صنایع هوافضای اسرائیل از آغاز تاکنون

[Reza6662 37]

[align=center]صنایع هوافضای اسرائیل از آغاز تاکنون[/align]

چندی پیش در اسرائیل، مانوری برای مقابله با حمله اتمی اجرا شد که در این مانور صراحتن از ایران به عنوان تهدید بالقوه و بسیار جدی در این زمینه یاد شد. جدا از اهداف تبلیغاتی که بر چنین حرکتی مترتب است، باید توجه نمود که اسرائیل در مقابل کوچکترین احتمالات احتمالی ایران نیز در حال کسب آمادگی است. نخستین گام در مقابله با هر تهدیدی، رسیدن به شناختی درست و واقعبینانه از آن تهدید است.

[align=center][/align]

اسرائيل توليدكنندهء انواع متنوعي از مهمات، سلاح‌هاي كوچك، سيستم‌هاي الكترونيكي پیشرفته، تانك و. . . است. طي 40 سال گذشته، اسرائيل براي افزايش توان نظامي خود، فعاليت‌هاي بسیار گسترده‌اي انجام داد كه منجر به شكل‌گيري نيروهاي دفاعي اسرائيل (IDF) گرديد. اسرائيل كه صاحب سه شركت مهم دفاعي است، شركت‌هاي خصوصی را نيز به تجهيز IDF تشويق نمود. توسعه صنايع نظامي اسرائيل باعث صادرات گسترده‌اي شد كه هم‌اكنون مهمترين درآمد اين کشور را شامل مي‌شود.

[align=center][/align]

پس از كاهش تقاضاي ادوات نظامي در 15 سال تأخير، اسرائيل توجه خود را به بازار غيرنظامي نيز معطوف ساخت و تحقيق و توسعه در اين بخش را به صورت وسيعتري دنبال نمود. به طوري كه در حال حاضر يكي از پيشرفتهترين صنايع هوافضاي دنيا را دارا مي‌باشد. به طور كلي قابليتهاي هوافضايي اسرائيل، ناشي از نيازهاي دفاعي و جنگي بوده است و این کشور را به سمت استقلال در زمينههاي مختلف از جمله هوافضا سوق داده است.

حركت‌هاي اوليهء اسرائيل در زمينه‌هاي دفاعي، به دههء 1920 بر مي‌گردد. براي مقابله با تهدیدات اعراب، گروهي به نام jewish ساخت نارنجك‌هاي دستي را آغاز كرد. در اوايل دههء 1930، اين گروه كارگاه‌هاي كوچك توليد سلاح را به صورت مخفيانه تأسيس كردند كه بعدها (در سال 1948) به نام صنايع نظامي اسرائيل يا IMI شناخته شد. IMI در دو دههء اول فعاليت خود، سلاح‌هاي پايه‌اي كه توسط IDF استفاده مي‌شد را توليد مي‌كرد. آن زمان، هواپيماها و سلاح‌هاي پيشرفته‌تر مورد نياز اسرائيل از طريق كشورهاي خارجي مخصوصاً فرانسه تأمين مي‌شد.

عامل محرك اسرائيلي‌ها در شتابگيري براي توليد سلاح‌هاي پيشرفته‌تر، جنگ 6 روزه 1967 بود. در طول اين جنگ، فرانسه فروش تسلیحات نظامي به اسرائيل را تحريم كرد. اين تحريم شامل هواپيماهاي ميراژ نيز مي‌شد و پس از آن اسرائيل به سمت آمريكا سوق داده شد تا هواپيماهاي نظامي خود را از اين طريق تأمين كند و در همين زمان هم سرمايه‌گذاري بيشتر براي توليد صنايع خود را آغاز كرد. در اين راستا صنايع هواپيماسازي اسرائيل IAI نيز به عنوان يك شركت دولتيِ تعمير و نگهداري هواپيما، در سال 1953 تأسيس شد. طولي نكشيد كه اين شركت توسعه و مونتاژ انواع هواپيما را آغاز نمود.

