«نجم»؛ پیشرفته ترین رادار ایرانی

[Sami1993 11,574]

مشرق گزارش می دهد/
«نجم»؛ پیشرفته ترین رادار ایرانی با 5120 چشم بیدار +عکس
با توجه به اعلام کاربرد نجم-802 در آتشبارهای موشکی پدافند هوایی و عملکرد آرایه فازی آن احتمالاً این رادار از اجزای سامانه پدافند هوایی موشکی دوربرد و بومی باور-373 خواهد بود که رقیبی برای سامانه‌های اس-300 روسی و اچ-کیو-9 چینی‌محسوب‌می‌شود.این سامانه‌های پدافندی نیز به ترتیب از اطلاعات رادارهای گاما و Type-305B بهره می‌برند.

 

به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، ظهور فناوری‌های جدید در عرصه رادارها منجر به ساخت نمونه‌های پیشرفته‌ای شد که از نظر قابلیت‌ها رشدی جهش‌گونه نسبت به نسل‌های قبل از خود داشته اند. رادارهای آرایه فازی نمونه بارز این محصولات جدید هستند که امروزه گونه فراگیر رادارهای مختلف زمین‌پایه و هواپایه شده‌اند.

در ایران نیز با توجه به سطح علمی بسیار بالای متخصصان، طراحی و ساخت رادارهای آرایه فازی در دستور کار قرار گرفت و نمونه‌های متعدد با کاربری‌های مختلف از آنها توسعه یافته‌اند. رادارهای آرایه فازی دارای توانمندی‌های بالایی هستند که ناشی از به کار گیری فناوری‌های جدید است. در این رادارها برای جستجو در فضای تحت پوشش سهم عمده به جای گردش مکانیکی آنتن رادار بر عهده تغییر در زاویه انتشار امواج است.

پویش بسیار سریع محیط (در حدود میلی ثانیه)، مقاومت بالا علیه اقدامات ضد الکترونیک و کشف بسیار مشکل محل رادار توسط سامانه‌‌های الکترونیکی گیرنده و هشدار راداری دشمن از جمله مهمترین ویژگی‌های عملکردی این رادارهای پیشرفته است.

همچنین امکان پرش پرتو رادار از یک هدف به هدف دیگر در زمانی در حدود چند میکروثانیه، بهره (Gain) بالاتر آنتن رادار و انتشارات جانبی کمتر که به معنی امکان انتشار انرژی بیشتر در جهت مطلوب است و امکان فراهم‌سازی پرتوهای چابک که تحت کنترل رایانه هستند از دیگر مزیت‌های رادارهای آرایه فازی است.

در این رادارها تعداد زیادی المان فرستنده و گیرنده در کنار یکدیگر قرار داشته و هر یک از آنها در واقع یک رادار کوچک هستند که در مجموع با عملکرد هماهنگ، قابلیت‌های ویژه رادارهای آرایه فازی نظیر توانایی شاسایی همزمان صدها هدف که در فواصل و ارتفاعات مختلفی در پهنه آسمان توزیع شده‌اند را بوجود می‌آورند.

این رادارها دارای دو نوع اصلی فعال (اکتیو) و غیرفعال (پسیو) بوده که در نوع فعال می‌توانند تا 1000 بار در ثانیه تغییر فاز داده و در صورت بروز اشکال در برخی المان‌های گیرنده و فرستنده، کل رادار دچار اختلال نمی‌شود. رادارهای آرایه فازی الگوی مشخصی از انتشار امواج ایجاد نمی‌کنند در نتیجه سامانه‌های هشدار دهنده دشمن نمی‌توانند محل دقیق این رادار را مشخص نمایند.

همچنین رادارهای آرایه فازی سامانه‌های کنترل آتش، قادر به هدایت چندین موشک علیه چندین هدف در زمان واحد بوده و چون در کسری از ثانیه تغییر فاز می‌دهند شناسائی منبع پرتو برای دشمن کاری بسیار مشکل خواهد بود. این رادارها در صورت کشف شدن توسط دشمن یا مواجهه با اخلال‌های الکترونیکی، به دلیل تغییر فاز به میزان بسیار بالائی مقاوم هستند و در زمینه‌های گسترده‌ای ازجمله رادارهای هواشناسی، نصب بر روی جنگنده‌ها، ناوها و رادارهای رهگیری موشک‌های بالستیک قابلیت به کار گیری دارند.

