جنگنده پشتیبانی نزدیک سوخو-25 فراگفوت جنگنده پشتیبانی نزدیک سوخو-25 فراگفوت ( Su-25.Frogfoot )

[ColonelShak 1,001]

به نظر من طرح سوخو-25 پیشرفته تر و دارای مزیت های بیشتری نسبت به طرح IL-102 بود :

1- نوک بالهای سوخو دارای ریل پرتاب موشک یا محل نصب تجهیزات جنگ الکترونیک یا منتشر کننده های دود برای مانور می باشد که IL-102 ندارد .

2- قسمت جلویی بدنه سوخو-25 شبیه هواپیمای میگ 27 می باشد که در نقش حمله به مواضع زمینی دید خوبی برای خلبان فرهم می کند چون پوزه متمایل به پایین است .

3- در کل طراحی بدنه در سوخو 25 مدرن تر و دارای شکل بهتری نسبت به IL-102 است و برای مقاصد 2 نفره هم در نمونه های جدید سوخو امکان افزودن قابلیت ها بهتر به نظر می رسد .



به نظر این طرح IL-102 شبیه اشتوکاهای جنگ جهانی دوم می مونه !

[jackturbo 19]

این طرح بیشتر به خاطر سیستم های الکترونیک و عدم وجود سیستم های پشتیبانی نزدیک مناسب جهت پرواز و حمله در ارتفاع پائین شکست خورد سیستم حمله ش از یک رادار ضعیف تشکیل شده که فقط توانایی پوشش یک تا نهایت سه هدف ثابت رو داره در مورد اهداف متحرک که افتضاحه و سلاح مناسبی برای مقابله داره طبق فرمایش خود روسها طرح ضعیفی محسوب می شد تازه موتورهای کلیموف ش خوراک استینگره.

[EBRAHIM 153]

از هر چه که بگذریم این ایده آتشبار پشت هواپیما واقعا جالبه،اگر در حال حاضر هواپیمایی با چند آتشبار با گلوله های انفجاری کالیبر بالا مثل مارک 19 کنترل تلویزیونی ساخته بشه واقعا چیز جالبی میشه!

همانطور كه قبلا" توضیح داده شد صندلی كاربر تیربار رو به عقب قرار دارد.

عجب!

[Blaze 90]

از هر چه که بگذریم این ایده آتشبار پشت هواپیما واقعا جالبه،اگر در حال حاضر هواپیمایی با چند آتشبار با گلوله های انفجاری کالیبر بالا مثل مارک 19 کنترل تلویزیونی ساخته بشه واقعا چیز جالبی میشه!

عجب!

همانطور كه قبلا" توضیح داده شد صندلی كاربر تیربار رو به عقب قرار دارد.

تقريبا تمام بمب افكن ها و هواپيماهاي ضربتي شركت ايليوشين اين تيربار ياتوپ به سمت عقب رو داشتن مثل ايليوشين 2 و 28
اينم عكسهاي ايليوشين 28

[aminor 55,702]

 

حمله جنگنده سوخو 25  عراقی به نیروهای ایرانی در جزیره فاو فروردین1367

 

 

 

 

 

ویرایش شده در شهریور 2 توسط aminor

[MR9 116,728]

بسم ا...

 

حفاظت بیشتر برای کلاغ های زرهی

 

 

 

مقدمه :

به تقریب تمامی هواگردهایی که تا کنون در نقش پشتیبانی نزدیک زمینی یا ضربتی از نیروی زمینی طراحی و در خط تولید انبوه قرار گرفته اند بیش از سایر همتایان خود در نیروی هوایی در معرض آتش دفاع هوایی زمین پایه قرار دارند و این نیاز آنها به بهبود مستمر دفاع در برابر حجم انبوهی از پرتابه های کالیبر سبک/سنگین و همچنین سامانه های دفاع هوایی را بسیار ضروری می سازد . با این حال در میان هواگردهایی که تا کنون در خط تولید انبوه قرار گرفته اند ، سوخو-25 بلحاظ کارنامه عملیاتی جایگاه ویژه ای را بخود اختصاص داده و نیروی هوایی ارتش شوروی و بعدها نیروی هوایی روسیه برنامه های مختلفی را برای افزایش اطمینان پذیری رزمی پرنده موصوف در صحنه های مختلف رزم نظیر افغانستان ، چچن و اکنون اوکراین در دستور کار خود قرار داده اند.

