شرح و تفصیل نبرد نهر خازر و قتل عبیدالله بن زیاد

[ramtin_shahab7 67]

بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین انه خیر ناصر و معین
اللهم صلی علی سیدنا و نبینا محمد بن عبدالله و آله اطیبین و اطهرین


با سلام
احساس کردم بخش جنگهای مسلمین خیلی مظلوم مونده ، از امروز سعی میکنم مطالبی در این باره ارسال کنم،باشد که مقبول دوستان افتد

قبل از هر چیز یه خواهشی از دوستان دارم
اگه قصد نقد این مقاله رو دارین لطفا به چیزی غیر از سریال مختار اشاره کنید ،چون خود فیلم مختار به تنهایی منبع نیست و از کتب تاریخی بهره گرفته و به قول جناب رجبی دوانی،70% واقعیت تاریخی داره

به هر حال منابعی که حقیر استفاده کردم در ذیل مقاله آورده شده،البته منابع در برخی موارد با هم تناقض دارن و ما هم نمیتونیم بگیم کدوم یک صد در صد صحیح است،اما سعی کردم معقول ترین روایت رو بیارم

به طور مثال روایتی که فیلم مختار از عمیر بن حباب نشون میده با روایتی که در این مقاله خواهید دید به شدت متفاوت است.


[color=green][size=24]جنگ نهر خازر[/size][/color]

[color=blue]زمان:[/color]
[color=green] دهم محرم الحرام سال 67 هجری قمری،مطابق با هجدهم امرداد سال 65 هجری خورشیدی[/color]


[color=blue]مکان:[/color]
[color=green]منطقۀ خازر ،نزدیک موصل[/color]


[color=blue]علل جنگ:[/color]
[color=green]تلاش برای قصاص قاتلین حضرت حسین بن علی علیهما السلام
تلاش بنی امیه برای بازپس گیری حجاز و عراق
تصرف موصل توسط عبیدالله بن زیاد
[/color]

[color=blue]نتایج جنگ:[/color]
[color=green]پیروزی قاطع سپاه مختار ثقفی
به قتل رسیدن جمع کثیری از فرماندهان سپاه بنی امیه و برخی جنایتکاران فاجعۀ کربلا
فتح موصل و منطقه موسوم به جزیره توسط ابراهیم بن مالک اشتر[/color]


[color=blue]جنگندگان: [/color]
[color=green]سپاه مختار بن ابوعبید ثقفی__سپاه شام اموی[/color]


[color=blue]افسران بلند پایه سپاه مختار بن ابوعبید:[/color]
[color=green]ابراهیم بن مالک اشتر نخعی(فرمانده کل سپاه)
علی بن مالک جشمی(مقتول در نبرد)
قرة بن علی بن مالک جشمی(مقتول در نبرد)
سائب بن مالک اشعری
علی بن ورقاء
طفیل بن لقیط نخعی
سفیان بن یزید ازدی
احمر بن شمیط[/color]


[color=blue]افسران بلند پایه سپاه بنی امیه:[/color]
[color=red]عبیدالله بن زیاد بن ابیه(فرمانده کل سپاه)(مقتول در نبرد)
حصین بن نمیر سکونی(مقتول در نبرد)
شرحبیل بن ذی کلاع(مقتول در نبرد)
عمیر بن حباب
ابن حوشب(مقتول در نبرد)
عبدالله بن ایاس سلمی(مقتول در نبرد)
غالب باهلی(مقتول در نبرد)[/color]


[color=blue]تعداد نیروهای سپاه مختار:[/color]
[color=green]بیست هزار نفر[/color]


[color=blue]تعداد نیروهای سپاه بنی امیه:[/color]
[color=red]به روایتی 60 هزار و به روایت دیگر 83 هزار نفر[/color]


[color=blue]تلفات سپاه مختار بن ابوعبید ثقفی:[/color]
[color=green]سبک[/color]


[color=blue]تلفات سپاه بنی امیه:[/color]
[color=red]بسیار سنگین(حین نبرد و حین فرار که در نهر خازر غرق شدند)[/color]



حضرت امیر در خطبه ای خطاب به عثمان بن عفان میفرمایند که:به خدا سوگند مى دهم نكند پيشواى مقتول اين امت باشى، زيرا سابقاً گفته مى شد:«در اين امت پيشوايى كشته خواهد شد كه با كشته شدن او راه كشت و كشتار تا قيامت به روى اين امت بازمى گردد، و امور امت را بر امت مشتبه سازد، و فتنه را در ميان آنان مى گستراند، در آنوقت حق را از باطل تشخيص نمى دهند، و در آن فتنه موج مى زنند چه موجى، و آشوب مى نمايند چه آشوبى!»

در خطبه ای دیگر راجع مروان بن حکم میفرمایند:امت از او و فرزندانش روزهای خونین را خواهند دید

جنگهای داخلی فراوانی که در دوره حاکمیت فرزندان مروان امت اسلام را در نوردید و به یک مسئله عادی تبدیل شده بود را میتوان مصداق این خطبه ها نامید

و اما بعد...

[size=18][color=darkblue]پیش زمینه[/color][/size]

قیام مختار ثقفی از ابتدا با شعار یا لثارات الحسین و با هدف اعلانی خونخواهی از قاتلین حضرت حسین علیه السلام آغاز شد
شب سه شنبه 12 ربیع الاول سال 66 هجری قمری(مهر ماه سال 64 هجری خورشیدی) ابراهیم بن مالک اشتر نخعی ،ایاس بن مضارب،رئیس پلیس کوفه را به قتل رساند و مختار این واقعه را اول الفتح و اول الظفر نامید و دستور آغاز قیام را داد،در جنگ شهری که رخ داد سپاهیان مختار پیروز شدند،مردم کوفه با مختار بیعت کردند و او بر کل کوفه و سرزمین های اطراف آن(به جز بصره که مصعب بن زبیر در آنجا حکومت میکرد) تسلط یافت. ،مختار کارگزاران خویش را برای مناطقی مانند: ارمینیه، آذربایجان، ری، ماهین و اصفهان معیّن کرد و شروع به جمع آوری خراج نمود

در این حال عبدالملک بن مروان،خلیفه وقت بنی امیه،موفق شده بود به اوضاع شام و مصر سر و سامان دهد،اما عراق و حجاز و بخشی از ایران در دست آل زبیر و مختار بود،عبدالملک بن مروان از جدا شدن عراق از مرکز خلافت(دمشق) به شدت نگران بود. بنا بر این پس از سر و سامان دادن به اوضاع مصر و شام سپاه نیرومندی بالغ بر چند ده هزار مرد جنگی تشکیل داد و فرماندهی این سپاه را بر عهده عبیدالله بن زیاد گذاشت،اهداف این سپاه نابودی مختار بن ابوعبید ثقفی و مصعب بن زبیر در عراق و در نهایت نابودی قوای عبدالله بن زبیر در حجاز بود، عبدالملک مروان به عبیدالله بن زیاد اختیار تام داده بود و اختیار تمام سرزمینهایی که بر آنها مسلط خواهد شد را بر عهده وی گذاشته بود

