سوخوي24 در برابر اف4 فانتوم

[Reza6662 37]

پیش از ورود به بحث مقایسه، لازم است اندکی با مشخصات هر دو هواپیما، آشنا شویم.

F-4 Phantom II
جنگندهء شكاري بمب‏افكن ويژهء عمليات در هرگونه شرائط آب و هوايي اف4 فانتوم، ساخت كارخانهء McDonnell Douglas ايالات متحده است و بين سالهاي 1960 تا 1996 در خدمت نيروهاي نظامي ايالات متحده قرار داشته است. اين جنگنده، بنا به نيازهاي نيروي دريايي ايالات متحده ساخته شد و امروزه تعداد 1000 فروند اف4 در اقصا نقاط جهان در حال خدمت هستند.

با ورود به خدمت اف4 به سال 1960، نيروي دريايي ايالات متحده، به اولين ناوگان دفاع پيشرفتهء در تاريخ حيات خود مجهز شد. به سال 1963، اف4 به عنوان يك شكاري بمب‏افكن در خدمت نيروي هوايي ايالات متحده نيز قرار گرفت. تا پايان سال 1981 كه توليد اف4 خاتمه يافت، تعداد 5195 فروند از اين جنگنده ساخته شد كه تا آن تاريخ، پرشمارترين جنگندهء مافوق‏صوت توليدي ايالات متحده به شمار مي‏رفت. تا زمان تولد جنگندهء شكاري F-15 Eagle، اف4 با 24 سال توليد پياپي، ركوردار به شمار مي‏رفت. بزرگترين نوآوري در اف4، نصب يك رادار پيشرفتهء پالس – داپلر و همچنين استفادهء گسترده از فلز تيتانيوم در ساخت بدنهء آن بود كه بدين ترتيب، بدنهء اف4 بسيار مقاوم و مستحكم از كار درآمد.

عليرغم وزن سنگين اف4 به هنگام برخاست كه غالبن به بيش از 60 هزار پوند (27 هزار كيلوگرم) بالغ مي‏گشت، اين جنگنده به دليل دارا بودن موتورهاي بسيار توانمند J-79، به راحتي قادر مي‏شد به سرعت 2.23 ماخ دست يابد و 41 هزار فوت در دقيقه يا 210 متر بر ثانيه اوج بگيرد.

اندكي پس از توليد، اف4 توانست 16 ركورد جهاني را به نام خود ثبت نمايد. از جملهء اين ركوردها، دست‏يابي به سرعت 1606.342 مايل بر ساعت معادل 2585 كيلومتر بر ساعت و همچنين اوج‏‎گيري تا ارتفاع 98557 فوتي (معادل 30040 متر) بود. كاري كه در آن زمان، از عهدهء هيچ جنگنده‏‎اي بر نمي‏آمد و هنوز هم بسياري از جنگنده‏هاي قرن بيست و يكم، قادر به دست‏يابي به چنين ركوردهايی نيستند.

اف4 قادر بود 18650 پوند معادل 8480 كيلوگرم مهمات را در 9 مقر حمل نمايد. از جملهء اين مهمات مي‏توان به موشكهاي هوا به هوا، موشكهاي هوا به زمين هدايت‏شونده و انواع بمب‏هاي سقوط آزاد و هسته‏اي اشاره كرد.

با ورود به خدمت موشكهاي هدايت شوندهء هوا به هواي دوربرد نظير اسپارو و كوتاه‏برد نظير سايدوايندر، چنين انگاشته شده بود كه نيازي به شركت در نبردهاي نزديك هوايي نخواهد بود، اما شركت ناوگان اف4 در جنگ ويتنام، لزوم نصب مسلسل را به اثبات رساند و بنابراين در تمامي مدلهاي F-4E يك مسلسل 20 م م نصب گرديد.

به دليل استفادهء بسيار گستردهء ايالات متحده و ساير متحدان غربي از اين جنگنده، اف4 به عنوان بهترين نمايندهء دوران جنگ سرد با اتحاد شوروي به شمار مي‏رفت. يكي از نقاط درخشان حضور اف4 در نبرد، جنگهاي اعراب و اسرائيل بود. اف4 در جريان مناقشات اعراب و اسرائيل، به 393 پيروزي هوايي دست يافت، ضمن اينكه در پروازهاي بي‏شمار و موفقيت‏آميزي بر عليه اهداف زميني متعلق به اعراب به كار گرفته شد.

جنگندهء اف4 فانتوم در مدل G كه Wild Weasel ناميده مي‎شد، قادر بود در عمليات ضد پدافند هوايي موسوم به SEAD شركت جويد و از موشكهاي ضدرادار HARM استفاده نمايد، هرچند كه ديگر مدلهاي اف4 چنين قابليتي نداشتند. آخرين عملياتي كه F-4G در آن شركت نمود، جنگ سال 1991 خليج فارس بر عليه رژيم بعث عراق بود.

]http://i14.tinypic.com/4vssilf.jpg
[align=center]جنگنده های F-4J گروه نمایشی Thunderbirds

جنگندهء اف4 فانتوم، تنها جنگنده‏اي در تاريخ ايالات متحده است كه همزمان توسط دو تيم نمايش هوايي Thunderbirds و Blue Angels به كار گرفته شد. در گروه Thunderbirds جنگنده‏هاي F-4J به مدت 5 فصل و در گروه Blue Angels جنگنده‏هاي F-4E به مدت 6 فصل به كار گرفته شدند.


توانايي‏هاي رزمي
نصب مسلسل در قسمت زير دماغه، مانع از نصب راداري حجيم‎تر و در نتيجه پرقدرت‏‎تر بر روي مدلهاي C و D مي‏شد. در نتيجه از آنجا كه مدل E به طور استاندارد داراي مسلسل بود، در اين مدل، رادار جديد ساخت وستينگهاوس به نام AN/APQ-120 نصب گرديد كه داراي آنتن كوچكتري بود. با اين حل با توجه به تاخير در تحويل رادارهاي AN/APQ-120، اولين دستهء 30 فروندي از جنگنده‎هاي F-4E فاقد رادار بودند.

رادار AN/APQ-120 كه با همكاري تنگاتنگ كمپاني هيوز جهت افزودن سيستم داپلر به مرحلهء توليد رسيد، قادر بود امواج مغشوش بازگشتي از سطح زمين را با هواپيماهاي در حال پرواز در ارتفاع پست به خوبي تشخيص دهد، با اين حال اولين سري اين رادارها كه بر روي جنگنده‏هاي F-4E به اسكادرانهاي 35 ام تا 120 ام تحويل داده شده بودند، داراي مشكلاتي بودند. بنابراين سيستم الحاقي كمپاني هيوز (گيرندهء داپلر) كه CORDS ناميده مي‎شد، به تاريخ 2 ژانويهء 1968 از اين رادار حذف گرديد.

در اين مرحله، تعدادي از جنگنده‏هاي F-4E با رادار آشيانه‏ياب و سيستم اخطارگر AN/APS-107 ساخته شدند، اما اين مجموعهء رادار نيز به هيچ وجه عملكرد رضايت‏بخشي نداشت و در نتيجه تعداد 67 فروند از جنگنده‏هاي F-4E بدون اين سيستم تحويل شدند.

جهت تعادل در وزن مسلسل و تعداد 639 تير فشنگ كه در محل زير دماغه نصب شده بودند، يك مخزن سوخت به حجم 69 گالن در قسمت پشت بدنه تعبيه گرديد، كه بدين ترتيب ميزان سوخت مخازن داخلي به 1993 گالن بالغ مي‏گشت.

دو موتور پرقدرت توربوجت J79-GE-17 ساخت جنرال‏الكتريك، هركدام در حالت استفاده از پس‏سوز، كششي معادل 17900 پوند را توليد مي‏كردند. جهت زدودن وزن افزايش يافته در F-4E، مكانيزم توليد نيرو جهت جمع شدن دو قطعهء انتهايي بال كه در F-4B به منظور اشغال كمتر فضا بر روي ناوهاي هواپيمابر تعبيه شده بود، حذف گرديد.

دومين سري توليدي جنگنده‏هاي رفع نقص شدهء F-4E، اولين پروازش را به تاريخ 11 دسامبر 1967 به انجام رساند. پس از اين بود كه كشورهاي هم‏پيمان ايالات متحده، نظير اسرائيل، ايران، آلمان‏غربي، ژاپن، جمهوري كره، يونان و تركيه اقدام به خريد گستردهء جنگنده‏هاي F-4E نمودند.

در جنگنده‏هاي توليد شدهء F-4E از سال 1972 به بعد، لبه‏هاي حمله (LES) و قسمتهايي از پوشش روي سيستم‏‎هاي هواپيما و همچنين قسمت انتهايي بدنه، داراي پوشش محافظت شده (armorplate) در برابر توپهاي ضدهوايي شدند. F-4E جهت انجام ماموريتهاي تاكتيكي گوناگون هوايي، اعم از هوا به هوا يا ضربتي ارتفاع پست، قابليت داشت و بدين جهت از هزينه‏هاي عملياتي كاسته مي‎شد.


سيستم شناسايي و تشخيص اهداف Pave Tack
به سال 1973، جنگنده‏هاي F-4E به سامانهء جديد تشخيص هدف (target-identification) جهت شناسايي اهداف هوايي در فواصل بسيار دور يا باخبر شدن از وضعيت اهداف زميني مجهز شدند. اين سامانه كه با كد AN/ASQ-153 شناخته مي‎شد، ساخت كمپاني وستينگهاوس بود. هر سيستم به صورت پايه، به يك دوربين تلويزيوني با لنزهاي پرقدرت جهت زوم اپتيكال مجهز بود تا به شناسايي دقيق اهداف، كمك نمايد، كه اين سيستم شناسايي اهداف، Pave Tack ناميده مي‎شد. سيستم Pave Tack قادر بود در شب يا روز و هرگونه شرائط آب و هوايي، اقدام به جستجو، شناسايي و نشانه‏گذاري اهداف زميني نمايد، سپس اين اهداف نشانه‏گذاري شده را مي‏شد به وسيلهء بمب‏ها و موشكهاي هدايت ليزري، حساس به حرارت يا الكترواپيتكالي هدف قرار داد. اولين سري اين سيستم به تعداد 156 عدد و به قيمت 81 ميليون دلار، به تاريخ مي 1972 سفارش داده شد.


