جنگنده ضربتی عمودپرواز هاریر جنگنده ضربتی عمودپرواز هاریر ( Harrier Jump Jet)

[sina12152000 59]

هواپيماهاي عمود پرواز: يكي از نقاط بسيار حساس و هدفهاي مهم در جنگهاي امروزي ،فرودگاهها ميباشند.باندها بسيار آسيب پذير و حفاظت از آنها هم بسيار مشكل ميباشد.مثلا برخورد يك بمب يا راكت به باند و ايجاد يك حفره ي كوچك اند را تا چند ساعت غير قابل استفاده ميسازدو در واقع با بمباران يك فرودگاه ميتوان پايگاهي را فلج نمود.ضمنا لزوم استفاده از باند تمركز هواپيماها را در يك محل الزامي ميسازد و اين خود آسيب پذيري را بيشتر مينمايد.بطوري كه در همان ابتداي جنگ 1967 مصر و اسراييل در يك حمله ي غافل گيرانه توسط اسراييل تمام فرودگاههاي مصر كه در دسترس بود بشدت بمباران گرديد ونيروي هوايي مصر عملا فلج شد و نتوانست از هواپيماهاي خود استفاده نمايد ودر نتيجه جنگ بسود اسراييل پايان يافت. هواپيماهاي قائم پرواز به باند نياز ندارند بنابراين ميتوان آنها را در دسته هاي كوچك در نقاط مختلفي كه هيچ گونه شباهتي به فرودگاه نداشته باشد مستقر نمود.اين قرار گاه ها ميتواند حتي در ميان جنگل يا در دل كوهستان جايئكه دشمن گمان آنرا هم نميبرد باشد.هواپيماي حمل و نقل قائم پرواز ميتواند نيرو هاي پياده نظام را بجاي هليكوپتر و در مقياس بسيار وسيع تر و سريعتر در مناطق مورد نظر پياده كند و به اين ترتيب به نيرو هاي پياده تحرك تاكتيكي بسيار زيادي ببخشد. قائم پروازها در ميان كشورهائيكه ناو هواپيما بر دارند محبوبيت ويژه اي كسب كرده است زيرا مشكل نشستن و بر خاستن هواپيماها از عرشه ،كه كار فوق العاده سختي ميباشد با استفاده از هواپيما ي عمود پرواز حل شده و بسادگي انجام ميپذيرد شروع برنامه: در حدود سالهاي1966 كشورهاي عضو پيمان آتلانتيك شمالي«ناتو» تصميم به ساختن و استفاده از هواپيماهاي عمود پرواز(وي.تي.او.الV.T.O.L)يا هواپيماي باند كوتاه(اس.تيواو.الS.T.O.L)را كه فقط احتياج به يك باند كوتاه داشت گرفتند. در اين مدت تمام كشورهاي عضو اين پيمان از جمله آلمان غربي،فرانسه،آمريكا و انگلستان تلاش زيادي براي ساختن چنين هواپيمايي نمودند.بايد اضافه كرد كه حتي كشورهاي عضو پيمان ورشو يا بلوك شرق نيز از كوشش در اين راه مستثني نبوده و تلاش هاي تحسين بر انگيزي كرده و ساخته هاي موفقيت آميزي نيز داشته اند. ولي از آنجا كه طرح كمپاني هاكر سيدلي (Hawker Siddely) در ميان تمام طرحهايي كه تا آن زمان در دنيا ساخته شده بود موفق تر و عملي تر بوده است.كه به معرفي آن كه هارير(Harrier) نام دارد ميپردازيم شرح دو واژه : واژه هاي وي.تي.او.ال از حروف انگليسي اول كلمات(Vertical Take Off Landing)گرفته شده كه معناي آن نشستن و بر خاستن عمودي ميباشد و واژه اس.تي.او.ال نيز از عبارت(Short Take Off Landing)گرفته شده كه معناي آن نشستن و برخاستن سريع و كوتاه ميباشد.اين دو واژه از اين رو شرح داده شد كه ما بين خلبانان و علاقمندان پرواز در ايران مورد استعمال دارد. http://i13.tinypic.com/2hxm4x1.jpg اولين مدل هواپيماي هارير پي 1127 (p_1127_Harrier) نام داشت كه در 31 اوت 1966 اولين پرواز خود را انجام داد.هارير ابتدا به منظور انجام ماموريتهاي ضربتي (هوا به زمين) و اكتشافي در نظر گرفته شده بود و ميتوانست در مقرهاي زير بال خود مقداري بمب و راكت حمل نمايد.نمونه ي اوليه هارير مجهز به يك موتور توربو فن پگازوس 5(peagasus 5)با حداكثر 18000 پوند فشار استاتيك بود.اين مدل 720 مايل در ساعت سرعت داشت و مداومت پرواز آن 30 دقيقه بود و ميتوانست در مدت 4 دقيقه ود را به 5000 پايي زمين برساند و سقف پرواز آن به 60،000 پا ميرسيد. هارير در چندين مدل تا بحال ساخته شده و بتدريج توانايي هاي لازم براي انجام ماموريت هاي مختلف را بدست آورده است،آمريكا كه خود بزرگترين سازنده ي هواپيماست ،اقدام به خريد هواپماهاي هارير از انگليس مينمود تا اينكه كمپاني مك دانل داگلاس پروانه ي توليد اين هواپيما را بدست آورد. ساخته هاي مك دانل داگلاس در نيروي دريايي امريكا اي .وي.8 (A.V.ناميده شد.اين مدل به دو موشك سايدويندر مجهز شد و قادر به انجام ماموريتهاي رهگيري نيز ميباشد. بعدها مك دانل داگلاستغييرات ديگري در طرح هاي هواپيما داد كه از جمله طرح بالهاي جديد كه اين نمونه اي.