تاریخچه شکل گیری نیروی دریایی نوین در ایران تاریخچه شکل گیری نیروی دریایی نوین در ایران

[IRINavy 6,247]

سلام بر همگی

انشاءالله قصد دارم در سلسله تاپیکهایی، مختصری درباره تاریخچه و نحوه شکل گیری نیروی دریایی ایران در دوران پهلوی بنویسم.

امیدوارم مورد توجه و استفاده عزیزان واقع بشه.

تاپیک ها رو بصورت جداگانه ایجاد میکنم و در پایان مدیران محترم در صورت صلاحدید میتونن اونها رو ادغام کنن.

و اما قسمت نخست

آغاز سلطنت پهلوی و نخستین گامها برای تشکیل نیروی دریایی در ایران

سالهای بین 1290 و 1304 شمسی از دوران غم انگیز و پرهرج و مرج کشور ما و نیروی دریایی ما محسوب می شوند. در این سالها اوضاع ایران دستخوش اهمال گریهای آخرین شاهان سلسه قاجاریه بود و هیچیک از آنان توجهی به اوضاع دریایی کشور نکرده و درنتیجه در سواحل شرقی خلیج فارس هیچگونه امنیت و آرامشی وجود نداشت. به آسانی کالاهای قاچاق و اسلحه و مهمات وارد مرزها می گردیدند. در عوض اطفال و زنان ایرانی از سواحل مکران ربوده و در بازارهای کشورهای اجنبی برای فروش عرضه می شدند. در آن هنگام بواسطه فقدان نیروی دریایی، ممانعت از این عملیات با هیچ وسیله دیگری امکان پذیر نبود.
کم کم موجبات ناامنی و نگرانی در سرتاسر مناطق ساحل نشین ایرانی خلیج فارس بوجود آمد. نفوذ و حاکمیت دولت مرکزی در خلیج فارس، بعلت عدم وجود نیروی دریایی، رفته رفته رو به تضعیف گذارده و بهترین فرصت برای سوءاستفاده دول بیگانه در این منطقه بوجود آمد. خارجیان و عمال محلی خائن، میدان بزرگی برای فعالیت پیدا کردند و به نوبه ی خود در هرج و مرج اوضاع خلیج فارس و انهدام بقایای نیروی دریایی ایران کوشیدند و بعناوین مختلف نفوذ و سیادت خود را در آن حدود توسعه دادند. تا آنکه ساکنین از زندگی در سواحل و بنادر بیزار گردیده و از آشیانه و زادوبوم اجدادی خود دل شسته و برای تامین معاش به سواحل جنوبی خلیج فارس پناهنده شدند. بدین ترتیب، بنادر بزرگ و پرجمعیتی چون بندرلنگه و بندربوشهر از اغلب ساکنین خالی شد.

نیروی دریایی ایران در دوران قاجاریه فقط دو کشتی به نامهای «شوش» و «پرسپولیس» داشت که به آنها به زبان ساحل نشینان خلیج فارس «جهاز» گفته می شد. این کشتی ها در 1264 شمسی در زمان ناصرالدین شاه از آلمان برای امور گمرکی بندرهای خلیج فارس خریداری شده بودند. از همان تاریخ کشتی پرسپولیس در اختیار حکمران فارس و کشتی شوش در اختیار حکومت خوزستان قرار گرفته بود. اما اندکی قبل از سال 1300 شمسی، دولت ایران این دو کشتی را که فرسوده شده بودند به مزایده فروخت و تنها کشتی کوچک مظفری که در زمان مظفرالدین شاه خریداری شده بود باقی ماند.

{کشتی جنگی پرسپولیس}

اوضاع سواحل جنوبی همچنان درهم ریخته بود تا اینکه رضاخان بعنوان سردار سپه و وزیرجنگ به روی کار آمد. او تلاش کرد تا ارتش نوینی در ایران به وجود بیاورد و این شامل تشکیل نیروی دریایی نیز می شد. در سال 1302، ارتش کشتی مظفری را تصرف کرد و سردار سپه آن را پایه نیروی دریایی ایران قرارداد. او در حکم شماره 188 عمومی قشون به تاریخ 4 اسفند 1302، نمونه لباس، درجات و حقوقی برای پرسنل این کشتی معین کرد. بدین ترتیب نخستین گام برای تشکیل نیروی دریایی ایران در آن تاریخ، با یک کشتی و چند افسر جزء و عده ای ملاح برداشته شد.

{سرانجام کشتی مظفری به گل نشست}

در همان سال، هنگامی که قوای انتظامی ماموریت یافته بودند تا ترکمنها و اشرار مسلح دشت گرگان را سرکوب کنند؛ به دستور سردار سپه برای جلوگیری از فرار ترکمنها از راه دریا، عده ای از قوای رشت با یک کشتی ایرانی به نام «سفیدرود» که ظرفیت آن 61 تن و فرماندهی آن به عهده «فیودر نیکلاویچ فون کروزه» بود، به سواحل گرگان آمدند. این نخستین بار است که در تاریخ آرتش نوین ایران، نیروی زمینی در عملیات خود از راه دریا نیز پشتیبانی شده است.
توفیقی که در این عملیات به دست آمد فکر تاسیس یک نیروی دریایی در شمال و جنوب را در مغز سردار سپه بیشتر تقویت نمود. لذا این کشتی پس از بازگشت به بندرانزلی (بندر پهلوی) به یک افسر ایرانی به نام «نایب سوم آریانی» سپرده شد و نام کشتی هم به «نهنگ» تغییر یافت. پس از آن به تدریج چند کرجی موتوری و بی موتور بر تشکیلات نیروی دریایی شمال افزوده شد، اما هنوز نیروی دریایی بطور رسمی وجود نداشت.

در سال 1303 که سردار سپه با مقام ریاست وزراء، مصمم به سرکوبی شیخ خزعل، عازم خوزستان گردید؛ شخصی به نام «حسین موقر» (بعدها به نمایندگی خرمشهر در مجلس شورای ملی انتخاب شد.) یک ناوچه کوچک به نام «خوزستان» و متعلق به خود را، به دولت ایران تقدیم کرد. این ناوچه شصت تن ظرفیت داشت و در حین جنگ جهانی اول جزء نیروی دریایی انگلیس و مامور خلیج فارس بود. انگلیسیها پس از جنگ، توپ آن را برداشته و به حسین موقر فروخته بودند. بدین ترتیب این ناوچه دومین عنصر متشکل نیروی دریایی ایران گردید و در عملیات دستگیری خزعل، برای حمل افراد نظامی در میان اهواز و خرمشهر، روی رود کارون، به کار برده شد.
پس از دستگیری شیخ خزعل، سه کشتی دریاپیما و شطی او به تصرف قوای دولتی درآمد. سردار سپه آنها را نیز جزء نیروی دریایی کرد. کمی بعد، یکی از آن سه کشتی، موسوم به «همای» را که 1000 تن ظرفیت داشت و یک کشتی اقیانوس پیما بود، برای نیروی دریایی نگاهداشت و دو کشتی دیگر را برای کارهای بندرسازی بندر شاهپور در اختیار مهندسین امریکایی گذاشت.

{ناو هزارتنی همای}

در سال 1304 یک ناوچه مین جمع کن آلمانی که دستگاه جمع آوری مین در پاشنه آن بود، خریداری شد. ظرفیت این ناوچه در حدود 141 تن و آبخور آن یک متر بود. این ناوچه در آغاز «پهلوی» و بعدها «شاهین» نامیده شد.

