فرانک ویتل , مخترع موتور جت

[Davood 36]

[align=center][/align]

فرانک ویتل در اول ژوئن 1907 در شهر کاونتر در انگلستان متولد شد.خانواده اش زمانی که او نه ساله بوده , از کاونتر مهاجرت نمودند و پدرش که یک متخصص مکانیک بود , کارخانه رینگ پیستون لیمینگتون را خرید.فرانک تحصیلات خود را از مدرسه ابتدایی میلورتون شروع کرد و پس از اتمام آن به کالج پسران لیمینگتون رفت.فرانک جوان که همیشه به هواپیما علاقه مند بود , همواره به عضویت نیروی هوایی می اندیشید.او برای پیوستن به نیروی هوایی به عنوان کارآموز مهندسی ثبت نام کرد و موفق شد امتحانات کتبی را پشت سر بگذارد.اما چون قدش به اندازه کافی بلند نبود , در آزمون ورودی رد شد.یک از آموزگاران فیزیک فرانک فرانک که از رد شدن او بسیار متاسف شده بود , یک لیست از تمرین هایی به او داد که فکر می کرد روی قد او تاثیر بگذارد.بعد از شش ماه , قد فرانک سه اینج بلدنتر شد.و مجددا برای پیوستن به نیروی هوایی ثبت نام کرد , اما این بار نیز رد شد.علت رد شدن فرانک در دومین مراجعه اش این بود که او قبلا در بررسی های پزشکی پذیرفته نشده و طبق قانون نیروی هوایی در آن زمان اگر کسی یک بار در پزشکی رد می شد , دیگر هرگیز نمی توانست وارد نیروی هوایی شود.
فرانک برای سومین بار جهت پیوستن به نیروی هوایی ثبت نام نمود.اما این بار از مردود شدنش در بررسی های پزشکی گذشته چیزی به آنها نگفت و بالاخره توانست وارد نیروی هوایی شود.و در نیروی هوایی سه سال به عنوان کمک مکانیک آموزش دید و با پشتکاری که از خود نشان داد , توانست شانس تحصیل در دانشگاه افسری و پرواز بدست آورد.
بر اساس قوانین دانشگاه در آن زمان , پنج شاگرد اول هر دوره شانس راهیابی به دوره اموزش پرواز را پیدا می کردند و ویتل در آن دوره نفر ششم شده بود , اما آزمون پزشکی که قبلا برای فرانک درد سرهای زیاد درست کرده بود این بار برای او خوش شانسی آورد.شاگردی که نفر اول آن دوره شده بود , در آزمون پزشکی رد شد و ویتل با پنهان کردن بیماری دندان هایش توانست به دوره آموزش پرواز خود را با موفقیت به پایان برساند و در 1972 توانست با یک هواپیما دو باله آورو -504 کا به تنهایی پرواز کند.او در طول مدتی که در نیروی هوایی آموزش می دید , در یک اتاق مشترک با شخصی به نام رالف دادل ویلیامز اقامت داشت.این شخص بعدا تاثیر مهمی بر زندگی ویتل و توسعه موتور جت گذاشت.بعد از اینکه ویتل دوره آموزش خود را به پایان رساند , ابتدا به اسکادران 111 نیروی هوایی انگلستان و سپس در 1929 به عنوان معلم به مدرسه پرواز مرکز نیروی هوایی 2 فرستاده شد.در آنجا بود که ایده ی یک موتور جدید برای هواپیماها در ذهن او شکل گرفت.با کمک افسر پرواز جان جانسون او توانست , ایده هایش را در رابط با پیشرانه جت با دانشمندان وزارت هوانوردی ارائه دهد اما در آنجا که فضا علم دنیا در آن زمان هنوز آمادگی پذیرش ایده های پیشرفته ویتل را نداشت , ایده های او ناکار آمد قلمداد شد.
در پی موفقیت های ویتل او دیگب در جنوب شرقی کانادا فرستاده و با یک درجه ارتقاء افسر پرواز شد.در دیگب ویتل همسر اول خود دروتی در 24 مه 1930 ازدواج کرد.در پایان همان سال ویتل به واحد آزمایش هواپیماهای دریایی در فلیکستاو فرستاده شد.در آنجا و مجددا سعی کرد ایده هایش را در رابطه با موتور جدید مطرح کند , اما موفق نشد.تا اینکه با هم اتاقی سابقش , رالف مجددا ملاقات کرد.رالف که به ایده های ویتل ایمان داشت , سعی کرد برای ساخت اختراع ویتل پول تهیه کند , اما موفق نشد.پس از سفر به فلیکستاو , ویتل برای گذراندن یک دوره مهندسی خود را به بهترین نحو , دوازده ماه زودتر از برنامه به پایان برساند.به همین خاطر وزارت هوانوردی به او اجازه داد , در یک دوره علوم مکانیک در کمبریج شرکت کند.در جولای 1934 ویتل برای گذارندن دوره علوم مکانیک وارد کالج پیتر هاوس شد.از آنجا که در هنلو , ویتل دوره مهندسی را گذرانده بود , بدون گذراندن سال اول دوره سه ساله کالج وارد سال دوم آن دوره شد.