كامپيوتر ديجيتال هوا به هوا
يكي از سيستم‎‏هاي پيشرفتهء F-4E، سيستم كامپيوتر ديجيتال انجام دهندهء محاسبات مورد نياز جهت شليك موشكهاي هوا به هوايي AIM-9 Sidewinder و AIM-7 Sparrow بود.



سيستم ناوبري ديجيتال
جنگنده‏هاي F-4E/G بر خلاف مدلهاي پيشين كه از سامانهء ناوبري اينرسيايي موسوم به LN-12 بهره مي‏بردند، به سامانهء ناوبري ديجيتال ARN-101 مجهز شده بودند.




نقائص F-4E

1- مجهز نبودن به سيستم شناسايي كنندهء اهداف هوايي به وسيلهء اشعهء‌ مادون قرمز (IRST) كه به دليل افزايش نيافتن هزينه‏‎هاي توليد به توصيهء پنتاگون از اين جنگنده حذف شده است.

2- مجهز نبودن به سيستم حساس به مادون قرمز، جهت شناسايي اهداف زميني (FLIR)

3- عدم برخورداري از سيستم ارتباط داده‏اي يا Data Link كه به دليل گران‏قيمت بودن، به توصيهء پنتاگون حذف شده است.

4- مجهز نبودن به رادار ويژهء پرواز در ارتفاع پست (Terrain Following Radar)


عمر خدمتي: حداقل 4500 ساعت



F-4E در حدود 2.4 ميليون دلار نسبت به مدلهاي پيشين گرانتر از آب در مي‏آمد:

بدنه: 1.662.000 دلار

موتورها: 393000 دلار (با احتساب هزينهء نصب)

سيستم‏هاي الكترونيك: 299000 دلار

مسلسل: 8000 دلار

سيستم تسليحات: 111000 دلار

تحقيق و توسعه: 22700 دلار



عليرغم اينكه نيروي هوايي ايالات متحده، برنامه‏اي طولاني‏مدت را جهت خدمت جنگنده‏هاي F-4E در نظر گرفته بود، با ورود به خدمت جنگنده‏هاي جديد F-15 ساخت مك‏دانل‏داگلاس، پس از سال 1975، به تدريج اين جنگنده‏ها، جايگزين F-4E گشتند.



تسليحات و ملزومات F-4E

* يك دستگاه مسلسل M61 Vulcan با 639 تير فشنگ

* تا 8480 كيلوگرم در 9 جايگاه سخت جهت حمل مهمات و ملزوماتي نظير:

انواع بمب‏هاي سقوط آزاد، بمب‏هاي خوشه‏اي، بمب‏هاي هدايت تلويزيوني و ليزري، غلافهاي راكت‏انداز، موشكهاي هوا به زمين، تسليحات انهدام‏گر‌ باندهاي برخاست هواپيما، موشكهاي ضدكشتي، غلافهاي هدفگيري، غلافهاي شناسايي و تسليحات هسته‏اي؛ همچنين مي‏توان غلافهاي ويژهء حمل بار را نيز جايگذاري نمود.

* تا چهار موشك هوا به هواي ميان‏برد AIM-7E-2 Sparrow در جايگاههاي زير بدنه و تا 4 موشك هوا به هواي كوتاه‏برد AIM-9P Sidewinders در جايگاههاي زير بالها.

* تا شش موشك هوا به زمين هدايت شوندهء AGM-65A/B Maverick با برد 27 كيلومتر

* تانكهاي خارجي حاوي سوخت به ميزان 370 گالن آمريكايي (1420 ليتر) ويژهء دو جايگاه سخت بيروني و تانك سوخت 600 گالني (2345 ليتري) ويژهء جايگاه تعبيه شده در وسط بدنهء هواپيما.



فانتوم در نيروي هوايي اسرائيل
Kurnas 2000
نيروي هوايي اسرائيل، به سال 1965، درخواست خريد جنگنده‏هاي F-4 را به ايالات متحده ارائه داد، و اين درخواست در زماني ارجاع شد كه فانتوم، پيشرفته‏‎ترين جنگندهء در حال خدمت جهان به شمار مي‏آمد. اما ايالات متحده از فروش فانتوم به اسرائيل سرباز زد و به جاي فانتوم، جنگنده‏هاي Skyhawk را به اسرائيل واگذار كرد. تا اينكه به تاريخ ژانويهء 1968، پس از رايزني‏هاي فشردهء ديپلماتيك، ايالات متحده با فروش جنگنده‏هاي فانتوم به اسرائيل، موافقت نمود.

نيروي هوايي اسرائيل كه تا آن زمان از جنگنده‏هاي يك نفره بهره مي‏برد، مايل بود گونه‏اي يك نفره از فانتوم را كه منحصرن براي اين كشور ساخته شده باشد، به خدمت درآورد. اما اين ايده به سرعت كنار گذاشته شد، زيرا آنها متوجه شدند خدمهء دوم باعث بهره‏برداري بسيار بهينه از قابليتهاي فانتوم مي‏گردد. در نهايت تصميم گرفته شد تا مدل دو نفره از فانتوم مدل E كه در آن زمان در حال طراحي بود، خريداري شود. به ابتكار نيروي هوايي اسرائيل، يك مسلسل دروني در اين مدل نصب گرديد كه در آن زمان، اولين فانتومي بود كه به مسلسل مجهز گشته بود. به تاريخ 5 سپتامبر 1969، اولين دستهء چهار فروندي از جنگنده‏‎هاي فانتوم، كه در اسرائيل به نام مستعار Kurnas (چكش سنگين وزن يا Sledgehammer) ناميده شده بودند، در خاك اسرائيل بر زمين نشستند.

http://i15.tinypic.com/52nqmfn.jpg
[align=center]Kurnas 2000

به سال 1980، اولين مرحله از بهينه‏سازي و ارتقاء فانتوم‏هاي نيروي هوايي اسرائيل آغاز گرديد. به تاريخ 15 جولاي 1987، اولين نمونهء بهبود يافته، به هوا برخاست. به جنگندهء جديد، نام Kurnas 2000 اطلاق شد و اين هواپيما به تاريخ 9 آپريل 1989، رسمن وارد خدمت در نيروي هوايي اسرائيل گرديد كه عمده تفاوت آن با جنگنده‏هاي فانتوم، در سيستم‏هاي آويونيك بود. در ادامهء برنامهء بهينه‏سازي، جايگزيني يك رادار جديد در اين هواپيما در نظرگرفته شد. كمپاني آمريكايي Norden، رادار APG-76 را به طور انحصاري و با شرائط مورد نظر اسرائيل، جهت اين جنگنده توليد نمود. اين رادار، در نوع خود، بهترين به شمار مي‏رفت و از تكنولوژي‏هاي بسيار پيشرفته‏اي بهره مي‏برد كه قابليتهاي اين رادار در آن زمان، تنها در هواپيماي تحت طراحي آتي نيروي دريايي ايالات متحده موسوم به A-12 Avenger II جهت انجام ماموريتهاي ضربتي قرار داشت كه اين پروژه A-12 جهت نيروي دريايي ايالات متحده، عاقبت لغو گرديد.

صنايع هواپيماسازي اسرائيل و كمپاني آمريكايي مك‏‎دانل‏داگلاس، هردو برآن شدند تا موتورهاي قديمي J79 با موتورهاي جديد PW1120 ساخت پرات اند ويتني جايگزين شوند. صنايع هواپيماسازي اسرائيل، به طور آزمايشي، موتورهاي جديد را بر روي يك فروند فانتوم نصب كرده بود و قابليتهاي موتور جديد در پرواز با سرعت كروز و برد عملياتي افزايش يافته به علت كمتر بودن مصرف سوخت، بسيار درخشان اعلام شده بود.



فانتوم در نيروي هوايي شاهنشاهي ايران

ش ا ه فقيد ايران برنامه‏هاي گسترده‏اي جهت اقتدار و تسلط كامل ايران بر منطقهء خليج فارس در سر داشت. بدين جهت، طول وقت ايران، سفارش 204 فروند جنگندهء F-4E را با شرط عدم تقليل مشخصات رزمي به كمپاني مك‏دانل‏داگلاس ارائه كرد.

http://i15.tinypic.com/632clj4.jpg
http://i8.tinypic.com/6gj9u89.jpg

تا زمان انقلاب مذهبي سال 1979، تعداد 177 فروند از اين جنگنده‏ها، تحويل نيروي هوايي شاهنشاهي ايران گشته بودند. دولت اسلامي و جديد ايران، به فوريت، چهره‏اي ضدغربي اتخاذ كرد و در نتيجه، ايالات متحده به تاريخ 28 فوريهء 1979، ممنوعيت فروش هرگونه تسليحات نظامي به ايران را به تصويت رساند. 31 فروند از جنگنده‏هاي F-4E نيروي هوايي ايران، هيچگاه تحويل نشدند. ممنوعيت فروش تسليحات و قطعات يدكي نظامي، باعث بروز مشكلات جدي در زمينهء تعمير و نگهداري اين هواپيماها گرديد به نحوي كه هنگام حملهء‌ رژيم بعث عراق به ايران به تاريخ 22 سپتامبر 1980، تنها 40 درصد از ناوگان فانتومهاي ايران عملياتي بودند. تنها در طول 9 ماه اول جنگ، تعداد 60 فروند فانتوم ايراني از بين رفتند و بسياري نيز به دليل برداشت قطعه (cannibalization)، از رده خارج شدند. بر خلاف سال 1979 كه بيش از 200 فانتوم در نيروي هوايي ايران عملياتي بودند، امروزه تعداد فانتومهاي در خدمت باقي مانده در نيروي هوايي اسلامي ايران، نامعلوم هستند كه تنها در پايگاههاي شاهرخي همدان، بوشهر، بندرعباس و چابهار در خدمت قرار دارند و تعداد آنها، فراتر از 30 فروند تخمين زده نمي‏‎شود.

