را از دست می دهد، در حالی که از آنسوی عراق 2 فروند میگ-21، 3 فروند میگ-23، 1 فروند سوخو-20 و 1 فروند ایلوشین-76 را از دست می دهد! (تلفات از سوی عراقی ها بدلیل مسائل تبلیغاتی کمتر از میزان واقعی اعلام شده!).

تشریح عملیات

عملیات کمان 99 بزرگترین عملیات نیروی هوایی ایران بود که توسط جمهوری اسلامی ایران و بمنظور پاسخ به حملات هوایی غافلگیر کننده یک روز قبل عراق که یک جنگ طولانی مدت 8 ساله را منجر شد انجام گرفت.

مقدمه

در تاریخ 22 سپتامبر 1980 عراق حملات هوایی گسترده به مناطق استراتژیک ایران کرد.
در ساعت 1:45 بعد از ظهر به وقت محلی، 6 فروند میگ-23 فلاگر عراق یک پایگاه هوایی را در نزدیکی اهواز بمباران کردند.
نیم ساعت بعد، تعدادی میگ-23 عراق به فرودگاه مهرآباد واقع در تهران حمله کردند. در همان زمان عراقی ها 8 شهر بزرگ دیگر ایران را آماج حملات خود قرار دادند.
هرچند با الگوگیری از جنگ هشت روزه ایران جنگنده های خود را در پناهگاه های متمرکزی انبار کرده بود. با اینحال عراقی ها در تخریب چندین باند فرودگاه بدون وارد کردن خسارت جدی به نیروی هوایی ایران موفق بودند. اکنون نیروی هوایی ایران برای حمله ای که در روز بعد در نظر داشت آماده می شد.


نبرد

در تاریخ 23 سپتامبر 1980 ایران عملیات کمان 99 را با استفاده از 40 فروند فانتوم اف-4 مسلح به بمب های خوشه ای مارک 82، مارک 83، مارک 84 و موشک های AGM-65 ماوریک که پس از برخواستن از همدان اقدام به سوختگیری در آسمان و حمله به پایگاه های هوایی الرشید، الحبانیه و الکوت که همگی در بغداد پایتخت عراق واقع بودند انجام داد. ولی این تنها بخشی از عملیات بود!
همزمان 8 فروند اف-4 دیگر از تهران برخواستند و دومین حمله را به پایگاه هوایی الرشید انجام دادند.
ایران 58 فروند اف-5 تایگر را از سوی تبریز روانه پایگاه هوایی موسل کرد. پس از حمله به پایگاه هوایی موسل، 50 فروند اف-5 به پایگاه هوایی ناصریه حمله بسیار شدیدی کردند.
146 فروند از جنگنده بمب افکن های ایران (اف-4 و اف-5). به منظور حمله و بمباران، و 60 فروند تامکت نیز برای دفاع از حریم هوایی ایران با توجه به احتمال پاسخ هوایی عراق عازم شدند. اف-14 های ایران 2 فروند میگ-21 (یک فروند میگ-21 آر اف و یک فروند میگ-21 ام اف). و 3 فروند میگ-23 عراق (میگ-23 ام اس) را سرنگون کردند، همچنین یک فروند اف-5 ایران نیز توانست یک فروند سوخو-20 را درحال ماموریت سرنگون کند. از آنطرف میگ-23 های عراق موفق شدند 2 فروند اف-5 و همچنین میگ-21 های عراق 2 فروند اف-5 دیگر را هدف قرار دهند. عراقی ها همچنین باربر هوایی ایلوشین-76 خود را به اشتباه توسط یک موشک SA-3 سام هدف قرار داده و ساقط کردند.

هرچند به گفته ویکی پدیا! عراقی ها برای حمله آماده بودند و بیشتر آنان به کشورهای عربی دیگر مانند عربستان فرار کردند، تا نیروی هوایی عراق بتواند از این عملیات جان سالم بدر برد! منتهی نگفته که چرا اینها که اینقدر آماده بودند نیامدند پاسخ هوایی بدهند و فقط در فرار خیلی کارشون درست بوده!

نتیجه عملیات

در یک چرخش ناگهانی صدام حسین کسی که به ایران حمله کرد و باور داشت که می تواند پیروزی آسانی را در برابر کشوری که ضربه سنگینی به نیروی هواییش شده بدست آورد با صحنه ای باور نکردنی مواجه شد. تمام پایگاه های هوایی عراق تا هفته ها غیر قابل استفاده شده بود، و بنابه گفته ایران تاثیرگذاری حملات هوایی عراق به 55% کاهش یافت. و باعث شد ایرانی ها به تجدید قوا بپردازند و برای حملات آتی عراق آماده شوند. هرچند که حمله غافلگیر کننده عراق باعث شد ایران 2 سال زمان صرف بیرون راندن عراقی ها از عمق خاک خوزستان نماید و سپس به عراق وارد شود.