هواپيماي كفير kfir اين شركت به زودي جايگزين ميراژهاي فرانسوي شد. اين شركت همزمان با توليد هواپيماهاي آراوا (Arava) و نشر (Nesher)، با انعقاد قراردادهايي با مهمترين شركت‌هاي آمريكايي از جمله بوئينگ و لاكهيد مارتين، جزء همكاران اصلي اين شركت‌ها شد و بدين ترتيب سريعن رشد كرد. به طوري كه تعداد كاركنانش در اواخر دهه 1970 از 4000 نفر به 14000 نفر رسيد.

افزايش توانايي اسرائيل در بخش صنايع نظامي، انگيزه‌اي براي توليد هواپيماي كاملاً اسرائيلي به نام لاوي (Lavi) شد. در نيمهء اول دهه 1980، صنایع IAI، سيستم‌هاي الكترونيك، اويونيك و سلاح‌هاي اين هواپيما را توليد كرد و اولين پيش نمونهء آن را در سال 1986 به پرواز درآورد. اما از آنجايي كه اين پروژه هزينه‌هاي زيادي دربرداشت، يك سال بعد لغو شد. پس از لغو پروژه لاوي، IAI، توسعهء محصولات نظامي و غيرنظامي را به صورت متنوع‌تري دنبال نمود كه از آن جمله مي‌توان به رادار سيستم، سيستم‌هاي سلاح دقيق، هواپيماي بدون سرنشين و هواپيماي نظامي و غيرنظامي ديگر اشاره نمود. بيشتر اين محصولات بر پايه تكنولوژي‌هايي ساخته شدند كه در جريان پروژه لاوي به دست آمدند.

در حال حاضر بيش از 150 شركت نظامي در اسرائيل فعالند كه درآمدي در حدود 3.5 ميليارد دلار دارند. سه شركت مهم دولتي اسرائيل IMI، IAI و رافائل هستند كه توليدكنندهء سلاح‌هاي معمولي تا ابزار پيشرفتهء دفاعي مي‌باشند. شركت‌هاي خصوصي نسبتن بزرگ اسرائيلي نيز البيت سيستم (Elbit Systems) و تاديران Tadiran هستند كه عمومن بر روي ابزار الكترونيكي دفاعي تمركز دارند.

هم اكنون نزديك به 50 هزار نفر در صنايع نظامي اسرائيل مشغول به كار مي‌باشند. بخش صادرات نظامي با نام SIBAT كه زير نظر وزارت دفاع مي‌باشد، مسؤوليت بازاريابي و فروش توليدات IDF را داراست.

پس از لغو پروژه لاوي، IAI به كمك آمريكا محصولات خود را تنوع بخشيد و ماهواره‌هاي Amos و Ofeq و اولين سیستم موشكي ضد موشك بالستيك آرو Arrow را توليد نمود. هواپيماهاي بدون سرنشين «هانتر» نيز كه هم اكنون مشتريان زيادي در سطح جهان دارد از جمله توليدات اين شركت است. IAI همچنين در بخش تعمير و نگهداري انواع هليكوپتر و هواپيما نيز رشد كرد. طراحي، توسعه و توليد انواع سيستم‌هاي زميني و دريايي، تجهيزات راداري، تجهيزات جنگ الكترونيك و موشك نيز در حال حاضر توسط IAI انجام مي‌گيرد. فروش اين شركت در سال 2000 در حدود 2.8 ميلياد دلار بوده است. در ضمن اين شركت در همان سال، 1600 قرارداد جديد به ارزش 2.6 ميليارد دلار را نيز منعقد نموده است.