فانتوم‏‎هاي ايران، مشمول بهينه‏سازي‏هاي بومي قرار گرفته‏اند تا بتوانند كمبود قطعات و تحريم‎‏ها را پشت سر بگذارند. هرچند كه مخفي‏كاري شديد از طرف حكومت اسلامي در مورد توانايي‏هاي نظامي اعمال مي‎‏شود، اما برخي از تصاوير و گزارشات، حاكي از ساخت برخي تسليحات هوا به زمين هدايت شونده در داخل ايران است.


http://i9.tinypic.com/5zntoav.jpg
[align=center][color=blue]در اين تصوير، يك فروند جنگندهء F-4E نيروي هوايي اسلامي ايران، در حال شليك يك موشك ناشناختهء هوا به زمين هدايت ليزري مي‏باشد. (به غلاف Pave Tack در زير بدنه، توجه فرمائيد) تسليحات ليزري، دقت بسيار بالايي در حمله به اهداف زميني دارند و به ويژه موشكهاي هدايت ليزري را بر خلاف بمب مي‏توان از فواصل دور نيز به سمت اهداف شليك نمود، تا خطرپذيري حمله كمتر شود.


یکی از این بهينه‏‎سازي‏های بومي، بر روي توان فرستندهء رادار APQ-120 اعمال شده است تا برد شناسايي و رهگيري اين رادار، افزايش يابد.

جنگ 8 ساله با عراق و همچنين تحريم فروش تسليحات به حكومت اسلامي ايران، مانع از تجديدسازمان اين نيروي با ساز و برگ غربي شده است و به نظر مي‏رسد نيروي هوايي اسلامي ايران، مشغول جايگزيني فانتوم‏ها با جنگنده‏هاي ضربتي سوخوي24 مي‏باشد. در ادامه، به مقايسهء اندكي بين دو جنگندهء Su-24MK (نوع صادراتي سوخوي24) و F-4E خواهيم پرداخت.

[f117 6]

به نظر من در مجموع فانتوم بهتره

[GOLDEN-CROWN 20]

رضا جان سلام اون موشک AS-30L فرانسوی جهت نصب روی MIRAGE-F1EQ هست که در سال 1991 توسط ایلوشین های عراقی به ایران اومد.

[SAEID 2,833]

مطلب جالبی بود به نظر من بجز چند ماموریت استراتژیک و تاکتیکی ویژه در کل اف-4 نسبت به سوخو-24 برتری دارد. البته علیرغم تشابه بین این دو باید گفت که از یک کلاس جنگنده نیستند و بنابراین نقاط و ضعف و قوت آنها دلیلی بر برتری علیه دیگری نیست. :?

[GOLDEN-CROWN 20]

http://www.10pix.com/out.php/t118290_as30l001.jpg


AS-30L

[Reza6662 37]

با تشكر از گلدون كراون و ساير گراميان

Su-24 Fencer
از اوائل دههء 1960، فقدان يك بمب‏افكن تاكتيكي، در سازمان رزم نيروي هوايي اتحاد شوروي احساس مي‎شد. پس از حملهء موفقيت‏آميز نيروي هوايي اسرائيل در ژوئن 1967، كه منجر به نابودي كامل توان نيروي هوايي اعراب شد و به كارگيري تاكتيك پرواز در ارتفاع پست، كه منجر به غافلگيري كامل سيستم‏هاي راداري پدافند اعراب گرديد، نياز به يك بمب‏افكن تاكتيكي كه قادر باشد در ارتفاع پست پرواز كرده و به دور از پدافندهاي زميني و هواپيماهاي شكاري غرب، عمليات ضربتي خود را به انجام برساند، در نيروي هوايي شوروي و هم‏پيمانان آن احساس گرديد. نيروي هوايي مصر كه تا سال 1973، از تجهيزات نظامي روسي بهره مي‏برد، در جريان درگيري‏ها با اسرائيل، هيچگاه به موفقيتي دست نيافت. هواپيماهاي ضربتي روسي نظير سوخوي7، 20 و 22 در برابر فانتوم‏هاي اسرائيلي، همواره از پيش بازنده محسوب مي‏شدند. جنگنده‏هاي ضربتي سوخو، نه از نظر آويونيك و نه از نظر توانايي‏هاي رزم هوايي، به پاي فانتوم‏‎هاي اسرائيلي نمي‏رسيدند.

http://i7.tinypic.com/4p4seoj.jpg

در اوائل دههء 1960، برنامهء ساخت سوخوي24 جهت جايگزيني هواپيماهاي قديمي Ilyushin Il-28 و Yakovlev Yak-28 آغاز گرديد. مشخصات مورد نياز كه بايد در ساخت هواپيماي جديد لحاظ مي‏‎شد، به سال 1964 اعلام گرديد: هواپيمايي ضربتي، با قابليت انجام عمليات در هرگونه شرائط آب و هوايي، با قدرت دست‏يابي به سرعتهاي مافوق‏صوت در ارتفاعات پست و داراي استاندارهايي بالايي در ناوبري و انجام حملات بسيار دقيق عليه اهداف زميني.

جهت دست‏يابي به حداقل مسافت جهت برخاست از روي باند، شركت سوخو، همانند رقيب خود، شركت ميگ، كه در طراحي هواپيماي ميگ23 از بالهاي متغير استفاده كرده بود، و همچنين در راستاي طرح هواپيماي ضربتي سوخوي17، در طراحي هواپيماي جديد خود نيز از بالهاي متغير استفاده نمود. هواپيماي جديد شركت سوخوي، اولين پروازش را به سال 1970 به انجام رسانيد و شايستگي خود را جهت توليد انبوه به اثبات رساند. تا سال 1981، تحليلگران غربي، هواپيماي ضربتي جديد شوروي را Su-19 مي‎ناميدند.

http://i14.tinypic.com/6gjw5sl.jpg

با توليد انبوه هواپيماي جديد ضربتي شركت سوخو (Fencer-A) كه پرواز اوليه‏اش را به تاريخ دسامبر 1971 به انجام رسانده بود، اين هواپيما، به سال 1974 رسمن وارد خدمت در نيروي هوايي اتحاد شوروي گرديد. تا پنج سال پس از ساخت سوخوي24، مقامات ناتو، هنوز تصوير روشني از اين جنگنده در اختيار نداشتند، تا اينكه اين هواپيما، به خدمت نيروي هوايي آلمان‏شرقي درآمد. در آن زمان بود كه نام سوخوي24، همانند ميگ25، در غرب، وحشت ايجاد مي‎كرد. بر خلاف تحليل‏گران نظامي غرب كه به سوخوي24 نام Fencer اطلاق كرده بودند، خدمهء روسي سوخوي24 به دليل ظرفيت و توانايي بالاي اين هواپيما در بارگذاري و تطبيق انواع مهمات، به اين جنگنده نام Chemodan (چمدان يا чемодан) داده بودند.

اف111 ، سوخوی24 و پاناویا تورنادو
بمب‏افکن سوخوی24 اغلب با بمب‏افکن آمریکایی F-111 قیاس می‏شود، اما با وجود تشابه ابعاد آن با F-111، سوخوی24 به هیج وجه با جنگندهء F-111 در زمینه‏های برد پروازی و میزان قابلیت بارگذاری مهمات برابر نمی‏کند و از F-111 فوق‏العاده ضعیف‏تر است. قابلیتهای سوخوی24 بیشتر به جنگندهء ضربتی Panavia Tornado شباهت دارد هرچند که ابعاد تورنادو نیز از سوخوی24 کوچکتر است، اولی بازهم به دلیل موتورهای کم کشش و بسیار پرمصرف نصب شده در سوخوی24، از تورنادو نیز در وجه برد و قابلیتهای پروازی عقب می‏ماند!

سوخوي24، در انواع گوناگوني عرضه شده است كه هركدام در ناتو‌، به اسامي خاص معروف هستند. طراحي بهترين و كامل‏ترين مدل سوخوي24 كه Fencer-D يا Su-24M ناميده مي‎شود، از سال 1978 آغاز شد و به سال 1983، اين مدل رسمن وارد خدمت در نيروي هوايي شوروي گرديد.

دو مدل ويژه كه از روي مدل M اقتباس شده‏اند، عبارتند از :

Su-24MR Fencer-E
كه هواپيمايي است مخصوص عمليات شناسايي با تجهيزات پيشرفتهء عكاسي، فيلمبرداري و شنود كه توان دقيق آن تاكنون پوشيده مانده است.


Su-24MP Fencer-F
جمع آوري كنندهء ELINT يا ELectronic Signals INTelligence (جنگنده‏اي ويژهء شنود و جمع آوري سيگنالهاي الكترونيكي) جهت شناسايي رادارها و سيستم‏هاي دفاع هوايي دشمن.


Su-24MK
MK، گونهء صادراتي جنگندهء Su-24M مي‏باشد.


اولين كاربرد نظامي سوخوي24 به سال 1984 و در جنگ افغانستان به وقوع پيوست. به دنبال آن، سوخوهاي24 روسي در جريان بحران چچن در دههء 1990، به كار گرفته شدند. اما دقت بمباران اين بمب‏افكن، در جريان جنگ با شورشيان چچن، بسيار مورد انتقاد قرار گرفت، زيرا در طراحي سوخوي24، اصل بر دقت هدفگيري بوده است كه متاسفانه در چچن، بمبارانهاي گستردهء انجام شده توسط سوخوي24، اغلب منجر به تلفات و خسارات زياد به غيرنظاميان شده است.

تاكنون تعداد 1200 فروند از گونه‏هاي مختلف سوخوي24 براي اتحاد شوروي ساخته شده است. امروزه تعداد قابل توجهي از اين هواپيماها، در خدمت كشورهاي آذربايجان، بلاروس، قزاقستان، روسيه، ازبكستان و اوكراين قرار دارند. تقريبن تعداد 577 فروند سوخوي24 عملياتي در اختيار روسيه قرار دارد كه تعداد 447 فروند به نيروي هوايي روسيه و 130 فروند نيز به نيروي دريايي روسيه تعلق دارد.

اگرچه سوخوي24 در زمان خود، به دليل ناآشنا بودن، جنگنده‏اي ترسناك براي جهان غرب تصور مي‏شد، اما امروزه، به دليل نقائص گوناگون، در حال جايگزيني با جنگندهء پيشرفتهء Su-34 Fullback و ساير جنگنده‏هاي جديد روسي مي‏باشد.

