جنگنده - بمب افکن داسو میراژ اف- یک جنگنده - بمب افکن داسو میراژ اف- یک ( Dassault Mirage F1)

[Davood 36]

از تمامی دوستان ممنون مخصوصا DeAtH-EaGlE که زحمت ترجمه متن را کشیدند !

بله موشک PL-7 موشک بی کیفیتی و 7 کیلومتر بیشتر برد ندارد در حالی که R-550 بردی معادل 15 کیلومتر دارد !

بهتر است ایران همان موشک AIM-9 که با نام فاطر در داخل تولید می شود بر روی این هواپیما نصب کند چرا که ایرانیان نشان دادند در این کارها تبحر خاصی دارند مانند : نصب موشک تاو روی شاهد 278 , نصب موشک C-802 روی SU-24 و F-4 , نصب موشک AT-6 Spiral بر روی MI-17 و ....

[Reza6662 37]

ما چيزي به نام فاطر نداريم و اگر تاكنون در كپي سازي يك موشك هوا به هوا موفق بوديم، بارها فيلم و خبر آن در شبكه هاي ج.ا پخش مي شد و روي آن مانور تلبيغاتي زيادي صورت مي گرفت. فاطر تنها اقدامي در جهت افزايش طول عمر سايدوايندرهاي قديمي نيروي هوائيست. در اين پروژه بدنه و سيستم راكت موشك دوباره طراحش شدند و برخي از سيستم هاي الكترونيك موشك نيز مورد بازبيني و بعضن مورد بهينه سازي قرار گرفت.

[Davood 36]

رضا جان در مورد موشک فاطر من چند سال پیش که به نمایشگاهی رفته بودم این موشک هم آورده بودند و از مسئول آنجا پرسیدم و گفت که همان موشک AIM-9 که ایران کپی کرده !

به نظر من وقتی ایران توانایی ساخت بمب قاصد , زوبین , قدر یا هواپیمای آذرخش , صاعقه را دارد که با توجه به سخنان وزیر دفاع به تولید انبوده رسیدند و به زودی شاهد پرواز دسته جمعی آذرخش هم هستیم بعید نیست که این موشک هم بتوانیم بسازیم دو تصویر هم از این موشک قرار می دهم !

[mehran 1]

روابط ایران با فرانسوی ها
روس ها تنها کسانی نبودند که در فروش تجهیزات نظامی به ایران تلاش می کردند. نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در سال 2000 دست به آزمایش موشک های هوا به هوای R550 ماژیک ساخت فرانسه روی هواپیماهای میراژ F1EQ خود زده است. هواپیماهای میراژ F1EQ و F1BQ در سال 1991 با توافق بین دو کشور ایران و عراق برای جلوگیری از تخریب به وسیله نیروهای متحد از عراق به ایران فرستاده شدند. با کمک چندین خلبان پاکستانی و البته سه هواپیمای پر از قطعات یدکی میراژ ها که در همان زمان از عراق به ایران فرستاده شده بودند، نیروی هوایی هواپیماهای میراژ را در سال 1993 به خدمت خود در آورد. در ابتدا جنگنده های میراژ در پایگاه سوم شکاری نوژه نزدیک همدان مستقر شدند، اما به زودی به پایگاه جدید و تازه بازسازی شده مشهد یا پایگاه چهاردهم شکاری فرستاده شده و به خدمت صد و چهلمین گروه جنگنده های تاکتیکی در آمدند. علی رغم از دست رفتن یکی از میراژهای دو سرنشینه F1BQ نزدیک پایگاه مشهد در تابستان 2001 که به وسیله یک موشک دوش پرتاب قاچاقچی های افغانی مواد مخدر ساقط شده بود، بنا بر جدیدترین گزارشات بین 18 تا 20 فروند هواپیمای میراژ F1BQ و F1EQ در خدمت نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران می باشد. همانطوری که قبلاً گفته شد، هواپیماهای میراژ IRIAF نه تنها در مرزهای شرقی ایران فراوان دیده شده اند، بلکه نمونه های بسیاری از مشاهده آن ها بر فراز خلیج فارس نیز دیده می شود. با استناد بر اخباری که از منابع خبری نیروی هوایی فرانسه به دست می رسد، ایران در سال 2000 تعداد هزار فروند موشک ماژیک را از فرانسه برای خرید درخواست نمود. ایرانی ها از عملکرد عالی هواپیماهای میراژ و البته موشک های ماژیک در تست ها و خصوصاً درگیری های هوایی شبیه سازی شده بین این جنگنده و هواپیماهای پروازکننده در ارتفاع کم و هلیکوپتر ها بسیار شگفت زده شده بودند. منابع ایرانی اظهار می کنند که نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران از آزمایش این موشک ها و هواپیماهای میراژ نتیجه گرفت که موشک ماژیک جایگزین بسیار خوبی برای موشک های قدیمی AIM-9P2 سایدوایندر آمریکایی و R-73 آرچر روسی است. ظاهراً برای ایرانی ها نگهداری موشک های ماژیک و هواپیماهای میراژ بسیار آسانتر از نگهداری میگ MiG-29 ها و البته هواپیماهای قدیمی آمریکایی بود. در کنار اینها، عملکرد پروازی میراژ F1 همیشه در حد جنگنده مانورپذیر F-5 ارزیابی می شد، در حالی که میراژ جنگنده ای با قدرت بیشتر و البته مستعد تر برای نبردهای هوایی بود.
فرانسه که از واکنش ایرانیان به آزمایش های موفق موشک های ماژیک MkII دلگرم شده بود، در همان سال پیشنهاد یک بسته تسلیحاتی شامل 62 فروند میراژ F1CT، پانصد فروند موشک R550 ماژیک و ضمانت تامین قطعات یدکی پنج یا ده ساله بسته به انتخاب را به ایران تقدیم کرد. این بسته همچنین شامل کمک های فنی و البته پشتیبانی از جهت حفظ میراژهای موجود در خدمت بود، اما تهران به دلیل عدم تامین بودجه مورد نیاز این خرید توسط دولت پیشنهاد فرانسوی ها را رد کرد. البته پیشبینی می شد ایران در سال 1997 در قبال ارائه کمکهای فنی و سرویس هواپیماهای سوخو 24 لیبی، تعداد قابل ملاحظه ای موشک های ماژیک از آنان در سال 1997 دریافت کرده بود. شاید عدم خرید از فرانسه به دلیل بی میلی حکومت ایران در سرمایه گذاری روی نیروی هوایی بود. همین مسائل سرانجام منجر به توسعه طرح موشک فاطر، موشکی بر پایه ی موشک AIM-9P2 سایدوایندر با بدنه و موتور قبلی منتها با اویونیک کاملاً جدید شد. شاید توسعه همین موشک جدید بود که خرید موشک های R550 ماژیک، موشک های سفارش داده شده R-73 و R-27 روسی را لغو کرد.

