کاوشگر «روزتا» اولین فضاپیمایی که در مدار یک دنباله‌دار قرار گرفت / «فیلِی» اولین سطح‌نشینی که بر سطح‌ یک دنباله‌دار فرود آمد

[mahdavi3d 14,067]

طبق اعلام وبلاگ اِسا تصمیم Go/NoGo نهایی در ساعت 07:35 به وقت گرینویچ (11:05 به وقت تهران) اتخاذ خواهد شد.

 

 

 

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10058/Philae_descent.jpg][/url] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10058/Philae_Grafik.jpg][/url] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10058/rosetta_delivery_orbits.jpg][/url]

 

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10058/Captura-de-pantalla-2014-09-15-a-las-5648.jpg][/url] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10058/Captura-de-pantalla-2014-09-15-a-las-6854.jpg][/url] [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10058/Captura-de-pantalla-2014-09-15-a-las-524.jpg][/url]

[mahdavi3d 14,067]

تصمیم نهایی اخذ شد و اینک عملیات فرود برای GO هست.

دقایقی پیش از این تصمیم، روزتا آخرین مانور لازم برای قرار گرفتن در مسیر درست به منظور ارسال کاوشگر فیلِی را انجام داده بود.

البته این تصمیم در حالی اتخاذ شد که آخرین بررسی‌ها نشان از وجود اشکال در سیستم تراستر گاز سرد سطح‌نشین دارد. این سیستم به منظور جلوگیری از بازگشت کاوشگر پس از تماس با سطح طراحی شده است، بدین ترتیب که پس از اصابت به سطح و تماس پاهای فرود که مجهز به مکانیزم‌های نیزه‌ای هستند، تراستر‌های بالای کاوشگر همزمان فعال می‌شوند و آن را به سمت سطح هُل می‌دهند تا از از جدا شدن احتمالی آن از سطح جلوگیری کنند.

اما ظاهرا این سیستم با اشکال مواجه هست و در زمان فرود کار نخواهد کرد، بنابراین سطح‌نشین صرفا به مکانیزم‌های نیزه‌ای خود متکی خواهد بود.

http://blogs.esa.int/rosetta/2014/11/12/rosetta-and-philae-go-for-separation/

 

فیلِی راس ساعت 08:35 به وقت گرینویچ (12:05 به وقت تهران) در فاصله 22.5 کیلومتری مرکز دنباله‌دار از فضاپیمای مادر جدا خواهد شد. سیگنال تایید جدایی 28 دقیقه و 20 ثانیه پس از وقوع در مکان دنباله‌دار به زمین خواهد رسید، یعنی 09:03 به وقت گرینویچ (12:33 به وقت تهران)

 

باید دید آیا شانس با آنها یار خواهد بود؟ مخصوصا اینکه با یک سطح سنگی یا شیب‌دار مواجه نشوند البته به شرطی که در وهله اول کاوشگر به درستی و در مسیر صحیح رها شود و هسته دنباله‌دار را از دست ندهد! باید منتظر بود و دید...

حدود یک ساعت تا سیگنال تایید / عدم تایید جدایی سطح‌نشین...

[mahdavi3d 14,067]

منبع: nature

[mahdavi3d 14,067]

 

تایید جدایش سطح‌نشین توسط مرکز عملیات فضایی اِسا و آغاز سفر هفت ساعت آن به مقصد هسته دنباله‌دار 67P/C-G

اولین ارتباط فیلِی پس از دوساعت از لحظه جدایی و با رله سیگنال توسط روزتا انجام خواهد شد.

http://blogs.esa.int/rosetta/2014/11/12/rosetta-and-philae-separation-confirmed/

[mahdavi3d 14,067]

همانگونه که انتظار بود، سیگنال PHILAE توسط ایستگاه کنترل زمینی دریافت شد.

http://blogs.esa.int/rosetta/2014/11/12/signals-acquired-from-philae-1210-cet/

[mahdavi3d 14,067]

تصویر ثبت شده توسط سیستم تصویرساز CIVA-P سطح‌نشین، مربوط به لحظاتی پس از جدایش از فضاپیمای مادر. یکی از دو آرایه‌های خورشیدی 14 متری و هسته مرکزی فضاییمای روزتا در این تصویر دیده می‌شود.

سطح‌نشین فیلِی کماکان با هدف رسیدن به سایت J که اینک Agilkia نامیده می‌شود، در حرکت است. (خسته نباشن! این دیگه مسابقه می‌خواست!؟ big_grin :tongue:  Agilkia نام جزیره‌ای در رود نیل است که معبد باستانی Philae در آن واقع شده است!)

 

Credit: ESA/Rosetta/Philae/CIVA

http://blogs.esa.int/rosetta/2014/11/12/farewell-rosetta/

[mahdavi3d 14,067]

و نیز تصویر سطح‌نشین فیلِی از دید دوربین OSIRIS فضاپیمای روزتا:

 

 

[hr]

تقریبا 30 دقیقه تا زمان مورد انتظار برای دریافت سیگنال فرود.

ویرایش شده در آبان 93 توسط mahdavi3d

[mahdavi3d 14,067]

 

لحظاتی پیش سیگنال تایید فرود موفقیت‌آمیز سطح نشین فیلِی بر سطح دنباله‌دار دریافت شد و نیزه‌ها نیز با موفقیت عمل کردند و ارتباط برقرار است. :)

 

اولین فرود نرم یک فضاپیما بر سطح یک دنباله‌دار در طول تاریخ اکتشافات فضایی.

