اثربخشی سامانه‌های پدافندی در درگیری‌های گذشته اثربخشی سامانه‌های پدافندی در درگیری‌های گذشته

[GHIAM 2,294]

اثربخشی سامانه‌های پدافندی در درگیری‌های گذشته

بخش اول: ویتنام شمالی

 

سامانه‌های پدافندی جدیدی همچون  باور373 هیچ یک از نقاط ضعف سامانه‌های پدافندی استفاده شده در ویتنام و خاورمیانه را ندارند.

 

اختلافات زیادی در مورد اثربخشی رزمی ثبت شده برای سیستم‌های پدافند هوایی شوری که در دهه‌های گذشته طی جنگ‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است وجود دارد. مقایسه عملکرد ضعیف این سامانه‌ها در خاورمیانه با تاثیر جنگی آن‌ها در جنوب شرقی آسیا جالبترین مورد است.

ارتباطی که بین این جزئیات تاریخی مورد بحث قرار گرفته و مبهم وجود دارد این است غالبا در سیستم بروکراسی دفاعی غرب درک کنونی از اثربخشی آخرین نسل سامانه‌های پدافندی روسی، چینی (و ایرانی) بیش از هر زمان دیگری بر پایه چنین دیدگاه‌هایی تعیین می‌شود: "ما در سال 1991 سامانه‌های روسی را به طور کامل منهدم کردیم. پس چرا باید به اثربخشی سامانه‌های فعلی اهمیت دهیم؟" 

استدلال اخیر بارها مطرح شده است بنابراین این تصور که اثربخشی سامانه‌های پدافندی مدرن با اثربخشی تکنولوژی سامانه‌های دهه 60 و 70میلادی  که در خاورمیانه به کار گرفته شده اند تفاوتی ندارد بسیار گسترده است و اغلب آن را باور دارند.

واقعیت این است که نسل جدیدتر سامانه‌های پدافندی از جمله اس300 پی ام یو2، اس 400، اچ کیو9 (و باور373) از نظر فناوری پایه و عملکرد اگر بهتر از سامانه پاتریوت آمریکایی نباشند اما نزدیک به آن هستند (البته از نظر من سامانه‌های نامبرده خصوصا اس 400 برتری قابل توجهی نسبت به پاتریوت آمریکایی دارند) و مهمتر از آن هرگز در طی یک جنگ توسط نیروهای هوایی غربی که اسرائیل نیز شامل آن نیز می‌شود به چالش کشیده نشده‌اند.

اکنون میزان اطلاعات فنی تفصیلی موجود توسط منابع باز از سامانه‌های پدافندی شوروی به ویژه سام 2 گایدلاین، سام 3 گوآ، سام 6 گین فول و سام 5 گامون حیرت انگیز است. 

در جنوب شرقی آسیا انحصارا از سامانه سام 2 استفاده می‌شد و باتری‌های این سامانه از میانه 1960 به طور گسترده‌ای در ویتنام شمالی مستقر شده بودند. تعداد این سامانه در منابع مختلف بسیار متفاوت است، اما آمارها متفقا از وجود 50 باتری که به صورت چرخشی در 150 سایت ثابت فعالیت می‌کردند تایید می‌کنند. ارقام مربوط به تعداد شلیک‌ها به ازای هر انهدام با داده‌های اعلامی که از طبقه بندی خارج شده و حاکی از شلیک ده‌ها موشک به ازای هر انهدام است نیز متفاوت می باشد و این تعداد شلیک نیز با بهبود تکنیک‌ها و فناوری سرکوب پدافندی ایالات متحده در طول زمان افزایش پیدا کرده است.

 

 

فعال شدن فیوز مجاورتی موشک سام2 در نزدیکی جنگنده RF-4C در جریان جنگ ویتنام- 12 آگوست 1967

 

فرار جنگنده F-105D Thunderchief از موشک سام2 پدافند ویتنام شمالی

 

S-75/SA-2 در درجه اول به عنوان سامانه پدافندی استراتژیک طراحی شده بود و وظیفه آن دفاع منطقه‌ای از اهداف ثابت در برابر هجوم هواگردها در ارتفاع متوسط و بالا بود. موشک این سامانه توسط لینک مرتبط به سامانه هدایت می‌شد و از پیشران سوخت مایع بهره می‌برد. این سامانه برای درگیری از رادار فن سانگ و برای کشف هدف از رادار پی12 اسپون رست استفاده می‌کرد. مدت زمان فعالسازی سامانه معمولا چندین ساعت بود که به مهارت خدمه باتری و همچنین اینکه کدام بخش لازم بود جابجا شود بستگی داشت. 

شاید یکی از بحث‌‍ برانگیزترین موضوعات در این باره این باشد که بهترین معیار اثربخشی برای ارزیابی نیروی پدافندی ویتنام شمالی چه چیزی است. بیشترین تلفات نیروی هوایی ایالات متحده در ویتنام شمالی توسط توپ‌های پدافندی صورت گرفت. در حقیقت کل تلفات نیروی هوایی آمریکا در بازه زمانی 1964-1973 را که شامل 740 جنگنده تاکتیکی F/RF-4 ، F-105 و F-100 است را می توان به آتش توپخانه پدافندی دشمن در ویتنام شمالی و لائوس اختصاص داد.

آمارهای از طبقه بندی خارج شده ایالات متحده نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از این تلفات ناشی از حملات ارتفاع پست به سایت‌های پدافندی است اما بیشتر این تلفات به این دلیل است که جنگنده‌های آمریکایی در حین حمله به دیگر اهدف برای در امان ماندن از پاکت ارتفاع متوسط و بالای سامانه سام2 اقدام به پرواز در ارتفاع پایین می‌کردند. در حالی که میزان خسارت‌ها بر اثر شلیک مستقیم سامانه های موشکی متوسط به نظر می‌رسد، نسبت کیل ریت این سامانه ها در سالهای 1971 تا 1973 برای جنگنده اف4 فانتوم 31.5% بود و همچنین 17 فروند بی52 نیز منهدم شدند که اغلب آن‌ها توسط سامانه های موشکی سرنگون شدند. معمولا پیشتیانی توسط مربیان با تجربه اتحاد جماهیر شوری یا ورشو انجام می‌شد و در نتیجه پدافند هوایی ویتنام شمالی توانست سام 2 را به موثرترین شکل عملی کند، از تحرک محدود آن به طور کامل بهره‌برداری کرد و از سام 2 به عنوان تله‌ای برای هدایت هواگردهای آمریکایی به داخل پاکت آتش توپخانه‌ی پدافندی بهره ‌می‌برد. علاوه بر آن تلاش زیاد برای سرکوب یا از بین بردن سیستم‌های پدافندی بخش زیادی از سورتی پروزها را به ویتنام شمالی شکل می‌داد.

 

خدمه پدافند هوایی ویتنام شمالیدر کنار موشک سامانه سام2

 

معیار ساده شمارش تلفات مستقیم وارده به انواع تسلیحات دشمن را نمی‌توان به عنوان "معیار اثربخشی" برای ارزیابی تاثیرگذاری و کارآمدی انواع تسلیحات پدافند هوایی در یک محیط تهدیدآمیز در نظر گرفت. بدون سامانه‌های موشکی مستقر در یک عملیات، اثربخشی توپ‌های پدافندی هدایت راداری یا هدایت بصری ضعیف است چرا که هواگرد می‌تواند بدون هیچ مانعی از ارتفاع متوسط و بالا خارج از پاکت مفید سلاح به آن حمله کند. همچنین در جایی که تنها سامانه‌های موشکی حضور دارند و توپخانه پدافندی غایب است هواگردها می‌توانند بدون مانع حمله کنند و از پوشش زمین و محدودیت‌های عملکردی سامانه‌های موشکی و سیستم‌های راداری آنها استفاده کنند. (البته با ورود سامانه‌های کوتاه برد همچون پانتسیر و تور ضعف پدافند در ارتفاع پایین تا حدودی برطرف شده است.) پدافند هوایی ویتنام شمالی بسیار نزدیک از دوره‌های دکترین اتحاد جماهیر شوروی استفاده می‌کرد، این دکترین استفاده از تسلیحات پدافند هوایی که همپوشانی و حمایت متقابل را در پاکت ارتفاع انجام می‌دادند دیکته می‌کرد که تاثیر آن موجب هم افزایی می‌شود به این معنا که هواگردهای دشمن نمی‌توانند بدون خطر در اتفاع بالا یا پست حرکت کنند.