دوست عزيز لطفا منبع را ذكر كنيد
منبع : Air.Blogfa.com
مترجم : آرمان سيداحمدي

[SAEID 2,832]

به نظر من که میراژ اف1 جنگنده مناسبی نیست! مثلا ما میراژ از فرانسه میخریدیم قرار بود با چی نبرد کنه؟ همین اف15های آمریکایی که یه اف15 عربستان با خلبان درجه تونست دو میراژ عراقی رو بزنه!

[alishahrag 13]

در مورد موشک PL-7 باید عرض کنم که این موشک یک موشک صادراتی است و در چین به خدمت گرفته نشده، موشک هوا به هوای اصلی چین جهت نبردهای هوایی موشک PL-8 می باشد که چون همان پایتون 3 اسرائیلی است اجازه صدور آن را ندارد و دلیل ساخته شدن موشک PL-9 هم همین بود چون پاکستان که اصلی ترین متحد نظامی چین است از کارایی موشک PL-7 اظهار نارضایتی کرده بود، اما در مورد موشک PL-9 باید عرض کنم که این موشک هم در آزمایشات رضایت سازندگان رو اونطور که باید برطرف نکرد، در حال حاضر به احتمال زیاد برنامه ای برای ساخت موشکی برپایه PL-7 با جستجوگر بهتر و موثر تر شروع خواهد شد و موشک جدید هم قطعا برای صادرات خواهد بود تا بعنوان بخشی از جنگ افزارهای جنگنده FC-1 به خریداران ارائه بشه. در مورد بکارگیری موشک سایدوایندر برروی میراژ اف-1 باید عرض کنم که این کار کاملا امکانپذیر است، اما اینکه در مورد نصب موشک PL-7 برروی اف-4 ها و اف-5 های ایرانی و همچنین نصب موشک آرچر روی اف-4 های ایرانی قبلا صحبت هایی وجود داشت نشون میده که دست کم در حال حاضر امکان به خدمت گرفت فاطر بعنوان یک موشک عملیاتی در نیروی هوایی وجود نداره. انشا ا... با پیشرفت بیشتر نیروی هوایی در آینده بتونیم موشک فاطر رو هم بعنوان یک موشک خوب و توانمند روی جنگنده هامون ببینیم.

[SMJTabib 7]

در مورد بکارگیری موشک سایدوایندر برروی میراژ اف-1 باید عرض کنم که این کار کاملا امکانپذیر است، اما اینکه در مورد نصب موشک PL-7 برروی اف-4 ها و اف-5 های ایرانی و همچنین نصب موشک آرچر روی اف-4 های ایرانی قبلا صحبت هایی وجود داشت نشون میده که دست کم در حال حاضر امکان به خدمت گرفت فاطر بعنوان یک موشک عملیاتی در نیروی هوایی وجود نداره.
انشا ا... با پیشرفت بیشتر نیروی هوایی در آینده بتونیم موشک فاطر رو هم بعنوان یک موشک خوب و توانمند روی جنگنده هامون ببینیم.

من فكر نمي كنم كه اولا موشك های R-73 و PL-7 و هر موشک هدایت گرمایی دیگری بدون سیستم IRST روی فانتوم یا هر هوپیمای دیگری بتوانند خوب عمل کنند(البته اف-14 های ایران شاید بتوانند چون از اول IRST داشتند)
و ثانیا به کارگیری R-73 و PL-7روی هواپیماهای آمریکایی احتمالا برای یکپارچه تر کردن نیروی هوایی است و دلیلی ندارد که بگوییم چون ایران در ساخت موشک فاطر ناموفق شده به نصب R-73 روی جنگنده ها روی آورده است.
در ضمن آیا ایران تلاشی برای ساخت یا کپی برداری موشک هدایت فعال یا نیمه فعال میان برد و یا بهسازی R-27R ها و AIM-7E-2/4 هایش ندارد؟

[Reza6662 37]

سخن شما در مورد عدم كارايي نصب موشكها بر روي هواپيماهاي فاقد IRST درست است. اما فكر مي كنم تامكتهاي ايران فاقد اين سيستم هستند و اين سيستم تنها در تامكتهاي آمريكايي نصب شده است.

[smerch 1]

اينقدر به IRIAF كم لطفي شده كه ديگه فكر نميكنم به اين زوديها بشه نجاتش داد. اگر 10 سال پيش ما اين هواپيماهاي قراضه دهه 70 رو با چيزهاي ديگه جايگزين كرده بوديم الان پشتيباني خوبي داشتيم (!)
شما ممكنه سوئد را بخوايد با ايران مقايسه كنيد ولي اونجا مثل ايران نيست كه رئيس جمهورش هر روز بخواد با يك كشور وارد جنگ بشه(!)
من فيلم توليد انبوه قاصد رو ديدم، حتما شوخي ميكنيد كه دو نفر با امكانات دستي ميخوان توليد انبوه كنن( icon_cheesygrin ) اگر هم توليد شد با كدام جت ميخواين شليك شه(!) با اين آذرخش و صاعقه 1 يا 2 فروند در سال هم توليد نخواهد شد(!)
خدا ايران رو از شر اين مردم احمق در امان بدارد(!) :|

متن پينگليش دوستمون smerch كه به فارسي برگردان شد
علائم تعجب نشان دهنده وضعيت من در حين برگردان كردن بود!! :|
DeAtH-EaGlE

Dear smerch
in air force forums you can write english and i'll translate it to Farsi
cause translating your Pinglish context to Farsi is more difficult than translating your English context!!

[SMJTabib 7]

سخن شما در مورد عدم كارايي نصب موشكها بر روي هواپيماهاي فاقد IRST درست است. اما فكر مي كنم تامكتهاي ايران فاقد اين سيستم هستند و اين سيستم تنها در تامكتهاي آمريكايي نصب شده است.