در حال حاضر فعاليت‌هاي اصلي هوافضاي اسرائيل شامل بخش‌هاي زير مي‌باشد:
- توسعه و ساخت انواع هواپيماها
- پرنده‌هاي بدون سرنشين و سيستم‌هاي شناسايي
- سوار كردن و نصب تجهيزات بر روي هواپيما
- سيستم‌هاي جنگ‌افزار هدايت‌شونده
- سيستم‌هاي موشكي
- سيستم‌هاي جستجو و نجات هوايي
- سيستم‌هاي جنگ الكترونيك
- تجهيزات پيشرفت منحرف‌كننده‌ي الكترونيكي و سيستم‌هاي هوشمند
- رادارهاي اپتيك
- سيستم‌هاي راديويي و ارتباطي نظامي
- سيستم‌هاي ناوبري و هدايت و نمايش كابين هواپيما
- سيستم‌هاي ماهواره‌اي و تصويربرداري هوايي پيشرفته
- به روزرساني هلي‌كوپترها
- سيستم‌هاي زميني


[align=center]جدول سلاح‌هاي اسرائيل[/align]
[align=center][/align]


اسرائيل داراي چندين شركت دولتي و غيردولتي قدرتمند در صنايع هوافضايي است كه از آن جمله مي‌توان به صنايع هوافضاي اسرائيل IAI، صنايع نظامي اسرائيل IMI، شركت رافائل، شركت سيستم‌هاي البيت، شركت تاديران، شركت سايكلون، شركت موتورهاي بت-شمش، شركت سيلورآرو و شركت سيستم‌هاي هوايي رادوم اشاره نمود.


صنايع هوافضاي اسرائيل IAI
صنايع هوافضاي اسرائيل يك شركت كاملن دولتي است كه توليد انواع سيستم‌هاي دفاعي را براي رفع نيازهاي داخلي و صادرات بر عهده دارد. اين شركت كه بزرگترين مجموعه هوافضاي اسرائيل مي‌باشد، از چهار بخش اصلي زير تشكيل شده است:

* بخش نگهداري هواپيما كه خود شامل چهار بخش مي‌شود: شهام (اورهال و به روزرساني هواپيما)، مشام (اورهال موتور)، متام (تعمير و نگهداري هواپيما) و مشاب (اورهال تجهيزات).

* بخش الكترونيك كه شامل چهار زیربخش است: صبات (تكنولوژي‌ها و سيستم‌هاي فضايي)، تمام (ابزار دقيق)، ملام (مهندسي سيستم‌هاي تركيبي)، و شركت‌هاي صنايع الكتروني التا.

* بخش هواپيمايي كه شامل شش زیربخش است: تشن (مهندسي و توسعه زيرساخت‌ها)، لاهاو (مونتاژ و به روزرساني هواپيماهاي نظامي)، كيام (توليد و مونتاژ هواپيماهاي نظامي)، هالكام (توليدات تجهيزات هوانوردي)، ماتان (هواپيماهاي غيرنظامي) و مالات (هواپيماهاي بدون سرنشين).

* بخش تكنولوژيكي كه شامل چهار زيربخش است: رامتا (اجزا و سيستم‌ها)، شهال (سيستم‌هاي سرور هيدروليك)، ماتا (هواپيماهاي غيرنظامي) و كلان (صندلي‌ها و هواپيماهاي executive).

