بررسی تانک T-72 در سوریه

[siavash75 7,699]

بسم الله الرحمن الرحیم

 

 

 

 

 

 

 

بعد از جنگ جهانی دوم، تانک های T-72 و همینطور T-54.55 به علت اینکه از قیمت پایین تری بر خودار بودند و کشور های با درآمد کم هم می توانستند آنها را برای ارتش هایشان سفارش دهند، تعداد زیادی از آنها در سطح جهان تولید شد. در کشور سوریه، به خصوص در داریا، از این تانک ها به صورت گسترده علیه تروریست ها و همینطور دشمنان داخلی توسط ارتش این کشور به کار گرفته شد که با استفاده از دوربین ها و فیلمبرداری از آنها، می توان دریافت که این تانک ها با اولین بر خورد راکت های RPG به سرعت برجکشان به سمت هوا پرتاب می شود و فاجعه ی تاسف باری برای خدمه تانک به وجود می آید. بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین پریدن برجک! و همینطور بیشترین انهدام های تانک T-72 در کشور سوریه و در خلال جنگ داخلی این کشور رخ داده است.

 

با این اوصاف، این تانک در خط مقدم جبهه های جنگ یکی از محبوب ترین تانک ها به شمار می رود و در جنگ داخلی کشور سوریه این تانک طرفداران بسیار زیادی دارد که بر این باورند تانک T-72 می تواند تمامی دشمنان را قلع و قم کند. با وجود بدی هایی که این تانک دارد، اما تعدادی از آنها به وسیله ی تروریست ها به غنیمت گرفته شده اند که در دسته های کوچکی علیه ارتش اسد آنها را به کار می برند. امروزه ارتش قریب به 300 دستگاه از این تانک ها را در اختیار دارد و گارد ریاست جمهوری و همینطور لشکر چهارم ارتش عربی سوریه آنها را دار می باشند.

 

در باور عامه ی مردم سوریه، ارتش دارای 1500 دستگاه از انواع مختلف تانک T-72 است، اما در واقعیت، این کشور 700 دستگاه بیشتر از این تانک را در اختیار نداشته است و آنها را در 3 مرحله به بدنه ی زرهی ارتش تزریق کرد. مرحله ی اول تعداد 150 دستگاه نسخه ی اورال این تانک بود که از اتحاد جماهیر شوروی در دهه ی هفتاد میلادی تحویل گرفته شد. چندین سال بعد، در سال 1982، تعداد 300 دستگاه نیز مدل T-72A در مرحله ی دوم تحویل ارتش داده شدند و در نهایت، در مرحله ی سوم، تعداد 252 دستگاه مدل T-72M1 از چک اسلواکی و خود در دو مرحله ی جدا گانه با اختلاف یک سال به ارتش سوریه تحویل داده شدند. از این 252 دستگاه، 194 دستگاه در چک اسلواکی به صورت فعال در حال خدمت بودند و در سال 1992 به سوریه فروخته شدند. 58 دستگاه باقی مانده نیز که همان مدل M1 بود، در سال 1993 به خدمت ارتش سوریه درآمدند.

 

 

 

تانک های مدل اورال اتحاد جماهیر در دهه ی هفتاد میلادی به منظور صادرات به کشور های مختلف در نظر گرفته شد که کشور هایی مانند سوریه، الجزایر، لیبی و عراق از جمله ی این کشور ها بودند که مدل اورال را دریافت کردند. در میان این کشور ها، بیشتر از همه سوریه راغب به دریافت این مدل از T-72 بود، زیرا بعد از نتایج تاسف بار تانک های T-62 در جریان جنگ های 1967 و 1973، ارتش این کشور به یک تانک قدرتمند احتیاج داشت تا بتواند تا حدودی افتضاح های آن جنگ را در آینده جبران کند. تاریخچه ی نبرد و همینطور عملیاتی تانک T-72 در جنگ لبنان، موضوعاتی را روشن می کند که برای بحث و تبادل نظر در خصوص عملکرد t-72 بسیار مناسب می باشند. برخی از منابع ادعا کردند که در دکترین استراتژی آمریکا، این تانک قادر به نابودی تانک های M60، مرکاوا و همینطور M1 Abrams است، اما این گفته تا چه حد واقعیت دارد، در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

 

 

 

اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان بر این طئوری باور دارند که در سوریه، تنها تانک های T-72 نمی تواند صفوف دشمن را از هم بشکافد و باید در استراتژی و همینطور دکترین نظامی، مکان دقیقی برای این تانک وضع کرد تا با استفاده از آن، بهترین خدمت ها را از این تانک مشاهد کرد. تنها تعداد کمی از تانک های T-72 توانستند در راشایا با تانک های ماگاچ و M60 درگیر شوند. اغلب کارشناسان نظامی بر این قاعده اطمینان دارند که وقتی از تانکی همچون T-72 استفاده ی بهینه شود و خدمه تانک با شیوه های دقیق و موثری آموزش داده شوند، این نوع تانک می تواند نتایج جنگ را به نفع خودشان تغییر دهد. در این باور نظامی، فقط استفاده ی خط شکن از این تانک مطرح نیست، مواردی همچون اصل غافلگیری، دقت در هدف گیری، شلیک به موقع و به دور از تصمیمات هیجانی و همینطور تمرکز که می تواند عواملی مثل پیروزی را در درجه ی اول برای خدمه و در موارد بزرگ تر برای فرماندهان به ارمغان بیاورد.

 

حافظ ال اسد، رئیس جمهور (پادشاه) وقت سوریه، در ستایش تانک T-72 اورال که از روسیه تحویل گرفته بود، جمله ی مشهورش را که می گوید "این تانک، بهترین تانک دنیا است!" گفت. به عنوان تقدیر و تشکر از روسیه، حافظ است تانک ماگاچ 5 را که از اسرائیل غنیمت گرفته بود را به اتحاد جماهیر شوروی تقدیم کرد. متخصصین شوروی، پس از آنکه این تانک را به دقت بررسی کردند، متوجه وجود زره واکنشگر انفجاری فعال ERA شدند و این یکی از بزرگترین کشف های روسیه بعد از کشف توپ L7 سلطنتی روی تانک M60 ایرانی پناهده شده به شوروی بود.