{ناوچه پهلوی}

تاسیس رسمی نیروی دریایی ایران

دوسال بعد از تاجگذاری رضاشاه پهلوی، در سال 1306، هیئت دولت برای خاتمه دادن به بی نظمی و هرج و مرج در خلیج فارس و سواحل آن شروع به مطالعه و تاسیس اداره بحریه نمود. سپس در همان سال، دولت لایحه ای تنظیم کرد و به مجلس شورای ملی فرستاد. مجلس در جلسه 29 اسفند 1306، ضمن تصویب مبلغی اعتبار، به منظور خریداری کشتیهای مسلح برای عملیات ضدقاچاق و نیز تعمیر کشتیهای موجود در گمرک، به دولت وقت اجازه داد که دو نفر کارشناس دریایی از کشور ایتالیا استخدام و زیرنظر وزارت جنگ، نسبت به خریداری واحدهای جدید دریایی اقدام نماید.
دو مستشار ایتالیایی «سرگرد دوزان» و «کلنل کنت پیر لوئی ژی دل پراتو» به اتفاق یکدیگر در خدمت اداره بحریه درآمده و مسافرتها و ماموریتهایی انجام دادند. آنها به همراهی افسران و کارشناسان وزارت جنگ و وزارت خارجه، از کرانه های خلیج فارس و کرانه های دریای مازندران بازدید کردند و نهایتا طرح تاسیس نیروی دریایی ایران نوشته شد.
براساس این طرح، قرار شد در بدو کار، دو فروند ناو توپدار به ظرفیت حدود 1000 تن و چهار فروند ناوچه توپدار به ظرفیت حدود 320 تن، مناسب با شرایط اقتصادی ایران و هماهنگ با توان پرسنل و تعداد نفرات تربیت شده، بلادرنگ سفارش داده شوند. لذا وزارت جنگ ساخت این ناوها را به کارخانجات کشتی سازی «پالرم» ایتالیا سفارش داد.

نخستین دانشجویان دریایی ایران

همزمان با این نخستین اقدامات برای تشکیل نیروی دریایی در ایران، اولین گروه از افسران جوان برای فراگرفتن فنون دریایی و کار برروی کشتی های جنگی، در سال 1306 به ایتالیا اعزام شدند.
این گروه را سه افسر ایرانی به نامهای ستوان یکم عبدالله ظلی، ستوان دوم نصرالله نقدی و ستوان دوم حبیب الله شاهین تشکیل می دادند. آنان دوره آکادمی دریایی ایتالیا و همچنین دوره فرماندهی عالی را در شهر «تارانتو» و چند دوره تکمیلی دیگر را که لازمه فرماندهی بود، گذراندند و نهایتا عبدالله ظلی با درجه ناوسروانی و دو افسر دیگر با درجه ناوبان یکمی فارغ التحصیل شدند. همچنین علاوه بر گروه فوق، گروه شش نفر دیگری شامل مرتضی دفتری، فرج الله بخشایش، علی زند، حسن میلانیان، محمد پیشوا و حبیب الله مشکین نفس نیز دوره سه ساله ی (1306 – 1308) دانشکده دریایی لیورنو را به پایان رساندند.
دومین گروه دانشجویان اعزامی به ایتالیا نه نفر بودند که پنج نفر از آنان دوره مهندسی دریایی و بقیه دوره فرماندهی را سپری کردند. این نه نفر عبارت بودند از: نصرالله امان پور؛ جعفر فزونی؛ فرج الله رسایی؛ عمید ازشیروانی؛ هادی روستازاد؛ غلامرضا دهتازیانی؛ ناصر رافت؛ عباس صفایی؛ رضا نوربخش. این دانشجویان در سال 1311 تحصیلات خود را به پایان رساندند و به کشور بازگشتند.
در نیمه دوم سال 1309، یعنی هنگامیکه کار ساخت ناوهای ایرانی که به کارخانجات کشتی سازی ایتالیا سفارش داده شده، در شرف اتمام بود؛ برای تکمیل کادر دریایی، عده ای تحت نظر سرگرد توپخانه غلامعلی بایندر برای طی دوره های درجه داری به ایتالیا اعزام شدند. این عده دوره های مختلف دریایی از قبیل: موتور، بی سیم، برق، ملوان و سکان را در شهرهای ونیز، یولا و لاسپتسیا به پایان رساندند.
در همین سال سومین گروه دانشجویان ایرانی به دانشکده دریایی ایتالیا اعزام و آنان نیز با درجه ناوبان دومی از آن دانشکده فارغ التحصیل شدند. دانشجویان سومین گروه عبارت بودند از: محمد اردلان؛ علی محمدخان مقدم؛ نصیر زند.
در سال 1310 دو گروه به ایتالیا اعزام شدند که دوره رسته های فرماندهی و مهندسی دریایی را به پایان رساندند. دانشجویان گروه اول عبارت بودند از: یدالله بایندر؛ صمد مجلسی؛ جعفر کوروس؛ ابوتراب غفاری. گروه دوم نیز شامل ده نفر افسر و چهل نفر ناواستوار و مهناوی تحت سرپرستی ناوبان علی زند، ناوبان مشکین نفس و ناوبان پیشوا بود. دانشجویان افسری در ونیز و درجه داران در لاسپتسیا مشغول تحصیل گردیدند. اسامی افسران این گروه به شرح زیر می باشد. ابوالحسن فاطمی؛ پرویز یارافشار؛ ناصر عمیدی؛ منوچهر امیرابراهیمی؛ مهدی افخمی؛ هوشنگ افخمی؛ رحمت الله دبیرعلایی؛ تخیری؛ محمدعلی احتسابیان؛ امیر حاجب.

ورود نخستین ناوهای مدرن ایران و خروج مستشاران ایتالیایی

در اواخر سال 1311، ناوهای ایران آماده و به فرماندهی ناخدا غلامعلی بایندر و با همکاری تعدادی کارشناس فنی ایتالیایی، از مسیر کانال سوئز، دریای سرخ، اقیانوس هند و دریای عمان به خلیج فارس وارد شدند. ناخدا بایندر به فرمان رضاشاه به مقام فرماندهی نیروی دریایی جنوب منصوب شده بود. آن دسته از دانشجویان اعزامی به کشور ایتالیا نیز که تا آن هنگام فارغ التحصیل شده بودند؛ هریک برحسب درجه خود، سمتی را روی ناوها به عهده گرفتند.
چند ماه پیش از ورود ناوها به ایران، مستشاران ایتالیایی از ایران رفتند. همچنین روند اعزام دانشجویان ایرانی به ایتالیا متوقف شد. تا اینکه مجددا درسال 1314 گروهی از دانشجویان افسری، این بار به کشور فرانسه اعزام گردیدند که اسامی آنان به شرح زیر می باشد: شمس الدین صفوی؛ عبدالحسین وهابی؛ حسن کهنمویی؛ احمد عظیما؛ اعتماد زاده؛ معتمد. گروهی دیگری نیز مرکب از جلیل اصغرزاده، ابراهیم هریسچی و مهدی ابراهیمی، یکسال بعد، یعنی در سال 1315، به کشور فرانسه اعزام شدند. این دانشجویان تحصیلات خود را در دانشکده دریایی فرانسه واقع در شهر برست در شمال غربی آن کشور به پایان رسانده و به ایران مراجعت کردند.



پایان قسمت نخست . . .
ماجرای ورود و استقبال از ناوهای ایرانی و آغاز به کار رسمی نیروی دریایی نوین ایران، در قسمت بعد . . .

کلیه حقوق برای سایت military.ir محفوظ است.

هرگونه بازنشر مطالب یا تصاویر بدون ذکر آدرس این تاپیک بعنوان منبع مجاز نیست.

در پایان سلسله تاپیک ها، منابع رو برای مطالعه بیشتر قرار خواهم داد.