[mahdavi3d 14,067]

علی‌رغم تایید اولیه، بررسی دیتای تله‌متری نشان می دهد دو نیزه نگهدارنده آتش نشده‌اند و وضعیت کاوشگر هنوز به طور کامل تثبیت نشده است.

متخصصان اسا در حال بررسی موضوع هستند و شاید نیزه‌ها را دوباره آتش کنند. بدون تثبت، انجام برخی فعالیت‌های علمی مورد انتظار مانند عملیات سوراخکاری و ابزار MUPUS به مشکل بر می‌خورد.

همچنین سیگنال دریافتی نیز دارای تناوب هست که در دست بررسی علت هستند.

http://www.spaceflight101.com/play-by-play-philae-landing.html

[era_923 9,921]

عکسی که توسط فیلی در 3 کیلومتری سطح دنباله دار گرفته شده:

 

ESA/Rosetta/Philae/ROLIS/DLR

http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2014/11/ROLIS_descent_image

 

عکسی که 40 متر تا نقطه فرود گرفته شده:

 

ESA/Rosetta/Philae/ROLIS/DLR

http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2014/11/Comet_from_40_metres

 

تصویری که بعد از استقرار نسبی کاوشگر روی سطح دنباله دار از محیط اطراف گرفته:

 

ESA/Rosetta/Philae/CIVA

http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2014/11/Welcome_to_a_comet

ویرایش شده در آبان 93 توسط mahdavi3d

[mahdavi3d 14,067]

با تشکر از era_923 گرامی. (به دلیل اینکه حجم تصاویر زیاد بود، بنده تغییری درارسال شما ایجاد کردم)

 

تصویر متحرک زیر، دور شدن فیلِی از رزتا را نشان می‌دهد:

http://www.esa.int/var/esa/storage/images/esa_multimedia/images/2014/11/descent_to_the_surface_of_a_comet/15050365-1-eng-GB/Descent_to_the_surface_of_a_comet.gif

ESA/Rosetta/MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA

http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2014/11/Descent_to_the_surface_of_a_comet

 

ESA/Rosetta/Philae/CIVA

http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2014/11/First_comet_panoramic

 

تصویر زیر نیز از ترکیب تصاویر خام دوربین‌های CIVA به‌دست‌آمده و با دیدن این تصویر شبیه پانوراما، می‌توانید دیدی تقریبی از شکل و شمایل محل فرود به دست آورید. قسمتی از تصویر زیر سایه کاوشگر است و تاریک شده است. تصویری شماتیک از کاوشگر نیز در مرکز قرار داده‌شده که بدانید هر تصویر از چه سمتی گرفته‌شده است. داده‌ها حاکی از آن است که دوپایه هنوز در فضا معلق هستند و کاوشگر در وضعیت خوبی نیست.

 

SA/Rosetta/Philae/CIVA

http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2014/11/Comet_panoramic_lander_orientation

 

ه گفته استفان اولامک، برخورد اول با سرعت حدود یک متر بر ثانیه انجام‌شده و برخاست از سطح با سرعت 38 سانتی‌متر بر ثانیه انجام‌شده و سپس کاوشگر تا برخورد بعدی به مدت یک ساعت و پنجاه دقیقه در پرواز بوده است و احتمالاً تا ارتفاع یک کیلومتر بالا رفته و یک کیلومتر نیز جابجا شده و باعث شده که اکنون اطلاع از موقعیت دقیق کاوشگر نداشته باشند. در پرش دوم سرعت به‌مراتب کمتر و حدود 3 سانتی‌متر بر ثانیه بوده و پس از چند دقیقه (حدود 7 دقیقه) کاوشگر فرود آمده و جست‌وخیزهای بعدی بسیار کوچک و قابل‌اغماض بودند.

تصویر کامپیوتری زیر، محل اولیه فرود و محدوده احتمالی موقعیت فیلِی را نشان می‌دهد. ناحیه کوچک قرمزرنگ، محل اولیه تعیین‌شده برای فرود است و فیلِی توانسته داخل این ناحیه و با دقتی زیر صد متر به سطح برخورد کند؛ اما پس از برخورد بلند شده و جایی در ناحیه لوزی شکل آبی‌رنگ فرود آمده است. فعلاً محل دقیق فرود مشخص نیست.

 

 

 

در تصاویر زیر، محل برخورد اولیه با نشانگر قرمز نشان داده شده است:

 

ESA/Rosetta/MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA

http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2014/11/First_touchdown

 

ESA/Rosetta/MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA

http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2014/11/First_touchdown_close-up_1

 

ESA/Rosetta/MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA

http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2014/11/Searching_for_Philae

 

 

محل فرود فعلی نور کافی خورشید دریافت نمی‌کند. فعلاً مدت دریافت نور خورشید چیزی حدود یک و نیم ساعت در هر دوران است، درحالی‌که میزان در نظر گرفته‌شده در محل اصلی فرود حدود پنج الی شش ساعت بوده است.

امکان باز و بسته کردن ارابه فرود برای یک جهش دیگر و فرود در نقطه بهتر وجود دارد. اما فعلاً به علت نامشخص بودن موقعیت و مخاطرات اطراف کاوشگر و اینکه هنوز اهداف اصلی مأموریت برآورده نشده، احتمال انجام این کار بسیار ضعیف است.

وقتی بعد از برخورد اعلام شد که نیزه فعال شده است. این خبر کاملاً درست بود. اما به دلایلی با وجود فعال شدن سیستم پرتاب نیزه، نیزه شلیک نشده است.

