آشنایی با سامانه تشخیص دوست از دشمن (IFF)

[F14AA 5,205]

 

سیستم تشخیص دوست از دشمن (Identification friend or foe) یا به اختصار IFF به سامانه هایی گفته می شود که وظیفه شناسایی دوست از دشمن را به منظور فرماندهی و کنترل بر عهده دارند و اطلاعات دیگری همچون موقعیت ، ماموریت و... را نیز در اختیار کاربر خود قرار می دهند. این سامانه ها عمدتا به عنوان زیرسامانه های راداری مورد استفاده قرار می گیرند و هم اکنون نقش بسیار مهمی را در افزایش بازدهی و کارایی سامانه های راداری بازی می کنند، به گونه ای که شاید بتوان گفت که امروزه هر سامانه راداری فاقد IFF، عملا کاربری خود را از دست خواهد داد . سامانه IFF دارای کاربردهای نظامی (برای شناسایی هواگردها، وسایل نقلیه و افراد به عنوان دوست یا دشمن) و نیز کاربردهای غیرنظامی است. از این سستم بیشتر برای کنترل هواگردها استفاده می شود . سابقه پیدایش سامانه تشخیص دوست از دشمن به جنگ جهانی دوم بر می گردد، زمانی که ارتش امریکا به منظور شناسایی هواپیماهای دشمن اقدام به اختصاص شناسه منحصر به فرد فرستنده هواپیماهای امریکایی کرد. سامانه پیشرفته تشخیص دوست از دشمن که در طی جنگ جهانی دوم تاثیر بسزایی در شناسایی هواپیماهای دوست از دشمن داشت، در واقع یک ترانسپوندر ( دستگاه فرستنده خودکار) است و به پیامهای پرسشی ایستگاه زمینی با ارسال پاسخ جواب می دهد که این جواب می تواند به روش های مختلفی رمز گردد.

این سامانه پس از جنگ جهانی دوم گسترش یافت تا جایی که فرودگاهها برای گسترش بیشتر، امیدهای تازه ای یافتند. هدف از ترانسپوندر ، راحتی در آمد و شدهای هوایی توسط رادار است. این سیستم، سیگنال صفحه رادار را تقویت کرده و شناسایی را موثرتر می کند . همچنین حوزه عمل رادار را وسیعتر کرده و به کنترل کننده های آمد و شدهای هوایی امکان می دهد که بتوانند به شکل موثرتری هواپیماها را هدایت و از تصادم انها جلوگیری کرده و هواپیماهای گم شده را پیدا کنند. در این سامانه، هواپیما به طور خودکار، ارتفاع و دیگر اطلاعات پروازی اش را ارسال می کند .

سامانه تشخیص دوست از دشمن یک سامانه شناسایی کدگزاری شده رادیویی است که برای تشخیص دوست یا دشمن بودن هدفی که وجود دارد و موقعیت آن توسط رادار اصلی شناسایی و کشف شده است، به کار می رود. این سامانه با ارسال کد درخواست شناسایی و دریافت پاسخ مورد نظر، دوست یا دشمن بودن هواگرد را تشخیص می دهد . استاندارد فرکانس کارکرد این سیستم برای درخواست، 1030 مگاهرتز و برای پاسخ 1090 مگاهرتز است . آمریکا و سایر کشورهای عضو ناتو در اواخر قرن بیستم شروع به کاربرد یک سامانه تشخیص دوست از دشمن استاندارد شده موسوم به Mark XII کردند. بریتانیا از سامانه ای که با این استاندارد همخوانی داشته باشد، استفاده نمی کرد؛ اما نهایتا سیستمی سازگار با سامانه استاندارد ناتو به نام SIFF را طراحی کرد و توسعه داد .


حالتهای مختلف:

حالتهای 1 تا 5 برای کاربردهای نظامی به کار گرفته می شود و مدلهای A و C و S کاربرد غیر نظامی دارند.

حالت 1: به صورت 2 رقم 8 بیتی، برای شناسایی ماموریت به کار گرفته می شود.

حالت 2: به صورت 4 رقم 8 بیتی، برای شناسایی افراد به کار گرفته می شود.

حالت 3 (A ): به صورت 4 رقم 8 بیتی، برای شناسایی به کار می رود.

حالت 4: به صورت کدگزاری شده کاربرد دارد.

حالت 5: نسخه کدگزاری شده حالت S برای کاربرد نظامی است.

حالت C: این حالت برای گزارش ارتفاع به کار می رود.

حالت S: اطلاعات در این کد به صورت بسته های اطلاعاتی در 2 باند ارسال و دریافت می شوند. بسته به نوع درخواست ، فرمت های مختلفی برای پاسخها وجود دارد.