----------------------------------------------------

شادی روح شهدا، صلوات

[mo313 1,141]

مثل همیشه عالی

[IRINavy 6,247]

[center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10248/Besmellah_03.png[/img][/center]



[center][color=#006400][b]سلام بر همگی[/b][/color][/center]




[center]در [url="http://www.military.ir/forums/topic/27146-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA/"]قسمت قبل[/url] درباره نخستین گامهای تشکیل نیروی دریایی نوین در ایران گفته شد. حضور مستشاران دریایی ایتالیایی، سفارش شش ناو جنگی به کارخانجات پالرم ایتالیا و اعزام دانشجویان افسری و درجه داران به دانشکده های دریایی ایتالیا.[/center]
[center]در قسمت دوم به مراسم ورود ناوها به آبهای ایران و تشکیل رسمی نیروی دریایی پرداخته خواهد شد.[b] [/b][/center]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/nwgn_ytly.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_nwgn_ytly.jpg[/img][/url][/center]
[center]{حرکت ناوگان ایرانی از بندر تارانتو ایتالیا}[/center]


[center][size=5][b][color=#800000]مراسم تشکیل نیروی دریایی ایران[/color][/b][/size][/center]


[color=#000080]رضاشاه قبل از تاجگذاری، برای سرکشی و بازدید از بنادر جنوب، مسافرتی به سواحل خلیج فارس داشت. هنگام بازگشت از بوشهر به خرمشهر، چون همزمان با عبور کشتیهای تجاری نبود و در آن موقع وسیله دیگری برای مسافرت وجود نداشت، به ناچار مدتی در بندر بوشهر به انتظار ماند تا کشتی کوچکی از راه رسید و او را با خود به خرمشهر برد.[/color]

[color=#000080]رضاشاه در این مسافرت به اندازه ای ناراحت و متاثر شد که به محض بازگشت از خوزستان دستور داد در خرید کشتی و تشکیل نیروی دریایی تسریع شود. زیرا گذشته از انتظار طولانی برای رسیدن کشتی؛ دریافت که حاکمیت ایران بر سواحل جنوب بدون نیروی دریایی مجهز معنی و مفهومی نخواهد داشت.[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/rDshh_bwshhr_1.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_rDshh_bwshhr_1.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]شش سال بعد، در پاییز سال 1311، ناوهای شاهنشاهی ایران به آبهای میهن رسیدند. ناوهای ببر و پلنگ در وسط و ناوهای شهباز، سیمرغ، کرکس و شاهرخ در اطراف آنها قرار گرفته بودند و بر پهنه آبهای خلیج فارس جلوه و ابهت خاصی داشتند. شاید این کاروان کوچک در مقایسه با ناوگان سایر کشورهای بزرگ تناسبی نداشت، اما سرآغازی بود برای تشکیل نیروی دریایی نوین در ایران. سواحل جنوب و خلیج فارس صدها سال بود که در گیرودار کش و قوسهای تاریخی میدان تاخت و تاز و رقابت بیگانگان قرار گرفته بود؛ اما اینک برای اولین بار، ناوگان ایرانی در پهنه پرخروش آن در گشت و حرکت بود.[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/bbr_w_plng_ytly.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_bbr_w_plng_ytly.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]آن روز چهاردهم آبان سال 1311 شمسی بود. ناوگان ایران در آبهای بوشهر، جایی دور از ساحل، لنگر انداخته و افسران و درجه داران آن در لباس سفید بر عرشه ناوها به صف شده بودند. برخی از افسران ناوگان عبارت بودند از کماندان جورجیو جرجیس که سمت فرماندهی کشتی ها را از ایتالیا تا ایران به عهده داشت؛ ماژر وزان مکانیسین و مامور کارگاه تعمیرات؛ ناوبان یکم ریسو راهنمای کشتی؛ یاور بهرندسن آلمانی تبعه ایران و مکانیسین کشتی؛ ناخدا سوم بایندر فرمانده نیروی دریایی جنوب؛ ناوسروان ظلی فرمانده دوم ناوگان؛ ناوسروان نقدی فرمانده ناو پلنگ؛ ناوبان یکم میلانیان افسر توپخانه و ناوبان دوم امان پور افسر پل؛ به همراه چند تن دیگر.[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/rDshh_bwshhr.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_rDshh_bwshhr.jpg[/img][/url][/center]

[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/rDshh_bwshhr2.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_rDshh_bwshhr2.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]رضاشاه آنقدر به ورود این ناوگان و دیدن کشتیهای ایران علاقه مند بود که برنامه ورود ناوگان به بندر بوشهر را درست مقارن رسیدن او به این بندر ترتیب داده بودند. در ساعت هفت و نیم صبح آن روز یک قایق موتوری از ناوگان شاهنشاهی ایران جدا شد. در این قایق دو افسر جوان و در میان آن ناخدا سوم بایندر فرمانده نیروی دریایی ایران در لباس تمام رسمی، ایستاده بودند. قایق فورا به ساحل بوشهر نزدیک شد. چند دقیقه بعد، رضاشاه به داخل قایق وارد شد. قایق مانور کوتاهی کرده و به طرف ناوگان به دریا برگشت. در موقع نزدیک شدن قایق به ناوها از طرف افسران و افراد نیروی دریایی مراسم احترامات نظامی انجام شد و توپها یکی پس از دیگری گلوله های خود را شلیک کردند. [/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/byndr_sHl.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_byndr_sHl.jpg[/img][/url][/center]
[center]{توضیحات ناخدا بایندر به رضاشاه و ولیعهد}[/center]

[color=#000080]رضاشاه در ساعت 9 روز 14 آبان 1311، به ناو شاهنشاهی پلنگ وارد شد و عملا نیروی دریایی ایران را تاسیس کرد. پس از اجرای این مراسم دیگر نیروی دریایی ایران بوجود آمده بود. آنگاه ناوها به فرمان فرمانده ناوگروه لنگر کشیدند و حرکت به سمت بندر شاهپور (در حال حاضر بندر امام خمینی (ره)) آغاز شد. علت حرکت این بود که رضاشاه مایل بود، افسران و درجه داران ناوگان نیروی دریایی در مراسم گشایش راه آهن بندرشاهپور به اندیمشک نیز شرکت نمایند.[/color]

[color=#000080]در بندر شاهپور، رضاشاه هنگام پیاده شدن از ناو پلنگ رو به ناخدا سوم بایندر گفت: « خاطره تلخ سفر چند سال پیش را با کشتی بیگانه هنوز فراموش نکرده ام، در عوض از مسافرت امروز به قدری خوشوقتم که به شما تبریک می گویم.»[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/khrwj_z_plng.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_khrwj_z_plng.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]پس از پیاده شدن رضاشاه، کشتیها به جانب دهانه اروند رود حرکت و پس از ورود، یکسره به جانب بندر خرمشهر عزیمت کردند و در آنجا لنگر انداختند.به این ترتیب نیروی دریایی جنوب طی مراسمی باشکوه و با حضور شاه ایران تشکیل و ناوگان آن در خرمشهر برقرار شد. [/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/nwgn_khrmshhr.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_nwgn_khrmshhr.jpg[/img][/url][/center]




[center][color=#800000][size=5][b]ادامه روند توسعه نیروی دریایی ایران[/b][/size][/color][/center]