این جنگ خود 8 سال به طول انجامید و یکی از طولانی و بحث برانگیز ترین جنگ های قرن 20ام به شمار می رود که در آن بیش از یک میلیون کشته شدند.


آرش کمانگیر

کمان در پارسی به معنی تیر و کمان می باشد؛ در آن از اساطیر پارسی الهام گرفته شده است، و لقب پهلوان افسانه ای ایران آرش، کمانگیر است.
اساس داستان آرش چنین است: در یک جنگ میان ایرانی ها و تورانیان (غیر ایرانیان که پس از ساسانیان در اصطلاحات پارسی جای گرفت مانند: بربر برای یونانیان). که بر سر افتخار جاودانه درگرفت. جنرال افراسیاب قدرت را به منوچهر عادل واگذار کرد و دو طرف با صلح موافقت کردند. هردو موافقت کردند که هرجا از سرزمین که درون شعاع پرتاب تیر قرار گرفت باید به منوچهر و ایرانی ها بازپس داده شود، و مابقی به افراسیاب و تورانیان واگذار شود. یک فرشته بنام امرداد منوچهر را متقاعد می کند تا یک تیر و کمان ویژه ساخته و از آرش بخواهد که تیر انداز آن باشد. سپس آرش تیر ویژه را در آغاز طلوع خورشید پرتاب می کند، تیر مسافت بسیاری را طی کرده و سرانجام بر ساحل شرقی رود اوکسوس (جیحون). فرود می آید و مرز بین ایرانی ها و تورانیان مشخص می شود.

منابع:
[align=left]
ACIG Iraqi Air-to-Air Victories since 1967 (page 4) 20 May 2006
ACIG Iranian Air-to-Air Victories, 1976-1981 September 16, 2003

[/align]

پایان؛
منتظر عملیات های بعدی باشید!

[Skyhawk 16,545]

سه شنبه ۳۰ بهمن ۱۳۸۶ ساعت ۱۳:۴۷
این تازه آغاز راه بود پرسنل نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی (معاونت های عملیات پایگاها) با دستور فرمانده محترم نیروی هوایی سرتیپ شهید "جواد فکوری" که شخصا در طرح این عملیات شرکت داشت، شبانه مشغول طراحی، طرح عملیاتی البرز می شوند و طرح عملیات در واپسین دقایق شامگاه 31 شهریور 59 آماده می شود. در همین حین کلیه خدمه فنی تا صبح بیدار بودند تا بمب های MK82/83/84، بمب های خوشه ای، موشک های ماوریک، موشک های حرارتی و موشک های راداری را بر روی جنگنده ها لود کنند.
در 31 شهریور ماه سال 1359 کشور بعثی عراق حمله همه جانبه خود را به ایران آغاز کرد.

نیروی هوایی عراق:
استعداد هوایی این کشور در شروع حمله به ایران عبارت بود از:
- 607 هواپیمای شکاری و بمب افکن
- 169 فروند انواع بالگرد
- 775 دستگاه پرتابگر موشک های زمین به هوا شامل:
سام 2، سام 3، سام 6 و رولند
- 713 عراده انواع توپ های پدافند هوایی
- 116 دستگاه رادارهای اخطار اولیه، ارتفاع یاب و کنترل آتش
نیروی هوایی عراق به تقلید از نیروی هوایی اسرائیل که در سال 1967 در جنگ با اعراب که با یک حمله برق آسا نیروی هوایی مصر را از کار انداخته بود، در بعد از ظهر روز 31 شهریور سال 1359 به پایگاه های هوایی ایران حمله کرد. با این تصور که با این کار نیروی هوایی ایران را از کار خواهد انداخت.

حملات هوایی عراق آغاز شد
در ساعت 13:45 دقیقه با 6 فروند میگ 23 به فرودگاه اهواز، ساعت 14:15 دقیقه با سه فروند میگ 23 به فرودگاه تهران، ساعت 14:45 دقیقه با 4 فروند میگ 21 به فرودگاه همدان و سه فروند میگ به فرودگاه سنندج، هشت فروند میگ به فرودگاه تبریز و با چند فروند هم به شهرهای بوشهر، کرمانشاه و اسلام آباد حمله کرد ولی این پایان کار نبود. در هنگام حمله به فرودگاه مهرآباد تهران با اعلام اسکرامبل، دو فروند فانتوم این پایگاه اقدام به رهگیری میگ ها می کنند.
در جریان این حمله جمعا 5 فروند از هواپیماهای عراق ساقط شد که سه فروند آن توسط پدافند فرودگاه همدان، یک فروند توسط خلبانان فرودگاه تبریز و یک فروند هم در غرب تهران بود از این مجموع یکی از خلبانان اقدام به خروج اضطراری از هواپیما می کند که به اسارت در می آید و مشخص می شود که این شخص یک مصری می باشد.
در پی این تحرکات نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران بلافاصله تا بعداز ظهر دو حمله موفق به عراق انجام می دهد (شرح این عملیات در قسمت مربوطه موجود است) .