در مورد ارزیابی اثربخشی هر یک از سامانه های پدافندی بهتر است تعداد شلیک‌ها برای هر انهدام را محاسبه کرد. مشکل در تجزیه و تحلیل این است بدون وجود داده‌های قاطع در مورد هر دور شلیک، به سختی می‌توان ارزیابی دقیقی را صورت داد. در صورتی که به نظر می‌رسد آمار اولیه تلفات بر اثر توپخانه پدافندی بیش از سامانه‌های موشکی است، سوالاتی همچون: در جایی که سامانه‌های موشکی حضور نداشته اند چه تعداد از انواع هواگردها به محدوده درگیری توپ‌های پدافندی وارد شده‌اند؟ در مقایسه با تعداد باتری‌های سامانه‌های موشکی ویتنام شمالی چه تعداد سامانه‌ی توپخانه پدافندی و به چه تعداد پرسنل و چه هزینه‌ای مستقر شده‌است؟

 

بمباران فرشی بی52 بر ضد اهداف ویتنام شمالی- این بمب افکن نقش بسزایی در این جنگ ایفا کرد.

 

دو نمونه بارز از کمپین هوایی در ویتنام شمالی وجود داشت که هر دو در دوره اخیر جنگ ویتنام اتفاق افتادند.

اولین آن استفاده از جنگنده‌های F-111A در طی سال 1972 و در خلال عملیات‌های Linebacker1/2 است. این جنگنده با استفاده از رادار خودکار تعقیب عوارض زمین در اتفاع بسیار پایین پرواز می‌کرد، و توانست هم توپ‌های راداری و هم سامانه‌های موشکی را شکست دهد و از نظر آماری در هر سورتی پرواز کمترین میزان تلفات را در این کمپین‌ها به خود اختصاص داد. 

با وجود استفاده سنگین از پردازنده‌های جنگ الکترونیک، هواگردهای پشتیبانی جنگ الکترونیک، جنگنده‌های سرکوب پدافند هوایی، چف و جنگنده‌های اسکورت، بالاترین میزان تلفات در نوع خود در عملیات Linebacker2 مربوط به ناوگان بی52 است که به طور انحصاری توسط S-75 / SA-2 انجام شد. در صورتی که اگر سامانه‌های موشکی حضور نداشت بعید بود هیچ بمب افکنی از این نوع از دست برود.

 

استقرار ناوگان بی52 استراتوفورترس در یک پایگاه آمریکایی در طی جنگ ویتنام

 

15فروند بی 52 در طی 729 سورتی پرواز از منهدم شد که تقریبا 2 درصد می‌شود. البته میزان خسارت‌ها با توجه به عملیات هماهنگ سرکوب پدافند هوایی ویتنام شمالی محدود است. نکته مهمی که باید ذکر شود این است در زمانی که سامانه‌ پدافند هوایی سام2 ویتنام شمالی بیشتر میزان شلیک‌ها خود را انجام داد اما نتوانست هیچ بمب افکن بی52 را منهدم کند.

عاملی که در تحلیل‌های غیر مستقیم در مورد این قبیل کمپین‌ها نادیده گرفته می‌شود بخشی از کل تلاش صرف شده برای پوشش سرکوب دفاع هوایی برای هواگردهای در حال عملیات است. قسمت اعظمی از انواع هواپیماهای تاکتیکی از جمله جنگنده‌های F-111 که در طول کمپین Linebacker II به پرواز در آمدند مستقیما بر ضد سایت‌های پدافندی سام 2 به کار گرفته می‌شدند. هزینه‌های صرف شده و خسارات وارده به طور مستقیم با استقرار سامانه‌های پدافندی در ارتباط است.

هر گونه تحلیل عینی در مورد اثرات رزمی سامانه‌های پدافندی در عملیات سرکوب پدافند نتنها باید تلفاتی را که مستقیم توسط سامانه‌های زمین به هوا رخ داده و یا خسارت‌هایی که به وسیله این سیستم‌ها صورت گرفته را در نظر بگیرد بلکه باید اقدامات انجام شده و یا خسارت‌های وارده‌ای را که به دلیل عملیات سرکوب پدافند یا فرار از سامانه‌های پدافندی صورت گرفته را نیز شامل شود.  از این دیدگاه سامانه‌های پدافند هوایی شوری موثرترین مولفه در شبکه یکپارچه پدافند هوایی ویتنام شمالی بودند.

 

پرواز موشک سام2 پدافند هوایی ویتنام شمالی

 

ادامه دارد .... 

ترجمه شده توسط GHIAM

 

ویرایش شده در فروردین 99 توسط ghiam

[sasasasa 3,166]

اینکه گفته میشود اس 300 و یا اس 400 از پاتریوت قوی تر است ممکن است درست باشد. البته تا حالا این دو سامانه روسی قابلیت خود را در یک جنگ نشان نداده اند ولی نکته ای که است امریکا چون یک قاره است و از کشورهای دیگر دور است زیاد بر روی سامانه های پدافندی زمین پایه سرمایه گذاری نکرده است. استراتژی این کشور بیشتر بر حفظ برتری هوایی با کمک هواپیما است نه پدافند. قبل از انفلاب نیز ما چنین استراتژی داشتیم. یعنی دفاع اصلی قرار بود بر مبنای هواپیما های اف 14 اف 16 و اواکس بنا شود. موشک های هاگ نقش کمکی داشت. کلا استراتژی امریکایی چنین است. روسیه بلعکس همیشه به علت موقعیت جغرافیایی خود به پدافند زمین پایه بسیار اهمیت میداده است. تنوع پدافندهای روسی بسیار زیاد است. اس 400 اس 500 بوک تور پانتسیر و ....

امریکا بیشتر بر روی سامانه های پدافندی دریا پایه تمرکز داشته است. خود امریکا حتی زمانی میخواست گنبد اهنین را از اسراییل بخرد. چون سبد پدافندهای ساخت امریکا کامل نیست. با توجه به مناقشات اخیر شاید سیاست خود را عوض نماید.

ویرایش شده در فروردین 99 توسط sasasasa

[Excalibur 326]

10 hours قبل , ghiam گفت:

واقعیت این است که نسل جدیدتر سامانه‌های پدافندی از جمله اس300 پی ام یو2، اس 400، اچ کیو9 (و باور373) از نظر فناوری پایه و عملکرد اگر بهتر از سامانه پاتریوت آمریکایی نباشند اما نزدیک به آن هستند (البته از نظر من سامانه‌های نامبرده خصوصا اس 400 برتری قابل توجهی نسبت به پاتریوت آمریکایی دارند) و مهمتر از آن هرگز در طی یک جنگ توسط نیروهای هوایی غربی که اسرائیل نیز شامل آن نیز می‌شود به چالش کشیده نشده‌اند.

البته ناگفته نماند که هواپیماهای غربی هم تقریبا هرگز توسط این سامانه‌ها به چالش کشیده نشدن. برای نمونه می‌توان حضور اس۳۰۰ در سوریه را عنوان کرد که باوجود این سامانه‌ی پدافندی -روی کاغذ بسیار قدرتمند- ما گاه‌وبیگاه شاهد حملات هوایی رژیم صهیونیستی علیه مواضع نیروهای دولت سوریه و علی‌الخصوص نیروهای ایرانی هستیم ولی متاسفانه بعد از حدود یک سال استقرار این سامانه در سوریه هنوز هیچ چیز خاصی ازش مشاهده نشده. بصورت کلی امیدوارم سامانه‌ی پنتسیر مثال «مشت نمونه‌ی خرواره» نباشه که این سامانه‌ی اسم و رسم‌دار اصلا روزای خوبی رو پشت سر نمی‌گذرونه.

ویرایش شده در فروردین 99 توسط Excalibur

[GHIAM 2,294]

اثربخشی سامانه‌های پدافندی در درگیری‌های گذشته

بخش آخر: خاورمیانه و صربستان

 

سامانه پدافندی استراتژیک اس 400 به عنوان یکی از برترین سامانه‌های پدافندی ساخته شده تا کنون با استفاده از 3 موشک در برد‌های مختلف

قابلیت درگیری با انواع اهداف را در ارتفاع پایین، متوسط و بالا و همچنین تا برد 400 کیلومتر دارد

 

به غیر از عملیات طوفان صحرا در مورد سایر جنگ‌های خاورمیانه اطلاعات بسیار ناقصی وجود دارد که غالبا به دلیل عدم تمایل اسرائیلی‌ها، سوری‌ها و مصری‌ها به افشای کامل خسارات جنگی، این اطلاعات آمیخته با دروغ است.

عمده درگیری‌ها منجر به استفاده از سامانه‌های پدافندی شوروی شدند عبارتند از: جنگ اسرائیل - مصر، جنگ یوم کپور در سال 1973 و حمله به لبنان در سال 1982.