آن سيستمي كه روي اكثر اف-14 هاي ما حذف شده است سيستم رهگيري تلويزيوني است كه اين سيستم و IRST هر دو با هم زیر دماغه اف-14 نصب می شوند ولی برخی از تامکتهای آمریکا و اکثر تامکتهای ایران فقط IRST دارند. ظاهرا دستگاه رهگیری تلویزیونی را بعد از اورهال کردن اف-14 ها و تغییر رنگ آنها به رنگ آبی برداشته شده است :| .

[alishahrag 13]

من فكر نمي كنم كه اولا موشك های R-73 و PL-7 و هر موشک هدایت گرمایی دیگری بدون سیستم IRST روی فانتوم یا هر هوپیمای دیگری بتوانند خوب عمل کنند(البته اف-14 های ایران شاید بتوانند چون از اول IRST داشتند)
و ثانیا به کارگیری R-73 و PL-7روی هواپیماهای آمریکایی احتمالا برای یکپارچه تر کردن نیروی هوایی است و دلیلی ندارد که بگوییم چون ایران در ساخت موشک فاطر ناموفق شده به نصب R-73 روی جنگنده ها روی آورده است.
در ضمن آیا ایران تلاشی برای ساخت یا کپی برداری موشک هدایت فعال یا نیمه فعال میان برد و یا بهسازی R-27R ها و AIM-7E-2/4 هایش ندارد؟

در مورد نصب آرچر روی اف-4 باید بگم شرکت میکویان در برنامه های گسترده ای که برای بهسازی میگ-21 ارائه داده امکان نصب موشک های R-77/R-27(R1/T1)/R-73E رو برای این جنگنده قدیمی فراهم آورده، از اونجا که مساله نصب آرچر روی اف-4 به چند سال پیش بر می گرده و در آون زمان بحث تحریم به این صورت امروز وجود نداشت ممکنه این کار با کمک روس ها صورت گرفته باشه که البته کلا اطلاعات زیادی از این طرح درز نکرده، اما منظور من اینه که وقتی آرچر، آلامو و آدر رو روی میگ-21 نصب می کنن (البته با تغییرات در میگ-21) نصب آرچر روی فانتوم هم نمیتونه مشکلی داشته باشه. ضمنا به نظر اکثر کارشناسان آرچر در کلاس خود یکی از بهترین ها است و ممکنه نصب آرچر روی فانتوم تا حدی بخاطر برتری اون نسبت به بقیه موشک های هم ردیف موجود در نیروی هوایی باشه و نه صرفا برای یکپارجه سازی، در زمینه نصب موشک R-27R بجای AIM-7 هم باید بگم اصلی نرین مساله تفاوت شکل و اندازه موشک آلامو با اسپارو هستش اما به نظر من یک راهکار مناسب میتونه نصب موشک PL-11 بجای Sparrow باشه (البته اگه چینی ها حاضر بشن چون در بخشهایی از کار این موشک احتمالا از اسرائیل و شاید روسیه کمک گرفتن) دلیل من هم اینه که این موشک خودش از روی Alenia Aspide ساخت ایتالیا طراحی شده که خود این موشک ایتالیایی مشتق اسپارو هستش و کلا PL-11 بیشتر به اسپارو نزدیکه (احتمال داره تطبیق اون با رادار فانتوم هم راحت تر باشه)، ضمنا این موشک شش سالی هست گواهی تولید گرفته و وارد خدمت هم شده! :|

برای اطلاعات بیشتر:
http://www.sinodefence.com/airforce/weapon/pl11.asp
http://en.wikipedia.org/wiki/AIM-7_Sparrow
http://eng.ktrv.ru/production_eng/323/503/527/?PHPSESSID=cb8f38c0b19e5deaf9d9c562f6891ad9
http://www.migavia.ru/eng/production/?tid=1&id=22

راستی این هم میگ-21 با آرچر و آدر:

[Davood 36]

alishahrag

با سپاس از توضیحاتی دادی در مورد نصب موشک R-73 روی F-4 فکر کنم این کار انجام شده اما فعلا هیچ گونه منبع رسمی آن را تایید نکرده و در مورد موشک R-27 فکر نکنم این کار انجام شده باشد , این اطلاعات هم قبلا قرار دادم در مورد تسلیحات F-4 ولی باز هم در تاپیک قرار می دهم !

20mm Vulcan
AIM-7E
R-73E (AA-11)
PL-7
AIM-9P
Kh-58 (AS-11)
Zoobins
Qadar
C-802K
AGM-65
LGBs
Mk80 family bombs
BL-77 cluster bombs
rocket pods

بعضی از سلاح های جدید که در لیست می بینید قابلیت نصب روی F-4 را نداشتند اما با تغییراتی که در رادار پرنده دادند آن را مطابق با این سلاح ها کردند ! لازم به ذکر هست در کاکپیت این جنگنده هم تغییراتی داده شده که بعضی از سیستم های آنالوگ برداشته شده و به جاش نمایشگر و سیستم های دیجیتالی قرار داده اند !

در مورد مقایسه R-73 هم شک نکنید که R-73 از بقیه موشک های هم رده خود برتر هست !

[alishahrag 13]

داوود جان از اطلاعاتی که ارائه دادید ممنونم، اگر امکانش هست در مورد نصب Kh-58 روی فانتوم بیشتر توضیح بدید (زمان انجام پروژه و...) در مورد آرچر من هم نظر شما رو دارم! راستی در مصاحبه ای که با یکی از دست اندر کاران صنایح دفاع در مورد پروژه سجیل در مجله صنایع هوایی صورت گرفته بود، گفته شده بود که موشک های R-24 و R-27 روی تامکت نصب شده اند، کسی در مورد صحت این امر اطلاعی داره؟

[Davood 36]

علی جان من خودم اطلاعاتی پیدا نکردم و این لیست هم در سایت Acig.org درج شده بود ! ولی چند وقت پیش Su-24MK به روسیه رفته بودند و توسط شرکت سوخوی تغییراتی در آن داده شد که شلیک موشک KH-58 یکی از این تغییرات بود که بعد شرکت سوخوی بخاطر این کار توسط آمریکا تحریم (موقت) شد ! در مورد نصب بر روی F-4 خبری ندارم که چگونه این کار انجام شده آیا اصلا این قابلیت را دارد یا ... در مورد آن مصاحبه هم عرض کنم پروژه منطبق کردن R-27 با F-14A فکر کنم بعد از پروژه هاوک لغو شد و فعلا تامکت ها از هاوک استفاده می کنند اما جدیدا خبرهایی از خرید AIM-54C و تعدادی قطعه تامکت از بازار سیاه هست اما در مورد تعداد خرید چیزی نمی دانم (به غیر از آن 10 فروند که از یک تاجر خریده شد) اگر این خبر صحت داشته باشد خوب مطمئنا AIM-54C برای تامکت بسیار بهتر و قابل اطمینان تر هست اما اگر هم بخواهند R-27 با F-14 تطبیق دهند که امکان پذیر هست بهتر است R-27EM خریداری شود (نمی دانم روس های می فروشند یا نه) چرا که این مدل بردی پیش از 100 کیلومتر دارد سرعتی پیش از 4 ماخ و قابلیت درگیری با اهدافی در ارتفاع 10 متری یا 30 کیلومتری را دارد !

