عملیات تمرکز (سیلی سخت صهیونیست ها به ارتش های عربی)

[mehran55 20,889]

بنام خداوند بخشنده مهربان

 

با سلام خدمت دوستان عزیز میلیتاریست ، در تاپیک بررسی نیروی هوائی اسرائیل ، به عملیات فوکوس یا تمرکز که منجر به نابودی نیروهای هوائی کشورهای عربی در خلال جنگ 6 روزه اعراب و اسرائیل شد ، اشاره ای گذار داشتیم.

با توجه به ضرورت بررسی دقیق تر این عملیات ، تصمیم گرفتم که مطالب گفته شده در اون پست رو تکمیل کنم و در قالب یک تاپیک جدید خدمت دوستان خودم ارائه بدهم. امیدوارم که مورد پسند عزیزان واقع بشه. 

امیدوارم که سایر دوستان هم ، هرگونه اطلاعات تکمیلی که در خصوص این عملیات دارند رو در ادامه همین مطلب ارائه بدهند که بتونیم نمای جامع تری از این عملیات رو در اختیار داشته باشیم.

 

عملیات تمرکز-1346

(Operation Focus-1967)

 

عملیات تمرکز (به عبری: מבצע מוקד : Mivtza Moked) در واقع به منزله  افتتاحیه و سرآغاز حملات هوائی اسرائیل در ابتدای نبرد 6 روزه این رژیم در برابر اعراب در سال 1967 میلادی می باشد.

گاهی از اوقات (در برخی از تاریخ نگاری های نظامی) این عملیات "ضربه هوائی سینا" یا "حمله هوائی سینا" (Sinai Air Strike) هم نامیده می شود.

 

در ساعت 7:45 صبح روز 5 ژوئن 1967 ، نیروی هوائی اسرائیل ؛ به رهبری ژنرال "مرخای هود" (Mordechai Hod) ، حمله عظیمی را ترتیب داد که بخش اعظم نیروی هوائی مصر را بر روی زمین نابود کرد.

تا ظهر همان روز ،نزدیک به 450 فروند هواپیما ،از نیروهای هوائی "مصر" ، "اردن" و "سوریه" نابود شدند.

ژنرال هوائی مرخای هود

همچنین نیروی هوائی اسرائیل ، در  از کار انداختن و غیرفعال کردن 18 فرودگاه مصر بسیار موفق عمل نمود ، بطوریکه مانع از عملیات نیروی هوائی مصر در خلال این جنگ گردید.

این عملیات ، تا به امروز ، همچنان یکی از موفق ترین عملیات های هوائی در تاریخ هوانوردی نظامی محسوب می گردد.

میراژ IAF با سابقه شکار 13 هواپیما در جنگ 6 روزه

 

خلاصه عملیات

در سه موج اصلی عملیات (و چندین موج کوچکتر در روزهای بعد این عملیات) مجموعا 452 فروند هواپیما (که بیشتر آنها بر روی زمین بودند) نابود شدند. این امر موجب شد تا نیروی هوائی اسرائیل (IAF) تقریبا کنترل کامل آسمانها را داشته باشد و بتواند به طور موثر ، نیروهای زمینی IDF را پشتیبانی کند.

در واقع دلیل اصلی که نیروی هوائی اسرائیل این موفقیت خیره کننده را بدست آورد ، تمرکز ویژه بر تخریب اولیه باند ، بوسیله یک نوع سلاح جدید بود.

اسرائیل برای این حمله ، از راکت هائی بهره جست که از کلاهک ضد باند (anti-runway warhead) بهره می گرفتند.

اسرائیل در این حمله ، از نمونه های نخستین پروژه "سلاح ضد باند" که بطور مشترک توسط فرانسه و اسرائیل در حال اجراء بود ، بهره گرفت. این راکت ها با رها شدن بر روی هدف ، مستقیما به باند فرودگاه ها ضربه زده و حمله میکردند.