 

منبع اصلی:

علي رسول زاده

۲۲ آبان ۱۳۹۳

ترنجی

 

 

[mahdavi3d 14,067]

به نقل از وبلاگ جناب پوریا ناظمی:

داستان رزتا و فیله
این متن در روز پنجشنبه در جام جم منتشر شد و این ساعاتی پس از آن بود که رزتا و فیله داستانی شگفت انگیز را پشت سر گذاشتند.

در آغاز بسیاری از روزها، صبح که از خواب برمی‌خیزیم یا شب قبل، پیش از آن که به بستر برویم با خود زمزمه می‌کنیم که ای‌کاش امروز در فلان جای جهان بودم.
دنیای ما دنیای پرآشوبی است و هر روز در هر گوشه‌ای از آن اتفاق‌هایی می‌افتد؛ اتفاق‌هایی شادمان‌کننده یا غم‌انگیز. رویدادهایی که به صدر خبرها راه می‌یابد و رویدادهایی که فراموش می‌شود و گاه که آنها را مرور می‌کنیم آرزو می‌کنیم ما هنگام رخ دادن برخی از آنها در آنجا قرار داشتیم. اینها انتخاب‌هایی شخصی است و کم پیش می‌آید کسی بتواند با قطعیت به دیگری توصیه کند که باید آرزو می‌کرده که کجا باشد. روز گذشته از آن معدود روزها بود. روزی که بسیاری از ما دوست داشتیم برای ساعاتی در دارموشتات در آلمان حضور داشته باشیم تا بتوانیم رویدادهایی را از نزدیک ببینیم که درک ما را از جهان تغییر می‌دهد و نمایشی از بهترین وجود ماهیت انسانی ماست؛ دنبال کردن کنجکاوی تا فراتر از سرحدات ممکن.
دیروز از ساعت ۱۲ و ۳۳دقیقه به وقت ایران، عملیات نفسگیری در دوردست‌های منظومه شمسی آغاز شد که هفت ساعت به طول انجامید. وقتی حدود ساعت ۱۹ و ۳۳دقیقه دیروز، سیگنالی رادیویی پس از ۳۰ دقیقه سفر در فضا خبر آورد که تلاش «فیله» برای فرود بر دشتی کوچک به نام آجیلکیا (Agilkia) روی دنباله‌دار هدف رزتا به انجام رسیده است، همه می‌دانستیم این روز در تاریخ انسان‌ها به یاد خواهد آورده شد و روزی است که ما قدم به دورانی تازه گذاشته‌ایم.

آنچه در هفت ساعت سرنوشت‌ساز بامداد روز چهارشنبه رخ داد، نقطه اوجی در مأموریتی بسیار طولانی بود. ده سال پیش، آژانس فضایی اروپا کاوشگری رباتیک را عازم سفری متهورانه کرد. پس از سال‌ها تحقیق و طراحی، کاوشگر رزتا بر فراز موشک آرین ۵ سفر خود را به‌سوی هدفی کوچک و دوردست در منظومه شمسی آغاز کرد، سفری که ده سال به طول انجامید.

منشا نام رزتا
رزتا نام خود را از لوحی باستانی به عاریت گرفته است. زمانی که شرق‌شناسان و باستان‌شناسان خود را با دنیای غنی و شگفت‌انگیز مصر باستان مواجه دیدند، با چالش بزرگی روبه‌رو شدند. برخلاف بسیاری از تمدن‌های دیگر این تمدن مملو از سنگ‌نوشته و پاپیروس‌هایی بود که می‌توانست تاریکخانه دانش ما را از دانش و تاریخ مصر باستان چراغانی کند، اما مشکل اینجا بود که زبانی که این ثبت‌های تاریخی به آن انجام شده بود، یعنی خط هیروگلیف، مدت‌های طولانی بود که منقرض‌شده و از بین رفته بود. برای همین باید رمزهای آن شکسته می‌شد. کلید حل این معما، لوحی باستانی بود که به سه زبان مختلف و ازجمله هیروگلیف حکاکی شده بود و در دلتای رود نیل کشف شد. سنگ رزتا به کلیدی برای کشف اسرار فراموش‌شده تمدن مصر باستان بدل شد.
نامگذاری مأموریت رزتا به این اسم هم تصادفی نبود و به ماهیت هدفی که قرار بود این مأموریت مورد مطالعه قرار دهد بازمی‌گشت: دنباله‌دارها.

هدف ماموریت رزتا
هدف مأموریت رزتا، دنباله‌داری به نام چریمایوف ـ گرازمنکو است، اما چه چیزی باعث شده است سفر به این جرم ناشناخته اینقدر مهم باشد که از آن به رزتای منظومه شمسی نام برده شود. واقعیت این است که هیچ ویژگی خاصی درباره این دنباله‌دار بخصوص وجود ندارد، غیر از این که دنباله‌داری با دوره تناوب نسبتا کوتاه‌مدت است. ابتدا قرار نبود این دنباله‌دار مقصد مأموریت رزتا باشد. طراحان مأموریت دنباله‌دار دیگری به نام ویرتانن (Wirtanen) را برای این مأموریت انتخاب کرده بودند، اما قبل از این که پرتاب صورت گرفت نقصی در سیستم پرتابگرهای آرین به وجود آمد و مسئولان مأموریت تصمیم گرفتند زمانی که از امن بودن پرتاب اطمینان حاصل نکرده‌اند، دست به آغاز مأموریت نزنند.
تا زمانی که آنها این اطمینان را کسب کنند پنجره پرتاب به‌سوی آن دنباله‌دار بسته شد و به‌عبارت‌دیگر مأموریت نمی‌توانست به آن برسد. به همین دلیل آنها به دنبال هدف دیگری گشتند و دنباله‌دار ناآشنای چریمایوف ـ گرازمنکو را انتخاب کردند؛ دنباله‌داری که سپتامبر ۱۹۶۹ توسط دو ستاره‌شناس آماتور با همین نام‌ها و با تلسکوپی ۲۰ اینچی کشف شده بود. آنها روی صفحات عکاسی که از بخشی از آسمان تهیه کرده بودند این دنباله‌دار را به دام انداخته بودند.