اوایل،سپاه مذکور در منطقه موسوم به جزیره با بخشی از کارگذاران عبدالله بن زبیر مشغول نبرد شد و همین مسئله منجر شد که فعلا به سرزمینهای تحت نفوذ مختار وارد نشود،اما پس از شکست دادن عاملین عبدالله بن زبیر در جزیره و فتح منطقه موسوم به جزیره(جزیره منطقه ای قدیمی است که در عراق کنونی واقع شده است)متوجه موصل شد که تحت نفوذ مختار قرار داشت و به سمت موصل حرکت کرد،عـبدالرحمـان بن سعـيد ،عامل مختار در موصل ،این شهر را ترک کرد و به تکریت رفت و به مختار نامه ای نوشت و وضعیت را شرح داد،مختار سپاهی 3 هزار نفری به سرکردگی یزید بن انس را به مصاف عبیدالله بن زیاد فرستاد، ابن زیاد توسط جواسیس خود از تعداد سپاهیان یزید ابن انس با خبر شد و روزهای هشتم و نهم ذی حجه سال 66 هجری قمری مطابق با هفده و هجده تیر ماه سال 65 هجری خورشیدی،دو سپاه کوچک را به مصاف آنها فرستاد ،هر دو بار سپاه یزید بن انس پیروز شد و فرماندهان سپاه اموی(ربیعة بن مخارق و عبدالله بن حمله)کشته شدند،یزید بن انس بر اثر بیماری درگذشت و فرمانده جدید سپاه مختار(ورقاء بن عازب) دستور بازگشت به کوفه را صادر کرد،زیرا ابن زیاد با دست کم گرفتن توان سپاهیان مختار تنها دو سپاه کوچک را به جنگ سپاهیان یزید بن انس فرستاده بود و سپاه مختار با این تعداد کم و با توجه به درگذشت فرمانده سپاه به هیچ عنوان یارای مقابله با سپاه اصلی بنی امیه را نداشتند
مختار از این واقعه با خبر شد و ابراهیم بن مالک را با 7 هزار نفر به کمک ورقاء بن عازب فرستاد تا به جنگ ابن زیاد بروند،اما اواسط ذی حجه سال 66 قمری(اواخر تیر ماه سال 65 هجری خورشیدی)شورشی در کوفه رخ داد و ابراهیم برای سرکوب این شورش به کوفه بازگشت و موفق به سرکوب شورشیان شد

[size=18][color=darkblue]حرکت به سمت خازر و مسائل پیش از نبرد[/color][/size]

سر انجام در تاریخ 22 ذی حجة الحرام سال 66 هجری قمری مطابق با 31 تیر ماه سال 65 هجری خورشیدی سپاهی بیست هزار نفری به فرماندهی ابراهیم بن مالک اشتر نخعی به قصد فتح موصل و جزیره و به قتل رساندن جمعی از جنایتکاران فاجعۀ کربلا از کوفه خارج شدند،گفتنی است که بخش بسیار زیادی از سپاهیان ابراهیم بن مالک اشتر را ایرانیان تشکیل میدادند

مختار و جمعی از سران سیاسی، سپاه ابراهیم بن مالک اشتر را تا دیر عبدالرحمن همراهی کردند،

مختار به ابراهیم بن مالک سه توصیه کرد و سپس با وی خداحافظی کرد
این توصیه ها عبارت بودند از:
1.خدا را در آشکار و پنهان فراموش نکن
2.به سرعت حرکت کن تا سپاه ابن زیاد به سمت بلاد ما نزدیک نشود
3.هر گاه به دشمن رسیدی،امانشان نده،حتی اگر در شب به آنها رسیدی و ممکن بود ،شبانه بر آنها بتاز

ابراهیم بن مالک به سمت هدف حرکت کرد ،تمام مسیر به صورت منظم و با صف طی میشد و طفیل بن لقیط نخعی نیز طلایه دار سپاه بود و با سوارانش جلوتر از بقیه حرکت میکرد تا این که حین دیدن لشکر بنی امیه،سایرین را خبردار کند،

سرانجام سپاه ابن زیاد توسط طفیل بن لقیط دیده شد و سپاه ابراهیم بن مالک در نزیک روستای بارشیا اردو زد،سپاه بنی امیه نیز نزدیک ساحل نهر خازر اردو زند
بنا بر این دو سپاه در نزدیکی هم قرار گرفتند

موقعیت جغرافیایی سپاه جناب ابراهیم بن مالک اشتر از هر نظر بر سپاهیان بنی امیه برتری داشت زیرا ابراهیم جای بلندی را که مشرف بر سپاه شام بود برگزیده بود و این مسئله زمینه ی کمین و شبیخون بر دشمن را فراهم آورد این مسئله با توجه به برتری عددی سپاه بنی امیه به شدت در پیروزی سپاهیان ابراهیم بن مالک نقش مؤثری ایفا کرد،اما سپاه ابن زیاد در ساحل نهر خازر اردو زده بود که اقدامی ناصحیح بود، زیرا محاصره ی سپاه را برای دشمن آسان می کرد و در موقعیت لجستیکی سپاه به شدت اثر منفی میگذاشت و توان تحرک پذیری سپاه را نیز کاهش میداد. در انتها نیز این مسئله باعث شد که جمع بسیاری از فراریان سپاه ابن زیاد در نهر خازر غرق شوند

در شب عاشورای سال 67 هجری قمری(18 امرداد سال 65 هجری خورشیدی)،طرفین آگاه بودند که فردا ،روز نبرد خواهد بود

سپاه شام در نبردهای پیشین،مانند صفین و ساباط مدائن و... به اتحاد و عدم تفرقه مشهور بود،این مسئله دلایل زیادی داشت که بنده در وبلاگ صلح الحسن به دلایل این مسئله اشاره کرده ام، اما پس از مرگ یزید،تفرقه وارد شامات شد و در نبرد نهر خازر یکی از دلایل شکست سپاه شام،تفرقه ای بود که بین قیسیان و یمانیان سپاه شام اتفاق افتاده بود( جریان از این قرار بود که در منطقه ای از شام نزدیک دمشق به نام مرج راهط در سال 65 هجری قمری نبردی بین قیسیان و یمانیان اتفاق افتاد. در آن جنگ، ضحاک بن قیس فهری که از مخالفین مروان بن حکم بود، کشته شد و مروان به خلافت رسید)بنا بر این قیسیان ِ سپاه بنی امیه در شب قبل از جنگ نهر خازر توطئه ای انجام دادند تا انتقام کشته شدگان خود در نبرد مرج راهط را بگیرند

