بسم الله الرحمن الرحیم




______________________________________________________________________

از بدو ورود F-14 تا پایان کار, این جنگنده از دو نوع موتور که عبارتند از :TF30-P-414A و F110-GE-400 برای

پرواز بهره برد که در نمونه A از موتور TF30 و در نمونه B و D از F110 استفاده شد .

اولین نمونه موتور (TF30 ) که برای این جنگنده در نظر گرفته شد دارای معایبی بود که در مدلهای B وD از موتور

جدیدتر وقابل اطمینان تر جنرال الکتریک ( F100 ) استفاده گردید که دارای مزایایی می باشد همچون افزایش قدرت

تامکت در پرواز ها , پرواز از روی عرشه ناو های هواپیما بر بدون استفاده از پس سوز و برخاست از روی عرشه

و صعود به ارتفاع بالا تر آن هم زمانی که یکی از موتور ها از دست رفته باشد .

اما قبل از ورود موتورهای F100 , در سال 1981 موتور F401-PW-400 برای نصب بر روی F 14 B مورد

آزمایش های گسترده قرار گرفت ولی بدلیل زیاد بودن مشکلات فنی این موتور نیز مورد قبول واقع نشد .

___________________________________________________________

TF 30 -P-414 A:

موتور JTF 10 ( که با نام نظامی TF 30 شناخته می شود ) اولین موتور توربوفن با پس سوز پرت اند ویتنی

می باشد که کار طراحی و ساخت آن در سال 1959 شروع شد .

در سال 1962 توسط وزارت دفاع ایالات متحده به عنوان اولین پیشرانه ی توربوفن با پس سوز

برای جنگنده ی جدید ( که تحت عنوان پروژه ی TFX که بعد ها منجر به تولید هواپیماهای F111 شد ) انتخاب شد

و در سال 1964 اولین پرواز خودش را بر بستر هواپیمای F111 با موفقیت به انجام رساند .

موتور TF30 را میتوان یکی از ناموفق ترین و بدشانس ترین محصول ساخت شرکت پرت اند ویتنی دانست موتوری که

علی رغم داشتن ویژگی های عملیاتی بالا به علت مشکل ( واماندگی ) که از بدو ظهور تا اخر خدمت گریبان گیرش بود

نتوانست همانند دیگر محصولات ساخت این شرکت موفق باشد .

این موتور توربوفن از نوع low-bypass می باشد که در آغاز برای هواپیمای F 6 D توسط شرکت پرت اند ویتنی

ساخته شد که این موتور در ابتدا قابلیت پس سوز را نداشت .

اما بعد ها که قابلیت پس سوز برای سرعت مافوق صوت به آن اضافه شد بر روی F 14 و F 111 نصب گردید .


انواع مدل ها :

1.TF30-P-1

اولین سری موتورهای پرت اند ویتنی TF30 این مدل بود که در سال 1964 بر روی هواپیمای جنرال داینامیک

F111A نصب شد .

2.TF30-P-2

این مدل با TRUST برابر 10,200 پوند (45.5KN ) درهواپیمای دو موتوره F6D Missileer نصب شد

3.TF30-P-3

این مدل با تراست 10,750 پوند ( با پس سوز ) بر روی F111 D/E نصب شد

4.TF30-P-5

این مدل بر روی نخستین 67 فروند از A-7E نصب شد ( این مدل فاقد پس سوز بود )

5.TF30-P-6

با مجموع تراست 11,353 پوند بر روی A-7A نصب شد ( این مدل فاقد پس سوز بود )

6.TF30-P-7

این مدل بر روی FB 111A نصب شد

7.TF30-P-8

با مجموع تراست 12,159 پوند بر روی A-7B نصب شد ( این مدل فاقد پس سوز بود )

8.TF30-P-9

این مدل با مجموع تراست 20,907 پوند بر روی F111D/E نصب شد

مدل های D و E دارای مشکلاتی در زمینه ی ورودی هوای این موتور داشتند این مشکل با طراحی دوباره ورودی هوای

