برنامه ی موشکی بالستیک پاکستان برنامه ی موشکی بالستیک پاکستان ، گذشته /حال/ آینده

[nozheh 64]

بررسي توان موشكي پاكستان مقدمه پاکستان با جمعیتی نزدیک به 120 میلیون نفر از کشورهای پر جمعیت اسیا به شما میرود.این کشور همواره درگیر رقابت دیرینه ای با هند بوده است که علاوه بر اختلافات مرزی ناشی از مساله کشمیر ریشه های عمیق تاریخی و مذهبی دارد.به گونه ای که از زمان استقلال و خارج شدن از یوغ استعمار انگلستان در طی نیم قرن گزشته این دو کشور سه جنگ را پشت سر گزاشتهاندو ادامه تنش بین انها گاه تا حدی اوج می گیرد که مشابه چند سال پیش به یک بحران هسته ای بدل می شود.ابزاراین رقابت در چند دهه اخیر تسلیحات موشکی با قابلیت حمل سر جنگی هسته ای بوده است.اما مقیاس سرمایه گزاری در این رقابت برای دو کشور متفاوت است. در حالی که هند برنامه گسترده موشکی خود را برای ایجاد بازدارندگی در مقابل کشورهای بزرگی همچون چین به پیش می برد و در صدد به وجود اوردن یک توان نظامی موثر بر معادلات منطقه ای و فرا منطقه ای است تمام تلاش پاکستان معطوف به ایجاد قابلیت موشکی و هسته ای برای ثابت نگه داشتن توان مقابله به مثل و ایجاد بازدارندگی در مقابل هند است.ان چه مسلم است همسایگی کشوری همچون چین شرایط امنیتی ویژهای را برای هند به وجود اورده که قابل مقایسه با پاکستان نیست اما همین شرایط نیست در حد خود توان زیادی را از پاکستان صرف کرده و می کند.در شرایط کنونی وسعت برنامه های موشکی اسلام اباد نشان از تلاش گسترده برای ایجاد بازدارندگی همه جانبه در مقابل هند دارد به گونه ای که هم اکنون این کشور توان زیر اتش قرار دادن بخش وسیعی از سرزمین هند را داراست.این توانایی از دو طریق حاصل شده است:قابلیت هسته ای هوا÷ایه و استفاده از طیف گسترده ای از موشکهای بالستیک کوتاه برد و میان برد سوخت جامد و سوخت مایع. هواپیماهای جنگنده F-16 تحویل شده از طرف امریکا در طی دهه 1980 را می توان اولین سامانه افندی هستا ای پاکستان در نظر گرفت.این هواپیماها نسبتبه موشک های پاکستان عملیاتی تر هستند.زیرا دارای برد بیشتر و قابلیت حمل بمب های بزرگتری می باشند.اما این موضوع مانع از تلاش های پاکستان در توسعه موشک های بالستیک نشده است.سه دلیل عمده برای این موضوع وجود دارد: 1) نخست انکه تا این اواخر به علت سیاستها و طحریم های نظامی گذشته امریکا که با هدف متوقف کردن برنامه هسته ای پاکستان انجام می گرفت پاکستان امکان توسعه ناوگان هواپیماهای پیشرفته خود را نداشت در حالی مه هند به اخرین دستاورد های محصولات نظامی روسیه بهویژه هواپیماهای پیشرفته دسترسی داشته است.در واقع اگر چه هم اکنون پاکستان به عنوان متحد امریکا در منطقه به شمار میرود و بخش عمده ای از تحریم های نظامی گذشته برداشته شده است اما تردید سیاسنت مداران پاکستان نسبت به سیاست ها و عملکرد امریکا در منطقه مانع از دست کشیدن ان ها از سیاست موشکیشان می شود 2) دوم انکه اقتصاد پاکستان توان تحمل فشارهای اقتصادی خرید هواپیماهای پیشرفته امریکایی و حتی اروپایی را ندارد.این موضوع مانع از گسترش و نوسازی این ناوگان می شود.ازسوی دیگر در اواخر دهه 1990 بویژ پس از ازمایش های ماه می 1998 هند و پاکستان فشارهای امریکا با شرایط ناپایدار سیاسی پاکستان همراه گردید به گونه ای که مانع از دست یابی پاکستان به فناوری های نوین بویژه در بخش هواپایه شد. 3)سوم و در نهایت انکه پیشرفت هند در توسعه پدافند هوایی توان هوایی پاکستان را به شدت به چالش کشیده است. بنابراین تنها رویکرد پاکستان را می توان در گسترش توان موشکی دید که تا کنون هند دفاعی در مقابل ان نداشته است.مگر انکه این کشور امکان دسترسی به سامانه موشکی پاتریوت را از طرف امریکا کسب نماید که در ان صورت پاکستان با بحران در سناریوی امنیتی خود مواجه خواهد شد. 2)اغاز برنامه توسعه موشکی اغاز برنامه موشکی پاکستان به عنوان بخشی از تلاش برای توسعه قابلیت برخورد هسته ای علیه هند به اوایل دهه 1980 باز می گردد.پاکستان در این زمان فاقد منابع فنی زیر ساخت های صنعتی و سرمایه انسانی موردنیاز برای توسعه فناوری موشکی بود.پس از تلاش ناموفق اولیه در دهه 1980 برای توسعه موشک های بالستیک کوتاه برد سوخت جامد-که مبتنی بر فناوری به دست امده ازفرانسه بود-این کشور نگاه خود را به سمت شرق و به کشورهای چین و کره شمالی برگرداند. با کمک این دو کشور از اواخر دهه 1980 و اوایل دهه 1990 پاکستان برنامه موشکیش را هم در بخش سوخت جامد و هم دذ بخش سوخت مایع توسعه داد.نقش چین در انتقال فناوری موشکی به پاکستان ناشی از رقابت منطقه ای این کشور با هند بود.اما تنها انتقال فناوری قابلیت مورده نیاز را برای پاکستان ایجاد نمیکند بلکه توانایی جذب این فناوری نیز اهمیت بسزایی دارد.از نگاه کارشناسان توانایی جذب فناوری و گسترش موشک های سوخت جامد و سوخت مایع ناشی از رقابت بین دو مرکز تحقیقاتی اصلی پاکستان:کمیسیون انرژی اتمی و ازمایشگاه تحقیقاتی خان است. 3)توانمندی موشکی پاکستان 3-1 موشک های سوخت جامد:اگرچه ناوگان موشکی فعلی پاکستان به موشک های بالستیک کوتاهبرد محدود شده است اما مجتمع دفاع ملی و ازمایشگاه تحقیقاتی خان در زمینه موشک های بالستیک میانبرد نیز فعال هستند.