Drozd-1 ، اولین سیستم حفاظت فعال عملیاتی جهان

[cheka 15,065]

شاید کمتر علاقه مند به عرصه ی نظامی باشد که چیزی از دکترین موج زرهی و ارتش پانصد هزار دستگاهی نفربرها و تانکهای ارتش سرخ چیزی نشنیده باشد . اما نقطه ی ضعفی که همواره و بخصوص در جنگهای نامتقارن و شهری (Urban Warfare) نیروهای زره پوش را تهدید میکرده و میکند ، جوخه های ضد تانک مسلح به انواع موشکهای ضدتانک قدرتمند است که از هر گوشه ای و در عرض چند ثانیه ، تانکها و زره پوش ها را هدف قرار دهند .

روسها به عنوان طلایه دار عرصه ی زرهی و دارای بزرگترین نیروی زمینی متشکل از نیم میلیون تانک و زره پوش ، عامل اصلی مزاحم در دکترین موج زرهی خود برای تصرف اروپا را نیروی هوایی شکارچی ضدتانک (هلیکوپترهای آپاچی و هواپیماهای ضد تانک A-10) و پیاده نظام مسلح به موشکهای ضد زره چون Milan و ... میدید . بهمین دلیل ، در اوایل دهه ی 70 دفتر KBP ، ماموریت یافت بجای ضخیم تر کردن زره تانکها برای مقابله با موشکهای ضد زره ، دست به ساخت سیستم جدیدی بزند که اساس نظریه ی موسوم به "Hard Kill" در نیروهای زرهی شد .

این پروژه که در دفتر KBP کد Kompleks 1030M-01 را بخود گرفته بود ، میبایست همانند یک سیستم پدافندی ، موشکهای روانه شده به سمت تانک را شناسایی و آنها را منهدم کند . نتیجه ی این پروژه ، سیستم Drozd بود . تست های میدانی این سیستم در سالهای 1974-1975 ، نظامیان شوروی را به موثر بودن این سیستم متقاعد کرد و قرارداد ساخت این سیستم بین دفتر تحقیقاتی TsKIB SOO ، شرکت OKB و دفتر طراحی Trasmash برای عملیاتی کردن و نصب این سیستم روی تانکهای T-55 بسته شد .





تانکهای T-55 مجهز به سیستم حفاظت فعال drozd

در سال 1983 ، ساخت انبوه رادار این سیستم توسط کارخانه ی Izhevsk Electromechanical آغاز شد و سیستم Drozd کد شناسایی 1030M وارد ارتش سرخ شد و روی تانک های T-55AD . در ساخت این سیستم چندین شرکت همکاری کردند و نوآوری های زیادی انجام شد . علاوه بر شرکت Arsenal ، شرکت Svetlana مسئولیت ساخت دستگاه نوسانساز (اوسیلیتور) با توانایی Frequency Tuning با ثبات بالا ، شرکت Pulsar مسئولیت ساخت ترانزیستورهای اثر میدانی (FET) با نویزپذیری پایین برای ساخت المان های الکترونیکی سیستم و شرکت Shtorm مسئولیت طراحی و تولید سیستم خنک کننده ی جانبی با شیوه ی بخار (Evaporation) را بر عهده گرفتند .



گیرنده مولتی کانال سیستم حفاظت فعال Drozd

سیستم Drozd در ساختار کلی خود متشکل از یک رادار نوع داپلر با فرکانس کاری 24.5 گیگاهرتز برای کشف موشکهایی که با سرعت 70 تا 700 متر بر ثانیه به سمت تانک میایند ، کامپیوتر مرکزی برای پردازش اطلاعات و دو لانچر پرتابه های 107 میلیمتری 3UOF14 برای منهدم کردن موشکها ، که در طرفین برجک قرار گرفته اند تشکیل شده است . هنگامی که موشک به فاصله ی 7 متری تانک میرسد ، پرتابه ی سیستم در نزدیکی آن منفجر شده و ترکش های 3 گرمی با سرعت 1600 متر بر ثانیه در تمام جهات پرتاب میکند که باعث منهدم شدن موشک میشود . لانچرهای نصب شده در طرفین تانک ظرفیت حمل 8 پرتابه آماده ی شلیک 107 میلیمتری 3UOF14 را داشتند . نرخ واکنش این سیستم ، 0.35 ثانیه برای هر تهدید است .



