" دیزل های لیزری " مروری کوتاه بر عملکرد فانتوم های سری دی IRIAF

[MR9 115,257]

 

 

 

با احترام بی پایان به روح بلند شهدای نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس 

 

و 

 

همچنین خلبانان گمنام ، ولی سرافراز گردان های 81 ، 82 و 83 نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران 

 

( رهگیرهای افسانه ای تامکت )  :winking: 

 

 

 

"دیزل های لیزری "

 

 

 

 

 

 

 

بدون شک ، جنگنده / بمب افکن F-4 ، یکی از شاهکارهای خلقت صنعت هوانوردی نظامی بشمار می رود . برای کسانی که از عالم هوانوردی سررشته ای ندارند ، F-4 ، کلمه ای غریب است  ، اما فانتوم را همه می شناسند . شهرت و محبوبیت این واژه ، به حدی است که در گفتگوهای عامیانه و کوچه بازاری ، نیز جایی برای خود ، دست و پا نموده است . 

نقش F-4، در وارد نمودن بسیاری از ارتش های دنیا و بخصوص نیروی هوایی این ارتشها ، به عصر جنگ افزار مدرن هوایی بر هیچ کس پوشیده نیست . فانتوم نخستین جنگنده ای بود که بدون دریافت هیچ گونه کمک از رادارهای زمینی ، توانایی  شناسایی و نابود نمودن پرنده های دشمن را داشت و این تازه نیمی از راه  است . 

F-4 ، یک بمب افکن تاکتیکی فوق العاده بشمار می رود که  ابهت و عظمت آن را تا هنگامی که تا بن دندان ، به طیف وسیعی از مهمات مسلح است با هیبتی شبیه به بمب افکن راهبردی B-52 مقایسه می کنند . 

 

 

 

"صدای غرش مهیب پیشرانه های پرقدرت J-79 فانتوم "، به وجد آورنده دل دوستان و لرزاننده دل دشمنان است .  جدا از تمامی این توصیف ها ، F-4 جنگنده ای بسیار زیباست ، این زیبایی ، هنگامی که فانتوم پرو بال باز نموده و به آسمان می رود ، صد چندان می شود . کمتر کسی است که حساب کار دستش باشد ، فانتوم را در آسمان ببیند و تحت تاثیر ترکیب این جنگنده زیبا قرار نگیرد . 

طراحی این پرنده زیبا ، آنچنان براساس استانداردهای مورد نیاز صورت گرفته بود که تقریباً تمامی نقش هایی که یک هواپیما می تواند آن را اجرا نماید ، را می توان در وجود آن مشاهده نمود :

 

جنگنده-رهگیر ، بمب افکن ، پرنده شناسایی ، هواپیمای ویژه نمایش های هوایی ، پرنده بستر آزمایش و ..... !

 

توانایی های نسخه اصلی این پرنده دوست داشتنی چنان بود که پس از آنکه عملکردهای بالای آن به طراحانش به اثبات رسید ، آنها بدین فکر افتادند که نسخه عکسبرداری و شناسایی فانتوم را ساخته که بدین ترتیب ، یک پرنده شناسایی با عملکردی فوق العاده ، باشناسه RF-4 متولد گردید و صد البته ، به اندازه خود F-4 ، تاریخ ساز شد . 

 

با این وصف ، این نوشتار  ، نه در مورد گردان همیشه جاودان یازدهم شناسایی تاکتیکی ، بلکه بررسی  و نوشتاری است کوتاه ، در مورد گونه  D این پرنده در نیروی هوایی ایران ، به همراه خاطرات جذاب  یکی از خلبانان شجاع آن ، یعنی ، امیر سرتیپ دوم ، علیرضا نمکی  .

 

پایان بخش نخست 

 

پی نوشت : 

 

1- این نوشتار ، در صورت استقبال دوستان ادامه خواهد یافت .

2- منابع مورد استفاده در انتها ، تقدیم خواهد شد . 

3- هر گونه برداشت ، تنها با ذکر منبع ، MILITARY.IR ، مجاز خواهد بود .

4- این نوشتار به دو دوست بسیار عزیز ، جناب Sorena_Noshad و جناب TRSsquadron  تقدیم و بابت تاخیر حاصله ، عذر خواهی می شود. 

5- البته ذکر این نکته جالب خواهد بود که بنده همچنان ، پایبند  صدیق آرمان های گربه افسانه ای نیروی هوایی ( F-14) خواهم بود . :winking: 

 

 

 

این مجموعه با صرف زمان ، از منابع گوناگون ، گرد آوری شده است ،

بنابراین ، هر گونه برداشت با ذکر منبع (MILITARY.IR) خواهد بود . 

در غیر اینصورت ، برداشت کننده  ، عرفاً و شرعاً ، مسئول خواهد بود .

 

:rose: گرد آورنده: MR9   :rose: 

[torero 148]

آقا یه جا نوشتی تامکت :)................ خوبه س. من هرچی شنیدم از f-14 بود

[MR9 115,257]

آقا یه جا نوشتی تامکت :)................ خوبه س. من هرچی شنیدم از f-14 بود

 

با سلام 

 

بله ، تاپیک مربوط به فانتوم سری D هست ، ولی البته ذکر این نکته جالب خواهد بود که بنده همچنان ، پایبند  صدیق آرمان های گربه افسانه ای نیروی هوایی ( F-14) خواهم بود .  :winking: 

[hamedof 5,183]

ببخشید انقدر رک میگم ولی دقیقا این پست اول شبیه پست های + جمع کنی بود ! متن هیچ گونه اطلاعات خاص به مخاطب اضافه نمی کنه و یک نوشتار ادبی است تا تاپیک ... .

 

البته با توجه به شناختی که از شما دارم می دونم که متن خوبی خواهد بود ولی این شکل نوشتن کمی دلسرد کنندست ... .

 

اینم رک و پوست کنده بگم اگه متن تخصصی باشه شاید + زیادی بگیره ولی کسی میخونه و به قول خودتون استقبال میکنه کلا زیر 10 نفره ...

[MR9 115,257]

ببخشید انقدر رک میگم ولی دقیقا این پست اول شبیه پست های + جمع کنی بود ! متن هیچ گونه اطلاعات خاص به مخاطب اضافه نمی کنه و یک نوشتار ادبی است تا تاپیک ... .

 

البته با توجه به شناختی که از شما دارم می دونم که متن خوبی خواهد بود ولی این شکل نوشتن کمی دلسرد کنندست ... .

 

اینم رک و پوست کنده بگم اگه متن تخصصی باشه شاید + زیادی بگیره ولی کسی میخونه و به قول خودتون استقبال میکنه کلا زیر 10 نفره ...

 

با سلام 

 

1- البته شخصاً علاقه زیادی دارم تا دوستان ، مطالب بنده را نقد کنند ، نواقص را بفرمایند ، چون این شکل نقدهای صحیح ، بیشتر موجب خواهد شد تا پروژه بزرگتر بنده ، حرفه ای تر از آید . مطالعه فیدبک  حاصله از مطالعه  و نظرات دوستان ، بیشتر موجب خواهد شد تا کار نهایی ، زیباتر از آب درآید . 

 

2- تجربه بسیار مفید حاصله از نوشتار " نبرد هوا- زمینی " باعث شد تا نوع نگاه دوستان ، بخوبی تجزیه و تحلیل شود .