[GOLDEN-CROWN 20]

مقاله زیر ترجمه ای است از یک مقاله مجله روسی-اوکراینی "زمان هوا و فضا" که خود این مجله تمامی مقاله های خود رو از روی اسناد قدیمی منتشر شده "ک گ ب" تنظیم میکند.

امیدروارم مورد قبول دوستان واقع شود!


هر گونه برداشت و کپی از این مطلب بدون اجازه بنده ممنوع میباشد





1-نبرد در برابر بهترینها-امید IRAF








در سال 1980 عراق در حال برسی MIRAGE F-1 بود و با توجه به روابط گرم صدام با فرانسه در اواخر این سال با توجه به نا توانی جنگنده های روسی در رهگیری خلبانان ماهر ایرانی این جنگنده ها به سرعت وارد نبرد 8 ساله ایران و عراق شدند تا برگ برنده را به دست صدام بدهند. واقعیت این بود که میگ های روسی در مقابل جنگنده های به روز و خلبانان زبده ایرانی به اسباب بازی تبدیل شده بودند و هنگامی که چند فروند جنگنده و بمب افکن فوق پیشرفته روسی ان زمان یعنی میگ25 و توپولف-22 توسط خلبانان ایرانی حتی خلبانان اف-5 نابود شد زنگ خطر برای صدام به صدا در امد.



حدود 4 فروند بمب افکن سنگین توپولف-22 توسط تامکتهای ایرانی از سالهای 1984 تا 1988 نابود شدند.



البته اموزش خلبانان عراقی در شهرهای خارکف و کیف شوروی پیشین هم با کیفیت کمی انجام میشد که البته عجله نیروی هوایی عراق برای تحویل خلبان را میتوان باعث این امر دانست.به هر حال برای اموزش هر خلبانان عراقی تنها 80 تا 150 هزار دلار خرج میشد ولی در زمان شاه ایران برای هر خلبان ایرانی این رقم چیزی در حدود 2 میلیون دلار بود! که به راحتی میتوان علت زبده بودن پایلوت های ایرانی را دانست.
در ابتدای ورود این جنگنده ها با توجه به ضعف شدید پدافند عراق در مقابل ایران فقط به صورت رهگیر استفاده میشدند.در مقابل ایرانی ها خلبانان عراقی از همه نوع سلاحی استفاده کردند ولی موشک "سوپر-530" به سلاح رایج این درگیری ها تبدیل شده بود.



نیروی هوایی عراق عاجز از خلبانان ایرانی امید خود را روی فرانسه گذاشت.


طبق اسناد وزارت دفاع عراق تا اواسط 1983 تعداد 35 فروند جنگنده ایرانی شکار جنگنده های عراقی شدند برای همین 35 شکار عراقی ها صدها موشک هوا به هوا از انواع جنگنده هایشان شلیک کردند که باز میتوان مهارت ایرانی ها رو در گمراهی موشک ها دریافت.البته تعداد موشکهای هوا به هوای شلیک شده رقمی بسیار بالاتر و نجومی تر بود!!!
خلبانان MIRAGE F-1 عراقی در این سالها فقط توانستند نابودی 6 جنگنده ایرانی رو در حساب خود وارد کنند که این جنگنده ها شامل 2 فروند F-4E دو فروند F-14A یک فروند RF-4E و یک فروند F-5E بودند که البته فقط دو پیروزی انها توسط "سوپر-530 " بود.



موشک سوپر-530

البته طبق اسناد غیر رسمی موشکهای سوپر-530 حامل MIRAGE F-1 های عراقی در سال 1988 یک فروند فانتوم و دو فروند تامکت رو هدف قرار دادند.
یکی از خلبانان این جنگنده های MIRAGE F-1 عراقی که موفق به نابودی یک فروند فانتوم ایرانی شده بود خلبان عراقی " آ-سالم " بود که در دوران جنگ با ایران بیش از 300 پرواز با MIRAGE F-1خود بر علیه ایران داشت.

سالم نبرد خود با فانتوم ایرانی رو چنین بیان میکند:
در قالب یک دسته چها فروندی از جنگنده های MIRAGE-F1EQ4 برای پوشش و حفاظت از جنگنده های تهاجمی در حال عملیات به پرواز درامدیم.جنگنده من به 2 موشک "MAGIC" و دو مخزن سوخت 1200 لیتری مجهز بود.



MIRAGE-F1EQ4 عراقی مجهز به موشکهای R-550 MAGIC

در حین انجام ماموریت مورد تهاجم یک دسته از فانتومها قرار گرفتیم و یکی از فانتوم ها دو موشک به سمت من شلیک کرد که در اخرین لحظه برخورد با مانوری شدید و خطر ناک جان سالم بدر بردم.در این هنگام توانستم خودم رو به پشت یکی از فانتومها برسونم و سریعا اقدام به شلیک یک موشک "MAGIC "کردم.موشک هم به سرعت از بدنه جدا شد و فانتوم رو تکه تکه کرد و خلبانان این فانتوم فرصت بیرون پریدن نیافتند و فانتوم به زمین برخورد کرد.


موشک هوا به هوای برد کوتاه گرمایاب R-550 MAGIK



2-جنگ نفت کشها در برابر کمین گربه ها



اصلی ترین جایگاه استفاده از MIRAGE F-1 های عراقی حمله به نفت کشها و پایانه های نفتی ایران بود.در اوایل ورود به خدمت این جنگنده ها فقط به هلیکوپترهای AS-321GV سوپر فریلون و جنگنده های سوپر اتندارد حامل موشک های ضد کشتی AM-39 اگزوست پوشش میدادند و عملیات تهاجمی نداشتند.اما در اواخر سال 1984 تعدادی از این جنگنده ها به موشکهای اگزوست مجهز شدند.