1- واحد کنترل
2- رادار سیستم
3- پرتابه سیستم حفاظت فعال Drozd
4- پرتابه سیستم حفاظت فعال Drozd-2

سیستم Drozd بصورت گسترده در تانکها و زره پوشهای ارتش سرخ در جنگ افغانستان مورد استفاده قرار گرفت و آمار خوبی از حفاظت زره پوشها برجای گذاشت ، بطوریکه احتمال حفاظت یک تانک مجهز به این سیستم در مقابل موشکهای ضد تانک ، 80% براورد شده است ، آمار شرکت سازنده نشان میدهد حفاظت تانکهای مجهز به سیستم حفاظت فعال Drozd بین 1.2 تا 1.5 برابر میشود.



لانچرهای 4تایی پرتابه 3UOF14 در طرفین برجک تانک

اما با این همه ، Drozd خیلی زود جای خود را در ارتش سرخ به نمونه ی ارتقا یافته ی Drozd-2 (با سیستم پردازش قویتر ، پوشش 120 درجه جلوی تانک و سامانه اعلام هشدار) و Arena (که در تانک های T-80U نصب شدند) داد و پس از 6 سال تولید از ارتش بازنشسته شد ، علت این کنار گذاشتن ، بازنشسته شدن تی-55 به عنوان پلتفرم اصلی این سیستم ، پیچیدگی الکترونیکی بالای Drozd ، پوشش محدود سیستم حفاظتی (60 درجه جلوی تانک) و آمار تلفات بالا به سربازانی که کنار تانک قرار گرفته بودند ، بود .

اما این پایان کار اولین سیستم حفاظتی فعال جهان نبود ، چراکه نیروی دریایی روسیه تصمیم گرفت با احیای پروژه ، از آن برای حفاظت از 250 دستگاه تانک T-55 خود استفاده کند . این تانکها با ارتقا به استاندارد T-55AD1 در کارخانه ی Lviv در اوکراین ، به سیستم Drozd و موتورهای جدیدتر V-46 مجهز شدند . هزینه ی هر واحد سیستم Drozd که روی یک تانک نصب میشد معادل 30000 دلار ، وزن این دستگاه بین 800 کیلوگرم تا 1 تن و توان مصرفی این سیستم 800 وات بود .



T-55AD

1- لانچر پرتابه
2- بلوک الکترونیکی
3- رادار

منبع : http://www.kbptula.ru/eng/bron/tank/drozd.htm
http://armor.kiev.ua/ptur/azt/drozd.html
http://www.npostrela.com/en/products/museum/98/253/
http://warfare.ru/?linkid=2437&catid=314

مترجم و گردآورنده : Cheka

[babak1985 4,171]

باسلام
باتشکر از جناب Cheka بابت این تاپیک عالی

در تانکهای خودمون هم این سیستم استفاده میشه

[BattleMaster 3,797]

سیستم جالبیه ولی چندتا سوال دارم ...

1- این لانچرها متحرک هستن یا با برجک موازی و ثابت هستن و با حرکت برجک حرکت میکنن ؟ نحوه انفجارش به چه صورتیه ؟ با فاصله گرفتن از برجک یا نزدیک خود تانک ؟

2- اگر پیاده زرهی در اطراف تانک باشن اون موقع با انفجار ترکشزای این سیستم نابود نمیشن ؟ چون به نظر میاد در 360 درجه پوشش انفجاری درست میکنه !

ضمنا بسیار عالی و ریزبینانه و دقیق بود تشکر و ممنون

[REZAT1980 3,414]

با تشکر از چکای عزیز.

منتقل شد به " فناوری نیروی زمینی "

-------------------------------------------------------

میشه گفت، شاید مهمترین بخش سیستمهای
حفاظت،
کامپیوتر مرکزی هستش.
جایی که صدم ثانیه های پردازش موشک مهاجم و
بقیه محاسبات تعیین کننده است.
شاید کشورهای کمی نباشند که بتونن، رادار و لانچر برای چنین
سیستمی طراحی و تولید کنند،
اما به نظرم ساخت چنین سیستم پردازش اطلاعاتی
کار معدود کشورهایی باشه.