کارشناسان توسعه ی بومی موشکی پاکستان را با ایجاد شبکه های پیچیده تامین قطعات و موارد مورده نیاز(با ویژگی کاربرد دو گانه)از دیگر کشورها مربوط میدانند.پاکستان علاوه بر توسعه موشکی به فناوری ساخت سر جنگی هستهای(برای نصب روی موشک)دست یافته است.حتی برخی گزارشها پا را فراتر نهاده و توانمندی پاکستان در این زمینه را بیش از هند ارزیابی میکند. همانطورکه پیش از این گفته شد پاکستان تلاش برای ساخت موشک بالستیک با فناوری بومی را در اوایل دهه 1980 با برنامه موشکی حتف-1 اغاز کرد.حتف-1 یک موشک سوخت جامد یک مرحله ای با برد 60 تا 80 کیلومتر و قابلیت حمل سر جنگی به وزن 500 کیلوگرم است.با کاهش وزن سرجنگی به حدود 100 کیل.گرم میتوان برد موشک را تا 350 کیلومتر افزایش داد.موشک حتف-1 به وزن 5/1 تن و طول 6 متر و قطر 66/0 متر در حدود سال 1995 عملیاتی شد.کارشناسان باور دارند که این موشک منشا فناوری فرانسوی داشته و از روی راکت های دراگن و دافین ساخته شده است.این راکت ها و فناوری ان در اواسط دهه 1980 به پاکستان منتقل شد.نمونه بعدی این موشک با نام حتف-1آ در فوریه سال 2000 ازمایش شد که دارای برد 100 کیلومتر است. توسعه موشک حتف-1 به موشک حتف-2 انجامید که با نام ابدالی نیز شناخته می شود.این موشک-مه در مارس 2003 ازمایش شد-بک موشک سوخت جامد دو مرحله ای به ووزن 5/5 تن است که دارای برد 290 تا 300 کیلومتر است و قابلیت حمل سر جنگی 500 کیلوگرمی است.موشک از موتور حتف-1 به عنوان رانش مرحله اول و بک موتور جدید برای رانش مرحله دوم بهره می برد. تمام نمونه های موشک حتف قادر به حمل سر جنگی های متعارف با شدت انفجار بالا می باشد.این موشک ها از هدایت اینرسی بهره میبرند اما برخی از کارشناسان بر این عقیده اند که این موشک ها فاقد سامانه هدایت بوده و تنها راکت های برد بلند هستند. اگرچه موشک حتف-1 در سال 1992 و حتف-2 در اواسط دهه ی 1990 عملیاتی شدند اما گزارشاتی مبنی بر تولید انبوه این موشک ها منتشر نشده است.دلیل عمده ی این موضوع در دقت و برد این موشکهاست که سیاست مداران پاکستانی را به خرید موشک هایی با برد و دقت بیشتر از کشور های خارجی می کند. موشک چینی ام-11 که در پاکستان با نام حتف-3 یا غزنوی شناخته می شود به همین دلیل و با هدف تقویت قابلیت موشکی صورت گرفت.موشک ام-11 یک موشک سوخت جامد کوتاه برد است که توسعه ان در اواسط دهه 1980 میلادی اغازشد و دارای برد 280 کیلومتر و قابلیت حمل سر جنگی به وزن 800 کیلو گرم است با کاهش وزن سر جنگی به 500 کیلوگرم برد این موشک به 300 کیلومتر قابل افزایش است.پاکستان در اواخر دهه 1980 تعدادی از این موشک ها را از چین تحویل گرفت.هن اکنون قطعات این موشک در کشور پاکستان مونتاژ می شود.پاکستان ازمایش پرتاب موشک حتف را در اکتبر سال 2003 انجام داد و پس از ان تحویل ارتش پاکستان شد. هم چنین کارشناسان معتقدند که پاکستان علاوه بر موشک ام-11 در اواسط دهه 1990 تعداد نامشخصی موشک بالستیک ام-9 از چین تحویل گرفته و خط تولید ان نیز به پاکستان منتقل شده است.این موشک در پاکستان با نام حتف-4 یا شاهین1 شناخته می شود که دارای برد 800 کبلومتر است و در ژولای 1997 نخستین ازمایش ان انجام شد.موشک ام-9 یک موشک تک مرحله ای سوخت جامد است که دارای برد 600 کیلومتر و قابلیت حمل سر جنگی به وزن 500 کیلوگرم است که با کاهش وزن سر جنگی امکان افزایش برد موشک تا 800 کیلومتر نیز ممکن می گردد.پاکستان در رقابت هسته ای با هند ادعا کرده که این موشک قابلیت حمل کلاهک هسته ای را داراست.این موشک در مارس 2003 ب ارتش پاکستان تحویل شد. اما توسعه موشکی پاکستان به این موشک ها محدود نشد.موشک شاهین-2 موشکی با برد بین 700 تا 2500 کیلومتر است که اطلاعات زیل=ادی در باره ان منتشر نشده است.این موشک دارای سوخت جامد و دو مرحله ای بوده و قابلیت جابجایی توسط خودرو را داراست.این موشک نیز نمونه دو مرحله ای موشک چینی ام-9 یا در واقع نمونه موشک ام-18 است.موشک ام-18 موشک دو مرحله ای با برد 1000 کیلومتر و قابلیت حمل سر جنگی به وزن 400 تا 500 کیلوگرم است.ازمایش پرواز ان در مارس سال 2004 انجام شد که موشک به برد 1800 کیلومتر رسید 3-2-موشک های سوخت مایع: پاکستان علاوه ر حرکت به سمت تامین و تولید موشک های سوخت جامد تلاش گسترده ای نیز برای تولید موشک های سوخت مایع انجام داده است.قدرت رانش بیشتر سوخت مایع امکان برد بیشتر را فراهم می سازد که در عمل با رانش سوخت جامد در شرایط کنونی دست یافتنی نیست.شروع برنامه موشک بالستیک سوخت مایع پاکستان توسط ازمایشگاه تحقیقاتی خان و همکاری نزدیک با کره شمالی به اوایل دهه 1990 باز می گردد.هدف این برنامه در ابتدا خرید موشک نودونگ و در مرحله بعد انتقال فناوری ان به پاکستان بود.حاصل ین توافق معرفی موشک غوری است که در پاییز سال 1997 ازمایش شد.