طراحی عملیات کمان 99 شروع می شود
این تازه آغاز راه بود پرسنل نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی (معاونت های عملیات پایگاها) با دستور فرمانده محترم نیروی هوایی سرتیپ شهید "جواد فکوری" که شخصا در طرح این عملیات شرکت داشت، شبانه مشغول طراحی، طرح عملیاتی البرز می شوند و طرح عملیات در واپسین دقایق شامگاه 31 شهریور 59 آماده می شود. در همین حین کلیه خدمه فنی تا صبح بیدار بودند تا بمب های MK82/83/84، بمب های خوشه ای، موشک های ماوریک، موشک های حرارتی و موشک های راداری را بر روی جنگنده ها لود کنند.
در راستای اجرای این طرح، خلبانان در هر پایگاه به فرماندهی فراخوانده شدند و تا صبح بر روی برنامه پروازی، نوع ماموریت و مشخص نمودن اهدافی که باید هدف قرا بگیرد، کار کردند. مسیر رفت و برگشت، باندهای فرعی برای فرود اضطراری، محل های سوخت گیری در آسمان و نقاطی که باید از آن جا از مرز گذشت و وارد عراق شد، مشخص شد.

پایگاه های شرکت کننده در عملیات
قرار بر این شد که پایگاه های تهران، همدان و بوشهر با یگان های اف 4 ( فانتوم) خود و پایگاه های تبریز و دزفول با یگان های اف 5 (تایگر) خود در این عملیات شرکت کنند و پایگاه های هفتم و هشتم شکاری با یگان های اف 14 (تامکت) خود کار پشتیبانی را برعهده بگیرند.

نام عملیات
بر این اساس قرار شد نام عملیات کمان 99 نمادی از آتش خشم ملت ایران به سوی متجاوز و به عبارتی یعنی تیری در چله کمان و رها نمودن آن تا دور دست ترین نقاط عراق و یادآور آرش کمانگیر باشد. عدد99 نیز الهام گرفته از تعداد صفحات طرح عملیاتی البرز بود

زمان عملیات
زمان عملیات طلوع آفتاب در سرزمین عراق انتخاب شد. این انتخاب به این دلیل بود که خورشید از شرق طلوع می کند و هواپیماهای ایرانی می باید از شرق به غرب پرواز می کردند. پس تیغ تیز آفتاب در چشمان پدافند زمین به هوای عراق بود و هدف گیری برای شان بسیار مشکل بود.

منطقه عملیات
منطقه عملیات نیز سرتاسر خاک عراق، تمام پایگاه های هوایی، پالایشگاه ها، مخازن سوخت و دیگر اهداف در حد فاصل مدار 30 درجه شمالی یعنی جنوبی ترین مدار در خاک عراق تا شمالی ترین مدار آن که مدار 37 درجه شمالی را شامل می شد.

اهداف عملیات
اهداف این عملیات هم همان طور که گفته شد پایگاه های هوایی، مخازن سوخت و مهمات، پالایشگاه ها، آشیانه هواپیماها، پناهگاه های تعمیرات و نگهداری هواپیما، باندهای پروازی، رادارهای هدایت کننده هواپیماهای جنگی، برج های مراقبت و مراکز مخابراتی بودند.
برای یگان هایی که قصد ورود به خاک عراق را داشتند، ماموریت های به نام SEAD یا عملیات ضد پدافندهوایی قبل و همزمان با ورود بمب افکن ها به خاک عراق انجام شد تا رادارها و پدافندهای مناطقی که قرار بود به آنها حمله شود، از سر راه بمب افکن ها برداشته شود. با انجام این کار برتری کامل هوایی از آن خلبانان نیروی هوایی شد و این باعث شد توان دشمن به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند.

علل انتخاب این عملیات
علت انتخاب این عملیات هم این بود که نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در کردستان درگیر ضد انقلاب بود و به تازگی هم از اتهام کودتای نافرجامی رها شده بود و هیچ نیروی نظامی دیگری هم در منطقه نبود. نیروی زمینی دشمن با پشتیبانی هوایی به پیشروی ادامه می داد که درصورت نبود این پشتیبانی کار برای آنها با مشکلات فراوانی همراه می شد.

