جنگ هشت ساله ایران و عراق از دریچه ای دیگر

[moghavemoon 121]

  بسم رب الشهدا و الصدیقین

     دکترین بهمن سپاه پاسداران در دفاع مقدس

مقدمه

در اوایل جنگ تحمیلی دو روش جنگ کلاسیک (توسط بنی صدر-ارتش) و جنگ چریکی (شهید چمران- ستاد جنگ های نامنظم) ناتوانی خود در رسیدن به اهداف مورد نظر کشور را نشان دادند. در آن زمان نیرو های مسلح ایران با چند مسئله اساسی رو به رو بودند:

۱) آزاد کردن توان رزمی ایران که در مقابل هجوم عراق و اشغال خاک سرزمینی ایران زمینگیر شده بود.

۲) بازسازی و تدارک توان رزمی ارتش و سپاه

۳) گسترش توان رزمی از طریق خلق توانایی های جدید انسانی و تجهیزاتی و تسلیحاتی.

۴) دستیابی به دکترینی عملیاتی ، اصول و قواعد رزمی که قادر باشد عملیات ها را از سطح خرد به کلان گسترش و سپس آنها را موفق و پیروز گرداند.

                                                          

ن                               دک

 

حل مسائل فوق چه در بعد رزمی و چه در بعد طراحی عملیات به یک روش تحقیق جدید نیاز داشت.

این روش جدید بر اساس توسعه تجربی و بر محور یادگیری شکل گرفت. 

توسعه دانایی به توسعه معرفت علمی ، دانش فنی ، مهارت انسان و فن آوری بستگی دارد ولی دستیابی به آن به روش تحقیق علمی و روش توسعه تجربی حاصل می شود.

                             

روش توسعه تجربی نیازمند یک چهارچوب فکری و اصول منطقی است که با کمک آن مستند سازی، درک و انتخاب مفاهیم تجربی، تعمیم ، تلفیق و تولید دانایی ، تکمیل تجارب و نوآوری و خلاقیت و همچنین توسعه دانش تجربی در یک مدل علمی انجام پذیرد.

                       

 

در دفاع مقدس با کمک اندیشه دفاعی انقلابی و روش توسعه تجربی (( شهید باقری)) ، تجارب جنگ در سال اول به صورت اصول و قواعد رزمی یک نبرد نامتقارن درآمد و با کمک دکترین بهمن توانست سرزمین های اشغالی ایران را آزاد و با اصلاحاتی که بعد ها در آن صورت پذیرفت ، در نهایت جنگ را به پایان برساند.

انشاءالله ادامه دارد ...

[moghavemoon 121]

                   سازماندهی سازمان رزم بر اساس دکترین بهمن

محسن رضایی در پایگاه منتظران شهادت ( ساختمان گلف) همراه با افرادی همچون رحیم صفوی ، غلام علی رشید ، حسن باقری و ... نحوه شکل گیری  سازمان رزم سپاه را برنامه ریزی میکردند. او نظریه ای ارائه داد که بر اساس آن ابتدا فرماندهان را انتخاب کرده و گردان ها تشکیل شوند. سپس گردان ها در عملیات بعدی تیپ و تیپ ها در عملیات بعد لشکر شوند.

برخی به دلیل سختی جمع آوری نیرو های خوب با او موافق نبودند اما وی اطمینان داشت که با فرمان بسیج امام این مشکل برطرف خواهد شد. این ایام مصادف بود با روز های قبل از عملیات طریق القدس.بنابراین تشکیلات نظامی سپاه، بر عکس روند معمول ، ابتدا از نفرات فرماندهی شروع شد و به تریج و هنگام رزم به لشکر و سپاه تبدیل می شد.

در دکترین بهمن آرایش نظامی بر اساس آدم ها و نفرات فرماندهی شکل میگیرد.

اما روند معمول در دنیا بر عکس است.

    

 

 

در حقیقت دو کار اساسی انجام شد : یکی در عملیات و دیگری در سازماندهی. در عملیات طرح ریزی سلسه وار صورت گرفت ؛ یعنی در حقیقت استراتژی نظامی شکل گرفت.