سوخوي24، از نظر آئروديناميكي، بسيار به جنگندهء MiG-23 Flogger شباهت دارد، اگرچه سوخوي24 اساسن بزرگتر است. بالهاي متغير سوخوي24، بر شانه‏هاي اين بمب‏‎افكن سوار شده‏اند و در حالت كاملن جمع شده، زاويهء 69 درجه دارند.



در سوخوي24 چهار حالت براي تحرك بالها تعبيه شده است:

16 درجه: براي برخاست و فرود

35 و 45 درجه: براي پرواز كروز در ارتفاعات گوناگون

69 درجه: براي كسب حداقل ضريب aspect ratio و حداقل ناحيهء بال و حداكثر سرعت در ارتفاعات بالا.

بر خلاف جنگنده‏هايي چون اف4 فانتوم و اف105 تاندرچيف که از بال ثابت بهره می‏برند، بالهاي متغير سوخوي24، نيروي بسيار مناسبي جهت برخاست در مسافت كوتاه را فراهم مي‏آورند، ضمن اينكه امكان فرود را در سرعت 230 كيلومتر بر ساعت فراهم مي‎آورند كه سرعتي به مراتب كمتر از جنگندهء ضربتي سوخوي17 مي‏باشد؛ و اين در حالي است كه وزن خالي يا بارگذاري شدهء سوخوي24 از سوخوي17 و اف4 فانتوم بسيار بيشتر مي‏باشد. در حالتي كه بالهاي سوخوي24 كاملن باز هستند، پروازي استوار و به دور از اغتشاشات و تندبادهاي هوايي امكان‏پذير مي‎شود، اما پرواز در اين حالت اندكي دشوار مي‎شود و سوخوي24 برخي از شرائط پروازي را تاب نمي‏آورد.

برخي از اطلاعات نادرست غرب در مورد سوخوي24، بر پايهء تصور موتورهاي توربوفن نصب شده در اين هواپيماي بمب‏افكن بود كه در اين صورت، سوخوي24 قادر مي‎شد به دليل مصرف بهينهء سوخت در موتورهاي توربوفن، همانند بمب‏افكن F-111، در فواصل دورتري به عمليات بپردازد. اما در حقيقت سوخوي24 به دو موتور توربوجت مجهز به پس‎‏سوز Saturn/Lyulka AL-21F-3 مجهز شده بود كه هركدام كششي در حالت استفاده از پس‏سوز، كششي برابر 24700 پوند فيت ايجاد مي‏كردند. موتورهاي توربوجت سوخوي24، بسيار پرمصرف بودند و به همين دليل، برد پروازي سوخوي24 به شدت كاهش يافته بود، ضمن اينكه از نظر تعمير و نگهداري، بسيار پرهزينه و پردردسر بودند. استفاده از موتورهاي توربوجت براي بمب‏افكني تاكتيكي، معقول نيست و اين امر، نشان‏دهندهء ضعف مفرط روسها در دههء 1960، جهت ساخت موتورهاي توربوفن مي‏باشد.

http://i9.tinypic.com/6geigwz.jpg


كاهش حداكثر سرعت
برخلاف جنگندهء ضربتي سوخوي17 كه هواي مورد نياز موتور را از محفظهء نوك دماغه تامين مي‏كرد، دو جايگاه مكش هوا، در دو طرف بدنهء سوخوي24 تعبيه شده‏اند. در مدل اوليهء سوخوي24 يعني Fencer-A، دو ورودي هوا داراي درب متغير بودند كه به اين بمب‏افكن، امكان دست‏يابي به سرعت 2320 كيلومتر بر ساعت (1440 مايل بر ساعت يا 2.18 ماخ) را در ارتفاع 17500 متري (57400 فوت) مي‏داد. اما از آنجا كه سوخوي24 عمدتن جهت انجام ماموريتهاي ضربتي در ارتفاع پست ساخته شده بود، مكانيزم فعال كنندهء ورودي‏هاي متغير، به منظور كاهش وزن و آسان شدن تعمير و نگهداري، حذف شدند. اما بر خلاف تصور كارشناسان شركت سوخو، حذف اين ورودي‏هاي متغير، نه تنها تاثيري بر قابليت پرواز ارتفاع پست برجاي نگذاشت بلكه باعث شد حداكثر سرعت و ارتفاع قابل دست‏يابي، به مقادير نازل 1.1 ماخ و 11000 متر (36100 فوت) كاهش يابند!

انتهاي بدنه در مدل اوليهء Fencer-A داراي شكل جعبه‏مانند بود كه به هنگام توليد انبوه، متحمل تغييراتي در محل خروجي موتورها گرديد تا به شكل مدور تبديل شود و بدين ترتيب ميزان پسا كاهش يابد. سوخوي24 تجديدنظر شده، داراي سه آنتن صيقلي شدهء‌ آئروديناميكي در محل دماغه بود كه در كنار يكديگر نصب شده بودند. همچنين محل چتر ترمز نيز تغيير كرده بود. به جز اينها، ورودي هواي موتورها نيز متحمل دگرگوني شده بود. اين هواپيماي تجديدنظر شده، توسط ناتو به نام Fencer-B نام‏گذاري شد، هرچند كه اين تغييرات جزئي، شايستگي اطلاق يك طراحي جديد را نداشتند.

http://i17.tinypic.com/6evbtyo.jpg

همانند بمب‏افكن F-111، سوخوي24 داراي دو خدمه است كه در كنار يكديگر مي‎نشينند: يك نفر خلبان در سمت چپ و يك نفر افسر سيستم‏ها در سمت راست. شاید کارشناسان طراح سوخوی24 بر این عقیده بوده‏اند که دو جفت چشم، توانایی بهتری در پرواز ارتفاع پست پدید می‏آورد. کابین سوخوی۲۴، همانند جنگنده های قدیمی دههء ۱۹۶۰، مملو از ادوات آنالوگ است، ضمن اینکه سیستم کنترل گاز بر روی دسته خلبان یا HOTAS در هیج یک از گونه های سوخوی۲۴ پیش بینی نشده است.

سیستم‏های آويونيك سوخوهاي24 در اختيار شوروي، در نوع خود، پيچيده‏ترين به شمار مي‏رفتند. در سوخوي24، براي اولين بار در تاريخ ساخت هواپیاهای نظامی در اتحاد شوروي، سيستم‏هاي ناوبري و تهاجمي، يكپارچه‏سازي و كامپيوتري شده بودند. در مدلهاي اوليه، سيستم‏هاي تهاجمي و رادارهاي اخطارگر جهت عدم برخورد به عوارض طبيعي زمين، به موازات سيستم‏‎هاي ناوبري، به صورت جداگانه حمل مي‎‏شدند.

تنها سلاح ثابت در سوخوي24، يك دستگاه مسلسل 6 لولهء 23 م م به نام GSh-6-23 و با 500 تير فشنگ است كه در محلي زير بدنه نصب شده است. بر خلاف جنگندهء ضربتي MiG-27 Flogger-J ، كه مسلسل به صورت غيرمخفي نصب شده است، مسلسل سوخوي24، به هنگام عدم استفاده، با پوششي مخصوص، مخفي مي‎شود.

در سوخوي24، تعداد 8 مقر سخت جهت نصب مهمات تعبيه شده است: دو مقر در زير مجاري مكش هوا زير بدنه، دو مقر چرخان در قسمت بيروني بالها، و چهار مقر در زير بدنهء اصلي. در اين 8 مقر، حداكثر مي‎توان 8000 كيلوگرم (17600 پوند) مهمات بارگذاري نمود. در اين 8 مقر مي‏توان به جز مهمات معمول مورد استفاده در عملياتهاي ضربتي، از تسليحات هسته‏اي و دو يا چهار موشك هوا به هواي كوتاه‏برد R-60 Aphid نيز نصب نمود.


Fencer-C
مدلهاي اوليهء سوخوي24 یعنی هواپیماهای Fencer-A/B از نظر تجهيزات ضدالكترونيك، نقصان شديد داشتند و تنها داراي گيرندهء اخطار راداري به نام Sirena بودند و از سيستم‏هاي اخلال‏گر رادار بهره‏اي نداشتند. بر خلاف تصوري كه از روسها در زمينهء ضعف شديد دانش الكترونيك مورد انتظار است، آخرين سري توليدي سوخوهاي24، به گيرندهء اخطار راداري بسيار گسترده و كامل، اخطارگر پيشرفتهء پرتاب موشكهاي سام، مجموعهء فعال ضدالكترونيك (ECM) با آنتن‏هايي سه ضلعي در طرفين ورودي‏هاي هوا و نوك سكان عمودي، مجهز شده بودند. هواپيماي جديد در ناتو، Fencer-C ناميده مي‎شد، اگرچه بازهم يك طراحي جديد و مستقل به شمار نمي‏رفت.

مدلC شبیه مدل B بود و فقط به کمک محفظه‏های مثلثی‏شکل گیرندهء هشدار راداری (RWR) آن در پهلوهای نوک سکان عمودی و روی دیوارهء خارجی ورودی هوا در جلوی محل اتصال ریشهء لبه حملهء بار به آن (همچون مدل D) قابل تشخیص است.

Fencer-C نخستین بار در سال 1981 دیده شده و نسبت به مدل B تغییرات عمده‏ای در سیستمهای الکترونیک پروازی آن داده شده بود. تمامی انواع Su-24 به جز تعداد انگشت‏شماری از نوع A به یک ورودی کوچک هوا در جلوی ریشهء سکان عمودی خود مجهز می‏باشند. از آنجایی که به راحتی می‏توان یک دستهء هدایت در جلوی صندلی افسر سیستمهای جنگ افزار نصب نمود هیچ نوع خاص آموزشی Su-24 با کنترل‏های دوگانه توسعه نیافته است. اعتقاد بر این است که نیروی هوایی روسیه به منظور سرکوب سیستمهای دفاع هوایی راداری از تیمهای یابنده / کشنده (hunter-killer) متشکل از هواپیماهای Fencer-C و MiG-25BM Foxbat-F بهره‏برداری می‏کند.