لازم به ذکر است موشک نودونگ دارای فناوری روسی و بر گرفته از موشک ار-17 است.این موشک دارای برد بین 800 تا 1500 کیلومتر بوده و قابلیت حمل سر جنگی به وزن 700 تا 1300 کیلوگرم را داراست.نودونگ موشک بالستیک با قابلیت حمل سر جنگی هسته ای است.اما مشخص نیست که ازمایشگاه خان این نوع سر جنگی را روی این موشک در پاکستان نسب کرده است یا نه.منابع خبری از داشتن بین 12 تا 25 موشک از این نوع در پاکستان خبر می دهند.موشک غوری پاکستان که برنامه توسعه ان در سال 1993 اغاز شد و در اوریل 1998 مورد ازمایش قرار گرفتدارای برد 1500 کیلومتر و ظرفیت حمل سر جنگی به وزن700 کیلوگرم است.این موشک ظاهرا از سال 2000 به خدمت ارتش پاکستان در امده است.ازمایشگاه خان طرح هایی را برای نمونه های با برد بیشتر موشک غوری با نام غوری-2 و غوری-3 دارد.از این رو طراحی یک موتور پر قدرت تر را برای این نمونه از موشک ها در برنامه کاری خود دارد.ادعا شده که موشک غوری-2 دارای برد 2000 تا 2300 کیلومتر و ظرفیت حمل سر جنگی به وزن 1000 کیلو گرم است.موشک غوری-3 دارای برد 3000 تا 500 کیلومتر ست که هیچ گزارش تایید شده ای درباره توسعه و ازمایش این موشک رائه نشده است 4)وضعیت عملیاتی موشک های پاکستان در طیف مختلف موشک های بالستیک موجود در ارتش پاکستان موشک های حتف-1 و 2 به طور کامل عملیاتی هستند.اما شواهد از عدم ادامه خط تولید ان ها حکایت دارد.مهم ترین دلیل این موضوع برد کم این موشک ها و خارج از تیرس بودن شهر های مهم هند از برد این موشک هاست.از انجایی که هرگونه فعالیت نظامی پاکستان در مرز هند(به منظور نصب تجهیزات این موشک ها)از نگاه هند دور نمی ماند و این تایسات را در معرض اسیب پذیری شدید ناشی از شناسایی و انهدام قرار می دهد بنا براین موشک هایی برای پاکستان دارای ارزش نظامی هستند که جنبه ی غافل گیری را برای ارتش این کشور حفظ نموده و از عمق خاک پاکستان قابلیت انهدام اهداف را در هند داشته باشد. با افزایش برد موشک انچه که برای سامانه موشک اهمیت پیدا می کند دقت سامانه هدایت است که در نمونه های اولیه موشک های حتف این مورد دیده منی شود.در واقع نمونه های اولیه موشک حتف بیشتر راکت های برد بلند هستند تا موشک هایی با قابلیت هدایت.بنابر این این موشک ها در عمل دارای قابلیت ایجاد بازدارندگی بویژه بازدارندگی هسته ای در مقابل هند نبوده و از این رو به عنوان یک توان نظامی تاثیر گزار شناخته نمی شود.جهت گیری به سمت موشک های ام-9 و ام-11 چین و عدم توسعه برنامه موشکی حتف-2 و حتی رها کردن این برنامه ناشی از همین موضوع است.بنابر این اگر چه موشک حتف-2 در مارس 2003 مجددا ازمایش شد اما بر اساس نظر کارشناسان این ازمایش بیشتر جنبه سیاسی داشت وگرنه برد ناکافی و نداشتن قابلیت حمل سر جنگی هسته ای مانع از شناسایی این سامانه به عنوان یک موشک تاثیر گزار و راهبردی در رقابت هند و پاکستان می گردد.بر این اساس عملیاتی شدن سریع موشک های بالستیک غزنوی(ام-11)و شاهین(ام-9)را می توان ناشی از همین نیاز دانست.سرمایه گزاری زیاد پاکستان بر روی این نوع از موشک های چینی کوتاه برد به منظور قابلیت حمل سر جنگی هسته ای را می توان طبیعی ارزیابی نمود.ان چه امکان دسترسی پاکستان به این نوع موشک ها,موشک های با برد بیشتر,فناوری ان ها و حتی در یک گام جلوتر فناوری تولید و نصب کلاهک هسته ای بر روی این موشک ها را فراهم ساخته است رقابت دیرینه ی هند و چین است. 5)نتیجه گیری قدرت گرفتن پاکستان توان تسلیحاتی هند را به چالش طلبیده و در عمل همان گونه که تا کنون رخ داده موجب سرمایه کذاری بیشتر هند در زمینه های نظامی می شود.این موضوع رقابت تسلیحاتی در اسیا را تا حد زیادی افزایش می دهد که اولین نتیجه ان به چالش کشیده شدن توان نظامی چین و تضعیف هیبت قدرت نظامی این کشور است.این موضوع تشدید فعالیت های نظامی چین را به دنبال خواهد داشت.علاوه بر این مونازعه دو کشور هسته ای در قلب اسیا با روشن بودن اتش اختلافات مرزی و قومی این منطقه را به کانون بحران های بین المللی دردسر ساز تبدیل می سازد که این موضوع در راستای سیاسهای امریکاست.به بیان دیگر می توان گفت بخشی از رقابت موجود در هند و پاکستان ناشی از تحریکات امریکاست به گونه ای که این کشور ه تنها در پی حل مساله نه چندان پیچیده کشمیر نیست بلکه وجود ان را نیز در راستای سیاست های منطقه ای خود ارزیابی می کند تا از این طریق به گونه ای اقتصاد چین را تحت فشار قرار داده و مانع از جهانگرایی سیاست های چین شود.هم چنین این رقابت مانع از همگرایی های جدید منطقه ای و شکل گیری پیمان های جدید می شود.ممانعت از تشکیل مثلث قدرتمند هند چین و رئسیه که وزنه سنگینی در منطقه و جهان ایجاد می کند و مانع اصلی پیشبرد سیاست های امریکا در منطقه و جهان است از اهداف اصلی امریکاست.رقابت هند و پاکستان و مساله کشمیر همان دامی است که هند و بویژه پاکستان-که توان اقتصادی کمتری دارد-سالهاست در ان گرفتارند. ● منبع :Aerospacetalk.com