MIRAGE F-1EQ5 عراقی مجهز به موشک اگزوست


اولین بار در 3 دکابر 1984 خلبان یک فروند MIRAGE F-1EQ5 برای اولین بار روی یک ناوچه ایرانی موشک خود را لاک کرد اما به دلایل نامعلوم (احتمالا اشکال در سیستم هدفگیری ناشی از ECM کشتی یا تامکت) موفق به شلیک نشد و به خانه بازگشت.
اولین موفقیت در نابودی نفت کش در 14 فورال 1985 هنگامی که موشک اگزوست عراقی نفت کش "نپتونیا" رو نابود کرد توسط MIRAGE F-1EQ5 به دست امد.

تا پایان جنگ و با فرسوده شدن IRIAF تحریم شده MIRAGE F-1EQ5 های عراقی بیش از 700 بار به اهداف دریایی ایران هجوم بردند که به علت پوشش خوب هوایی ایران توسط تامکت ها تنها 57 هدف نابود شدند که 44 هدف توسط موشکهای اگزوست-8 هدف توسط بمب سقوط ازاد -4 هدف با انواع سلاح ها -یک هدف توسط موشک AS-30L نابود شدند.


MIRAGE F-1EQ5 عراقی در حال شلیک موشک اگزوست


که در صورت نبود تامکتها از سال 1985 صدور نفت ایران قطع و عملا ایران در جنگ فلج و راه پیروزی یک ساله عراق و اشغال ایران توسط عراق هموار میشد.(توضیح نویسنده:در برهه زمانی سال 1985 در حالی که ایران به شدت درگیر نبرد با عراق بود هرگونه توقف در فروش نفت عملا به ورشکستگی دولت و شکست ایران در جنگ منجر میشد.پایانه نفتی خارک بیش از صدها بار توسط عراق با هدف شخم زدن این جزیره مورد حمله قرار گرفت که تنها چند بار به صورت خفیف بمب باران شد که علت اصلی اون فقط و فقط حظور مداوم اف-14 ها بر روی این جزیره بود.)و این همانجا ست که نقش یک سلاح برای امنیت یک کشور مشخص میشود .در صورتی که در اوایل انقلاب ایران دولت ایران قصد باز پس دادن تامکتها رو به امریکا داشت.غافل از اینکه همین سلاح ها در سال 1985 جلوی اشغال ایران توسط صدام را خواهند گرفت.


تامکت های ایرانی در سال 1985 عملا جلوی اشغال ایران رو گرفتند

به صورت معمول تنها یک موشک اگزوست در زیر بدنه MIRAGE F-1EQ5 های عراقی حمل میشد که در 17 یون 1987 عراق موفق شد با کمک فرانسوی ها دو موشک را بر روی هر MIRAGE F-1EQ5 خود به صورت تکی زیر هر بال جهت انهدام قویتر هدف نصب کند.اما در پرواز مشخص شد که جنگنده به فرامین خلبان خیلی سخت پاسخ میدهد و به هدفی راحت برای تامکتها تبدیل شده است.بنا بر این جنگنده دیگری به این مدل تبدیل نشد و احتمالا 3 تا4 فروند MIRAGE F-1EQ5 تبدیلی توسط تامکت های ایرانی نابود شدند.
البته بد شانسی MIRAGE F-1EQ5 ها فقط بخاطر حمل دو تیر اگزوست نبود.
در ساحل بحرین یک MIRAGE F-1EQ5 تنها در حالی که با سرعت 620 کیلومتر در ساعت و در ارتفاع 900 متری در حال پرواز بود برا ی خود هدف خوبی پیدا کرد!
در ساعت 22/05 در فاصله 20 کیلومتری دو موشک اگزوست رو به سمت هدف رها کرد و خوشحال به خاطر هدف راحت و بدن پوشش تامکتها ی ایرانی و دریافت مدال افتخار به خانه بازگشت.
غافل از اینکه این ناوچه ایرانی نبوده و ناو "استارک امریکایی میباشد.خدمه ناو در حالی که کاملا غافلگیر از حمله دوست خود شده بودند از طرف چپ مورد اصابت موشک قرار گرفتند.37 امریکایی در این حمله جان خود را از دست دادند و 22 نفر زخمی شدند.
دولت عراق سریعا به امریکا اشتباه خود را توضیح داد و امریکا این توضیحات مبنی بر اشتباه گرفته شدن کشتی امریکایی با ناوچه ایرانی رو پذیرفت.
خلبان خوشحال بجای دریافت مدال به پای چوبه دار رفت!


در طول جنگ عراق صدها عملیات هوایی برای از کار انداختن پایانه نفتی حیاتی ایران "خارک" که پیروزی در جنگ به نابودی اون بستگی داشت طراحی و اجرا کرد.جالب اینجاست که این پایانه تنها 225 کیلومتر با خاک عراق فاصله داشت و در ان دوران قلب تپنده اقتصاد ایران که 99 درصد به نفت وابسطه بود میبود.عراق دهها بار برای نابودی این مجموعه حمله هوایی قدرتمندی کرد که هر بار با حظور تامکت های ایرانی شکست میخورد.
فقط در طول 3 ماه در سال 1985 نیروی هوایی عراق 77 بار به این جزیره حمله برد.در این حملات جنگنده های MIRAGE F-1 هم به صورت شکاری رهگیر جهت پوشش و هم به صورت جنگنده تهاجمی به کار رفت.


در حمله به خارک و نفت کشهای ایرانی عراق بارها از جنگنده های اجاره ای سوپر اتندارد استفاده کرد.حدود 4 فروند از این مدل جنگنده توسط تامکتهای کاور جزایر جنوبی ایران منهدم شدند.


MIRAGE F-1 های عراقی علاوه بر بمب های سقوط ازاد و راکتهای معمولی هوا به زمین جهت حمله به این تاسیسات به موشکهای لیزری AS-30L فرانسوی و موشکهای روسی KH-29 مجهز شده بودند.