وي.16 (A.V.16)نام گرفت و مجهز به موتور پكازوس-15(Pegausus 15) كه قدرت آن 5 هزار پوند بيش از نمونه قبلي بود. وزن خالي نمونه ي اوليه 12600 پوند و وزن مدل جديد 13200 پوند است و حداكثر وزن آن هنگام برخاستن از 21500 به 28000 افزايش يافت؛سرعت نيز از 96 صدم ماخ به 98 صدم ماخ رسيد.(ماخ سرعت صئت ميباشد) اكنون هاريرBritish Aerospace Sea Harrierرا انگليس ميسازد ودر ارتش بريتانياي كبير و هند مورد استفاده قرار ميگيرد كه مشخصات آن در زير آمده. همچنين هاريرMcDonnell Douglas AV-8B Harrier IIتوسط مك دانل داگلاس اريكايي توليد ميشود كه علاوه بر امريكا در انگليس،اسپانياوايتاليا نيز استفاده ميشود.مشخصات اين هواپيما هم در ادامه آمده است! هارير چگون از زمين بر ميخيزد!!! زير بال هارير،در محل اتصال بال به بدنه،چهار اگزوز وجود دارد اين اگزوزها دهانه خروج گازهايي است كه از موتور خارج ميشود و ميتوانند تا 90 درجه تغيير جهت دهند بدين معني كه ميتوانند عمود بر زمين يا موازي زمين قرار گيرند.وقتي اگزوزها عمود بر زمين هستندو خلبان فشار را زياد ميكند نيروي عكس العمل خروج گاز افزايش ميابد ؛ در اين هنگام هواپيما از زمين به آرامي بلند ميشود. خلبان بتدريج اگزوزها را با محور طولي هواپيما موازي ميكند و در نتيجه هواپيما به جلو حركت كرده و بتدريج سرعت ميگيرد تا وقتيكه اگزوزها كاملا موازي شوند كه اين همزمان با وقتي خواهد بود كه هواپيما سرعت لازم خود را بدست آورده و ديگر مانند هواپيماهاي معمولي پرواز خواهد نمود http://i11.tinypic.com/2la801x.jpg فرود هارير: در موقع فرود هارير ،خلبان از مسافتي كه بستگي به سرعتش دارد در ارتفاع كم شروع به عمود كردن اگزوز هايش ميكند بوريكه وقتي بنقطه مورد نظر براي نشستن رسيد؛اگزوزها كاملا بر زمين عمود شده و سرعت نيز صفر شده باشد.در اين حالت هواپيما در نزديكي زمين.جائيكه خلبان مايل بوده است ثابت خواهد ماند. اگر احيانا خلبان كم تجره بوده باشد و نتواند دقيقا در جائيكه مايل بوده هواپيما را بيحركت نمايد يا پس از توقف كامل در هوا محل فرود را مناسب تشخيص ندهد و بخواهد همانطوريكه در نزديكي زمين ايستاده اندكي به يكي ديگر از جهات تغيير جا دهد،ميتواند اين كار را بكمك پره هايي كه در دهانه ي چهار اگزوز ش كار گذاشته شده و بنا به نياز خلبان و فرمان او قابليت تيير جهت دارد انجام دهد.اين عمل را خلبانها هاورترن ميگويند. خلبان پس از رسيدن بروي محليكه آنجا را مناسب تشخيص داد بتدريج از فشار گازهاي موتور كاسته و هارير را به آرامي بر روي زمين مينشاند رهگيري و جنگ هوايي: تا مدتها تصور ميشد تغيير سمت اگزوزها فقط در موقع نشستن و بر خاستن مفيد است ولي به طور اتفاقي،توسط آزمايشاتي كه اولين بار خلبانان باهوش ولي بازيگوش در هوا با تغيير سمت اگزوزها انجام دادند؛كشف شد كه ميتوتن به مانورهاي بينهايت مهمي دست زد كه امجام آن براي هواپيماهاي ديگر امكان ندارد.بعنوان مثال با منطبق كردن اگزوزها بر شعاع دايره گردش ميتوان دايره چرخيدن را بسيار تنگ نمود و به آساني پشت سر هواپيماي دشمن قرار گرفت.و يا با عوض كردن جهت اگزوزها سرعت را سريعا كم نمود و با يك چرخش سريع پشت سر دشمن قرار گرفت و او را در دام موكهاي هوا به هوا انداخت. كاهش سرعت هارير ميتواند تا 90 ناتيكال مايل باشد و اين در مقايسه با جنگنده هاي همطرازش بزحمت ميتواند سرعت خود را تا 150 ناتيكال مايل پايين بياورند،اهميت ويژه اش معلوم ميشود.با بهره گيري از اين امتياز اگر هارير توسط خلبان ماهري هدايت شود،مانورهاي آن براي دشمن تقريبا غير قابل پيش بيني و چاره انديشي خواهد بود. در آزمايشات با استفاده از تغيير جهت اگزوزها توانسته اند در مدت 10 ثانيه سرعت هارير را از 605 ناتيكال مايل به 370 ناتيكال مايل كاهش دهند.و در ظرف 15 ثانيه سرعت آنرا از 200 مايل به 300 مايل رسانند و همچنين در 26 ثانيه از سرعت 400 ناتيكال مايل به سرعت 500 ناتيكال مايل دست يابندهر ناتيكال مايل 1850 متر است) هارير در ماموريتهاي رهگيري و ضربتي هوا به زمين نيز بخوبي از عهده آزمايشات برآمده! http://i19.tinypic.com/2hdp4ps.jpg منبع : http://iriaf.blogfa.com