 

3- پست نخست ، به مانند هر پروژه تحقیقاتی ( البته  در فضای مجازی ) صرفاً برای آماده کردن ذهن دوستان برای مطالب بعدی بود . هر چند در پست نخست عرض کردم ( بلکه بررسی  و نوشتاری است کوتاه ، در مورد گونه  D این پرنده در نیروی هوایی ایران ، به همراه خاطرات جذاب  یکی از خلبانان شجاع آن ، یعنی ، امیر سرتیپ دوم ، علیرضا نمکی ) و اینکه کار مطالعاتی ، حتی  بر روی بیلان یک گونه از پرنده های نیروی هوایی (F-4D) ، حداقل در حال حاضر از عهده من خارج هست تا منابع بیشتری را جمع آوری کنم .

[MR9 115,257]

با سلام خدمت دوستان 

 

ورود شبح سری D :

 

مرگ نابهنگام "کندی" و آغاز حکومت "لیندون­ جانسون" سرآغاز بهبود روابط ایران و ایالات متحده آمریکا  در تمام زمینه ها ، بخصوص در حوزه مبادلات تجاری  بشمار می رفت . پهلوی دوم  در دوران حکومت "جانسون" دو بار در سال­های 43 و 47 به طور رسمی از ایالات­ متحده آمریکا بازدید نمود و مورد استقبال قرار گرفت. اما به رغم گرمی روابط  مابین "محمدرضا " و "پرزیدنت ­جانسون" ، دو کشور ، بر سر خرید جنگ افزار ، اختلاف نظرهایی زیادی داشتند، چرا که  علاقه  وی برای خرید تسلیحات مدرن ،  تقریباً پایان­  ناپذیر محاسبه شده بود .

 

 

به همین دلیل ، نیّات وی در کنگره  ایالات متحده بسیار مورد تردید قرار گرفت و تقریباً مخالفتهای گسترده ای برای فروش تسلیحات بیشتر به ایران ، وجود داشت . با این حال ، در تابستان 1345 ، پهلوی ، به دوست قدیمی خود "روزولت" متوسل شد و در مذاکرات سه ساعته با او از روش آمریکایی­ها در بی­ توجهی به خواسته­ هایش گله کرد و گفت: از این ­که مانند بچه ­های مدرسه با او رفتار می­شود، خسته شده است. "

 

 

سرانجام پس از مذاکرات طولانی و به رغم مخالفت­های چند تن از سناتورها که در راس آنها "ویلیام­ فولبرایت" رییس کمیته خارجی سنای آمریکا قرار داشت، دولت "جانسون" با فروش دو اسکادران هواپیمای "اف ـ 4" و جنگ ­افزارهای دیگر تحت شرایطی موافقت کرد. 

 

 

در نتیجه این موافقت ، قرارداد تحویل نخستین سری 32 فروندی ، از جنگنده- بمب افکن های F-4D در یک بازه زمانی دو ساله، یعنی تا سال 1968 میلادی ،  (1349-1347) با موافقت کنگره  ، میان دولت ایران و شرکت سازنده آن ( مک دانل داگلاس ) منعقد گردید  .  این خبر ، یعنی دریافت فانتوم ها توسط ایران برای نخستین بار در آبان سال 1346 و در  روزنامه های کشور منتشر شد و نخستین دسته 16 فروندی از گونه D در 27 شهریورماه  1347 ، بلافاصله بخدمت IIAF  در آمدند . 

 

 

پس از آنکه نخستین سری فانتوم ها وارد خاک ایران گردید ، بلافاصله سازماندهی  آنها در پایگاه های مختلف شکاری آغاز گردید و براساس مقررات موجود ، فانتوم های مدل D با شماره سریال های مشخصی به ثبت رسیدند .

 

 

 

 

براساس مندرجات کتاب " تاریخ نبردهای هوایی " جلد نخست و طبق سند شماره 52-108-02-1401 معاونت طرح و برنامه نیروی هوایی  ، از 32 فروند فانتوم D خریداری شده ، 5 فروند تا آغاز درگیری ها با عراق در شهریور 1359 ، بدلایل مختلف ، از لیست موجودی نیروی هوایی ارتش حذف شدند . 

 

این سقوط ها ، به شرح ذیل ، به ثبت رسیده است : 

 

نخستین شبح سری D  به هدایت سروان خلبان نیکفرجام و به کمک خلبانی محسن چینی ساز ، به سریال 603-3 ، در 25 سپتامبر 1969 ، بعلت نقص در سیستم هیدرولیک ،دچار سانحه شد و دو خلبان فانتوم فوق الذکر در حوالی منطقه ای موسوم به گچسار -رازان ساقط گردید . سه روز بعد ، یعنی در 28 سپتامبر 1969 ، دومین فانتوم به رجیستر 773-3 ، به دلیل ناشناخته ( احتمالاً  چرخش سریع بسوی زمین ) ساقط گردید . سومین سقوط گونه D ، در تاریخی نامشخص ، به خلبانی ستوان مسعود امیری بوقوع پیوست . چهارمین سانحه فانتوم D نیروی هوایی نیز در 9 فوریه 1971  حادث شد که درجریان آن ،  فانتوم فوق به هدایت یک خلبان ناشناس و کمک خلبانی ستوان محمد ضرابی از مبداء پایگاه هفتم تاکتیکی و در زمان اجرای مانور در ارتفاع پایین ، در نزدیکی دهکده ای به اسم کبودرآهنگ ، در نزدیکی پایگاه  شهید نوژه ( شاهرخی سابق )  مجبور به خروج اضطراری شدند . ظاهراً پنجمین هواپیما نیز در همان روز ساقط شد که اطلاعاتی در این زمینه وجود ندارد . 

 

 

 

 

اما علیرغم این حوادث ، گونه D  فانتوم ، تا سال 1359 ، در قالب گردان های 306 و 308 شکاری ، جمعی تیپ 32 شکاری مستقر در پایگاه سوم تاکتیکی ، سازماندهی شدند .  براساس برنامه توسعه IIAF ، تا سال 1358 ، تمامی F-4D های موجود ، با نصب تجهیزات پیشرفته نظیر علامت گذارهای لیزری AVQ-9 ZOT BOX (برای حمل و پرتاب  مهمات لیزری GBU-10) ، سامانه های هشدار دهنده  و آشیانه یاب راداری ، مهمات خوشه ای BL-755 و در نهایت غلاف جنگ الکترونیک ALQ-71/87 ( نزدیک به 80 فروند از گونه D وE به این تجهیزات و سامانه ها مجهز شده بودند )  ، توانایی تهاجمی فوق العاده ای را پیدا نمودند . 

 

 

مهمات هدایت لیزری GBU-10

 

 

 

غلاف AN/ALQ-87

 

 

 

غلاف AN/ALQ-71 ( موزه نیروی هوایی ایالات متحده ) 

 

در یک نگاه اجمالی ، تا قبل از حمله عراق به ایران ، فانتوم های سری D باقی مانده در پایگاه های ذیل ، مشغول اجرای ماموریت های محوله بودند :

 

پایگاه سوم تاکتیکی IIAF :

 

اسکادران ترکیبی 32 ، شامل دو گونه F-4E/D

 

پایگاه ششم تاکتیکی IIAF:

 

اسکادران ترکیبی 62 ، شامل دو گونه F-4E/D

 

اسکادران 101 تاکتیکی ( چابهار) که بطور خاص ، کاربر گونه D فانتوم بشمار می رفت . 