اولین سامانه‌های اتحاد جماهیر شوروی در منطقه را 15 تا 25 باتری SA-2 تشکیل می‌داد که در اواخر دهه 1960 تحویل داده شد ، اما به طور ویژه‌ای مؤثر نبودند. این سامانه‌ها توسط مصریان و با استفاده از مربیان شوروی تبار به خدمت گرفته شدند که تعدادی از آنها نیز در جریان پیشروی‌های صحرای سینا در سال 1967 به غنمیت گرفته شد. پدافند سوریه نیز در این دوره 18 باتری سام2 را مستقر کرد و در ادامه با استفاده از 16 باتری سام3  شبکه پدافندی خود را تکمیل کرد.

در اوایل سال 1970، اتحاد جماهیر شوری عملیات قفقاز را آغاز نمود و بخش بزرگی از نیروهای پدافندی خود را مستقر کرد که مشتمل بر 18 گردان در قالب سه تیپ توسط ژنرال اسمیرنوف رهبری می‌شد و از واحدهای پدافندی در دنیپروپترووسک ، مسکو، لنینگراد و بلاروس انتخاب شده بودند. هر گردان شامل چهار باتری سام3، یک ستون ZSU-23-4 و تیم‌های پشتیبانی مجهز به دوشپرتاب‌های سام7 بود. ظاهرا این واحدها مربیان روسی بودند اما لباس نیروهای نظامی مصری را می‌پوشیدند و خدمه کاملی را برای سامانه‌های پدافندی تشکیل می‌دادند. از اوایل سال 1970 واحد‌های پدافندی شوروری در امتداد کانال سوئز مستقر شدند. دکترین عملیاتی شبیه به دکترین ویتنام شمالی بود باتری‌ها به طور مکرر جابجا می‌شدند و با استفاده از چندین باتری پشتیبانِ یکدیگر برای هواگرد‌های اسرائیلی کمین می‌کردند.

S-125 / SA-3 شوروی در درجه اول برای تامین دفاع نقطه‌ای از مناطقی با اهداف ثابت در برابر هواپیماهای حمله کننده در ارتفاع کم تا متوسط طراحی شده بود. موشک توسط لینک داده هدایت می‌شد و از یک پیشران سوخت جامد استفاده می‌کرد، رادار درگیری ایکس باند SNR-125  با عمکلرد قابل قبول کلاتر در ارتفاع پایین و رادار کشف هدف P-15 باند یو اچ اف که عملکرد قابل قبولی در برابر ناهمواری‌ها در ارتفاع پایین را داشت شامل می‌شد.

 

 

چند ساعت زمان برای راه‌اندازی دوباره باتری سام 3 نیاز بود البته بر خلاف سام 2 که به مهارت خدمه و جابجایی سایر اجزا که در قالب یک کاروان بزرگ بود بستگی داشت.

در درگیری‌های بعدی بر ضد اسرائیل، شوروی اعلام کرد با استفاده از سام 3 توانسته 5 جنگنده اسرائیلی را منهدم کند و در این حین 22 سام2، سام3 و توپ‌های پدافندی را از دست داده است.

مصریان برای جبران خسارات 1967 عملیاتی را در سال 1973 با پشتیبانی 3 تیپ سام 6 که مشتمل بر 18 باتری آغاز کردند. بر خلاف سامانه‌های شوروری که از رادار برد بلند هشدار دهنده 1S12 استفاده می‌کرد باتری‌های سام6 مصری غالبا از ردارهای نیمه متحرک P-15  و P-15M در باند یو اچ اف بهره می‌بردند. همچنین سوریه مدعی بود دو تیپ سام6 را به دست آورده است.

 

رادار پی 15 یک رادار هشدار زودهنگام در باند کاری VHF  است

 

نیروهای زمینی و اهداف استراتژیک مصر  که از کانال سوئز عبور کردند و سوری ها که به ارتفاعات جولان حمله کردند، توسط واحدهای سامانه‌های پدافندی و توپ‌های ضد هوایی محافظت می‌شدند. به طور گسترده ای اذعان شده است هواپیماهای اسرائیلی در هنگام جنگ سال 1973 متحمل تلفات سنگین شدند. مستنداتی کمی وجود دارد که دقیقا چه تعداد از این هواگردها توسط سامانه‌های پدافندی از دست رفته و اینکه توسط کدام نوع از این سامانه‌ها بوده است. ادعاهای عمومی حاکی از آن است 303 هواپیما در جنگ از دست رفته است، منابع دیگر 40 فروند از آنها را ناشی از اصابت سامانه‌های موشکی و 4-12 فروند را مربوط به آتش جنگنده‌های عربی می‌دانند. بنابراین بیشترین تلفات اسرائیلی‌ها نتیجه آتش توپ‌های ضد هوایی ارتفاع پایین است در اینجا هم الگویی که در به کارگیری سامانه‌های زمین به هوا دیده می‌شود همان منع استفاده از ارتفاع متوسط و بالا برای جنگنده‌ها است تا آنها مجبور شوند در پاکت توپ‌های پر تعداد ضد هوایی قرار گیرند. اتحاد جماهیر شوروی در اوایل سال 1976 از مصر خارج شد پس از آن  پیمان صلح سادات با اسرائیل مجوز کناره گیری از درگیری با غرب را به مصر داد. در نتیجه پیمانکاران چینی و غربی پشتیبانی از سیستم‌های پدافندی شوروی را به دست گرفتند.

 

 

 

 

نبرد بزرگ بعدی که به کارگیری سامانه‌های زمین به هوا در آن مشاهده شد حمله اسرائیل به لبنان در سال 1982 با نام عملیات "صلح برای جلیل" بود که تلاش داشت سازمان آزادی‌ بخش فلسطین را از لبنان بیرون کند. این عملیات برنامه ریزی شده و مطالعه شده یک شکست کامل برای کمربند سامانه‌های پدافندی سوری مستقر در دره بقاع لبنان بود. در اولین حمله که در روز 9 ژوئن 1982 انجام گرفت، 17 باتری از 19 باتری SAM سوریه نابود شد، اسرائیلی‌ها به طور گسترده‌ای از جمرهای هوایی استفاده کردند که توسط سیستم‌های مکان یابی امواج پشتیبانی می‌شد که با شلیک تعداد زیادی موشک ضد رادار ای جی ام 45 شرایک و ای جی ام 78 استاندارد همراه بود، علاوه بر این اسرائیل موشک‌های شرایک مجهز به بوستر راکتی را مانند راکت‌های کاتیوشا از کامیون‌هایی به سمت سامانه‌های پدافندی سوری پرتاب کرد و  در نهایت باتری‌های پدافندی ناتوان و بی‌دفاع توسط بمب‌های سقوط آزاد نابود شدند.

 

 

موشک ضد رادار شرایک به جای شلیک از جنگنده، مجهز به بوستر راکتی(سمت چپ) شده بود و توسط سامانه KERES (سمت راست) 

علیه سامانه‌های پدافندی سوری در نبرد بقاع شلیک شد 

 

سوری‌ها دکترین اتحاد جماهیر شوروی مبنی بر حملات کمین، تحرک سامانه‌های زمین به هوا، استفاده هوشمندانه از انتشار سامانه‌ها و دیکوی‌ها، استتار سایت‌های پدافندی و استفاده از دارایی‌های پشتیبانی جنگ الکترونیک به طور کامل نادیده گرفته بودند. خلاصه هارلی در مورد رفتار سوریه در شماره زمستان 1989 در مجله نیروی هوایی شاید بهترین خلاصه باشد: " همچنین کاربران سامانه‌های پدافندی سوریه فاجعه را به دست خود رقم زدند. تجهیزات ساخت شوری آنها بسیار خوب تلقی می‌شد اما نحوه استفاده سوریه از آن وحشتناک بود."

همانطور که جنرال لئونارد پروتس ، مدیر آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده گفته است:

 

نقل قول

 

سوری‌ها سامانه‌های متحرک را همچون سامانه‌های ثابت و ایستا استفاده کردند. آنها به جای اینکه رادارها را بالای تپه‌ها قرار دهند آنها را در دره‎ها مستقر کردند. سوریه سامانه‌های متحرک را برای چندین ماه در یک مکان مستقر کرده بود که امکان شناسایی دقیق محل موشک‌ها و رادارها را به اسرائیل داد و در آستانه نبرد به نیروی‌هوایی اسرائیل یک مزیت تاکتیکی قطعی هدیه کرد. با این وجود اگر سوری‌ها سایت‌های پدافندی خود را به طور موثری استتار می‌کردند ممکن بود بتوانند از نابودی کامل سامانه‌های زمین به هوای خود جلوگیری کنند. در عوض آنها برای مخفی کردن این سامانه‌ها از دود استفاده می‌کردند که در واقع باعث می‌شد تا موقعیت آنها به آسانی از آسمان تخشیص داده شود.