[SAEID 2,833]

دستت درد نكند. :D

[TANK 48]

هواپیماهای عمود پرواز:

یکی از نقاط بسیار حساس و هدفهای مهم در جنگهای امروزی ،فرودگاهها میباشند.باندها بسیار آسیب پذیر و حفاظت از آنها هم بسیار مشکل میباشد.مثلا برخورد یک بمب یا راکت به باند و ایجاد یک حفره ی کوچک اند را تا چند ساعت غیر قابل استفاده میسازدو در واقع با بمباران یک فرودگاه میتوان پایگاهی را فلج نمود.ضمنا لزوم استفاده از باند تمرکز هواپیماها را در یک محل الزامی میسازد و این خود آسیب پذیری را بیشتر مینماید.بطوری که در همان ابتدای جنگ 1967 مصر و اسراییل در یک حمله ی غافل گیرانه توسط اسراییل ؟تمام فرودگاههای مصر که در دسترس بود بشدت بمباران گردید ونیروی هوایی مصر عملا فلج شد و نتوانست از هواپیماهای خود استفاده نماید ودر نتیجه جنگ بسود اسراییل پایان یافت

هواپیماهای قائم پرواز به باند نیاز ندارند بنابراین میتوان آنها را در دسته های کوچک در نقاط مختلفی که هیچ گونه شباهتی به فرودگاه نداشته باشد مستقر نمود.این قرار گاه ها میتواند حتی در میان جنگل یا در دل کوهستان جایئکه دشمن گمان آنرا هم نمیبرد باشد.هواپیمای حمل و نقل قائم پرواز میتواند نیرو های پیاده نظام را بجای هلیکوپتر و در مقیاس بسیار وسیع تر و سریعتر در مناطق مورد نظر پیاده کند و به این ترتیب به نیرو های پیاده تحرک تاکتیکی بسیار زیادی ببخشد.