 

 

سوریه از این کارش سود بسیار بزرگی برد، زیرا با گفتن آن حرف ها و همینطور اهدای یک دستگاه ماگاچ 5 به شوروی، در سال 1982، 300 دستگاه تانک T-72A را از این کشور تحویل گرفت. چه چیزی باعث شد که کشور سوریه این هدیه بسیار بزرگ تانک های T-72A را نصیب خود کند، اصلا معلوم نیست، زیرا با قوانین صادراتی شوروی همخوانی ندارد. کشور های عضو پیمان ورشو، با این همه روابطشان با شوروی، تانک های دانگرید T-72M1 را در عوض محبت های شوروی دریافت می کردند. اولین کشوری که در اتحاد جماهیر شوروی بود و روابط بسیار عمیقی به لحاظ زرهی با این کشور داشت، مجارستان بود که در سال 1996 تانک های T-72A را دریافت کرد و در حالی بود که این تانک ها را از بلاروس بعد از 14 سال دریافت کرد!

 

تانک های T-72A که سوریه آنها را از شوروی تحویل گرفت، تنها یک سال از زمان ساختشان می گذشت و وقتی که آنها تحویل ارتش سوریه داده شدند، این تانک هارا تازه از انبار خارج کرده بودند. در سوریه، به خاطر اینکه تانک های T-72A در سال 1982 به این کشور تحویل داده شدند، آنها را به افتخار این سال، T-82 نامیدند. این طریقه ی نام گذاری ها امروزه نیز ادامه دارد و مختص آن زمان ها نیست و در خود سوریه، این تانک ها را با نام T-72A و یا T-72AV نمی شناسند و با نامی که ارتش روی آنها قرار داده، می توانند تانک ها را شناسایی کنند.

 

تانک T-72A را می توان به راحتی از T-72M1 با وجود سامانه ی ضد رادیویی کنار برجک تشخیص داد. این قضیه کاملا در تانک های T-72AV بدون ERA مشهود است.

 

 

300 دستگاه تانک T-72A میان لشکر چهارم ارتش عربی و همینطور گارد ریاست جمهوری سوریه تقسیم شده است که تانک های T-72 ای که توسط گارد مورد استفاده قرار می گیرند، همیشه در استتار بیابانی و خاکی مشاهده می شوند، اما تانک های T-72 در اختیار لشکر چهارم ارتش عربی هستند، اغلب دارای استتار جنگلی و سبز هستند. این به خاطر مسئله ی اشتباه گرفته نشدن تانک ها توسط یک دیگر هستند.

 

کشور سوریه در حال حاضر از خودرو های بازیابی زرهی BREM-1 در تعداد قابل توجهی استفاده می کند که به صورت اختصاصی این خودرو ها توسط گارد ریاست جمهوری مورد استفاده قرار می گیرند. البته امروزه به علت فرق کردن شرایط نظامی، این خودرو های زرهی به صورت گسترده توسط گارد ریاست جمهوری سوریه جهت بازیابی تانک ها و خودرو های زرهی در جبهه ها مورد استفاده قرار می گیرند. در واقعیت، BREM-1 تنها ARV است که در سوریه به عنوان خودروی بازیابی زرهی مورد استفاده قرار می گیرد و در وظیفه ی اصلی اش ایفای نقش می کند و دیگر خودرو ها با نصب یک پلتفرم اسلحه، به عنوان مسلسل متحرک مورد استفاده قرار می گیرند و یا در انبار ها بلا استفاده باقی مانده اند.

 

خودروی بازیابی BREM-1 در خیابان های سوریه

 

جدای از بحث جنجال بر انگیز دریافت تانک های T-72A، سوریه همچنان گلوله های مدرن 3BM-44 را برای توپ 125 میلیمتری تانک های جدیدش دریافت کرد. بسیاری بر این باور هستند که شوروی هرگز آنها را به کشور های غیر اتحاد جماهیر صادر نکرد و سوریه در کنار 3BM-23، ضد تانک های جدیدش را نیز نگهداری می کرد. اینها جدیدترین و در عین حال استاندارد ترین مهمات تانک های T-72 در سوریه به شمار می رفتند.

 

تمامی تانک های T-72A سوریه بعدها با مدل AV ارتقا یافتند که این مدل، نمونه ی حفاظت شده ی تانک T-72A در برابر راکت های RPG است که با اضافه کردن زره کنتاکت-1 واکنشگر انفجاری فعال یا ERA به تانک ها اضافه شد. بر خلاف تانک های T-55MV که در اوکراین ارتقا یافتند، این تانک ها در خود سوریه، کیت های زرهی به آنها اضافه شد. زره کناکت 1 را سوریه از یکی از کشور های جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی (به احتمال بسیار قوی اوکراین) دریافت کرد و متخصصین آمریکا آنها را روی تانک ها نصب کردند. ارتقا AV روی تانک های T-82 هیچ تغییری در نام گذاریشان ایجاد نکرد و حتی بعد از این ارتقا، همچنان T-82 باقی ماندند.

تمامی تانک های T-72A سوریه با زره های واکنشگر انفجاری فعال کنتاکت 1 پوشیده شدند تا با استفاده از این زره ها، حفاظت تانک را افزایش دهند. اما برخی از این تانک ها دارای چیدمان متفاوت بلوک های زرهی بر روی برجک هایشان هستند که این طرز چینش را متخصصین آمریکایی روی تانک ها نصب کردند که با دیگر چیدمان ها متفاوت است.

 

به چگونگی چیدمان بلوک ها روی برجک دقت کنید، این نوع را آمریکایی ها روی تانک سوار کردند

 

تعداد 252 دستگاه تانک T-72M1 نیز از دیگر تانک های موجود در کشور سوریه هستند که در نیروی زمینی ارتش این کشور، در کنار T-72AV ها قرار دارند. این تانک ها جدیدترین تانک های سوریه به مشار می رفتند و با 10 سال سن بیشتر از تانک های T-72AV، به عنوان MBT در سوریه مشغول به کار بودند. همانطور که توضیح دادم این تانک ها در دسته ی اول با تعداد 194 دستگاه در سال 1992 تحویل ارتش سوریه داده شدند که سوریه آنها را T-92 نامید. تانک های T-72 اورال نیز در سوریه با نام T-79 شناخته می شوند.