[Aspahbod 2,776]

[b]نگاهی بر برنامه ی موشکی بالستیک پاکستان[/b]

برنامه ی موشکی پاکستان در جواب به توسعه هایی که در هند، رقیب تاریخی این کشور روی داد در سال 1987 شکل گرفت. البته پیشنهاد یک برنامه ی فضایی قبل تر در سال 1970 نیز مورد بررسی قرار گرفته بود اما تنها زمانی که سرویس اطلاعاتی پاکستان خبر از موفقیت های برنامه ی هندی داد، مقامات پاکستانی راضی به پیگیری چنین برنامه ای شدند. دو تصمیم در مورد این برنامه گرفته شد: اول این که پاکستان به دنبال توسعه سلاح های شیمیایی نرود و دوم این که این کشور موشک هایی با برد کوتاه و متوسط را با سامانه های هدایت مناسب تولید کند. با همکاری وزارت های دفاع و علوم پاکستان اولین موشک این کشور به نام هاتف 1 در سال 1989 آزمایش شد.

[b]هاتف 1[/b]
[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10172/Hatf_1_m.jpg[/img]
پروژه ی هاتف 1 به قبل از شروع برنامه ی منظم موشکی پاکستان بر می گردد. این موشک در سال 1980 به عنوان یک راکت تاکتیکی با قابلیت تحرک بالا طراحی شد و در سال 1989 اولین آزمایش های خود را پشت سر گذاشت. گفته شده موتور این موشک از مرحله ی دوم راکت تحقیقاتی اریدان یا راکت تحقیقاتی دوفین که هر دو ساخت فرانسه هستند الگو برداری شده. هاتف 1 راکتی یک مرحله ای و غیرهدایت شونده با سوخت جامد بود که به علت قیمت پایینش می توانست به تعداد زیاد مورد استفاده قرار بگیرد. برد این موشک 70 کیلومتر بود و می توانست 500 کیلوگرم ماده ی منفجره را با خود حمل کند.

یک مدل دیگر از این موشک به نام هاتف 1A نیز ساخته شده که موتوری قوی تر و بدنه ای سبک تر دارد که برد را به 100 کیلومتر می رساند. این مدل که در سال 1995 به خدمت گرفته شد از نظر ابعاد و وزن کلاهک تفاوتی با مدل قبلی ندارد.

آخرین مدل این موشک هاتف 1B نام دارد که دارای یک سامانه ی هدایت ابتدایی می باشد. این سامانه دقت موشک را به شدت افزایش می دهد و به آن توانایی حمله به استحکامات دشمن را می دهد. تا سال 2001 تمام موشک های هاتف 1 پاکستانی به این استاندارد ارتقا پیدا کرده اند.

نام:هاتف 1

طول:6 متر

قطر:0.56 متر

وزن:1500 کیلوگرم

وزن کلاهک 500 کیلوگرم

برد: 70-100 کیلومتر بسته به مدل

[b]هاتف 2[/b]
[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10172/Hatf-2_Abdali.jpg[/img]
هاتف 2 نسل بعدی موشک های پاکستانی است. ابتدا قرار بود تحت پروژه ای به نام شادوز، یک هاتف 1 دو مرحله ای ساخته شود. به نظر می رسد که این پروژه از هر دو مرحله ی موشک اریدان استفاده می کرده. اما در سال 1994 این پروژه متوقف شد چرا که پاکستان می خواست از چین موشک ام-11 خریداری کند. اما سال بعد کمیته ی تحقیقاتی فضا و جو بالایی (سوپارکو) با طرحی جدید و بومی توانست ارتش پاکستان را راضی به توسعه ی هاتف 2 کند.
هاتف 2 که به نام ابدالی 1 نیز شناخته می شود 180 کیلومتر برد دارد و دقتش حدود 25 متر است. این موشک در دو فاز میانی و نهایی هدایت می شود و قابلیت حمل کلاهکی 500 کیلوگرمی را داراست. ابدالی 1 از سوخت جامد استفاده می کند و هنوز هم تولید می شود.