 

براساس اطلاعات منتشر شده ، گونه D  فانتوم  ، حداقل چند تجربه رزمی خارجی را در سالهای قبل از انقلاب اسلامی تجربه نمود . در سال 1970 میلادی ، IIAF ، حداقل 8 فروند از F-4D های خود را در قالب فرماندهی سازمان ملل ، برای اجرای ماموریتهای صلح بانی ، به قبرس اعزام نمود و این پرنده ها ، چند عملیات پشتیبانی نزدیک زمینی را برعلیه ارتش یونان ، به ثبت رساندند .  دومین تجربه رزمی گونه D ، در تابستان 1976 ، رخ داد و این پرنده به همراه تعداد قابل توجهی از جنگنده های سبک F-5 E/F ، پروازهای پشتیبانی متعددی را برای کمک به شاه افغانستان ، اجرا نمودند و در نهایت ، 8 فروند از این پرنده های افسانه ای ، بطور مستقیم ، ماموریت بمباران مواضع شورشیان ظفار را بر عهده گرفتند . 

 

 

ادامه دارد .............................................

 

 

این مجموعه با صرف زمان ، از منابع گوناگون ، گرد آوری شده است ،

بنابراین ، هر گونه برداشت با ذکر منبع (MILITARY.IR) خواهد بود . 

در غیر اینصورت ، برداشت کننده  ، عرفاً و شرعاً ، مسئول خواهد بود .

 

:rose: گرد آورنده: MR9    :rose: 

[shola 413]

نحوه و چرایی تحویل فانتوم ها یه مقدار طولانی تر و پیچیده تر میباشد، نمونه پیشنهادی به ایران نمونه C بود که با پیشنهاد فرانسه مبتنی بر تجهز ناوگان هوایی ایران به میراژ III در طول تنها 32 ماه واشنگتن به واگذاری یه گردان 12 فروندی از فانتوم های D راضی شد این در حالی بود که  شاه سابق علاقمند به اختیار دو گردان 16 فروندی از فانتوم ها بود (بحث قیمت پایه ای نیز در اینجا مطرح بود و ...) . در نهایت ایالات متحده به تحویل دو گردان فانتوم D (مجموعن 32 فروند) موافقت کرد و این مهم را در جریان پرونده بازیگر صلح I عملی کرد و موارد دیگر ...

[Arash 7,048]

با تشکر از گرداورنده مقاله ( فانتوم فقط فانتوم E اون هم از نوع شناسایی اش هرکی هم حرفی داره بیاد جلو  bring_it_on  :waitung:  :24:  ، نبود ؟  icon_cheesygrin  icon_cheesygrin  icon_cheesygrin  )

 

این مقاله ها آدم رو اذیت میکنه ، مترسی چیزی بگب که نویسنده برای گفتن اش در بعد برنامه داشته باشه

بنابر این مجبور میشی کمی دست به عصا راه بری

 

خرید فانتوم ها از آمریکا بعد از مسخره بازی های آمریکا و ندادن  و نفروختنشون به ما  به خاطر یه کاتالیزور هم بود و اون خرید میراژ توسط ایران به جای فانتوم بود

 

در مورد حاضر بودن در جنگ هم فانتوم های سری D ما که در جنگ ظفار حضور فعال داشتند و اولین شلیک موشک دوش پرتاب به جنگنده های ما هم در این جنگ بود که توسط خلبان دیفیت میشه

 

 

 

سرگرد نوذران به خاطر می آورد:

"در روز 5 ژوئن 1974 دو فروند فانتوم از فرودگاه توماریت به پرواز درآمدند. شرایط هوا داغ، خشک و پرگرد و غبار بود اما خبر خوب این بود که ما یک مأموریت بیشتر در آنجا نداشتیم. وظیفه ما حمله و غرق کردن 3 فروند لنج اعراب بود که فانتومهای ما آنها را در حال حرکت به سمت شمال در طول ساحل کشف کرده بودند. طبق گفته منابع اطلاعاتی عمان لنج ها در بهترین حالت مسلح به مسلسلهای سبکی مانند کلاشینکوف بودند و ما قصد داشتیم در آبهای جزیره کوریه به آنها حمله کنیم. ظاهرا مخاطره این عملیات خیلی پایین بود.

همانطور که ما از قبل فهمیده بودیم واژه "مخاطره پایین" معمولا به معنای مخاطره پایین برای نیروهای اطلاعاتی عمان بود و بسیار اتفاق می افتاد که چنین عملیاتی در عمان به سادگی با خلبانهای آویزان بر چترنجات به پایان می رسید...

به دلیل طبیعت اهدافمان ما تصمیم داشتیم که فقط با مسلسل به آنها حمله کنیم. برای اینکه سوخت کافی برای یافتن اهداف داشته باشیم فانتوم های ما را به 3 مخزن سوخت اضافی مجهز کرده بودند. بر اساس اطلاعات دریافتی زمان برخواستن ما در ظهر ششم ژوئن تعیین شد تا به موقع بالای سر اهداف خود برسیم.

ما طبق برنامه از زمین برخواستیم و در حالی که به سمت منطقه مورد نظر سمت گرفته بودیم به ارتفاع 3000 متری صعود کردیم. کلاغ-1 هواپیمایش را به موازات زمین در آورد و در حالیکه کمک خلبانش هواپیما را به سمت سواحل عمان هدایت می کرد در سکوت رادیویی کنترلهایش را تنظیم کرد. پس از مدتی کمک خلبان گفت که فکر نمی کند اینجا جای خوبی برای پرش با چتر باشد. پس از اینکه خلبان با وی موافقت کرد کمک خلبان اضافه کرد که تنها سه دقیقه تا رسیدن به محل اهداف فاصله دارند. کلاغ-1 به وینگ من خود اشاره کرد و سلاح های خود را برای شلیک آماده کرد.

همانطور که فانتوم ها به پرواز بر فراز آب ادامه می دادند لیدر شروع کرد یک چرخش آهسته به سمت راست انجام دهد تا به منطقه مورد نظر برسند تا سپس اجازه دهد که قبل از بازگشت به پایگاه به اهدافشان حمله کنند. پس از دو دقیقه توانستیم دو فروند از 3 فروند لنج مورد نظر را پیدا کنیم ولی سومی را ندیدیم. لیدر فکر می کرد که پیدا کردن این دو لنج هم خوب است و اگر کمی شانس می آوردیم قبل از ترک کردن منطقه ممکن بود که سومین لنج را هم بیابیم.

لیدر تصمیم گرفت که به لنج اول حمله کند و دومی را برای کلاغ-2 گذاشت. لنج ها هم فانتوم ها را دیدند و با حداکثر سرعت به سمت ساحل به راه افتادند. ما ارتفاع مان را تا 100 متر کم کردیم و کلاغ-1 خود را در مسیر هدف قرار داد و حمله کرد. لنج اول با شلیک 162 گلوله ناپدید شد. لیدر پرواز هواپیمایش را تا ارتفاع 400 متر بالا کشید و کنار رفت تا راه را برای حمله وینگ من خود بازکند. در این لحظه او اولین اخطار را از وینگ من خود گرفت:

-توجه، کلاغ-1! رد دود از طرف جنوب شرقی.

همانطور که این خبر خبر از رادیو پخش شد...

- تصحیح می کنم کلاغ-1! دو تا رد دود.

و پس از آن:

-تصحیح می کنم! سه تا رد دود همه از سمت جنوب شرقی!

سپس کمک خلبان کلاغ-1 دو رد دود دیگر که از سمت شمال می آمدند را مشاهده کرد. سه موشک سام در یک لحظه! چگونه امکان داشت؟! چرا هیچ اخطاری از دستگاه پیش اخطار( RWR) نرسیده بود؟

بر اساس اطلاعات منابع عمانی در هوای صاف فانتومهای ما در ارتفاع بین 400 تا 500 متر و با سرعت کم پرواز می کردند. چه اهداف خوبی برای شورشیان شده بودیم؟! اردکها بر روی دریاچه نشسته بودند! اما تجربه اوضاع را درست کرد:

-کلاغ-2 دنبالم بیا!