دوم در سازماندهی ، سپاه رفته به دنبال اینکه یک سازمان رزم برای خودش دست و پا کند . این دو از اولین تحولات پس از عملیات ثامن الائمه (ع) است. 

 محسن رضایی، دوره عالی جنگ؛ درس های تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق، دافوس سپاه، ۱۹\۴\۱۳۷۴.

انشأالله ادامه دارد ...

[moghavemoon 121]

  دکترین بهمن : رویه ی رزمی

روش تجربی شهید باقری

این روش به نام شهید شهید باقری که از مبدعین این روش است نام گذاری شده است.این روش که مبتنی بر اصول منطقی و تجارب پایه در نبرد با ضد انقلاب در کردستان و  سال اول جنگ بود که به کمک اصول منطقی از تجارب پایه دانش دفاعی انقلابی ساخته می شد. مستند سازی تجارب و مفهوم سازی تجربی و توسعه دانایی از محور های اساسی این روش به شمار می آید.

 

اندیشه دفاع انقلابی با محور های چهارگانه اندیشه ، ایمان ، مردمی کردن دفاع و فناوری و اصول منطقی چهار چوبی ذهنی را شکل داده بود که مفاهیم و معنای تجربی را تبدیل به یک دانش سازگار و منسجم می کرد. در کنار آن روش تحقیق و توسعه تجربی حکم روش و فرآیند تولید دانش دفاعی را بر عهده داشت.  

        

تلفیق با اصول دکترین بهمن  

برای طراحی عملیات در سازمان رزم مبتنی بر دکترین بهمن می بایست تجربیات از سطوح بسیار خرد یه دست می آمد، ابتدا مستند سازی و سپس تعمیم پیدا کند تا در سطوح بزرگتری به کار گرفته شوند. این یک فرآیند حلزونی بود که بر پنج پایه زیر استوانه بود :

                   

بدین ترتیب رویه رزمی دکترین بهمن با ترکیب شدن در روش تجربی شهید باقری شکل گرفت:

۱) تعمیم تجارب از سطوح خرد به سطوح کلان.

۲) تلفیق تجارب و مفاهیم تجربس و تولید دانش دفاعی و گسترش آن در ابعاد اجتماعی و سیاسی و کسب توانایی اداره و برنامه ریزی عملیاتی در صحنه نبرد.

۳) ارتقا دانش دفاعی از سطح تاکتیکی به عملیاتی با اضافه کردن بخش های آفندی و لجستیکی در سطح عملیات منطقه ای.

۴) اضافه کردن دانش استراتژی نظامی و برقراری روابط منطقی بین سلسله عملیات های متوالی و اهداف دفاعی و سیاسی جنگ.

۵) نوآوری و خلاقیت برای حفظ غافلگیری استراتژیک و بهبود نتایج

۶) استفاده از روش یک گام عملیات - یک گام عملیات رزمی : در این روش عملیات از یک نقطه و در یک سطح محدود شروع ولی به مرور گسترده تر می گردید. به طوریکه نه تنها دور عملیات کاملا حفظ می شد ؛ بلکه دشمن نیز در این روند جدید تعادل و کنترل خود را از دست می داد.

نتیجه اجرا ی این دکترین عملیات هایی نظیر ثامن الائمه (ع) بود. این دکترین توانست طی یک مدت کوتاه پیروزی های بزرگی به دست آورد و هدف اول کشور یعنی آزاد سازی مناطق اشغالی را محقق سازد. 

s8.picofile.com/file/8344735142/sadeghi1.jpg

                   

                       دکترین بهمن در دوران شکست ها و عدم الفتح ها

 

دلایل ناکامی این دکترین در عدم الفتح ها و شکست ها به ادعا ی محسن رضایی

۱- استراتژس جنگ پس از آزادی خرمشهر تغییر کرد و به یک استراتژی سیاسی برای پشتیبانی از   دیپلماسی تبدیل شد . ( جنگ عمدتا تا حد یک عملیات برای پشتیبانی از دیپلماسی تبدیل شد)

۲- پایان دوره فرماندهی مشترک ارتش و سپاه و شرکت هر کدام در عملیات های مستقل

۳- این شکاف به وجود آمده باعث دخالت بیشتر گروه سیاسی شد و باعث شد که گروه سیاسی علاوه بر سایر بخش ها ، به عنوان هماهنگ کننده ارتش و سپاه و در اواخر جنگ به عنوان جانشین فرماندهی کل قوا ایفای نقش کند. 