 

اگرچه بسیاری معتقد هستند که تانکهای AV در اختیار ارتش عربی سوریه هستند و بین نیرو های آنها تقصیم شده اند، اما بر اساس نتایج و همینطور منابع مختلف، اغلب این تانک ها هنوز در اختیار گارد ریاست جمهوری هستند و متاسفانه در طول این چند سال جنگ، گارد ریاست جمهوری در نبرد های مختلف، تعدادی از این تانک های T-72AV را از دست داده است.

 

 

 

قرار بود تا تانک های T-72M1 سوریه به مدل T-72M1M که توسط خود روسیه این ارتقاء ها صادر شده بدند، مجهز گردد و این تانک های ارتش سوریه نیز به سرعت آنها را دریافت کنند اما با شروع درگیری ها میان اسد  و مخالفانش و همینطور شروع جنگ داخلی خانمان سوز در سوریه، این قرارداد و همینطور بسیاری دیگر از قرارداد هایی که قرار بود در طی آنها، در مدت زمان توافق شده ارتش سوریه مدرنیزه شود و تبدیل به یک ارتش مدرن در آسیای غربی شود، این قرار داد نیز همانند آنها لغو شد.

 

 

تانک های T-72AV با بلوک های زرهی بر روی برجک، بدنه و همینطور طرفین تانک

 

 

 

در تصویر فوق، حتما متوجه تفاوت چرخ جاده ی تانک T-72M1 با T-72 اورال شده اید، این چرخ با استتار سبز رنگ از تانک T-72 اورال گرفته شده و روی T-72M1 که در جنگ آسیب دیده بود، نصب شده است. هماطنور که مشاهده می کنید، با استفاده از ابتکارت نظامیان، برجک را به لحاظ حفاظت زرهی، آن را ارتقاء بخشیده اند!

 

 

 

 

بر اساس قراردادی میان ارتش سوریه با کمپانی گالیلئو آویونیکا ی ایتالیا بسته شد، بر اساس این قرارداد تعداد 122 دستگاه از تانک های T-72 با ارتقاء سامانه ی کنترل آتش TURMS-T (یا پیکره بندی ماژولار سیستم جهانی تانک ها- سری T) در بین سال های 2003 الی 2006 ارتقاء یابند. در این ارتقاء و بروز رسانی چیز عجیبی قاعدتا نباید وجود داشته باشد، اما وحشتانک ترین دلیلی که ارتش سوریه در این ماجرا گرفت و امروزه نیز دلیل این تصمیم عجیب معلوم نشد، این بود که به جای نصب این ارتقاء ها روی تانک های جدید و مدرن T-72AV و T-72M1، ارتش تصمیم گرفت تا این ارتقاء ها را روی سه نوع T-72M1 و T-72AV و T-72 اورال تقصیم کند. ممکن است ارتش این تصمیم را به صورت تصادفی گرفته باشد و خیلی به این موضوع قدیمی بودن اورال دقت نکرده باشد. شاید هم تصمیم گرفته که تا همه ی تانک های T-72 به سیستم TURMS-T مجهز شوند و تانک اورال نیز به صورت اتفاقی در میان تانک های ارتقاء یافته قرار گرفته شده باشد، به جای اینکه تانک های مدرن به این ارتقاء مجهز شوند. کیفیت و همینطور عملکرد این سیستم روی مدل های مختلف T-72 جای هیچ شک و تردیدی باقی نخواهد گذاشت اما مسئله این است که روی مدل های اورال به اندازه ای که ارتش در نظر داشت، تاثیری ندارد و نباشد بهتر است.

 

تانک T-72M1 TURMS-T با استتار خاکی در سمت چپ و T-72M1 در سمت راست با استتار سبز

 

سیستم مسافت یاب لیزری TPD-2-49 نیز روی تانک های اورال نصب شدند که با قرار دادن یک پوشش روی آنها، از شلیک ناگهانی و همینطور تخریبشان جلوگیری گردد، هرچند نصب این مسافت یاب های لیزری برای ارتش کم هزینه تمام نشد و در قبالش برای نصب آنها مقادیر نسبتا زیادی هزینه را متحمل شدند. با کمال تعجب، تانک های T-72M1 و T-72 اورال تنها تانک هایی بودند که در این بروز رسانی TURMS-T دارای سایت پانارومیک شدند و می توانستند با آن سایت به اطراف اشراف کامل داشته باشند. بر اساس ارتقاء های صورت گرفته روی تمامی 122 تانک T-72، تمامی نسخه هایی که با سایت پانارومیک مجهز شدند، برای ارتش گران تمام شد و سوریه تصمیم گرفت تا تعداد محدودی از این تانک ها را با سایت پانارومیک مجهز سازد. یکی دیگر از ارتقاء های ارزشمندی که روی این تانک ها نصب شد، مجهز شدن T-72 ها با یک مسلسل 12.7 میلیمتری NSV بود. سایت دیدبانی توپچی به علت نصب سامانه ی TURMS-T حذف شد و سیستم کنترل آتش جدید جای آن را گرفت.

 

نکته ای که می تواند برای شما هم جالب باشد این است که به نام گذاری تانک های سوری حرف S جهت این بروزرسانی اضافه شد، مانند اضافه کردن T-79S/ T-72S، T-82S/ T-72AVS و T-92S/ T-72M1S به آخر نام آنها که در کنار نام اصلی شان، نام سوری نیز در سمت چپ ذکر شده است. در این میان حرف S به معنای صاروخ یا موشک می باشد که علت این نام گذاری، دریافت موشک های 9M119 ضد تانک هدایت پذیر مناسب با توپ های این تانک ها می باشد. 1500 شاخه موشک در سال 2005 تحویل ارتش سوریه داده شد. با این اوصاف هنوز هیچ گونه موشکی در سیستم های کنترل آتش TURMS-T دیده نشد و به نظر می رسد که موشک های 9M119 در انبار های ارتش ذخیره شده باشند و علیه مردم از آنها استفاده نشده باشد.

 

     

در تصاویر فوق، سایت های پانارومیک به وضوح قابل تشخیص است، این تانک ها اورال هستند.

 

از این 122 دستگاه تانک مدرنیزه شده با کنترل آتش TURMS-T، قریب به یکصد دستگاه امروزه توسط ارتش مورد استفاده قرار می گیرد. این تانک ها که یکی از مدرن ترین تانک های ارتش سوریه به شمار می رود (در بین تانک های موجود در این کشور) تعدادی از آنها در کازیون نزدیکی دمشق توسط گارد ریاست جمهوری مورد استفاده قرار گرفتند. تعدادی از تانک های T-72M1 مجهز به سایت های پانارومیک، جهت نظارت و همینطور زیرنظر گرفتن فعالیت های شورشیان و تروریست ها در کازیون مورد استفاده قرار گرفتند.