لیدر پرواز به شدت به سمت چپ غلطید و ارتفاعش را تا 50 متری سطح آب کاهش داد به امید اینکه وینگ منش در جایی که می خواست باشد. لیدر پرواز امیدوار بود و دعا می کرد که موشکها سام-7 باشند تا به حرکت به سمت آنها بتواند گمراهشان کند. زمانی که هر دو فانتوم چرخیدند کلاغ-1 به کلاغ-2 دستور داد تا مخازن سوخت اضافی را رها کند در حالیکه کمک خلبانش رد 2 دود دیگر را در سمت چپ مشاهده کرده بود. ما بیشتر از آنکه نگران این اخطار باشیم نگران سرعت گرفتن هواپیماهایمان اندکی بالاتر از سطح دریا بودیم. شانس به ما روی آورد و دومین لنج را درست روبروی خود پیداکردیم. کلاغ-1 به کلاغ-2 اعلام کرد که ارتفاعش را تا 100 متر افزایش دهد و به لنج حمله کند. خودش تصمیم داشت که در همان نزدیکی باشد و از پشت سر فانتومها مراقبت کند. این باید آخرین حمله آن روز می بود و پس از آن فانتوم ها باید به پایگاه بازمی گشتند. کلاغ-2 جواب داد:

-کلاغ-1! سروان اگر اتفاقی نیافتاده به دنبال کارمان باشیم. اما با سام ها چه کنیم؟

-کلاغ-2! برد سام ها کوتاه است. ما الان در امانیم( البته 100درصد مطمئن نبود) و مأموریتمان را تمام می کنیم ستوان!

کلاغ-1 ارتفاع گرفت و با توپ 20 میلیمتری خود به لنج حمله کرد. 207 گلوله صرف غرق کردن لنج دوم شود. او در ارتفاع 100 متری هواپیمایش را صاف کرد و به سوی پایگاه بازگشتیم. زمانی که به آنجا رسیدیم 6 فروند هرکولس در حال تخلیه بارهایشان بودند. ما چند بار دیگر هم به آن پایگاه بازگشتیم..."

 

 

یک جفت فانتوم ایرانی بر فراز عمان. آنها در منهدم کردن پایگاه های شورشیان نقش مهمی بازی کردند اما به دلیل نبودن اهداف مناسب همیشه برای انجام عملیات پشتیبانی نزدیک مناسب نبودند. اغلب توپهای آنها از دیگر سلاح هایشان مؤثرتر بود و به همین دلیل اف-4 دی های ایران در عمان همیشه یک پد مسلسل خارجی در زیر بدنه حمل می کردند.

 

http://www.military.ir/forums/topic/22868-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%B8%D9%81%D8%A7%D8%B1/#entry277627

[MR9 115,257]

با سلام 

 

در ارتباط با عملکرد نسخه D جنگنده / بمب افکن فانتوم  در IAF و سپس IRIAF ، مطالب گفتنی  بسیار است و از حوصله این تاپیک خارج ، با این حال برای اینکه  از حوزه عملکرد  و بیلان رزمی  این پرنده دوست  داشتنی جدا شده و به اصل ماجرا بپردازیم ، لازم است که به دو مطلب پرداخته شود :

 

1- براساس اسناد شرکت  مک دانل داگلاس ، قرارداد منعقده میان این شرکت و دولت ایران به شماره N000-19-67. C0095 ،  شامل شانزده فروند هواپیما می گشت که شماره سریال ساخت آن بشرح ذیل بود :

 

مرحله نخست قرارداد :

 

F-4D -35-MC  67-14869 TO 67-14676   شامل هشت فروند هواپیما 

 

F-4D -36-MC  67-1487 TO 67-14884      شامل هشت فروند هواپیما 

 

مرحله دوم قرارداد :

 

F-4D -37-MC  68-6904 TO 68-5911

 

F-4D -39-MC  68-5912 TO 68-5919

 

 

لازم به ذکر است که مک دانل داگلاس ، جمعاً 825 فروند نسخه D را تولید نمود که سهم ایران از این تعداد ، 16 فروند بود . 

 

 

2- در ارتباط با سامانه AVQ-9 ZOT BOX ، دوست بسیار عزیز ، جناب F-14AA ، مطلب بسیار ارزشمندی را ارائه کرده بودند که مطالعه آن در این تاپیک ، بطور مسلم اذهان را برای پستهای بعدی ، آماده می کند :

 

با معرفی سامانه نوظهور هدایت لیزری بمب و نمایش موفقیت آمیز آن در جنگ ویتنام در پایان دهه 60 میلادی ، نیروی هوایی ایران را برآن شد تا این سامانه را برای فانتومهای تازه خریداری شده F-4D خود سفارش دهد, با دور از دسترس بودن سامانه های پیچیده و مدرنتر AN/AVQ-10 Pave Knife, ایران موفق به کسب موافقت برای سامانه قدیمیتر اما هنوز دقیق و موثر AVQ-9 Pave Light/Paveway معروف به Zot Box میگردد, فانتومهای D بتدریج آپگرید شده و به سامانه لیزرگذار زات باکس و سامانه جستجو و ردیابی فروسرخ مجهز گردید, این آپگرید در نیمه راه توسط آمریکا متوقف گردید. در سامانه Zot Box تلسکوپ لیزرافکن بر روی لبه داخلی کاناپی کابین عقب متصل میگردد و خلبان قادر به جهت دادن آن به سمت هدف و دیدن تصویر هدف با زوم بالا برروی صفحه نمایش خود میباشد. ماموریتهای بمباران لیزری معمولا توسط دسته دو فروندی شامل فانتوم لیزرگذار و فانتوم بمب افکن مجهز به بمبهای لیزری نظیر GBU-10 میباشد که بمبهای معمولی سقوط آزاد بودند که به کیت لیزری شامل سر جستجو کننده لیزر و بالچه های هدایت کننده بمب مجهز بودند.

 

 

هواپیمای هدف گذار معمولا با پرواز در ارتفاع بالا و چرخش برفراز منطقه, مرکز هدف را با لیزر علامت گذاری میکند, پس از آن هواپیمای بمب افکن با عبور از منطقه بمبهای هوشمند خود را رها کرده که سر جستجوگر با یافتن لیزر برروی هدف بکمک بالچه های خود با دقت بسیار بالا هدف را مورد اصابت قرار میدهد. در این سامانه هواپیمای لیزر گذار تا لحظه اصابت بمب مجبور به ادامه پرواز بر فراز هدف و حفظ نشان لیزر برروی آن است, پرواز در ارتفاع بالا و سرعت و جهت یکنواخت این فانتومها را اهدافی آسان برای سامانه های موشکی مستقر در منطقه تبدیل میکرد و خسارات سنگینی را به ناوگان فانتومهای لیزر گذار ایران تحمیل کرد،  بطوری که این ماموریتها بجز موارد خاص متوقف شد. بدلیل ماهیت ماموریت, این پرواز باید در پناه هواپیماهای سرکوب کننده رادار SEAD انجام گیرد که بدلیل فقدان این تایپ از هواپیما ، دسته های بمباران ، بدون محافظ و تنها با نصب غلاف اغتشاش کننده ECM نظیر ALQ-101 انجام میگردید. ایران در زمان ریاست جمهوری کارتر تمایل خود را برای خرید فانتومهای Wild Weasel F-4G مطرح نمود که این تقاضا بلافاصله رد شد. از دیگر نقاط ضعف این هواپیما عدم توانایی خلبان کابین عقب برای ایجکت است, در مواقع اضطراری خلبان لیزر گذار کابین عقب قبل از خروج اضطراری مجبور به بازکردن تلسکوپ زوت باکس از روی لبه کاکپیت قبل از ایجکت است.