[color=#000080]دیری نگذشت که با افزوده شدن ناو 1000 تنی همای و ناوچه 171 تنی شاهین، سازمان نیروی دریایی جنوب به شرح زیر مقرر گردید.[/color]
[color=#000080]دسته اول مرکب از ناوهای ببر، شهباز و سیمرغ[/color]
[color=#000080]دسته دوم مرکب از ناوهای پلنگ، شاهرخ و کرکس[/color]
[color=#000080]دسته سوم مرکب (دسته ساحلی) از ناو یدک بر 400 تنی، ناوچه شاهین، دو کرجی مسلح تدارکات به نام کارون و قایق موتوری 30 تنی چلچله و سه کرچی بندری به نامهای مازندران، گیلان و آذربایجان که هرکدام مسلح به یک توپ 37 م.م بودند و دو مخزن شناور «دوبه».[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/shahrokh_italy.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_shahrokh_italy.jpg[/img][/url][/center]
[center]{ناو شاهرخ در بندر تارانتو ایتالیا}[/center]

[color=#000080]برای حفظ ناوها و انجام تعمیرات لازم، ابتدا در خرمشهر تعمیرگاهی ایجاد شد، ولی برای رنگ تراشی و رنگ زنی بدنه زیرآبی ناوها، چون در آن زمان تجهیزاتی وجود نداشت، ناچار بودند سالی یک بار ناوها را به کراچی و سواحل هندوستان ببرند. برای رفع این نقیصه نیز یک حوض شناور 6000 تنی در سال 1933م. (1312 ش.) سفارش داده شد تا در آینده ناوها را در خود ایران رنگ آمیزی و تعمیر کنند. حوض شناور را سال بعد به خلیج فارس آوردند و در بندر شاهپور مستقر ساختند.[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/HwD_shnwr.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_HwD_shnwr.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]برای تقویت کادر درجه داران فنی، در ناو همای که به کلی فرسوده شده بود و قابلیت تحرک نداشت، یک آموزشگاه مهناوی ایجاد گردید.[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/13~4.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_13~4.jpg[/img][/url][/center]
[center]{ناو هزارتنی همای که به آموزشگاه مهناوی تبدیل شده بود.}[/center]

[color=#000080]در اواخر سال 1319 ش. در بندر شاهپور مقدمات ساختمان لازم برای تکمیل نیازمندیهای این بندرگاه فراهم شد و موسسات دریایی بندر خرمشهر در این مدت به اتمام رسید. سربازخانه و باشگاه افسران نیروی دریایی به صورت آبرومندی درآمد. همچنین برای راهنمایی کشتیها، در نقاط لازم، فانوسهای دریایی نصب گردید.[/color]

[color=#000080]بدین ترتیب اساس و سازمان نیروی دریایی ایران در سواحل جنوب شکل گرفت. ناوها رزمایشها و ماموریتهای مرتب و منظمی انجام می دادند. رفت و آمد و سرکشی به جزایر و بنادر خلیج فارس به طور مرتب انجام می یافت. پاسگاههای دریایی در نقاط مختلف خلیج فارس و در دورترین بنادر به وجود آمدند. ساحل نشینان خلیج فارس که بر اثر نبودن وسائط دریایی و زمینی سالها بود رابطه ای با مرکز و دولت ایران نداشتند، رفته رفته به جنب و جوش و حرکت درآمدند و از دولت و مملکت خود با خبر و از پزشک و دارو تا آذوقه و آب شیرین بهره مند شدند.[/color]

[color=#000080]روند رشد و گسترش نیروی دریایی ایران همچنان ادامه داشت، تا اینکه جنگ جهانی دوم آغاز می شود و در پی آن وقایع شوم شهریور بیست فرا می رسد که وقایع آن مفصلا در قسمتهای بعدی خواهد آمد.[/color]



[color=#006400][i]پایان قسمت دوم . . .[/i][/color]
[color=#006400][i]مشخصات ناوها و سازمان نیروی دریایی تا پیش از جنگ جهانی دوم، در قسمت بعد . . . [/i][/color]






[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][color=#FF0000][b]کلیه حقوق برای سایت military.ir محفوظ است.[/b][/color][/font][/color][/center]


[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][color=#FF0000][b]هرگونه بازنشر مطالب یا تصاویر بدون ذکر آدرس این تاپیک بعنوان منبع مجاز نیست.[/b][/color][/font][/color][/center]





[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][b][color=#008000]----------------------------------------------------[/color][/b][/font][/color][/center]


[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][b][color=#008000]شادی روح شهدا، صلوات[/color][/b][/font][/color][/center]

[F14AA 5,205]

تاپیک قشنگی بود !

ممنون

یه مثبت کم بود

[mo313 1,141]

محشر اقا محشر

[mohamad313 48]

اجرکم عندالله

[IRINavy 6,247]

[center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10248/Besmellah_03.png[/img][/center]




[center][size=5][color=#006400][b]سلام بر همگی[/b][/color][/size][/center]




[center][i]درقسمت[url="http://www.military.ir/forums/topic/27146-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA/"] اول[/url] و [url="http://www.military.ir/forums/topic/27205-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA/"]دوم[/url]، درباره روند شکل گیری نیروی دریایی ایران در جنوب گفتیم. اکنون در این قسمت به سازمان این نیرو و مشخصات ناوگان آن خواهیم پرداخت.[/i][/center]



[center][color=#800000][b][size=5]سازمان نیروی دریایی جنوب در دوران پهلوی اول (1314 تا 1320 شمسی)[/size][/b][/color][/center]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/nwh_khrmshhr~0.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_nwh_khrmshhr~0.jpg[/img][/url][/center]


[color=#000080][b]مرکز فرماندهی :[/b] خرمشهر[/color]


[color=#000080][b]ارکان نیرو: [/b][/color]

[color=#000080]ستاد فرماندهی[/color]
[color=#000080]بهداری[/color]
[color=#000080]آموزشگاه مهناوی در کشتی هزارتنی "همای"[/color]
[color=#000080]حوض شناور 6000 تنی[/color]
[color=#000080]تعمیرگاه ثابت - تعمیرگاه متحرک[/color]
[color=#000080]دو نفت کش[/color]
[color=#000080]فانوسهای دریایی بوشهر و خرمشهر[/color]
[color=#000080]مرکز چهارگانه تدارکات بندرها بعلاوه اداره بندری خزعل آباد و اداره بندری بندرشاهپور[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/HwD_shnwr.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_HwD_shnwr.jpg[/img][/url][/center]



[color=#000080][b]ناوگان:[/b][/color]

[color=#000080]دسته یکم: ناو 950 تنی ببر به همراه ناوهای 330 تنی شهباز و سیمرغ [/color]

[color=#000080]دسته دوم: ناو 950 تنی پلنگ به همراه ناوهای 330 تنی شاهرخ و کرکس[/color]

[color=#000080]دسته سوم (موسوم به دسته ساحلی): [/color]
[color=#000080] ارکان دسته ساحلی[/color]
[color=#000080] دو گروهان پیاده مستحفظان جزایر مرکزی[/color]
[color=#000080] ناوچه 150 تنی شاهین برای حمل و نقل بار، خواروبار، آب، نفت و نفرات بومی و راهنما[/color]
[color=#000080] جمعا 15 کرجی موتوردار شامل کرجی موتوری چلچله - کرجی باربری کارون - کرجی کهف - کرجی چنگر - کرجی سواری فرماندهی - کرجیهای موتوری خلیج پیما از شماره 1 تا 10 که هر یک دارای یک قبضه مسلسل سبک نوع "هویچکیس" بودند[/color]
[color=#000080] کشتی 370 تنی یدک بر با نام "نیرو" دارای دستگاه فرستنده و گیرنده (موج بلند، متوسط و کوتاه) و دو مسلسل سنگین 7.6 میلیمتری "ماکزیم" و 20 قبضه تفنگ برنو[/color]
[color=#000080] ناوچه 20 تنی آتش نشانی موسوم به "سری"[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/ydkh_br_nyrw_ytly.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_ydkh_br_nyrw_ytly.jpg[/img][/url][/center]

[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/chlchlh.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_chlchlh.jpg[/img][/url][/center]