در برخي از مدلهاي Fencer-C و تمامي هواپيماهاي مدل بعدي سوخوي24 يعني Fencer-D، قسمت جايگاه نصب مهمات در زير محل ثابت بال بزرگتر شده و در آنجا به صورت ثابت، پخش كنندهء Chaff/Flare تعبيه گشته بود. در مدلهاي پيشين سوخوی24، اين پخش كننده‏ها در دو سمت كناري سكان افقي قرار داشتند.


Su-24M / Fencer-D
نوع M گونه‏ای ارتقاء یافته از سوخوی24 می‏باشد که طراحی آن در اواسط دههء 1970 آغاز شده و در حوالی سال 1983 وارد خدمت گشته است.

* این مدل دارای بدنه‏ای طویل‏تر به اندازهء 0.73 متر (30 اینچ) در قسمت جلوی کابین، دارای یک غلاف سوختگیری هوایی قابل جمع شدن و آنتن راداری کوتاهتر و تغییر شکل یافته، ویژهء نوع جدیدی از رادار ضربتی به نام Orion-A می‏باشد. این رادار به وسیلهء تنها آنتن خارج شده از پوزهء هواپیما قابل شناسایی می‏شود در حالی که در مدلهای پیشین از آنتن‏های سه‏گانهء مثلثی‏شکل استفاده شده است.

* رادار جدید با سامانهء شناسایی عوارض و برجستگی‏های طبیعی زمین جفت می‏شود که کل این مجموعه نیز با سیستم پرواز خودکار SAU-6M1 جفت شده است که همانند F-15E به خدمهء سوخوی24 امکان پرواز خودکار (دست آزاد) را در ارتفاع پست میسر می‏سازد.

* به Su-24M سامانهء ناوبری دقیق و پیشرفتهء اینرسیایی PNS-24M و یک کامپیوتر دیجیتال افزوده شده است.

* سیستم هدایت و نشانه‏گذاری تلویزیونی Kaira 24 که همتای سیستم آمریکایی Pave Tack ارزیابی می‏شود در محل برآمدگی زیر بدنه نصب شده است تا وظیفهء هدایت دقیق تسلیحات هدایت‏پذیر نظیر بمب‏های هدایت لیزری و هدایت تلویزیونی را به انجام برساند. از جملهء تسلیحات هدایت‏پذیر پیشرفته، می‏توان به موشک Kh-14 (نامگذاری غربی= AS-12 Kegler) و Kh-59 (نامگذاری غربی = AS-13 Kingbolt) اشاره کرد.

* سامانه‏های جدید نصب شده در Su-24M باعث شده‏اند تا از میزان سوخت ذخیره شدهء داخلی هواپیما، به میزان 58 لیتر (22.4 گالن آمریکایی) کاسته شود.


Su-24MK / Fencer-D
MK، گونهء صادراتي جنگندهء Su-24M مي‏باشد كه حرف K در زبان روسي از كلمهء kommercheskiy به معني تجاري اقتباس شده است. نوع MK، تاكنون به كشورهاي مختلفي صادر شده است: الجزاير (15 فروند)، ليبي (15 فروند)، سوريه (12 فروند) و بين 32 تا 33 فروند نيز به ايران و عراق فروخته شده است كه برخي منابع، ارقام متفاوتي را در اين باره ذكر كرده‏اند. روسها ادعا دارند تعداد 12 فروند Fencer-D به ايران و 24 فروند به عراق فروخته شده است كه همگي اين هواپيماها به صورت عملياتي در اختيار نيروي هوايي اسلامي ايران قرار دارند. ايران ادعا دارد كه تعداد 14 فروند را مستقيمن از روسيه خريداري كرده و تعداد 16 تا 18 فروند ديگر را نيز از دستهء هواپيماهاي پناهندهء عراقي در جريان جنگ سال 1991 خليج فارس، به خدمت گرفته است. امروزه تعداد فنسرهای نیروی هوایی ایران 32 فروند تخمین زده می‏شود که همگی نیز عملیاتی می‏باشند.

هرچند مدل MK جهت صادرات به كشورهاي ضعيف جهان سوم طراحي گشته بود اما امروزه تعداد قابل توجهی از این مدل در خدمت کشورهای مشترک‏المنافع شوروی سابق قرار دارد. این هواپیما، اساسن مانند مدل M است، با این تفاوت که اندکی از قدرت سیستم‏های آویونیک آن کاسته شده است. بسیاری از مدلهای MK فاقد لولهء سوختگیری هوایی می‏باشند.


Su-24MR / Fencer-E
گونهء اختصاصی ویژهء عملیات شناسایی که اولین پروازش را به تاریخ سپتامبر 1980 به انجام رساند و از سال 1985 رسمن وارد خدمت در نیروی هوایی اتحاد شوروی گردید. در این مدل، اغلب سامانه‏های ناوبری مدل M حفظ شده‏اند که از جملهء آنها می‏توان به رادار پرواز در ارتفاع پست (Terrain-Following-Radar) اشاره کرد.

در این مدل، سیستم نشانه‏گذاری و هدفگیری لیزری / تلویزیونی، رادار تهاجمی Orion-A و مسلسل حذف شده‏اند. به جای مسلسل، دو دوربین عکاسی با قابلیت عکاسی پانوراما (افق باز) نصب شده است.

دیگر تجهیزات اختصاصی این مدل عبارتند از :

دوربین تلویزیونی Aist-M

رادار اخطار دهندهء پهلونگر RDS BO

سامانهء شناسایی اهداف زمینی به وسیلهء اشعهء مادون قرمز Zima

سایر سیستم‏های این هواپیما، به صورت خارجی (پاد) در زیر بدنهء هواپیما نصب می‏شوند.


Su-24MP / Fencer-F
مدلی اختصاصی جهت جمع آوری و شنود سيگنالهاي الكترونيكي دشمن (ELINT) که جایگزین هواپیماهای قدیمی Yak-28PP Brewer-E گردید و اولین پرواز این مدل به تاریخ دسامبر 1979 به انجام رسید. مدل MP مجهز به آنتن‏های اضافی جهت شنود و دریافت اطلاعات مربوط به دشمن می‏باشد. در این مدل، قسمت صیقلی نصب شده در زیر هواپیما جهت نشانه‏گذاری و هدایت لیزری / تلویزیونی حذف گردیده اما مسلسل و توانایی نصب 4 موشک هوا به هوای کوتاه‏برد Vympel R-60 حفظ شده است. از این مدل، تنها تعداد اندکی که بین 12 تا 20 فروند تخمین زده می‏شود تولید گشته است و گفته می‏شود تعدادی نیز در خدمت نیروی هوایی ایران قرار دارند.

امروزه ادامهء حیات و در خدمت ماندن بمب‏افکن‏های Su-24M/MK در گرو انجام برنامه‏های به‏روزآوری نظیر نصب سیستم GPS (مکان‏یاب جهانی)، ارتقاء کابین با نصب نمایشگرهای چند منظوره (MFD)، نصب نمایشگر سربالا (HUD)، نصب سامانهء دیجیتال تهیه کنندهء نقشه از سطح زمین، نصب سایت نشانه‏روی درون کلاه خلبان (HMS)، امکان‏پذیری سازی نصب آخرین نمونه‏های تسلیخات هدایت‏شونده نظیر موشک هوا به هوای Vympel R-73 و . . . می‏باشد.

تاکنون 400 فروند از بمب افکن های Su-24M نیروی هوایی روسیه، در قسمت ناوبری و سیستم‏های تسلیحات، ارتقاء یافته‏اند تا قادر باشند گونه‏های جدید موشک Kh-29 و همچنین برخی موشکهای دیگر را حمل و پرتاب نمایند. این ارتقاء شامل نصب یک کامپیوتر بسیار پیشرفتهء جدید به نام SV-24، نصب صفحات نمایشگر رنگی کریستال مایع، نصب نمایشگر سربالای ILS-31، استخراج کنندهء نقشهء دیجیتال متحرک از سطح زمین و همچنین سامانهء مکان یاب جهانی (GPS) می‏باشد.

هنوز روشن نیست که آیا هواپیماهای Su-24MR و Su-24MP نیروی هوایی روسیه، مشمول بهینه‏سازی کابین و نصب تجهیزات جدید ناوبری خواهند شد یا خیر؛ هرچند که ممکن است با تامین اعتبار مالی، این امر محقق شود. بمب‏افکن‏های ارتقاء یافته سوخو24 نام جدید Su-24M2 را به خود گرفته‏اند.

http://i9.tinypic.com/4mhxo1u.jpg



تسلیحات Su-24M/MK

* تا چهار موشک هوا به زمین هدایت رادیویی Kh-23M (نام ناتو = AS-7 Kerry) با برد 5 کیلومتر

* موشکهای هوا به زمین ضدرادار غیرفعال Kh-28 (نام ناتو = AS-9 Kyle) و Kh-58 با برد 90 کیلومتر به تعداد حداکثر 2 فروند

* تا دو موشک کوتاه برد گرمایاب هوا به هوای Vympel R-60 (نام ناتو = AA-8 Aphid) با برد 3 کیلومتر

* تا چهار موشک هدایت لیزری Kh-25L (نام ناتو = AS-10 Karen) با برد 20 کیلومتر

* تا سه موشک هدایت تلویزیونی / لیزری Kh-29LT (نام ناتو = AS-14 Kedge) با برد 10 کیلومتر

* تا دو موشک هوا به زمین ضدرادار غیرفعال Kh-31P (نام ناتو = AS-17 Krypton) با برد 110 کیلومتر

* تا دو موشک هوا به زمین ضدرادار Kh-58 (نام ناتو = AS-11 Kilter) با بردی بین 70 تا 120 کیلومتر بسته به ارتفاع پرتاب

* تا دو موشک هوا به زمین هدایت تلویزیونی Kh-59 (نام ناتو = AS-13 Kingbolt) با برد 115 کیلومتر (مشابه موشک آمریکایی AGM-130)

* تا دو بمب هدایت لیزری بسیار دقیق KAB-500KR

* تا دو بمب هدایت لیزری KAB-1500L

* در هر سوخوی24 تا شش مقر ویژهء حمل پرتاب راکت همانند سري UB32 را می‏توان نصب نمود.

* وزن بمب های متعارف قابل حمل در سوخوی24، بین 7.5 تا 8 تن می‏باشد.