پس دو تن از رهبران قیسی سپاه عبیدالله بن زیاد،که یکی از آنان عمیر بن حباب،فرمانده جناح چپ لشکر بنی امیه بود،شب پیش از نبرد به بهانه مذاکره برای جلوگیری از وقوع جنگ بین دو گروه مسلمان وارد سپاه ابراهیم بن مالک اشتر شدند و با وی مذاکراتی انجام دادند

پس از این که ابراهیم از نیت عمیر بن حباب و همراهش با خبر شد، عمیر بن حباب،سخنی خطاب به ابراهیم گفت که برای درک نقش ایرانیان حائز اهمیت است، وی خطاب به ابراهیم اشتر گفت: .((از وقتی وارد اردوگاه تو شدم غمگین شدم،زیرا هیچ کس را ندیدم که به زبان عربی سخن بگوید(همه ایرانی بودند) ابراهیم خطاب به وی گفت: .((به خدا قسم که اگر یک لشکر مورچه داشتم نیز به نبرد بنی امیه میرفتم،چه رسد به این ایرانیان که در جنگ با بصیرت هستند و زمانی مرزداران قدرتمند امپراطوری عظیمی بودند و در سوارکاری و پیاده جنگیدن بسیار ماهر هستند و من سوارگان را با سواران، و پيادگان را با پيادگان، وارد نبرد خواهم کرد و پيروزي از جانب خداست))

ابراهیم بن مالک برای تست کردن صداقت عمیر بن حباب،از وی چنین سوالی پرسید: ..(( تعداد شامیان از ما بیشتر است،آیا دور تا دور خود خندق حفر کنیم تا شامیان را خسته سازیم و پس از چند روز مقاومت آنان را شکست دهیم؟))
عمیر بن حباب به وی گفت: ((هرگز این کار را نکن زیرا دشمن آرزو دارد که شما اين کار را بکنيد و چون تعداد آنان از شما بیشتر است پس در جنگ طولانی و فرسایشی،پیروزی با آنان است و این یک مسئله بدیهیست که در جنگ طولاني، سپاه کوچک در مقابل سپاه بزرگ توان مقاومت نخواهد داشت، پس مانند صاعقه به دشمن حمله کنید و چنان رعب و وحشتی در دل آنان افکنيد که به ياري خدا شکست بخورند.))
سپس ادامه داد «وقتی دشمن احساس کند شما جنگ را طولانی میکند ، با جنگ انس مي گيرند و آن حالت وحشت و ترس اولیه آنها تبديل به قدرت میشود))

ابراهیم از این پاسخ فهمید که آمدن عمیر توطئه ای از جانب عبیدالله بن زیاد نیست و گفت که مختار نیز به من همین توصیه را کرده بود
در نهایت نتیجه مذاکرات چنین شد که عمیر بن حباب به ابراهیم بن مالک اشتر قول داد که حین نبرد با قبیله اش عقب خواهند نشست

ابراهیم بن مالک اشتر آن شب را نخوابید،برای این که غافلگیر نشود نگهبانی از اردوگاه را شدت بخشید،و با وجود قول مساعدی که عمیر بن حباب داده بود احتیاط لازم و کافی را برای رویارویی با کلیه سپاه بنی امیه(اعم از قیسی و یمانی) انجام داد، تا خود را از هرگونه توطئه احتمالی حفظ کند

[size=18][color=darkblue]روز نبرد[/color][/size]

سپاهیان ابراهیم بن مالک اشتر نماز صبح را در اول وقت خواندند.ابراهیم بن مالک پیش از طلوع آفتاب عبدالله سلولی را برای بررسی وضعیت سپاه بنی امیه فرستاد تا محاسبات دقیقی برای نبرد انجام دهد، عبدالله سلولی به نزد ابراهیم بازگشت و خبر داد که در سپاه بنی امیه فضای ترس و وحشت حاکم شده است.
پس ابراهیم بن مالک اشتر،بی درنگ فرمان حرکت صادر کرد و سپاه ابراهیم بن مالک در اقدامی پیشگیرانه آرام آرام، به سمت سپاه بنی امیه حرکت کرد،ابراهیم بن مالک نیز در بین پیاده نظام ِ سپاه مستقر شد،پس از اندکی بر فراز تپه ای بر سپاه مروانیان مشرف شدند،سپاه ابن زیاد با مشاهده سپاه ابراهیم بن مالک،به سرعت به سمت اسبها و ادوات جنگی خود حرکت کردند و آنان نیز آماده نبرد شدند.

ابراهیم بن مالک بر اسبش سوار شد و برای سپاهیان سخنرانی مهیجی انجام داد،ایشان گفت:
((فرماندۀ این سپاه(سپاه بنی امیه)، قاتل پسر دختر رسول الله است ،اکنون او در چنگ شماست. پس بر شما واجب است که کار او را بسازید، او با پسر دختر رسول الله کاری کرد که حتی فرعون نیز چنین کاری را با بنی اسرائیل انجام نداد... او اهل بیت رسول خدا را مانند کنیزان در شهرهای مختلف گرداند...،
او، پسر زیاد، قاتل حسین است که میان حسین و فرات مانع شد و نگذاشت که حسین و فرزندان و زنان از آن بنوشند...و نگذاشت که حسین به شهر خودش بازگردد، تا این که او را کشت.
دل‌هایتان را به قتل او آرام کنید و نیزه‌ها و شمشیرهایتان را از خون این مرد سیراب سازید. این، همان کسی است که درباره اهل بیت پیامبر‌تان، آن‌ کارها را انجام داد))

مدتی دو سپاه رو در روی هم قرار گرفتند و هنوز وارد نبرد نشدند و به بررسی آخرین وضعیت طرف مقابل پرداختند،این مسئله در کلیه جنگها سابقه داشت و چیز عجیبی نبود

حصین بن نمیر سکونی،فرمانده جناح راست لشکر بنی امیه که از شجاعان و جنگاوران قدرتمند روزگار بود بر جناح چپ لشکر ابراهیم بن مالک اشتر حمله کرد و در نبردی تن به تن فرمانده جناح چپ،یعنی علی بن مالک جشمی را به قتل رساند،پس از قتل فرماندۀ جناح ِ چپ ِ لشکر ابراهیم بن مالک اشتر، برخی از سربازان جناح چپ فرار کردند

سپس قرة بن علی جشمی،فرزند فرماندۀ مقتول،پرچم را برداشت،اما ایشان نیز کاری از پیش نبردند و توسط حصین بن نمیر کشته شدند.