قرار بر این شد که عملیات بدین شکل آغاز شود:
در ساعت مقرر تانکر ها در محل ملاقات حضور داشته باشند و ابتدا اف 4 های پایگاه همدان به پرواز درآیند و بدون سوختگیری به اهداف خود حمله کنند. دو دقیقه بعد از آنها، فانتوم های پایگاه تهران به پرواز درآیند و با سوختگیری هوایی، به اهداف خود حمله کنند. دو دقیقه بعد فانتوم های پایگاه بوشهر به پرواز درآیند و آنها نیز با سوختگیری هوایی به اهداف خود حمله کنند. در همین زمان هم اف 5 های پایگاه های تبریز و دزفول به پرواز در آمده و آهداف خود را بمباران کنند و در این زمان اف 14 ها از پایگاه های مربوطه به پرواز در آیند و کار پشتیبانی عملیاتی را از پشت مرزها به عهده بگیرند.

بزرگ ترین عملیات تاریخ نیروی هوایی
بامداد روز یکم مهر ماه سال 1359 درحالی که بیش از 10 ساعت از هجوم هواپیماهای دشمن به میهن عزیزمان نمی گذشت، با ابلاغ رمز "کمان 99" به پایگاه های هوایی، عملیات آغاز شد. پایگاه بوشهر که تا به آن روز پرواز 40 فروند فانتوم را با هم تجربه نکرده بود، آماده بود. هواپیماها برروی باند پروازی قرار گرفتند و یکی پس از دیگری در دل آسمان جای گرفتند. بعد از سوختگیری هوایی، به سمت اهداف حرکت کردند. در آسمان بغداد به خاطر این که این اولین عملیات بزرگ نیروی هوایی بود، ناهماهنگی بوجود آمده بود. به شکلی که وقتی هواپیماهای پایگاه بوشهر به آن جا رسیدند، هواپیماهای دیگر از ارتفاع بالاتر درحال بمباران بودند که خلبانان شجاع ما با مانورهایی زیبا، خود را در امان نگاه داشته و اهداف مورد نظر را بمباران کردند.
موج دوم حملات آغاز شد. پایگاه تهران حمله ای دیگر را آغاز نمود که بر اساس آن هشت فروند فانتوم هر کدام به 6 بمب MK82، چهار بمب و موشک های راداری مسلح شدند و به همراه یک فروند فانتوم شناسایی به قصد بمباران پایگاه هوایی الرشید در جنوب بغداد و فرودگاه بین المللی بغداد به پرواز در آمدند.
قبل از ورود به خاک عراق، فانتوم ها به دودسته تقسیم شدند و با کم کردن ارتفاع از مرز گذشتند و وارد خاک عراق شدند. وقتی به بغداد رسیدند، پدافند عراق که دیگر آگاه شده بود، آسمان بغداد را به گلوله گرفته بودند و دودهای ناشی از آن کل آسمان را پوشانده بود. ولی خلبانان شجاع نیروی هوایی با رشادتی مثال زدنی، به سمت اهداف خود در پایگاه الرشید و فرودگاه بغداد شیرجه رفتند و تمامی بمب های خود را بر روی اهداف ریختند که در نتیجه آن باند فرودگاه، ساختمان های آن و ماشین آلاتی که در آن قرار داشت، تقریبا منهدم شد.

وضعیت دشمن بعد از پایان عملیات
تمامی اهداف از پیش تعیین شده در خاک عراق در هم کوبیده شد و هیچ منطقه عملیاتی از قلم نیفتاد در این عملیات:
پایگاه های هوایی الرشید بغداد، کوت در استان العماره، موصل در استان نینوا، ناصریه در استان ذیقار، شعیبه در استان بصره، پایگاه هوایی کرکوک در استان کرکوک، پایگاه های هوایی حبانیه شامل دو پایگاه تموز و هضبه در غرب بغداد، پایگاه هوایی ام القصر، فرودگاه بین المللی بغداد و فرودگاه المثنی، توسط بمب افکن های ایرانی بمباران شد.
هر دو باند پروازی پایگاه کرکوک، پالایشگاه های نفت کرکوک و بصره، فرودگاه حبانیه شمالی، فرودگاه المثنی، پل های ارتباطی تنومه و بصره و چاه های نفت باباگرگر و مخازن نفت موصل و تاسیسات گازی کرکوک، تنها قسمتی از خسارت های وارد به عراق بود
با انجام این عملیات، نیروی هوایی عراق بیش از 55 درصد از توان خود را از دست داد و تا مدت ها پایگاه های هوایی آنان قادر به استفاده از تمام یا بخشی از توان خود نبودند. پایگاه هوایی الرشید به عنوان یکی از مهم ترین پایگاه های هوایی عراق، تا 69 روز نتوانست عملیاتی شود که این خود شدت حملات خلبانان تیز پرواز نیروی هوایی را نشان می داد و از سویی تمام برآوردهای دشمن را درباره این نیرو برهم زده بود. زیرا اطلاعات آنان حکایت از زمینگیر بودن نیروی هوایی ایران داشت و براستی خلبانان شجاع ما نه تنها تمامی معادلات عراق را برهم ریخته بودند، بلکه به کشورهای دوست و هم پیمان عراق شامل کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، فرانسه، آلمان و از همه مهم تر آمریکا، پاسخی قاطع داده بودند و آنان تازه فهمیده بودند که محاسبات شان چندان دقیق هم نبوده است.