بیشتر رادارهای نسل جدید ایرانی را انواع آرایه فازی تشکیل داده‌اند که متناسب با نیازهای روز کشور در فضای نبردهای مدرن هستند. در نبردهای امروز مجموعه پدافند هوایی باید در برابر طیف وسیعی از اهداف شامل هواپیماهای جنگنده و ضربتی، بمب‌افکن‌های بزرگ، انواع هواگردهای بدون سرنشین و انواع موشک‌های بالستیک و کروز و ضد رادار مقابله کنند.

این نیاز تنها با اتکا به رادارهایی بر طرف می شود که توانایی کشف و ردگیری تعداد بالایی از اهداف را داشته باشند. بنا بر این رادارهای آرایه فازی از بهترین ابزارها در این زمینه خواهند بود. از طرفی ضرورت تحرک بالای سامانه‌های پدافندی نیز این الزام را ایجاد می‌نماید تا اجزاء مختلف آنها از توانمندی جابجایی راحت و سریع برخوردار باشند.

رادارهای نجم-802 و معراج، دو نمونه از رادارهایی هستند که برای ردگیری اهداف و کنترل فضای نبرد مدرن ساخته شده‌اند. این رادارها از نوع آرایه فازی بوده و با نگاهی به پیشرفت‌های کشورهای مختلف توسط متخصصان داخلی توسعه یافته‌اند.

نجم

رادار نجم-802 ساخت ایران یکی از نمونه‌های جدید بومی است که يك رادار آرايه فازي با قابليت جستجو و ردگيري چندگانه اهداف هوايي بوده و براي استفاده در سامانه‌هاي پدافند هوايي برد متوسط طراحي و ساخته شده است.

اولین تصویر از آن در نمایشگاهی از دستاوردهای دفاعی در تابستان سال 1390 منتشر شد که مورد بازدید فرماندهی کل قوا قرار گرفت. این رادار پیشرفته که ساخت شرکت صنایع الکترونیک ایران (صاایران) است در بیست و پنجمین جشنواره بین المللی خوارزمی در همان سال رتبه اول پژوهش‌های کاربردی را در بخش طرح‌های ویژه به همراه موشک سجیل و رادار مطلع الفجر-2 به خود اختصاص داد.

 

رادار نجم-802 بر روی تریلر حامل در حالت آماده به کار

 

رادار نجم-802 در حالت جستجو می‌تواند اهداف را در برد متوسط آشكارسازي و آنها را با بهره‌گیری از قابلیت TWS ردگيري کند. با استفاده از توانایی TWS در حالی که رادار مشغول ردگیری یک یا چند هدف شناسایی شده است بخشی از توان خود را نیز برای جستجوی مجدد اختصاص داده و در واقع هوشیاری مجموعه پدافند نسبت به فضای تحت پوشش بیشتر می‌شود زیرا با وجود این قابلیت در صورت حضور اهداف جدید در پهنه آسمان، سامانه از وجود آنها مطلع خواهد شد.

در حالت ردگيري با مديريت منابع رادار و استفاده از روش شكل‌‌دهي ديجيتالی پرتو رادار نجم قادر است اهداف را به صورت همزمان از فاصله متوسط ردگيري كند. با روش شکل‌دهی پرتو می‌توان امواج را در جهات مورد نظر تقویت یا تضعیف کرده بهترین مسیر را برای سیگنال‌های ارسالی و مشخصات مقدار و فاز آنها مطابق شرایط تنظیم کرد.

رادار نسبتاً بزرگ نجم-802 بر روی یک تریلر قرار داده شده و توسط یک کامیون جابجا می شود. سبک طراحی آن را می توان مشابه رادار معروف و بسیار پیشرفته روسی گاما و همچنین رادار Type-305B چینی دانست.

در این رادارها آنتن از دو بخش مستطیلی تشکیل شده که در حال حرکت از هم جدا شده و در دو طرف محور طولی خودرو قرار می گیرند و در حالت آماده به کار نیز این 2 بخش به هم متصل شده و یک صفحه بزرگ را ایجاد می نمایند. بخش های پردازش و کنترل این رادارها نیز روی خودروی دیگری قرار می گیرد.