 

 

 خنده‌دار است سوری‌هایی که در گذشته به دلیل پایبندی شدید به دکترین شوروی مورد انقاد قرار گرفته بودند اما این بار تصمیم گرفتند دکترین مقاوم شوروی را که بر سودمندی مانور و استتار تاکید می‌کند نادیده بگیرند. طبق مقاله‌ای در سال 1981 در بررسی نظامی شوروی: جابجایی مواضع آتش، کمین‌های دفاعی، تغییر منظم مکان‌های سامانه‌های پدافندی متحرک برای سردرگمی اطلاعات دشمن و نصب سایت‌های پدافندی تقلبی از ملاحظات اساسی برای استقرار موثر و بقای پدافند هوایی است.

 

رادار SNR-125 منهدم شده در نبرد دره بقاع

 

فاجعه دره بقاع در سال 1982 در مقیاسی بسیار بزرگتر در ژانویه 1991 با حمله نیروی هوایی ائتلاف به رهبری آمریکا و با نابودی سامانه‌های پدافندی صدام در چند ساعت اول جنگ تکرار شد.  این عملیات به طور کامل در جاهای دیگر و با جزئیات مستندسازی شده است، مانند جنگ سال 1982 از موشک‌های ضد رادار، پشتیبانی جمینگ و سلاح‌های دقیق درمقیاس گسترده استفاده شده است. الگوی استقرار نیروهای صدام کمی متفاوت است که سعی شده بود از تحرک باتری‌ها معدود متحرک استفاده شود و البته استقرارهای غالبا بی نظم اجازه مکان‌یابی آسان آنها، هدفگیری و حمله به این سامانه‌ها را می‌داد. سامانه‌های پدافندی صدام تقریبا همان سامانه‌های سام2، سام3، سام6، سام،8 و سام9 بود که سپس توسط بعضی سامانه‌های مدرن رولند فرانسوی و رادارهای جدید سری تایگر تکمیل شد. داستان مشهور سامانه‌های پدافندی اخیر خاورمیانه که در برابر کمپین‌های هوایی جریان دارد بسیار روشن است- استفاده از فناوری قدیمی و غالبا منسوخ سامانه‌های موشکی و فناوری راداری و نادیده انگاری دکترین سابق شوروی در مورد تحرک سیستم‌های هوا به زمین، پنهانکاری، فریب و پشتیبانی متقابل. بسیاری از رادارهای کنترل آتش و جستجوی مورد استفاده در معرض خطر قرار گرفتند و اقدامات متقابل الکترونیکی، بسیار موثر واقع شدند. موضوع دیگری وجود دارد که یافتن آن از طریق منابع منتشر شده دشوار است یعنی آموزش، تمرین، مهارت و شایستگی خدمه باتری‌های سامانه‌های پدافندی عراقی و سوری در طی این دوره است.

 

جنگنده F-18 مهمترین حامل موشک‌های هارم در جنگ 1991 بود

 

بررسی اطلاعات مفصل فنی موجود از سیستم‌های سام2، سام3، سام5، سام8 شوروی و بحث و گفتگو با اپراتورهای موشک‌های پیمان ورشو اشاره به این دارد که اثربخشی کامل و کارایی بالقوه نسل اول و دوم سامانه‌های پدافندی شوروی نیاز به کادری بسیار باهوش و دارای آموزش فنی بالا دارد که از مهارت بالا و تمرینات سطح عالی برخوردار باشند. کار تیمی سخت درون اتاق کنترل بسیار ضروری بود زیرا خدمه مجبور بودند داده‌های چندین سنسور را که در نمایشگرهای آنالوگ ابتدایی نمایش داده می‌شد ادغام و تفسیر کنند. وظایف حیاتی مانند کسب هدف اولیه، و رهگیری آن غالبا به صورت دستی انجام می‌شد و اپراتور مجبور بود چند خروجی نمایش داده شده را به طور همزمان تجزیه و تحلیل کند. همچنین اقدامات ضد ضد جنگ الکترونیکی موجود به یک اپراتور هوشمند برای تفسیر و درک نوع اختلال دشمن برای انتخاب دستی فرکانس‌ها و مودها نیاز داشت.   

 

  

سمت راست اتاق کنترل رادار SNR-125 سامانه سام3- سمت چپ نمایگشرهای رادار SNR-125

 

این موضوع به موازات نیازهای چالش برانگیز پرسنل فنی پیش رفت، خصوصا در استقرار و برچیدن باتری‌های سام2 و سام3، که خدمه بسیار ماهر می‌توانند در عرض 6 ساعت سامانه‌ها را دوباره جابجا و راه‌اندازی کنند. پرتابگر‌ها و کامیون‌ها باید مستقر شوند، همه چیزهایی که با کابل وصل شده‌اند باید مهار شوند همچنین آنتن‌ها باید تنظیم شوند و در آخر سیستم قبل از شروع به کار باید آزمایش شود. اما در حالی‌که سام6 و سام8 برای شلیک و فرار (بزن دررو) طراحی شده‌ بودند تعمیر و نگهداری از سیستم‌های پیچیده آن نیز چالش برانگیز نبود و به حجم بالای تست تجهیزات نیاز نداشت. آموزش همه این سیستم‌ها به یک کامیون پر از تجهیزات نیاز دارد تا ورودی‌های شبیه‌ سازی را برای سیستم کنترل سامانه پدافندی فراهم کند.

عدم موفقیت اپراتورهای موشکی سوری و عراقی در پیروی از دکترین عملیاتی شوروی، تاکتیک‌ها و شیوه استقرار حاکی از آن است که دلیل اصلی عدم کارایی این پدافند در جنگ به دلیل: 1-آموزش ناقص اپراتورهای موشکی 2-ابتکار عمل 3-پرسنل پشتیبان بود. اثربخشی همان سامانه‌های پدافندی که چه در خاورمیانه و چه در جنوب شرق آسیا توسط اتحاد جماهیر شوروی، ورشو و پدافند ویتنام شمالی استفاده می شد بسیار بهتر بود. 

بمباران صربستان در سال 1999 کارزاری است که این زنجیره ناکارآمدی را قطع می‌کند. در حالی‌که باتری‌های سام2، سام3 و سام6 صربستان به دلیل استفاده از جمینگ، موشک‌های ضد رادار و جنگنده‌های پنهانکار بسیار ناکارآمد بودند اما به دلیل استفاده هوشمندانه از تحرک، استتار و کنترل استقرار، انهدام آنها بسیار دشوارتر بود. یک باتری سام3 با فرماندهی دنی زولتان یک اف117 را منهدم کرد و به یک فروند اف16 سی و یک فروند اف 117 دیگر آسیب وارد کرد. دنی خدمه خود را به مدت چند هفته در شبیه سازی تمرین و مهارت و کار تیمی را ارتقا می‌داد. وی در حین درگیری باتری خود را در نزدیکترین زمان ممکن جابجا کرد و و کنترل دقیق استقرار را انجام داد. باتری تحت رهبری او دوام آورد و شرم‌آورترین خسارت جنگی آمریکا را در طول ده‌ها سال به ایالات متحده وارد کرد. خدمه باتری سام6 صربستان، با پیروی از همان دکترین اختفاء، آتش و ترک محل، عمدتا از جنگ جان سالم به در بردند. بیشتر سامانه‌ها و رادارهای صربستان از همان گونه‌ها و خانواده‌ای بودند که توسط عراقی‌ها و سوری‌ها مورد استفاده قرار گرفت. این واقعیت که نیروهای ناتو نتوانستند باتری‌های پدافند هوایی صربستان را به سرعت نابود کنند آنها را وادار کرد سورتی‌ پروازهای خود را با پشتیبانی جمینگ و سرکوب دفاع هوایی توسعه و ادامه دهند که باعث افزایش چند برابری هزینه هر بمباران می‌شد. نیروهای ناتو 743 موشک ضد رادار ای جی ام 88 هارم را شلیک کردند که تاثیر اندکی داشت، این عدد یک سوم تعداد موشک‌هایی است که برای سرکوب پدافند هوایی بسیار بزرگتر عراق در سال 1991 استفاده شده بود.