 

برخی از تانک های T-72 مجهز شده با سامانه ی TURMS-T در روز های اولیه جنگ داخلی در نزدیکی های دمشق وظیفه ی سنگین و مهمی را بر دوش داشتند که در این بین تعدادی نیز منهدم و از بین رفتند. البته از این تانک تعدادی در نزدیکی دمشق در سال 2013 دیده شده اند اما وظایفشان نصبت به قبل کمتر شده است. تعدادی از این تانک های مجهز به سامانه ی TURMS-T به خدمت لکشر چهارم ارتش آزاد سوریه در آمدند که دو دستگاه از آنها در بیمارستان ملی جاسم در نزدیکی Nawa نابود شدند.

 

   

در تصاویر فوق، سمت راست تانک T-72 اورال و وسط و سمت چپ نیز تانک های T-72M1 هستند.

 

با وجود قریب به 700 دستگاه انواع مختلف تانک T-72 و  300 دستگاه نسخه ی عملیاتی آنها، شایعاتی مبتنی بر اینکه در چند سال پیش، تا به امروز، سوریه یک تعداد بسیار بزرگ از مدل T-72AV با استتار صحرایی را دریافت کرده است که این شایعه به هیچ عنوان صحیح نمی باشد و هیچ سندیتی ندارد. با وجود تعداد زیادی از تانک های T-55 و همینطور T-62 در سوریه، و اینکه این تانک ها با ضد هوایی های مخصوص برای ایجاد و تهیه آتش پشتیبانی برای آنها علیه دشمن، هیچ گونه دلیلی مبتنی بر استفاده از دسته های تانک های T-72 در این جنگ نیست. با اینکه بودجه ی ارتش سوریه محدود است و توانایی لازم و کافی برای خرید های نظامی ندارد، UR-77 و BM-30 ها می توانند راه کار های مناسب دوره ای برای پشتیبانی باشند.

 

تانک های T-72 در طول اوایل جنگ و همینطور در برخی موارد از این جنگ داخلی، مانند رمه های گوسفند شکار می شدند. این اتفاقات در شهر ها توسط موشک ها و همینطور راکت های پیشرفته ی مورد استفاده مختلفین بیشتر بود. راکت هایی مانند RPG-29 و M79، اما نکته ی جالب این است که در بر خورد های اولیه این تانک از بین نمی رفت و با دو الی سه شلیک به سمت تانک سر انجام موجب نابودی آن می شد که این از مزیت های این تانک محسوب می شود. با وجود این تعاریف، تانک های T-72 در مقایسه با T-55 و T-62 از تعداد انهدام ها و نابودی بیشتری بر خوردار هستند.

 

 

 

از تانک های T-72 در موقعیت هایی استفاده شده است که می توان به راحتی از تانک های T-55 و یا T-62 استفاده کرد، اما به صورت غیر ضروروی از تانک های T-72 استفاده شده است که موجب نابود شدن آنها می شود. سایت های دیدبانی تانک های T-72 اورال بسیار کمیاب شده اند و از آنها دیگر نسخه ای تولید نمی شود. همینطور تانک های T-72M1 با بیشترین تعداد، یکی از پرمصرف ترین نسخه های تانک T-72 در سوریه به شمار می رود و به دنبال آن T-72AV قرار دارد.

نکته ی قابل توجه و همینطور جالب این است که تجربه ی بخش زرهی ارتش سوریه در این جنگ به طرز خارق العاده ای افزایش یافته است، به گونه ای که در امروزه، در هنگام جنگ های داخلی نیز سربازان ارتش در حال تمرینات نظامی هستند و روز به روز بر دانش آنها افزوده می شود، مکانیک ها و تکنیسین های تانک ها نیز می توانند به سرعت تانک های آسیب دیده را تعمیر کنند و دیگر نیازی نیست تا حتما با خودرو های بازیابی به پادگان بر گردند و عملیات تعمیر روی آنها شروع شود، تعمیرکار به سرعت تانک را تعمیر و آماده ی نبرد می کند. این گونه تمرینات موجب می شود تا در میدان جنگ، هم کشته ها کمتر شود و هم اینکه با این وضع کمبود تانک، تانک های کمتری از بین بروند.

 

 

در ضمن قابل ذکر است که تانک های T-72 در اکثر جبهه ها حضور موثر دارد. در جبهه ی دیرالزور، قبلا فقط تانک های T-55 دیده می شد، اما امروزه شاهد استقرار تعداد زیادی T-72 در این جبهه هستیم که توسط ستون 104 گارد ریاست جمهوری ارتش با رسیدن به این منطقه، به سرعت شروع به عملیات در آن ناحیه کردند. بسیاری از تانک های T-72AV که با TURMS-T مجهز شده اند، در جبهه های صحرای شاهین یا Suqur Al-Sahara مستقر شده اند و علیه دولت تروریستی عراق و شام جنگ می کنند. تعداد محدودی از تانک های T-72 در سوریه در اطراف Aleppo هم اکنون مشغول عملیات هستند. این تانک ها توسط لشکر چهارم ارتش عربی و بدون استفاده از BREM-1 ها صورت می گیرد و اغلب عملیات های آنها در همسایگی Al-Layramoun در سال 2013 صورت گرفته است.

 

یک سری از تانک های T-72AV سوری بدون زره کنتاکت 1 و پوشش های طرفین به سمت مناطق عملیاتی حرکت می کرد. این حرکت در واقع یک نوع اعتراض خدمه ی تانک ها به گارد ریاست جمهوری ارتش بود. یکی از این تانک ها به وسیله ی RPG مورد هدف واقع شد که پس از بر خورد راکت با تانک، خدمه بدون هیچ گونه ایستادگی تانک را ترک کردند. تانک های T-72AV را معمولا با بلوک های زرهی کنتاکت 1 اطراف تانک می شناسم، اما سوریه که دریافت این بلوک ها محدود است، تعداد بسیار زیادی از آنها را به وسیله ی یکی از کشور های اتحاد جماهیر شوروی سابق تهیه می کرده که شواهد و همینطور مدارکی موجود است که سوریه امروزه نیز این بلوک ها را وارد می کند.