نام:هاتف 2 (ابدالی 1)
طول:9.75 متر

قطر:0.56 متر

وزن:1750 کیلوگرم

وزن کلاهک:500 کیلوگرم

برد:180 کیلومتر

[b]هاتف 3[/b]
[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10172/Hatf3.jpg[/img]
هاتف 3 یا غزنوی، موشکی با سوخت جامد است که توسط پاکستان و بر مبنای موشک ام-11 چینی ساخته شده است. موشک ام-11 قطر و طولی مشابه موشک های اسکاد دارد و کشنده ی آن نیز با آن موشک یکیست. نمونه ی پاکستانی بردی معادل 290 کیلومتر دارد و در چند جا ارتقاهایی نیز دیده است. تست های اولیه در سال 2004 انجام شد و سال بعد هاتف 3 به خدمت گرفته شد. سیستم هدایتی این موشک نیز با نمونه ی پاکستانی تعویض شد که به آن دقتی حدود 50 متر بخشید.

نام:هاتف 3

طول:9.64 متر

قطر:0.88 متر

وزن:5256 کیلوگرم

وزن کلاهک:500 کیلوگرم

برد:290 کیلومتر

[b]هاتف 4[/b]
هاتف 4 که به عنوان شاهین 1 نیز شناخته می شود، موشکی سوخت جامد با برد 750 کیلومتر است که توسط پاکستان و بر مبنای موشک DF-15 یا M-9 چینی ساخته شده است. توسعه ی این موشک همزمان با موشک های هاتف 2 و 3 شروع شد اما به خاطر برد زیادی که داشت، بیشتر مورد توجه قرار گرفت و زودتر از هاتف 3 به بهره برداری رسید. این موشک در ابعاد و قابلیت ها تفاوت هایی با سلف چینی خود دارد که بیانگر ارتقاهای پاکستان بر روی آن است. این موشک که در سال 1999 وارد خدمت شد دارای دقتی معادل 200 متر است. شاهین 1 چند نمونه ی دیگر به تفاوت های جزئی نیز دارد که از آن ها اطلاعات اندکی در دست می باشد.
در سال 2012 نمونه ی جدیدی از این موشک به نام شاهین 1A آزمایش شد که به گفته ی مقامات پاکستانی دارای برد دو برابر یعنی حدود 1500 کیلومتر است. هندی ها در حقیقت این موضوع تردید دارند و این پرتاب را صرفا جواب تبلیغاتی پاکستان به پرتاب موشک آگنی 5 توسط این کشور می دانند. حقیقت این است که از نظر ظاهری شاهین 1A تفاوت چندانی با سلف خود ندارد و برای دو برابر شدن برد نیاز به سوختی به شدت قدرتمند تر دارد که تا به حال تنها چند کشور پیشرفته توانایی تولید آن را داشته اند. به خاطر همین نمی شود در این مورد نظری قطعی داد.

نام:هاتف 4 (شاهین 1)
[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10172/Hatf4.jpg[/img]
طول:12 متر

قطر:1 متر

وزن:9500 کیلوگرم (10000 کیلوگرم برای شاهین 1A)

وزن کلاهک 1000 کیلوگرم

برد: 750 کیلومتر (1500 کیلومتر برای شاهین 1A)

[b]هاتف 5[/b]
[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10172/Ghauri_1.jpg[/img]
هاتف 5 یا غوری 1، موشکی سوخت مایع است که توسط پاکستان و تحت لیسانس کره ی شمالی از روی موشک نودونگ 1 ساخته شده است. این موشک با برد 1300 کیلومتر برد بیشتری را به پاکستان برای مقابله به هند می داد. اولین تست آن در سال 1998 روی داد و غوری 1 در سال 2003 وارد خدمت شد.
[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10172/Ghauri_2.jpg[/img]
نسل بعدی این موشک به نام غوری 2، نمونه ی بزرگ شده ی غوری 1 است که برد آن به 2000 کیلومتر رسیده. سیستم هدایت این موشک پاکستانیست و دقت خوبی را به آن می دهد.

نام:هاتف 5/هاتف 5A (غوری 1/غوری 2)

طول:15.9 متر/18 متر

قطر:1.25 متر/1.35 متر

وزن:15850 کیلوگرم/17800 کیلوگرم

وزن کلاهک:1000 کیلوگرم/1200 کیلوگرم

برد:1300 کیلومتر/2000 کیلومتر

[b]هاتف 6[/b]
[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10172/Shaheen-II.jpg[/img]
هاتف 6 (شاهین 2) موشکی دو مرحله ای، سوخت جامد و نسل بعدی موشک شاهین 1 است که در سال 2004 وارد خدمت شد. درباره ی مبنای این موشک اختلاف نظرهایی وجود دارد. افراد زیادی عقیده دارند که این موشک کپی موشک ام-18 چینیست. اما اطلاعات زیادی در مورد ام-18 وجود ندارد نمی توان با قطعیت در این مورد نظر داد. موتور سوخت جامد چینی [size=2]L-SpaB-140B [/size]تقریبا هم اندازه ی هر دو مرحله ی شاهین 2 است اما پاکستان نشان داده که توانایی تولید موتور های سوخت جامد بزرگ را داراست. برد شاهین 2، 2500 کیلومتر عنوان شده که بیشترین برد برای موشک های پاکستانی است. به غیر از این سیستم هدایت این موشک پیشرفته ترین سامانه ایست که توسط پاکستان توسعه یافته.