MIRAGE F-1 عراقی گرفتار شده در چنگال جنگنده امریکایی



پس شکستهای فراوان از نیروی هوایی قدرتمند ایران خلبانان عراقی با علم به اینکه IRIAF به شدت در حال تحلیل چه به خاطر قطعات و چه به خاطر اعدام های مکرر نیروهای متخصص پدافندی توسط جمهوری اسلامی است تاکتیک جدید نزدیک شدن به جزایر در ارتفاع پایین و لاک کردن و حمله از 8 کیلومتری و فرار را ابداع کردند.
بعدها با تحویل اگزوست این حملات از فاصله 30 کیلومتری انجام شد.اما مشکل بزرگ عراقی ها این بود که برای مخفی ماندن از رادار های تیز بین تامکتها باید در ارتفاع بسیار پایین پرواز کرده و در همان ارتفاع موشک خود رو شلیک و فرار میکردند.و از انجایی که موشک اگزوست ابتدا رها شده و بعد موتور ان روشن میشود احتمال ان وجود داشت که موشک با سطح اب برخورد کرده و هواپیمای حامل هم نابود شود.که برا ی انجام این عملیات خلبانان عراقی دور از چشم تامکتهای کاور خود را به فاصله 30 کیلومتری رسانده بعد ارتفاع میگرفتند و شلیک میکردند و سپس در ارتفاع پایین به خانه فرار میکردند.
خلبانان ایرانی به زودی دست عراقی ها رو خواندند و بلا فاصله بعد از اوج گیری MIRAGE F-1 برای شلیک روی اون لاک کرده و شلیک میکردند که یا موشک هدف قرار میگرفت یا خود جنگنده حامل.این روش عراقی ها هم بعد از مدتی لو رفت و دوباره تعداد زیادی جنگنده توسط تامکت ها نابود شدند.شدت نابودی MIRAGE F-1 ها توسط تامکت ها به حدی رسید که در یک روز 3 فروند MIRAGE F-1 توسط یک تامکت در داگ فایت نابود شدند.
برای همین صدام بار دیگر به دنبال فرانسوی ها رفت تا به کمک او بیایند.این بار فرانسوی ها با تحویل سیستمهای ECM-ECCM قوی و تغییر نحوه شلیک اگزوست ها تلفات عراقی ها رو کاهش دادند.


یک فروند اف-1 که موفق به نابودی 14 پرنده ایرانی در طول خدمت خود شده است.

از 12 اگوست 1986 حملات به ترمینال "سیریی"(فکر کنم درست ننوشتم) که در 240 کیلومتری غرب ابو موسی شروع شد.
چها فروند MIRAGE F-1 حامل موشک اگزوست از پایگاه خود بلند شدند و پس از سوختگیری از هواپیمای تانکر انتونف-12 روانه هدفی در فاصله 1300 کیلومتری شدند.پس از حمله به یک دسته نفت کش موفق به نابودی 3 نفت کش شدند و بدون تلفات به خانه بازگشتند.

3-از اگزوست تا بمب های خردل

در زمان جنگ ایران و عراق و در مقابله با کردهای عراقی عراق از سلاح های غیر مجاز و غیر متعارف شیمیایی استفاده کرد.
اف-1 های عراقی به حمل کننده بمب های 250 کیلوگرمی و پخش کنند ه های مواد شیمیایی 100 کیلوگرمی تبدیل شدند.
در طول سالهای 1987-1988 کردهای عراق که به ایران جهت انجام عملیاتها کمک میکردند و در ازادی خرمشهر نقش عمده ای ایفا میکردند توسط اف-1 ها بمب باران شیمیایی شدند. نیروی های ایرانی هم بارها توسط اف-1 ها با عامل های خردل و اعصاب بمب باران شدند.



یک اف-1 عراقی در یک داگ فایت از ترس تامکت به درون اب فرو رفت!

در اوایل جنگ و به خدمت گرفته شدن اف-1 ها تعداد از دست رفته و نابود شده این مدل جنگنده تقریبا کم بود.تا اواسط 1983 تعداد 7 اف-1 نابود شدند که فقط یکی از انها در نبرد هوا به هوا در 1983 نابود شد.
رفته رفته نیروی هوایی ایران با قرار دادهای سری با امریکا و اسرائیل مثل قرار داد جنجال بر انگیز ایران-کنتراس و دریافت قطعات مورد نیاز تامکتها و فانتومها و سیستم های پدافندی کمی از قدرت خود رو باز یافت و در همین زمان بو که تعداد نابودی اف-1 ها تا پایان جنگ بسیار سیر صعودی پیدا کرد.حدود 40 فروند اف-1 تا پایان جنگ نابود شدند که حدود 19 فروند انها توسط تامکتها مورد هدف قرار گرفتند.اکثر پیروزی های خلبانان تامکت با موشک های سایدو ایندر و اسپارو بود.
جالب اینجاست که یک فروند MIRAGE F-1EQ5 در یک داگ فایت با تامکت بر فراز خلیج فارس به علت ترس خلبان به درون اب فرو رفت و نابود شد!





4-اخرین حملات به ایران تا نبرد طوفان صحرا


بلند ترین حمله توسط اف-1 ها در تاریخ 25 نایابر 1987 بر علیه پایانه های نفتی" لاراک" در انتهای تنگه هرمز صورت گرفت.این ماموریت را بهترین خلبانان عراقی انتخاب شده به انجام رساندند.انها تا هدف چیزی حدود 4000 کیلومتر پرواز کردند و در راه توسط چندین انتونف-12 سوخت رسانی و در راه برگشت مجبور به فرود در خاک عربستان سعودی شدند.در جزیره لاراک چندین ترمینال و در منطقه دریایی چندین نفت کش نابود شدند.تا پایان جنگ اف-1 ها توانایی سوخت گیری از ایلوشین-76 را بدست اوردند.





در تاریخ 2 اوگوست 1990 حمله همه جانبه ارتش عراق به کویت اسکادران های اف-1 را مجبور کرد تا به پایگاه هوایی "علی سالم صباح" منتقل شوند.
با اولین حملات عراق خلبانان کویتی به کابین خود رفتند و توانستند 15 جنگنده از اسکادرانهای 18 و 61 را به هوا بلند کنند و همگی به عربستان و بحرین فرار کردند.


اف-1 های کویتی اکثرا به بحرین و عربستان فرار کردند.