این دنباله‌دار متعلق به خانواده‌ای از دنباله‌دارهاست که به خانواده مشتری معروف است. علت این نامگذاری این است که زمانی دور هسته این دنباله‌دارها در منطقه‌ای فراتر از قلمرو سیاره‌های منظومه شمسی که به نام کمربند کوئیپر شناخته می‌شود و تحت تأثیر برخوردهای داخل این منطقه و همچنین گرانش نپتون به منطقه داخلی منظومه شمسی کشیده شده و پس‌ از آن تحت تأثیر گرانش مشتری، پرجرم‌ترین سیاره منظومه شمسی مداری کوتاه دوره را به دور خورشید تشکیل داده است.
آنچه مأموریت رزتا را مهم می‌کند این دنباله‌دار خاص نیست، بلکه بررسی یکی از اعضای خانواده دنباله‌دارها است.

برای قرن های طولانی ما از دنباله دارها می ترسیدیم و اینک بر قلب یکی از آنها فرود آمده ایم. آنچه ما را از هراس از ناشناخته به کاوش قلب یک دنباله دار رساند مسیر علم بود
دنباله‌دارها اجرام خیره‌کننده‌ای هستند. زمانی که یکی از آنها به خورشید نزدیک می‌شود، گیسو می‌افشاند و به موجودی دلربا و مسحورکننده در آسمان شب بدل می‌شود، اما علاوه بر این چهره دلفریب، رازهایی که در دل دارد برای ما مهم است. دنباله‌دارها بقایایی باستانی از زمان شکل‌گیری منظومه شمسی ما هستند. در حالی که عمده موادی که در آن دوران باستانی و در حدود چهار میلیارد سال پیش به ساختار سیاره‌ها پیوستند و در طول زمان با فرسایش‌های متعددی روبه‌رو شدند، مواد بازمانده از این جریان، سیارک‌ها و دنباله‌دارها را تشکیل دادند. موادی که نه‌تنها میزبان عتیقه‌های دوران شکل‌گیری منظومه شمسی که حتی براساس برخی فرضیه‌ها ممکن است درآوردن آب و حتی برخی بلوک‌های سازنده حیات روی زمین نقشی مؤثر داشته باشد.

به هر حال با وجود اهمیت موجود تا پیش ‌از این هیچ گاه نتوانسته بودیم از نزدیک به بررسی ساختار هسته یک دنباله‌دار که به‌طور عمومی به گلوله برفی کثیف و غبارآلود تشبیه می‌شود، بپردازیم و این زمان مواجهه نزدیک ما با گنجینه‌ای فرارسیده است که شاید نقشی مانند لوح رزتا را بازی کند و نوری بر تاریکخانه دانش ما از گذشته منظومه شمسی خودمان و آغاز و تحول آن بیندازد.
رزتا مسیری طولانی و ده ساله را برای رسیدن به هدف خود سپری کرده بود. مدار پیچیده‌ای که این کاوشگر به‌گونه‌ای طراحی‌شده بود که این سفینه بتواند با کمک گرفتن از نیروی گرانش سیاره‌های مختلف نیروی لازم برای سفر به‌سوی مقصد نهایی خود را به دست آورد. به همین دلیل این کاوشگر سه بار از نزدیک زمین و یک‌بار از اطراف مریخ عبور کرد تا بتواند این نیروی لازم را کسب کند. در طول مسیر همچنین به تصویربرداری و بررسی سریع از دو سیارک کوچک هم پرداخت، اما پس از ده سال سفر سرانجام وقتی به مدار دنباله‌دار هدف خود رسید و نخستین تصاویر از آن را به زمین فرستاد یکشبه دید ما از ساختار هسته تاریک یک دنباله‌دار تغییری اساسی کرد.

رزتا در اولین مأموریت پس از رسیدن به مدار هسته دنباله‌دار شروع به داده‌سنجی با هدف تعیین محلی روی سطح این هسته دوبخشی کرد که در کنار دارا بودن ارزش‌های علمی محلی امن به شمار می‌آید. محلی که قرار بود میزبان نخستین سطح‌نشین تاریخ کاوش‌های ما روی یک دنباله‌دار باشد.
بررسی‌های اولیه چند نامزد ابتدایی را مشخص کرد، اما واقعا از همان ابتدا می‌شد فهمید منطقه‌ای با مساحت یک کیلومترمربع که به نام نقطه J شناخته می‌شد شاید بهترین محل برای فرود خواهد بود. نام این منطقه چند روز پیش و براساس نتایج یک مسابقه جهانی که آژانس فضایی اروپا ترتیب داد به طور رسمی به آگیلکیا که نام جزیره‌ای در رودخانه نیل است تغییر یافت.

