سه ویژگی تکنیک اصلی پدافند هوایی ایران برای شناسایی هواپیما های رادار گریز

[Morteza313 286]

هو اول النور


در ابتدای دهه 90 و با معرفی جنگنده F-117 Night Hawk نیروهای پدافندی جهان با مفهوم جدیدی به نام پنهانکاری آشنا گشتند. فناوری پنهانکاری در زبان ساده مجموعه اقداماتی است که در یک سیستم ( مانند هوا پیما یا کشتی) برای جلوگیری از کشف آن سیستم به وسیله سامانه های راداری یا اپتیکی طرف مقابل صورت می پذیرد. در مقام پنهانکاری از دید رادارهای دشمن، فناوری پنهانکاری شامل دو تکنیک عمده است، نخست طراحی خاص هندسه بدنه جنگنده برای انحراف امواج راداری به طوری که امواج منعکس شده از جنگنده به سمت رادار دشمن باز نگردند و دوم استفاده از موادی که انرژی امواج راداری را به در بدنه جنگنده به گرما تبدیل کرده و از بین می برند، در فناوری پنهانکاری متداول در جهان تکنیک نخست مسئول کاهش 80 درصدی سطح مقطع راداری و تکنیک استفاده از مواد جاذب انرژی رادار مسئول کاهش 15 تا 20 درصد باقی مانده هستند ( سطح مقطع راداری هیچ جنگنده ای واقعا به صفر نمی رسد).


فناوری پنهانکاری

در درگیری های سال 1999 در بالکان، با انهدام یک فروند جنگنده F-117 و وارد شدن آسیبهای شدید به یک فروند دیگر در اثر شلیک موشکهای هدایت راداری، ضعفهای مهمی از این سامانه ها آشکار گشت. از جمله مهمترین این ضعفها آسیب پذیری این جنگنده ها در برابر رادارهای با طول موج بسیار بلند بود.


جنگنده F-117 سرنگون شده

در دهه 60 و اوایل دوران موشکهای پدافندی زمین به هوا اکثر این سامانه ها از رادارهای با طول موج بلند ( باندهای VHF وUHF یا اصطلاحا باندهای متریک) برای شناسایی جنگنده های دشمن در فواصل دور استفاده می نمودند که با توجه به دقت نسبتا پائین این رادارها به دلیل فرکانس پائین به تدریج و در طی دهه های 80 و 90 با رادارهای با طول موج کمتر و با فرکانس بالاتر ( و در نتیجه دقت بالا تر) جایگزین گردیدند. در در گیری های بالکان مشخص شد که انحناهای خاص بدنه جنگنده های پنهانکار تنها در برابر امواج با طول موج کوتاه کار آمد می باشند و امواج با طول موج بلند به راحتی قادر به شناسایی این جنگنده ها هستند. با بررسی نتایج تجاوز و لشگر کشی ناتو به بالکان و تحلیل نتایج آن توسط سه رقیب استراتژیک غرب یعنی ایران، روسیه و چین رادارهای قدیمی باند متریک از انبارها خارج شده و اینبار با استفاده از تکنولوژی های نوین مانند مدارهای حالت جامد، پروسسورهای پیشرفته و پر سرعت و قطعات دیجیتالی دقت این رادارها و توانایی مقابله آنها با جنگ الکترونیک دشمن به شدت افزایش یافت.


رادارهای قدیمی باند متریک

همانطور که اشاره شد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران هم به سرعت به استفاده از این سیستمهای راداری روی آوردند، استراتژی نیروهای مسلح بر مبنای خریداری تعدادی از پیشرفته ترین رادارهای جهان مانند رادارهای آرایه فازی نبو ( ارتفاع بالا) و کاستا (ارتفاع پائین) برای رفع نیاز فوری و انجام پژوهش های داخلی برای ساخت رادارهای بومی ( که منجر به تولید رادارهای پیشرفته داخلی مانند رادار مطلع الفجر با برد 250 کیلومتر گردید ) بنا شد. فارغ از مشخصات فنی این رادارها این رادارها دارای سه ویژگی منحصر به فرد ذاتی هستند که ارزش خارق العاده ای به آنها در میدان نبرد میدهد:


رادار مدرن نبو

1-عدم توانایی جنگنده های دشمن در اخلال الکترویکی:
اخلال الکترونیکی یا جنگ الکترونیک به صورت معمول با تولید امواج مشابه امواج رادار دشمن و اشباع رادار رهگیری کننده صورت می پذیرد ( مانند عمل نور فلاش دوربین عکاسی که با تولید نور زیاد برای دقائقی موجب کوری موقت چشم می گردد). اما برای تولید امواج باند متریک به آنتنهایی با پهنای چندین متر نیاز است، و جنگنده های عادی دشمن کیان اسلامی مانند EF-18G گراولر که برای کور کردن رادارها در هنگام حمله استفاده می شوند به صورت ذاتی قادر به حمل این آنتنها ( به دلیل حجم بالای انتن) نیستند و ایجاد اخلال در این رادارها تنها از هواپیماهای بسیار بزرگ مانند نمونه های تغییر یافته هواپیمای C-130 ساخته است، با تجه به بزرگی این نوع هواپیما ها و شرایط خاص پروازی آنها مانند مانور پذیری کم و سطح مقطع فوق العاده بالا که به راحتی طعمه موشکهای زمین به هوا می گردد، از هواپیما هایی مانند C-130نمی توان در عملیتهای تهاجمی ضربتی استفاده نمود چون اولا موجب از بین رفتن اصل غافلگیری گردیده و ثانیا به سرعت رهگیری و منهدم می گردند. لذا استفاده از این رادارها باعث می شود تا استفاده از جنگ الکترونیک (به عنوان چشم امید ایالات متحده در صحنه نبرد) در یک حمله ضربتی ( برای مثال به تاسیسات هسته ای ) منتفی گردد.