 

در تصویر فوق، علاوه بر بلوک های زرهی ERA، از گونی های شن نیز جهت ارتقاء حفاظت زرهی تانک استفاده شده است!

 

کلاس های آموزش تکنیسین های تانک، گارد ریاست جمهوری

 

یکی دیگر از گروه هایی که از تانک های t-72 نگهداری می کرد، گروه دولت تروریستی عراق و شام می باشد. این گروه با بزرگترین لشکر زرهی خود که شامل 13 دستگاه تانک T-72 اورال و 6 دستگاه تانک T-72AV می باشند، بر علیه مواضع اسد و همینطور دشمنانشان عملیات های مختلف و متعددی انجام می دهند. 6 دستگاه تانک T-72 اورال و 3 دستگاه تانک T-72AV بعد از پناهندگی گروه لیوا داوود به این گروه اضافه شدند. گروه تروریستی عراق و شام یکی از بزرگ ترین گروه های تروریستی دنیا با اوپراتوری این تعداد تانک می باشد.

 

اخیرا در سوریه یک تعداد تانک T-72 مدرنیزاسیون شده با اضافه کردن گارد های مخصوص و همینطور پوشش طرفین تانک (Side Skirts) و بلوک های متعدد زرهی ERA بر روی نواحی مختلف تانک برای عملیات های مختلفی از جمله بازپس گیری شهر ها آماده شدند. این تانک های مدرنیزه شده در ستون 93 زرهی ارتش در بخش یگان تهاجمی در شمال سوریه مستقر شده اند.

 

 

در سمت راست، تانک T-72 را مشاهده می کنید که طرفین تانک با بلوک های زرهی کنتاکت پوشیده شده اند، در سمت چپ نیز این بلوک هارا پس از بر خورد راکت RPG به تانک مشاهده می کنید.

 

یکی دیگر از گروه های شوروشی و تروریستی درون سوریه، گروه جیش الاسلام است که با خریداری دو دستگاه تانک T-72 غنیمتی از افسران لشکر چهارم زرهی و تسخیر دست کم 6 دستگاه تانک که یکی از آنها T-72M1 است که با سیستم TURMS-T مجهز می شود. گروه جیش الاسلام از تانک های خویش در انقلاب سوریه برای کمک به دیگر گروه های درگیر در جنگ استفاده می کند و تنها گروه تروریستی در این کشور است که از تجهیزات زرهی و توپخانه و همینطور نیر های مکانیزه بهره می برد که تا حدودی توانسته اند به صورت کامل از توانایی هایشان به صورت کامل بهره ببرند. دست کم یک دستگاه T-72AV ارتقاء یافته با زره های اضافه شونده و همینطور Glacis Plate در عقب و جلو تانک توسط گروه جیش الاسلام در سوریه مشاهده شده است.

 

تصویر فوق تانک T-72M1 را با بلوک های زرهی طرفین تانک مشاهده می کنید که چیدمانی متفاوت از چیدمان تانک های گارد ریاست جمهوری دارند

 

 

لیما داوود، همان شخصی است که از گروه جیش الاسلام به دولت ترروریستی عراق و شام پیوست که ادعا می کند در یک نبرد با تانک در کشور سوریه که خودش نیز در آن جا حضور داشته است، توانسته یک دستگاه تانک T-72AV را به وسیله ی تانک T-72 اورال نابود کند. گروه لیوا داوود اصرار بر این دارد که خودش این کار را انجام داده اما با توجه به وجود تعداد زیادی موشک های ضد تانک هدایت پذیر در منطقه ی نبرد تانک ها، به نظر می رسد که تانک های T-72AV سعی داشتند خود را هرچه سریعتر از منطقه ی نبرد خارج کنند، همین امر سبب شد تا هدف گیریشان آسان تر شود.

 

   

 

شاید بار ها اتفاق افتاده که تانکی را دیده باشید و چند لحظه بعد، به علت بر خورد یک راکت RPG یا پرتابه ها، برجکش به سمت هوا پرتاب می شود و به اصطلاح منهدم می شود. این امر در تانک های T-72 امری کاملا عادی است! به علت عدم رعایت حفاظت کافی و مناسب در این تانک در خصوص بخش ذخیره سازی مهمات و همینطور عدم یک سینی جدا کننده ی زرهی (یک سینی که بتواند در مواقع مورد اصابت واقع شدن تانک، انفجار ناشی از انبار را بر روی خدمه کاهش دهد) در قسمت انبار مهمات و همینطور عدم کپسول سازی مهمات و گلوله ها از دلایلی است که موجب این اتفاقات می شوند. خدمه ی تانک T-72 درست در سمت راست بالای مهمات 125 میلیمتری تانک می نشینند و بعد از یک نفوذ راکت یا پرتابه به آن بخش، تانک منفجر می شود و این مهم ترین دلیل مرگ خدمه ی این تانک ها به شما می رود.

 

این تصاویر به وفور در سوریه یافت می شود

 

اغلب تانک های T-72 سوریه، مسلسل های کالیبر 50 (12.7 میلیمتری) یا NSV شان را در طی جنگ های داخلی از دست داده اند. این موضوع به این دلیل است که می بایست برای استفاده از این مسلسل، فرمانده ی تانک باید از جایگاهش خارج شود و چون مسلسل ها به صورت دستی است و هدایت خودکار ندارد، همین سبب شده که تا واقعا در جنگ های کوچه به کوچه یک امر نا کارآمد باشد. به همین دلیل اغلب مسلسل هایشان را برداشته اند و روی وانت های موسوم به تاکتیکال نصب کرده اند. این تاکتیکال ها در هنگام ورود تانک به شهر آنها را در برابر راکت انداز های RPG تا حدودی حفاظت می کنند. این تاکتیک بیشتر در Jobar مورد استفاده ی گارد ریاست جمهوری و دیگر دارنده های تانک های T-72 واقع شده است.

 

     

مسلسل های 12.7 میلیمتری تانک های T-72 که در وظیفه های مختلف به کار گرفته می شوند

 

باید توجه داشت که این موضوع در مورد تمامی تانک های T-72 صدق نمی کند و راه حل هایی برای این موضوع نیز اندیشیده شده است. به همین منظور، روی جایگاه فرمانده ی تانک، دو سپر حفاظتی نصب می شود که از طریق آن فرمانده می تواند با بیرون آمدن از جایگاهش با استفاده از NSV 12.7 میلیمتری شلیک کند. گاهی اوقات نیز این سپر ها با بلوک های کنتاکت 1 پوشیده می شوند که نشان می دهد ارتش سوریه در شهر ها با چه حجم گسترده ای از راکت انداز ها مواجه هستند.