آنچه دیشب رخ داد…
ساعت ۱۲ و ۳۳دقیقه دیروز به وقت ایران، دستور رهاکردن کاوشگر فیله از بدنه رزتا اجرا شد. این کاوشگر پس از این که ده سال را بر عرشه رزتا و همراه با او از دل فضای منظومه شمسی سفر کرده بود سرانجام با همراه قدیمی خود بدرود گفت و سفری را که بیش از ۵/۶ ساعت به طول انجامید به سوی منطقه فرود آغاز کرد. منطقه‌ای که ازنظر شیب سطحی و مسطح بودن در کنار ارزش‌های علمی هدفی جذاب برای فیله به شمار می‌رود.
زمانی که فیله از رزتا جدا شد، این کاوشگر حدود ۵/۲۲ کیلومتر از سطح دنباله‌دار فاصله داشت. سرعت فرود این سطح‌نشین حدود یک متر بر ثانیه بود. اندکی پس از جدا شدن از بدنه رزتا، سه پایه فرود فیله باز شد و اگر همه‌چیز خوب پیش رفته باشد، به محض این که حسگرهای بدنه فرود بر سطح دنباله‌دار را تعیین کردند مکانیسم ویژه‌ای برای نگهداشتن سطح‌نشین روی دنباله‌دار اجراشده است. این مکانیسم شامل پرتاب دو لنگر و همچنین پیچ کردن پایه‌های سطح‌نشین به سطح دنباله‌دار است.

این بخش شاید یکی از پیچیده‌ترین و غیرقابل‌پیش‌بینی‌ترین رویدادهای این مأموریت بوده باشد، زیرا با وجود همه برنامه‌ریزی‌ها هنوز ما درک درستی از ساختار و ترکیب‌بندی سطح هسته یک دنباله‌دار نداریم و همین امر ممکن بود مراحل فرود را با مشکل مواجه کند.

علت استفاده از لنگر و همچنین پیچ کردن پایه‌ها ساده است. هسته دنباله‌داری که رزتا در اطراف آن در حال گردش است عمدتا از یخ آب و غبار ساخته‌شده و قطری حدود چهار کیلومتر دارد. به عبارت دیگر ما با جرمی سبک و کوچک سرکار داریم که در نتیجه میدان گرانش اندکی را ایجاد می‌کند که شاید برای نگهداشتن جرم صد کیلویی فیله روی خود کافی نباشد و فیله ناچار باشد از ابزار جنبی برای چسباندن خود به سطح استفاده کند.
اگر همه چیز خوب پیش رفته باشد اکنون بخش اصلی مأموریت آغاز شده است. مأموریتی که در آن دو دوربین پانوراما و یک دوربین تصویربردار جزئی سطحی، نماهایی از سطح دنباله‌دار را برای اولین بار تهیه و به زمین ارسال می‌کند و ابزارهای علمی نصب‌شده روی این سطح‌نشین ازجمله بازوی کوچکی که از سطح نمونه‌برداری می‌کند به کار خواهد افتاد تا برای اولین بار ما داده‌های دست اولی از این اجرام مرموز و گیسو افشان منظومه داشته باشیم.
مهندسان طرح امیدوارند اگر مراحل فرود فیله بخوبی پیش برود این مأموریت در حدود چند ماهی بر سطح این هسته دنباله‌دار فعالیتش را ادامه دهد، اما در همین مدت هسته دنباله‌دار در حال نزدیک شدن به خورشید است. به این ترتیب این سطح‌نشین می‌تواند تغییرات سطحی را از زمانی که فرود می‌آید و دنباله‌دار در فاصله حدود ۴۵۰ میلیون کیلومتری ما قرار دارد تا زمانی که دنباله‌دار به حدود ۳۰۰میلیون کیلومتری ما می‌رسد از نزدیک بررسی کند.

پایان مأموریت فیله اما پایان مأموریت رزتا نیست. این مدارگرد چون پروانه‌ای که به دور شمعی می‌گردد تا مرداد سال ۱۳۹۴و زمانی که دنباله‌دار به حضیض خورشیدی خود نزدیک می‌شود و با نزدیک شدن، کم‌کم گیسویی از ذرات و غبار را در اثر مواجهه با بادهای خورشیدی آزاد می‌کند، آن را همراهی خواهد کرد. ما برای اولین بار داده‌های بی‌نظیر و نمایی خیره‌کننده از آغاز گیسو افشانی دنباله‌دار را در اختیار خواهیم داشت.
بامداد چهارشنبه، هیچ جایی از جهان نمی‌توانست به‌اندازه مرکز کنترل پروازهای فضایی آژانس فضایی اروپا در شهر دارموشتات شمارا به تجربه ذات انسانی ما نزدیک‌تر کند. اگر چیزی ما انسان‌ها را از دیگر جانداران جدا کرده است کنجکاوی و دنبال کردن آن است. داشتن رویای کشف دوردست‌ها و شیرجه زدن به ژرفاهای عمیق‌تر آب‌های ناشناخته. گذشتن از آخرین سرحدات جهان و ماجراجویی برای شناخت بیشتر. شما بامداد چهارشنبه شاهد رقم خوردن صفحه‌ای فراموش‌نشدنی از تاریخ علم معاصر بودید.


به روز رسانی
روز فرود تقریبا همه چیز مطابق برنامه پیش رفت. حدود ۳۰ دقیقه از زمانی که قرار بود فیله بر سطح دنباله دار فرود آید گذشته بود که سرانجام نخستین خبر به زمین رسید ساعت۱۱:۰۴ بامداد (به وقت شرقی امریکا) نخستین داده های تله متری دریافتی از فیله نشان داد که این سطح نشین بر سطح دنباله دار فرود آمده است. ثانیه هایی پس از شور و هیجان ایجاد شده در اتاق فرمان یک بار دیگر مسولان با نگرانی به سراغ مونیتورهای دریافت داده های تله متری رفتند. چند دقیقه زمان برد تا بار دیگر با اطمینان از فرود فیله بر دنباله دار سخن بگویند.