طبق اطلاعات نیروی هوایی کویت 6 اف-1 در جنگ وارد شدند و توانستند برعلیه 50 فروند هلیکوپتر میل-8 که حامل نیروی های مخصوص عراقی بودند و توسط هلیکوپتر های میل-25 و بو-105 به خوبی پوشش داده شده بودند حمله برده و تعداد 13 فروند انها رو منهدم کنند.12 فروند از این هلیکوپترها توسط موشکهای magic و یک فروند توسط تیربار منهدم شد.
طبق اطلاعات رسیده خلبانان شیخ "جابر" همچنین موفق به نابودی یک فروند هلیکوپتر گازل نیز طی سه روز نبرد سنگین شدند.
تعداد 8 فروند " اف-1" کویتی در اسمان منهدم شدند که 2 فروند در داگ فایت به زیر کشیده شدند.نیروی هوایی کویت به جز این در جنگ کار عمده ای نکرد و ما بقی اف-1 ها به دست عراقی ها افتاد.
MIRAGE F-1 های عراقی در این نبرد نقش های تهاجمی و پوشش هوایی میگ-27 ها و سوخو-25 ها را داشتند.

هنگامی که کشورهای غربی برای پاک کردن بدهی های خود به کویت به کمک این کشور و شروع به پیاده کردن نیرو در منطقه خلیجه فارس کردند پاریس هم تعدادی اف-1 به منطقه فرستاد.اولین گروه دو فروندی اف-1 های فرانسوی پس از پرواز از پایگاه هوایی "ایستر" در 3 اکتبر 1990 و سوخت گیری از دو فروند C-135FR خود رو به منطقه رساندند.در کل تعداد 12 فروند جنگنده شناسایی MIRAGE F-1CR از اسکادرانهای ER33 (مستقر شده در پایگاه هوایی ال-اهزا در کشور عربستان سعودی) و 8 فروند شکاری رهگیر از اسکادرانهای EC12 (مستقر در پایگاه هوایی دوهه قطر) به منطقه خلیج فارس جهت نبرد با نیروی هوایی عراق از طرف پاریس فرستاده شد.فرانسوی ها مستقیما بعد از فرود شروع به انجام ماموریت کردند در حالی که جنگ هنوز شروع نشده بود MIRAGE F-1CR شروع به پروازهای شناسایی بر فراز مرز عراق با کویت با کمک غلاف های فوق پیشرفته" تانپسون سی اس اف رفائل "کردند.




MIRAGE F-1CR پس از بازگشت از یک ماموریت شناسایی-عملیات طوفان صحرا 1990


تا شروع عملیات "طوفان صحرا " MIRAGE F-1CR های فرانسوی 442 صورتی پرواز بر فراز عراقی های اشغال گر انجام دادند.MIRAGE F-1 های رهگیر هم با پوشش دادن به MIRAGE F-1CR تعداد 637 پرواز در اطراف دوهه انجام دادند.
با شروع شدن عملیات طوفان صحرا در 17 یانوار 1991 فرانسوی ها در روزهای اول جنگ جنگنده های خود رو برای انجام عملیات بر روی عراقی ها نفرستادند.از 26 همین ماه جنگنده های شناسایی MIRAGE F-1CR اماده شدند.
از 5 فورال ماموریت مهمی به MIRAGE F-1CR ها داده شد: پیدا کردن سریع موشک های اسکاد عراقی



یکی از مهمترین ماموریت های MIRAGE F-1CR های فرانسوی در نبرد طوفان صحرا پیدا کردن سکوهای اسکاد بود




کلا در طول عملیات طوفان صحرا MIRAGE F-1CR ها تعداد 114 صورتی پرواز انجام دادند. اف-1 های اطراف دوهه هم تعداد 150 صورتی پرواز برای تامین امنیت این شهر به انجام رساندند.
در همین هنگام 12 فروند اف-1 هفتمین اسکادران نیروی هوایی قطر همراه با فرانسوی ها امنیت پایتخت را فراهم میکردند.همچنین همراه جنگنده -بمب افکنهای F-16C از اسکادرانهای 614 و 401 نیروی هوایی تاکتیکی امریکا تعدادی عملیات تهاجمی بر علیه عراقی ها در کویت انجام دادند.عراق در این جنگ تعداد 9 فروند اف-1 از دست داد .تعداد 8 فروند توسط ایگل های نیروی هوایی امریکا و یک فروند توسط EF-111 منهدم شد.




EF-111 هواپیمای جنگ الکترونیک امریکایی


این اتفاق جالب در 17 یانوار 1991 روی داد.در این شب یک MIRAGE F-1EQ تنهای عراقی یک فروند EF-111 را مورد رهگیری قرار داد و به پشت ان رسید و موشک خود را بر روی ان قفل کرد.در همان هنگام با دیدن امواج رادار اف-1 عراقی توسط یانکی ها انها به سرعت به سمت پایین جهت فرار کردن از قفل راداری اف-1 عراقی شیرجه رفتند.اف-1 عراقی هم به دنبال انها شیرجه رفت ولی به علت تاریک بودن هوا و دید کم اف-1 عراقی درست با پوزه به زمین خورد و منهدم شد.شدت برخورد به حدی بود که حتی جنازه خلبان عراقی پیدا نشد.
متحدین یک بار حمله MIRAGE F-1EQ5 های عراقی رو به ثبت رساندند.
خلبان نیروی هوایی عربستان سعودی "سالح الشمرانی" ماجرا را این گونه تعریف میکند:
از پایگاه خود با یک فروند F-15C جهت پوشش هوایی و گشت معمولی بر روی خلیج فارس بلند شدم.هنوز چند دقیقه ای نگذشته بود که سه فروند اف-1 عراقی رو بر روی صفحه رادار خود دیدم.با نزدیک شدن به اف-1 ها دیدم که یک فروند از انها در زیر خود موشک اگزوست حمل میکند و دو فروند دیگر کاور هستند.در همین هنگام وارد داگ فایت پر پیچ و خمی شدم و توسط دو موشک سایدو ایندر دو فروند انها رو منهدم کردم .یکی از انها اف1 حامل اگزوست بود. اف-1 سومی به سرعت به عراق بازگشت.