پرسش ازترانسپوندر:

پرسشهای رادار ناظر ثانویه بر روی فرکانس 1030 مگاهرتز ارسال می شود. فاصله زمانی بین پالسهای مذکور نمایانگر یک پرسش مخصوص است. در حالت A و B هویت هواپیما مورد سوال قرار می گیرد. بسیاری از کشورها برای شناسایی فقط از حالت A استفاده می کنند. پرسشهای حالت A یا B ترانسپوندر به ارسال اطلاعات شناسایی هواپیما از جمله نام و شماره شناسایی که توسط خلبان ، قبلا روی دستگاه تنظیم شده است، مبادرت می کند. بسیاری از ترانسپوندرها فقط در حالت A و C کار می کنند و این دو حالت برای عملکرد صحیح یک ترانسپوندر تقریبا کافی به نظر می آید. حالت B در مواقعی به کار می رود که به علت خرابی ترانسپوندر، حالت A کار نکند و اغلب استفاده نمی شود . در حالت C، ارتفاع هواپیما مورد سوال قرار می گیرد. در این صورت، هواپیما ارتفاع خود را به ایستگاه زمینی گزارش می کند. حالت D فعلا کاربردی ندارد.

پاسخ ترانسپوندر:

ترانسپوندر هواپیما تنها به پرسشهایی که در امتداد اصلی آنتن ایستگاه زمینی ارسال شده است، پاسخ می دهد. نوع پرسش (حالت A و یا D) باید با نوع پاسخ که توسط خلبان روی دستگاه کنترل ترانسپوندر تنظیم می شود یکسان باشد؛ به عنوان مثال، خلبان باید پاسخ نوع A راروی دستگاه کنترل خود انتخاب کند تا ترانسپوندر بتواند قادر به پاسخگویی نوع A به منظور تعیین هویت باشد. پاسخ ترانسپوندر توسط زوج پالسهای رادیویی بر روی فرکانس 1090 مگاهرتز ارسال می شود. این زوج پالسها دارای فاصله زمانی چند میکرو ثانیه هستند.

 

 

ترانسپوندر AN/APX-72 مورد استفاده در آواکس E-2

منبع

[gader 3,083]

با سلام بابت مقاله خوبتان ممنون . من راجع به این سیستم در ترکیه چند سوال داشتم
ترکیه اعلام کرده که از این سامانه به صورت بومی بهره برداری کرده و سطح ان را اس 5 اعلام کردند منظور از سطح اس 5 چیست
اف 16 های ترکیه به صورت پیش فرض اف 16 های اسرائیلی را دشمن نمی شناسد ولی جنگنده های اسرائیلی چون از ایونیک بومی استفاده می کنند این مطلب در مورد شان صدق نمی کند. لذا در نبرد احتمالی دست برتر با اسرائیل است .این سیستم می تواند کمکی در این مورد کند
سامانه انتی 2500 روس در مناقصه ترکی برای خرید پدافند دور برد کاندید شده است در برخی از فرم ها گفته می شود چون رادار ها و سایر سیستم های ترک ها غربی است با این سامانه نمی تواند هماهنگ یا یکپارچه شود .این سیستم می تواند کمکی در این زمینه کند

[Electro_officer 13,797]

لایک. البته تا جایی که من تحقیق کردم گاها از آنتنی مجزا برای اینکار استفاده میشه. نمیدونم اینجارو دیدید یا نه هر دو از یه تصویر استفاده کردیم!
http://www.military.ir/forums/topic/25131-بررسی-جامع-سامانه‌های-الکترونیکی-شناورهای-نظا/page__st__15

[saeghe_1 1,528]

تشکر فراوان
دوست عزیز اگر اطلاعات بیشتری دارید ممنون میشم
مخصوصا از سویچهای روی سامانه و کاربردشون

[F14AA 5,205]

با سلام بابت مقاله خوبتان ممنون . من راجع به این سیستم در ترکیه چند سوال داشتم

مرسی . متشکر

[cheka 15,065]

سامانه انتی 2500 روس در مناقصه ترکی برای خرید پدافند دور برد کاندید شده است در برخی از فرم ها گفته می شود چون رادار ها و سایر سیستم های ترک ها غربی است با این سامانه نمی تواند هماهنگ یا یکپارچه شود .این سیستم می تواند کمکی در این زمینه کند

طبق منابع انگلیسی زبان ، روسها توی ارتقایی که روی Antey 2500 انجام داده اند ، قابلیت یکپارچه سازی سیستم با شبکه پدافندی کشورها از جمله شبکه های مبتنی بر فناوری غربی هست و اصطلاحا این سامانه Universal integrated میباشد.