در کنفرانسی خبر مدیر اسا و مدیران ماموریت جزییاتی از فرود را ارایه دادند. مدیر آزانس فضایی اروپا در این برنامه با اشاره ه انیکه ما برای اولین بار تواسنته ایم به چنین موفقیتی دست پیدا کنیم گفت: «بزرگترین مساله درباره چنین موفقیت هایی این است که به نظر ساده می آیند.»

رزتا بیش از ۱۰ سال پیش و با فناوری یک دهه قبل سفر شگفت انگیزش را آغاز کرده بود. برای اینکه مقایسه ای از وضع فناوری در آن زمان داشته باشید باید به یاد بیاورید که ۱۰ سال پیش در چه شرایطی زندگی می کردیم.

در آن زمان هنوز سید محمد خاتمی رییس جمهور ایران بود. تازه یک ماه از تاسیس فیس بوک گذشته بود و تا ۲ سال بعد از آن فیس بوک درهای خود را به روی مردم عادی باز نکرده بود. هنوز سه سال تا معرفی اولین گوشی آی‌فون فاصله بود و یک سال تا تاسیس یوتیوب زمان باقی بود. توییتر که منبع اصلی دنبال کردن خبرهای فرود فیله بر دنباله دار بود تا ۲ سال پس از پرتاب ماموریت راه اندازی نشده بود. رزتا با آن فناوری مسیر خود را آغاز کرد. همکاری بین المللی، دانش ریاضی و مهندسی و میل به پاسخ دادن به پرسش های اساسی ما در کنار آینده نگری معقول چنین ماموریتی را امکان پذیر کرد.

اما در اتاق فرمان هنوز دقایقی از جشن عمومی در جهان نگذشته بود که خبری غیر رسمی از اتاق فرمان ماموریت به بیرون درز کرد که یکی از مکانیسم های تثبیت کننده فیله فعال نشده است. بنابراین در حالی که فیله بر سطح دنباله دار فرود آمده بود هنوز در جای خود مستقر و تثبیت نشده بود. ساعاتی بعد مدیران ماموریت به بررسی مجدد داده های تله متری پرداختند. مدیر ماموریت در این باره در کنفرانس خبری اعلام کرد: «تمام ابزارها کار می کند و داده ها به زمین رسیده نشان از کار کردن ابزارها دارد. اما لنگرها فعال نشده اند. هنوز دقیقا نمی دانیم چه اتفاقی افتاده است و در حال بررسی هستیم. اما برخی از داده ها را می توان اینگونه تفسیر کرد که شاید بعد از فرود فیله دوباره از سطح بلند شده و دوبره فرود آمده است بدین ترتیب شاید امروز به جای یک بار دو بار فرود آمده باشیم. باید داده ها را بررسی کنیم تا ببینیم دقیقا چه اتفاقی افتاده است اما فعلا ارتباط برقرار است و دستگاه های علمی در حال کار است .»

اربتاط فیله با رزتا اندکی زودتر از زمان تعیین شده قطع شد. این امر می توانست یا به دلیل این باشد که توپوگرافی محل متفاوت با پیش بینی دانشمندان بود و وجود تپه ها یا بلندی هایی باعث شده تا رزتا زودتر غروب کند یا به دلیل محکم نشدن اتصال ها فیله از جای خود بلند شده و در نقطه ای دیگر فرود آمده است. مدیر پروژه شب گذشته در این باره گفت: « الان ارتباط ما قطع شده است که قابل انتظار بود اما اندکی زودتر از انتظار ما ارتباط قطع شده که هیچ وقت دوست نداریم این اتفاق بیفتد اما به دلیل توپوگرافی سطحی موضوع غیر منتظره ای نیست. رزتا دوباره فردا به بالای افق فیله می رسد و ما ارتباط را دوباره برقرار می کنیم. فردا ساعت۱۴ به وقت مرکزی اروپا کنفرانس خبری دیگر خواهیم داشت که جزییات بیشتری خواهیم گفت. اما فعلا فیله روی دنباله دار و دقیقا در محل پیش بینی شده فرود آمده است و داده ها به زمین رسیده معتبر و کامل است.»

بررسی های بعدی نشان از آن داد که این حدس درست بوده است. فیله نه یک بار بلکه دوبار از روی سطح دنباله دار بلند شده و دوباره فرود آمده است. یکی از دلایل این امر – که در مرحله اول نیز وجود مکانیسم های تثبیت کننده را ضروری می کرد گرانش کم دنباله دار و سرعت فرار اندک آن است. اگر شما برروی سطح این دنباله دار باشید و از جای خود بپرید به مدار می روید و دیگر به سطح بازنمی گردید.
این وضع ناپایدار باعث شده تا دانشمندان و مهندسان ماموریت به دنیال جمع آوری هرچه سریعتر داده باشند.

تصاویری که فیله از محیط اطراف خود منتشر کرده است نشان می دهد که این کاوشگر روی دنباله دار است – اگرچه هنوز محلی که دقیقا این کاوشگر قرار دارد مشخص نیست – به نظر می رسد دنباله دار در حالتی نیمه پایدار قرار دارد و بررسی اولیه داده ه نشان می دهد در موقعیت فعلی دو پایه کاوشگر روی سطح دنباله دار و پایه سوم معلق است.
این مساله به خصوص می تواند بخش جمع آوری نمونه ها و مته کاری سطح دنباله درا را با مشکل مواجه کند.
هنوز مهندسان تصمیمی درباره تلاش برای شلیک دوباره لنگر نگرفته اند. در روزهای آینده مجموعه جدیدی از داده ها منتشر خواهد شد که کمک خواهد کرد تا موقعیت این کاوشگر دقیق تر مشخص شود.