موتور برطرف شد

9.TF30-P-12

این مدل با مجموع تراست 22000 پوند بر روی هواپیمای F111B نصب شد

10.TF30-P-18

این مدل با مجموع تراست 15000 پوند بر روی هواپیمای A-7F نصب شد ( این مدل فاقد پس سوز بود)


11.TF30-P-100

با مجموع تراست 25,100 پوند ( با پس سوز ) بر روی هواپیمای F111F نصب شد

این موتور درسال 1985-1986 به TF30-P-111 ارتقا داده شد


12.TF30-P-103

این مدل با تراست 18000 پوند بر روی F111C نیروی هوایی استرالیا نصب شد


13.TF30-P-107

این مدل با تراست 19,980 پوند بر روی F111G نیروی هوایی استرالیا نصب شد

14.TF30-P-108

این مدل بعدها بر روی F111C نیروی هوایی استرالیا نصب شد

15.TF30-P-109

این مدل بر روی F111C/G نیروی هوایی امریکا نصب شد

16.TF30-P-408

این مدل با مجموع تراست 13,400 پوند بر روی A-7B/CE و A-7P ، EA-7 L ، TA-7C/P نصب شد

17.TF30-P-412

ین مدل با مجموع تراست 20,900 پوند بر روی F14A نصب شد

این موتور بر روی F14A مشکلات زیادی را به وجود اورد

واماندگی کمپرسور خصوصا در زاویه ی حمله ی زیاد وحرکت سریع اهرم گاز و مشکلات ورودی هوای موتور از

جمله ی بزرگترین مشکلات این موتور بود


18.TF30-P-414

ارتقای TF30-P-414 در ماه مارس 1969 اغاز شد و این موتور در سال 1982 وارد خدمت شد

( گفتنی هست که مدل های اولیه ی این موتور در دهه ی 70 بر روی F14A ایران نصب شد)

این مدل با مجموع تراست 20,900 پوند دارای 3 فن سه مرحله ای با کنارگذر پایین بود .

لازم به ذکر است که قرار بود F 14 های ایران در اولین مرحله اورهال در سال 60-62 به موتور های

F 110 مجهز شوند که با وقوع انقلاب اسلامی ایران این امر هیچگاه عملی نشد .


_______________________________________________________________

F 100 -GE-400

در سال 1979 موتور توربوفن F101 جنرال الکتریک که با نام F101-X بود برای پیشران F 14 انتخاب

شد ولی پس از مدتی F110-GE-100 برای این کار انتخاب شد اما این موتور نیز رد شد چرا که استفاده از

این موتور مستلزم افزایش طول بدنه تامکت بود که این طرح ممکن نبود .

اما با معرفی F110-GE-400 ,این موتور گزینه ی مناسبی برای تامکت بود که با تراست( 123 KN)

در F 14 B های بروز رسانی شده مورد استفاده قرار گرفت .

اما نمونه پر قدرت تر این موتور در هواپیمای F 14 D سوپر تامکت استفاده شد .
______________________________________________

TF30-P-414A :





مشخصات :

شرکت سازنده :پرت اند ویتنی

قطر موتور : 1245میلی متر

وزن : 1825 کیلوگرم

Air Mass Flow : 118 kg/s

بیشترین حرارت در محفظه ی احتراق :1590 کلوین

تراست : 68 KN ( حدود 15100 پوند )

تراست با پس سوز: 112 kN ( حدود 24800 پوند )

مورد استفاده در هواپیماهای :F 111 وA 7 و F14 A

______________________________________

F110-GE-400





مشخصات :

شرکت سازنده : General Electric

نوع موتور : توربوفن دو شفتي با ( پس سوز )

طول موتور: 463 - 590 سانتيمتر

قطر موتور : 118 سانتيمتر

وزن موتور : 1996 - 1778 کيلوگرم

توان توليدي نسبت به وزن موتور : 6.36 به 1

مدل هاي ساخته شده : F110-129, F110-132 , F110-GE-400

مورد استفاده در هواپيماهاي : F14 B/D وF 15 وF 16


______________________________________________

مترجم و گردآورنده :F 14 AA

هرگونه برداشت از این مطلب منوط به ذکر نام مترجم و منبع می باشد

منابع :www.anft.net و www.aerocenter.ir وen.wikipedia.org