نبرد مرج الصفر

[Moltke 1,442]

نبرد مرج الصفر

 

 

 

بخشی از جنگ مملوک – ایلخانی

زمان وقوع : 22 – 20  آوریل 1303 میلادی

مکان وقوع : غباغب ، 25 مایلی جنوب دمشق

نتیجه : پیروزی قاطع ممالیک ، پایان یورش های مغولان به سوریه

 

 

 

طرف های درگیر :

 

سلطنت مملوک

 

ایلخانان  

پادشاهی ارمنی کیلیکیه

 

 

 

 

فرماندهان و رهبران

 

 

ممالیک :

سیف الدین سالار

بیبرس دوم

الناصر محمد

ابن تیمیه

 

ایلخانان و ارمنی ها :

قتلغ شاه

مولای

هتوم دوم

 

 

 

واحدهای درگیر :

 

ممالیک : نامعلوم

ایلخانان : سواره نظام مغول ، کمانداران و شهسواران ارمنی

 

 

 

تلفات و خسارات :

 

ممالیک : سنگین

ایلخانان : سنگین

 

 

 

نبرد مرج الصفر که با نام نبرد شقحب نیز شناخته می شود در فاصله روزهای 20 تا 22 آوریل 1303 میلادی میان سپاهیان سلطنت مملوک  از یک سو و ایلخانان مغول و متحدان ارمنیشان از سوی دیگر درگرفت . دشت های اطراف شهر کسوه در جنوب دمشق به میدان صف آرایی دو طرف تبدیل شد . نبرد به شکست فاجعه بار ایلخانان منجر شد و به حملات غازان خان ، پادشاه ایلخانی به سوریه خاتمه داد .

 

 

 

 

 

قلمرو ممالیک در 1279 میلادی 

 

 

 

درگیری های پیشین

 

در پی زنجیره ای از پیروزی های مغولان که با فتح خوارزم در سال 1218 شروع شد مغولان به سرعت بر ایران و قلمرو سلطنت سلجوقی روم در آسیای صغیر سروری یافتند . سپاهیان مغول با همراهی نیروهایی از پادشاهی های مطیع شده  ارمنی کیلیکیه  و گرجستان در سال 1258 بغداد را غارت کردند و در سال 1260 حلب و دمشق نیز به سرنوشت مشابهی دچار شدند . در همان سال نخستین شکست بزرگ مغولان در نبرد عین جالوت به وقوع پیوست و مغولان با رها کردن دمشق و حلب به آن سوی فرات پس نشستند .

چهل سال بعد  ، غازان خان ، ایلخان جدید ایران یورشی دوباره به سوریه آغاز کرد و در سال 1299 موفق به تصرف حلب شد . با شکست نیروهای مملوک در نبرد وادی الخزندر  دمشق نیز به سرعت به تصرف قوای غازان درآمد . پس از ارسال طلایه های کوچکی به جنوب که تا نزدیکی غزه هم رسیدند ، قوای غازان از سوریه عقب نشینی کرد .

 

 

 

یورش های مغولان در سوریه ، 1299 تا 1303

 

 

 

گرویدن غازان به اسلام

 

 

وقایع پیش از نبرد

 

در سال 1303 ، غازان سردارش قتلغ شاه را با سپاهی مامور تصرف سوریه کرد . ساکنان و مردم شهرهای حلب و حماه به دمشق گریختند . در این حین شاهزاده بیبرس دوم در دمشق  سکونت داشت  و با فرستادن پیامی به الناصر محمد ، سلطان  مملوک از او خواست برای جنگ با مغولان از مصر حرکت کند . در حالی که مغولان در حال حمله به حماه بودند نیروهای مملوک به سوریه رسیدند . مغولان در 19 آوریل برای جنگ با سپاهیان سلطان به دمشق رسیدند . نیروهای مملوک در دشت مرج الصفر اردو زدند تا روز بعد همان جا با مغولان رو در رو شوند .