 

 

نمایشگر سامانه گیرنده هشدار دهنده راداری سوخو-25 به همراه عملکردها

 

عملکرد سامانه گیرنده هشدار دهنده راداری سوخو-25

نمایشگر زرد رنگ سمت راست کابین 

https://aparat.com/v/hgit0d6

 

اما مجموعه ارتقاء های صورت گرفته روی این پرنده در زمان جنگ افغانستان که ناشی از اهمیت این پرنده در پیشبرد عملیات ارتش چهلم شوروی و همچنین ضرورت های میدان نبرد بود به نظر فرآیند خاص تری است . فراگفوت های حاضر در افغانستان که به لطف بروزسانی های صورت گرفته ، با لقب تانک پرنده نیز شناخته می شدند بروزرسانی های ویژه ای را برای دفاع از خود دربرابر آتش ضدهوایی و تاکتیک های پدافند هوایی مجاهدین افغان دریافت کردند که به شکل مختصر مورد بررسی قرار می گیرند .

 

 

 

راست : صفحه کنترل گیرنده هشدار دهنده راداری سوخو25

چپ : سوخو-25 مجهز به غلاف SPS-141

دفاع در برابر تهاجم برای کلاغ های سیاه

تجربه نیروی هوایی ارتش چهلم در افغانستان نشان می داد که بهترین روش برای دفاع در برابر تهدیدات صحنه نبدر ، اجتناب از آتش دشمن یا به بعبارت بهتر ، جلوگیری از اصابت پرتابه ها یا موشک های مهاجم است . برهمین اساس ، سوخو-25 های روسی برای نیل به چنین هدفی چند سامانه مختلف را بخود می دیدند که یکی از مهم ترین آنها ، سامانه هشدار دهنده و مشخص کننده سمت تهدید اس پی او-15 ال/ ال ام   بریچ بشمارمی رفت که آنتن های آن معمولا روی بال ها و بخش مرکزی/ فوقانی بدنه قرارمی گرفتند و وظیفه داشتند تا پیش از آنکه موشک مهاجم به محدوده خطر پرنده نزدیک شود ، سمت آن را برای خلبان مشخص سازد.

 

 

 

بهینه سازی های سال 1984

 

 

بهینه سازی های سال 1988

 

در کنار این سامانه و شروع فرآیند ارتقاء ، فراگفوت ها به سامانه های متفاوت اخلالگر نیز مجهز شدند که یکی از نخستین نمونه های آن ، سامانه  اس پی اس 141 ام وی جی بشمار می رفت که معمولا بصورت یک پاد روی یکی از آویزگاه های این پرنده سوار می شد و وظیفه آن دریافت امواج راداری دشمن ، پردازش آن و تشخیص مدولاسیون مرتبط و درنهایت ایجاد اخلال درآن بود .

 

 

 

 

 

غلاف اس پی اس-141 

 

اما زمانی که مجاهدین به تدریج به  سامانه های دفاع هوایی فروسرخ نظیر استینگر مسلح شدند ، فراگفوت ها نیز سرعت پخش کننده های آ اس او-2وی-01 و بعدها آ اس او-2وی ام را دریافت کردند که در ابتدا تنها 4 پخش کننده که هرکدام 26 عدد فشنگ حرارتی را در خود جای می داد به سوخوها اضافه شدند ولی با افزایش تعداد سامانه های دوش پرتاب و روند صعودی تلفات ، تعداد این پخش کننده های نیز زیادتر شد و درنهایت سوخوها می توانستند در مجموع 416 فشنگ حرارتی را با خود حمل کنند که این ایمنی پرواز در ارتفاع پائین را بسیار بهبود داد . با این حال ، ذکر این نکته نیز خالی از فایده نیست که  کاربرد سامانه های  دفاعی تنها بخشی از فرآیند افزایش بقاء پذیری پرنده های تهاجمی بشمار می رود و درنهایت ، شلیک یا رهاسازی مهمات خارج از برد موثر سامانه های دفاع هوایی دشمن تا حد بسیار زیادی می تواند خطرات موجود را کاهش دهد .