IAI در سال 1933 به عنوان كارگاه ماشين‌سازي فعاليت خود را آغاز كرد. مدتي بعد مسئوليت تعمير و به روزرساني هواپيماهاي مختلفي را كه در طول جنگ مورد استفاده قرار مي‌گرفتند، به عهده گرفت و بدين ترتيب به ميزان قابل ملاحظه‌اي در اين كار تبحر يافت. اما اين سازمان با نام شركت هواپيمايي بدك (Bedek) در سال 1953، یعنی 5 سال پس از اعلام استقلال اسرائیل، بنيانگذاري شد. در سال 1968 با نام IAI و با مسؤوليت محدود زير نظر وزارت دفاع قرار گرفت. اين شركت از سال 1953 توسعه و مونتاژ انواع هواپيماها را آغاز كرد كه هواپيماي كفير، آراوا و نشر از آن جمله بودند. در اوائل دهه 1980، IAI تصميم به ساخت هواپيماي كاملن اسرائيلي لاوي گرفت و پس از توسعه سيستم‌هاي اويونيك و الكترونيك و سلاح‌هاي آن، اولين پيش‌نمونه از اين هواپيما را در سال 1986 به پرواز درآورد. افزايش هزينه‌هاي اين پروژه، يك سال بعد منجر به لغو آن شد. پس از لغو پروژه لاوي IAI به كمك آمريكا توسعه محصولات نظامي و غيرنظامي خود را به صورت متنوع‌تري دنبال كرد كه از آن جمله مي‌توان به ماهواره‌هاي آموس و افق، اولين موشك ضد موشك بالستيك آرو (هما)، انواع رادار سيستم، سيستم‌هاي سلاح دقيق، انواع پرنده‌هاي بدون سرنشين، سيستم‌هاي زميني و دريايي، تجهيزات جنگ الكترونيك هواپيماي نظامي و غيرنظامي اشاره نمود.

در سال 1968، IAI اجازه توليد هواپيماهاي jet commande executive aircraft را از كمپاني آمريكايي راك‌ول دریافت کرد. در دههء 1990، IAI توليد هواپيماي تجاري Galaxy را با همكاري خانواده Pritzke در شيكاگو آغاز نمود. علاوه بر آن در اواخر دهه 1970 بخش تعمير و نگهداري IAI با نام Bedek اورهال هواپيماهاي بوئينگ 707 را آغاز نمود. اين بخش در حال حاضر تعمير و به روزرساني انواع هواپيماهاي غيرنظامي را انجام مي‌دهد. قراردادهاي جديد غيرنظامي IAI در سال 2000 در حدود 101 ميليارد دلار بوده است.

به طور كلي فعاليت‌هاي كنوني IAI شامل موارد زير است:
- فضا
- دفاع محلي
- توسعه و ساخت هواپیماهاي تجاري
- به روزرساني هواپيما و هليكوپترها
- پرنده‌هاي بدون سرنشين
- سيستم‌هاي هوشمند
- هدايت، كنترل و فنّـاوري اطلاعات
- سيستم‌هاي ناوبري
- سيستم‌هاي زميني
- دفاع ملي

شركت IAI با بيش از 15000 كارمند و 1.6 ميليارد دلار فروش خارجي در حال حاضر بزرگترين صادركننده صنعتي اسرائيل مي‌باشد.


صنايع نظامي اسرائيل (IMI)
سازمان صنايع نظامي اسرائيل (IMI) نيز يك شركت دولتي است كه عمده توليدات آن در زمينه تسليحات و سيستم‌هاي دفاعي، در راستاي رفع نيازهاي IDF مي‌باشد. اين شركت داراي چندين هزار كارمند در بيش از دو جين كارخانه است. اين شركت كه در سال 1933 تأسيس شده است در حال حاضر، توليد كنندهء بوسترهاي ماهواره‌اي و انواع پرنده‌هاي بدون سرنشين، تانكهاي سوخت خارجي و موشك‌هاي هوا به زمين متنوع است. مسئوليت اين شركت در وهله اول، توليد تسليحات مورد نياز IDF بوده و در درجهء دوم، توليد و توسعه انواع تسليحات به منظور فروش خارجي و توليدات شيميايي و متالورژي در بخش غيرنظامي مي‌باشد.

IMI داراي 9 بخش تخصصي است كه هر يك از آنها به چندين زیربخش تقسيم شده است. اين شركت در سال 1948 تحت نظارت وزارت دفاع قرار گرفت. توليدات اين شركت از سلاح‌هاي تهاجمي نظير اسلحه‌هاي يوزي (Uzi)، سلاح‌هاي سنگين تا هواپيماها و سيستم‌هاي راكت، تجهيزات حمله مانند تانك مركاوا و سيستم‌هاي امنيتي يكپارچه را شامل مي‌شود.