 

پشت سر این فرمانده ی تانک سپر حفاظ مسلسلچی کاملا مشخص است

 

البته در طول جنگ داخلی سوریه، گارد ریاست جمهوری تصمیم گرفت تا برنامه هایی را اجرا کند که در طی آنها، تانک های T-72 را به لحاظ حفاظت زرهی در برابر RPG و همینطور موشک های هدایت شونده ضد تانک، توانایی مقابله شان را افزایش دهد. یکی از این راه کار ها افزودن یک زره قفسه ای اضافه شونده به تانک ها بود که با استفاده از این زره های قفسه ای، می توانستند تا حدودی در برابر راکت های RPG مقاومت کنند. ابتدا تانک های T-72AV به این قفسه های زرهی مجهز شدند که اغلب اوقات این راه کار جهت ترمیم نواحی آسیب دیده ای بود که زره کنتاکت 1 را از دست داده بودند.

 

       

راه کار های ابتکاری جهت ارتقاء حفاظت زرهی تانک، در تصاویر فوق اغلب این ارتقاء ها با زره های قفسه ای صورت گرفته است

 

جنگ داخلی سوریه موجب شد تا ارتش این کشور ابعاد جدید و همینطور گسترده ای را از تونایی هایش شناسایی کند و در ابتدا افتضاح به تمام معنای توانایی هایش را به رخ جهانیان کشید، اما با گذشت مدت زمانی توانست تا حدودی خود را کمی جمع و جور سازد. این سه نوع تانک T-72 ای که تا کنون در سوریه شناسایی شده اند، آپدیت های مختلفی را توسط متخصصین این کشور دریافت کرده اند. این بروزرسانی ها هرچه با استاندارد های بین المللی در تضاد است، اما در چنین مواقعی تا حدودی کارآمد خواهد بود.

 

   

راه کار های ابتکاری جهت ارتقاء حفاظت زرهی تانک با افزودن صفحه های آهنی به نواحی مختلف تانک

 

بروزرسانی بومی تانک های سوری موجب شد تا حداقل در شرایط بحرانی بتواند مقداری در برابر حجمه ی شلیک ها به سمتش به کاهد. در یکی از این ارتقاء ها تعداد زیادی قطعات آهنی روی برجک نصب شده که دو تکه نیز در طرفین تانک برای حفاظت کنار تانک ها اضافه شده است که می تواند مقاومت تانک را کمی افزایش دهد. در یکی دیگر از این ارتقاء ها نیز گونی های شن کنار برجک نصب شده اند که نشان دهنده ی ابتکاری بودن این نوع بروزرسانی را می رساند

دیگر بروزرسانی صورت گرفته روی این تانک ها نصب زره های سراشیبی روی Glacis Plate، برجک، بدنه و همینطور عقب تانک است که با این کار یک حفاظت 360 درجه روی تانک فراهم کرده اند. این نوع پوشش زره را فقط روی تانک های T-72 اورال با سامانه  TURMS-T نصب کرده اند که در نزدیکی Aleppo در هنگام عملیات مشاهده شده است.

 

   

در این مرحله از ارتقاء تانک ،زره های قفسه ای به تانک اضافه شده اند که حفاظت زرهی اش را تا حدودی بالا می برد

 

در انتها باید گفت که جنگ در هیچ کجای دنیا به پایان نمی رسد، جنگ همچنان باقی است و خرابی های جبران ناپذیر مادی و همینطور معنوی را به دنبال دارد. نکته ی مهمی که در جنگ های داخلی سوریه می توان یافت این است که هیچ کدام از طرفین حاضر به کوتاه آمدن نیستند. هر کدام عقیده ای دارند که برای آن می جنگند. طرفداران اسد و مخالفان اسد با هم می جنگند و زمانی این موضوع خاتمه می یابد که یکی از آنها از بین برود و نقطه وسطی نخواهد بود. تانک T-72 نیز گرچه با تمامی نقاط ضعف و بی کارآمدی اش، در این جنگ نشان داد که می تواند مصداق بارز ضرب المثل "کاچی به از هیچی" باشد. البته این تانک در بسیاری از کشور های دنیا به صورت آماده باش و عملیاتی و حتی در خود روسیه نیز بازنشسته نشده است و این نشان می دهد که تا مدت ها قصد بازنشسته شدن ندارد.

 

       

 

 

مطالب مرتبط:

زرهی سوریه در نبرد شهری : بررسی قابلیت ها و تحولات

 

نویسنده و ترجمه: سیاوش سلطان ویس

Military.IR Copyright

تمامی حقوق برای انجمن میلیتاری محفوظ است

 

(مطلب فوق مسلما خالی از اشکال نیست، پس لطف کنید اشکالاتی را که مشاهده می کنید، در همین تاپیک اعلام کنید تا اصلاح شود)

[Haj_Rezvan 11,197]

ضمن تشکر از اقا سیاوش عزیز بابت مقاله پر بارشون.
فک کنم منظور از لیما داوود یا لیوا داوود ذکر شده در مقاله لواء داوود هست که شخص نیست !بلکه یکی از گروه های فعال در ریف جنوبی استان حلب و استان ادلب بود.که تقریباً سه ماه پیش از راه خناضر اثریا خودشون رو رسوندند به رقه و با داعش بیعت کردند.

[siavash75 7,699]

ضمن تشکر از اقا سیاوش عزیز بابت مقاله پر بارشون.
فک کنم منظور از لیما داوود یا لیوا داوود ذکر شده در مقاله لواء داوود هست که شخص نیست !بلکه یکی از گروه های فعال در ریف جنوبی استان حلب و استان ادلب بود.که تقریباً سه ماه پیش از راه خناضر اثریا خودشون رو رسوندند به رقه و با داعش بیعت کردند.

علی جان اصلاح شد، ممنون رفیق

[kereshti 2,856]

برادر دست مریزاد عالی بود !

نظرات بنده در مورد ارتقا ها و کار هایی که با این تانک می شه انجام داد

حالا چه در سوریه چه در کشور های دیگه...