* در هر سوخوی24 می‏توان حداکثر تا سه قبضه مسلسل شش لول 23 م م از نوع Gsh-6-23 را نصب نمود که قدرت نواختی برابر 9000 تیر فشنگ بر دقیقه را دارا هستند و هرکدام نیز حامل 500 تیر می‏باشند.

http://i15.tinypic.com/4lnjzfa.jpg


هدفگیری و هدفیابی در Su-24M
در سوخوی24، سامانهء ناوبری و کمکی PNS-24 تعبیه شده است. PNS-24 به تجهیزات سامانهء ناوبری رادیویی اتصال دارد که امکان اجرای این وظایف را می‏بخشد: اخطار برخورد به عوارض زمین، کشف اهداف و انهدام آنها به روش بمباران Toss یا Level، نشانه‏گذاری اهداف کشف شده جهت شلیک موشک، کشف رادارها و پرتابگرهای موشکهای سام متعلق به این رادارها و امکان هدایت کاملن خودکار یا نیمه‏خودکار به هنگام تقرب جهت فرود در ارتفاع حدود 40 تا 50 متری. در جنگندهء Su-24M، سامانهء بهبود یافتهء ناوبری و کمک PNS-M نصب شده است که شامل یک سامانهء نشانه‏روی لیزری / تلویزیونی جهت شلیک موشکهای هوا به زمین هدایت لیزری / تلویزیونی می‏باشد.

ادامه دارد.

[hosseingmn 72]

با تشکر از آقا رضا :? این مقاله واقعا جالب بود بی صبرانه منتظر ادامه مطلب هستیم.....

[Reza6662 37]

با تشكر از همراهي و توجه دوستان، همان طور كه دوست گرامي جناب آقاسعيد نوشته اند، دو هواپيما در يك كلاس نيستند، اما در نيروي هوايي ايران، سوخوي24 تقريبن همان نقش اف4 را ايفا مي كند.


بهینه‏سازی سوخو24 های ایران
به گفتهء رسانه‏های نظامی غربی، ایران با توجه به دستیابی به سامانه‏های جنگ‏افزار راهبردی قدرتمند، به دنبال ایجاد قابلیتهای دفاعی دوربرد در تجهیزات خود است. از دیدگاه این منابع خبری، تهران توانایی‏های قابل ملاحظه‏ای برای ایجاد قابلیتهای عملیات سوختگیری هوایی پیشرفته در تجهیزات حملات هوایی خود که می‏توانند از سامانه‏های مذکور بهره گیرند در اختیار دارد و یکی از مهمترین آنها، بمب‏افکن Su-24MK نیروی هوایی اسلامی ایران (IRIAF) می‏باشد.

ایالات متحده در نیمهء دوم دههء 1970 میلادی ایران را به چندین هواپیمای سوخترسان هوایی همچون هواپیمای B707 مجهز به دو بوم و B747 مجهز به کاوشگر و چتر کندساز تجهیز کرد که بعدها به مخزن سوخت در بخش زیرین نیز مجهز گشتند. اگرچه هم‏اکنون نیروی هوایی اسلامی ایران دارای قابلیتهای سوخت‏رسانی هوا به هوای محدود می‏باشد. هر دو نوع هواپیمای مذکور که در حال حاضر در اسکادران ترابری نیروی هوایی واقع در پایگاه یکم شکاری تهران مستقر هستند، برای پشتیبانی از جنگنده‏های F-14A Tomcat مورد استفاده قرار می‏گیرند ولی برای سوخت‏رسانی به هواپیماهای روسی، تغییری در آنها داده نشده است.


بنابراین ایران با دو گزینه برای تسهیل قابلیتهای سوختگیری هوایی هواپیماهای Su-24MK مواجه است:

1) به دست آوردن یک غلاف کاوشگر و چتر کندساز جدید برای هواپیمای تانکر 747 و 707 از کشوری دیگر. (به احتمال زیاد روسیه)

2) یا ساخت آن به روش مهندسی معکوس از روی مدل آمریکایی موجود کاوشگر Su-24MK و این راهی است که ایرانی‏ها در گذشته ثابت کرده‏اند در آن تبحر زیادی دارند.


نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران (IRGCAF) وظیفه دارد بر برنامهء حملات راهبردی نظارت کند. جهاد خودکفایی سپاه پاسداران (سازمانی که برنامه‏های ویژه شامل ساخت و روزآمدسازی سامانه‏های راداری و جنگ‏افزارها را به اجرا در می‏آورد) نیز بر روزآمدسازی فناوری‏های ویژه در راستای پشتیبانی از برنامهء حملات دوربرد نظارت خواهد کرد. به گفته منابع آگاه، احتمالن ساخت و توسعهء سامانه‏های مهندسی معکوس شده از جمله این موارد خواهد بود.

http://i15.tinypic.com/6h3d9g0.jpg

به عنوان بخشی از این برنامه، نیروی هوایی، آموزشها و تمرینات پیشرفته‏ای را برای خلبانان ارشد خود آغاز کرده تا آنها تجربهء ماموریتهای دوربرد را که شامل تمرینهای سوختگیری هوایی بر فراز ایران و روسیه است به دست آورند. این مهم به دنبال توافقنامه همکاری استراتژیک که بین تهران و دمشق در نوامبر سال 2005 به امضا رسید تسهیل گشته است. در یکی از بندهای این توافقنامه، سوریه به عنوان یک پایگاه هوایی برای ج.ا ایران در نظر گرفته شده است. بدین ترتیب دمشق به هواپیماهای نیروی هوایی ج.ا ایران اجازه می‏دهد تا پس از بازگشت از ماموریت (درگیری با اهدافی در دریای مدیترانه) در مواقع اضطراری از پایگاههای نیروی هوایی سوریه برای فرود استفاده کند.

به گفته منابع مذکور، این امر در یادداشت تفاهم همکاری نظامی که به تاریخ 16 ژوئن 2006 در تهران بین سردار سرتیپ مصطفی محمد نجار وزیر دفاع ج.ا ایران و همتای سوری وی سپهبد حسن علی ترکمانی به امضا رسید، تقویت شده است. در گفتگوهای مقدماتی قبل از یادداشت تفاهم 16 ژوئن نیز، تیمسار سرتیپ خلبان کریم قوامی فرمانده وقت نیروی هوایی ارتش اسلامی ایران و ژنرال علی حبیب رییس ستاد کل نیروی هوای مسلح سوریه برای انجام تمرینات هوایی ارتش در خاک سوریه بر روی هواپیماهای نیروی هوایی سوریه به منظور آشنایی آنها با ویژگیهای جغرافیایی منطقه به توافق رسیده بودند.

به نقل از رسانه ها، در برخی مواقع، تمرینات سوختگیری هوایی در خارج از پایگاه هفتم شکاری شیراز در هنگام شب و در ارتفاع بسیار پایین (1000 پا) و بیشتر با استفاده از هواپیماهای سوخت‏رسان 747 انجام می‏گیرد. این سناریوی عملیاتی شبیه‏سازی شده شامل سوختگیری جنگنده‏های ایرانی است که در هنگام شب و در ارتفاع پایین بر فراز مدیترانه به سوی هدف حرکت می کنند.

به گفته این منابع، خلبانان نیروی هوایی ج.ا ایران، برای استفاده از تاکتیکهای راداری پیشرفته، عوارض زمینی، مانور و اقدامات متقابل الکترونیکی به منظور غافلگیری دشمن، کاهش زمان خطر و کاهش فرصتهای رهگیری دشمن آموزش دیده اند. این منابع خاطرنشان می‏کنند نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دنبال راههای جایگزینی برای دستیابی به تعداد کمی از این قابلیتهای بالقوه است که شامل تلاشهای جهاد خودکفایی برای توسعه سامانه‏های پرتاب شونده هوایی هواپیمای Su-24MK می‏باشد.

http://i9.tinypic.com/5ymhphv.jpg

در پایان این سوال مطرح می‏شود که آیا ایران می‏تواند قابلیتهای دفاعی دوربرد خود را به میزانی توسعه دهد تا به یک تهدید راهبردی بالقوه برای قدرتهای منطقه که احتمال دارد مورد حمله ایران قرار گیرند تبدیل شود؟ این مسئله نکته‏ای قابل بحث است که ایران چگونه توسعهء این قابلیتها را انجام می‏دهد؟ آیا روش، تنها یک تاکتیک نیست که برای بازدارندگی تهاجمی و تقویت تصویری از افزایش قدرت منطقه‏ای این کشور طراحی شده است؟

همچنین ادعای ایران در مورد توسعه قابلیتهای پرتاب موشک از زیردریایی، به عنوان راهی برای پرتاب بالقوهء راهبردی، بدون شک اغراق‏آمیز است. نیروی دریایی اسلامی ایران در طول رزمآیش بزرگ ضربت ذوالفقار در 27 اوت 2006 ادعا کرده که پرتاب موشک طراحی شده سطح به سطح دوربرد ثاقب، از یک زیردریایی را به اجرا در آورده است. اگر چه برخی از منابع نظامی اعتقاد دارند که تصاویر منتشر شده به وسیلهء ترکیب یک فیلم از پرتاب موشک از یک قایق جنگی با فیلمی از زیردریایی ایران ساخته شده است. این منابع در ادامه خاطرنشان کرده‏اند ایران دارای سه‏گونه زیردریایی در کلاسهای کیلو، قدیر و نهنگ 1 (دو تای آخری زیردریایی‏های کوچکی هستند) است و هیچ کدام از آنها توانایی شلیک موشک را از زیر آب ندارند. به گفته این منابع، نیاز به خلق چنین تصوراتی از افزایش قابلیتهای نظامی، ناشی از تصمیم ایران برای ایجاد یک نیروی بازدارنده در منطقهء خلیج فارس در مقابل کشورهای عربی و جلوگیری از حمله به تاسیسات اتمی این کشور است.

http://i11.tinypic.com/67q14ax.jpg
[align=center]اخیرن تعداد پرواز جنگنده های سوخوی24 مستقر در پایگاه شیراز افزایش یافته است و این جنگنده ها به مرتب، مشغول انجام عملیاتهای تمرینی، نظیر سوختگیری هوایی و پرتاب بمب و راکت هستند. همچنین به نظر می رسد تعداد این جنگنده ها نیز افزوده شده باشد.[/align]


IRIAF Su-24MK
جمهوری اسلامی ایران آخرین مشتری این جنگنده در خاورمیانه بود. ایران 12 فروند فنسر نوع D سفارش داد که نخستین فروند ان در سال 1992 تحویل داده شد. طبق گزارشهای موجود، میزان آموزش خلبانان Su-24MK ایرانی تا سال 1995 بسیار اندک بود، اما از آن زمان تاکنون بهبود و افزایش قابل ملاحظه‏ای داشته است، به طوری که خلبانان روسی که برای آموزش ایرانیان به شیراز آمده بودند از مهارت آنان در انجام مانور پیچیده سوختگیری هوایی، آن هم در ارتفاع بسیار پائین ابراز تعجب نموده بودند.