۴- تغییر استراتژی صدام : صدام در این دوره دست به یک دفاع آهنین زد و با نشان دادن ایران به عنوان یک تهدید منطقه ای ، کمک گرفتن از کشور های منطقه و جهان را افزایش داد. او جنگ متجاوزگرانه را جنگی دفاعی  جلوه داد و به این بهانه از پذیرش صلحی عادلانه سر باز زد و توانست موازنه قوا را به نفع خود تغییر دهد.

۵- تغییر آرایش دفاعی ارتش عراق ( به کار گیری استراتژی دفاع متحرک)

۶- منابع و امکانتی که در اختیار نیرو های مسلح قرار میگرفت صرفا برای ترمیم و نگهداری نیرو های مسلح کفایت می کرد و برای توسعه توازن دفاعی ، امکاناتی در اختیار نمی گرفت.

s9.picofile.com/file/8344749300/1316954625_khoram2.jpg

* به این ترتیب اصل یک گام عملیات - یک گام افزایش توان رزمی از دستور خارج و دکترین بهمن کنار گذاشته شد.

s8.picofile.com/file/8344749326/infographic_analytic_elements_1084_11.jpg

اصلاح دکترین بهمن برای فرار از بن بست حاصل از ناکامی ها

الف) اصل یک پارچگی با کوچک شدن خود بازسازی گردید.

مقرر شد سپاه و ارتش هر کدام بر اساس آموزه ها و اندیشه های خود ، جدا گانه و مستقل و با فرماندهی خود عمل کنند و دولتمردان هم مسئولیت بیشتری در اداره جنگ بر عهده گیرند

تبعات : با این عمل توان رزمی نیرو ها کاهش یافت و در دراز مدت تبعاتی گریبانگیر جبهه ایران می شد اما برای راه اندازی مجدد ماشین تهاجمی کشور و عبور از بن بست پیش آمده نبوده ، چاره ی دیگری نبود.

ب ) زمین های نبرد تعویض شد و عملیات های موفقی نظیر والفجر ۸ ، کربلا ی ۵ ، ... در طی دو سال به دست آمده و همچنین از یک استراتژی تلفیقی سیاسی - نظامی بهره گرفته شد.

منابع

کتاب گردان نهم ؛ جلد اول بررسی کارنامه عملیاتی گردان حبیب بن مظاهر ، نویسنده : گلعلی بابایی

کتاب حکایت آن مرد آسمانی ؛ خاطراتی از زندگانی شهید احمد کاظمی ، چاپ اول ، صفحه ۴۱-۴۲

فصلنامه نگین ایران ، زمستان ۱۳۸۵

نشریه فرهنگ مدیریت ، شماره ۱۲ ، بهار ۱۳۸۵

 

لطفا پس از خواندن جهت شادی روح شهدای گردان حبیب بن مظاهر صلواتی قرائت فرمایید.

 

[ahmad212 18]

بر 11 آذر 1397 در 11:45 , moghavemoon گفت:

  بسم رب الشهدا و الصدیقین

     دکترین بهمن سپاه پاسداران در دفاع مقدس

مقدمه

در اوایل جنگ تحمیلی دو روش جنگ کلاسیک (توسط بنی صدر-ارتش) و جنگ چریکی (شهید چمران- ستاد جنگ های نامنظم) ناتوانی خود در رسیدن به اهداف مورد نظر کشور را نشان دادند. 

منظورت چیه که عملیات کلاسیک نتیجه نداده ثائم الائمه ، فتح المبین ، بیت المقدس و رمضان همگی نبرد کلاسیک بودند اون چند عملیات سپاه هم همگی به نوعی کلاسیک بودند ولی کلاسش یکم پایین بود و به کلاسیک جنگ جهانی اول بر می گشت و اگر هم پشتیبانی کلاسیک ارتش نبود عمرا به اهدافشون می رسیدند

عملیات های قبل از ثائم الائمه مانند توکل و نصر به دلیل رقابت قدرت در داخل کشور به نتیجه نرسیدند و به طرز عجیبی اصلا از طرف نیروی هوایی و هوانیروز پشتیبانی نشدند

بر 11 آذر 1397 در 11:45 , moghavemoon گفت:

در دفاع مقدس با کمک اندیشه دفاعی انقلابی و روش توسعه تجربی (( شهید باقری)) ، تجارب جنگ در سال اول به صورت اصول و قواعد رزمی یک نبرد نامتقارن درآمد و با کمک دکترین بهمن توانست سرزمین های اشغالی ایران را آزاد و با اصلاحاتی که بعد ها در آن صورت پذیرفت ، در نهایت جنگ را به پایان برساند.