پس از قتل این پدر و پسر و کشته شدن و فرار جمعی از سربازان جناح چپ ِ لشکر ابراهیم بن مالک،علی بن ورقاء پرچم را برداشت و مبادرت به تهییج سربازان کرد،وی فریاد زد که(( ای فراریان به سمت من بازگردید،امیرتان ابراهیم را ببینید که چگونه در قلب سپاه دشمن میجنگد و آنان را هزیمت میکند))

ابراهیم بن مالک بدون کلاه خود با دلیری بی نظیری میجنگید و جمع کثیری از قلب لشکر عبیدالله بن زیاد به هلاکت رسیده بودند، و در نبردی که بین قلب سپاه ابراهیم بن مالک و قلب سپاه بنی امیه در گرفته بود،برتری با قلب سپاه ابراهیم بن مالک بود(گفتنی است که ابراهیم بن مالک یکی از بزرگترین شمشیر زنان تاریخ جهان بود و در جنگاوری اگر از پدرش برتر نبود،قطعا ضعیفتر نبود)

جناح چپ که در اثر حمله حصین بن نمیر و قتل دو فرمانده نخستین خود روحیه شان را باخته بودند،مجددا روحیه گرفتند و نظم جناح چپ،مجددا احیا شد

با نظر ِ عبدالله بن ورقاء و ابراهیم بن مالک،جناح چپ به سمت قلب حرکت کردند،ابراهیم بن مالک خطاب به جناح چپ گفت: ..((ای لشکریان خدا،به سمت من بیایید که پسر مالک اشترم و نصب از دلیران دارم،از فرار اولیه خود شرمنده نباشید و آن را با حمله ای سخت جبران کنید))

سپس ابراهیم بن مالک،به سفیان بن یزید ازدی،فرمانده جناح راست،فرمان داد که به سمت جناح چپ لشکر بنی امیه برود که فرمانده آنان،یعنی عمیر بن حباب، قول همکاری داده بود

منابع در مورد سرنوشت این هجوم اختلاف نظر دارند
دینوری معتقد است که عمیر بن حباب به قولش عمل کرد و جناح چپ بنی امیه کاملا عقب کشید
بلاذری نیز دو روایت دارد،در یکی میگوید که عمیر فرار را ننگ دانست و با جناح ِ سفیان بن یزید، مدتی جنگید،اما در روایت دیگری خبر از فرار وی میدهد
اما طبری و ابن اعثم معتقدند که عمیر بن حباب نبرد سبکی با جناح راست لشکر ابراهیم انجام داد،اما اواخر نبرد به ابراهیم پیوست[b](روایت این دو معقولترین روایت است)[/b]

اما چیزی که در روایات مشترک است،این است که حتی اگر جنگی بین جناح سفیان بن یزید و جناح عمیر بن حباب در گرفته باشد،نبردی کوتاه مدت و سبک بوده و نقش اساسی در کل نبرد نداشته و پس از این نبرد کوتاه،سفیان بن یزید از عقب نشینی جناح چپ لشکر بنی امیه نا امید شده و به دستور ابراهیم بن مالک به قلب سپاه پیوسته

جمع بندی مطالب این طور به نظر میرسد که عمیر بن حباب به خاطر ننگ ِ عقب نشینی،عقب نشینی نکرده و در برابر حمله سفیان بن یزید اندکی مقاومت کرده است،اما پس از مدت کوتاهی نبرد،ابراهیم بن مالک ،فرمان پیوستن سفیان بن یزید به قلب لشکر را صادر کرده،و عمیر بن حباب نیر دیگر مزاحمتی برای لشکر ابراهیم بن مالک ایجاد نکرده است و در انتها نیز با ابراهیم بیعت کرده

[color=red] علی ای حال پس از نبرد ،عمیر بن حباب با ابراهیم بیعت کرده و از طرف ابراهیم که حاکم منطقه جزیره شده بود به فرمانداری ولایت کفرتوثا و طورِ عبدین گماشته شده[/color]

پس از این قضایا ابراهیم بن مالک اشتر اعلام کرد: ..((حمله خود را متوجه قلب سپاه كنيد كه اگر قلب سپاه از هم بپاشد دو جناح سپاه مانند مرغان هوا پرواز مى كنند و متفرق مى شوند))

بنا بر این لشکر ابراهیم بن مالک به صورت دسته جمعی به قلب لشکر ابن زیاد حمله سختی کردند،مدتی با نیزه جنگیدند و سپس دست به شمشیر بردند،با وجود این که در جناحین برتری نسبی و خفیفی از آن سپاهیان بنی امیه شده بود،حمله دستی جمعی سپاهیان ابراهیم بن مالک به قلب لشکر ابن زیاد بسیار کارساز شد و امویان روحیه خود را باختند و تلفات شدیدی دادند

نبرد به شدت زیادی ادامه داشت و صدایی جز صدای آهن به گوش نمیرسید و کشته ها به هر سویی افتاده بودند
شدت تلفات، یوم الهریر و لیلة الهریر ِ صفین را به یاد ِ قدیمی تر های دو سپاه آورد
پیروزی نیز با سپاهیان ابراهیم بن مالک اشتر نخعی بود،جمع عظیمی از امویان کشته شدند و جمعی نیز به اسارت در امدند،جمعیت زیادی نیز فرار کردند

در اواخر نبرد،ابراهیم فرمان حمله به سمت مقر اصلی لشکر بنی امیه را صادر کرد،اما پرچمدار سپاه گفت که شاید سربازان همراهی نکنند،اما ابراهیم گفت قطعا همراهی خواهند کرد،بنا بر این سپاه ابراهیم بن مالک حمله شدیدی به سمت مرکز سپاه عبیدالله بن زیاد انجام داد
شخص ابراهیم بن مالک اشتر به هر سمتی که حمله میکرد جمعی را میکشت و جمعی را نیز فراری میداد

حصین بن نمیر در گرماگرم نبرد به قتل رسید،شرحبیل بن ذی کلاع نیز به دست سفیان بن یزید به درک واصل شد،غالب باهلی،ابن حوشب ،عبدالله بن ایاس و ابوالاشرس که از سران شناخته شده بنی امیه بودند نیز کشته شدند(بیشتر اشخاص مذکور از جانیان واقعۀ کربلا بودند)

سپاه ابراهیم بن مالک، پشت سر پرچم به صورت منظمی پيشروی میکردند، تـا آنكه سرانجام نزدیک غروب کلیه سپاه شام را فراری دادند ،سپس آنان را تعقیب کردند
بر اثر این تعقیب و گریز،جمعیت فوق العاده انبوهی نیز در نهر خازر غرق شدند،برخی منابع ،شمار غرق شدگان در آب را از شمار کشته شدگان در میدان نبرد بیشتر میدانند!

هنوز شب نشده بود که جنگ نهر خازر با برتری قاطع سپاه ابراهیم بن مالک اشتر به پایان رسید و لشکری که قصد تصرف کامل عراق و حجاز را داشت در کمتر از یک روز با تدبیر و شمشیر پسر مالک اشتر کاملا متلاشی شد...

[b]پس از نبرد،ابراهیم خطاب به لشکریان گفت : .((در نزدیکی نهر،شخصی را دیدم که بوی مشک میداد و لباس فرماندهی بر تن داشت و چند تن از سپاهیان ما را کشت،بی درنگ به سمت وی رفتم و با ضربتی وی را دو نیم کردم نیمه پایین بدنش به طرف غرب و نیمه بالای بدنش به طرف شرق افتاد،گمان میکنم که ابن زیاد باشد))[/b]
سپاهیان ابراهیم،غلام ِ ابن زیاد را که اسیر شده بود آوردند و وی تایید کرد که جنازه، متعلق به ابن زیاد است،نیم تنه پایینی ابن زیاد در حین نبرد کاملا از تنش جدا شده بود،ولی سپاهیان ِ ابراهیم سر وی را نیز از تنش جدا کردند و تنش را به آتش کشیدند...