پایگاه های هوایی شرکت کننده و اهداف هر کدام
- 48 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن F5E از پایگاه هوایی تبریز به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی موصل را در هم کوبیدند.
- 40 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن F5E از پایگاه هوایی دزفول به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی ناصریه را در هم کوبیدند.
- 16 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه همدان به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی کوت را در هم کوبیدند.
- 12 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه بوشهر به پرواز در آمدند و پایگاه هوایی شعیبه را در هم کوبیدند.
- 12 فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه همدان به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی الرشید در نزدیکی بغداد را بمباران کردند.
- هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه بوشهر به پرواز در آمدند و فرودگاه بغداد و پایگاه شمالی حبانیه را در غرب بغداد در هم کوبیدند.
برای این عملیات جمعا 380 نفر از پرسنل نیروی هوایی با 200 فروند جنگنده بمب افکن به پرواز در آمدند که 140 هواپیما از مرز عبور کرد.
در این روز، تیزپروازان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با 300 پرواز عملیاتی، علاوه بر این که این حرکت را در کارنامه خود ثبت کردند، باعث شدند ارتش عراق در بکارگیری نیروهایش دچار مشکل شود و با از دست دادن آزادی عمل، نیروی زمینی خود را بدون پشتیبانی هوایی در صحنه نبرد در مناطق اشغالی ایران، به حال خود رها کند و عراق به این باور برسد که خوزستان از خاک ایران جدا شدنی نیست.

بازتاب این عملیات
در پی انجام موفقیت آمیز این عملیات، خبرگزاری های خارجی پرواز خلبانان ایرانی را اعجاب انگیز و مانورهوایی آنان را در بغداد و در برابر پدافند هوایی قدرتمند آن، بی نظیر خواندند. رسانه های همگانی نیز از وحشت مردم از ادامه این بمباران هوایی خبر دادند. آنان اذعان داشتند که خلبانان ایرانی چنان مانور لابه لای ساختمان های بغداد می دادند که ما مات و حیران زده شده ایم. عکاسی آمریکایی عکسی از یکی از فانتوم های ایرانی از طبقه چهارم ساختمان محل سکونت خود گرفته بود که نشان می داد یک فروند فانتوم نیروی هوایی در ارتفاعی کم تر از چهار متر از سطح زمین پرواز می کند و این مهارت خلبانان ایرانی را بر همگان ثابت نمود.
آن چه که می شود از اخبار منتشر شده متوجه شد، ضربه شدید روحی و وحشتی بود که عراق و هم پیمانانش خورده بودند.

عقابان از دست رفته
در این روز، نیروی هوایی ارتش تعدادی از بهترین های خود را نیز از دست داد. شهیدان عزیز:
همایون شوقی
غفار رامین فر
غلامحسین عروجی
مسیح الله دین محمدی
بهرام عشقی پور
عباس اسلام نیا
از این دسته، پیکر پاک و مطهر چهار نفر اول تاکنون بدست نیامده و جزو مفقودین دفاع مقدس می باشند و دو نفر دیگر نیز که به عنوان لیدر دسته پروازی پایگاه همدان بودند، بر روی پایگاه دچار نقص فنی شدند و تلاش شان برای نشاندن هواپیما نیز موفق نبود و برای این که هواپیمای شان بر روی خانه های سازمانی فرودگاه سقوط نکند، آن را به ساختمان نیمه کاره ای در پایگاه کوبیدند و بدین شکل جاودانه شدند.

مقام معظم رهبری: این عملیات شبیه معجزه بود
در پایان این عملیات، مقام معظم رهبری که در آن زمان نمایندگی حضرت امام خمینی (ره) را در شورای عالی دفاع برعهده داشتند، در گزارشی به مجلس شواری اسلامی در خصوص نخستین روز جنگ، فرمودند:
"گزارش هایی تا آخر وقت امروز از پیام رئیس جمهور در خبرها شنیدم، مطبوعات هم مفصلا نوشتند که صبح امروز سه فروند میگ عراقی سرنگون شده، یک فروند هواپیما هم ساعت شش به ناوهای ایرانی حمله کرده، دو فروند هواپیما هم در نزدیکی خارک قصد بمباران آن جا را داشتند و همچنین به فرودگاه های اهواز و همدان هم حمله شده که خسارات چندانی به بار نیامده است، پدافند ایران نیز یک هواپیمای میگ را سرنگون کرده که خلبان آن در اختیار ارتش می باشد."
ایشان همچنان ادامه دادند:
"نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز صبح حدود 15 مرکز نظامی را در عراق مورد هدف قرار داده که از آن جمله بغداد و شهر موصل و ... می باشد. تعداد هواپیماهایی که از ایران به پرواز درآمده 140 فروند بوده و هواپیماها تقریبا همگی به سلامت برگشتند و فقط از چند فروند اطلاعی در دسترس نیست و آن طور که صاحب نظران گفتند، این رفت و برگشت چیزی شبیه به معجزه بوده است. (در این هنگام صدای تکبیر حضار بلند می شود)."
در این هنگام ایشان گزارشی از چگونگی انجام این عملیات را به اطلاع نمایندگان می رسانند.