این راکت ها بجای حفره های معمولی که بمب های عادی ایجاد میکنند ، یک حفره کوچک بر سطح باند ایجاد میکند ، البته در زیر این حفره یک فروچاله بزرگ ایجاد میشود که همین فرو چاله باعث می شود که ترمیم باند به سادگی گذشته (پر کردن حفره با خاک و سیمان و ...) صورت نپذیرد و برای ترمیم حفره ایجاد شده ، نیاز است که ابتدا بخش عمده ای از سطح باند برداشته شود و پس از پر کردن فرو چاله ، مجددا سطح باند ترمیم شود.

هنگامی که باند فرودگاه غیر فعال شد ، عملا تمامی هواپیماهای فرودگاه بصورت اهداف قابل دسترسی و سهل الوصول در می آمدند ؛ بدین ترتیب نیروی هوائی اسرائیل توانست در حملات بعدی ، با شکار هواپیماهای زمینگیر شده بر روی باند ، برتری مطلق هوائی را در عملیات خود در جنگ شش روزه بدست بیاورد.

 

گاهشمار عملیات

عملیات موکد (Operation Moked) در ساعت 7:45 دقیقه صبح به وقت اسرائیل ( یا 8:45 صبح به وقت مصر ) ، آغاز شد.

تقریبا همه هواپیماهای جنگی اسرائیل ( 196 فروند به نقل از ویکی پدیا و 244 فروند به نقل از منابع IAF ) ملزم به حضور در این حمله هوائی شدند.

تنها 12 فروند جنگنده اسرائیلی برای گشت زنی و حفاظت هوائی از آسمان اسرائیل ، در خاک این کشور باقی ماندند و در این حمله شرکت نکردند.

فهرست هواپیماهای اسرائیل در عملیات تمرکز

 

در زمان این حمله ، زیر ساخت های دفاعی مصر بسیار فقیر بودند و هنوز هیچیک از فرودگاه های این کشور به پناهگاه های مقاوم هواپیما (shelters) مجهز نشده بودند تا در صورت وقوع یک حمله هوائی از جنگنده های مصری حفاظت نمایند.

جنگنده های اسرائیلی پس از برخواستن ، ابتدا به سمت مدیترانه پرواز کردند و پس از مدتی پرواز بر فراز مدیترانه ، به سمت مصر چرخش نمودند.

در همین حال مصری ها ، با خاموش کردن تمام سیستم های دفاع هوائی خودشان ، مانع از دفاع موثر از آسمان هوائی خود در برابر تهاجم صهیونیست ها شدند.

 

مقامات پدافندی مصری نگران بودند که مبادا برخی از نیروها سهوا ( یا برخی شورشی های درون ارتش بصورت عمدا ) هواپیمای فیلدمارشال عامر ( و ژنرال 3 ستاره سید قویم محمود که همراه او بود ) را بزنند. در واقع ظاهرا مسیر حرکت جنگنده های اسرائیلی با مسیر بازگشت ژنرال عامر از صحرای سینا ، در یک راستا قرار داشته و مصری ها بخاطر پرهیز از شلیک اتفاقی به هواپیمای وزیر دفاع 5 ستاره خود ، تمام سیستم های پدافندی خود را خاموش کرده بودند. ( کاملا شبیه اتفاقی که برای آنتونف روسی در تهاجم چند روز پیش به سوریه اتفاق افتاد)

فیلد مارشال عامر

اما نکته مهم ماجرا این بود که هواپیماهای اسرائیلی در ارتفاعی بسیار پائین پرواز می کردند . یعنی در واقع بسیار پائینتر از پائین ترین نقطه ای که پدافند SA-2 مصری می توانست هواپیمائی را شناسائی و شکار کند.

در موج اول حمله ، اسرائیل به 11 پایگاه هوائی حمله کرد و تعداد زیادی از هواپیماهای نیروی هوائی مصر را بر روی زمین و پیش از آنکه بتوانند از زمین برخیزند ، منهدم نمود.