[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/mwtwrlnj_7.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_mwtwrlnj_7.jpg[/img][/url][/center]

[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/atsh_nshny.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_atsh_nshny.jpg[/img][/url][/center]





[center][b][color=#800000][size=5]اطلاعات مختصری درباره ناوها[/size][/color][/b][/center]


[color=#000080][b]ناوهای ببر و پلنگ:[/b][/color]

[color=#000080]تناژ: 950 تن[/color]
[color=#000080]تسلیحات: دو توپ 102 میلیمتری دریایی - دو توپ 76 میلیمتری دریایی و ضدهوایی - دو مسلسل سنگین 7.6 میلیمتری "ماکزیم" - 40 قبضه تفنگ برنو[/color]
[color=#000080]تجهیزات ارتباطی: یک دستگاه فرستنده و گیرنده (موج بلند، متوسط و کوتاه) [/color]
[color=#000080]پرسنل: 7 افسر و 73 درجه دار بعنوان ملوان. جمعا 80 نفر[/color]
[color=#000080]حداکثر سرعت: 15 گره دریایی[/color]
[color=#000080]اکومودیشن: اتاق های خواب زیبا، مجهز و مناسب برای زندگی در مناطق حاره ای برای افسران و درجه داران. سالنهای متعدد برای استراحت و غذاخوری. درمانگاه[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/bbr.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_bbr.jpg[/img][/url][/center]

[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/plng.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_plng.jpg[/img][/url][/center]


[b][color=#000080]ناوهای شاهرخ، شهباز، سیمرغ و کرکس:[/color][/b]

[color=#000080]تناژ: 330 تن[/color]
[color=#000080]تسلیحات: دو توپ 76 میلیمتری دریایی و ضدهوایی - دو مسلسل سنگین 7.6 میلیمتری "ماکزیم" - 20 قبضه تفنگ برنو[/color]
[color=#000080]تجهیزات ارتباطی: یک دستگاه فرستنده و گیرنده (موج بلند، متوسط و کوتاه) [/color]
[color=#000080]اکومودیشن: اتاق های خواب زیبا، مجهز و مناسب برای زندگی در مناطق حاره ای برای افسران و درجه داران. سالنهایی برای استراحت و غذاخوری. درمانگاه[/color]




[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/khrkhs.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_khrkhs.jpg[/img][/url][/center]

[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/symrG.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_symrG.jpg[/img][/url][/center]

[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/shhrkh.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_shhrkh.jpg[/img][/url][/center]

[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/shhbz.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_shhbz.jpg[/img][/url][/center]




[center][color=#000080]*** دیلی میل، مورخ 19 سپتامبر 1932 (28 شهریور 1311) در گزارشی ضمن اعلام خبر حرکت ناوگان ایران از ایتالیا نوشت، مجموع قیمت این شش ناو 380هزار لیره انگلیسی بوده است.*** [/color][/center]






[right][color=#006400][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][i]پایان قسمت سوم . . .[/i][/font][/color][/right]
[right][color=#006400][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][i]تاریخچه نیروی دریایی شمال و روند تشکیل آن، در قسمت بعد . . . [/i][/font][/color][/right]







[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][color=#FF0000][b]کلیه حقوق برای سایت military.ir محفوظ است.[/b][/color][/font][/color][/center]



[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][color=#FF0000][b]هرگونه بازنشر مطالب یا تصاویر بدون ذکر آدرس این تاپیک بعنوان منبع مجاز نیست.[/b][/color][/font][/color][/center]






[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][b][color=#008000]----------------------------------------------------[/color][/b][/font][/color][/center]



[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][b][color=#008000]شادی روح شهدا، صلوات[/color][/b][/font][/color][/center]

[AmirAzad 5,935]

چندتا تصویر منم دارم شاید برای قسمت های بعد بتونید ازشون استفاده کنید - فقط به نام ها اطمینان نکنید چون خطا دارند :

سیمرغ 33 :

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/12~0.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_12~0.jpg[/IMG][/url]

ببر :

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/11~1.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_11~1.jpg[/IMG][/url]

پلنگ :

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/10~1.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_10~1.jpg[/IMG][/url]

اروند - ناو نا مشخص :

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/9~2.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_9~2.jpg[/IMG][/url]

ببر :

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/8~5.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_8~5.jpg[/IMG][/url]

پرسپولیس :

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/7~6.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_7~6.jpg[/IMG][/url]

شاهرخ 276 :

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/6~8.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_6~8.jpg[/IMG][/url]


اولین رئیس ایرانی کشتی پرسپولیس ، جناب احمد خان دریابیگی بود که از رؤسای قشون و از شاگردان پیاده نظام مدرسه دارالفنون به شمار میرفت و به دلیل لیاقتی که از خود ابراز داشته بود ، به ریاست کشتی پرسپولیس منصوب گردید. احمد خان دریابیگی همچنین اولین لباس نیروی دریایی ایران را طراحی، ناخدایان و مهندسان ایرانی را به جای آلمانیها مسئول امور کشتی نمود و برای ناخدایان و کارکنان کشتی حقوق منظمی تعیین نمود.

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/5~11.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_5~11.jpg[/IMG][/url]

ببر پس از حمله ناجوانمردانه انگلیس :

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/3~13.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_3~13.jpg[/IMG][/url]

ببر :

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/1~15.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_1~15.jpg[/IMG][/url]

تمبر یابود رضا خانی ناو جاوید پلنگ :

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/4~12.jpg][IMG]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_4~12.jpg[/IMG][/url]

اسامی اشتباه دارند و قابل اتکا نیستند

[IRINavy 6,247]

[quote name='AmirAzad' timestamp='1394792389' post='369493']
چندتا تصویر منم دارم شاید برای قسمت های بعد بتونید ازشون استفاده کنید - فقط به نام ها اطمینان نکنید چون خطا دارند :

سیمرغ 33 :

[url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/12~0.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_12~0.jpg[/img][/url]

شاهرخ 276 :

[url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/6~8.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10273/thumb_6~8.jpg[/img][/url]

[/quote]

عالی بود. دست شما درد نکنه

البته این دوتا عکس ربطی به موضوع ندارند. در قسمتهای بعدی مفصلش رو میگم ولی حالا که بحثش پیش اومد یه اشاره ای میکنم.
در شهریور 1320 که انگلیسیها در جنوب به ما حمله میکنن، ناوگان دریایی ایران نابود و خیلی از پرسنلش شهید میشن. واسه همین در دوره پهلوی دوم وقتی ناوهای جدید وارد میشن، اونها رو به یاد ناوگان و پرسنل از دست رفته نامگذاری میکنن. واسه همین ما دوباره ببر و پلنگ و کرکس و سیمرغ و.... داریم. این کرکس و سیمرغ و اینها مین روب هستند اگر به تصویر هم دقت کنید دستگاههای مین روبی در پاشنه مشخص اند. برخی ناوها هم به نام شهدا نامگذاری میشن مثل بایندر و نقدی و میلانیان و .... مشابه کاری که امروزه با نام پیکان و جوشن و سهند انجام شده.


یادمه siavash75 از کرکس یه خاطره ای داشت؛ اگه خواست خودش برامون تعریف میکنه!