سرتیپ شهید جواد فکوری: روحیه خلبانان عالی است
سرتیپ شهید جواد فکوری فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و وزیر دفاع، در مصاحبه ای با خبرنگاران خارجی و داخلی، ضمن عالی توصیف کردن روحیه خلبانان ایرانی گفت:
- در شرایط فعلی روحیه خلبانان ما بالاست و تلفات دشمن بسیار سنگین می باشد که متعاقبا اعلام می شود.
شهید فکوری در خصوص تجاوز میگ های عراقی به فرودگاه های ایرانی گفتند:
- آنها به قصد حمله به ایران آمده بودند ولی با دفاع قدرتمندانه خلبانان ما مواجه شدند و نتوانستند بمب های شان را بر روی اهداف از پیش تعیین شده بریزند.
شهید فکوری ادامه داد:
- امروز 140 فروند هواپیمای ما از مرز گذشتند، پایگاه ها و اهدافی که تعیین شده بود را بمباران کردند و به سلامت بازگشتند.
ایشان تاکید کردند که هدف از این درگیری، فقط مراکز نظامی بود و با مردم هیچ کاری نداریم. ایشان همچنین به مردم پیام دادند که تا می توانند از ارتش پشتیبانی کنند.

انعکاس عملیات در مجلس و افکار عمومی
در پی اجرای موفقیت آمیز این عملیات و نابودی بخشی از توان نظامی عراق، نمایندگان مجلس شواری اسلامی از خلبانان تیز پرواز نیروی هوایی تقدیر کردند.
بهزاد شهریاری نماینده رودباران در مجلس در سخنان قبل از دستور مجلس از فداکاری های خلبانان و دیگر ارتشیان قدردانی کرد و گفت:
- این خلبانان جان برکف، در مقابل دشمن ایستاده اند و حاضرند در راه انقلاب جان فدا کنند.
وی افزود:
- خلبانان شجاع پایگاه بوشهر تا به حال شش فروند میگ عراقی را سرنگون کرده اند.

سرلشکر شهید حسین خلتعبری: ضربه محکمی به عراق وارد کردیم
سرلشکر خلعتبری که در آن زمان ستوانیکم بود و در این عملیات شرکت کرده بود، در مصاحبه ای در مورخ 3 مهر سال 1359 با روزنامه کیهان گفت:
- خلبانان نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران عملا ثابت کردند که از هیچ صدایی واهمه ندارند و روحیه شان بسیار عالی است.
وی در مورد نبرد با عراق گفت:
- از چندی پیش هواپیماهای عراقی به خاک ما تجاوز می کردند و ما تنها به تعقیب آنها می پرداختیم. ولی بعد از آن به ما ماموریت هایی داده شد که پایگاه های نظامی عراق را بمباران کنیم و این پایگاه ها درست در قلب عراق قرار داشتند و ما ماموریت خود را با نهایت موفقیت بدون این که کوچک ترین ضربه ای به ما وارد شود، در خاک عراق انجام دادیم. وی همچنان یادآور شد در حمله روز یکم مهر ماه (کمان99) مواضع حساس و مهم عراق در چند منطقه از جمله بغداد، بصره، ام القصر و... منهدم شد و این ضربه محکمی بود که بر ارتش عراق وارد کردیم.

مردم خلبانان را گلباران کردند
تعداد زیادی از مردم دزفول، به همراه نماینده جهاد سازندگی، شهرداری و معاون فرمانداری، با اجتماع در مقابل پایگاه هوایی ذزفول، خلبانان دلیر این پایگاه را گلباران کردند و شعارهایی از قبیل "ملت فدای ارتش، ارتش فدای ملت" را سر دادند.
مردم تهران نیز با حضور در جلوی پایگاه هوایی مهرآباد، از خلبانان نیروی هوایی استقبال کردند. در پی این استقبال، ستاد مشترک ارتش بیانیه ای به این شرح صادر کرد:
تعداد کثیری از مردم مسلمان و مبارز تهرانی با دسته های گل و بسته های شیرینی در اطراف فرودگاه مهرآباد تهران اجتماع کردند و با قربانی کردن گوسفندان زیادی، از خلبانان قهرمان و دلیر نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران استقبال کردند. ضمن تقدیم مراتب حق شناسی به پیشگاه ملت مسلمان و مبارز ایران بویژه مردم انقلابی تهران، استدعا دارد اطراف فرودگاه مهرآباد را ترک فرمائید تا اخلالی در پروازهای عملیاتی رخ ندهد.