نام:هاتف 6 (شاهین 2)

طول:17.5 متر

قطر: 1.4 متر

وزن:25000 کیلوگرم

وزن کلاهک:1000 کیلوگرم

برد:2500 کیلومتر

[b]هاتف 9[/b]
[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10172/Hatf-IX-Nasr.jpg[/img]
هاتف 9 یک موشک سوخت جامد پاکستانیست که در سال 2011 آزمایش شد. این موشک کوچک توانایی حمل کلاهک های کوچک هسته ای را دارد و علیه نیرو های زرهی و مکانیزه استفاده می شود. برد آن 60 کیلومتر است و پرتابگر آن قادر به حمل 4 موشک در آن واحد است.

نام هاتف 9 (نصر)

قطر:0.3 متر

برد: 60 کیلومتر

استفاده برای عموم آزاد است

[SoheilEsy 8,828]

میشه موشک سجیل 2 مارو با موشک شاهین 2 پاکستان مقایسه کنی ...

از ظاهر قضیه پیداست که پاکستان خیلی به تکنولوژی چین و کره شمالی وابسته هست ...

[Aspahbod 2,776]

[quote]میشه موشک سجیل 2 مارو با موشک شاهین 2 پاکستان مقایسه کنی ...[/quote]

با توجه به ابعاد دو موشک از نظر تکنولوژی موتور یکسانن. در مورد تکنولوژی هدایتی چیزی نمیتونم بگم. سر جنگی موشک های پاکستانی جدا شوندس و چند تا موتور کوچیک داره که تا لحظه ی برخورد هدایتش می کنن. سیستم هدایتش چیز خفنیه. بعید نیست دقتش همون 50 متری باشه که خودشون می گن. از طرفی معلوم نیست کلاهک سجیل اصلا جداشوندس یا نه. جالب اینه که برای کشوری که بمب اتم داره همچین دقتی ضروری نیست در حالی که ما... از نظر آیرودینامیک سجیل به مراتب از این پیشرفته تره. شکل کلاهک و سرهم بودن بدنه خیلی در این زمینه کمک می کنن. به نظر من سیستم جدا سازی مراحل هم توی سجیل پیشرفته تره (به غیر از جنبه ی آیرودینامیکیش. من نمیدونم هندیا و پاکستانیا چرا به این شکل سیستم جدا ساز گیر دادن؟) به خاطر این که توی سجیل پس از جدا شدن با فشار گاز دو مرحله از هم فاصله می گیرن. این جوری دیگه نیازی نیست فاصله ی خالی بینشون گذاشته بشه. کلاهک سجیل فقط 600 کیلوئه که یه مقدار نسبت به این کمه. البته با افزایش طول موشک میشه جا برای مواد منفجره ی بیشتر هم ایجاد کرد که برد رو هم خیلی کم نمیکنه (وزن سجیل 25000 کیلوئه و 400 کیلو اضافه اصلا به چشم نمیاد)

[quote]از ظاهر قضیه پیداست که پاکستان خیلی به تکنولوژی چین و کره شمالی وابسته هست ...[/quote]

به چین چرا. به کره ی شمالی، فکر نکنم. موشک غوری به خاطر این ساخته شد که پاکستان بتونه برد بیشتری رو پوشش بده که بعد از ساخت شاهین 2 دیگه نیازی به اون نیست. موشک های سوخت جامد سریع تر و ارزون ترن. از طرف دیگه چین اصلا قرار نیست به پاکستان تکنولوژی چنین موشکایی رو بده چون توی اون قرارداد نمیدونم چی چی حق دادن تکنولوژی وسیله ای (موشک، پهپاد، وسایل جنگی که انسان توشون نیست) با برد بیشتر از 300 کیلومتر و توان حمل بیشتر از 500 کیلو رو به کس دیگه ای نداره.
البته پاکستانیا حسابی در زمینه ی ارتقا و تغییرات استادن. غوری 2 رو نگاه کنین.

[MOHAMMAD 6,333]

ممنون

میشه مشخصات هاتف 4 رو با قیام مقایسه کنید؟

[Aspahbod 2,776]

مهم ترین تفاوت هاتف 4 یا قیام سوخت جامد بودنشه که خیلی بهش کمک می کنه. سرعت بیشتر موشک، زمان کم برای پرتاب و ارزون تر بودن از مزایای هاتف 4 هستن. تنها مزیت قیام 1 کوچیکتر بودن قطرشه که حمل و نقل موشک رو راحت می کنه. کلاهک هاتف 4 هم به مراتب بیشتر از کلاهک قیامه. البته با توجه به این که قیام بالک نداره میشه فهمید که سیستم هدایت پیشرفته تری داره. در کل رای من به هاتف چهاره ولی من فکر می کنم ما هدف آنچنانی در برد 800 کیلومتری نداشتیم و برای همین خیلی دنبال موشک های با این برد نرفتیم.

مقایسه ی جالب تری رو میشه بین هاتف 3 و فاتح-110 نسل های 3 و4 انجام داد که به برتری نسبی فاتح می رسه.

[ghermez 750]

[quote]مقایسه ی جالب تری رو میشه بین هاتف 3 و فاتح-110 نسل های 3 و4 انجام داد که به برتری نسبی فاتح می رسه.[/quote]


اسپهبد حالا که گفتی منتظریم. البته یک مقایسه ی کلی در یک تایپیگ جداگانه موشک های خودمون با پاکستان و البته هند (به خصوص سری اگنی با شهاب )هم بکنید بد نیست ویرایش شده در بهمن 91 توسط ghermez

[Aspahbod 2,776]