 

رادار نجم-802 با آنتن‌های جمع شده در حالت آماده حرکت

 

البته ساختار آنتن رادار نجم-802 مشابه رادارهای اشاره شده خارجی نبوده و از 5120 المان کوچک مربعی در قالب ماتریسی با 64 سطر و 80 ستون تشکیل شده است که هر یک از دو بخش مستطیلی دارای 32 سطر از المان های فوق هستند.

در رادار نجم که پیشرفته ترین رادار معرفی شده ایرانی محسوب می شود، احتمالاً کار پویش (اسکن) در ارتفاع با تغییر الکترونیکی زاویه امواج اجرا می شود. در برخی رادارهای هم رده با نجم، پویش در صفحه افقی با چرخش مکانیکی آنتن به انجام می‌رسد که در مورد این رادار ایرانی نیز با توجه به تصاویر منتشر شده از آن ممکن است عملکرد فوق به همین صورت باشد. ارتفاع آنتن نجم-802 را می توان در حدود 3.5 تا 4 متر تخمین زد.

 

گونه DE رادار پیشرفته گاما؛ در تصویر پائین پوشش رادار برداشته شده و المان‌ها مشخص هستند

 

رادار Type-305B با آنتن باز شده (تصویر بالا) و آنتن جمع شده (تصویر پائین)

 

به گزارش مشرق، احتمالاً برد رادار نجم نیز با نمونه روسی و چینی قابل مقایسه خواهد بود و رادار ایرانی نیز مانند دو نمونه مشابه باید دارای عملکردی 3 بُعدی بوده و در فرکانس‌های باند L یا S عمل نماید. 2 گونه مختلف رادار پیشرفته روسی گاما دارای محدوده برد 10 تا 400 کیلومتر هستند که دستکم وجود یکی از آنها در ایران نیز اعلام شده است.

با توجه به اعلام کاربرد نجم-802 در آتشبارهای موشکی پدافند هوایی و عملکرد آرایه فازی آن احتمالاً این رادار از اجزای سامانه پدافند هوایی موشکی دوربرد و بومی باور-373 خواهد بود که رقیبی برای سامانه‌های اس-300 روسی و اچ-کیو-9 چینی محسوب می‌شود. این سامانه‌های پدافندی نیز به ترتیب از اطلاعات رادارهای گاما و Type-305B بهره می‌برند.

مجموعه رادارهای نیروهای مسلح ایران که از فناوری‌های پیشرفته و روز دنیا در کنار توان بالای طراحی و ابتکارات بومی ایرانی بهره می‌برند در بردها و ارتفاعات مختلف، با فرکانس‌های کاری مختلف و برای انواع مأموریت‌های لازمه ساخته شده‌اند که عملکرد مطلوب این رادارها نیز در مواقع مختلف در کشف و ردگیری انواع پهپادها و هواپیماهای جاسوسی دشمن نمود داشته است.

این چشمان بیدار پدافند هوایی ایران که توسط متخصصان داخلی و با نگاهی هوشمندانه به آخرین فناوری‌ها و نمونه‌های مطرح دنیا طراحی و ساخته می‌شوند به طور گسترده در اختیار یگان‌های عملیاتی قرار گرفته و نه نتها کشور را از وابستگی به محصولات خارجی بی‌نیاز کرده‌اند بلکه قطعا علاقه مشتریان خارجی مختلفی را نیز به خود جلب کرده اند.

[Sami1993 11,574]

بلاخره تکلیف اسم های قدیر و نجم مشخص شد !


 

در این رادارها آنتن از دو بخش مستطیلی تشکیل شده که در حال حرکت از هم جدا شده و در دو طرف محور طولی خودرو قرار می گیرند و در حالت آماده به کار نیز این 2 بخش به هم متصل شده و یک صفحه بزرگ را ایجاد می نمایند. بخش های پردازش و کنترل این رادارها نیز روی خودروی دیگری قرار می گیرد.