طبق گزارشهای موجود، تا میانه‏های دههء 1990 میلادی، حدود 4 فروند از Su-24MK ایرانی در سوانح هوایی از دست رفته بودند! اولين سانحهء سوخوي24 در ايران به تاريخ 17 بهمن سال 1371 به وقوع پيوست و در جريان آن، يك فروند سوخوي24 با يك فروند هواپيماي مسافربري Tu-154M كه در حال اوج‏گيري بود در حومهء تهران به يكديگر برخورد كردند و تمامي مسافران و خدمهء دو هواپيما كشته شدند.

گزارشهایی نیز مبنی بر ارتقاء این جنگنده توسط کارشناسان داخلی ایران وجود دارد که از جملهء آنها می‏توان به افزودن امکان توانایی سوختگیری هوایی از سوخت‏رسان‏های KC-707 اشاره کرد. این جنگنده همچنین در حالت مسلح شده با جنگ‏افزارهای هدایت دقیق ساخت ایران از جمله خانواده بمبهای الکترواپتیکی «ستار» و «قدر» دیده شده است. همچنین فنسرهای ایرانی با یکپارچه‏سازی موشک چینی C-802 و نمونهء ساخت داخل آن (موشک ضدکشتی نور) به توانایی رزم دریایی قابل ملاحظه‏ای نیز دست یافته‏اند به نحوي كه اين هواپيماها، بدل به كابوس ترسناكي براي ناوهاي هواپيمابر مستقر در منطقه شده‏اند.

http://i11.tinypic.com/6chul1u.jpg

با توجه به عدم حضور فنسرهای ایران در آخرین مانور نظامی ارتش ایران که ضربت ذوالفقار نامیده می‏شد، گزارشاتی دال بر حضور این بمب‏افکن‏ها در روسیه جهت بهینه‏سازی سیستم‏ها درج گردید. امروزه به نظر می‏رسد فنسرهای ایران، علاوه بر گسترش حمل تسلیحات گوناگون نظیر موشک هوا به هوای Vympel R-73، موشک هوا به زمین Kh-59، موشک ضدکشتی AM-39 Exocet، مشمول برخی تغییرات در آویونیک و کابین نیز شده باشند. ضمن اینکه فنسرهای ایران به طور قطع دارای توان اجرای عملیات ضدرادار نیز می‏باشند که تاکنون در مورد نوع تسلیحات مخصوص این عملیات که در اختیار نیروی هوایی اسلامی ایران قرار گرفته است، اطلاعات دقیقی در دسترس قرار نگرفته است.


Su-24MK در برابر F-4E Phantom II

* ميزان حمل مهمات:
در F-4E معادل 8480 كيلوگرم
در Su-24M معادل 8000 كيلوگرم

هر دو هواپيما، به ميزان تقريبن مشابهي مي‏توانند بارگذاري شوند، با اين تفاوت جنگندهء اف4، به دليل بالهاي ثابت، به فاصلهء بيشتري جهت برخاست يا فرود نيازمند است، هرچند كه اين امر، اهميت زيادي براي يك بمب‏افكن تاكتيكي ندارد، زيرا اين گونه هواپيماها از عمق خطوط دفاعي برخاست مي‏كنند و زمان برخاست اهميت بر كيفيت ماموريت آنها نمي‏گذارد.
امتياز فانتوم: 8 از 10
امتياز فنسر: 7 از 10


* مقدورات پروازي:
سوخوي24 با حداكثر سرعتي كه به سختي به ميزان 1340 كيلومتر بر ساعت مي‎‏رسد، تنها قادر است تا ارتفاع 11000 متري اوج بگيرد. موتورهاي توربوجت Al-21F بسيار پرمصرف، پرصدا و دودزا هستند و به همين دليل، برد عملياتي سوخوي24 در يك ماموريت ضربتي معمول با 3000 كيلوگرم مهمات، دو مخزن سوخت خارجي و پرواز به روش lo-lo-lo (حفظ ارتفاع پست در كل مسير پروازي) تنها به 560 كيلومتر مي‏رسد. اين رقم براي يك بمب‏افكن تاكتيكي، بسيار كم و غيرقابل قبول محسوب مي‏شود، علي‏الخصوص اينكه اغلب مدلهاي صادراتي سوخوي24، فاقد غلاف سوختگيري هوايي هستند.

با توجه به سقف پروازی پائین سوخوي24، از اين بمب‏افكن نمي‏توان در ماموريتهايي كه نياز به اوج‏گيري به ارتفاع بالا، جهت گمراه كردن رادارهاي دشمن باشد، بهره گرفت، در حالي كه F-4E به راحتي به ارتفاع 60 هزار فوت و بالاتر نيز قادر است صعود نمايد. (F-4A توانسته بود به رکورد ارتفاع حدود 98 هزار فوت دست یابد)

نرخ اوج‏‏گيري سوخوي24 به دليل همان موتورهاي معيوب، تنها در يك دقيقه اول به رقم 150 متر بر ثانيه مي‏رساند و پس از آن، اين رقم كاهش مي‏يابد و در نهایت هواپیما دچار واماندگی (Stall) می‏شود، اما در F-4E هرچند موتورهاي J-79 نيز نسبت به موتورهاي توربوفن مورد استفاده در F-111 پرمصرف محسوب مي‏شوند، اما همين موتورها، به راحتي و با اندك مدتی استفاده از توان پس‏‎سوز، فانتوم را با 210 متر بر ثانيه به اوج آسمان مي‏رسانند. F-4E با موتورهاي توانمند و بدنهء‌ مستحكمي كه در اختيار دارد، به راحتي از پس گردشهاي تند و پرفشار برمي‏آيد و به همين دليل است كه مي‏تواند در نبردهاي نزديك هوايي نيز شركت كرده و با هواپيماهاي مهاجم دشمن، دست و پنجه نرم كند. F-4E قادر است به راحتي تا چند دقيقه، شتاب مثبت در اوج‏گيري و افزايش سرعت را حفظ نمايد، تواني كه تنها اندكي ضعيف‏تر از جنگندهء F-15 Eagle ارزيابي مي‏شود.

F-4E براي خارج شدن از تيررس جنگنده‏هاي دشمن، قادر است با رهاسازي مخازن خارجي سوخت، به راحتي با استفاده از پس‏سوز، سرعت خود را به بیش از 2 ماخ برساند، كه چنين تواني در هيچ كدام از مدلهاي سوخوي24 وجود ندارد. با توجه به احتمال درگيري سوخوي24 با شكاري‏هايي نظير F-15، F-16 و F/A-18، و با توجه به ضعف شديد سوخوي24 در نبردهاي نزديك يا دور هوايي، اين بمب‏افكن، تنها بايد با افزايش سرعت خود، از دسترس اين شكاري‏ها خارج شود كه به دليل ضعف موتورها، به احتمال زياد در اين امر موفق نخواهد بود و هدف موشكهاي آمرام شكاري‏هاي آمريكايي خواهد شد.
امتياز فانتوم: 8 از 10
امتياز فنسر: 3 از 10


http://i19.tinypic.com/4pluis7.jpg


* تسليحات ضربتي:
هر دو هواپيماي F-4E و Su-24MK داراي طيف گسترده و متنوعي از تسليحات قابل حمل هستند. سوخوي24، قادر است سه نوع موشك هوا به زمين هدايت شوند را حمل و پرتاب نمايد. (هدايت راديويي، هدايت تلويزيوني و هدايت ليزري) اين تنوع در حمل تسليحات، انتخاب خدمهء‌ سوخوي24 را در حمله به اهداف زميني در شرائط پراغتشاش (Jam mode) را آسان مي‏كند. به جز اين، سوخوي24 قادر است تا از موشكهاي مهلك و دوربرد ضدرادار Kh-31P و Kh-58 به تعداد دو فروند در هر هواپيما بهره ببرد و در عمليات ضدرادار (SEAD) و شكستن حلقهء پدافندي دشمن شركت نمايد. بدين ترتيب، در يك دستهء مثلن 5 فروندي از بمب‏‏افكن‏هاي سوخوي24، يك فروند با موشكهاي ضدرادار و هوا به هوا بارگذاري مي‏‎شود و چهار فروند ديگر نيز با بمب و موشكهاي هوا به زمين. بدين ترتيب با توجه به گيرنده‏هاي پرقدرت سوخوي24 در شناسايي رادار و موشكهاي سام دشمن، عمليات ضربتي با انهدام سايت پدافندي دشمن، با موفقيت به انجام خواهد رسيد، ضمن اینکه با موشکهای R-73 مانعی در برابر شکاری‏های دشمن ایجاد خواهد نمود.