 

 

نمای شماتیک "سبد لیزری " برای اجرای حملات دقیق ( جزوه آموزشی نیروی دریایی ایالات متحده، 1972)

 

 

 

پی نوشت :

مطالعه تاپیک ذیل هم برای آگاهی از یکی از موفقترین حملات لیزری تاریخ نظامی ، مفید به فایده خواهد بود .

 

http://www.military.ir/forums/topic/28423-حمله-به-تان-هوا-نخستین-ماموریت-موفق-مهمات-هوشم/?p=407128

[MR9 115,257]

با سلام خدمت دوستان 

 

بخش چهارم : 

 

مقدمه : از این پست ، بتدریج خاطرات " امیر سرتیپ علیرضا نمکی " ، خدمت دوستان ارائه می گردد :

 

 

به نظر شما بزرگترین دارایی نیروی هوایی در زمان جنگ چه بود؟

 

در زمان جنگ نیروی هوایی، دارای هواپیماها و تجهیزات به روز، پیشرفته و با ارزشی بود، همینطور که همین الان هست اما به نظر من بزرگترین دارایی نیروی هوایی ما در زمان جنگ، «بهرام هشیار» بود. جناب هشیار در زمان جنگ فرمانده عملیات نیرو و رییس ستاد قرارگاه ویژه عملیات جنوب بود. وی بدون شک یکی از بزرگترین قهرمانان جنگ است. عملیات خیبر یکی از شاهکارهای  این انسان در زمان جنگ است که تمام طراحی ها از طرحهای عملیاتهای هوایی گرفته تا پدافندی همگی کار جناب هشیار است. بهرام هشیار به جز تامکت ، خلبان تمامی پرنده های رزمی نیروی هوایی بشمار می آمد . 

 

 

 

در زمانی که تیم نمایشگاههای هوایی نیروی هوایی به جنگنده F-86، مجهز شد، هشیار یکی از رهبران این تیم بود. بعد از آن خلبان  و بعد F-5 شد، سپس جزو نخستین معلم خلبانان F-4 به ایالات متحده رفت. به نظر من با توجه به وقایعی که بعد از پیروزی انقلاب در نیروی هوایی اتفاق افتاد، اگر هشیار نبود، به وقایع نیروی هوایی هم نبود. وی کسی بود که قبل از انقلاب دانش رزم را آموخته و با توجه به قابلیت های درونی اش آنرا به تکامل رسانده بود. ناگفته نماند بزرگان دیگری در نیرو داشتیم که شهید فکوری یکی از آنهاست. فرماندهی با معلومات و مقتدر که نیرو را در اوج بحران های پس از انقلاب و سال نخست جنگ رهبری کرد.

 

 

 به شهید فکوری اشاره کردید؛ دستور این فرمانده، برای تخصیص پروازها، در آغاز جنگ چه بود؟!

 

با آغاز حمله سراسری عراق در 31 شهریور، به فاصله دو روز یعنی روز 2مهر، شهید فکوری، طی نامه ای فوری به پایگاه بوشهر که من دستخط این شهید بزرگوار را در آن بخشنامه دیدم، دستور داد تا 60 درصد پروازها به زدن پالایشگاه ها و 40درصد دیگر را به پشتیبانی از نیروی زمینی اختصاص دهیم. البته این درصد درباره پایگاه های مختلف تفاوت داشت. به فرض مثال درباره پایگاه دزفول 40درصد برای پالایشگاه ها و60 درصد برای نیروی زمینی بود.

 

 

این قضیه برای من سوال بود که چرا تمامی پروازها به انهدام قوای زرهی عراق که با سرعت در حال پیشروی بود تعلق نمی گیرد. پس از مدتی فهمیدم، براساس اطلاعات بدست آمده توسط اداره دوم ستاد ارتش که بلافاصله شهید فکوری و فرماندهان ارشد در جریان آن قرار گرفتند، پالایشگاه های عراق نه تنها سوخت و روغن مورد نیاز جامعه و ارتش بعث را تامین می کند بلکه در این زمینه صادر کننده نیز محسوب می شود. در نتیجه راهبرد به این سمت رفت که پالایشگاه ها باید از چرخه کار خارج شوند تا حرکت نیروی زمینی بعث متوقف شود و مفتخرم که بگویم خلبانان ما این مهم را به بهترین نحو به انجام رساندند. پایگاه تبریز در این میان طوفانی به پا کرد و حماسه های عظیمی در نبرد پالایشگاه ها از خود به جای گذاشت. در کنار آن دیگر پایگاه ها نیز به نوبه خود تلاش موثر و قابل تحسینی از خود به نمایش گذاشتند.

 

هدف بعدی که همزمان با بمباران پالایشگاه ها دنبال شد، انهدام تلمبه خانه ها و چاه های نفت صدام بود تا به این ترتیب، دلارهای نفتی به سمت عراق کاهش پیدا کند. در این ماموریت نیز نیروی هوایی گل کاشت و شاهکاری ارایه کرد. در آغاز جنگ، عراق روزانه 4میلیون بشکه نفت خام تولید و صادر می کرد. پس از جلب شدن توجه نیروی هوایی ما به سمت تلمبه خانه ها، صدام بزرگترین مصیبت دوران حکومتش را تجربه کرد.

 

در یکی از شماره های مجله «ژون آفریک» که چند ماه پس از آغاز جنگ به چاپ رسیده بود، وزیر انرژی وقت ترکیه، در مصاحبه ای گفت «350 میلیون تن نفتی که از طریق لوله نفت منطقه «زاخو»به بندر «یوموتالیک» در ساحل مدیترانه برای انتقال به نفتکش ها فرستاده می شد، به صفر رسیده است». در آن برهه تمامی تلمبه خانه های عراق از K1,K2 تا H1,H2 همگی منهدم شدند. تولید نفت عراق از 4 میلیون به 250 هزار بشکه در روز کاهش یافت. تولید مشتقات نفتی که در اوایل جنگ در حد صدور به دیگر کشورها بود، اینک به صفر رسیده بود. در همین مرحله بود که صدام برای تامین سوخت مورد نیاز ارتش، بخصوص، دست به دامن کشورهای همسایه و ابر قدرت ها شد. بنابراین کاروان کامیون های تانکر سوخت از مرز اردن، عربستان و کویت راهی مرز شرقی عراق شدند.

 

ناگفته نماند، بعثی ها برای وارد کردن فرآورده های نفتی منتظر از کار افتادن تمام پالایشگاه نشدند و از مدتی قبل مشغول این کار شده بودند اما با انهدام تمامی پالایشگاه ها، تنها نقطه اتکای عراق، همین کاروان های سوختی بود. به همین منظور مقابله با این کاروان ها  آغاز شد و شهید اصغر هاشمیان و تعدادی چند از خلبانان ما در همین راه به شهادت رسیدند.کاروان ها با توجه به اینکه در طول روز مورد حمله بمب افکن های ما قرار می گرفتند، حرکت در شب را برگزیدند. شهری بود به نام «ابدالی»که رانندگان کامیون برای تجدید قوا در آنجا اوتراق می کردند، تاکتیک ما در آن مرحله بمباران ابدالی قبل از طلوع آفتاب بود.