سوالی که ذهن منو مشغول کرده این هست که این مدل رادار ها ( بیشتر منظورم همتای روسی و چینی هست ! ) به صورت  آنتن جمع شده بخوان کار کنند ( یک فرضیه هست چون نمی دونم که آیا این رادارها همچین توانایی رو دارن یا نه ! ) برد رادار به چه شکلی خواهد ؟!

[Sami1993 11,574]

و اینکه آیا نجم مثل همتای روسی نیاز به پوشش نداره ؟!؟

[Sami1993 11,574]

در قسمت دفاعی ، مشرق برای تیتر این مطلب از عکس زیر استفاده کرده !

 

[arminheidari 24,405]

یک سوال که شدیدا پیش می آید کنترل این همه رادار و موشک پدافندی متفاوت است 

چگونه این همه را مدیریت می کنند؟

[Electro_officer 13,797]

و اینکه آیا نجم مثل همتای روسی نیاز به پوشش نداره ؟!؟

این رادار در واقع تلاشی است جهت جبران فاصله ی تکنولوژیکی جمهوری اسلامی و کشورهای پیشرفته. نجم به هیچ وجه پیشرفته ترین رادار ایرانی نیست صرفا یک نمونه است جهت دستیابی به تکنولوژی و کسب تجربه عملیاتی همین و بس. در شرایطی که رادار قدرتمند، عملیاتی و پیشرفته ای چون سوم خرداد در کشور ساخته شده این تیتر رو صرفا یک تیتر ژورنالیستی و اغراق آمیز در نظر بگیرید نه بیشتر.

 

یک سوال که شدیدا پیش می آید کنترل این همه رادار و موشک پدافندی متفاوت است 

چگونه این همه را مدیریت می کنند؟

بسیار بعید می دونم این رادار وظیفه ی کنترل و هدایت داشته باشه.

مساله ی اول در درگیری با اهداف هوایی موقعیت یابی سه بعدی با حداکثر دقت هست بعد از فراهم شدن امکان ردگیری هدف میشه وارد فاز درگیری شد مثلا میشه موقعیت زاویه‌ای اهدف رو به موشک‌ها مخابره کرد و شناسایی برد مناسب رو به فیوزهای مجاورتی واگذار کرد و یا سایر سیستم سلاح‌های مختلف رو به کار گرفت.

[Sami1993 11,574]

یعنی سوم خرداد از لحاظ برد و .... از نجم قوی تر هست ؟!؟

 

یک سوال دیگر هم پرسیده بودم :

 

 

سوالی که ذهن منو مشغول کرده این هست که این مدل رادار ها که به صورت 2 تیکه هست، می تونند  به صورت آنتن جمع شده  کار کنند ؟!؟

 

در این صورت برد و دیگر آیتم های رادار به چه شکلی خواهد ؟!

 

یک فرضیه هست چون نمی دونم که آیا این رادارها همچین توانایی رو دارن یا نه !

[Electro_officer 13,797]

یعنی سوم خرداد از لحاظ برد و .... از نجم قوی تر هست ؟!؟

 

یک سوال دیگر هم پرسیده بودم :

 

 

یک فرضیه هست چون نمی دونم که آیا این رادارها همچین توانایی رو دارن یا نه !

برد تنها پارامتر مهم در یک رادار ردگیر نیست بسته به سیستم سلاح ممکنه حتی کمترین اهمیت رو داشته باشه، مساله رزولوشن زاویه‌ای هم مطرحه. این موارد تحت تاثیر موارد متعددی هستند از توان ارسالی و اندازه‌ی آنتن گیرنده گرفته تا تکنیک های پردازشی و عدد نویز گیرنده و ... لذا نمیشه به قطع در مورد این موضوع اظهار نظر کرد؛ اما آنچه با درصد اطمینان بالایی میشه بیان کرد این هست که این رادار مانند سوم خرداد عملیاتی نیست و یک نمونه تحقیقاتی است، به تعدد رادارهای تولیدی در کشور دقت کردید؟ من نمیگم زحمت کشیده نشده یا اینکه این رادار به درد نمیخوره مهندسین داخلی خیلی زحمت کشیدن کار ارزشمندی انجام دادن، اصلا فقط و فقط همین که یه رادار بسازی بیمش الکترونیکی بچرخه خودش بسیار دردسر داره بسیار .. اجرشون با خدا ان شا الله ..  اما این موضوع که این رادار قراره با رادارهای به کار رفته در سیستم‌هایی چون اس-300 و اچ-کیو9 رقابت کنه فقط یه حرفه مفته برا اینکه به مذاق ملت خوش بیاد همین.

