هوسیت ها

[Che 2,529]

[center][size=5][size=7]بسم الله الرحمن الرحیم[/size][/size][/center]


[b]جنگ هوسیت ها[/b]
قرون ۱۴ و ۱۵ میلادى سراسر شرح نبرد دهقان ها و محرومان علیه فئودال هاى اروپا بود. این قیام ها توسط فئودال هاى فرانسه و انگلیس بشدت در هم كوبیده شد. حدود نیم قرن پس از مبارزات مردمى در غرب اروپا، در مركز اروپا نیز قیام بزرگ براى آزادسازى مردم فقیر از چنگ پاپ و آلمان ها صورت گرفت.
[b]بوهم در اشغال[/b]
منطقه بوهم كه امروز به نام چك شناخته مى شود در اواسط قرن ۱۴ داراى ثروت و جمعیت فراوان بود كه به تدریج به اشغال ژرمن ها و كلیساى كاتولیك در آمد. بهره كشى مضاعف از مردم فقیر پراگ و بوهم سبب شد تا در ۱۴۱۴ هزاران نفر از محرومان این منطقه از كلیساى كاتولیك روى برگردانند و شنونده خطیبى شجاع به نام یان هوس شوند. هوس فارغ التحصیل دانشگاه پراگ و دشمن سرسخت كشیشان نیرنگ باز و شخص پاپ بود و در نهایت كلیسا با حیله او را گرفت و به جرم كفرگویى در آتش سوزاند. (۱۴۱۵) مرگ او سبب شعله ور شدن آتش قیام در سراسر بوهم شد.
طرفداران هوس كه خود را هوسیت مى نامیدند در ۱۴۱۹ موفق به تسخیر شهر پراگ شدند و ژرمن ها و كشیش هاى كاتولیك را از كشورشان بیرون كردند. هوسیت ها در ابتدا ۲ دسته بودند تابوریتها كه مردم عادى و تهیدست بودند و اعتدالیون كه ثروتمندان بوهمى بودند و تنها هدفشان خلاص از مالیات هاى سنگین كلیسا و ژرمن ها بود.
تابوریت ها به اقدامات خود شدیداً اعتقاد داشتند و با هم قسم یاد كرده بودند كه به یارى فقرا بشتابند و هر چه به دست مى آورند را نیز به طور مساوى تقسیم كنند. آن ها همدیگر را برادر یا خواهر خطاب مى كردند. تفاوت این گروه با اعتدالیون از همان ابتدا مشخص بود.
[b]آغاز یك جنگ صلیبى[/b]
بوهم منطقه ثروتمندى بود و نه ژرمن ها و نه كلیسا هیچ كدام نمى توانستند از دست دادن این گاو شیرده را تحمل كنند. بنابراین در ۱۴۱۹ پاپ علیه هوسیت ها اعلام جنگ صلیبى كرد. هزاران نفر از كشورهاى مختلف نظیر آلمان، فرانسه و اسپانیا براى هجوم به بوهم گرد هم آمدند البته هدف بسیارى از این افراد تنها یغماگرى و چپاول بود و برخى از این نیروها نیز مزدور بودند. برخى تاریخ نویسان نفرات این ارتش را تا ۱۰۰ هزار نفر نیز ذكر كرده اند كه این رقم را به دلیل آن كه شوالیه ها و ماجراجویان زیادى در اروپاى قرن ۱۵ وجود داشت چندان دوراز واقعیت نیست. این ارتش عظیم تسخیر شهر ثروتمند پراگ را هدف اول خود قرار داد و در راه رسیدن به این شهر ده ها روستا و شهر كوچك را غارت كرد اما به هنگام رسیدن به پراگ با مقاومت دلیرانه تابوریت ها مواجه شدند. در این نبرد كم نظیر كه در یك طرف آن تابوریت ها تنها از سلاح هاى ابتدایى نظیر تبر و چماق و داس بهره مند بودند و در طرف دیگر شوالیه هاى كارآزموده قرار داشتند طرفین تلفات زیادى دادند اما باز شدن ناگهانى در قلعه پراگ و سرازیر شدن هزاران نیروى تازه نفس، سپاه محاصره كننده مجبور به عقب نشینى شد.