 

 

 

موقعیت تقریبی چاه ها و مخازن نفتی عراق 

 

در کنار انهدام پالایشگاه ها، بمباران کاروان های حامل سوخت و زدن پل های راهبردی، به دستور فرماندهی نیرو، همزمان حمله به پادگان های نیروی زمینی ارتش بعث آغاز شد. تحلیل آن هم این بود که نفرات «جیش الشعبی» یا همان «ارتش خلقی» در همین پادگان ها تربیت شده و روانه خط مقدم می شوند. در نتیجه 54 پادگان و مرکز آموزش نیروی زمینی عراق به طور روزانه مورد هجوم سنگین بمب افکن های ما قرار گرفت که از این رهگذر عکس ها و اطلاعات شناسایی قابل توجهی نیز کسب شد.

 

 

ادامه دارد ...... 

 

 

پی نوشت :

 

جناب نمکی ، در فرموده هایشان از بمباران تلمبه خانه های K1 وK2 و همچنین H1و H2 ، نام بردند ، حالا سئوال اینجاست که با توجه به استقرار تلمبه خانه های H1و H2 در عمق خاک عراق ، نیروی هوایی چگونه به این عمق دست پیدا کرد ؟؟؟ 

 

 

چاه ها ، پالایشگاه ها و تلمبه خانه های مرزی عراق و موقعیت تقریبی تلمبه خانه های H1 و H2

 

 

2- و توجه به این جمله " تاکتیک ما در آن مرحله بمباران ابدالی قبل از طلوع آفتاب بود." 

 

ظاهراً همان تاکتیکی که IAF ، در جریان جنگ شش روزه 1967 ، علیه فرودگاه های ارتش مصر اجرا نمود . 

[MR9 115,257]

با سلام خدمت دوستان : 

 

بخش پنجم :

 

 تبعات عملیاتی انهدام پالایشگاه ها در خط مقدم نبردهای زمینی چگونه نمود پیدا کرد؟!

 

بمباران پالایشگاه های عراق، همانطور که عرض کردم صدور نفت عراق  را به صفر رساند و آنها در تامین سوخت برای نیروی زمینی دچار مشکل شدند. این نقصان لجستیکی به شدت بر آمادگی عملیاتی یگان های زمینی عراق بخصوص یگان های زرهی و مکانیزه تاثیر منفی گذاشت بطوریکه در عملیات «ثامن الائمه» که در مهرماه 1360 انجام شد. 160 دستگاه تانک و 150 دستگاه خودرو متعلق به تیپ های 8 و 44 مکانیزه نیروی زمینی عراق، بعلت نداشتن سوخت، صحیح وسالم به غنیمت رزمندگان ما در آمد.

 

 

 

 

 اشاره کردید به آغاز حمله به پالایشگاه ها در روزهای ابتدایی جنگ! اطلاعات شناسایی از شکل پالایشگاه ها، نقاط حساس آن، نحوه چیدمان و محل قرارگیری پدافند و اطلاعاتی از این دست، از چه منبعی در اختیار طراحان عملیات نیرو قرار گرفته بود؟!

 

سال ها قبل از پیروزی انقلاب و با پیوستن F-4D به نیروی هوایی ارتش ایران، خلبانان ما از این هواپیما برای شناسایی خاک عراق بهره بردند به این صورت که دوربینی در مخزن سوخت خارجی این جنگنده که شکافی در آن بعنوان روزنه دوربین ایجاد شده بود قرار داده شد و از جنگنده به عنوان هواپیمای اکتشافی بهره برداری می شد.

 

 

 

سرهنگ خلبان «محمود قیدیان» که از افسران بسیار لایق و کار بلد نیرو بود، به عنوان خلبان کابین جلو به همراه تعدادی از همرزمان خود پروازهای بسیار زیادی برای اکتشاف خاک عراق انجام داد. این خلبان که با ورود RF-4E به ایران، به عنوان نخستین فرمانده  گردان 11 شناسایی انتخاب شد، پروازهای فوق العاده متهورانه ای را برای شناسایی پالایشگاه ها و پایگاه های هوایی عراق به انجام رساند. به طوریکه در آغاز جنگ، هنگامی که به طراحان عملیات، دستور حمله به پالایشگاه خاصی ابلاغ می شد، آنها تماما از عکس های گرفته شده توسط جناب قیدیان استفاده می کردند. قیدیان در زمان فرماندهی شهید فکوری بر نیروی هوایی، معاون عملیات وی بود. این خلبان، جزو هشت نفر استاد خلبانانی بود که برای آموزش هدایت جنگنده F-4  به ایالات متحده اعزام شده بودند و همین فرد، استاد خلبان شهید فکوری نیز بود.

 

 

 

سرهنگ خلبان ، محمود قیدیان ( نفر وسط) یکی از پایه گذاران گردان یازدهم شناسایی و از نخستین نفرات اعزامی به ایالات متحده برای گذراندن دوره جنگنده F-4

 

 

 

 سرگرد ( سرهنگ بعدی ) محمود قیدیان ، مهرآباد 

 

برمی گردیم به قبل از جنگ! وضعیت پروازها، از بدو پیروزی انقلاب تا آغاز جنگ چگونه بود؟

 

با پیروزی انقلاب، درگیری و اختلاف بین همافران و درجه داران به تدریج اوج گرفت. تمامی پایگاه ها در کش و قوس این اختلافات بود. متاسفانه ما در حالی در نیروی هوایی درگیر این اختلافات نظرها بودیم که مشکلات دیگری، نه تنها نیروی هوایی بلکه تمامی کشور را تهدید می کرد. کردستان و گنبد، کودتای نوژه، حزب خلق مسلمان و ده ها مورد دیگر. در مجموع از بهمن 57 تا شهریور 59 من بعنوان فرمانده تیپ نگهداری پایگاه بوشهر به همراه دیگر فرماندهان پایگاه سعی بر حل اختلافات و آشتی دادن همافران و درجه داران داشتیم. خاطرم هست دقیقا روز 31 شهریور بود که من برپایی مراسمی را تدارک دیده و با خرید گل و شیرینی، می خواستم این درگیری را خاتمه بدهم.

 

 

 

 

یادی کنیم از قهرمانان گردان یازده شناسایی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران 

 

رییس جمهور فعلی به همراه فرماندهان ارتش ، در حال بررسی عکس هایی هوایی منطقه نبرد 

 

فرمانده پایگاه، سرهنگ خلبان«دادپی» نیز به عنوان بزرگتر و ریش سفید حضور داشت.در آن مراسم هر چه ما برای آشتی بین همافران و درجه داران بیشتر تلاش کردیم، کمتر به نتیجه رسیدیم. پس از پایان این جلسه بی سرانجام، من به همراه چند نفر از همافران باسابقه با اتومبیل گردان، به ستاد گردان بازگشتیم. ناگفته نماند تجاوز عراقی ها به مرزهای کشورمان مدت ها قبل آغاز شده بود. در بین راه در اتومبیل، من رو به همافران گفتم «اگر شما به اختلافاتتان ادامه دهید، بعید نیست بعثی ها با علم به این تفرقه بین کارکنان، به کشور ما حمله کرده و آنوقت است که دیگر کار از کار می گذرد. در آنصورت ما جواب زن و بچه و هموطنانمان را چگونه باید بدهیم. چطور باید با خودمان کنار بیاییم که ما در ارتش بودیم و عراقی ها خاک ما را تصرف کردند؟»

 

 

سرهنگ خلبان " دادپی "

 

سرگرم گفتگو و درد دل با آنها بودم که جلوی ستاد گردان از اتومبیل پیاده شدیم. در همین حین ناگهان دیدم 4 فروند هواپیما، در ارتفاع بسیار پایین، در جهت مخالف باند فرود در حال پرواز هستند. گفتم «چرا این هواپیماها باند را برعکس می آیند، مگر سمت باد عوض شده؟! چرا ارتفاع آنها اینقدر پایین است؟! آنها حق پرواز به این صورت را در محوطه ترافیکی پایگاه ندارند!» که ناگهان صدای انفجارهای متعدد ما را به هوش آورد که این هواپیماها متعلق به ما نیست و حمله سراسری ارتش بعث آغاز شده است.