مهر ماه سال 1386 تجلیل از تیزپروازانی که این حماسه را آفریدند
بعد از گذشت 28 سال از عملیات کمان 99، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در یک حرکت خوب در سالگرد این عملیات، دست به تجلیل از تمامی خلبانانی که در این عملیات شرکت داشته اند، زد و از تمامی آنها دعوت بعمل آورد تا در این مراسم شرکت کنند.
امیر سرتیپ خلبان احمد میقانی فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی، در این مراسم به تشریح این عملیات پرداخت و گفت:
- عملیات 140 فروندی که در روز دوم جنگ انجام شد، توانست ضربه کارسازی به ارتش عراق وارد کند، تا حدی که پایگاه های هوایی عراق تا ماه ها نتوانستند خود را عملیاتی کنند. در واقع نیروی هوایی عراق عملا بیش از 50 درصد توان خود را از دست داد و حتی تولید پالایشگاه های نفت این کشور نیز به 10 درصد کاهش یافت.
ناظران بین المللی که تصور می کردند ایران پس از پیروزی انقلاب و خروج مستشاران آمریکایی توان آن چنانی نخواهد داشت، از این همت و فداکاری پرسنل نیروی هوایی مبهوت شدند. به طوری که این حمله در رسانه های خارجی بازتاب وسیعی داشت.
وی افزود این عملیات تاثیرات مهمی داشت:
- تاثیر اول در عراق بود که صدام عنوان می کرد دو ماه طول خواهد کشید تا هواپیماهای ایران بتوانند از فرودگاه های خود بلند شوند اما این ادعای وی غلط از آب در آمد.
تاثیر دوم در مرحله بین المللی بود که کشورها و رسانه های غربی که با تاکید بر تحریم کشورمان عنوان می کردند که ایران توان حمله ندارد، از توانمندی خلبانان ایرانی شگفت زده شدند و در داخل هم پس از شروع جنگ، ما دچار غافلگیری شدیم، اما نیروی هوایی این غافلگیری را جبران کرده و به نیروهای مسلح و ملت روحیه داد.

حجت الاسلام والمسلمین "محمدجعفر روحی" معاون فرهنگی عقیدتی سیاسی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در این مراسم گفت:
- امام خمینی (ره) به نیروی هوایی ارتش اعتقاد فراوانی داشت و تیز پروازان ایران اسلامی نیز پاسخ مناسبی به اعتماد امام (ره) دادند.

امیر خلبان "حسین چیت فروش" رییس مرکز مطالعات و تحقیقات نیروی هوایی نیز گفت:
- نیروی هوایی توانست با گذشت کم تر از 14 ساعت، عملیات کمان 99 را آغاز کرد و با 140 فروند هواپیما، تمامی نقاط استراتژیک و منابع جنگی عراق را از شمال تا جنوب این کشور مورد حمله قرار داد.
نیروی هوایی ایران که 28 سال قبل با تمام مشکلات آن حمله را تدارک دید، امروز با داشتن 28 سال تجربه در مقابل تهدیدها ایستاده است و مطمئنا قدرتی 28 برابر آن زمان دارد.
در پایان لازم به ذکر است که ما همگی مدیون این دلاوری ها و از جان گذشتگی هایی هستیم که در طول این هشت سال دفاع مقدس انجام شد و چه بسا اگر نبود چنین فداکاری هایی، حالا باید در ایران شاهد افغانستان و یا عراقی دیگر می بودیم.
روح تمامی خلبانان شجاع کشورمان شاد باد

برداشت از : www.sajed.ir


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


لینک عملیات های هوایی :
http://www.sajed.ir/new/sky-eagle.html

عملیات اچ 3 متهورانه ترین عملیات هوایی تاریخ جهان

[marshal1987 338]