 

۲۲ آبان ۱۳۹۳

منبع: وبلاگ پوریا ناظمی

[mahdavi3d 14,067]

انرژی کاوشگر فیلِی تمام شد و این کاوشگر به خواب فرورفت

فیلِی، اولین کاوشگری که روی یک دنباله‌دار فرود آمده، اکنون به خواب فرورفته است. خوابی احتمالاً سرد و طولانی، مثل خواب زمستانی!
کاوشگر فیلِی آژانس فضایی اروپا جمعه گذشته، 14 نوامبر، حدود ساعت 36 دقیقه بامداد به‌وقت گرینویچ (ساعت 4 و شش دقیقه بامداد به‌وقت‌تهران) آخرین اطلاعاتش را مخابره کرد و سپس با اتمام باتری‌اش، به حالت hibernation وارد شد. این کاوشگر قبل از اتمام باتری، 57 ساعت در حال مطالعه سطح دنباله‌دار 67P چوریوموف گراسیمنکو بود.

مدیر کاوشگر فیلِی، استفان اولامک در آژانس هوافضای آلمان (DLR) که از مرکز عملیات فضایی آژانس فضایی اروپا در دارمشتات آلمان فرود فیلِی را تعقیب می‌کرد، در یک بیانیه گفت: “موفقیت بزرگی بود، تمام اعضای گروه خوشحال هستند. باوجود سه برخورد پشت سر هم و غیرمنتظره، تمام ابزارهای علمی سالم هستند و اکنون باید ببینیم که چه‌کاری می‌توانیم بکنیم.”
کاوشگر فیلِی با وزن 100 کیلوگرم که اندازه‌ای حدود یک ماشین لباسشویی دارد، به دلیل عمل نکردن نیزه‌های لنگر مانند و پیشران‌های رو به پایین، قبل از آرام گرفتن روی دنباله‌دار، دو جهش غیرمنتظره داشت. محل نهایی قرارگیری این کاوشگر جایی در نزدیکی و در سایه یک صخره در قسمت سر دنباله‌دار چهار کیلومتری است که شکلی شبیه یک اردک پلاستیکی دارد.
تمام 10 ابزار علمی کاوشگر، ازجمله مته‌ای که سطح دنباله‌دار را حفاری کرد، به گفته مقامات آژانس، کار خود را در این بازه 57 ساعته انجام دادند. استفان اولامک در پستی در بلاگ آژانس فضایی اروپا گفت: “این دستگاه تحت شرایطی سخت، به‌طور باشکوهی کارکرد و ما می‌توانیم کاملاً به موفقیت علمی بی‌نظیری که فیلِی به دست آورد ببالیم.”
هدف مأموریت رزتا و فیلِی مطالعه دنباله‌دارها است تا بفهمند که از چه موادی تشکیل‌شده‌اند. به گفته دانشمندان، در دنباله‌دار یخی 67P ممکن است سرنخ‌هایی از منشأ آب و مواد آلی تشکیل‌دهنده حیات روی زمین یافت شود.
بااینکه کاوشگر فیلِی تمام اندازه‌گیری‌های علمی‌اش را روی دنباله‌دار انجام داد، صفحات خورشیدی کاوشگر، نور خورشید کافی برای شارژ کردن باتری‌هایش را دریافت نکرد.

دنباله‌دار 67P هر 12.4 ساعت یک‌بار به دور خودش می‌چرخد. این احتمال وجود دارد که همین‌طور که دنباله‌دار در حال حرکت در منظومه شمسی است، توان جذب‌شده صفحات خورشیدی به‌قدری باشد که فیلِی دوباره بتواند بیدار شده و با زمین ارتباط برقرار کند.
روز جمعه، قبل از اتمام باتری کاوشگر، دانشمندان مأموریت در آژانس فضایی اروپا به کاوشگر فرمان دادند که بدنه‌اش را حدود چهار سانتی‌متر بلند کند و قسمت بالایی آن را 35 درجه بچرخاند تا صفحات خورشیدی‌اش در وضعیت بهتری برای جذب نور خورشید قرار بگیرند.
استفان اولامک در این مورد گفت: “ما هنوز امیدواریم که در یک مرحله دیگر از این مأموریت، شاید وقتی‌که به خورشید نزدیک‌تر شدیم، نور کافی برای بیدار کردن کاوشگر و برقراری ارتباط تأمین شود.”
باوجوداین امید، دانشمندان مأموریت گوش‌به‌زنگ نیستند (لازم نیست)، چون کاوشگر پشتیبان فیلِی، یعنی رزتا، به‌طور خودکار همچنان منتظر خواهد بود تا شاید پیامی از فیلِی دریافت شود. بااین‌حال، به دلیل نرخ کم انرژی خورشیدی دریافتی، در آینده نزدیک احتمال برقراری تماس بسیار کم خواهد بود.

 

مأموریت رزتا ادامه دارد

مدارگرد رزتا همچنان در مدار دنباله‌دار است و مأموریت ادامه دارد. هنوز کلی داده‌های علمی باید جمع‌آوری شود. اگر کاوشگر کوچک تاریخ‌ساز فیلِی دیگر بیدار نشود، هنوز هم سفر دورودراز دیگری در پیش روی رزتا قرار دارد.

در حال حاضر، رزتا خود را بالا کشیده و به مدار 30 کیلومتری رسانده است. اوایل ماه بعد، دوباره نزدیک خواهد شد تا جزئیات بیشتری از دنباله‌دار به دست آورد و در برخی از پروازهایش تا 8 کیلومتری پایین خواهد آمد. مجموعه دنباله‌دار و دو کاوشگر همراه آن، ماه اوت آینده به نزدیک‌ترین فاصله از خورشید خواهند رسید.