فاتح-110 نسل 3/4 vs هاتف-3 (غزنوی)
برد:
در نگاه اول برتری بسیار جزئی (10 کیلومتری) فاتح-110 به چشم می آید . البته برد خود فاتح-110 ممکن است کمتر از میزان اعلام شده (300 کیلومتر) باشد اما احتمالا این میزان جزئی تر از آن است که بخواهد تفاوت جدی بین برد این دو موشک ایجاد کند. میتوان برد را برای این دو موشک یکسان در نظر گرفت.
برتری:هیچ کدام
ابعاد و وزن:
موشک غزنوی بزرگتر و سنگین تر از فاتح-110 است. طول آن حدود 1 متر، قطر آن حدود 20 سانتی متر و وزن آن حدود 1600-1500 کیلوگرم بیشتر از فاتح است. این تفاوت نگهداری، حمل و پرتاب هاتف-3 را سخت تر می کند. در اصل، موشک فاتح 110 را میتوان به صورت دو تایی از پرتابگر های جدید ذوالفقار شلیک کرد. همچنین ابعاد بزرگتر غزنوی تلفات انرژی آن را نیز بیشتر می کنند.
برتری:فاتح-110
سر جنگی:
فاتح-110 نسل 3 با استناد به مشخصات موشک خلیج فارس، دارای کلاهکی با وزن 650 کیلوگرم می باشد. این میزان برای هاتف-3 تنها 500 کیلوگرم است. این را نیز باید در نظر داشت که هاتف 3 به دلیل قطر بیشتر، توان حمل کلاهک های هسته ای را نیز داراست اما فاتح-110 کلاهکی نسبتا باریک و کشیده دارد. به غیر از این وزن کلاهک فاتح-110 نسل 2 ، 450 کیلوگرم است که کمی کمتر از هاتف 3 می باشد. پس بنابراین:
در صورتی که وزن سر جنگی فاتح-110 نسل های بالاتر همان 450 کیلوگرم باشد:برتری قاطع غزنوی
در غیر این صورت:برتری نسبی فاتح-110
سیستم هدایت:
موشک های پاکستانی به کلاهک های جداشونده ی هدایت پذیر خود معروفند. این کلاهک ها با موتور های کوچکی به سمت هدف هدایت می شوند و دقت بالایی (20، 30 یا 50 متر بسته به منابع) را برای موشک رقم می زنند. تا این جا هیچ منبع قطعی مبنی بر جدا شدن کلاهک فاتح-110 وجود ندارد و برعکس، تصاویر خلیج فارس نشان می دهند که موشک به صورت کامل بر روی هدف فرود می آید.البته دقت موشک های فاتح به هیچ وجه کم نیست و با توجه به تصاویر می توان دقتی حدودا 50 متری یا کمتر را برای آن در نظر گرفت. اما طریقه ی هدایت این دو متفاوت است. هاتف 3 که به صورت عمودی پرتاب می شود مسیری بالستیک را برای رسیدن به هدف می پیماید. این کار زمان پرتاب را کاهش می دهد. ولی فاتح-110 به صورت قوس دار پرتاب می شود و در طی حرکت تنها اصلاح مسیر می کند. این روش باعث می شود که قبل از پرتاب زمانی صرف محاسبه های بالستیک شود تا زوایای مناسب به دست آید. به علاوه فاتح برای هدایت از بالک استفاده می کند که تلفات انرژی بیشتری نسبت به روش کنترل بردار رانشی در غزنوی دارد. به علاوه جدا شدن کلاهک هاتف-3 شانس مقابله ی آن با سیستم های پدافندی را بیشتر می کند.
برتری نسبی:غزنوی
قیمت:
اطلاعات مشخصی از قیمت هیچ یک از این دو موشک در دست نیست. اما شاید بتوان با استفاده از تکنیک مقایسه ی اجزا دید کلی در این مورد به دست آورد.
غزنوی از سوختی با قدرت کمتر نسبت به سوخت موشک فاتح استفاده می کند. به همین خاطر است که این موشک با وجود ابعاد به مراتب بزرگترش، برد یکسانی با فاتح دارد. اما به احتمال زیاد این سوخت ارزان تر از سوخت با پایه ی HTPB استفاده شده در فاتح است. البته ابعاد بزرگتر موشک غزنوی قیمت آن را بالا می برند. ابعاد بزرگتر به معنی مواد اولیه ی مورد نیاز (از جمله سوخت) بیشتر است. به نظر من بدنه و موتور این دو موشک تفاوت قیمت چندانی ندارند. خصوصا با این علم که ایران خط تولید موتور های مشابه موشک زلزال را نیز از قبل ایجاد کرده. پرتابگر موشک غزنوی از نوع تخصصی و همان پرتابگر موشک اسکاد یا نمونه های مشابه چینی است در حالی که فاتح 110 را میتوان از لانچر های متنوع با قیمت های متنوع شلیک کرد. لازم به ذکر است که بعضی از آنها از شاسی کامیون های تجاری استفاده می کنند که خود قیمت تمام شده را پایین می برد. قیمت سیستم هدایت موشک پاکستانی مطمئنا بیشتر از قیمت سیستم هدایت موشک فاتح است. از آن جایی که سامانه های هدایت بخش زیادی از قیمت موشک را تشکیل می دهند، می توان گفت که به احتمال زیاد قیمت تمام شده ی فاتح-110 کمتر از غزنوی است.
برتری:فاتح-110

جمع بندی
قیمت کمتر فاتح به معنی آن است که می توان تعداد بیشتری از آن تولید کرد و ابعاد کمتر آن هزینه ی نگهداری و حمل و نقل را کاهش می دهد. به علاوه فاتح-110 را می توان با پرتابگر های دو تایی و 3 تایی نیز شلیک کرد. با وجود این که سیستم هدایت غزنوی پیشرفته تر است، اما سیستم ارزانتر فاتح نیز به اندازه ی کافی موثر است و باعث کاهش محسوس دقت آن نمی شود. در نهایت کلاهک سنگین تر فاتح-110 (در صورت وجود) می تواند تخریب بیشتری در منطقه ی هدف بر جای بگذارد. با بودجه ی یکسان، فاتح-110 نتیجه ی به مراتب بهتری نسبت به غزنوی می دهد. البته ساخت کلاهک های اتمی برای این موشک سخت تر است (اما پاکستان با موشک نصر نشان داده که توانایی ساخت کلاهک های به مراتب کوچکتری را نیز داراست). پس در آخر می توان گفت که موشک فاتح-110 برتر از موشک هاتف-3 است.