 

بمب افکن رادارگریز اف 117 که توسط سامانه سام3 در جنگ 1999 منهدم شد

 

اگر عملیات طوفان صحرا را با عملیات نیروی متفقین در سال 1999 مقایسه کنیم می‌بینیم که سامانه‌های پدافندی تا حد زیادی یکسان بودند. اما در عوض ناتو سیستم‌های جنگ الکترونیک بهتر، سیستم‌های تعیین مکان بسیار بیشتر و تعداد زیادی مهمات هوشمند جدید از جمله موشک‌های ضد رادار جدیدتر و بهتری در اختیار داشت. تفاوت اساسی در پرسنل سامانه‌های پدافندی بود که آموزش بهتر، تمرین بهتر و انگیزه بالایی داشتند.

 

نتیجه

بررسی اثربخشی سامانه‌های پدافندی در نبردهای هوایی بین دهه 1960 تا دهه گذشته تقریبا نیم قرن است، اما در هر یک از این کمپین‌ها اغلب سامانه‌های پدافندی طرح‌های شوروی بودند که در دهه‌های 1950-1960 توسعه یافته بودند. به ویژه S-75 / SA-2، S-125 / SA-3، SA-6 با استفاده پراکنده از S-200VE / SA-5 و 9K33 / SA-8. در مقایسه با سامانه‌های پدافندی موجود در بازارهای جهانی که توسط تولیدکنندگان روسی و چینی (و ایرانی در آینده) ارائه می‌شود این سیستم‌های قدیمی از بسیاری از جهات در سطح پایین‌تری قرار دارند:

رادارهای مدرن کشف اهداف و درگیری سامانه‌های پدافندی از ابتدا به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا در برابر جمینگ مقاوم باشند و معمولا از قدرت انتشار بالاتری برخوردارند تا اهداف با امضای راداری پایین را بتوانند رهگیری کنند.

ادعا می‌شود برخی از رادارهای درگیری مدرن سامانه‌های پدافندی از قابلیت LPI (احتمال پایین رهگیری) برخوردارند و تشخیص و ردیابی آنها دشوار است.

تقریبا تمام سیستم‌های پدافندی مدرن و رادارهای پشتیبان آن از تحرک بسیار بالایی برخوردارند که از همان ابتدا برای اختفاء، شلیک و ترک محل طراحی شده‌اند.

سامانه‌های پدافندی مدرن نسبت به سامانه‌های جنگ سرد به دلیل برخورداری از فناوری موشکی پیشرفته‌تر و هدایت دیجیتال، محدوده درگیری بیشتری دارند و عملکرد بهتری در مانورپذیری پایانی دارند.

سامانه‌های پدافندی مدرن کنونی اس 300 پی ام یو2، باور373، اس400، اچ کیو9/اف دی 2000 دارای رادهای بسیار مقاوم در اخلال هستند و چنانچه ادعای چینی‌ها صحیح باشد رادارهای آنان از قابلیت احتمال رهگیری پایین برخوردارند که مکان‌یابی، اخلال بر روی‌ آنها و هدایت موشک‌های ضد رادار به سمت آنها دشوار است. یکی دیگر از موارد مهم اینکه آنها دارای سیستمهای کنترل خودکار آتش دیجیتال بسیار مدرن هستند. نیازهای مهارتی و درک فنی عملکرد برای پرسنل که در سامانه‌های پدافندی اولیه جنگ سرد وجود داشت دیگر مورد نیاز نیست: اپراتورها از نمایشگر‌های ال سی دی پیشرفته با ارائه ترکیبی داده‌ها استفاده می‌کنند. این سامانه‌ها از اتوماسیون بسیار بالایی در هنگام استقرار برخوردارند و از جک‌های هیدرولیک برای بالابردن و باز کردن اجزای کلیدی استفاده می‌کنند بنابراین مهارت کافی برای تنظیم یا جابجایی باتری لازم نیست. بیشتر این سامانه‌ها می‌توانند در مدت پنج دقیقه شلیک کرده و محل را ترک کنند.

دشواری‌های ناشی از تکامل فناوری سامانه‌های پدافندی بردبلند یا پدافند منطقه‌ای با تحول در دکترین عملیاتی مرتبط افزایش یافته است که در نتیجه اکنون شاهد استقرار تجهیزات تخصصی برای دفاع از باتری‌های پدافندی در برابر حملات ضد آنها هستیم که عبارتند از:

توسعه و استقرار سامانه‌های پدافندی نقطه‌ای و سامانه‌های خودکششی توپخانه‌ای/موشکی جهت رهگیری و انهدام مهمات هدایت شونده پرتاب شده ضد سایت‌های پدافندی.

توسعه و استقرار اهداف کاذب منتشر کننده امواج راداری برای شکست دادن گیرنده‌های جغرافیایی و سیکرهای مهمات هدایت شونده.

توسعه و استقرار اقدامات متقابل فعال و غیرفعال الکترونیک، اپتیکال و مادون قرمز برای شکست سیکرهای مهمات هدایت شونده. 

توسعه و استقرار قابلیت درگیری اشتراکیسامانه‌های پایشگر رزمی با قابلیت درگیری مشترک برای شکست جنگ الکترونیک و پنهانکاری.

 

سامانه تور ام2 با قابلیت شلیک در حین حرکت یکی از برترین سامانه‌های پدافندی کوتاه برد برای

رهگیری موشک‌های کروز و مهمات هواپرتاب است.

 

در نتیجه شکست شبکه مدرن یکپارچه پدافند هوایی که با سامانه‌های روسی، چینی (و ایرانی) تجهیز شده‌اند با اقدامات فیزیکی و غیر فیزیکی یا تکنیک‌های کشنده بسیار سخت است. بخش بزرگی از مهمات هدایت شونده پرتاب شده یا منهدم خواهند شد و یا سیستم هدایتی آن از کار میفتد.

در خاتمه ، تصور اینکه سیستم های SAM معاصر روسی و چینی (وایرانی)می توانند به آسانی سیستم های سوریه و عراق در سال 1982 و 1991 شکست بخورند چیزی غیر از تفکرات رویاپردازنه نیست که ناشی از عدم موفقیت کامل در مطالعه و فهمیدن دلیل و چگونگی موفقیت یا عدم موفقیت سامانه‌های پدافندی در درگیریهای گذشته است.

 

ترجمه شده توسط GHIAM / منبع

 

ویرایش شده در فروردین 99 توسط ghiam

[Ghalam 3,284]

سامانه های پدافندی مثل سپر هستند ، شما برای پیروزی در جنگ ، علاوه بر سپر ، نیاز به نیزه هم داری .

 

به هر حال از قدیم الایام تا به حال ، در اکثر مواقع سلاح های هجومی نسبت به سلاح های تدافعی برتری داشتند ، اگه اشتباه نکنم ، فقط در قرن 15 و 16 بود که زره های یک دست فلزی شوالیه های غربی تا مدتها بی رقیب بود که با پا به عرصه گذاشتن سلاح های گرم ، عملا این زره های سنگین و گران قیمت منسوخ شدند !

 

در مورد جنگ صربستان هم ، عملا این سلاح ها هیچ تغییری در روند بمباران ها نتونستند بدهند و در بهترین حالت فقط تونستن خودشون رو مخفی کنند .

ویرایش شده در فروردین 99 توسط Ghalam

[alala 28,790]

در نهایت ولی همچنان به نظر رزمایش های پدافندی متعدد خصوصا برای کشوری مثل ایران مورد نیاز هست. برای تجربه اندوزی خدمه ( در کنار مسیر روتین شبیه سازها که لااقل برای تولیدات داخلی به راحتی قابل دستیابی است ) و کاهش اضطراب و احیانا انتقال تجربیات و همچنین کشف اتفاقات محتمل.

 

در کنارش برنامه ریزی پلن های متعدد در برابر سناریوهای مختلف و تمرین مدام اونها میتونه به ذهن اپراتورها یک نظم ابتدایی ببخشه. شناخت کامل داشته ها، شناخت کمبودها و نقاط ضعف و همچنین ابتکارات تمرین شده میتونه در هر نبردی راهگشا باشه. و همچنین مطالعه عمیق داشته های دشمن و پیش بینی پلن های تهاجمی اون ( از جمله مرور و تدریس همین تجربیات گذشته البته با درنظر گرفتن تسلیحات نوین دشمن و پیش بینی رفتارهای آتی )

 

یکی از مهمترین اقدامات هم میتونه عنصر یا عناصر غافلگیرانه باشه، هیچ چیز نمیتونه نظم ذهنی یا یک پلن تهاجمی دشمن را مثل غافلگیری به هم بریزه اون هم دشمنی که پایه ارتشش بر مبنای نظم، تمرین و مرور استوار هست. بنابراین داشتن یک یا چند سلاح معرفی نشده یا لااقل با مشخصات متفاوت و همچنین چند تاکتیک پنهان خودش میتونه در زمان موعود یک گنج ارزشمند تلقی بشه.