[size=18][color=darkblue]پس از نبرد[/color][/size]

سر ابن زیاد و جمعی از سران لشکر بنی امیه را به کوفه و خدمت مختار فرستادند
مختار سر ابن زیاد و سر حصين بن نمير و شرحبيل و عمر سعد و سر عده اى دیگر از عاملین بنی امیه را با سى هزار دينار براى محمد حنفيه فرستاد و در نامه ای اعلام کرد که:. ((عده ای از شیعیان را به قصد قصاص از قاتلین حسین از کوفه خارج کردم و آنها نزدیک نصیبین بر دشمن پیروز شدند و خدا را شاکرم كه انتقام خون شما را گـرفـت و ظالمین را در خشکی و آب به قتل رساند، و به اين وسيله دردهاى دل مؤمنان را تسکین داد و خشمشان را فرو نشاند))

نامـه ها و سرها را پيش محمد حنفيه بردند، چون چشم محمد بر سر ابن زياد افتاد خـدا را شكر كرد و سجده شکر به جای آورد،سپس براى مـختار چنین دعا فرمود: خدا او را بهترين پاداش عطا فرمايد كه انتقام خون ما را گرفت
سپس گفت: خدايا اين خدمت را از ابراهيم اشتر، بپذير و او را بر دشمنان نصرت ده و به هر چه كه رضا و خوشنودى تو در آن است او را موفق بدار.و در دنيا و آخرت از او بگذر و او را بيامرز

محمد حنفيه سرها را خدمت امام سجاد علیه السلام فرستاد، وقتى سرها را نزد امـام بردند که امام سجاد مشغول خوردن صبحانه بود،حضرت پس از مشاهدۀ سر ابن زیاد فرمود:وقتی سر پدرم را نزد ابن زیاد دیدم که او مشغول خوردن صبحانه بود،دعا کردم که روزی سر بریدۀ ابن زیاد را در حال خوردن صبحانه ببینم،شکر خدا که دعایم مستجاب شد
سپس امام سجاد نیز در حق مختار دعا کرد

مـحمـد حنفيه پولهای ارسالی مختار را ميان بستگان و شيعيان و فرزندان مهاجرين و انصار تقسيم كرد

ابراهیم بن مالک پس از این نبرد کل منطقه موسوم به جزیره را تصرف کرد و والیانی به ولایات مختلف این منطقه مثل قرقیسیا،نصیبین،طورِ عبدین و... فرستاد،خود نیز در موصل ماند.



نویسنده این مطلب:ramtin_shahab7

منابع:

نهج البلاغه،علی بن ابیطالب امیرالمؤمنین
کتاب الفتوح،جلد 6،ابن اعثم کوفی
عقدالفرید،جلد 4،ابن عبدربه اندلسی
تاریخ طبری،جلد 6،محمد بن جریر طبری
الکامل فی التاریخ،جلد 4،ابن اثیر
الاخبار الطوال،ابوحنیفه دینوری
بررسی سیاسی خلافت اموی،دیکسون
تاریخ یعقوبی،جلد 2،یعقوبی

_____________________________________________________________________________________________________________
[b][color=green]به بخش جنگهای مسلمین منتقل بشه،ممنون میشم [/color][/b]

[Ernesto_Rommel 11,417]

بسیار عالی بود و متشکر

از کسانیکه اهل تاریخ و تحقیق در تاریخ باشند خیلی خوشم میاد

تشکر از مقاله زیباتون میشه گفت بی طرفانه بود و دقیق

[Seyedaha 0]

رامتین جان ، خیلی ممنون از این تحقیق ارزشمند و بزرگت ، گرچه دوستان احتمالا تا به حال منو ندیدند اما خب من معمولا پیگیری می کنم تاپیک های سایت رو و مخصوصا بخش تاریخی که البته کم بهش لطف میشه

اما دو نکته :
[quote]
گفتنی است که ابراهیم بن مالک یکی از بزرگترین شمشیر زنان تاریخ جهان بود و در جنگاوری اگر از پدرش برتر نبود،قطعا ضعیفتر نبود[/quote]

در مورد این بند بیشتر توضیح بده ، قطعا با شناختی که هست ، در مورد شمشیر زن های شهیر تاریخ اسلام اطلاع هایی وجود داره ، و مقایسه هایی صورت گرفته ، خیلی علاقه مندم که یه صحبت این چنینی اینجا رخ بده که در قدرت جنگاوری ، هر کدوم از بزرگان تاریخ در چه قیاسی نسبت به هم قرار می گرفتند

خب ما مثلا می دونیم که امیرالمومنین که بی رقیب صحنه های نبرد بوده ، و بعد از جنگ خندق هیچ یل عربی با اینکه گاها قرار می گرفته روبرو امیر المومنین ، اما علاقه ای به اینکار نداشته.

مالک ، ابراهیم و خود جناب مختار هم همچین صحبت هایی در بارشون هست ، خیلی علاقه مندم اگر تحلیلی در این باره هست و یا میشه جمع آوری کرد رو ببینم



کاش در مورد شخص ابن نمیر و کشته شدنش هم بیشتر توضیح میدادی ، چون حصین بن نمیر یکی از پست ترین اشقیا بود ، که هم در کربلا ، هم در کوباندن خانه کعبه و هم در جنگ با توابین هم فرمانده سپاه بود و با سلیمان جنگید و شخصا وی را به شهادت رساند .

جالب است که پذر وی همان کسی بود که زمانی که امیرالمومنین اواخر عمر خود ندای سلونی قبل ان تفقدونی سر دادند ، از ایشان پرسید اگر راست میگویی تعداد مو های سر من چقدر است !! و از اون پدر چنین پسری بعید نبود


یه مقدار فکر می کنم در مورد به درک واصل شدن این شقی بیشتر توضیح میدادی ، مقاله جامع تر و کامل ترین میشد

گرچه مثل همیشه ، تحقیق هات فوق العلاده هستند ، اگر روی یه موضوع خاص کار کنی با این قلم قشنگ و اطلاعاتت می تونی یه کتاب بی نظیر بنویسی !!