نه برادرم طرح ریزی عملیات های پیچیده مانند فتح المبین و بیت المقدس تنها توسط اساتید دافوس ارتش صورت گرفت و شهید باقری به عنوان مشاور و نیروی شناسایی همکاری می کرد

[moghavemoon 121]

2 hours قبل , ahmad212 گفت:

منظورت چیه که عملیات کلاسیک نتیجه نداده ثائم الائمه ، فتح المبین ، بیت المقدس و رمضان همگی نبرد کلاسیک بودند اون چند عملیات سپاه هم همگی به نوعی کلاسیک بودند ولی کلاسش یکم پایین بود و به کلاسیک جنگ جهانی اول بر می گشت و اگر هم پشتیبانی کلاسیک ارتش نبود عمرا به اهدافشون می رسیدند

عملیات های قبل از ثائم الائمه مانند توکل و نصر به دلیل رقابت قدرت در داخل کشور به نتیجه نرسیدند و به طرز عجیبی اصلا از طرف نیروی هوایی و هوانیروز پشتیبانی نشدند

نه برادرم طرح ریزی عملیات های پیچیده مانند فتح المبین و بیت المقدس تنها توسط اساتید دافوس ارتش صورت گرفت و شهید باقری به عنوان مشاور و نیروی شناسایی همکاری می کرد

این سری پست معرفی اجمالی و نه بررسی این دکترین بود که اکثر قسمت هاش از محسن رضایی هستند که خوب معلوم است قطعا یک سری جانب گرایی درشون وجود دارد. کما اینکه خیلی جاها به صورت بسیار واضح نقد ها و اشکالات جدی ای به این گفته ها وارده اما از اونجایی که تصمیم گرفتم جهت پراکنده نشدن و زیاد نشدن مطالب ، فقط معرفی باشه از خیرشون گذشتم. انشاالله نقدش باشه با همکاری بقیه کاربران.

ویرایش شده در آذر 97 توسط moghavemoon

[Mohebbi 840]

بر 13 آذر 1397 در 12:30 , moghavemoon گفت:

  دکترین بهمن : رویه ی رزمی

روش تجربی شهید باقری

 

تلفیق با اصول دکترین بهمن  

برای طراحی عملیات در سازمان رزم مبتنی بر دکترین بهمن می بایست تجربیات از سطوح بسیار خرد یه دست می آمد، ابتدا مستند سازی و سپس تعمیم پیدا کند تا در سطوح بزرگتری به کار گرفته شوند. این یک فرآیند حلزونی بود که بر پنج پایه زیر استوانه بود :

منابع

کتاب گردان نهم ؛ جلد اول بررسی کارنامه عملیاتی گردان حبیب بن مظاهر ، نویسنده : گلعلی بابایی

کتاب حکایت آن مرد آسمانی ؛ خاطراتی از زندگانی شهید احمد کاظمی ، چاپ اول ، صفحه ۴۱-۴۲

فصلنامه نگین ایران ، زمستان ۱۳۸۵

نشریه فرهنگ مدیریت ، شماره ۱۲ ، بهار ۱۳۸۵

 

لطفا پس از خواندن جهت شادی روح شهدای گردان حبیب بن مظاهر صلواتی قرائت فرمایید.

 

ضمن تشکر از ارسال این پست.

به نظر می رسد این گونه مطالب تنها نقل قول هایی است که از سوی برخی فرماندهان سپاه و برخی عزیزانی که به همه جوانب جنگ آگاهی ندارند پخش و گسترده شده است. تمامی مطالب ذکر شده در این چند پست قابل نقد است که فکر می کنم مجالی برای این کار نیست.