 

  

 

پخش کننده شراره آ اس او-2 وی 

سوخو-25

 

 

ضخامت زره بدنه کابین سوخو-25 

حفاظت زرهی

زمانی که سوخو-25 هنوز در مرحله طراحی روی کاغذ بود ، مهندسان روسی با علم به اینکه طرح نهایی یک هواگرد پشتیبانی نزدیک خواهد بود و بطور طبیعی به منظور فراهم آوردن آتش هوایی باید در ارتفاع پائین وارد عمل شده و این مساله خلبان و هواپیما را در معرض آتش ضدهوایی دشمن قرار می دهد ، جستجوی یک ایده عملی برای بهینه سازی حفاظت زرهی از این پرنده بصورت مشترک با استفاده از الگوسازی های ریاضی و آزمون های میدانی آغاز  شد . بدین ترتیب ، گونه های اولیه از بدنه تولید شده در برابر آتش تسلیحات سبک و سنگین ضد هوایی قرار گرفت که نتیجه نهایی آن ، تولید مجموعه ای منحصربفرد از بدنه اصلی و ارتقاء های گوناگون روی فراگفوت ها بود.

 

 

شیشه زرهی با شناسه تی اس کا-137

 

 

مونتاژ کابین تمام زرهی سوخو-25 

 

با این حال ، ساختار اصلی حفاظت زرهی سوخو-25 ، کابین یک تکه/ تمام جوشکاری شده  از جنس فلز تیتانیوم موسوم به  ABWT-20 بود که ضخامت آن در جلو و طرفین به حدود 24 م.م ، بخش تحتانی حدود 10 م.م  و درنهایت بخش پشت کابین بین 17-10 م.م می رسد. علاوه براین ، شیشه زرهی با شناسه تی اس کا-137 به ضخامت 57 م.م در جلو و 6 م.م در بخش فوقانی آسمانه کاربرد پیدا کرده است . کابین تمام زرهی سوخو-25 به شکل کلی براساس چیدمان زیرسامانه های این هواگرد طراحی شده بطوریکه با قرار گرفتن در درون بدنه می تواند حفاظت زرهی بیشتری را برای خلبان فراهم آورد بطوریکه آزمایشات صورت گرفته نشان می داد بدنه فراگفوت امکان دفع پرتابه هایی تا کالیبر 30 م.م را نیز دارد .

 

 

آزمایش مقاومت بدنه سوخو-25 در برابر آتش تیربار

(احتمالا کالیبر 30 م.م ) 

 

پس ازآن و با مشاهده برخی نواقص درطرح اولیه ، جزئیات جدیدی برای محافظت از سامانه های بصری و ناوبری سوخو فراهم گردید بطوریکه درب دریچه های دسترسی درست زیر کابین خلبان صفحات زرهی آلومینیومی به ضخامت 18 م.م را بخود دید . بدین ترتیب ، نخست سری تولید شده از سوخو-25 ها به مجموعه از صفحات زرهی به وزن 755 کیلوگرم مجهز گردید که بعدها با اضافه شدن اجزاء جدید ، وزن زره های مورد استفاده نیز افزایش پیدا نمود بصورتی که اکنون مجموعه  وزن کامل قطعات تیتانیومی ، فولادی و آلومینیومی از سال 1988 تا کنون به 1100 کیلوگرم رسیده است با این تبصره که سری نخست سوخوهای تولید که وزن صفحات زرهی آن تنها به 350 کیلوگرم می رسید ، نقش بسیار مهمی را در افزایش بقاء این پرنده داشت .