[align=center][/align]

در سال 1990، IMI به شركتي كاملن دولتي تبديل شد. اين شركت در مجموع داراي 350 نوع محصول و بيش از 4 هراز كارمند است. علاوه بر اسرائيل و آمريكا اين شركت به كانال‌هاي توزيعي در برخي از كشورها مانند نروژ، بلژيك، فيليپين و آلمان نيز دسترسي دارد كه در حدود 60 درصد گردش مالي آن (550 ميليون در سال) از طريق صادرات به اين كشورها انجام مي‌شود.


شركت البيت سیستمز
شركت سيستم‌هاي البيت (ESL) يك شركت دفاعي خصوصي است كه در نتيجه تقسيم شركت البيت به سه بخش در سال 1996 تاسيس شد. اين شركت كه در شهر حيفا واقع شده است كار توسعه، توليد و تركيب سيستم‌هاي الكترونيكي دفاعي پيشرفته با عملكرد بالا را دارا بوده و بيشتر بر روي هواپيماها و وسايل نظامي متمركز شده است. اين كمپاني توليدكنندهء سيستم‌هاي ارتباطي و فرمان و كنترل نيز مي‌باشد. در سال 2000 شركت البيت سيستمز با شركت خصوصي الكترواپتيك ادغام شد. فروش اين شركت در سال 2000 به 591 ميليون رسيد.


شركت رافائل
سومين شركت دولتي مهم اسرائيل در بخش هوافضايي، شركت رافائل است كه توليدكننده موشك‌هاي هوايي پايتون و پوپي مي‌باشد. اين دو موشك با همكاري تعدادي از شركت‌هاي هوافضايي آمريكايي ساخته شده‌اند. توليدات اين شركت علاوه بر موشك شامل انواع مختلفي از سلاح‌هاي غيرفعال، سيستم‌هاي فريب دريايي، سيستم‌هاي مشاهداتي بالون، سيستم‌هاي اخلالگر آكوستيك، زره‌هاي سراميكي، سيستم‌هاي رانش تنفسي و موشك‌هاي زمين به زمين، هوا به زمين و هوا به هوا مي‌شود.

[align=center][/align]
[align=center]موشک هوا به سطح فوق پیشرفتهء Popeye ساخت اسرائیل[/align]

این موشک هوا به سطح که در نمونه های مختلف ساخته شده است و از سیستم های هدایتی متنوع، مانند هدایت فروسرخ و تلویزیونی و ... بهره می برد، از جمله تسلیحات Stand-Off محسوب می شود، یعنی اینکه قبل از رسیدن هواپیما به محدودهء پوششی پدافند هوایی، شلیک می شود. این موشک به هواپیما امکان می دهد اهدافی را در فاصله حداکثر 110 کیلومتر مورد هدف قرار دهد و بدون نزدیک شدن به هدف که امکان شناسایی و مواجه شده با سیستم دفاعی هدف و در نهایت افزایش ریسک پذیری ماموریت باشد بتواند به اهداف خود حمله نماید.

[align=center][/align]

[align=center][/align]
[align=center]موشک Popeye در زیر بال جنگندهء F-15I[/align]

منبع برداشت اطلاعات در مورد موشک Popeye (نوشته آقای برخیا)
اطلاعات بیشتر در مورد Popeye بخش 1
اطلاعات بیشتر در مورد Popeye بخش 2