یا حق

[ramtin_shahab7 67]

[quote]بسیار عالی بود و متشکر

از کسانیکه اهل تاریخ و تحقیق در تاریخ باشند خیلی خوشم میاد

تشکر از مقاله زیباتون میشه گفت بی طرفانه بود و دقیق
[/quote]

ممنون از لطف و توجهتون جاب ارنستو،خوشحالم که مورد توجه شما قرار گرفته


[quote]

در مورد این بند بیشتر توضیح بده ، قطعا با شناختی که هست ، در مورد شمشیر زن های شهیر تاریخ اسلام اطلاع هایی وجود داره ، و مقایسه هایی صورت گرفته ، خیلی علاقه مندم که یه صحبت این چنینی اینجا رخ بده که در قدرت جنگاوری ، هر کدوم از بزرگان تاریخ در چه قیاسی نسبت به هم قرار می گرفتند

[/quote]

راستش از نظرم نمیشه قیاس درستی کرد، در این که حضرت علی امیرالمؤمنین بزرگترین شمشیر زن بوده شکی نیست،اما از نظرم نمیشه بیایم رده بندی کنیم بگیم کی از اون یکی بهتر بوده چون هیج معیار مشخصی برای این مقایسه وجود نداره،فقط میتونیم بگیم اشخاصی مثل مالک اشتر،ابراهیم بن مالک اشتر،یا همین لطف علی خان زند،جزو شمشیرزنان بزرگ تاریخ جنگهای قدیم بودند

[quote]
خب ما مثلا می دونیم که امیرالمومنین که بی رقیب صحنه های نبرد بوده ، و بعد از جنگ خندق هیچ یل عربی با اینکه گاها قرار می گرفته روبرو امیر المومنین ، اما علاقه ای به اینکار نداشته
[/quote]

البته یه دیوونه در صفین علاقه به این کار داشت و جوابشو هم گرفت،یعنی جناب عبیدالله بن عمر بن خطاب!!

[quote]
در مورد این بند بیشتر توضیح بده
[/quote]

اما در مورد قدرت شمشیر زنی خود ابراهیم بن مالک،در برخی منابع داریم که در دوره نوجوانی در صفین حضور داشته و در مورد حضورش در جمل و نهروان منبع خاصی نداریم،اما بعیده حضور داشته باشه
اما در دوره بزرگسالی در جنگهای زیادی شرکت نداشته،تا جایی که میدونم در 4 جنگ حضور داشته،دو جنگ شهری و دو جنگ خارج شهر که در این دو جنگ خارج شهر همه رو متحیر کرد،یکی همین نصیبین یا نهر خازر،که واقعا اگه تدبیر و شمشیرش نبود، این پیروزی امکان پذیر نبود،دیگه خودت میدونه قدرت شمشیرش رو که چه تأثیری در اصل نبرد داشت،با این که این نبرد مثل نبردهای صدر اسلام،کوچک نبود که یک نفر بتونه تأثیر زیادی در نتیجه کل نبرد داشته باشه،اما یکی از دلایلی که جناح چپ از هم نپاشید مشاهده دلیری ابراهیم بود
در دیگر نبرد خارج شهر هم که حضور داشت،دیگه واقعا کولاک کرد،یعنی نبرد دیر جاثلیق بین عبدالملک مروان و مصعب بن زبیر! که با تعداد بسیار کمتر از لشکر شام و با وجود خیانت اکثر فرماندهین سپاه مصعب ،آنچنان دلیری کرد که روایات تاریخی میگن مدتی اون سپاه عظیم شام عقب نشینی کرد،ابن اعثم نوشته که مشابه اون نبرد رو تا اون موقع کسی از یک نفر ندیده بود،البته قطعا اغراق کردند،ولی چیزی که مسلمه اینه که در شمشیر زنی جزو نوابغ تاریخ بوده

روز آخر عمرش هم که با خیانت عتّاب بن ورقاء مواجه شد و یک نفره در مواجه انبوه لشکر بنی امیه قرار گرفت،ولی با این حال یک تنه در برابر چند ده یا شاید هم چند صد نفر سخت مقاومت کرد.
(شاید یه مطلب مشروح راجع جنگ دیر الجاثلیق هم نوشتم)
کلا راجع قیام مختار چند ضرب المثل برای عراقی ها ساخته شده،یکی از این ضرب المثل ها اینه که میگن فلانی جزو سپاه ابراهیم بن مالک اشتره(کنایه از قدرتمندی)

[quote]
کاش در مورد شخص ابن نمیر و کشته شدنش هم بیشتر توضیح میدادی ، چون حصین بن نمیر یکی از پست ترین اشقیا بود ، که هم در کربلا ، هم در کوباندن خانه کعبه و هم در جنگ با توابین هم فرمانده سپاه بود و با سلیمان جنگید و شخصا وی را به شهادت رساند
[/quote]

راستش سید جان،این مقاله فقط مرتبط با جنگ نهر خازر بود و اگه ببینی راجع شخصیت و پیشینه هیچ شخصی توضیح خاصی ارائه نکردم،حتی ابن زیاد
اگه مطلبی مرتبط با شخص ابن نمیر یا وقایعی مثل کوباندن خانه کعبه و جنگ استشهادی ِ عین الورده نوشتم،قول میدم راجع شخصیت این دشمن اهل بیت بیشتر توضیح بدم

[quote]
یه مقدار فکر می کنم در مورد به درک واصل شدن این شقی بیشتر توضیح میدادی ، مقاله جامع تر و کامل ترین میشد
[/quote]

اما کشته شدنش مرتبط با همین مطلبه
راستش در مورد نحوه کشته شدن این مرد چند روایت وجود داره،یکی همون روایت شریک بن جدیر،یک روایت این که شخص ابراهیم ،حصین رو هم کشت، و یکی هم این که معلوم نیست به دست چه کسی کشته شده،ابن اعثم روایت عجیبی داره و میگه که بر اثر بیماری مُرد! ابومخنف هم معتقده که در جنگ اسیر شده و مختار او را به قتل رسانده!(البته این دو روایت آخر خیلی منحصر به فرد هستند)

برا همین مختصر ازش رد شدم

البته ادعا ندارم مطلبم صد در صد کامله و هیچی رو از قلم ننداختم،و شاید حق با تو باشه و بهتر بود این روایات رو میاوردم،بعدا که برای یه کتاب خواستم در مورد این نبرد بنویسم،حتما روایتی که از نظر تاریخی متواتر تر و معتبر تر باشه رو خواهم آورد

[quote]اگر روی یه موضوع خاص کار کنی با این قلم قشنگ و اطلاعاتت می تونی یه کتاب بی نظیر بنویسی !! [/quote]

بدجور به فکرشم سید،مخصوصا این روزها که از نظر مسائل شخصی به ثبات نسبی رسیدم،شاید چند روز دیگه کار رو استارت بزنم،البته موضوعی که تو ذهنمه خیلی عظیمه و شاید چند دهه طول بکشه!!!!
حالا بعدا بیشتر بهت توضیح میدم

[mostafa_by 5,726]

ممنون از بابت مقاله‌ي خوبتون.

البته اي كاش به سبك جناب رضا كياني موحد، كمي گرافيك نيز بكار مي‌بردين و آرايش دو سپاه، نحوه‌ي نبرد و همچنين موقعيت مكاني‌شون رو به تصوير درمي‌آوردين تا مقاله‌تون كامل‌تر بشه.