(فیلم ماجرای نابودی دو فروند اف1 توسط خلبان سعودی: اینجا را کلیک کنید)

5-ماموریت: فرار به ایران

در سال 1991 با خراب شدن اوضاع صدام در یک اقدام عجیب دستور داد تا تمامی جنگنده هایی که توانایی بلند شدن از زمین را دارند به ایران پناهنده بشوند.
نیروی هوایی عراق با عجله و در حالی که هر چند ساعت تعدادی از جنگنده و بمب افکنهای خود رو از دست میداد هر هواپیمایی که توانایی پرواز داشت رو به کشوری فزستاد که چند سال قبل به مدت 8 سال با ان میجنگید.از اونجایی که عملیات با سرعت انجام شد تعدادی از جنگنده ها به علت نقص فنی در میان راه ساقط شدند.
تعداد 148 فروند از انواع هواپیماها به ایران رسیدند و به سرعت به عللی نا معلوم تا پایان نبرد طوفان صحرا به فرودگاه مشهد در شرقی ترین نقطه ایران منتقل شدند.
این 148 فروند هواپیما برای نیروی هوایی ایران که در ان دوران بیش از 20 فروند جنگنده عملیاتی نداشت همچون هدیه ای پادشاهانه از طرف صدام بود.
IRIAF به سرعت با کمک مهندسین پاکستانی و روسی به بررسی این هواپیماها پرداخت.
تعداد 11 فروند انواع میگ-23 بسیار مستهلک و قدیمی بودند و وارد خدمت در نیروی هوایی ایران نشدند. تعداد 44 فروند سوخو-20/22 هم به علت فقدان کمک روسیه در تامین قطعات و اموزش های پروازی عملیاتی نشدند که علت ان هم قدیمی بودن جنگنده و باز ایستادن خطوط تولید قطعات ان در روسیه میباشد و در حال حاظر در پایگاه های ایران کنار باندها به خواب ابدی فرو رفته اند.البته پروازهایی از سوخو-22 ها با رنگ امیزی در اطراف همدان و اصفهان به ثبت رسیده است و این جنگنده ها در مرز با عراق بارها توسط ایستگاه های مرزی دیده شد ه اند.امکان این هست این جنگنده ها با کمک گرجستان که به عملیاتی شدن هفت فروند سوخو-25 در سپاه پاسداران ایران کمک کرد عملیاتی شده باشند.
تعداد 4 فروند میگ-29 و 24 فروند جنگنده های نو و تازه تحویل شده به نیروی هوایی عراق هم با کمک روسیه و اوکراین در نیروی هوایی ایران به خدمت در امدند .4 فروند میگ-25 هم به پایگاه هوایی اصفهان منتقل شده و درون شیلتر ها به خواب ابدی فرو رفته اند.

تعداد 20 فروند MIRAGE F-1EQ و 4 فروند MIRAGE F-1BQ دو نفره ابتدا با کمک پاکستانی ها به پایگاه نوزه همدان منتقل شدند .حقیقت این است که صاحب جدید اف-1 ها هیچ عجله ای در عملیاتی کردن انها نداشت.
استفاده از اولین 6 فروند اف-1 به سال 1992 باز میگردد.در ابتدا خلبانان پاکستانی که با همچین جنگنده هایی در ابتدای 1980 در لیبی پرواز میکردند به کمک ایرانی ها امدند.اولین خلبانان اف-1 ایرانی از خلبانان ورزیده فانتوم از پایگاه نوزه TFB-3 جهت اموزش دیدن با پاکستانی ها انتخاب شدند.
در سال 1997 تمامی اف-1 ها به پایگاه هوایی جدید امام رضا TF-14 منتقل شدند و مستشاران پاکستانی به کشورشان بازگشتند.اموزش ها تمام شده بود.





[b][color=red]6-ماموریت: پشتیبانی از نیروهای پلیس



هنوز چندی از ورود اف-1 ها به مشهد نگذشته بود که عملیات های این اسکادران شروع شد.
پلیس و سپاه پاسداران ایران در یک درگیری واقعی با چند گروه بزرگ نظامی که ایران انها را باند بزرگ قاچاق مواد مخدر می نامید در مرز با افغانستان و پاکستان درگیر شده بود.این درگیری دیگر به یک جنگ بزرگ مبدل شده بود. چون نیروهای قاچاق چی حتی دارای تانک و موشک های زمین به هوایی "ایگلا " و سلاح های سنگین بودند.پلیس ایران چندین بار متحمل شکست سنگین شد و تعداد 2 فروند هلیکوپتر ایران یک فروند بل206 حامل فرماندهان پلیس و یک فروند AH-1J کبری سرنگون شد و تمامی خدمه کشته شدند و در این هنگام ارتش ایران وارد کارزار شد.







[color=red]یک فروند MIRAGE F-1EQ و یک فروند MIRAGE F-1BQ در حال بلند شدن از باند پایگاه 14 تاکتیکی مشهد


در ابتدا یک فروند RF-4E فانتوم ایران از پایگاه 14 مشهد به اسمان بلند شده و به شناسایی مواضع قاچاق چیان اقدام کرد.تنها مدتی از فرود فتو فانتوم نگذشته بود که دو فروند اف-1 ایرانی از روی باند پایگاه مشهد بلند شدند و به سمت اهداف از پیش تایین شده راهی شدند.پس از بمب باران مناطق تایین شده تعداد 3 موشک "ایگلا" به سمت انان پرتاب شد که در طی این ماجرا یک فروند اف-1 به خلبانی "تیمسار حبیبی" مورد اصابت قرار می گیرد و به علت عمل نکردن صندلی پرتاب شونده در این عملیات کشته میشود.
پس از این مدتی پروازهای اسکادران اف-1 ها متوقف شد.
در این هنگام فرانسه طی سفر رئیس جمهور پیشین ایران به پاریس با موافقت کشورهای غربی تحت قرار داد کمک به ایران جهت بستن راه قاچاق مواد مخدر به غرب با فرستادن و فروش تعداد 50 فروند مدل پیشرفته MIRAGE F-1 و تامین قطعات یدکی موافقت کرد که به علل نا معلومی احتمالا کمبود بودجه نظامی از طرف ایران رد شد.

در حال حاظر سرنوشت اف-1 ها در ایران در پرده ای از ابهام است.رادار این جنگنده ها طیق داده های کارخانه سازنده عملا نباید کار بکنند و از حظور انها در عملیات تهاجمی میتوان فهمید این جنگنده ها برای عملیات تهاجمی عملیاتی شده اند نه رهگیری.احتمالا این جنگنده ها با بمب ها و راکتهای بومی و ساخت امریکا که در ایران در حال استفاده میباشد سازگار شده اند.عملا میزان پرواز این جنگنده ها نسبت به سال 1996 سیر کاملا نزولی داشته که علت ان رو میتوان در کم بودن قطعات یدکی دانست.با وجود اینکه حدود سه فروند ایلوشین-76 در شب انتقال از قطعات اف-1 ها پر شده بودند ولی باز این قطعات برای 24 فروند اف-1 به مدت عملیاتی نگه داشتن 10 سال کاملا کم هست.

[size=18]
[b]
پایان