[Electro_officer 13,797]

شبیه مین‌روب Partridge هست:
[center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10093/Partridge_28AMS_3129.jpg[/img][/center]
http://www.military.ir/forums/topic/26147-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C-%D8%A7/

[Arash 7,048]

این هم سخنان جناب براتی بخش در مورد این تایپیک

[quote]
جای چند نکته خالی است (با اجازه نیم نگاهی به لینک منبع انداختم)
در تاریخ سوم شهریور 1320 فقط ناوهای ببر و پلنگ در بندرهای خرمشهر و ابادان توسط انگلیس منهدم گردیدند اما داستان باقی واحدها متفاوت است
ناوهای شاهرخ و سیمرغ و یدک بر نیرو و تسلیحات و تجهیزات پایگاه نیروی دریایی در خرمشهر به غنیمت متفقین در امدند
ناوهای کرکس و شهباز در بندر شاهپور توسط متفقین (مشخصا انگلیس و استرالیا) تصرف شدند. آنروز 5 فروند ناو و کشتی از دول متحد متعلق به ایتالیا و المان در بندر شاهپور مستقر بودند که 3 فروند آنها توسط خدمه خودشان بنا به دستور مهمات گذاری و در نتیجه غرق گردیدند. متفقین 2 فروند باقی مانده و ناوهای غنیمتی ایران را برای جنگ با ژاپن به خاور دور فرستادند اما از یدک بر نیرو در سواحل ایران از خرمشهر تا بوشهر که مقر اصلی پایگاه بریتانیا در منطقه سبز آباد بوشهر بود استفاده کردند تا سال 1326 که ناوهای شاهرخ، شهباز، کرکس و سیمرغ را با وضعیتی اسف بار و درب و داغون به ایران بازگرداندند و بعدها دو فروند ناو به جای ببر و پلنگ شماره 1 بعنوان غرامت به ایران بخشیدند که داستانش را در انجمن قبلی تعریف کردیم، این ناوها ببر و پلنگ شماره 2 نام گرفتند. واحدهای غنیمتی نهایتا بازنشسته و اسم آنها به روی ناوهای مین روبی که از امریکا خریداری شد گذاشتند.
تصویر پایین مربوط به ناوهای مین روبی است که اوایل دهه 40 شمسی خریداری گردید.

[url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10266/450319818968.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10266/450319818968.jpg[/img][/url]
[/quote]

[url="http://rahrovan-artesh.ir/topic/535-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA/"]منبع[/url] ویرایش شده در اسفند 92 توسط arash666

[IRINavy 6,247]

آرش جان ممنون
از جناب براتی هم همچنین
ولی هنوز مونده تا به وقایع شهریور 20 برسیم؛
شما از اول آخرش رو میخاید؟! صبر داشته باش برادر.

قسمت بعدی درباره تشکیل نیروی دریایی در شمال خواهد بود.
قسمت بعدش (پنجم) واقعه باسعیدو و درگیری مختصر با انگلیسیها
قسمت ششم به بعد تازه میرسیم به وقایع شهریور 1320 که بحثش مفصله. هم اتفاقاتی که برای ناوهامون افتاده هم شهدا و ... همه رو انشاءالله عرض خواهم کرد.
فکرکنم جلو جلو نریم بهتر باشه.

[Arash 7,048]

[quote name='IRINavy' timestamp='1394900633' post='369750']
آرش جان ممنون
از جناب براتی هم همچنین
ولی هنوز مونده تا به وقایع شهریور 20 برسیم؛
شما از اول آخرش رو میخاید؟! صبر داشته باش برادر.

قسمت بعدی درباره تشکیل نیروی دریایی در شمال خواهد بود.
قسمت بعدش (پنجم) واقعه باسعیدو و درگیری مختصر با انگلیسیها
قسمت ششم به بعد تازه میرسیم به وقایع شهریور 1320 که بحثش مفصله. هم اتفاقاتی که برای ناوهامون افتاده هم شهدا و ... همه رو انشاءالله عرض خواهم کرد.
فکرکنم جلو جلو نریم بهتر باشه.
[/quote]

جواب جناب براتی بخش به پست شما
[quote]
امیدواریم فصلهای تاریخچه تا چنگ تحمیلی و دوران بعد از آن و سالهای اخیر استمرار پیدا کند چونکه حرف برای گفتن زیاد داریم [img]http://rahrovan-artesh.ir/public/style_emoticons/default/captain-smiley-emoticon.gif[/img]
با سپاس مجدد [img]http://rahrovan-artesh.ir/public/style_emoticons/default/soldier.gif[/img]
[/quote]

[IRINavy 6,247]

[center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10248/Besmellah_03.png[/img][/center]



[center][color=#008000][b]سلام بر همگی[/b][/color][/center]


[center]در قسمتهای پیشین، تاریخچه تشکیل، سازمان و مشخصات ناوگان نیروی دریایی جنوب در دوره پهلوی نخست مطرح شد.[/center]
[center]در این قسمت به تاریخچه شکل گیری نیروی دریایی در شمال کشور خواهیم پرداخت.[/center]

[center][url="http://www.military.ir/forums/topic/27146-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA/"]قسمت نخست[/url][/center]
[center][url="http://www.military.ir/forums/topic/27205-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA/"]قسمت دوم[/url][/center]
[center][url="http://www.military.ir/forums/topic/27278-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA/"]قسمت سوم[/url][/center]




[center][color=#800000][size=5][b]نیروی دریایی شمال [/b][/size][/color][/center]


[color=#000080]با روی کار آمدن حکومت پهلوی و توجه ویژه شخص رضاشاه به تشکیل ارتش نوین در ایران، اولین هسته نیروی دریایی ایران در دریای مازندران تشکیل یافت. قبل از آن نیز در دوران سلسله صفویه و بخصوص در زمان سلطنت شاه اسماعیل صفوی، کوششهای بسیاری شد که نیروی دریایی شمال بوجود آورده شود و ازبکها را که به شهرهای ایران حمله کرده بودند، از طریق دریا مورد سرکوبی قرار دهند. در زمان شاه عباس صفوی نیز اقداماتی به موازات عملیات دریایی جنوب در شمال ایران آغاز شده بود و حتی در دوره نادرشاه افشار نیز اقداماتی برای تاسیس نیروی دریایی در شمال انجام گرفت.[/color]
[color=#000080]در دوره قاجاریه، تجاوزات ازبک ها به قدری توسعه پیدا کرده بود که حتی در یک مورد جسارت را به جایی رسانده بودند که تا نزدیکیهای سمنان و مشهد و استرآباد پیش آمده و دستبردهایی به شهرها می زدند.[/color]

[color=#000080]این اوضاع ناامن و تجاوزها ادامه داشت، تا اینکه در سال 1303 شمسی، شبی در گرگان اتفاقی بسیار ناگوار و دردناک رخ داد. در آن شب عده ای از دزدان تراکمه، با قایق و از طریق دریا به پاسگاه قره تپه فرح آباد و گمرک محل شبیخون می زنند. آنها به خانه شخصی به نام عنایت الله خان هاشمی که سمت ریاست گمرک را به عهده داشت و از محترمین محل محسوب می شد، یورش می برند؛ ضمن چپاول اموال منزلش، او را کشته و بدنش را قطعه قطعه می کنند. حتی چوپانی را که در منزل او بوده، می کشند و زنهای آن دو را به غنیمت می برند. این واقعه درحالی اتفاق افتاد که هیچ پاسگاه دریایی در محل و اساساً نیروی دریایی در شمال وجود نداشت.[/color]
[color=#000080]مصادف با آن روزها، سرهنگ اسماعیل خان شفائی از طرف رضاشاه به اروپا (محل استقرار وی معمولا در آلمان بود.) فرستاده شده بود تا هواپیما و اسلحه خریداری کرده و به ایران ارسال کند. پس از آنکه خبر واقعه به رضاشاه می رسد، دستور می دهد تلگرامی به سرهنگ اسماعیل خان ارسال شود تا مطالعات و مقدمات خرید یک فروند کشتی نظامی را برای استفاده در دریای مازندران انجام داده و نتیجه را فوراً اطلاع دهد. [/color]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/phlwy2.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_phlwy2.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]سرهنگ اسماعیل خان پس از مدتی موفق می شود یک کشتی مین جمع کن به نام Fatiya و به ظرفیت 171 تن که در سال 1917 ساخته شده و متعلق به بقایای ناوگان نظامی آلمانها بعد از جنگ جهانی اول بود، به مبلغ 4000 پوند (هر پوند معادل 50 ریال) خریداری کند. به علت شکست آلمانها در جنگ، توپهای ناو را برداشته بودند و تنها پایه های آنها باقی مانده بود. لذا سرهنگ اسماعیل خان برای مسلح کردن ناو، یک توپ 47 میلیمتری و یک مسلسل سنگین 37 میلیمتری خریداری و نصب کرد. او همچنین فردی ایرانی ارمنی به نام خاچیک را که در آلمان زندگی می کرد و به سبب دریانوردیهای مختلف با کشتیهای آلمانی به رموز دریانوردی به خوبی آشنا بود، استخدام می کند و درصدد گرفتن اجازه و انجام تشریفات ترانزیت کشتی از رودخانه ولگا (متعلق به روسیه) بر می آید تا بتواند آن را روانه بندر پهلوی کند.[/color]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/volga_river.gif"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_volga_river.gif[/img][/url][/center]