بنابراین من فکر میکنم،
نکته اش همین کامپیوتر مرکزی این سیستم
بوده.

[Korosh_Kabir 2]

عالی بود در این زمان محاسبات خیلی عالیه

ماهم برای تانک هامون همچین کاری کردیم ؟ یا توانش رو داریم؟

ولی این در مقابل پرده آهنین امریکا ک روی هاموی هاشون نصبه قابل مقایسه هست؟

[ALI 5,626]

ممنونم از جناب چکا ، مطلب زیبایی بود.

در پاسخ دوستانی که درباره وجود این سیستم در ایران سوال کرده بودند ، این سیستم تابحال به طور رسمی در ایران معرفی نشده است و همچنین تاکنون در هیچیک از رژه ها و تصاویر رسمی منتشره توسط نیروهای مسلح نیز تابحال دیده نشده است.

سیستم دروز 1 در زمان خود سیستم به نسبت کارآمدی به شمار می رفت. آمار موفقیت های این سیستم در جنگ افغانستان بسیار جالب به نظر می رسد.

اما ضعف هایی نیز در این سیستم وجود دارد که استفاده از آن را در نبردهای امروزی با محدودیت هایی مواجه می سازد. به عنوان مثال پوشش محدودی که این سیستم در اطراف تانک ایجاد می کند. هر جفت از راکت های ضد موشک این سیستم تنها 20 درجه را تحت پوشش قرار می دهند که هر جفت 2 تایی معادل 40 درجه را تحت پوشش قرار می دهند و از آنجایی که این سیستم معمولا به صورت چهار جفتی بر روی تانک پلتفرم نصب می شود ، در مجموع 60 درجه در جلوی تانک را تحت پوشش قرار می دهد. یعنی دو جفت در سمت راست توپ 40 درجه و دو جفت در سمت چپ توپ نیز 40 درجه را در قسمت جلوی برجک تحت پوشش قرار می دهند. از هر دو جفت 10 درجه در قسمت توپ برجک مستهلک می شود و در نتیجه در مجموع 60 درجه از قسمت جلوی برجک توسط این سیستم حفاظت می شود. ضعف دیگر این سیستم این است که جابجایی و حفاظت آن در راستای عمودی بسیار اندک است. جابجایی راکت ها در رنج 6- درجه الی 20+ درجه صورت می گیرد که به این ترتیب این سیستم در مواجهه با موشک های تاپ اتک و حملات هوایی و موشک هایی که توسط پلتفرم های هوایی شلیک می شوند ، دارای ضعف مفرط است و به نظر می رسد که یکی از علل کنار گذاشتن این سیستم هیمن ضعف آن است.

البته این سیستم ضعف های دیگری نیز دارد. ولی این ضعف ها نه به خاطر ضعف خود سیستم ، بلکه به خاطر پیشرفتهایی است که تسلیحات ضد تانک داشته اند ، رخ داده است. به عنوان مثال ضعف دیگر این سیستم ناتوانی آن در مقابله با حملات انرژی جنبشی است. این سیستم قادر به مقابله با تهدیدات انرژی جنبشی نیست. ضعف دیگر این سیستم فاصله کم عکس العمل نشان دادن فیزیکی سیستم است. این سیستم حمله راکتی را در فاصله 7 متری دفع می کند. درحالیکه سیستمی مثل arena همان خطر را در فاصله 20 متری و سیستمی مثل تروفی همان خطر را در فاصله 25 الی 30 متری دفع می کند. و یا اینکه راکت های این سیستم در حین نبرد یک بار مصرف هستند. یعنی در عمل در یک نبرد این سیستم می تواند تنها خطر 8 حمله را دفع کند. حالا اگر به تانکی مجهز به سیستم دروز 1 بیش از 8 بار حمله شود ، بیش از 8 بار نمی توان با تهدیدات مقابله کرد. سابقه جنگ عراق در سال 2003 نشان داد که چنین سیستمی هرچند در زمان خود بسیار مفید و موثر بود ، اما برای نبردهای امروزی دیگر کاربرد کاملا موثری ندارد. چلنجر 2 انگلیسی ها را در بصره به خاطر بیاورید که چگونه در طول یک عملیات مورد اصابت بیش از 20 راکت آر پی جی قرار گرفت ؟؟ در چنین عملیات هایی ، این سیستم نمی تواند به طور کامل به مقابله با تهدیدات بپردازد. ضعف دیگر این سیستم سرعت پردازش و عکس العمل نسبتا پایین آن است. سرعت عکس العمل این سیستم به تهدیدات 35. ثانیه است ، در حالیکه این رقم در سیستمarena معادل 07. ثانیه و در سیستم هایی مثل تروفی و آیرون فست از این هم کمتر است. البته همانطور که در ابتدا عرض کردم ، نقاط ضعفی که در این پاراگراف عرض شد ، مربوط به ضعف خود سیستم نیست. چرا که این سیستم برای تهدیدات ضد تانک دهه 80 طراحی شده است. بلکه مربوط به پیشرفته شدن تهدیدات ضد تانک است.