جنگنده های جنگ الکترونیک

2-عدم توانایی موشکهای ضد رادار در رهگیری این رادارها:
یکی از مهمترین تاکتیکهای نیروهای غربی برای غلبه بر پدافند هوایی و اجرای حملات هوایی استفاده از موشکهایی مانند AGM-88 HARM میباشد. این موشکها با ردیابی امواج راداری منبع این امواج که رادار پدافندی است را رهگیری کرده و با اصابت به آن سیستم پدافندی را نابود می سارند، در این موشکها هم به دلیل اندازه بسیار بزرگ انتن مورد نیاز برای رهگیری رادارهای باند متریک، رهگیری این رادارها امکان پذیر نمی باشد لذا امکان سرکوب پافند دفاع هوایی خودی با استفاده از این رادراها منتفی می گردد.


شلیک یک موشک ضد رادار از یک جنگنده F-16

3-امکان شناسایی اهداف کوچک:
آخرین راه نیروهای غربی برای غلبه بر سیستمهای پدافندی و اجرای حملات ضربتی استفاده از تسلیحات دور ایستا مانند موشکهای کروز با برد زیاد یا بمبهای بالدار با برد بلند می باشد، اما با توجه به طول موج بلند رادارهای متریک این بمبها و موشکهای کوچک که از فواصل دور پرتاب می ردند در برخورد با امواج این رادارها به دو قزبی هاب بزرگ تبدیل شده و امواج را به شدت به سوی رادار بر می گردانند، لذا رادارها علاوه بر توانایی در گیری با این بمبها و موشکها می توانند بین 10 تا 15 دقیقه قبل از اصابت به نیروها و واحدهای خودی هشدار دهند و با جابجایی واحدها مانع از برخورد شوند.


یک موشک کروز کوچک درحال پرواز

[Morteza313 286]

این مقاله تکست ضعیفی داره، برای عموم نوشته شده نه دوستانی که از مسائل مطلع هستند

چند وقت پیش برای یکی از سایتهای خبری نوشتمش .. بعد ترسیدن ملت،

گفتن حفا میاد به جرم افشای اطلاعات محرمانه می گیردمون!

[Armanmodern 238]

نکات جالبی بودند. متشکرم.
سوالی که برای من مطرح شده اینه که چطور میشه این رادارها را با سیستم های پدافندی موشکی هماهنگ کرد؟ منظور توانایی ایران در هماهنگ سازی این رادارها با سیستم هایی چون S-200 و هاوک و یا سام-6 هست.

[mahdavi3d 14,067]

مختصر و مفيد.
متشكرم.
دوستان مطلع نقد و بررسي كنند...

[msta 3]

خیلی ممنون جالب بود اگه میشه درباره رادارهای ایرانی اطلاعات تازه بنویسید اللخصوص رادار کیهانی با برد بلند

[mortezave 1]

خوب بود. ادامه بدین

[iran_zamen58 73]

خیلی جالب بود
دستت درد نکنه

[A-10 4]

عالی بود ولی خیلی کوتاه بود و خیلی کلی

[suncry4 23]

خیلی خوب بود
از این مطالب باز هم بزارین

[aligm 0]

جالب بود.

[Dezchilds 1,269]

مرسی از زحمتی که کشیدید.[/i]

[Aspahbod 2,776]

خیلی خوب بود آقا مرتضی. فقط مشکل اینه که این رادار ها نمیتونن به تنهایی موشک رو هدایت کنن چون همون طور که گفتین دقتشون پایینه. به علاوه برد این ها در شناسایی پرنده های رادار کریز کم میشه.

یه نکته ی دیگه هم هست که ربطی به موضوع مقاله نداره. اگه دوست دارین میتونید ای مقاله رو برای استفاده ی عموم آزاد بزارین (و اگه اینو پایینش بنویسین بهتره). اگر هم نه بهتره بنویسین حق نشر "بدون مجوز نویسنده" یا "ذکر نام نویسنده" مجاز نمیباشد که یه وقت خدای نکرده اینو به اسم خودشون کپی نکنن.

[generalx 212]

این جور تاپیک بهتره مختصر و مفید اما همه ما می دونیم که به این سیستم ها نمیشه اطمینان کرد ودلخوش اونها شد باید از چند سیستم با فرکانس مختلف و مقاوم استفاده کرد

[nepton 703]

دوست عزيز 117 با ديد مسلح شناسايي شد نه رادار اينو ميدونستي.

[worior 25,825]

دوست عزيز 117 با ديد مسلح شناسايي شد نه رادار اينو ميدونستي.

آفرین ! بعد از شناسایی شدن با چشم موشک رو با نیروی عشق هدایتش کردن و با قدرت ذهن کوبیدنش به اف 117 ...