[color=#000080]سرهنگ اسماعیل خان با سفارت روسیه در برلن تماس می گیرد. ولی پس از چند ماه بلاتکلیفی، به او اعلام می شود که عبور یک کشتی نظامی از ولگا با حفظ منافع روسیه مغایرت دارد. بعدها نیز به او اطلاع می دهند که درصورتیکه ایران این کشتی را برای مبارزه با قاچاقچیان و یا برقراری امنیت محلی میخواهد، دولت روسیه در هر موقع، یک چنین کشتی جنگی در اختیار دولت ایران خواهد گذاشت.[/color]
[color=#000080]پس از گذشت ماهها و بی نتیجه بودن تلاشها، سرهنگ اسماعیل خان به خیال اینکه اگر توپها را جداگانه به ایران بفرستد و فقط کشتی بدون سلاح را از ولگا عبور دهد، روسها موافقت خواهند کرد؛ اقدام به این کار می کند، ولی روسها سرسخت تر از آن بودند که اسماعیل خان تصور میکرد![/color]

[color=#000080]سرانجام رضاشاه دستور می دهد که کشتی را به خلیج فارس بفرستند و در ایران نام «پهلوی» بر روی آن گذارده می شود. بعدها چون کشتی کوچک بود و در خور شان نام پهلوی نبود (!!!) اسم آن از «پهلوی» به «شاهین» تغییر کرد.[/color]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/phlwy~0.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_phlwy~0.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]با شکست تلاشهای سرهنگ اسماعیل خان در آلمان، رضاشاه به سرتیپ محمدحسین خان آیرم، فرمانده تیپ مستقل شمال دستور می دهد که برای تهیه یک کشتی و یا چند کرجی در دریای مازندران فکری بکند. سرتیپ آیرم مطلع شده بود که یک قایق فرسوده 71 تنی متعلق به شرکت شیلات لییانازف به علت بی استفاده بودن در چمخاله به کنار دریا افتاده است. او بلافاصله تعدادی از افراد متخصص را مامورمی کند که با کوشش دسته جمعی و استفاده از ابزارکار و تسهیلات محلی، قایق را تعمیر کرده و قابل استفاده نمایند.[/color]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/twpdr.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_twpdr.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]این افراد عبارت بودند از: یورگین بهرندیس تبعه ایران، سرگرد سابق و مهندس کشتی – ناوبان یکم فون کروزه افسر سابق نیروی دریایی و متخصص ناوبری – ناوبان دوم وایاکوفسکی افسر سابق نیروی دریایی و اهل لهستان – روبرت بونردوزف مکانیسین کشتی و اهل فنلاند.[/color]
[color=#000080]این افراد با کمک تعدادی از ایرانیان بالاخره پس از چند ماه موفق شدند قایق مزبور را که «بارکاس سفیدرود» نامیده می شد، تعمیر و مورد استفاده قرار دهند. همچنین دو قبضه توپ کوهستانی 37 میلیمتری نیز از قورخانه تهران به مارکهای «نور» و «ام فل» برای نصب به بندرپهلوی (انزلی) آورده شد. «بارکاس سفیدرود» که بعدها «نهنگ» نامیده شد؛ در واقع نخستین واحد دریایی ایران به شمار می رفت. [/color]

[color=#000080]رضاشاه در نیمه بهمن 1303 در طی حکمی (بشرح تصویر زیر) رسماً سازمان «بارکاس سفیدرود» را به قشون ابلاغ کرد.[/color]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/Hkhm.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_Hkhm.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]چندی بعد قایق دیگری به ظرفیت 15 تن به نام «بارکاس چالوس» نیز از شرکت شیلات لییانازف خریداری و به واحد قبلی اضافه شد. لذا در سال 1306 رضاشاه در فرمانی، تشکیلات دریایی تیپ مستقل شمال را مقرر کرد. (بشرح تصویر زیر)[/color]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/Hkhm2.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_Hkhm2.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]در سال 1306 و همزمان با سفارش ساخت کشتیهای جنگی ناوگان جنوب به ایتالیا (مطابق آنچه در قسمتهای قبلی اشاره شد.) سفارش ساخت سه فروند ناوچه 31 تنی مسلح به توپهای 47 میلیمتری و مسلسلهای سنگین نیز داده شد. این ناوچه ها در کارخانجات کشتی سازی بندر انکونا ساخته و بصورت مجزا و قطعات جدا از هم با کشتی به بندرخرمشهر حمل شد. سپس قطعات از خرمشهر با کامیون به بندر پهلوی برده و با کمک مهندسین ایرانی و متخصصین ایتالیایی از کارخانه سازنده، مونتاژ و به آب انداخته شد. این ناوچه ها به نامهای «سفیدرود»، «گرگان» و «بابلسر» نامگذاری شدند.[/color]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/bblsr.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_bblsr.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]در سال 1314 عده ای از افسران فارغ التحصیل شده در رسته های مختلف از آکادمی های دریایی ایتالیا، بر روی این ناوچه ها مشغول خدمت شدند. بدین ترتیب سازمان واحدهای دریایی از تیپ مستقل شمال جدا و بعنوان نیروی دریایی شمال بنیان گذاشته شد و تحت فرماندهی نیروی دریایی ایران درآمد. اولین فرمانده این نیرو ناخدا سوم عبدالله ظلی بود که پس از جنگ جهانی دوم و خروج متفقین، بعنوان دومین فرمانده نیروی دریایی ایران (پس از شهید بایندر) منصوب شد.[/color]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/Zly.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_Zly.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]در سال 1315 ناو شهنشاهی شهسوار به ظرفیت 600 تن که در هلند ساخته شده بود، از ولگا عبور کرده و وارد آبهای بندرپهلوی شد. ازآنجاییکه شهسوار یک کشتی تفریحی و سلطنتی محسوب می شد، روسها اجازه عبور آن را از ولگا داده بودند. اما شهسوار پس از ورود به ایران به سازمان نیروی دریایی شمال پیوست و ناخداسوم ظلی خود شخصاً فرماندهی آن را به عهده گرفت.[/color]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/shhswr.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_shhswr.jpg[/img][/url][/center]