 

خلاصه مهم تحرک مدام، نظم عمیق، برنامه ریزی بدون وقفه و رصد وسیع هست.

[Ghalam 3,284]

13 minutes قبل , alala گفت:

در نهایت ولی همچنان به نظر رزمایش های پدافندی متعدد خصوصا برای کشوری مثل ایران مورد نیاز هست. برای تجربه اندوزی خدمه ( در کنار مسیر روتین شبیه سازها که لااقل برای تولیدات داخلی به راحتی قابل دستیابی است ) و کاهش اضطراب و احیانا انتقال تجربیات و همچنین کشف اتفاقات محتمل.

 

در کنارش برنامه ریزی پلن های متعدد در برابر سناریوهای مختلف و تمرین مدام اونها میتونه به ذهن اپراتورها یک نظم ابتدایی ببخشه. شناخت کامل داشته ها، شناخت کمبودها و نقاط ضعف و همچنین ابتکارات تمرین شده میتونه در هر نبردی راهگشا باشه. و همچنین مطالعه عمیق داشته های دشمن و پیش بینی پلن های تهاجمی اون ( از جمله مرور و تدریس همین تجربیات گذشته البته با درنظر گرفتن تسلیحات نوین دشمن و پیش بینی رفتارهای آتی )

 

یکی از مهمترین اقدامات هم میتونه عنصر یا عناصر غافلگیرانه باشه، هیچ چیز نمیتونه نظم ذهنی یا یک پلن تهاجمی دشمن را مثل غافلگیری به هم بریزه اون هم دشمنی که پایه ارتشش بر مبنای نظم، تمرین و مرور استوار هست. بنابراین داشتن یک یا چند سلاح معرفی نشده یا لااقل با مشخصات متفاوت و همچنین چند تاکتیک پنهان خودش میتونه در زمان موعود یک گنج ارزشمند تلقی بشه.

 

خلاصه مهم تحرک مدام، نظم عمیق، برنامه ریزی بدون وقفه و رصد وسیع هست.

 

« خوار شد کسی که در خانه با دشمن جنگید »  امام علی ( ع )

 

همه ی اینها درست ، ولی خب زمانی که ما به صورت خود خواسته به دشمن اطمینان دادیم که صبر می کنیم تا حمله ی اول رو اونها انجام بدهند ، یعنی هیچ راهی نداریم که بتونیم  نقشه ذهنی دشمنی که برتری عددی ، اطلاعاتی ، تکنولوژی داره رو به هم بریزیم.

 

در ضمن ، این رزمایش هایی که شما می فرمائید نیاز به شلیک موشک داره ، نیروی نظامی که پول برای به روز رسانی نیروی هوایی نداره چطور می خواد خرج این همه رزمایش مختلف رو بده !؟ شبیه ساز هم اون حس واقعی شلیک با سلاح واقعی رو بهت منتقل نمی کنه ، مثالش هم آموزش رانندگی هست .

 

[alala 28,790]

34 minutes قبل , Ghalam گفت:

 

« خوار شد کسی که در خانه با دشمن جنگید »  امام علی ( ع )

 

همه ی اینها درست ، ولی خب زمانی که ما به صورت خود خواسته به دشمن اطمینان دادیم که صبر می کنیم تا حمله ی اول رو اونها انجام بدهند ، یعنی هیچ راهی نداریم که بتونیم  نقشه ذهنی دشمنی که برتری عددی ، اطلاعاتی ، تکنولوژی داره رو به هم بریزیم.

 

در ضمن ، این رزمایش هایی که شما می فرمائید نیاز به شلیک موشک داره ، نیروی نظامی که پول برای به روز رسانی نیروی هوایی نداره چطور می خواد خرج این همه رزمایش مختلف رو بده !؟ شبیه ساز هم اون حس واقعی شلیک با سلاح واقعی رو بهت منتقل نمی کنه ، مثالش هم آموزش رانندگی هست .

 

 

به هر حال شاید هیچ کس مثل دوستان اینجا به کمبودها و محدودیت ها و البته کاستی های خودایجاد کرده یا دگران ایجاد کرده اشراف نداشته باشند ( در محدوده اطلاعات عمومی ) ولی خب سعیمون این هست که در همین شرایط و بستر ارائه تحلیل کنیم. اگر مشکل اونجاست که حمله اول را چه کسی انجام باید بده، اون را در تاپیک مختص خودش میشه تحلیل کرد، اگر بحث ها و کمبودهای مالی مدنظر هست - به هر حال واقعیتی که وجود داره - میشه راه های جایگزین مثلا رزمایش ها را - که قطعا حداقلی هستند - بحث کرد.

 

اگر بحث در خانه نجنگیدن هست که اتفاقا مصداق دقیق و مناسبش بیرون بردن خاکریز از درون به بیرون هست مثل کاریکه در سوریه و عراق و یمن کردیم و میکنیم در وجهی از وجوه مختلفش.

 

نهایتا عشق به این کشور و سرزمین و آرمان هست که حتی در اسلحه زنگ زدمون یک گلوله هم باقی مونده باشه سعی میکنیم به بهترین  و موثرترین شکل ممکن شلیکش کنیم. حالا در جای خودش، در تاپیک خودش، در مختصات خودش در مورد نقد چرایی: اسلحه زنگ زده، تنها یک گلوله، امکانات اون تک سرباز و ... هم صحبت که خیر، داد و فریاد هم میکنیم تا اگر امکانش بود ( قاعدتا بخشیش مثل تحریم های فعلی دست ما نیست ) اصلاح بشه و باید بشه. ولی تمام اینها دلیل بر این نیست که این پشت جبهه و تمام این کمبودها باعث بشه اون تک سرباز ( همین داشته ها و نیروهای محدود ) را در برابر دشمنی تا بن دندان مسلح رها کنیم بگیم حالا که اینه و به حرف ما گوش ندادند و بد کار کردند و کم کاری کردند و خیانت کردند پس تو هم بایست تا بمیر.*

 

*البته شکل به شدت ساده سازی شده و سانتی مانتالی است از واقعیت جاری در اینجا که لااقل به نظر من میرسه بخش عمده ای از دوستان در این قریب به پانزده سال و بیشتری که در این انجمن هستیم و بودیم دارند انجام میدن و محرک این حرکت پایدار هست. والا شبیه اکانتها و کانالها و وبسایتهای مجازی هر روز یکی سبز شده و چند روز بعد برهوت شده اینجا هم دوامی نداشت.

ویرایش شده در فروردین 99 توسط alala

[Ghalam 3,284]

18 minutes قبل , alala گفت:

 

به هر حال شاید هیچ کس مثل دوستان اینجا به کمبودها و محدودیت ها و البته کاستی های خودایجاد کرده یا دگران ایجاد کرده اشراف نداشته باشند ( در محدوده اطلاعات عمومی ) ولی خب سعیمون این هست که در همین شرایط و بستر ارائه تحلیل کنیم. اگر مشکل اونجاست که حمله اول را چه کسی انجام باید بده، اون را در تاپیک مختص خودش میشه تحلیل کرد، اگر بحث ها و کمبودهای مالی مدنظر هست - به هر حال واقعیتی که وجود داره - میشه راه های جایگزین مثلا رزمایش ها را - که قطعا حداقلی هستند - بحث کرد.

 

اگر بحث در خانه نجنگیدن هست که اتفاقا مصداق دقیق و مناسبش بیرون بردن خاکریز از درون به بیرون هست مثل کاریکه در سوریه و عراق و یمن کردیم و میکنیم در وجهی از وجوه مختلفش.