پاپ و امپراتور آلمان ۴ لشگركشى دیگر نیز علیه هوسیت ها انجام دادند اما موفق به پیروزى بر آن ها نشدند. هوسیت ها پیروزى خود را بیشتر مدیون فرماندهى مناسب و انضباط بودند. از جمله فرماندهان معروف آن ها یان ژیژكا بود. تنها نام او كافى بود تا سپاه حریف را از پیروزى مأیوس كند.
[b]اوج جنبش هوسیت[/b]
هوسیتها در سال ۱۴۲۵ به درجه اى از قدرت رسیده بودند كه دست به ضدحمله هاى وسیعى علیه نیروهاى كلیسا و دوك ها و فئودال هاى مجارى، لهستانى و حتى آلمانى زدند.
آنها در نبرد هاى خود دژهاى فئودالى را تاراج مى كردند اما با مردم فقیر و دهقانان كارى نداشتند. حركت آن ها كم كم موجب تحریك سایر روستاییان و تهیدستان اروپاى شرقى و مركزى نیز شده بود و این براى كلیسا و پادشاهان دیگر قابل تحمل نبود بنابراین به دنبال ایجاد دو دستگى در بین هویست ها رفتند.
[b]خیانت اعتدالیون و شكست جنبش[/b]
چنانكه گفته شد اعتدالیون از همان ابتدا هدفى متفاوت از تابوریت ها داشتند. این گروه از پیروزى هاى خارج از مرز تابوریت ها به وحشت افتاده بودند و مترصد فرصتى براى محدود كردن این گروه بودند. در همین زمان پاپ و امپراتور آلمان به اعتدالیون پیشنهادى وسوسه انگیز دادند مبنى بر این كه كارى به خاك بوهم ندارند و تنها حذف تابوریت ها را خواهانند. سپس با كمك اشراف بوهم هزینه ارتشى بزرگ را تقبل كردندو قبل از آن كه تابوریت ها بتوانند خود را آماده كنند در شرق پراگ (حوالى شهر لیپان) شكست سختى بر آن ها وارد كردند. این ضربه به اندازه اى شدید بود كه تابوریت ها دیگر نتوانستند سربلند كنند و بقایاى این نیروها در چهار طرف بوهم بسختى در هم كوبیده شدند و از آنها كسى زنده نماند چرا كه حتى اسراى آن ها نیز سوزانده شدند.
[b]نتیجه نبردها[/b]
نبرد هوسیت ها كه ۱۵ سال طول كشید (۱۴۳۴-۱۴۱۹) از اهمیت زیادى برخوردار بود. اول آن كه این جنبش چون سازماندهى شده بود مى توانست مركز و شرق اروپا را بسرعت فرابگیرد اما چنان كه گفته شد خیانت اشراف بوهم این قدرت عظیم را از درون متلاشى كرد.
دوم آن كه هوسیت ها استیلاى ژرمن ها را به بوهم كاهش دادند و زبان چك را رایج كردند.
اما اثر سوم و مهم آن نشان دادن ضربه پذیرى فئودال ها و كلیسا در برابر جنبش هاى مردمى بود. جنبش پروتستان به رهبرى لوتر و قیام علیه چارلز اول همگى نشانگر این نكته بود كه ظلم و ستم كلیسا و شاهان، حركتى قابل دوام نیست و دیر یا زود سیستم فئودالیته در اروپا در هم مى شكند. شاید اگر هوسیت ها مى توانستند افكار خود را آزادانه ترویج كنند قدرت كلیسا ۴ قرن زودتر به انتها مى رسید.


منبع کتاب صد جنگ بزرگ تاریخ ویرایش شده در خرداد 92 توسط Pishva

[BattleMaster 3,797]

[center][size=5][color=#0000FF][b]و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین[/b][/color][/size][/center]
[center]

[color=#a52a2a][size=5][b]و ما بر آن هستيم که بر مستضعفان روی زمين نعمت دهيم[/b][/size][/color][/center]

[center][color=#a52a2a][size=5][b]و آنان را پيشوايان سازيم و وارثان گردانيم[/b][/size][/color][/center]