شركت تاديران - اليسرا
دومين شركت مهم خصوصي اسرائيل در بخش هوافضايي شركت تاديران - اليسرا است كه عمدتن در بخش‌هاي الكترونيكي دفاعي فعاليت دارد. گروه الكترونيك اليسرا مجموعه‌اي از سيستم‌هاي الكترونيك جنگي را براي نيروهاي نظامي توليد مي‌كند كه شامل سيستم‌هاي اخطار رادار، سيستم‌هاي ايجاد خطاي فعال، سيستم‌هاي خودمحافظ، سيستم‌هاي شنود، و لينك‌هاي ارتباطي پيچيده مي‌شود. اين شركت بيش از 800 كارمند داشته كه حدود دو سوم آنها مهندس هستند. گروه سيستم‌هاي الكترونيكي تاديران، مجموعه بسیار وسيعي از تجهيزات نظامي نظير سيستم‌هاي تجسسي، سيستم‌هاي شناسايي، جنگ الكترونيك و سيستم‌هاي ارتباطي ويژه نيروي دريايي را طراحي و توليد مي‌كند. اين مجموعه كه زير نظر صنايع koor مي‌باشد در سال 2000 فروشي بالغ بر 284 ميليون دلار داشته است.

علاوه بر البيت و تاديران – اليسرا، چندين شركت كوچك‌تر خصوصي نيز در بخش هوافضايي فعال هستند كه شامل شركت‌هاي زير است:

* شركت هوايي سايكلون كه كار به روزرساني هليكوپترها و توليد قطعات هواپيماها را انجام مي‌دهند.

* شركت اردان كه سازنده قطعات تانك از جمله تانك مركاو است.

* شركت سيستم‌هاي حفاظتي ماگال كه توليدكنندهء سنسورهاي ايمني و ابزار تشخيص مواد منفجره براي فرودگاه‌ها و ساير اماكن عمومي است.

* شركت BVR تكنولوژي كه توليدكنندهء سيستم‌هاي ايمني هوايي جلوگيري از برخورد، تسليحات آموزشي و انواع سيمولاتورهاي آموزشي است.


[align=center]معرفي تعدادي از هواپيماهاي ساخت اسرائیل و فرآيند پيشرفت این کشور در زمينه ساخت هواپيما[/align]

آراوا 201 (Arava 201)
نياز به جتهاي آموزشي در نيروي هوايي اسرائيل در اواخر دهه 1950 عامل محركي براي توليد Fouga-Magister شد. پس از اين برنامه IAI با تجربه‌اي كه از انجام كار قبلي بدست آورده بود، تصميم به طراحي و ساخت هواپيماي STOL آراوا گرفت. آراوا گامي در جهت توليد مجموعه هواپيماهاي نظامي و غيرنظامي IAI‌ به شمار مي‌رود. تمامي هواپيماهاي اين مجموعه در دو رده نظامي سري 200 و غيرنظامي سري 100 قرار مي‌گيرند. اين هواپيماها در نقش‌هاي مراقبت هوايي،‌ جنگ و آتش،‌جمع‌آوري اطلاعات و . . . مورد استفاده بوده‌اند.

هواپيماي آراوا داراي ظاهري شاخص است. بدنه تخم‌مرغي شكل اين هواپيماي توربوپراپ در زير بالهاي بزرگي معلق بوده و داراي دم بوم‌شكل است. موتورها روي بال قرار گرفته‌اند و ناسل آنها تا دم عمودي امتداد يافته و به وسيله دم افقي به يكديگر مرتبط مي‌شوند. بال مستطيلي و strut based آراوا داراي ضريب منظري بالا و دايهدرال 1.5 درجه مي‌باشد.

[align=center][/align]

آراوا اولين هواپيماي مسافري بود كه توسط اسرائيل طراحي و توليد شد. نخستين پيش‌نمونه اين هواپيما در 27 نوامبر 1969 پرواز كرد. مدل غيرنظامي اين هواپيما با موتورهاي PT6A-27 پرت‌اندويتني تجهيز شده و داراي 20 صندلي مسافري يا 12 تخت پزشكي است. مدل نظامي اين هواپيما كه داراي سيستم رانش قويتري است،‌ قابليت حمل 24 سرباز،‌ يا 17 چترباز و يا 205 تن بار را دارد و در صورت لزوم مي‌تواند با سلاح‌هاي مختلفي تجهيز شود.