 

 

بقاء پذیری بدون صفحات زرهی

بهبود ایمنی هواگردهای پشتیبانی نزدیک زمینی بصورت عام و به شکل خاص سوخو-25 تنها به افزایش تعداد یا ضخامت صفحات زرهی وابسته نیست بلکه ایده های مهندسی برای ارتقاء چیدمان زیرسامانه های داخلی نیز در این مساله اثر خاص خود را درپی داشت . در واقع ، فاصله مناسب میان دو پیشرانه فراگفوت ، نه تنها احتمال از کار افتادن همزمان آنها در اثر برخورد پرتابه ها یا موشک مهاجم را بشدت کاهش داد بلکه زمینه ای را برای افزایش ضریب ایمنی  سامانه های هدایت هواگرد و همچنین مخازن سوخت فراهم کرد .

 

 

به احتمال بسیار زیاد ، آسیب های ناشی از برخورد پرتابه های 14.5 م.م 

 

بعنوان مثال ، طراحی اولیه سامانه های هدایتی سوخو-25 به گونه ای بود که میله های ارتباطی از کابین تا بال و سکان عمودی از جنس فولاد و تیتانیوم به قطر40 م.م باید ساخته می شد . علاوه براین ،  میله های کنترلی سکان عمودی بصورت دوتایی در پرنده پیش بینی گردید و در طرفین بدنه قرار گرفت تا درصورت از کار افتادن یکی ، خلبان امکان هدایت پرنده به طرفین را داشته باشد . این میله ها ، بخصوص در بخش هایی که از کنار پیشرانه ها عبور می نمود از جنس تیتانیوم ساخته شده بود ولی بعدها با میله هایی از جنس فولاد مقاوم در برابر حرارت جایگزین گردید . آزمایش های صورت گرفته نیز نشان می داد این میله ها در برابر پرتابه هایی تا کالیبر 12.7 م.م مقاوم هستند.

از سویی دیگر ، سامانه سوخت رسانی فراگفوت نیز بخوبی در برابر آتش سوزی و حتی انفجار مقاوم سازی شده بود، بصورتی که تمامی مخازن سوخت داخلی به یک لایه از جنس لاتکس اسنفجی و پارچه نایلونی به ضخامت 20 م.م مجهز شد ، بخشی از حجم داخلی آنها با فوم پلی اورتان پُر گردید و درنهایت ، صفحات بیرونی جدا کننده مخازن از هم نیز از جنس فوم پلی اورتان ساخته شد تا دصورتی که هرکدام از مخازن سوخت بدلیل اصابت ترکش یا برخورد مستقیم پرتابه های کالیبر سنگین دچار نشت و آتش سوزی گردید ، لایه های مذکور ضربه ناشی از آن را بخود جذب کند و مانع از انفجار کامل آن گردد . بنابراین در مجموع مخازن سوخت سوخو-25 چیزی در حدود 40 کیلوگرم از مواد فوق را بخود می دید.

 

 

سوخو-25 ستوان ارشد بوندارنکو  ( فرماندهی وقت گردان دوم هنگ مستقل 378 تهاجمی نیروی هوایی ارتش چهلم در افغانستان ) 

مزار شریف /1985

 

طراحان شرکت سوخو البته به این موارد اکتفاء نکردند و یک سامانه اطفای حریق را برای این پرنده توسعه دادند که نسخه اولیه آن شامل یک سامانه هشدار دهنده با شناسه  SSP-2I مجهز به دوکپسول آتش نشانی حاوی گاز فرئون و همچنین افشاننده های ویژه ای بود که ترکیب لازم برای خاموش کردن آتش سوزی پیشرانه ها را فراهم می کرد . سالها بعد ، تعداد این کپسول ها به 4 عدد افزایش یافت که میتوانست مواد خاموش کننده آتش را به داخل خروجی پیشرانه و همچنین بخش داخلی بدنه تزریق کند.