ولي تا همين‌جاشم حسابي خسته نباشيد بايد خدمتتون عرض كرد.

-------------------------------------------

درخصوص حصين بن نمير، غالب روايات و نقل قول‌ها حكايت از كشته شدن وي به دست شريك بن جدير (كه برخلاف منختارنامه كه وي رو نابينا به تصوير كشيده شده بود، وي تنها يك چشم خود را در صفين از دست داده بود)، داره.

البته برخي هم عنوان مي‌كنن كه شريك، پسر زياد رو كشت و ابراهيم، حصين بن نمير رو به قتل رسوند. ولي فكر كنم ترتيب عنوان شده در فوق صحيح‌تر باشه.

-------------------------------------------

و اما درخصوص فرمايش دوستمون؛ جناب [b]Seyedaha[/b] :

[quote]جالب است که پذر وی همان کسی بود که زمانی که امیرالمومنین اواخر عمر خود ندای سلونی قبل ان تفقدونی سر دادند ، از ایشان پرسید اگر راست میگویی تعداد مو های سر من چقدر است !! و از اون پدر چنین پسری بعید نبود [/quote]
دوست گرامي.
شخصي كه شما فرمودين، پدر حصين بن نمير نبود. بلكه طبق مستندات موجود (مانند بحار الانوار - جلد دهم - روايت از اصبغ بن نباته و نظير آن)، اين شخص سعد بن ابي وقاص، سردار فاتح ايران و پدر عمر بن سعد بن ابي وقاص، فرمانده اشقياء دشت نينوا بود.

البته شايد شما هم در اين زمينه مستنداتي داشته باشين كه در اينصورت خوشحال مي‌شم از اون‌ها مطلع بشم.

--------------------------------------------

[quote]منبع :
...
الکامل فی التاریخ،جلد 4،ابن اثیر [/quote]
مي‌گم اين تاريخ كامل شما يكم قديميه‌ها !

آخه اين روايت در جلد ششم - صفحه 2459 به بعد عنوان شده!

[ramtin_shahab7 67]

[quote]
البته اي كاش به سبك جناب رضا كياني موحد، كمي گرافيك نيز بكار مي‌بردين و آرايش دو سپاه، نحوه‌ي نبرد و همچنين موقعيت مكاني‌شون رو به تصوير درمي‌آوردين تا مقاله‌تون كامل‌تر بشه.
[/quote]

آخه استعدادشو ندارم


[quote]مي‌گم اين تاريخ كامل شما يكم قديميه‌ها !

آخه اين روايت در جلد ششم - صفحه 2459 به بعد عنوان شده!
[/quote]

راستش مستقیما از متن کتاب فوق استفاده نکردم،بلکه از یک مقاله عراقی راجع ابراهیم مالک اشتر استفاده کردم که اون مقاله از الکامل فی التاریخ ِ چاپ بیروت(انتشارات دارالکتب العلمیه،چاپ سال 1995)استفاده کرده بود و نوشته بود جلد 4

[msta 3]

بابا فیلمشو دیدیم واقعا خیلی خوب وجذاب بود

[Seyedaha 0]

[quote]دوست گرامي.
شخصي كه شما فرمودين، پدر حصين بن نمير نبود. بلكه طبق مستندات موجود (مانند بحار الانوار - جلد دهم - روايت از اصبغ بن نباته و نظير آن)، اين شخص سعد بن ابي وقاص، سردار فاتح ايران و پدر عمر بن سعد بن ابي وقاص، فرمانده اشقياء دشت نينوا بود.

البته شايد شما هم در اين زمينه مستنداتي داشته باشين كه در اينصورت خوشحال مي‌شم از اون‌ها مطلع بشم.
[/quote]

سلام جناب مصطفی خان

عرضم به حضورتون که مستدرک های تاریخی همونطور که قطعا خودتون بیش از من اطلاع دارید و اینطور که مشخص هست به تاریخ اشراف خوبی دارید ، به یک شکل روایت نمیشه ، و روایت های مختلفی از یک واقعه ذکر میشه

بنده هم هم در بحار و هم در نقلی از مرحوم شوشتری (ره) به این نقلی که شما ذکر کردید رسیدم و قطعا بدون دلیل از کنار اون نمی گذرم و الانم که بر مبنای خودم اعتقاد دارم ، این نقل رو هم به عنوان یک نقل از منابع معتبر رد نمی کنم .

اما یک نقل هم در طیری ( متاسفانه به دلیل اینکه الان این منبع در اختیارم نیست ، امکان درج آدرس دقیق رو ندارم و اون منابع اینترنتی هم که این نقل رو ذکر کردند ، بخاطر اینکه این داستان رو به صورت احساسی و بدون نقل از تاریخ و بر مبنای شنیده ها ذکر کردند ، آدرس تاریخی پیدا نکردم که در صورتی که توضیحات قانع کننده نبود و یا لازم به پیدا کردنش بود حتما سعی می کنم که سریعا پیدا کنم )

اما بعد ، در نقل کلی آمده ( به مضمون و نه به متن ) که امام فرمودند که از من بپرسید قبل از اینکه مرا نیابید ، مردی در بین جمعیت گفت ، که تعداد مو های من چه میزان است که امام می فرمایند به خدا که می دانم ، ولی حجتی پیش تو هست تا صحت حرف مرا تایید کند ؟ و صحبت مرا اثبات کند ؟ مرد ساکت شد و امام ادامه داد که اما تورا از رازی دیگر آگاه کنم و ادامه دادند : در خانه تو فرزندی هست که پسر دختر پیامبر صلوات الله علیه واله را خواهد کشت.


بر اساس این نقل بسیاری از نویسندگان ، آن فرد را عمر بن سعد می خوانند زیرا وی فرمانده سپاه مقابل امام در عاشورا بود ، و البته در این میان تاریخ هایی هم این نقل را تایید و اون فرد را سعد می نامند .

اما نقل های دیگری از تاریخ هم وجود داره که اون فرد رو نمیر کندی ، پدر حصین بن نمیر ، (حصین) یکی از سرداران سپاه در عاشورا ذکر می کنند که هم خودش و هم پدرش دشمنی دیرینه ای با آل علی داشتند و آن روایت را نقض نمی کند

از طرفی سوالی مطرح میشه که زمان طرح این ندا کی بود ؟ بیشتر نقل های تاریخی و البته استنباط عقلی اینطوری برداشت می کنه که این صحبت زمانی پیش میاد که امام در اواخر حکومت و عمر شریفشون بوده باشند و بر همه ما مشخص است که امام بعد از واقعه و جنگ جمل به کوفه نقل مکان کردند و در آنجا حکومتشون رو ادامه دادند . و خیلی از نقل ها هم بیان می کنه که این ندا بعد از جنگ دوم یا سوم حضرت و در کوفه و یا در خلال یکی از جنگ ها بیان شده (این یا ها برای این است که نقل است که در خلال فاصله میان صفین و نهروان و نقل دیگری نیز وجود دارد که در کوفه و بعد از نهروان بیان شده است و در مسجد و یکی از خطبه ها )

ضمنا در نقل ها اومده که سعد ابی وقاص بعد از شورای 6 نفره و بعد از مدتی که از ولایت بر کوفه توسط عثمان عزل شد ، به مدینه باز گشت و تا آخر عمرش در مدینه ماند تا مرد . و مسافرتی آن هم به صورتی که به کوفه و مقر حکومت امیرالمومنین بیاد و در خطبه اون حضرت شرکت و با اون سبقه که حتی در شورای شش نفره قرار داشته ، خودش رو اینقدر خار و کوچک جلوه بده ، بسیار دور از موقعیت های فکری و عقلیست .
و فقط زمانی میشه که این نقل رو پذیرفت که ما بپذیریم که اکثر نقل های قولی و حتی نقل فکری باطل و این جمله قبل از حکومت آن حضرت رخ داده باشه که این هم بعید هست.