نشر
نشر اولين جنگنده ساخت اسرائيل است كه راه را براي ساخت هواپيماهاي ديگر نظير كفير و لاوي باز كرد. اسرائيل اين هواپيما را براي استفاده موقت و تا زمان آماده شدن مدلهاي پيشرفته‌تر، ساخت. به همين دليل با ورود جنگنده‌هاي پيشرفته‌تر نشر نيز از صحنه كنار رفت. در واقع عمر اين هواپيما تنها 10 سال بود.

[align=center][/align]

در ابتداي امر اسرائيل نيازهاي نظامي خود را از طريق هواپيماي ميراژ 5 رفع مي‌كرد. اين هواپيما داراي ايرفريمي نظير ميراژ III C و موتور ميراژIII E بود. در اواخر دههء 1960 و پس از جنگ شش روزه،‌ روابط فرانسه با اسرائيل‌ به سردي گرائيد و اسرائيل از جانب اين كشور تحريم شد. در پي اين امر، فرانسه از تحويل 50 فروند هواپيماي ميراژ 5 كه قرار بود براي تجهيز نيروي هوايي اسرائيل به كار روند،‌ خودداري كرد. از طرفي اسرائيل نيز كه در طي جنگ، بيش از 60 فروند از هواپيماهاي خود را از دست داده بود، براي رفع نيازهاي فوري خود،‌ ساخت جنگنده‌اي جديد را به صورت محرمانه در كارگاه‌هاي فرودگاه بن‌گوريون آغاز نمود.

اولين هواپيماي نشر، در ماه مه سال 1971 پرواز خود را نجام داد. با افزايش توليد نشر در زمان كوتاهي سه اسكادران با اين هواپيماها تجهيز يافتند. در سال 1973،‌ 40 فروند از اين هواپيماها در اسرائيل فعال بودند.

با اينكه ابن هواپيماها در ابتداي امر براي حملات نظامي طراحي شده بودند،‌ اما بعدها براي جنگهاي هوا به هوا و عمليات برتري هوايي نيز مورد استفاده قرار گرفتند. اين هواپيما در جنگ يام‌كيپور (1973) در مقابل هواپيماهاي سوخو و ميگ سوريه و مصر قرار گرفت و عملكرد بسیار خوبي از خود نشان داد. در سال 1975 با وارد شدن هواپيماهاي كفير، ‌نشر تدريجا از دور خارج شد و در اواخر دههء 1970 تمامن توسط كفير جايگزين گرديد.


كفير (Kfir-F21A)
طرح اصلي هواپيماي كفير مشابه طرح ميراژ 5 بوده و در محل ورودي هواي موتور داراي كانارد مي‌باشد. اين هواپيما داراي يك موتور توربوجت در داخل بدنه بوده و بالهاي آن نيز مثلثي شكل است. ورودي هوا به صورت نيم‌دايره‌اي بوده و در كناره‌هاي بدنه قرار گرفته‌ است. بدنه باريك كفير در محل ورودي هوا اندكي پهن‌تر مي‌شود.

اولين هواپيماي كفير با نام Kfir-C1 در ژوئن 1973 پرواز كرد. اين نمونه با بدنه هواپيماهاي ميراژ سري 3 و 5 كه براي استفاده موتورهاي J79 جنرال‌الكتريك آماده شده بود، ‌ساخته شد. اين هواپيما بعد از ساخت هواپيماي نشر كه تقريبن كپي ميراژ 3 بود، ‌وارد سرويس گرديد.

[align=center][/align]

جنگنده كفير C1 با كاناردهاي كوچك،‌ بدون سلاح و با نام F21A به نيروي دريايي آمريكا نيز فروخته شد! استفاده عمدهء اين هواپيما به عنوان مهاجم و براي آموزش جنگ هوايي بوده است.