بحث بودجه یا داشتان اون سلاح رو در نظر نمی گیرم .!

اگر هم در جای دیگه این کارها انجام شده بود اشاره کنید ممنونم :)

1برداشتن برجک و سبدش مانندش و تبدیل این تانک به نفربر ... وتجهیز ان به موشک های

تاپ اتک

2 تجهیز به تیر بار ریموت دار اونم به تعداد 2 یا بالاتر ...

مخصوصا در سوریه کابردی خواهد بود

3 نصب تجهیزات شناسایی و کشف که مثال گرمایاب باشن و...

تا مکان موشک انداز ها و تانک ها رو بیابن

4 تانک هایی که برجکشون قابل استفاده نیست رو میشه با تغییر و جاگذاری چند قبضه خمپاره انداز مختلف

به یک طرح ابتکاری تبدیل کرد

که برای مثال دورتر از خط درگیری از نیروهای مهاجم حمایت کنند ..

مثلا مکان هایی چون مزارع و دشت های سوریه مکان های مناسبی برای استفاده از این طرحه

نصب موشک های دوربرد مثل کورنت تاو و5....

که دورتر از فاصله دشمن اقدام به نابودی سنگر های دفاعی و مخصوصا محل های استقرار موشک های ضد زره دشمن بکنه

و بشه پیشروی را انجام داد ...

6 ارتقا به مدلی شبیه به لئوپارد PSOممکنه اصلا؟؟؟

حداقل با بعضی قابلیت هاش!؟

7 ایجاد سیستم مثل تروفی هم از خیالات خوشکل من هست! شما جدی نگیرین! icon_cheesygrin

[siavash75 7,699]

برادر دست مریزاد عالی بود !

نظرات بنده در مورد ارتقا ها و کار هایی که با این تانک می شه انجام داد

حالا چه در سوریه چه در کشور های دیگه...

بحث بودجه یا داشتان اون سلاح رو در نظر نمی گیرم .!

اگر هم در جای دیگه این کارها انجام شده بود اشاره کنید ممنونم :)

1برداشتن برجک و سبدش مانندش و تبدیل این تانک به نفربر ... وتجهیز ان به موشک های

تاپ اتک

2 تجهیز به تیر بار ریموت دار اونم به تعداد 2 یا بالاتر ...

مخصوصا در سوریه کابردی خواهد بود

3 نصب تجهیزات شناسایی و کشف که مثال گرمایاب باشن و...

تا مکان موشک انداز ها و تانک ها رو بیابن

4 تانک هایی که برجکشون قابل استفاده نیست رو میشه با تغییر و جاگذاری چند قبضه خمپاره انداز مختلف

به یک طرح ابتکاری تبدیل کرد

که برای مثال دورتر از خط درگیری از نیروهای مهاجم حمایت کنند ..

مثلا مکان هایی چون مزارع و دشت های سوریه مکان های مناسبی برای استفاده از این طرحه

نصب موشک های دوربرد مثل کورنت تاو و5....

که دورتر از فاصله دشمن اقدام به نابودی سنگر های دفاعی و مخصوصا محل های استقرار موشک های ضد زره دشمن بکنه

و بشه پیشروی را انجام داد ...

6 ارتقا به مدلی شبیه به لئوپارد PSOممکنه اصلا؟؟؟

حداقل با بعضی قابلیت هاش!؟

7 ایجاد سیستم مثل تروفی هم از خیالات خوشکل من هست! شما جدی نگیرین! icon_cheesygrin

خیلی ممنون رفیق، اینها رو قبلا روسیه فکرش رو کرده و با ساخت ترمیناتور BMPT این فکر رو عملی کرده! اما فقط این کافی نیست، اینها خودرو های پشتیبانی هستند که تانک هارو پوشش میدن در جنگ های شهری.

[MR9 113,730]

با سلام خدمت سیاوش عزیز

 

ضمن تشکر

 

1-احیانا" آمار موثقی از تعداد تی-72 های سوری و تلفات ( شامل انهدام یا به غنیمت گرفته شدن توسط شورشیان ) وجود دارد ؟؟

 

2- تانکهای گارد ریاست جمهوری سوری، با علائم خاصی از سایر تانکها ، شناخته می شوند ؟؟

[siavash75 7,699]

با سلام خدمت سیاوش عزیز

 

ضمن تشکر

 

1-احیانا" آمار موثقی از تعداد تی-72 های سوری و تلفات ( شامل انهدام یا به غنیمت گرفته شدن توسط شورشیان ) وجود دارد ؟؟

 

2- تانکهای گارد ریاست جمهوری سوری، با علائم خاصی از سایر تانکها ، شناخته می شوند ؟؟

استاد عزیز تا اونجا که من میدونم در منابع کمتر از 1500 تا ذکر کردن تعداد رو اما من فکر می کنم زیر 800 تا باشه!

تانک های گارد ریاست جمهوری معمولا یا با پرچم روی میله مخصوص و یا با نقاشی اش روی برجک شناخته میشن. تانک های مخالفین هم همینطور

[oldmagina 9,234]

 با استفاده از دوربین ها و فیلمبرداری از آنها، می توان دریافت که این تانک ها با اولین بر خورد راکت های RPG به سرعت برجکشان به سمت هوا پرتاب می شود و فاجعه ی تاسف باری برای خدمه تانک به وجود می آید. بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین پریدن برجک! و همینطور بیشترین انهدام های تانک T-72 در کشور سوریه و در خلال جنگ داخلی این کشور رخ داده است.

سلام

ممنون و خسته نباشید . مقاله جالبی بود .

دو سوال در مورد این قسمتی که  نقل کردم ، دارم.