قائم پروازها در میان کشورهائیکه ناو هواپیما بر دارند محبوبیت ویژه ای کسب کرده است زیرا مشکل نشستن و بر خاستن هواپیماها از عرشه ،که کار فوق العاده سختی میباشد با استفاده از هواپیما ی عمود پرواز حل شده و بسادگی انجام میپذیرد
شروع برنامه:

در حدود سالهای1966 کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی«ناتو» تصمیم به ساختن ئ استفاده از هواپیماهای عمود پرواز(وی.تی.او.الV.T.O.L)یا هواپیمای باند کوتاه(اس.تیواو.الS.T.O.L)را که فقط احتیاج به یک باند کوتاه داشت گرفتند.

در این مدت تمام کشورهای عضو این پیمان از جمله آلمان غربی،فرانسه،آمریکا و انگلستان تلاش زیادی برای ساختن چنین هواپیمایی نمودند.باید اضافه کرد که حتی کشورهای عضو پیمان ورشو یا بلوک شرق نیز از کوشش در این راه مستثنی نبوده و تلاش های تحسین بر انگیزی کرده و ساخته های موفقیت آمیزی نیز داشته اند.

ولی از آنجا که طرح کمپانی هاکر سیدلی (Hawker Siddely) در میان تمام طرحهایی که تا آن زمان در دنیا ساخته شده بود موفق تر و عملی تر بوده است.که به معرفی آن که هاریر(Harrier)نام دارد میپردازیم

شرح دو واژه
واژه های وی.تی.او.ال از حروف انگلیسی اول کلمات(Vertical Take Off Landing)گرفته شده که معنای آن نشستن و بر خاستن عمودی میباشد و واژه اس.تی.او.ال نیز از عبارت(Short Take Off Landing)گرفته شده که معنای آن نشستن و برخاستن سریع و کوتاه میباشد.این دو واژه از این رو شرح داده شد که ما بین خلبانان و علاقمندان پرواز در ایران مورد استعمال دارد.

هاریرنوعی جغد برای شکار خرگوش!)

اولین مدل هواپیمای هاریر پی 1127 (p_1127_Harrier) نام داشت که در 31 اوت 1966 اولین پرواز خود را انجام داد.هاریر ابتدا به منظور انجام ماموریتهای ضربتی (هوا به زمین) و اکتشافی در نظر گرفته شده بود و میتوانست در مقرهای زیر بال خود مقداری مب و راکت حمل نماید.نمونه ی اولیه هاریر مجهز به یک موتور توربو فن پگازوس 5(peagasus 5)با حداکثر 18000 پوند فشار استاتیک بود.این مدل 720 مایل در ساعت سرعت داشت و مداومت پرواز آن 30 دقیقه بود و میتوانست در مدت 4 دقیقه ود را به 5000 پایی زمین برساند و سقف پرواز آن به 60،000 پا میرسید.

هاریر در چندین مدل تا بحال ساخته شده و بتدریج توانایی های لازم برای انجام ماموریت های مختلف را بدست آورده است،آمریکا که خود بزرگترین سازنده ی هواپیماست ،اقدام به خرید هواپماهای هاریر از انگلیس مینمود تا اینکه کمپانی مک دانل داگلاس پروانه ی تولید این هواپیما را بدست آورد.

ساخته های مک دانل داگلاس در نیروی دریایی امریکا ای .وی.8 (A.V.نامیده شد.این مدل به دو موشک سایدویندر مجهز شد و قادر به انجام ماموریتهای رهگیری نیز میباشد.


بعدها مک دانل داگلاستغییرات دیگری در طرح های هواپیما داد که از جمله طرح بالهای جدید که این نمونه ای.وی.16 (A.V.16)نام گرفت و مجهز به موتور پکازوس-15(Pegausus 15) که قدرت آن 5 هزار پوند بیش از نمونه قبلی بود.

وزن خالی نمونه ی اولیه 12600 پوند و وزن مدل جدید 13200 پوند است و حداکثر وزن آن هنگام برخاستن از 21500 به 28000 افزایش یافت؛سرعت نیز از 96 صدم ماخ به 98 صدم ماخ رسید.(ماخ سرعت صئت میباشد)
اکنون هاریرBritish Aerospace Sea Harrierرا انگلیس میسازد ودر ارتش بریتانیای کبیر و هند مورد استفاده قرار میگیرد که مشخصات آن در زیر آمده.