 

نهایتا عشق به این کشور و سرزمین و آرمان هست که حتی در اسلحه زنگ زدمون یک گلوله هم باقی مونده باشه سعی میکنیم به بهترین  و موثرترین شکل ممکن شلیکش کنیم. حالا در جای خودش، در تاپیک خودش، در مختصات خودش در مورد نقد چرایی: اسلحه زنگ زده، تنها یک گلوله، امکانات اون تک سرباز و ... هم صحبت که خیر، داد و فریاد هم میکنیم تا اگر امکانش بود ( قاعدتا بخشیش مثل تحریم های فعلی دست ما نیست ) اصلاح بشه و باید بشه. ولی تمام اینها دلیل بر این نیست که این پشت جبهه و تمام این کمبودها باعث بشه اون تک سرباز ( همین داشته ها و نیروهای محدود ) را در برابر دشمنی تا بن دندان مسلح رها کنیم بگیم حالا که اینه و به حرف ما گوش ندادند و بد کار کردند و کم کاری کردند و خیانت کردند پس تو هم بایست تا بمیر.*

 

*البته شکل به شدت ساده سازی شده و سانتی مانتالی است از واقعیت جاری در اینجا که لااقل به نظر من میرسه بخش عمده ای از دوستان در این قریب به پانزده سال و بیشتری که در این انجمن هستیم و بودیم دارند انجام میدن و محرک این حرکت پایدار هست. والا شبیه اکانتها و کانالها و وبسایتهای مجازی هر روز یکی سبز شده و چند روز بعد برهوت شده اینجا هم دوامی نداشت.

 

به صورت کلی عرض می کنم که از نظر بنده به عنوان یک فرد عامی که از بیرون نگاه می کنه ، سطح آموزش ها در هیچ کدوم از سطوح نظامی ما مناسب نیست یکی از مهمترین دلایلش هم اینه که رزمایش های نظامی نیاز به خرج هزینه و استفاده از سلاح های اصلی دارند .

اگر اخبار نظامی کشور رو در 10 الی 15 سال اخیر دنبال کرده باشید ،  جزء اصلی ترین خبرهای و دستاوردهای ذکر شده ، ساخت انواع شبیه سازهای رزمی از اف 14 بگیر تا حتی شبیه ساز شلیک آر پی جی .

خب ، شبیه سازی خوبه و  بخشی از هزینه های آموزش نیروهای ما رو کم می کنه ولی نیرویی که واقعا لرزش و ترس واقعی استفاده از سلاح واقعی به دلش وارد نشده ، کار آزموده محسوب نمی شه و نمی شه سرنوشت یک کشور رو به چنین افرادی سپرد .

 

دکترین نظامی ما به صورت رسمی ، جنگ نا متقارن و نبردهای موزائیکی هست ولی می بینیم سرادار حاجی زاده خودشون به شخصه باید برای شلیک موشک ها به کرمانشاه بروند و در نبودشون از این سمت سامانه ی تور یک هواپیمای مسافربری رو در بیخ گوش پایتخت بزنه .

 

این ها همه نشونگر این هست که یا آموزش ها کافی نیست ، یا نظامی های ارشد ما اعتماد به خوب انجام شدن کارها توسط زیردستانشون ندارند که از اساس با اصل دفاع موزائیکی در تضاده یا در بهترین و خوشبینانه ترین حالت ، علاقه به Micro managment دارند .

 

دیدگاه باید عوض بشه ، اگر تاریخ خونده باشید ، می بینید که به جزء نبرد چنگیز خانی به محمد خوارزمشاه که اونم به خاطر مانور پر ریسک چنگیز عملا سپاه خوارزم شاه اسیر تاکتیک Defeat in Details شد ، عملا هر وقت ما از ارتش کارآزموده استفاده کردیم ، هیچ وقت شکست سنگینی متحمل نشدیم و اگه شدیم حداقل توان دشمن رو هم تحلیل بردیم .

 

باید بر سر نیروهای نظامی فریاد زد ، باید بر سر فرماندهان فریاد زد و ازشون خواست که خودشون رو بهتر کنند ، آموزش ها رو بهتر کنند ، تسلیحات رو بهتر کنند ، لجستیک رو بهتر کنند تا هم خطر جنگ کمتر بشه و اگر جنگی شد ، ما تعداد شهدای کمتری بدهیم .

 

از نظر بنده به خاطر ضعف تکنولوژیی که ما داریم و حتی تعداد کم پدافندی که داریم ، باید همزمان از این 3 عنصر برای کاهش زهر نیروی هوایی آمریکا استفاده کنیم :

 

1- استفاده از جنگنده های آلرت برای حمله به دسته های پروازی دشمن

2- استفاده از پدافند برای پوشش جنگنده های خودی

3- حمله ی همزمان به فرودگاه های و پایگاه هوایی دشمن

 

در برابر یک دشمنی مثل آمریکا امکان « تدافعی » جنگیدن وجود نداره . همون صدام هم به خاطر حجم عظیمی از منابع مالی که بهش می رسید ، عملا آخرهای جنگ کمر نیروهای خسته ی ما رو شکست .

 

پی نوشت : اصولا تدافعی جنگیدن با اخلاق طبیعی ایرانی ها نمی خونه ، حتی در زمان جنگ هم بعضی از فرماندهان اعتقاد داشتند که داوطلب های مردمی به درد حملات تهاجمی می خورند و توان ایستا بودن و تدافع رو ندارند . اگر ما بخواهیم جنگ رو تدافعی پیش ببریم ، خیلی زود از لحاظ روحی شکست می خوریم .

 

ویرایش شده در فروردین 99 توسط Ghalam

[alala 28,790]

1 hour قبل , Ghalam گفت:

دکترین نظامی ما به صورت رسمی ، جنگ نا متقارن و نبردهای موزائیکی هست ولی می بینیم سرادار حاجی زاده خودشون به شخصه باید برای شلیک موشک ها به کرمانشاه بروند و در نبودشون از این سمت سامانه ی تور یک هواپیمای مسافربری رو در بیخ گوش پایتخت بزنه .

 

مباحث خوب و زیادی را مطرح کردید که هر کدام باید به جاش و در تاپیک مربوط به خودش مفصل بهش پرداخته بشه. ولی این مورد عجالتا چون تاپیک هم تقریبا مربوط هست باید به نظرم درسته یک بحثی دوستان دارند که تعدد نیروها و رسته ها میتونه مشکل زا باشه ولی واقعا هوافضای سپاه به قدری بزرگ شده و حوزه ماموریت ها و سلاح هاش متنوع شده که باز به نظر شخصی یک مورد از زیانهاش در همین حادثه اخیر دیده شد.

 

به نظرم این نیرو باید تفکیک بشه و فرماندهی مجزایی داشته باشه. حالا دوستان میتونن پیشنهاد بدند ولی به نظرم حوزه موشکی، پهپادی، هوایی و پدافندی که الان با این حجم و نیرو  گستره عملیاتی همه در یک مجموعه قرار دارند واقعا از توان یک فرماندهی خارج هست. حالا اینکه چطور تفکیک بشه هم چالش های خودش را داره، ولی به نظرم لزوم تفکیکش دیگه اجتناب ناپذیر هست.

 

 نیروی موشکی-پهپادی : نیروی پهپادی مستقل : نیروی هوایی-پهپادی : پدافند

 

یکی از مهمترین نکته های این هست که چون هم عملیاتهای موشکی و هم احتمالا هوایی (دیتالینک ) (با اینکه نیروی هوایی سپاه محدود هست ولی ممکنه در آینده بحث گسترشش ( با ماموریتی به کلی متفاوت از نیروی اصلی ایران یعنی نیروی هوایی ارتش ) در کار باشه) به طوری با پهپادها در ارتباط هستند، ترکیب پهپادها در بخشی از این رسته ها لازم هست. از طرفی سپاه روی پهپاد به نظر هم در قابلیت اطلاعاتی و هم هجومی و حتی دفاعی حساب ویژه ای باز کرده ( لزوم جنگ نامتقارن و ابتکاری و کمبودهای نیروی هوایی و ...) و خودش یک مجموعه مجزا میتونه باشه. حالا ما میتونیم در سپاه یک نیروی پهپادی مستقل، یک نیروی موشکی/هوایی/فضایی(در آینده) مستقل و یک نیروی پدافندی داشته باشیم که نیروی پهپادی در صورت لزوم بتونه خیلی راحت برای ماموریتهای موشکی و هوایی جوین بشه، یا اینکه مثلا موشکی/پهپادی یک نیرو باشه و نیروی پدافند سپاه ( پدافند که در اختیار ارتش هست ولی منظور نیرویی با ماموریت ویژه دفاع نقطه ای و قابلیت پوشش گسستهای بوجود امده در یک جنگ احتمالی در بدنه پدافند ارتش به صورت فوری و موقت  هست) هم یک نیرو.