 

هواپیمایی که مستقیم به سمت ما می آمد، با اتمام بمب هایش، مخزن سوخت خارجی خود را برروی ساختمان ستاد گردان انداخت و گردش کرد و ناپدید شد. تا قبل از فرماندهی من بر تیپ نگهداری، سهمیه هر روز پایگاه دو پرواز بود که بیشتر مواقع اولی بر روی زمین نقص فنی پیدا می کرد و انجام نمی شد و دومی در آسمان مشکل پیدا می کرد و سریع فرود می آمد. علت این امر هم سهل انگاری پرسنل فنی، نبود نظارت و انجام نشدن صحیح کارهای فنی بود. پس از اینکه من به تیپ نگهداری آمدم، تمامی کارها را روی روال قرار دادم.به طوریکه تمامی فرمها به موقع و توسط افراد مسوول امضا و مهر می شد، هواپیماهایی که منتظر قطعه بودند مشخص شدند، جلسات مربوطه سر وقت برگزار می شد و در مجموع امور فنی در حد کفایت به سر و سامان رسید.

 

در نتیجه ما هر روز حداقل تعداد 12 فروند جنگنده عملیاتی در خط پرواز بصورت آماده داشتیم اما با توجه به اینکه اجازه پرواز بیشتر از 2فروند را به ما نمی دادند، فقط در این حد که گواهینامه پرواز خلبانان منقضی نشود و آنها احتیاج به آموزش مجدد پیدا نکنند، پرواز انجام می شد.

 

ادامه دارد .........................

 

پی نوشت :

 

ظاهراً ، جنگنده/ بمب افکن F-4D ، سریعترین پرنده رزمی نهاجا بشمار می آید و این جمله " سال ها قبل از پیروزی انقلاب و با پیوستن F-4D به نیروی هوایی ارتش ایران، خلبانان ما از این هواپیما برای شناسایی خاک عراق بهره بردند به این صورت که دوربینی در مخزن سوخت خارجی این جنگنده که شکافی در آن بعنوان روزنه دوربین ایجاد شده بود قرار داده شد و از جنگنده به عنوان هواپیمای اکتشافی بهره برداری می شد" موید این امر هست که  چوب زدن ، زاغ سیاه ارتش عراق ، از سابقه ای طولانی ، حتی قبل تر از ورود نسخهRF-4E برخوردار است . 

[Electro_officer 13,798]

این تاپیک عالیه.. به یه مثبت اکتفا کردن جفاست..

[MR9 115,257]

با سلام خدمت دوستان

 

بخش ششم : 

 

 

امیر ، سرتیپ دوم خلبان ، علیرضا نمکی 

 

با آغاز جنگ چه تغییری در این روند حاصل شد؟!

 

از شب 31 شهریور، تا صبح روز اول مهر، بچه های فنی، تعداد 52 فروند جنگنده را آماده انجام ماموریت کردند. البته بلافاصله پس از حمله بعثی ها، 4فروند F-4 ساعت 4/30 از مبدا بوشهر بلند شده و پایگاه هوایی «شعیبیه» را بمباران کردند. این 4 فروند فانتوم، نخستین بمب افکن هایی بودند که از مرز ایران و عراق خارج شده و هدفی را مورد حمله قرار می دادند. پس از آنها به فاصله 30 دقیقه فانتوم های پایگاه سوم شکاری همدان بودند که پایگاه هوایی «کوت» را بمباران نمودند.پس از آن در روز یکم مهرماه، حماسه پرواز 140 فروندی به وقوع پیوست و کارها هر روز روال بهتری پیدا می کرد.

 

 

 

 

 

 

 

برای بررسی بهتر ماه های نخستین جنگ، لازم است کمی کنکاش کنیم! با ورود بعثی ها به مرز، در مدت کوتاهی، خرمشهر سقوط کرده و آبادان در محاصره ای سنگین فرو می رود که تا تقریبا 1سال، این محاصره به طول می انجامد! عملکرد نیروی هوایی در دوران حصر آبادان تا انجام عملیات «ثامن الائمه» چگونه بود؟!

 

باید بگویم محاصره آبادان و بخصوص سقوط خرمشهر، یکی از دردناک ترین لحظات تاریخ کشورمان است. برای محاصره آبادان، دوتیپ در ابتدا وارد عمل شدند؛ تیپ 26 مکانیزه از لشکر 5زرهی و تیپ 43 زرهی از لشکر 9 زرهی. این دو تیپ پس از گذشتن از «تنومه» و «حفار»، محاصره آبادان را تا 330 درجه کامل کردند. حتی لشکر 3 زرهی در شمال آبادان در حفار قرارگاه عملیاتی تشکیل داد که تیپ 6 زرهی، محافظت و تامین این قرارگاه را به عهده داشت. دوتیپ مزبور با عبور از رود کارون منطقه بسیار وسیعی در شرق این رود را اشغال کرده و جاده «ماهشهر- آبادان» را نیز قطع کردند. روزگار بسیار سختی بود. هم برای آبادان و هم برای ماهشهر!

 

 

جا دارد در اینجا یاد بکنیم از خلبانان گمنام نیروی دریایی که شاهکاری در پشتیبانی از نیروهای درون آبادان به انجام رساندند.

 

نیروی هوایی و به خصوص پایگاه ششم، پس از استقرار این دو تیپ، هر روز صبح اول وقت تا زمان تاریکی هوا، آنها را مورد هجمه و حمله قرار می داد. خلبانان نیروی هوایی، تا شب انجام عملیات ثامن الائمه، 25 میلیون پوند بمب روی سر این دوتیپ ریختند(!)این بمباران روزانه، اثرات تخریبی بسیار شدیدی بر روی روحیه نفرات دو تیپ مورد بحث گذاشت. در اسناد به غنیمت گرفته شده آمده است که فرمانده این دو تیپ، با تشریح وضعیت روحی و تسلیحاتی یگانهای زیر امر خود، بعلت بمباران مداوم هواپیماهای ما اظهار خستگی و نبود روحیه جنگاوری کرده اند که بلافاصله فرماندهان رده بالا، دوتیپ مزبور را به جنوب شرقی «بستان» منتقل نموده و تیپ 8 مکانیزه از لشکر 3 مکانیزه و تیپ 44 مکانیزه از لشکر 11 پیاده را جایگزین آنها می کنند.

 

اشاره کردید به عملیات ثامن الائمه و شکست حصر آبادان؛ خاطره ای از این عملیات برایمان بگویید!

 

این را عرض کنم که لشکر 77 خراسان که به عنوان یگان اصلی عمل کننده در این لشکر بود توسط هواپیماهای ترابری نیروی هوایی در مدت زمان نسبتا کوتاهی از مشهد به منطقه عملیاتی منتقل شد و این کار بسیار بزرگی است که یک لشکر با آن ساز و برگ عظیم با این فاصله بسیار زیاد در این مدت کوتاه به منطقه اعزام شود.