همچنین هاریرMcDonnell Douglas AV-8B Harrier IIتوسط مک دانل داگلاس اریکایی تولید میشود که علاوه بر امریکا در انگلیس،اسپانیاوایتالیا نیز استفاده میشود.مشخصات این هواپیما هم در ادامه آمده است!
هاریر چگون از زمین بر میخیزد!!!
زیر بال هاریر،در محل اتصال بال به بدنه،چهار اگزوز وجود دارد این اگزوزها دهانه خروج گازهایی است که از موتور خارج میشود و میتوانند تا 90 درجه تغییر جهت دهند بدین معنی که میتوانند عمود بر زمین یا موازی زمین قرار گیرند.وقتی اگزوزها عمود بر زمین هستندو خلبان فشار را زیاد میکند نیروی عکس العمل خروج گاز افزایش میابد ؛ در این هنگام هواپیما از زمین به آرامی بلند میشود.
خلبان بتدریج اگزوزها را با محور طولی هواپیما موازی میکند و در نتیجه هواپیما به جلو حرکت کرده و بتدریج سرعت میگیرد تا وقتیکه اگزوزها کاملا موازی شوند که این همزمان با وقتی خواهد بود که هواپیما سرعت لازم خود را بدست آورده و دیگر مانند هواپیماهای معمولی پرواز خواهد نمود
فرود هاریر:
در موقع فرود هاریر ،خلبان از مسافتی که بستگی به سرعتش دارد در ارتفاع کم شروع به عمود کردن اگزوز هایش میکند بوریکه وقتی بنقطه مورد نظر برای نشستن رسید؛اگزوزها کاملا بر زمین عمود شده و سرعت نیز صفر شده باشد.در این حالت هواپیما در نزدیکی زمین.جائیکه خلبان مایل بوده است ثابت خواهد ماند.
اگر احیانا خلبان کم تجره بوده باشد و نتواند دقیقا در جائیکه مایل بوده هواپیما را بیحرکت نماید یا پس از توقف کامل در هوا محل فرود را مناسب تشخیص ندهد و بخواهد همانطوریکه در نزدیکی زمین ایستاده اندکی به یکی دیگر از جهات تغییر جا دهد،میتواند این کار را بکمک پره هایی که در دهانه ی چهار اگزوز ش کار گذاشته شده و بنا به نیاز خلبان و فرمان او قابلیت تییر جهت دارد انجام دهد.این عمل را خلبانها هاورترن میگویند.
خلبان پس از رسیدن بروی محلیکه آنجا را مناسب تشخیص داد بتدریج از فشار گازهای موتور کاسته و هاریر را به آرامی بر روی زمین مینشاند


رهگیری و جنگ هوایی:
تا مدتها تصور میشد تغییر سمت اگزوزها فقط در موقع نشستن و بر خاستن مفید است ولی به طور اتفاقی،توسط آزمایشاتی که اولین بار خلبانان باهوش ولی بازیگوش در هوا با تغییر سمت اگزوزها انجام دادند؛کشف شد که میتوتن به مانورهای بینهایت مهمی دست زد که امجام آن برای هواپیماهای دیگر امکان ندارد.بعنوان مثال با منطبق کردن اگزوزها بر شعاع دایره گردش میتوان دایره چرخیدن را بسیار تنگ نمود و به آسانی پشت سر هواپیمای دشمن قرار گرفت.و یا با عوض کردن جهت اگزوزها سرعت را سریعا کم نمود و با یک چرخش سریع پشت سر دشمن قرار گرفت و او را در دام موکهای هوا به هوا انداخت.
کاهش سرعت هاریر میتواند تا 90 ناتیکال مایل باشد و این در مقایسه با جنگنده های همطرازش بزحمت میتواند سرعت خود را تا 150 ناتیکال مایل پایین بیاورند،اهمیت ویژه اش معلوم میشود.با بهره گیری از این امتیاز اگر هاریر توسط خلبان ماهری هدایت شود،مانورهای آن برای دشمن تقریبا غیر قابل پیش بینی و چاره اندیشی خواهد بود.
در آزمایشات با استفاده از تغییر جهت اگزوزها توانسته اند در مدت 10 ثانیه سرعت هاریر را از 605 ناتیکال مایل به 370 ناتیکال مایل کاهش دهند.و در ظرف 15 ثانیه سرعت آنرا از 200 مایل به 300 مایل رسانند و همچنین در 26 ثانیه از سرعت 400 ناتیکال مایل به سرعت 500 ناتیکال مایل دست یابندهر ناتیکال مایل 1850 متر است) هاریر در ماموریتهای رهگیری و ضربتی هوا به زمین نیز بخوبی از عهده آزمایشات برآمده!


