mig-25 در خدمت نیروی هوایی عراق

[TANK 48]

وزارت دفاع عراق درسال 1979 قرارداد خرید 240 فروند هوایپما و هلی کوپتر را بادفتر طراحی میگ منعقدکرد ولی مقامات شوروی اجرای قرارداد را مشروط به استقرار 18000 تن ازمستشاران خود در عراق کردند(در آن زمان کل پرسنل نیروی هوایی عراق به زحمت به 24000 نفر میرسید) با قبول شرایط از جانب عراق درسال 1980 تعداد 24 فروند mig-25 باحفاظت گردانی متشکل ازچندین فروند میگ-21 ومیگ-23 نیروی هوایی شوروی وارد عراق شدند و به این کشور تحویل داده شدند تکنیسینهای روس هم در بهار همان سال وارد خاک عراق شدندو در پایگاه شعیبیه درچند کیلومتری بصره درجنوب عراق مستقرشدند
درهنگام تجاوزعراق به ایران در31شهریور 1359شوروی رسما اعلام بیطرفی نمود ولی از مستشاران خود درعراق چندان نکاست درنتیجه این کشور عملا به نفع عراق و برضدایران وارد جنگ شد با این حال دلاورمردان نیروی هوایی ارتش باعلم به استراتژیک بودن پایگاه هوایی شعیبیه درنخستین حمله هوایی خود درجنگ 8 ساله مبادرت به بمباران پایگاه کردند وخسارات بسیار سنگینی به ان وارد کردندبه دنبال این حمله خلبانان نیروی هوایی ارتش درصبح روز بعدضربه نهایی خود را بر پیکر این پایگاه واردکردند و باقیمانده تاسیسات و ازهمه مهمتر باند فرودگاه رانابود کردند و عملا این پایگاه راازحالت عملیاتی خارج کردند
با انهدام کامل شعیبیه نیروهای شوروی مجبور به نقل مکان به پایگاه الولید (همان پاگاه معروف H-3)شدن درمنتاالیه غرب بغدادودر جاده ای منتهی به اردن شدندو درخیال خود فکر میکنند که اینجا ازدسترس ایرانی ها درامان خواهندبود اما باز هم عقابان نیروی هوایی در عملیاتی موسوم به حمله به H-3 در تاریخ 16 فروردین 1360 درعملیاتی که جهانیان راانگشت به دهان وحیرت زده کرد بلایی مشابه شعیبیه برسرپایگاه هوایی الولید (H-3) اوردند که دراین عملیات کوبنده بیش از80درصدازجنگنده ها وبمب افکن های سنگین نیروی هوایی عراق به تلی از اهن پاره تبدیل شد
دراوایل تابستان1360 تمامی mig-25 عراق به ان کشور تحویل داده شد:با شروع پروازهای جنگی mig-25 در تابستان 1361درمدت کوتاهی تعداد 4 فروند ازانها در نبردبا F-14A های ایران درماههای سپتامبر نوامبر ودسامبرهدف قرار گرفتند وبه همراه خلبانانشان منحدم شدند دریک درگیری غیر منتظره یک فروند MIG-25PD درارتفاع پایین هدف موشک سادواندر یک فروند F-5E قرارگرفت دریکی ازمهمترین درگیریهای هوایی جنگ یک فروند MIG-25 به خلبانی سرهنگ (محمدرایان) مشهور به شاهین اسمان (یکی از تکخال های نیروی هوایی عراق) همزمان هدف موشک فونیکس شلیک شده ازF-14 وگلوله های توپ یک فروند F-5E قرار گرفت
درطی سالهای 1366 و1367 هم چندین فروند MIG-25RB (شناسایی) هدف پدافند هوایی سپاه قرار گرفتند وساقط شدند

البته خلبانان فاکس بتهای عراقی که درمقابل دلاورمردان IRIAF صحبت چندانی نداشتند و چندین بار باانجام عملیاتهای متحورانه به هواپیماهای مسافربری حمله کردندکه نمونه بارز ان حمله به هواپیمای گلف استریم وزیر خارجه الجزایر که دردالان هوایی بین المللی در شمال ایران درحال پرواز بود وساقط کردن ان بود

فاکس بت های عراق ازنوع PD و RB بودند که بعدها طی سالهای 1364 تعدادی از آن هابه مدلهای RBTوPDS ارتقا یافتند برای جبران تلفات هواپیماهای ساقط شده ازسال 1364 به بعد مدلهای ارتقا یافته تحویل نیروی هوایی عراق شدند ازمشخصه های جالب دومدل RBT.PDS داشتن دو مخزن بزرگ رهاشدنی 5000 لیتری رها شدنی بود که به محض رهگیری توسط تامکتهای ایرانی انها رارها میکردند وفراررا به قرار ترجیح میدادند بعدها به کمک همین مخازن بود که فاکس بت های عراقی توانستندچندین باربه حریم هوایی عربستان تجاوز کنند وبه سلامت به پایگاهشان برگردند
درکنار مدلهای RBTوPDS شوروی ها مدل BM راهم با هدف ماموریت شناسایی به عراق دادند که تامکترهای ایرانی با هدف قراردادن 2 فروند از انها ناگهان باعث کنار گذاشتن انها شدند این مدل توانایی حمل موشک ضدرادار KH-58U راهم داشت
فاکس بت های عراق بعد از پایان جنگ با ایران هم مورد استفاده قرارگرفتند درجنگ دوم خلیج فارس درشب اول جنگ یک MIG25PD عراقی یک F/A18C نیروی دریایی امریکا را هدف قرارداد و دو فاکس بت هم ارایش جنگنده های متحدین رابه هم ریختند البته فاکس بتها همیشه هم موفق نبودند چون دو فروند از انها در درگیری باF-15C های امریکایی مورد اصابت موشکهای سایدواندر واسپارو قرار گرفتند وساقط شدند بعدازجنگ دوم خلیج فارس فاکس بت ها بازهم عملیاتی ماندند درسال1993انها چندین بار برفراز مناطق پرواز ممنوع عراق دیده شدند تااینکه یکی ازانها توسط یکF-16 امریکایی هدف قرارگرفت وساقط شد پس ازاین اتفاق عراقی ها با دقت بیشتری از فاکس بت های خود استفاده میکردند
درسال 1999 در دو مورد تامکتهای امریکایی به همراه F-15 ها دردرگیری با میگ-25 های عراقی که با شلیک تعداد زیادی موشک AIM-54C وAIM-120 همراه بود نتوانستند این پرنده های بلندپرواز را ساقط کنند فاکس بت های عراقی همواره توسط بهترین خلبانان عراقی هدایت میشدند وبه همین خاطر انها میدانستند که چگونه بجنگند و فرار کنند

ازسال 2000 به بعد فاکس بت های عراقی چند باربه حریم هوایی اردن وعربستان تجاوز کردند ومبادرت به عکسبرداری کردند وجنگنده های F-15 عربستان F-16 اردن نشان دادند که حریف این متجاوز قدرتمند نیستند
دررنهایت فاکس بتهای عراقی توانستند یک فروندبی سرنشین RQ-1B امریکایی راکه مشغول پرواز شناسایی بود هدف قرار دهند


تمام این اوصاف MIG-25 های عراقی هرگز نتوانستند در جنگ سوم خلیج فارس شرکت کنند :چون در غرب بغداد در زیرخاک ارمیده بودند .علت این کار عراقی ها روشن نیست اما مسلما فاکس بت های عراقی دیگر قابل پرواز نیستن

منبع ماهنامه صنایع هوایی
مجله هوايي

[hosseingmn 72]

مرسی جالب بود.