امروزه با پیشرفته تر شدن تهدیدات ضد تانک و همچنین حجم حملات (بخصوص حملات راکتی) علیه تانک ها دیگر جایی برای سیستم هایی نظیر Droze 1 وجود ندارد. امروزه می بایست از سیستم های کارآمدتری نظیر Arena استفاده کرد و یا مدلهای فوق پیشرفته ای مثل تروفی و آیرون فست استفاده کرد که قابلیت حفاظت سه بعدی 360 درجه نیمکره ای را به طور کامل دارند و مجهز به سیستم ریلود مواد ترکشزا هستند و حتی می توانند به خوبی با تهدیدات انرژی جنبشی مقابله کنند.



نفربر fv 430 متعلق به رژیم صهیونیستی مجهز به سیستم آیرون فست






حفاظت 360 درجه سه بعدی نیمکره ای توسط تروفی










حفاظت سه بعدی 360 درجه توسط آیرون فست

[Haj_Rezvan 11,197]

با تشکر از جناب چکا و مقایسه مبسوط علی جان!

[cheka 15,065]

با تشکر از دوستان عزیز بخاطر عنایتشون

بنده تا الان خبری مبنی بر استفاده از سیستمهای حفاظت فعال روی تانکهای ایرانی نشنیده ام ، با توجه به اینکه کشورها در مورد تکنولوژی سیستمهای حفاظت فعال تدابیر امنیتی قابل توجه و محدودیت های سنگین صادراتی اعمال میکنند (نیروی دریایی روسیه بعد از بازنشسته کردن 250 دستگاه تانک T-55AD که خریداری کرده بود ، عین 250 دستگاه رو در سیلوهای مخفی و حفاظت شده انبار کرد) بهمین دلیل امکان اینکه از کشوری این تکنولوژی رو گرفته باشیم کمه

در مورد سوالات جناب Battle master :

1- لانچرها با زاویه حرکتی کمی در راستای عمود و بصورت موازی با با برجک هستند و با حرکت برجک حرکت میکنند ، با توجه به اینکه پوشش این سیستم ، 60 درجه ی جلوی تانک هست نیاز به اعمال اولویت بندی برای حرکت برجک (مثل چیزی که در سیستم Shtora-1 وجود داره) وجود نداره ، نحوه ی انفجار بدین صورته که کامپیوتر مرکزی بعد از کشف هدف ، راکت رو پرتاب میکنه تا (طبق محاسبات) در فاصله ی 7 متری از تانک منفجر میکنه ، کلاهک راکت یک کلاهک خوشه ای متشکل از ترکش های 3 گرمی هست .