*نکته:می توان با تغییر سوخت موشک غزنوی به انواع قدرتمندتر، بردی حدود 700-800 کیلومتر را برای آن به ارمغان آورد. اما در این صورت این موشک دیگر همرده ی فاتح-110 نیست که بخواهد با آن مقایسه شود.

[100 2,715]

سلام
انصافان پاکستانی ها تو بی سلیقگی و رنگ آمیزی مزخرف چیزی از خودمان کم ندارند ...

هر چند موشک های ایرانی با کلاهکهای هندسی شون خیلی قشنگ ترند ...

[Haj_Rezvan 11,197]

[quote][color=#000000][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][right][background=rgb(248, 248, 255)]صاویر خلیج فارس نشان می دهند که موشک به صورت کامل بر روی هدف فرود می آید.البته دقت موشک های فاتح به هیچ وجه کم نیست و با توجه به تصاویر می توان دقتی حدودا 50 متری یا کمتر را برای آن در نظر گرفت. اما طریقه ی هدایت این دو متفاوت است[/background][/right][/font][/color][/quote]
دقت 8 متریش یادت رفت....!

[Aspahbod 2,776]

[quote name='Haj_Rezvan' timestamp='1359710266' post='296865']
[quote]
[right][background=rgb(248, 248, 255)]صاویر خلیج فارس نشان می دهند که موشک به صورت کامل بر روی هدف فرود می آید.البته دقت موشک های فاتح به هیچ وجه کم نیست و با توجه به تصاویر می توان دقتی حدودا 50 متری یا کمتر را برای آن در نظر گرفت. اما طریقه ی هدایت این دو متفاوت است[/background][/right]
[/quote]
دقت 8 متریش یادت رفت....!
[/quote]
نوشتم 50 متر یا کمتر. حالا دقیقش که معلوم نیست چقدره.

[TALASH 8,963]

برادر اسپهبد فکر میکنم برد خلیج فارس خیلی بهتر باشه!

[quote name='Aspahbod' timestamp='1359710799' post='296869']
[quote name='Haj_Rezvan' timestamp='1359710266' post='296865']
[quote]
[right][background=rgb(248, 248, 255)]صاویر خلیج فارس نشان می دهند که موشک به صورت کامل بر روی هدف فرود می آید.البته دقت موشک های فاتح به هیچ وجه کم نیست و با توجه به تصاویر می توان دقتی حدودا 50 متری یا کمتر را برای آن در نظر گرفت. اما طریقه ی هدایت این دو متفاوت است[/background][/right]
[/quote]
دقت 8 متریش یادت رفت....!
[/quote]
نوشتم 50 متر یا کمتر. حالا دقیقش که معلوم نیست چقدره.
[/quote]

چرا اتفاقا مشخصه!
نابودی حداقل دو فروند کشتی نسبتا کوچیک!

[Aspahbod 2,776]

[quote name='TALASH' timestamp='1359711049' post='296872']
برادر اسپهبد فکر میکنم برد خلیج فارس خیلی بهتر باشه!
چرا اتفاقا مشخصه!
نابودی حداقل دو فروند کشتی نسبتا کوچیک!
[/quote]

برد خلیج فارس 300 کیلومتر اعلام شده و راستش رو بخواید من نمیدونم چه طوری با این سوخت و وزن کلاهک قراره به برد بیشتری برسیم.
در مورد خلیج فارس هم باید توجه کنیم که یه سیکر الکترواپتیکی روی موشک سوار شده! اون دقت هم به خاطر این سیکر به وجود اومده در حالی که فاتح نسل 4، یا حداقل اونی که به ما نشون دادن، این جستجوگرو نداشت. هیچ کدوم از اون کشتی ها هم "کوچیک" نبودن. مگر این که نفت کش های متوسطو کوچیک در نظر بگیریم.

[TALASH 8,963]

[quote name='Aspahbod' timestamp='1359711334' post='296876']
[quote name='TALASH' timestamp='1359711049' post='296872']
برادر اسپهبد فکر میکنم برد خلیج فارس خیلی بهتر باشه!
چرا اتفاقا مشخصه!
نابودی حداقل دو فروند کشتی نسبتا کوچیک!
[/quote]

برد خلیج فارس 300 کیلومتر اعلام شده و راستش رو بخواید من نمیدونم چه طوری با این سوخت و وزن کلاهک قراره به برد بیشتری برسیم.
در مورد خلیج فارس هم باید توجه کنیم که یه سیکر الکترواپتیکی روی موشک سوار شده! اون دقت هم به خاطر این سیکر به وجود اومده در حالی که فاتح نسل 4، یا حداقل اونی که به ما نشون دادن، این جستجوگرو نداشت. هیچ کدوم از اون کشتی ها هم "کوچیک" نبودن. مگر این که نفت کش های متوسطو کوچیک در نظر بگیریم.
[/quote]

برادر من شما طولشو حساب نکن اون چیزی که اینجا مهمه و دقتشو نشون میده عرضشه چون کوچیکتره!!

در مورد تفاوت خلیج فارس و فاتح حق با شماست.

[Aspahbod 2,776]

[quote]برادر من شما طولشو حساب نکن اون چیزی که اینجا مهمه و دقتشو نشون میده عرضشه چون کوچیکتره!![/quote]

ببخشید من متوجه این قسمت نشدم. اگه میشه یه کم واضح تر بیان کنید.

در کل به نظر من فاتح برای یه موشک تاکتیکی غیر اتمی انتخاب مناسب تریه. یکی از موفق ترین پروژه های ما تا الان همین موشک بوده. ببینید در عرض 10 سال تا کجا پیش رفته.