طرح نبرد البرز


با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، اوضاع سیاسی خاورمیانه دگرگون و بازتاب بین المللی این پیروزی منجر به تجاوزهای مکرر ارتش عراق در غرب و جنوب کشور، در مرزهای هوایی و زمینی گردید. همزمان با این پیروزی و در آغاز سال 1358 هجری شمسی نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در عملیات رزمی علیه هواپیماهای متجاوز و نیروهای زمینی ارتش عراق که اغلب دست به تجاوز می زدند و بلافاصله به داخل خاک خود می گریختند و از پشتیبانی هوایی نیز برخوردار بودند درگیر شده و این درگیری ها آنقدر جدی شد که منجر به تهیه و صدور طرح نبرد البرز علیه ارتش عراق گردید. این طرح در تاریخ 59/4/27 به نیروی هوایی ابلاغ شد.
بیان سوابق این طرح که بر اساس اندیشه بازدارندگی دشمن استوار گردیده است، برای آشنایی خوانندگان عزیز ضروری است.
راهنمای طرح ریزی طرح البرز از سوی جانشین رئیس ستاد مشترک شهید سرتیپ ولی اله فلاحی به نیروی هوایی ابلاغ گردید و معاون عملیاتی نیرو سرهنگ خلبان محمود قیدیان دستور عملیاتی نبرد البرز را به کمک افسران عملیات وقت نیرو تدوین، تصویب و به یگانهای عملیاتی ابلاغ نمود. در این راهنمای طرحریزی نکته مهم و قابل توجه این بود که نیروی هوایی ارتش را ازانجام حملات هوایی غافلگیرانه منع کرده و اصل غافلگیری که یکی از اصول نه گانه سرنوشت ساز جنگ است، از نیروی هوایی دریغ شده بود. در هر حال دستور این بود :"از آنجا که جو سیاسی حاکم بر کشور اجازه پیشدستی به نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران را نمی دهد لذا هنگام بروز مخاصمات میان کشور ایران و عراق نیروی هوایی عملیات خود را بر مبنای عملکرد انتقامی طرحریزی نماید ".
(این دستور عملیاتی هرگز فرصت تمرین پیدا نکرد و پیش از آنکه خلبانان و عملیات یگانها بدانند که این طرح چیست، جنگ از طرف دشمن با حالت غافلگیرانه آغاز گردید ).

نهاجا هرگز بر اساس احساسات و انتقامجویی مأموریتی را طرحریزی و انجام نمی دهد، بلکه مأموریت ها همواره، اصولی و بر مبنای طرح های عملیاتی تاکتیکی و استراتژیکی و بر اساس فاکتورهای عملیاتی، اطلاعاتی، لجستیکی و پرسنلی برنامه ریزی و اجرا می نماید.
انتقامجویی از نظر شرعی نیز اشکال دارد و برخی از علماء تنها یک بزرگ را در جهان می شناسند و آن ذات اقدس الهی است هر کس که خود را بزرگ بنامد یا ببیند، در کنار خدا قرار گرفته و مشرک خواهد بود. مشابه همین استدلال نیز برای انتقامجویی وجود دارد، تنها یک منتقم در جهان هستی وجود دارد و آن هم خداست و گاهی شنیده اید که می گویند " بسم الله المنتقم "اگر شخصیتی حقیقی و یا سازمانی حقوقی خود را منتقم بداند، در حقیقت شرک ورزیده است، زیرا تنها اوست که تمام اطلاعات را می داند و می بیند و می تواند انتقام بگیرد.
بر اساس طرح ارایه شده از سماجا (طرح انتقام) و در پاسخ به حمله مورخه 59/6/31 نیروی هوایی عراق که ضربات خود را بر پیکر 15 پایگاه نیروی هوایی ارتش و فرودگاه های کشور وارد نموده بود و به منظور اعلام آمادگی نهاجا برای انجام عملیاتهای هوایی، تنها 2 ساعت بعد از حمله دشمن بعثی دو دسته پروازی تحت نام انتقام برای بمباران هوایی پایگاههای شعیبیه در استان بصره و کوت در استان میسان (العماره امروزی) به پرواز درآمدند.
ناگزیر در روز یکم مهرماه 1359 خلبانان نهاجا برابر دستور عملیاتی "البرز" با یکصد و چهل فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن اف-5 معروف به تایگر و اف-4 معروف به فانتوم در یک عملیات تاکتیکی منظم پایگاه های هوایی مستقر در شرق کشور عراق را آماج حملات هوایی خود قرار دادند، بطوری که در پایان این عملیات تا چند هفته پایگاه های هوایی تکریت و موصل در شمال عراق، پایگاه رشید در کنار شهر بغداد و پایگاه شعیبیه در استان بصره نتوانستند پروازی انجام دهند.
عملیات هایی را که نهاجا در نخستین سال دفاع مقدس انجام داد، علمی و کاربردی طرحریزی شده بود، اما خلبانان قدیمی آشنا و مطلع به این روشها و شیوه های علمی، بازنشسته شده و جای خود را به خلبانان جوان که از ریشه و بنیاد طرحها اطلاعی نداشتند و تنها به انجام مأموریت های پروازی می پرداختند، واگذار نمودند.