 

۲۵ آبان ۱۳۹۳

علي رسول زاده

منبع: ترنجی

 

تصویر متحرک زیر شواهاد فرود اول را نشان می‌دهد که توسط دوربین NAVCAM روزتا رصد شده است:

http://blogs.esa.int/rosetta/files/2014/11/Touchdown_w_shadow.gif

Credits: ESA/Rosetta/NAVCAM; pre-processed by Mikel Catania

http://blogs.esa.int/rosetta/2014/11/16/philae_spotted_after_first_landing/

دایره قرمز-رنگ بزرگتر، سایه گرد و غبار بلند شده ناشی از برخورد را نشان می‌دهد.

 

Image: TU Braunschweig/IGEP

پاسخ ابزار ROMAP در طول فرود فیلی، وظیفه این ابزار مطالعه فعل و انفعالات میدان مغناطیسی

و پلاسما دنباله‌دار است، و علاوه‌بر آن زمان‌های تماس با سطح دنباله‌دار را نیز به دقت نشان داده است.

http://www.spaceflight101.com/play-by-play-philae-landing.html

 

Photo: Twitter/Ptolemy Project

مرکز کنترل سطح‌نشین

 

[hr]

Image credits: Comet 67P/C-G [Rosetta/Philae]: ESA / Rosetta / Philae / CIVA / Michiel Straathof. Asteroid Itokawa

[Hayabusa]: ISAS / JAXA / Gordan Ugarkovic. Moon [Apollo 17]: NASA. Venus [Venera 14]: IKI / Don Mitchell / Ted Stryk / Mike Malaska. Mars

[Mars Exploration Rover Spirit]: NASA / JPL / Cornell / Mike Malaska. Titan [Cassini-Huygens]: ESA / NASA / JPL / University of Arizona. Earth: Mike Malaska

نمایی از جهان‌هایی که فضاپیماهای ساخت بشر در طول اولین 57 سال آغاز اکتشافات فضایی بر سطح آنها "فرود نرم" داشته‌اند.

http://www.universetoday.com/116274/comet-landing-side-by-side-pics-of-all-alien-surfaces-humanity-explored/

[mahdavi3d 14,067]

Credit: ESA/Rosetta/MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA

 

تصویر بالا که از ترکیب چندین تصویر ابزار OSIRIS کاوشگر روزتا تهیه شده است، اتفاقات در طول حدود 30 دقیقه فرایند فرود فیلی در 12 نوامبر را نشان می‌دهد. زمان‌هایی که در داخل کادرهای کوچکتر درج شده‌اند، همگی به وقت گرینویچ به وقت فضاپیما و مربوط به لحظه ثبت آن تصاویر هستند.

کادرهایی که در قطر واقع شده‌اند مربوط به لحظات قبل از اولین تماس فیلی با سطح دنباله‌دار هستند. لحظه فرود بر اساس اطلاعات بدست آمده از طریق سایر داده‌ها در 15:34 بود. و مکان فرود در یکی از دو کادر کوچک مربوط به تصویر ثبت شده در 15:43 با عنوان touchdown point مشخص شده است. اما کادر دوم نشان می‌دهد که 9 دقیقه پس از فرود در نقطه اول، سطح‌نشین فیلی از جای خود جدا شده و در حال حرکت به سمت شرق است. سرعت آن با توجه به داده‌های ابزار CONSERT معادل 0.5 متر بر ثانیه تخمین زده شده است.

فیلی سپس در 17:25 فرود و جهش دیگری در خارج از کادر این تصویر داشت تا در نهایت در 17:32 در مکانی نامعلوم فرود آمد. تیم تصویربرداری امیدواراند با ترکیب داده‌های رنج ابزار CONSERT و تصاویر ثبت شده توسط دوربین‌های OSIRIS و navcam مدارگرد و نیز دوربین‌های ROLIS و CIVA سطح‌نشین، مکان آن را تعیین کنند.

http://blogs.esa.int/rosetta/2014/11/17/osiris-spots-philae-drifting-across-the-comet/

[mahdavi3d 14,067]

Credits: ESA/Rosetta/Philae/CONSERT

تخمین محل فرود نهایی فیلی (فعلا دو محل) بر اساس داده‌های ابزار CONSERT

این ابزار در اصل برای آزمایش جالبی که طی آن سیگنال‌های رادیویی بین روزتا و فیلی تبادل می‌شود، تعبیه شده است.

با قرار گرفتن دو کاوشگر در موقعیت مناسب و اکتساب سیگنالی که از داخل هسته دنباله‌دار عبور می‌کند، و بررسی تغییرات زمان انتشار و دامنه سیگنال،...

...می توان برای تعیین خواص مختلف مواد داخلی دنباله‌دار و انجام نوعی برش‌نگاری استفاده کرد.

http://blogs.esa.int/rosetta/2014/11/21/homing-in-on-philaes-final-landing-site/

 

 

ESA/Rosetta/Philae/ROLIS/DLR

یک تصویر آناگالیف (از عینک آبی-قرمز استفاده کنید) که از ترکیب دو تصویر با جدایی زمانی 2 دقیقه حاصل شده است.

این تصاویر، یک ساعت قبل از فرود سطح‌نشین فیلی و توسط ابزار ROLIS آن ثبت شده و رزولوشن آنها 3 متر بر پیکسل است.

http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2014/11/ROLIS_descent_image_in_3D