 

 

 

زره سواره نظام سنگین ممالیک

 

 

نبرد

 

نبرد در روز دوم رمضان 702 هجری ( 20 آوریل 1303 میلادی ) آغاز شد .نیروهای قتلغ شاه در کنار رودخانه واقع در محل موضع گرفتند . جناح چپ 10 هزار نفره قتلغ شاه به جناح راست ممالیک حمله برد و تلفات سنگینی بر آنان وارد آورد . مرکز سپاه و جناح راست نیروهای مملوک تحت فرمان امیر سالار و بیبرس به همراه نیروهای نامنظم بیابانگرد بدوی  در پاسخ وارد عمل شدند . با این حال مغولان فشار خود بر جناح راست ممالیک را ادامه دادند و برخی از نیروهای مملوک نبرد را از دست رفته پنداشتند . با این حال جناح چپ سپاه مملوک به مقاومت ادامه داد .

قتلغ شاه برای نظاره پیروزی سپاهش روی یکی از تپه های نزدیک مستقر شد و در حالی که در حال فرمان دادن بود مصریان تپه را محاصره کردند ، امری که به تلفات سنگین مغولان در پای تپه منجر شد .

صبح روز بعد نیروهای مملوک عامدانه صفوف خود را گشودند تا مغولان را به فرار و گذشتن از رودخانه ترغیب کنند . در همین زمان نیروهای کمکی مملوک هم از راه رسیدند و نیروهای مغول را که در کناره رودخانه برای نوشیدن آب ایستاده بودند مورد حمله قرار دادند . درگیری تا ظهر ادامه یافت و روز بعد پیروزی ممالیک مسجل شد .

 

 

نتیجه

 

طبق گفته مورخ قرون وسطایی مصری ، المقریزی ، رسیدن قتلغ شاه به غازان خان در کشوف و دادن خبر شکست مغولان ، غازان را به چنان خشمی دچار کرد که در اثر آن خون دماغ شد .

پیام های پیروزی به مصر و دمشق ارسال شد و سلطان الناصر محمد وارد دمشق گردید . نیروهای مملوک به تعقیب مغولان تا اطراف قریتین در حوالی حمص ادامه دادند . سلطان با بازگشت به مصر از راه دروازه پیروزی ( باب النصر ) وارد قاهره شد و اسرای مغول را که به زنجیر بسته بودند در معرض تماشای مردم نهاد . نوازندگان و رقاصان از همه جای مصر برای جشن گرفتن پیروزی فراخوانده شدند . شهرها و قلعه ها آذین بسته شدند و شادمانی و جشن چندین روز ادامه یافت .

 

 

 

سکه از دوران الناصر محمد 

 

 

 

منبع : http://en.wikipedia....l-Saffar_(1303)

[amirarsalankhan 15,443]

با تشكر

 

اين "ابن تيميه" كه در فرماندهان مماليك بهش اشاره كردين همون ابن تيميه معروفه؟

[Moltke 1,442]

با تشكر
 
اين "ابن تيميه" كه در فرماندهان مماليك بهش اشاره كردين همون ابن تيميه معروفه؟

بله...ابن تیمیه در جنگ ممالیک با مغولان از لحاظ تبلیغاتی و تهییج روحیه سربازان ممالیک نقش اساسی داشت .

[blender 1,086]

بله...ابن تیمیه در جنگ ممالیک با مغولان از لحاظ تبلیغاتی و تهییج روحیه سربازان ممالیک نقش اساسی داشت .

 

خیلی از دردسرهای فعلی ما سر همین جنگه !

[Srbazazry 353]

خیلی از دردسرهای فعلی ما سر همین جنگه !

چه مشکلاتی؟؟؟؟؟؟؟

[blender 1,086]

چه مشکلاتی؟؟؟؟؟؟؟

از جناب رایش مارشال بپرس ، می بینی چی می گی ...
مختصرش می شه که سلفیون/تکفیریون پیرو افکار ابن تیمه این جنگ و جریانات  ما بین فاطمیون و صلاح الدین ایوبی رو به عنوان الگوشون در نظر می گیرند که خلاصه ش می شه :

1- باید مثل صلاح الدین ایوبی رفتار کنند ( یعنی اولی شیعیان رو بکشند بعد بروند سراغ آزادسازی قدس )

2- باید پیرو افکار ابن تیمه باشند تا بر دشمنان اسلام پیروز بشوند ( همین شکست مغولان !! )

 

ابن تیمه هم یکی از دشمنان اصلی شیعیان بود که عین آب خوردن همه رو تکفیر می کرد حتی علمای سنی !!

 

http://www.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AA%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%87

 

http://www.wikifeqh.ir/%D8%B9%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AA%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%87

 

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AA%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%87

ویرایش شده در بهمن 93 توسط blender