1 - منظورتان از آرپی جی کدام نوع آن است ؟

2 - مگر تی 72 های عراق در جنگ تحمیلی با اینها فرقی داشتند که ما در مورد آنها کار زیادی نمی توانستیم انجام دهیم ؟ آیا آنها هم مثل سوریه اینطوری که شما می فرمائید بیشترین پرتاب برجک را داشتند ؟

[elo 7,700]

با سلام

سیاوش جان برجک پرانی رو قبول دارم منتها نه با آر پی جی(بویژه هفت)

یا دسته کم اطلاعات من جواب نمیده چون  تا جایی که من میدونم آرپی جی توان نفوذ در زره تی 72 رو نداره همون نسل اولیهای بدون بلاکهای انفجاری هم آرپی جی نمیتونست توشون نفوذ کنه  چه برسه به امروزی ترهاش

این برجک پراکنی ها یا کار  کورنت هایه که مسلحین کامیون کامیون از انبارهای ارتش سوریه غنیمت بردن یا کار تاوهایی که مثه نقل و نبات  عربستان ریخته تو دومنشون

بعید میدونم کار آر پی جی باشه (دسته کم ورشن هفتش) مابقی ورشنها هم اندازه کورنت و تاو موثر و کاربردی نبودن و استفاده نشدن

[siavash75 7,699]

دوستان همونطور که میدونید RPG یعنی  Rocket-propelled grenade و این به معنای فقط RPG-7 نیست، اینها راکت انداز های هستند که در سوریه فقط توسط مخالفین مورد استفاده قرار می گیرند:

RPG-7

RPG-22

RPG-26

RPG-29

RPG-75

M72 Law

M79 Osa

RBR-120 mm M90

[aminor 55,126]

با ارپی چی 7 موارد محدودی رو به شخصه دیدم تی72 برجکش بپره بهتره بگم تانک اتیش بگیره . اتفاقا شاید نزدیک ده بیست کلیپ رو دیدم که ار پی چی رو دفع کرده. چیزی که اصلا عجیب نیست .تی 72برای همین ساخته شده. شاهکار هم نکرده

[TALASH 8,964]

بسیار عالی سیاوش عزیز

 

تاپیک فوق العاده و بهتره بگم واقعا ناب و تکی بود

 

بسی لذت بردم از خوندش امیدوارم  به همین شکل فعالیتتون ادامه داشته باشه

 

 

:rose: :rose: :rose: :rose:

 

در مورد تعداد تی 72 های سوری واقعا جا خوردم 700 تا واقعا نصف اون مقداری هست که فکر میکردیم

 

نکته ای که باید گفته بشه اینه که بیشتر این تانک ها در هنگام سکون مورد اصابت قرار میگرفتن حالا یا در پایگاه ها یا در نبردهای شهری

 

کمتر دیده میشد تانکی متحرک باشه و مورد اصابت قرار بگیره و حتی گاها دیده میشد در هنگام حرکت مورد اصابت آرپیجی قرار میگره ولی تانک چیزیش نمیشه و به حرکت ادامه میده

 

حتی در کلیپی یه تی 72 شاید مورد اصابت تا 5 تا آرپی جی هم قرار گرفت زمانی در میان اوارها و کوچه های تنگ گیر افتاده بود ولی درنهایت از اون مهلکه خارج شد و ظاهرا مشکلی براش پیش نیومد

 

مورد هم داشتیم توی جوبر راکت آرپی جی 7 به زیر پیشونی تانک همون جایی که تیغه های کندن سنگر قرار داره اصابت کرد و چون اون قسمت زره کافی نداشت راننده به شهادت رسید ولی خوب ریکاوری ها تانک رو کشیدن عقب  و نذاشتن دست دشمن بیفته هرچند فرمانده و توپچی با شهید شدن راننده فرار کردن که کار عاقلانه ای هم بود

 

کلا نبرد زرهی سوریه یه نبرد شهری به تمام معنا بود نبردی که تانک های قدرتمند دنیا هم در این نبردها کاراییشون رو به شدت از دست میدن.

 

چیزی که در این نبردها من بیش از همه مشاهده کردم علاوه بر دلسوز نبودن خدمه و هردمبیلی ها ، سخت جون بودن این تانک در مقابل حوادث محیطی بود ، روح روسی این تانک گویا در این مورد بکارش اومده بود بارها دیده میشد مجراهای هوا و رادیاتور پر از خاک و آجر و سنگ هست ولی این تانک به نبرد ادامه میداد و یا تعداد شلیک ها که در هر هجمه میدیدم هر تانک شاید بیشتر از ده گلوله شلیک میکنه و موارد دیگر....

 

 

نکته ای که در مورد این تاپیک برام سوال برانگیز هست اینه واقعا آمریکایی ها بلوک های انفجاری رو برای تانک های سوری نصب کردن؟ یخورده غیر معمول بنظر نمیرسه؟ یعنی هیچکس نبوده که  دشمنتو بیاری برات نصب کنه؟؟؟!!!

[siavash75 7,699]

بسیار عالی سیاوش عزیز

 

تاپیک فوق العاده و بهتره بگم واقعا ناب و تکی بود

 

بسی لذت بردم از خوندش امیدوارم  به همین شکل فعالیتتون ادامه داشته باشه

 

:rose: :rose: :rose: :rose:

 

نکته ای که در مورد این تاپیک برام سوال برانگیز هست اینه واقعا آمریکایی ها بلوک های انفجاری رو برای تانک های سوری نصب کردن؟ یخورده غیر معمول بنظر نمیرسه؟ یعنی هیچکس نبوده که  دشمنتو بیاری برات نصب کنه؟؟؟!!!

ممنونم امین عزیز! شما همیشه منو مورد لطف قرار میدین!

بله، یه تعدادی رو پیمانکارای آمریکایی براشون نصب کرده، بعدش مگه اون موقع به جز جریان جنگ با اسرائیل، آمریکا به دلیل دیگه ای با سوریه روابط نداشته؟

[TALASH 8,964]

 

بله، یه تعدادی رو پیمانکارای آمریکایی براشون نصب کرده، بعدش مگه اون موقع به جز جریان جنگ با اسرائیل، آمریکا به دلیل دیگه ای با سوریه روابط نداشته؟

 

 

والا نمیدونم ولی روابط سوریه و آمریکا هم هیچ وقت چنگی به دل نمیزد بخصوص که سوریه یکی از کشورهایی بود که حزب الله بزرگترین دشمن نورچشمی امریکا رو حمایت میکرد و در واقع حیات حزب الله  وابسته به این کشور بود.

 

بهرحال در دنیای امروزی هرچیزی ممکنه و البته اینکار آنچنان تاثیری هم در قدرت سوریه نداشته ممکنه آمریکایی ها برای نزدیک شدن به سوریه اینکارو انجام داده باشن و یا هر دلیل دیگه ای

 

بهرحال ممنون

[AdmiralErfan 1,113]

بسیار تشکر میکنم

سیاوش عزیز مطلب کامل

بی نقص و علمی مفیدی بود