مدل C2 اين هواپيما در سال 1974 اولين پرواز خود را انجام داد و در سال 1976 وارد سرويس شد. كفير C2 تا اواخر دهه 90 نيز براي مقابله با تهديدات مورد استفاده قرار مي‌گرفت. اين هواپيما داراي قابليتهاي جنگي نسبتن خوبي است و در نتيجهء توسعه‌هاي ائروديناميكي،‌ مانورپذيري و بازده كنترلي بسیار مناسبي دارد. مدل C2 در داشتن كانارد دلتا شكل با زاويه سوئيپ، شيب كمتر دماغه و بخش دندانه‌اي در قسمت بيروني بالها،‌ از مدل C1 متمايز مي‌شود.

[align=center][/align]

كفير C7 نيز مدل تك سرنشينه كفير C2 است كه در سال 1983 وارد سرويس گرديد. قدرت موتور اين هواپيما که از نوع J79-GEJ1E می‏باشد، با پس‌سوز 10000 پوند مي‌باشد. كفير C7 براي استفاده از تسليحات مدرن‌تر به روزرساني شده است. ماكزيمم وزن برخاست اين هواپيما نيز به ميزان 3395 پوند افزايش يافته است.


لاوي (Lavi)
پس از ساخت جنگنده‌هاي نشر (كپي ميراژ 3‌) و كفير (مونتاژ مجدد ميراژ 5)‌،‌ اسرائيل تجربه زيادي در زمينه ساخت و بروزرساني هواپيماها خصوصا جنگنده‌هاي ميراژ و F-4 بدست آورده بود. در اواسط دههء 1970، اسرائيل قراردادي را مبني بر همكاري در ساخت F-16 با آمريكا به امضاء رسانيد، اما به دليل رقابت ميان شركتهاي آمريكايي براي كسب اين مقام، قرارداد مذكور لغو شد.

با توجه به تجارب حاصله اسرائيل تصميم گرفت خود راسن اقدام به ساخت جنگنده مدرني بنمايد كه داراي قابليت حمله با استفاده از تجهيزات و سلاح‌هاي پيشرفته باشد. اين كار به IAI واگذار گرديد و پروژهء تعريف شده «لاوي» (به معنای شیر) نام گرفت.

هواپيماي ساخته شده به تمامي اهداف تكنيكي و عملياتي خود رسيد و اولين پرواز خود را در دسامبر 1986 انجام داد. اسرائيليها در نظر داشتند در بين سالهاي 2003 - 1993 ،‌ تعداد 300 فروند از اين هواپيما را توليد كرده و جايگزين ناوگان كفير و A-4 نمايند.

[align=center][/align]

تخمين هاي اوليه نشان مي‌داد توسعهء اين هواپيما در حدود 3 ميليارد دلار هزينه در بر خواهد داشت. 1.3 ميليارد دلار از 1.5 ميليارد دلار لازم در سالهاي 1986 - 1980 توسط ایالات متحده تامين شد. به دليل كمبود امكانات، اسرائيل براي ساخت موتور و بخشهايي مانند بالهاي كامپوزيتي و كامپيوترهاي كنترل پرواز،‌ ساخت اين اجزا به صورت مشترك به پيمانكاران اسرائيلي و تعدادي از شركتهاي آمريكايي واگذار شد.

از آنجايي كه پيشرفت پروژه لاوي مي‌توانست منافع آمريكا را در صادرات جنگنده‌هاي F-16 و F-18 به خطر بيندازد و از طرفي هزينه‌هاي توسعه آن نيز در مراحل بعدي به شدت افزايش يافته بود، تحت فشار شدی آمريكا، اين پرو‍ژه در سال 1987 به حالت تعليق درآمد. اسرائيل‌ نيز 450 ميليون دلار به عنوان غرامت بابت لغو قرارداد از آمريكا مطالبه كرد كه با 400 ميليون دلار آن موافقت گرديد و پرو‍ژه لاوي در آگوست 1987 كنسل اعلام شد.


منابع:
Israeli Weapons
Avia بخش 1
Avia بخش 2
Avia بخش 3