ادامه دارد

[Davood 36]

[align=center][/align]

در ماه مارس سال 1935 ویتل که هنوز در کمبریج بود , نامه ای دریافت کرد که به او امیدهای تازه ای برای ساخت موتور جت داد.نامه از طرف رالف دادلی ویلیامز بود.ویلیامز که از نیروی هوایی بازنشسته شده بود , به همراه یک افسر سابق نیروی هوایی دیگر با نام کالینگوود تینلینگ برای یک کارخانه ماشین آلات ساخت سیگار کار می کرد.او درباره ایده های ویتل مطالبی به تینلینگ گفته بود و تینلینگ بسیار به ایده های ویتل علاقه مند شده بود.ویلیامز و تینلینگ توافق کرده بودند مبالغی را برای توسعه و ساخت اختراع ویتل بپردازند و در نهایت پس از آنکه طرح آنها به نتیجه رسید , هر کدام 25 در صد از سهم ببرند.سرمایه اولیه از یک شرکت سرمایه گذاری در 27 ژانویه 1936 دریافت شد و موافقتنامه ای برای به ثبت رساندن شرکتی با نام پاور جتس 3 تنظیم گردید و پس اط آن قراردادی با شرکت های راگبی و بریتیش تامسون (BTH) برای ساخت نمونه اولیه موتور منعقد گردید.رابطه ویتل با BTH چندان خوب نبود.ویتل یک تازه منهدس جوان با ایده های نو و BTH یک شرکت مهندسی مهم با سابقه و با تجارب بسیار در زمینه توربین های بخار بود.ویتل برخی از مبانی طراخ BTH را قبول نداشت و با آنها مخاف بود.با وجود تمام این مشکلاات اولین موتور در 12 آوریل 1937 آزمایش شد.در دسامبر همان سال ویتل به مقام فرماندهی اسکادران ارتقاء درجه پیدا کرد و به خاطر کارهایش در مورد موتور جت از او امتحان ارتقاء درجه به عمل نیامد.
با ادامه آزمایش ها بر روی موتور جت شرکت ویتل قراردادهای بیشتری برای ساخت موتورهای پروازی منعقد کرد.پس از آن شرکت هواپیماسازی گلوستر قراردادی برای ساخت هواپیمایی با موتو جت با شرکت ویتل منعقد نمود.این هواپیما گلوستر A-28/39 نام گرفت.در آوریل 1941 موتور دابلیو وان اکس برای انجلم آزمایش های زمینی روی A-29/38 نصب شد و در ماه مه همان سال موتور پروازی دابلیو وان روی هواپیما نصب و از طریق جاده به پایگاه نیروی هوایی کرانول حمل گردید.در 15 مه 1941 گلوستر A-28/39 اولین پرواز آزمایشی خود را انجام داد.
بعد از موفقیت A-28/39 وزارت هوانوردی به طور جدی به موتور ساخت ویتل پرداخت.بعضی از شرکت های با سابقه سازنده موتورهای هوایی که منافع خود را در خطر می دیدند , دولت را تحت فشار قرار دادند تا پروژه موتور جدید را به آنها واگذار کند در حالیکه ویتل که در خدمت نیروی هوایی بود , در موقعیتی نبود که بتواند از شرکتش دفاع کند.شرکت روور که از پیمانکاران فرعی ساخت موتور دابلیو تو بی برای هواپیمای متئور بود , بدون اجازه ویتل از طرح های او برای ساخت موتورهایش که از موتور ویتل کپی شده بودند استفاده کرد , بدون اینکه به نام پاور جتس اشاره ای نماید.
در آوریل 1944 پاورجتس ملی اعلام شد و در ژانویه 1946 ویتل از شرکتی که خود تاسیس کرده بود استعفاء داد.ویتل ده سال تمام با بیماری ناشی از فشارهای کارش دست پنجه نرم می کرد , در آوریل 1948به خاطر بیماری از نیروی هوایی بازنشسته شد.او پس از بازنشستگی , هیچ گونه وجهی برای اختراعش از نیروی هوایی نگرفت و فقط حقوقو بازنشستگی اش را دریافت می کرد.اما در ماه مه 1948 یک جایزه صد پوندی از کمیته سلطنتی حمایت از اختراعات دریافت نمود.دو ماه بعد در جولای 1948 فرانک ویتل به کسب عنوان شوالیه ارشد امپراطوری بریتانیا نائل شد و مقام شوالیه گری خود را از پادشاه , جرج ششم دریافت نمود.
در سال های قبل از جنگ جهانی وی در خواست های بسیاری از سوی شرکت های معتبر برای مشاوره فنی دریافت کرد.او که در دوران بازنشستگی خود را با سفر به نقاط مختلف دنیا و سخنرانی برای مردم می گذراند در 1976 به آمریکا رفت و برای دومین بار ازدواج کرد.
بالاخره سر فرانک ویتل پس از یک مبارزه طولانی با سرطان در 8 آگوست 1996 در سن 89 سالگی در منزلش در مریلند در گذشت.