2- دقیقا یکی از عوامل کنار گذاشته شدن این سیستم همین تلفات جانبی بالا به پیاده نظام هست (که در مقاله اصلی هم بهش اشاره کردم) . در سیستمهای حفاظت فعال جدید مثل Arena ، سیستم به سامانه هشدار دهنده به سربازان اطراف تانک هم مجهز هست ، برد درگیری سیستم با موشک مهاجم از 7 متری تانک به 50 متری افزایش پیدا کرده و ترکش های پرتابه هم بصورت کنترل شده پرتاب میشن (تنها به سمت پایین پرتاب میشن)

همونطور که آقا رضا هم فرمودند ، در این سیستمها ، توان پردازش اطلاعات و محاسبات دقیق نکته ی اصلی در تعیین عملکرد سیستم های حفاظت فعال هست . بهمین دلیل از تجربه و فناوری تعداد زیادی از شرکت های الکترونیکی شوروی استفاده شد تا یک سیستم پردازش با توان بالا و پایداری قابل توجه طراحی و تولید بشه . این رویه در سیستم های حفاظت فعال بعدی هم ادامه پیدا کرد بطوریکه در سیستم Arena ، سرعت واکنش سیستم به تهدیدات به 0.07 ثانیه کاهش پیدا میکنه

[kaftar 570]

خیلی جالب و کامل بود.با تشکر از cheka عزیز و اطلاعات تکمیلی ALI بزرگوار.

[amorjy 33]

آقا یکی این سیستم تروفی و آیرون فست توضیح بده !
فک نکنم بتونه در مقابل تاپ اتک کار کنه !

[ALI 5,626]

با تشکر از دوستان

بررسی آیرون فست و تروفی در تاپیک های زیر

http://www.military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=13977

http://www.military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=3551

[saeed86 67]

حالا که بحث سیستم های دفاع فعال پیش اومد، دو تا سوال از دوستان داشتم:
1. ماکزیموم سرعت هدف در سیستم های جدید مثل آرنا چقدر میتونه باشه؟ مثلا میتونه یک راکت با سرعت 5 ماخ رو بزنه؟
2. گلوله های توپ توسط این سیستم ها قابل انهدام هستند؟ مثلا این سیستم ها میتونن مهمات 125 میلیمتری تانک T-90 رو بزنن؟

[F14AA 5,205]

ممنون از مطلب مفیدتون .

این سیستم فقط رو تانک و نفر بر مورد استفاده قرار میگیره؟؟

[amorjy 33]

[quote]با تشکر از دوستان

بررسی آیرون فست و تروفی در تاپیک های زیر

http://www.military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=13977

http://www.military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=3551[/quote]

ممنون مهندس

[cheka 15,065]

[quote]حالا که بحث سیستم های دفاع فعال پیش اومد، دو تا سوال از دوستان داشتم:
1. ماکزیموم سرعت هدف در سیستم های جدید مثل آرنا چقدر میتونه باشه؟ مثلا میتونه یک راکت با سرعت 5 ماخ رو بزنه؟
2. گلوله های توپ توسط این سیستم ها قابل انهدام هستند؟ مثلا این سیستم ها میتونن مهمات 125 میلیمتری تانک T-90 رو بزنن؟[/quote]

ماکسیمم سرعت هدف در سیستمهای مختلف متفاوت هست ، ماکسیمم سرعت مقابله با RPG ها در سیستم های مدرن تقریبا برابر 450 متر بر ثانیه است ولی با توجه به قابلیت مقابله با تسلیحات ضدتانک انرژی جنبشی ، انتظار میره سرعت بیشتر از چند ماخ رو هم برای این تسلیحات هدف قرار بدند ، علی آقا مطمئنا در این مورد بیشتر میدونند

در مورد گلوله های توپ ، خود گلوله ها بدلیل سرعت بسیار بالا و اثرات IR کم ، توسط این سیستمها قابل شناسایی نیستند . در حال حاضر اما سیستمهای حفاظت فعال عملیاتی موجود در مقابل موشکهای ضدتانکی که از لوله های تانک پرتاب میشن (مثل ATGM) دارای کارایی محدودی هستند .

سیستم Drozd فقط برای استفاده روی پلتفرم تانک ساخته شده و وزن زیادش همچین محدودیتی رو ایجاد کرده ، تاکنون این سیستم فقط روی T-55 بصورت عملیاتی و چند بار بصورت نمایشگاهی روی T-80 نصب شده