منبع مجله هوايي

[salar_jetline 5]

لينك عكسا هست ولي خودش نيست icon_frown

[arshya4171 42]

در حدود سالهاي 1966كشورهاي عضو پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) تصميم به ساختن و استفاده از هواپيماهاي عمود پرواز (vertical tack off & landing: V.T.O.L) يا هواپيماي باند كوتاه

(short tack off & landing: S.T.O.L) را گرفتند. در اين مدت تمام كشورهاي عضو اين پيمان از جمله آلمان غربي و فرانسه و آمريكا و انگلستان تلاش زيادي براي ساختن چنين هواپيمايي نمودند

حتي كشورهاي عضو پيمان ورشويا بلوك شرق نيز از كوشش در اين راه مستثني نبوده و تلاشهاي تحسين برانگيزي كرده و ساخته هاي موفقيت آميزي نيز داشته اند.

ولي از آنجا كه طرح شركت هاكر سيدليHawker Siddely در ميان تمام طرح هايي كه تا آن زمان در دنيا ساخته شده بود موفقتر و عملي تر بود. اولين مدل هواپيماي P.1127 Harrier نام داشت كه در 31
اوت 1966 اولين پرواز خود را انجام داد.




هاربر ابتدا به منظور انجام ماموريت هاي ضربتي(هوا به زمين) و اكتشافي در نظر گرفته شده بود و مي توانست در مقرهاي زير بال خود تعدادي بمب و راكت حمل نمايد.

نمونه اوليه هارير مجهز به يك موتور توربو فن پگازوس 5 (peagasus 5) با حداكثر 18000 پوند فشار استاتيك بود. اين مدل 720مايل در ساعت سرعت داشت و مداومت پرواز آن 30 دقيقه بود و ميتوانست

در مدت 4 دقيقه خود را به 5000 پايي زمين برساند و سقف پرواز آن به 60000پا مي رسيد.





هارير در چندين مدل تا بحال ساخته شده و به تدريج توانايي هاي لازم براي انجام ماموريت هاي مختلف را بدست آورده است. آمريكا كه خود بزرگترين سازنده هواپيماست اقدام به خريد هواپيماهاي

هارير از انگليس مي نمود تا اينكه مك دانل داگلاس پروانه توليد اينهواپيما را بدست آورد.



اكنون هارير british Aerospace sea Harrier را انگليس مي سازد و در ارتش بريتانياي كبير و هند مورد استفاده قرار ميگيرد. همچنين هارير McDonnell Douglas AV-8B Harrier II توسط مك دانل

داگلاس آمريكا توليد ميشود كه علاوه بر آمريكا در انگليس و اسپانياو ايتاليا نيز استفاده مي شود.

[Electro_officer 13,797]

دستت درد نکنه اگر در مورد چگونگی عملکرد و سیستمش هم توضیح میدادی خیلی خوب می‌شد icon_cheesygrin

[RezaKiani 1,940]

خروجی موتورش جوری ساخته شده که زاویه اش تغییر می کنه. الان هم فکر کنم در انگلیس از رده خارج شده و قراره اف35 جاشو بگیره. نکته جالب درباره اش اینه که در جنگ فالکند هیچ کدومشون در داگ فایت سقوط نکردند.

[SUPERASSAULT 14]

در آن زمان داراي سقف پروازي بالايي بوده است در ضمن سوخوي 35 هم خروجي موتورش تا حد كمي تغيير ميكنه كه توي مانورپذيريش خيلي تاثير داره icon_cheesygrin

[mhm 651]

قیمت این جنگنده در سال 1992 25 میلیون دلار بود... (قیمت بالاییهicon_cheesygrin)

[arshya4171 42]

چيزي كه مهمه تكنولوژي عمود پروازها مال 40 سال پيشه