 

جمع شونده بودنشون خیلی مساله ی خاصی نیست ..

[Sami1993 11,574]

 

جمع شونده بودنشون خیلی مساله ی خاصی نیست .

 

منظورم این هست که در صورت اشکال و یا حتی از بین رفتن یکی از قسمت ها ، اون یکی قسمت توانایی انجام کار رو داره و در این صورت توانایی ش ( برد و ... ) به چه شکلی خواهد بود ؟!؟

[Electro_officer 13,797]

منظورم این هست که در صورت اشکال و یا حتی از بین رفتن یکی از قسمت ها ، اون یکی قسمت توانایی انجام کار رو داره و در این صورت توانایی ش ( برد و ... ) به چه شکلی خواهد بود ؟!؟

به ازای عدم کارکرد صحیح هر تعداد المان گین آنتن و نتیجتا برد رادار کاهش پیدا میکنه. یه فرمول داره که الان نگاه کردم تو کتابا پیداش نکردم. الان رادارهای آرایه فازی فعال به نحوی طراحی میشن که با عدم کارکرد صحیح المان دچار مشکل حاد نشن و با تشخیص المان از کار افتاده پرتو رو بازسازی میکنن تا افت عملکرد حداقل باشه. این نوع رادارها به رادارهای با شکل دهی پرتو وفقی Adaptive beam former معروف هستند البته این فقط یک جنبه از رادارهای وفقی هست.

[Arash 7,048]

مطلب رو نخوندم ولی حالا که بحث رادار نجم پیش اومد

بد نمیبینم که مقداری نشتی اطلاعاتی داشته باشم

 

رادار نجم 802 که در زمان خودش پروژه ملی حساب میشد با فرستادن تعدادی از مهندسین ... به روسیه و دیدن نمونه روی تهیه شد

سیستم هیدرولیک و ... رو هم از ارمنستان گرفتیم ( ارمنستان و روسیه برنامه ای برای ساخت این رادار در داخل داشتن که بعدا منتفی شد و ما تکنولوزی ش رو با بهای خوبی آوردیم و بومی کردیم 

مظیت رادار نجم 802 آرایه فعال فازی و توانایی رهگیری و شلیک موشک توسط این رادار هست که میتونه بر روی هواگردها با سطح مقطع ... راداری از فاصله ی 400 کیلومتری قفل راداری رو انجا بده

نکته خیلی مثبت قضیه این هست که کلیه کدینگ این رادار توسط بچه های خودمون در ... انجام شده . و شلیک های موفقی هم داشته

[AdmiralErfan 1,113]

جناب الکترو آفیسر عزیز

سلام

سئوال داشتم

اینکه آوتوباز تو کشورمون هست.

یه توضیح راجب

کامیون های اورال و پایگاه های کا ام 3 و سامانه جنگال آوتوباز(که همه اینا خودش مییشه سیستم آوتوباز) میدید؟

با تشکر

[Electro_officer 13,797]

جناب الکترو آفیسر عزیز

سلام

سئوال داشتم

اینکه آوتوباز تو کشورمون هست.

یه توضیح راجب

کامیون های اورال و پایگاه های کا ام 3 و سامانه جنگال آوتوباز(که همه اینا خودش مییشه سیستم آوتوباز) میدید؟

با تشکر

سلام

متاسفانه در این رابطه اطلاعاتی ندارم.

[bds110 11,699]

ظاهرا رادار نجم توسط Yerevan Research and Development Institute of Communications" ERNIISC توسعه داده 

اسم ارمنستانی رادار  radar "MES-5" ՄԵՍ -5 برای ارتش ارمنستان  برای ارائه بهتر تصویر بازید رهبری از رادار نجم 802 در سال 2011 رو هم نصب کردن 

 

https://www.youtube.com/watch?v=anaWHhTQhz8#t=28.233932

منبع

https://imp-navigator.livejournal.com/672964.html