اما در مورد نمیر بنی تیمیمی ، باید عرض کنم که این فرد همونطور که از نام قبیله اش پیداست ، از قبایل ساکن در کوفه بوده و دور از ذهن نیست که این نقل ها صحبح و این ملعون این مسئله رو ذکر کرده باشه


به هر حال من از نظر عقلی و دلیل انتخاب این نقل رو شرح دادم ، متاسفانه اونطور که شما خواستید مستدرک رو نتونستم ذکر کنم و اگر عمری باشه و نیازی ، قطعا دسترسی به مستدرک ها رو هم امکان پذیر می کنم .


در کل اون صحبت برای این بود که رذالت این خانواده پست و دشمن اهل بیت ذکر بشه ، اگر از نظر تاریخی هم صحیح نباشه به قول معروف چیزی از ارزش های این ام الخبائث کم نمی کنه .


موفق باشید

یا حق
[/quote]

[newshafagh 0]

با تشکر از مقاله خوبتون
واقعا اگر ابراهیم در کمک به مختار دچارشک و تردید نشده بود .قطعاً تاریخ اسلام کاملا متفاوت تر وبهتر از این می بود . وبسیاری از بدعتها در همون اوایل اسلام محو می شد واسلام ناب محمدی بر سرزمین مسلمانان طلوع می کرد ولی افسوس که ابراهیم با این شک هم به خود وهم به جهان اسلام ضرر زد .....

[mostafa_by 5,726]

برادر رامتين عزيز.
شكسته نفسي نفرمايين.

توصيه مي‌كنم نگاهي به مقالات جناب كياني بياندازين. فقط كافيه با احاطه‌ي خوبي كه نسبت به مطلب دارين، كمي تصور از جنگشون هم داشته باشين يا از ساير دوستان كمك بگيرين تا بتونين جلوه‌اي گرافيكي رو هم ضميمه‌ي كار زيباتون بفرمايين.

ممنون بابت توضيحتون درخصوص تاريخ كامل.

--------------------------------------

دوست گرامي؛ Seyedaha.

هرچند كه براي فرمايشاتتون مستنداتي ارائه نفرمودين، لكن فرمايش شما آنقدر متين و مستدل بود كه به اين سادگي‌ها نشه ردش كرد.

اين فرمايش به همراه ساير مستندات (مثل بحث تقدم و تأخر زماني درخصوص سعد بن ابي وقاص و ساير موارد مربوطه) هم به قدر كفايت منطقي به نظر مي‌رسيد.

علي اي حال بنده به اين فرضيه‌ي شما هم احترام مي‌ذارم و به خودم نمي‌تونم اجازه‌ي رد كردنش رو بدم.

البته يه بحثي هم در كتب هست كه بر اون اساس، بحث سن و سال اندك كودك مورد اشاره‌ي حضرت (ع) رو مطرح كرده‌ان. اگر اين فرض رو در نظر بگيريم و فرض بر صحتش داشته باشيم و همچنين اين فرض رو داشته باشيم كه حضرت (ع) اين فرمايش رو در روزهاي پاياني عمر شريفشون فرمودن، در نتيجه هم حصين بن نمير و هم عمر بن سعد از ليست خارج مي‌شن. چرا كه فاصله‌ي بين شهادت حضرت در 21 رمضان سال 40 هجري قمري و واقعه‌ي كربلا در 10 محرم الحرام سال 61 هجري قمري، چيزي در حدود بيست سال و چهار، پنج ماه مي‌شه و طبيعتاً دو نفر از بزرگترين سرداران سپاه اشقياء نمي‌تونستن چنين سن و سال اندكي داشته باشن. كما اينكه فقط شخص عمر بن سعد، سني درحدود مختار ثقفي داشت (مختار متولد سال اول هجري بود).

[Life 230]

مقاله خيلي جالبي بود
ضمن اينكه دوستان و اساتيد محترم با دليل و مدرك و حفظ شان و منزلت همديگر به مباحثه باهم پرداختند و فضاي زيبايي رو ايجاد كردند كه حداقل من خيلي استفاده كرد اميدوارم براي ديگران الگوي خوبي باشد اين تاپيك

[ghermez 750]

نمی دونستم چنین مقاله ای در سایت داریم اگر نه خودم به زحمت نمی انداختم و دنبال چنین چنین مقاله ای در نت نمی گشتم.دوستمون که نیست از همین جا و غیبابی دوباره بابت مقاله ی زیباشون تشکر می کنم
هر جا باشه با ایشالله موفق باشه

[RezaKiani 1,916]

[right]بسیار عالی.سوالی که برای من پیش اومده این است که به چه دلیل مردم کوفه بر علیه مختار شورش کردند تا جایی که مختار مجبور شد اونها رو با زور سرکوب کنه.؟ ظاهرا سوال بی ربطی هست ولی با توجه به بقیه موارد تاریخی که از پی آمد شاید چندان هم سوال نابجایی نباشه[/right]

[bigdelimohamad9 3,137]

[quote name='RezaKiani' timestamp='1356503404' post='290421']

[right]بسیار عالی.سوالی که برای من پیش اومده این است که به چه دلیل مردم کوفه بر علیه مختار شورش کردند تا جایی که مختار مجبور شد اونها رو با زور سرکوب کنه.؟ ظاهرا سوال بی ربطی هست ولی با توجه به بقیه موارد تاریخی که از پی آمد شاید چندان هم سوال نابجایی نباشه[/right]
[/quote]
متاسفانه در اون مقطع شیعیان در کوفه اقلیت بودند، در ابتدای قیام مختار هم 17 هزار نفر باهاش بیعت کردن در حالیکه 40 هزار نفر در بیعت ابن مطیع زبیری بودند.
قصاص امثال شمر و عمرسعد که مردم کوفه اونها رو بزرگ و سرور خودشون می دونستن هم حس کینه و انتقام جویی اونها رو که کلا خوراک عرب جماعته تشدید کرد و در نهایت کار مختار رو ساخت.