سپس هواپیماهای اسرائیلی ، به اسرائیل بازگشتند و مجددا سوختگیری ، مسلح (quick-turned) و آماده تهاجم شدند. در واقع این فرآیند quick-turned برای تمام هواپیماهای عبری فقط 7 دقیقه و 30 ثانیه بطول انجامید.

 

در موج دوم ، اسرائیلی ها ، به 14 پایگاه هوائی حمله کردند و با تلفات بسیار جزئی (نسبت به حجم هواپیماهای درگیر این حمله) مواجه شدند.

 

آنها پس از بازگشت ، مجددا "سریعا بارگیری و تجهیز  ( quick-turned ) شدند و برای موج سوم حمله آماده شدند.

 

در واقع امواج چندگانه "عملیات تمرکز" ، برای نیروی هوائی اسرائیل ؛ یک موفقیت کامل بود. در مدت زمان تقریبا 3 ساعته این عملیات ، نیروی هوائی مصر و نزدیک به 500 هواپیمای رزمی آن نابود شدند . این در حالی بود که تنها تلفات جزئی به نیروی هوائی اسرائیل وارد آمد.

 

پس از حمله هوائی گسترده به مصر ، نیروهای هوائی "اردن" ، "سوریه" و "عراق" ، به تلافی این عملیات به اسرائیل حمله کردند. اما عمده این حملات غیرموثر و گاها به سمت اهداف غیر نظامی بود.

در حالی که سایر کشورهای عربی در حال حمله غیرموثر به اسرائیل بودند ، بخشی از نیروی هوائی اسرائیل ، خود را برای موج سوم حمله به مصر آماده می کردند. سایر هواپیماهای IAF هم برای پشتیبانی هوائی از نیروی زمینی این ارتش ، در برابر  نیروهای زمینی ارتش های عربی اعزام شدند.

 

تا پایان روز اول جنگ 6 روزه ، صهیونیستها ، در خاک اسرائیل ، بیشتر سرزمین مصر ، ارتفاعات جولان ، کرانه باختری رود اردن و تمامی صحرای سینا ، دارای برتری هوائی بودند.

 

ششم الی دهم ژوئن 1967

در روز دوم جنگ ( 6 ژوئن) هواپیماهای رزمی IAF ، بطور گسترده ، در برابر نیروهای زمینی مصری ، اردنی ، سوریه ای و عراقی مورد استفاده قرار گرفت.

در روز سوم جنگ (7 ژوئن) ، IAF ، صدها دستگاه از وسائل نقلیه زرهی و غیر زرهی مصری را در صحرای سینا نابود کردند. این کاروان نظامی قصد داشتند که از طریق باریکه سینا ، به سمت مصر عقب نشینی کنند. همچنین هزاران نفر از سربازان مصری نیز در صحرای سینا و باریکه سینا به دام افتادند و امکان عقب نشینی را از دست دادند.

 

در پایان سومین روز ، نیروی هوائی اردن ،بخش عمده ای از 34 فروند  هواپیماهای خود را از دست داد و عملا ارتش اردن دیگر درگیر جنگ نبود (از صحنه جنگ حذف شد)

در روز ششم و در واقع آخرین روز (10 ژوئن) ، نیروی هوائی سوریه ، حدود 100 هواپیمای جنگی خود را از دست داد (نابود شده + آسیب دیده ) و جنگ عملا تمام شد.

 

در طی جنگ شش روزه ، نیروی هوائی اسرائیل ، با حدود 200 فروند هواپیمای جنگی که در اختیار داشت ، به مقابله با ائتلافی برخواست که بیش از 600 فروند جنگنده در اختیار داشتند. در خلال این جنگ ، IAF ، قریب به 452 فروند از هواپیماهای ائتلاف عربی را نابود کرد که از این مقدار 79 فروند آن در نبرد هوائی صورت پذیرفت ، در حالی که خود 46 فروند هواپیما را از دست داد.

در خلال این جنگ 24 خلبان اسرائیلی و صدها خلبان عرب کشته شدند.