سوخوي24 با موشكهاي ضدكشتي بسیار مهلک C-802 Noor بارگذاري مي‎شود كه در مقابل، F-4E جهت حمله به كشتي‏ها، تنها بايد به موشكهاي قديمي و ضعیف AGM-65A/B Maverick تكيه كند كه ضمن دقت خوب، برد كمي نيز دارند. از اين رو، سوخوي24 در عمليات ضدكشتي و دریایی، كاملن برتر از فانتوم مي‏باشد، و به همین دلیل است که تعداد زیادی از سوخوهای24 هنوز در خدمت نیروی دریایی روسیه باقی مانده‏اند. به تازگي، F-4E هاي ايران با استفاده از غلاف خارجي Pave Tack، قادر شده‏اند موشكهاي هوا به زمين هدايت ليزري ناشناسي را شليك نمايند، هرچند كه برد و ميزان تخريب اين موشكها معلوم نمي‏باشد.
امتياز فانتوم: 4 از 10
امتياز فنسر: 9 از 10


* تسليحات هوا به هوا :
سوخوي24 براي دفاع هوايي، همانند بمب‏افكن F-111 و جنگندهء ضربتي Tornado IDS، تنها به دو موشك كوتاه‏برد هوا به هوا از نوع Vympel R-60 مجهز مي‎شود كه اين موشكها بردي بين 3 تا 4 كيلومتر دارند و به هيچ وجه جوابگوي نيازهاي يك نبرد هوايي در قرن حاضر نيستند. به تازگي گفته مي‎شود سوخو24 هاي ايران پس از بهينه‏سازي در روسيه، به توانايي حمل دو يا چهار موشك هوا به هواي گرماياب و برد متوسط Vympel R-73 دست يافته‏اند. اين برنامهء‌ بهينه‏‎سازي، باعث دردسرهاي زيادي براي كارخانهء سوخوي روسيه شد و اين شركت را مشمول تحريم ايالات متحده نمود.

برخلاف سوخوي24 كه فاقد توانايي پرتاب موشكهاي راداري ميان‏‎برد مي‏باشد، جنگندهء F-4E قادر است با موشكهاي ميان‏برد هدايت راداري AIM-7E-2 كه بردي در حدود 35 تا 40 كيلومتر دارند تجهيز شود و خلبان فانتوم، با شليك اين موشكها و ساقط كردن هواپيماي دشمن، نيازي به وارد شدن در يك نبرد سنگين و نزديك هوايي نداشته باشد.

هرچند کسی انتظار ندارد بمب‏افکنی همانند سوخوی24 به کارزار نبرد هوایی فرستاده شود (حماقتی که توسط لیبی جهت رهگیری جنگنده‏های F-14 نیروی دریایی ایالات متحده با سوخوی20 انجام شد!) ولی از F-4E می‏توان برای رهگیری و شکار جنگنده‏های مهاجم دشمن نیز بهره برد، کما اینکه در زمان جنگ با عراق، فانتوم‏های ایران، بارها جنگنده‏های عراقی نظیر میگهای21 و 23 و سوخوی20 و 22 را ساقط کردند.
امتياز فانتوم: 7 از 10
امتياز فنسر: 3 از 10


* سيستم‏هاي آويونيك:
سوخوي24 را بايد مجموعهء پرنده‏اي از سيستم‏هاي كامپيوتري و آويونيكي ناميد. به جهت اينكه سوخوي24 در انجام عمليات ضربتي خود از تهديدات احتمالي دشمن به دور باشد، گيرنده‏ها و اخطارگرهاي گوناگوني در اين هواپيما نصب شده است كه خدمهء سوخوي24 را از رهگيري شدن و يا شليك موشك سام به فوريت باخبر مي‏‎سازند.

رادار تعقيب عوارض زمين يا Terrain-Following-Radar امكان پرواز در ارتفاعي بسيار پست را به صورت دست آزاد (Hands-Off) به خدمهء هواپيما مي‏دهند. چنين قابليتي تنها در بمب‏افكن آمريكايي F-111 تعبيه گشته بود و جنگندهء Tornado IDS نيز از اين قابليت بهره‏مند است. اما در F-4E، جهت پرواز در ارتفاع پست، بايد متكي به مهارت و تجربهء خلبان بود، ضمن اينكه پرواز ارتفاع پست در شب با جنگندهء F-4E، بدون استفاده از چنين سامانه‏اي تقريبن غيرممكن است، مگر اينكه محدودهء پروازي، منطقه‏اي بدون عوارض و تقريبن Flat باشد.

در F-4E اخطارگر پرتاب موشک موجود است. همچنین یک غلاف خارجی به نام ALQ-119 جهت اغتشاش در رادارهای دشمن توسط F-4E حمل می‏شود، اما تنها در برابر موشکهای قدیمی SA-2 و SA-3 کارایی اندکی دارد. سیستم‏های اخطارگر F-4E تنها می‏توانند رهگیری شدن هواپیما را اطلاع دهند.
امتياز فانتوم: 3 از 10
امتياز فنسر: 10 از 10


امتياز نهايي:
فانتوم = 30
فنسر = 32


دیدن فیلمی در مورد سوخوی24

آنطور كه مشخص گرديد، هر دو جنگنده، توانايي هايي خاص خود را دارا هستند و نمي توان به طور قاطع، يكي را بر ديگري برتري داد. اما اگر سوخوي24 با تسليحات ويژهء‌ خود نظير موشكهاي ضدكشتي و يا موشكهاي ضدرادار تجهيز شود، قادر است در عملياتهايي شركت كند كه از عهدهء جنگنده اي چون F-4E بر نمي آيد. فانتوم را در عملياتهاي ضربتي، مي توان با يك يا دو موشك اسپارو مجهز نمود تا شكاري هاي دشمن را قبل از نزديك شدن، هدف قرار دهد، هرچند كه بازهم ميزان موفقيت در چنين عملياتي، بستگي به توانايي تجهيزاتي دشمن دارد و حداقل در قالب تئوري، نمي توان جنگندهاي چون فانتوم را به جنگ كشوري فرستاد كه مجهز به شكاري هايي از نوع اف15 و اف16 است.


منابع:
Global Security
Acig.Org
Airforce Technology
Milavia
مجله صنایع هوایی شماره 191 صفحات 11 و 12
مجله صنایع هوایی شماره 193 صفحه 37
شلیک و هدف گیری موفقیت آمیز موشک فوق مدرن ثاقب
محل استقرار جنگنده‏هاي ایرانی (بنا به گزارش سايت آويا)

با تشكر ويژه از دوست گرامي آقاي Davood

[SAEID 2,833]

با تشکر مقاله جالبی بود. فقط این بخش سوم با دو قسمت قبلی تشابه نداشت و روش مقایسه به نظرم مناسب نبود! :?

[Reza6662 37]

آقاسعيد ضمن تشكر از توجه شما و دوستان، خواهشمندم دوستان گرامي اين مطلب را كامل كرده و نواقص آن را درج نمايند.

[SAEID 2,833]

مقاله نقص چندانی نداشت بجز نحوه نتیجه گیری که به نظر من این روش امتیازدهی مناسب نمیباشد. مثلا در تسلیحات هوا به هوا به فانتوم 7 و فنسر 3 امتیاز از 10 امتیاز داده اید، خوب برای تعیین امتیاز از 10 نیاز به کار کارشناسی و نتیجه گیری از نظرات اساتید دانشگاه است و همینطوری نمیشود امتیاز داد. بهترین روش نتیجه گیری این بود که تمام توانائیهای مهم دو جنگنده را با توجه به شرایط ایران بسنجیم و هر کدام کارایی بیشتری داشت بهتر است که همین بهتر بودن نیز نسبی است. در همان بخش هوا به هوا به فانتوم یک و فنسر صفر امتیاز میدادید بهتر بود. البته قصد جسارت نداشتم بجز این مورد مقاله بی نقصی بود خسته نباشید. :?

[Davood 37]

امروزه تعداد فانتومهاي در خدمت باقي مانده در نيروي هوايي اسلامي ايران، نامعلوم هستند كه تنها در پايگاههاي شاهرخي همدان، بوشهر، بندرعباس و چابهار در خدمت قرار دارند و تعداد آنها، فراتر از 30 فروند تخمين زده نمي‏‎شود.

فانتوم‏‎هاي ايران، مشمول بهينه‏سازي‏هاي بومي قرار گرفته‏اند تا بتوانند كمبود قطعات و تحريم‎‏ها را پشت سر بگذارند. هرچند كه مخفي‏كاري شديد از طرف حكومت اسلامي در مورد توانايي‏هاي نظامي اعمال مي‎‏شود، اما برخي از تصاوير و گزارشات، حاكي از ساخت برخي تسليحات هوا به زمين هدايت شونده در داخل ايران است.

یکی از این بهينه‏‎سازي‏های بومي، بر روي توان فرستندهء رادار APQ-120 اعمال شده است تا برد شناسايي و رهگيري اين رادار، افزايش يابد.

رضا جان واقعا زیبا و جالب بود خسته نباشید !

در مورد تعداد F-4D/E/RF-4E Phantom عملیاتی در نیروی هوایی منابع مختلفی وجود دارد مانند Globalsecurity که تعداد آنها را 65 فروند تخمین می زند اما منابعی دیگر نیز هست که تعداد آنها را 70 فروند نشان می دهد به هر حال امیدورام در همین حول حوش 60 تا 70 فروند باشند.

در مورد تسلیاحتی که روی F-4 IRIAF لود می شود آماری از سایت Acig.org وجود دارد که در زیر قرار می دهم البته همانطور هم که خودتان ذکر کردید رادار این جنگنده ها بهینه سازی شده و به برد شناسایی آن افزوده شده !

20mm Vulcan
AIM-7E
R-73E (AA-11)
PL-7
AIM-9P
Kh-58 (AS-11)
Zoobins
Qadar
C-802K
AGM-65
LGBs
Mk80 family bombs
BL-77 cluster bombs
rocket pods

[SAEID 2,833]

تعداد سوخو-24ها قرار بود افزایش یابد ولی از خرید مجدد برای این منظور خبری ندارم. البته این امکان وجود داد که با رفتن سالی یک بار سوخو-24ها به روسیه تعداد بیشتری بازگردند! مثلا 30 فروند بفرستیم برای ارتقا بعد 40 فروند بازگردن و آب از آب تکون نخورد! :-?

[f117 6]

به نظر دوستان اگه به سازي انجام بشه اف4 واسه يه كشور ي مثل ايران (با توجه به وضعيت اقتصادي و نظامي) تا كي مي تونه در خدمت باشه همين طور سوخو24

[SAEID 2,833]

در صورت بازسازی کلی فانتوم حداقل تا 2020 و سپس بصورت رزرو تا 2030 میتواند در نقش بمب افکن خدمت کند. سوخو24 نیز مثل فانتوم ولی فرقش اینه که میتوان این جنگنده را تبدیل به جنگنده جنگ الکترونیک کرد که در اینصورت تا هر موقع لازم باشد میتواند خدمت کند!