 

 

حفاظت جامع :

همانطور که مشاهده شد ، هواگرد ضربتی سوخو-25 مجموعه ای منحصر به فرد از سامانه های دفاعی متنوعی را درطول سالهای خدمت خود دریافت کرد که بقای آن را حتی درسخت ترین شرایط تضمین می نمود . براساس تجارب ثبت شده ، خلبان هنگام ورود به محدوده هدف یا هنگام خروج ازآن ، می توانست بسرعت ازوجود تهدید آگاه شده و براساس آن دست به مانورهای احترازی زند در حالی که بطور همزمان قابلیت استفاده از سامانه های اخلالگر یا پخش کننده های شراره نیز وجود داشت.

 

 

گروه فنی اضطراری  سوخو-25 به شماره بدنه 34 را در مزار شریف بررسی می کنند 

1985

 

درصورتی که پرتابه یا موشک های مهاجم از این سد اولیه عبور می نمود ، پرنده هنوز می توانست شانس گریز داشته باشد چرا که برخورد پرتابه های کالیبرسبک چندان خطرناک نبود و صفحات زرهی می توانست بخوبی از خلبان دفاع کند ولی تهدید های جدی تری نظیر موشکهای دفاع هوایی با سرجستجوگر فروسرخ که امکان از کار انداختن پیشرانه ها را داشت ، به لطف استحکام قابل توجه سوخو -25 و زیرسامانه هایی که شرح آن رفت به خلبان امکان می داد تا محدوده هدف را ترک کرده و حتی به پایگاه مبداء خود باز گردد.

 

 

شروع فرآیند تعمیرات سوخو-25 به شماره بدنه 34 

مزارشریف /اوت 1985

 

سوخو-25 پس از مدتها بودن در پس پرده های آهنین ، سرانجام برای اولین بار در جریان جنگ افغانستان پا به عرصه نبرد گذاشت در حالی حداقل یک سال قبل از شروع درگیری ها ، به شکل محرمانه در افغانستان آزمایش های رزم درشرایط واقعی را پشت سرگذاشته بود . این روند از سال 1981 شکل جدی تری بخود گرفت و  سوخوها تا انتهای جنگ انعطاف پذیری رزمی و استحکام بالای خود را بخوبی به نمایش گذاشتند. براساس داده های ثبت شده ، مابین سالهای 1980 تا 1988 حدود ده هزار ماموریت رزمی را انجام داد و با وجود اینکه تعداد این ماموریت ها به شکل میانگین در ماه  به 200 تا 300 پرانه رسید ولی تلفات آن در حد معقولی باقی ماند در حالی که بخشی از پرنده های انهدامی بدلیل حملات خمپاره ای مجاهدین به پایگاه های هوایی ارتش شوروی در افغانستان از فهرست موجودی نیروی هوایی ارتش چهلم خط خورد .

با این حال ، صدمات جنگی همواره جزئی از ماموریتهای  فراگفوت بود و معمولا در هر پرانه بین 80 تا 100 پرتابه کالیبر سبک یا سنگین به این پرنده برخورد می نمود ولی در پروازهای سوخو خللی ایجاد نمی کرد ولی در مقابل همتایان سوخو-25 در گردان های سوخو-17 ومیگ-23 امکان تحمل چنین صدماتی را نداشتند.تجزیه و تحلیل های صورت گرفته نشان می دهد که  علت اصلی هواگردهایی که مورد اصابت قرار گرفته و درصحنه نبرد ساقط شده اند ، وارد آمدن آسیب شدید به بدنه و سامانه های هدایتی بوده در حالی که حتی برای یک نمونه ، انفجار مخزن سوخت دراثر آتش دشمن گزارش نشده است .

 

مراحل تولید و آزمایش سوخو-25

https://aparat.com/v/otb4a20

 

نتیجه گیری

همانطور که پیشتر ذکر شد ، درطول فرآیند توسعه سوخو-25 ، تحقیقات بسیاری برای طراحی و ساخت یک مجموعه دفاعی موثر برای پرنده موصوف ، انجام شد و براساس نتایج بدست آمده ، بخش های حفاظت زرهی ، سامانه سوخت محافظت شده ، افزایش عمر سامانه های هدایت پروازی ، سامانه های بصری تعریف و ساخته شد و همین مساله جان بسیار از خلبانان را نجات داد .

 

پی نوشت : 

منبع 1

منبع2

3- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.