 

تعداد هواپیماهای منهدم شده به تفکیک کشور

مصر : 348 فروند

سوریه : 61 فروند  

اردن :  29 فروند

عراق : 23 فروند

لبنان : 1 فروند

اسرائیل : 46 فروند ( 19 فروند در عملیات تمرکز و بقیه در نبرد هوائی و یا حین پشتیبانی زمینی ساقط شدند)

 

تعداد هواپیماهای منهدم شده به تفکیک نوع هواپیما

جنگنده ها -

MIG-21 Fishbed : مجموعا 148 فروند ( 104 فروند مصر ، 32 فروند سوریه ، 12 فروند عراق )

MIG-19 Farmer : مجموعا 29 فروند ( همگی از مصر )

 

MIG-17 Fresco : مجموعا 112 فروند ( 94 فروند مصر ، 16 فروند سوریه ، 2 فروند عراق )

 

Sukhoi Su-7 Fitter : مجموعا 14 فروند ( همگی از مصر )

https://en.wikipedia.org/wiki/Sukhoi_Su-7

 

Hawker Hunter  : مجموعا 27 فروند ( 21 فروند اردن ، 5 فروند عراق ، 1 فروند لبنان )

https://en.wikipedia.org/wiki/Hawker_Hunter

 

 

بمب افکن ها -

Tupolev Tu-16 Badger : مجموعا 31 فروند ( 30 فروند مصر ، 1 فروند عراق )

 

Ilushin IL-28 Beagle : مجموعا 31 فروند ( 27 فروند مصر ، 2 فروند سوریه ، 2 فروند عراق )

 

هواپیماهای ترابری -

Ilushin-14 Crate : مجموعا 32 فروند ( 30 فروند مصر ، 2 فروند سوریه )

https://en.wikipedia.org/wiki/Ilyushin_Il-14

 

Antonov An-12 Cub : مجموعا 8 فروند ( همگی از مصر )

https://en.wikipedia.org/wiki/Antonov_An-12

 

هلی کوپترهای ترابری  - 

Mil Mi-6 Hook : مجموعا 10 فروند ( 8 فروند مصر ، 2 فروند سوریه )

 

Mil Mi-4 Hound : مجموعا 6 فروند ( 2 فروند مصر ، 4 فروند سوریه )

https://en.wikipedia.org/wiki/Mil_Mi-4

 

 

 "امواج چندگانه حمله" 

1. موج اول حمله ( ساعت 7:45 صبح ) : در قالب 101 عملیات هوائی که توسط حدود 200 جنگنده اسرائیلی صورت پذیرفت ، 11 فرودگاه ، 197 هواپیمای مصری  و 8 ایستگاه رادار نابود شدند. در مقابل 5 خلبان IAF کشته و 5 خلبان دیگر به اسارت درآمدند.

2. موج دوم حمله ( ساعت 9:30 صبح ) : 164 عملیات پروازی صهاینه ، منجر به نابودی 16 فرودگاه و 107 هواپیمای مصری دیگر گردید. در حین این عملیات دو هواپیمای سوری هم در نبرد هوائی ( داگ فایت) سرنگون شدند.

 

3. موج سوم حمله ( ساعت 12:15 ظهر ) : 85 پرواز به مصر ، 48 پرواز به اردن ، 67 حمله به سوریه و 1 حمله به پایگاه H3 عراق صورت پذیرفت.

4. امواج بعدی حمله ( بعداز ظهر و عصر ) : دو حمله دیگر به مجموعه H3 عراق و چند حمله تکمیلی هم به فرودگاه های مصری صورت پذیرفت.

 

" پایان "

====================================================================================================================================

                              مترجم : mehran55

منبع : https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Focus

مالکیت معنوی : بازنشر مطالب این تاپیک فقط با ذکر Military.ir به عنوان منبع مجاز است.

======================================================================================================================================

پ.ن 1 : دوستانی که پسندیدند مثبت را فراموش نکنند. 

پ.ن 2 : در ادامه و اگر عمری باقی بود اطلاعات و تصاویر دیگری از این عملیات را در اختیار دوستان قرار خواهیم داد .