[color=#000080]سرانجام در شهریور 1320 که دامنه جنگ خانمان سوز جهانی دوم به کشور ایران هم کشیده می شود، متفقین به نیروی دریایی شمال شبیخون زدند. در بندرپهلوی ناوسروان یدالله بایندر (برادر کوچکتر شهید غلامعلی بایندر) به شهادت رسید. متفقین ناوچه های نیروی دریایی شمال را به جز ناو سلطنتی شهسوار، به غنیمت بردند. آنها پس از چندی مجدداً به ایران بازگردانده شدند. اما روسها از استرداد ناوچه نهنگ (بارکاس سفیدرود) خودداری کردند چراکه همچنان آن را متعلق به شرکت شیلات لییانازف و خود را مالک آن می دانستند.[/color]




[center][color=#800000][b]سازمان نیروی دریایی شمال تا شهریور 1320[/b][/color][/center]

[color=#000080]مرکز فرماندهی : بندرپهلوی[/color]
[color=#000080]ارکان نیرو: ستاد فرماندهی، امور اداری، یگان مستحفظان، تعمیرگاه، بهداری[/color]
[color=#000080]ناوچه ها و کرجی ها: ناوچه های بابلسر، سفیدرود و گرگان هریک به ظرفیت 31 تن و مسلح به یک توپ 47 میلیمتری اشکودا، یک مسلسل سنگین ماکزیم و یک دستگاه فرستنده و گیرنده.[/color]
[color=#000080]ناوچه نهنگ به ظرفیت 71 تن که بدون تسلیحات بود و فقط به منظور باربری از آن استفاده می شد.[/color]
[color=#000080]کرجی های مسلح رامسر و نوشهر[/color]
[color=#000080]ناو سلطنتی شهسوار به ظرفیت 600 تن و بدون تسلیحات[/color]
[color=#000080]کرجی های موتوری 1 و 2، مخصوص حمل و نقل افسران و سایر افراد[/color]
[color=#000080]یک کرجی موتوری آتش نشانی[/color]


[center][url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/802.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/10259/normal_802.jpg[/img][/url][/center]
[center]{ناو شهسوار هم اکنون با نام حمزه و بعنوان ناو آموزشی - رزمی در دریای مازندران خدمت می کند.}[/center]



[center][color=#800000][b]وقایع سوم شهریور 1320 در شمال[/b][/color][/center]

[color=#000080]این مطلب عیناً از زبان تیمسار دریابان روستازاد که در آن زمان با درجه ناوسروانی در بندرپهلوی خدمت می نمود، ذکر می گردد.[/color]

[color=#000080]«در ساعت 4 صبح سوم شهریور 1320 ناوگان شوروی که در بین آنها یک ناو بزرگ که دارای هواپیماهای آب نشین هم بود، در دوازده مایلی ساحل بندرپهلوی لنگر انداخت. نیروی دریایی شمال در آن موقع دارای سه ناوچه 30 تنی که هر یک مجهز به یک قبضه مسلسل در سینه و یک توپ کالیبر کوچک در پاشنه و ناو سلطنتی شهسوار و ناوچه شاهنشاهی نهنگ بود.[/color]
[color=#000080]در آن شب دریا طوفانی و بسیار متلاطم بود و بنا به تصمیم فرمانده شمال به ناوچه شاهنشاهی گرگان دستور داده شد که به منظور گشت و شناسایی از دهانه موج شکن بندرپهلوی خارج شود. ولی به علت طوفانی بودن دریا این امر عملی نشد. ولی وقتیکه ناوچه شاهنشاهی گرگان در نزدیکی موج شکن بالای موج قرار می گرفت از جریان حضور ناوگان شوروی اطلاع حاصل نمود و مراجعت کرد. مراتب به استحضار فرمانده رسید و دستور داده شد که شتر را در جلوی دهانه غرق نمایند. (هنگامی که ناو سلطنتی شهسوار از هلند خریداری شد و از راه دریای سیاه عازم دریای خزر گردید، بعلت زیاد بودن آبخور برای عبور از کانال دن – ولگا روی حوض شناور که بعداً شتر نامیده شد قرار گرفت!!) این کار انجام و بالنتیجه از ورود ناوگان شوروی بدینوسیله جلوگیری بعمل آمد، ولی ارتش شوروی که مجهز به تانک و خودرو بود از راه آستارا بطرف بندرپهلوی سرازیر شد.[/color]
[color=#000080]مقارن ظهر روز سوم شهریور یک هواپیمای اکتشافی شوروی در آسمان بندرپهلوی دیده شد و پس از شناسایی مراجعت نمود. روز چهارم شهریور موج هواپیماهایی که هر دسته از آنها شامل چهار فروند بود در آسمان گیلان ظاهر شدند و ابتدا آشیانه مسلسلی را که از طرف تیپ گیلان در ساحل غازیان، روبروی باشگاه افسران مستقر شده بود بوسیله بمب ویران نمودند و بعد با بمباران محوطه شیلات و گمرک و میدان غازیان به کار خود پایان دادند.[/color]
[color=#000080]روز پنجم شهریور باز هواپیماهای شوروی به سربازخانه های رشت و بندرپهلوی هجوم آوردند و با بمباران آسایشگاه و اصطبل، سربازان زیادی را شهید و تعدادی دواب (چهارپا) را تلف کردند. در بندرپهلوی نیز تعدادی کشته شدند. هنگامی که هواپیماهای شوروی پس از بمباران مراجعت و در افق دریای خزر ناپدید می شدند، همه افسران و درجه داران و غیرنظامیان از پناهگاههای خود خارج شدند، ولی یک هواپیمای شوروی دفعتاً مراجعت و بمبهای خود را در محل تمرکز افسران و درجه داران که خود را دوباره در پناهگاهها پنهان می نمودند، ریخت و سپس شروع به تیراندازی با مسلسل کرد. در نتیجه ناوسروان یدالله بایندر (برادر شهید غلامعلی بایندر، فرمانده نیروی دریایی) شهید و ناوبان اعتمادزاده دست راست خود را از دست داد. چند نفر درجه دار و غیرنظامی نیز به شهادت رسیدند.[/color]
[color=#000080]درخلال این سه روز همانطوریکه اشاره شد، ارتش شوروی از راه آستارا به بندرپهلوی و رشت و مرزن آباد وارد و نقاط حساس و سربازخانه ها را اشغال نمودند و تعدادی از افسران تیپ گیلان و نیروی دریایی شمال را که تعداد آنها به 70 نفر می رسید در ساختمان شیروخورشید بندرپهلوی زندانی کردند و مدت زندانی بودن آنان به تفاوت یک تا دو ماه و نیم طول کشید.[/color]
[color=#000080]ناگفته نماند که روز پنجم شهریور هنگامیکه دستور ترک مخاصمه و عدم مقاومت از تهران صادر شد، شخصی با یک قایق موتوری و پرچم سفید به علامت تسلیم نزدیک ناوهای شوروی رفت و در نتیجه عده ای سرباز شوروی با یک قایق موتوری از راه کانال به بندرپهلوی وارد شدند.»[/color]





[right][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][color=#006400][i]پایان قسمت چهارم . . .[/i][/color][/font][/color][/right]

[right][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][color=#006400][i]واقعه باسعیدو و بیرون راندن نظامیان انگلیسی از جزیره قشم، در قسمت بعد . . . [/i][/color][/font][/color][/right]






[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][color=#FF0000][b]کلیه حقوق برای سایت military.ir محفوظ است.[/b][/color][/font][/color][/center]


[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][color=#FF0000][b]هرگونه بازنشر مطالب یا تصاویر بدون ذکر آدرس این تاپیک بعنوان منبع مجاز نیست.[/b][/color][/font][/color][/center]





[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][b][color=#008000]----------------------------------------------------[/color][/b][/font][/color][/center]



[center][color=#282828][font=tahoma, helvetica, arial, sans-serif][b][color=#008000]شادی روح شهدا، صلوات[/color][/b][/font][/color][/center]

[AmirAzad 5,935]

سال 1936 تنگه ولگا وجود داشت ؟