 

با اینحال من به عنوان یکی از خلبانان پایگاه بوشهر، افتخار داشتم که جزو اولین رهبران دسته پرواز وارد خط مقدم نبرد شکست حصر آبادان شوم. ماموریت ما در آن پرواز بمباران قرارگاه مرکزی لشکر 3 زرهی بود. با رسیدن به محدوده هدف ناگهان صدایی در رادیو پیچید که با صدای فارسی بدون لهجه مکرر می گفت: بمباران نکنید؛ ما خودی هستیم!.

 

با توجه به اینکه خلبان قبل از عملیات کاملا توجیه شده و در حین انجام عملیات مانند ربات عمل می کند، هیچ توجهی به این صدا نکرده و هدف مورد نظر را منهدم کردیم. با متلاشی شدن قرارگاه لشکر3 زرهی، به یکباره تمام خط مقدم نیروهای بعثی به هم ریخت و شیرازه نیروها از هم گسست. نهایتا سرهنگ جوادی فرمانده مقتدر لشکر 77 با یاری دیگر یگان های عمل کننده از نبرد ثامن الائمه، پیروز و سربلند بیرون آمد و آبادان به طور کامل به آغوش میهن بازگشت.

 

 

سرهنگ ، شهاب الدین جوادی ، فرمانده وقت لشکر 77 پیروز خراسان 

 

کارنامه نیروی هوایی را در«جنگ های دریایی» چگونه ارزیابی می کنید؟!

 

در کنار حماسه«مروارید» که در ماه های نخستین جنگ بوقوع پیوست، از سال سوم به بعد، صدام با توجه به قدرت بالای یگان های زمینی ما و عدم حصول نتیجه بر روی زمین، عرصه نبرد را به دریا کشید. در این نبردها که به«جنگ نفتکش ها» مشهور شد نیز نیروی هوایی غوغا کرد.

 

در اینجا لازم به ذکر است نکته ای را یاد آور شوم. سکوهای نفتی «البکر»و «الامیه» جزو حساس ترین و مهمترین مراکز درون خلیج فارس بود. نیروی دریایی می بایست این دو سکو را تصرف می کرد که قبل از عملیات مروارید این کار را انجام داد ولی دستور عقب نشینی برای تفنگداران دریایی ما که برروی آن مستقر بودند صادر شد.

 

 

موقعیت دو سکوی  البکر و العمیه  درشمال خلیج پارس 

 

این سکو در طول جنگ تحمیلی ، بارها هدف آماج  آتش رزمندگان اسلام ( ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) قرار گرفت . 

 

روزی خاطرم هست که با یکی از قهرمانان بزرگ نیروی دریایی ملاقاتی داشتم. گفتم: «چرا از البکر و الامیه عقب نشینی کردید؟!» گفت: «برو از توده ای ها بپرس!». با اینحال پس از عقب نشینی نیروهای ما از این دو سکو، نیروی دریایی هرگز آنجا را تصرف نکرد و کار ما هر روز شده بود بمباران سکوهای مزبور به طوریکه ستاد ارتش نامه داد که «بمباران به البکر و الامیه را قطع کنید!». این دو سکو از آنجا حایز اهمیت بود که عراقی ها در آنجا کار اطلاعاتی و شناسایی انجام می دادند. از همین سکوها بود که حمله هواپیماهای ما به اهدافی درون خاک عراق لو می رفت. در یکی از همین حملات به البکر و الامیه، یکی از خلبانان ما، با موشک ماوریک شجاعانه یکی از توپ های پدافندی را به درون دریا پرتاب کرد، که عراقی ها به فاصله کمی و به گفته خودشان برای تلافی این کار سکوهای نفتی «نوروز» را بمباران کردند.

 

در مجموع نیروی هوایی در جنگ نفتکش ها بسیار عالی عمل کرد. فانتوم های بوشهر نفتکش بعثی را در اسکله «راس التنوره» که در جنوب خلیج فارس(!) واقع است را منهدم کردند. امریه ای از ستاد نیرو آمد که ما می بایست هرروز سه نفتکش را می زدیم و این مهم را به انجام رساندیم. اگر سکوهای البکر و الامیه در اختیار ما بود، عراقی ها توانایی تهدید خارک بوسیله موشک چینی کرم ابریشم را از دست می دادند.

 

 

 

شبح سری D ، رجیستر 14874-67 ، پنجمین فانتومی بود که به IIAF ، تحویل داده شد 

( در اینجا با نشانه های استاندارد نیروی هوایی ارتش ایالات متحده و استتار نیروی هوایی ایران دیده می شود ) 

 

خطرناکترین نقطه عراق از دیدگاه خلبانان کجا بود؟

 

خطرناکترین ها، در برهه های مختلف تفاوت داشت. برای نمونه روزهای آغازین جنگ پدافند درون خاک عراق بخصوص منطقه جنوب عراق شبکه بسیار فشرده و پیچیده ای داشت اما با آغاز تقابل نیروی هوایی ایران با نیروی زمینی عراق، این شبکه پدافندی به خط مقدم منتقل شد. در نتیجه در این برهه خلبانی که برای بمباران شهر«بغداد» می رفت به مراتب استرس کمتری نسبت به خلبان راهی هدفی در خط مقدم داشت.

 

پس از تثبیت نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران و درگیری نیروی هوایی با اهداف راهبردی درون خاک عراق، پدافند دوباره به عمق خاک بعثی ها راه پیدا کرد و از این میان بغداد و در راس آن کاخ صدام پیشرفته ترین شبکه را در اختیار خود گرفت و در واقع مهلک ترین هدف برای ما محسوب می شد. پس از بغداد، پایگاه های نیروی هوایی بعث خطرناکترین هدف جنگی به حساب می آمدند.

 

 

ادامه دارد ...............

 

 

پی نوشت :

 

منابع عکس ها و مطالب مندرج ، در پایان مجموعه ارائه خواهد شد . 

[bidar 343]

نحوه و چرایی تحویل فانتوم ها یه مقدار طولانی تر و پیچیده تر میباشد، نمونه پیشنهادی به ایران نمونه C بود که با پیشنهاد فرانسه مبتنی بر تجهز ناوگان هوایی ایران به میراژ III در طول تنها 32 ماه واشنگتن به واگذاری یه گردان 12 فروندی از فانتوم های D راضی شد این در حالی بود که  شاه سابق علاقمند به اختیار دو گردان 16 فروندی از فانتوم ها بود (بحث قیمت پایه ای نیز در اینجا مطرح بود و ...) . در نهایت ایالات متحده به تحویل دو گردان فانتوم D (مجموعن 32 فروند) موافقت کرد و این مهم را در جریان پرونده بازیگر صلح I عملی کرد و موارد دیگر ...

سلام

اگه اون موقع میراژ ها از فرانسه خریداری می شد بیشتر به نفعمون بود یا همین اف 4 دی؟

[arminheidari 24,439]

سلام

اگه اون موقع میراژ ها از فرانسه خریداری می شد بیشتر به نفعمون بود یا همین اف 4 دی؟

 

اکثر جنگند ه های میراژ تا جاییی که یادم هست تک موتوره هستند و تجربه و خاطرات جنگ نشان داد

که دو موتوره بودن یک جنگنده در جنگ چه میزان باعث نجات خلبان و فرود جنگنده می شود

ده ها مورد از فرود جنگنده تنها با یک موتور ذکر شده است که در صورت تک موتوره بودن احتمالا حتی خلبانش هم اسیر می شد

از این رو فانتوم ها گزینه ی خوبی بودند و میراژها باید خیلی خوب می بودند که رقیب خود را شکست دهند

https://en.wikipedia.org/wiki/Mirage_(aircraft)

ویرایش شده در مرداد 94 توسط arminheidari