 

پ ن: باز به نظرم اگر نیروی پهپادی مستقل باشه بهتر هست، با توجه به آینده مبهم خرید جنگنده و بالاجبار؛ نیروی پهپادی با افزایش حجم و ابتکارات در حوزه های گوناگون جای کار زیادی داره تا «حداقل» نیروی تهاجمی را ( در گستره و تنوع در کنار موشکی) داشته باشیم در غیاب جنگنده ها، از پهپادهای بمب افکن گرفته تا رهگیر و پهپادهای انبوه انتحاری. خصوصا پهپادهای هدفمند انتحاری اگر ارزان سازی هر چه بیشتر بشند با توجه به موقعیتهایی که در عراق و لبنان و سوریه وجود داره میتونه در یک جنگ تحمیلی به کمکمون بیاد* ولی این مستلزم استفاده از هوش مصنوعی و اتوماسیون! و هوشمند سازی ریزپهپادها هم هست تا بتونند یک ضربه وسیع و موثر داشته باشند. اصولا به نظرم با توجه به وضعیت مالی/تحریمی/تکنولوژیکی ما در مقام یک جنگ نامتقارن در برابر دشمن پرامکانات جای کار زیادی داره این نیرو که میتونه مستقل بشه.

 

* به نظرم استفاده موثر ترکیه در جنگ اخیر و استفاده خاص یمنی ها نمونه های روشنی است برای ما. حالا درسته ترکیه با نیروی خاصی طرف نبود و یمنی ها هم در جنبه های چریکی بیشتر استفاده کردند ( البته با پیروزی های متونع و بینظیر ) ولی حتی در برابر صهیونیستها و امریکا هم اگر حجم و تنوع را در پهپادها و تاکتیکهای استافده ازشون داشته باشیم میتونند موثر باشند. خصوصا اینکه بر خلاف پدافند موشکی و هوایی هنوز سراغ پدافند خاص پهپادی نرفتند و درسته سلاح هاشون موثر هست بر پهپادها هم ولی به طور خاص برای پهپاد طراحی نشدندو اینجا شاید زمان به نفع ما باشه.

ویرایش شده در فروردین 99 توسط alala

[Ghalam 3,284]

3 hours قبل , alala گفت:

 

مباحث خوب و زیادی را مطرح کردید که هر کدام باید به جاش و در تاپیک مربوط به خودش مفصل بهش پرداخته بشه. ولی این مورد عجالتا چون تاپیک هم تقریبا مربوط هست باید به نظرم درسته یک بحثی دوستان دارند که تعدد نیروها و رسته ها میتونه مشکل زا باشه ولی واقعا هوافضای سپاه به قدری بزرگ شده و حوزه ماموریت ها و سلاح هاش متنوع شده که باز به نظر شخصی یک مورد از زیانهاش در همین حادثه اخیر دیده شد.

 

به نظرم این نیرو باید تفکیک بشه و فرماندهی مجزایی داشته باشه. حالا دوستان میتونن پیشنهاد بدند ولی به نظرم حوزه موشکی، پهپادی، هوایی و پدافندی که الان با این حجم و نیرو  گستره عملیاتی همه در یک مجموعه قرار دارند واقعا از توان یک فرماندهی خارج هست. حالا اینکه چطور تفکیک بشه هم چالش های خودش را داره، ولی به نظرم لزوم تفکیکش دیگه اجتناب ناپذیر هست.

 

 نیروی موشکی-پهپادی : نیروی پهپادی مستقل : نیروی هوایی-پهپادی : پدافند

 

یکی از مهمترین نکته های این هست که چون هم عملیاتهای موشکی و هم احتمالا هوایی (دیتالینک ) (با اینکه نیروی هوایی سپاه محدود هست ولی ممکنه در آینده بحث گسترشش ( با ماموریتی به کلی متفاوت از نیروی اصلی ایران یعنی نیروی هوایی ارتش ) در کار باشه) به طوری با پهپادها در ارتباط هستند، ترکیب پهپادها در بخشی از این رسته ها لازم هست. از طرفی سپاه روی پهپاد به نظر هم در قابلیت اطلاعاتی و هم هجومی و حتی دفاعی حساب ویژه ای باز کرده ( لزوم جنگ نامتقارن و ابتکاری و کمبودهای نیروی هوایی و ...) و خودش یک مجموعه مجزا میتونه باشه. حالا ما میتونیم در سپاه یک نیروی پهپادی مستقل، یک نیروی موشکی/هوایی/فضایی(در آینده) مستقل و یک نیروی پدافندی داشته باشیم که نیروی پهپادی در صورت لزوم بتونه خیلی راحت برای ماموریتهای موشکی و هوایی جوین بشه، یا اینکه مثلا موشکی/پهپادی یک نیرو باشه و نیروی پدافند سپاه ( پدافند که در اختیار ارتش هست ولی منظور نیرویی با ماموریت ویژه دفاع نقطه ای و قابلیت پوشش گسستهای بوجود امده در یک جنگ احتمالی در بدنه پدافند ارتش به صورت فوری و موقت  هست) هم یک نیرو.

 

پ ن: باز به نظرم اگر نیروی پهپادی مستقل باشه بهتر هست، با توجه به آینده مبهم خرید جنگنده و بالاجبار؛ نیروی پهپادی با افزایش حجم و ابتکارات در حوزه های گوناگون جای کار زیادی داره تا «حداقل» نیروی تهاجمی را ( در گستره و تنوع در کنار موشکی) داشته باشیم در غیاب جنگنده ها، از پهپادهای بمب افکن گرفته تا رهگیر و پهپادهای انبوه انتحاری. خصوصا پهپادهای هدفمند انتحاری اگر ارزان سازی هر چه بیشتر بشند با توجه به موقعیتهایی که در عراق و لبنان و سوریه وجود داره میتونه در یک جنگ تحمیلی به کمکمون بیاد* ولی این مستلزم استفاده از هوش مصنوعی و اتوماسیون! و هوشمند سازی ریزپهپادها هم هست تا بتونند یک ضربه وسیع و موثر داشته باشند. اصولا به نظرم با توجه به وضعیت مالی/تحریمی/تکنولوژیکی ما در مقام یک جنگ نامتقارن در برابر دشمن پرامکانات جای کار زیادی داره این نیرو که میتونه مستقل بشه.

 

* به نظرم استفاده موثر ترکیه در جنگ اخیر و استفاده خاص یمنی ها نمونه های روشنی است برای ما. حالا درسته ترکیه با نیروی خاصی طرف نبود و یمنی ها هم در جنبه های چریکی بیشتر استفاده کردند ( البته با پیروزی های متونع و بینظیر ) ولی حتی در برابر صهیونیستها و امریکا هم اگر حجم و تنوع را در پهپادها و تاکتیکهای استافده ازشون داشته باشیم میتونند موثر باشند. خصوصا اینکه بر خلاف پدافند موشکی و هوایی هنوز سراغ پدافند خاص پهپادی نرفتند و درسته سلاح هاشون موثر هست بر پهپادها هم ولی به طور خاص برای پهپاد طراحی نشدندو اینجا شاید زمان به نفع ما باشه.

 

 

اسرائیل داره برای ایجاد مانور نظامی و تست سامانه هاش شبیه ساز موشک های حمله کننده به ما رو به صورت گرم می سازه ، اونوقت ما حتی نمی تونیم عملیات هایی با پهپادهای هدف ترتیب بدیم تا به صورت عملی بفهمیم چه مشکلاتی بین ارتباط سیستم های ارتش و سپاه هست که اینقدر راحت گل به خودی نزنیم .

 

هر چی این 10 الی 15 سال اخیر گفتیم ، بیشتر شبیه مشتی بیان آرزو بوده ، دارم خسته می شم .

انتهای نیروی پهپادی هم میشه نهایتا مشتی پروپاگاندا چون وقتی بهشون نیاز داریم در تعداد کافی ازشون در اختیار نداریم و یا زنجیره ی استفاده و نگهداری از این پهپادها کامل نشده و یا اصلا پولی برای به کارگیریشون نداریم وگرنه هزینه ی پایش همیشه گی مرزهای پر خطر ما چقدر هست که این کار توسط پهپادها انجام نمی شه !؟ ( برای مثال ، سیستان و بلوچستان و سه استان ایلام ، کردستان و آذربایجان غربی )

 

ببخشید ولی دیگه به روز بودن روز بنا به گفته ی حرفهای مسئولین و فرماندهانی نظامی به اصطلاح خودی هم اعتماد ندارم .

ا

[alala 28,790]

29 minutes قبل , Ghalam گفت:

 

 

اسرائیل داره برای ایجاد مانور نظامی و تست سامانه هاش شبیه ساز موشک های حمله کننده به ما رو به صورت گرم می سازه ، اونوقت ما حتی نمی تونیم عملیات هایی با پهپادهای هدف ترتیب بدیم تا به صورت عملی بفهمیم چه مشکلاتی بین ارتباط سیستم های ارتش و سپاه هست که اینقدر راحت گل به خودی نزنیم .

 

هر چی این 10 الی 15 سال اخیر گفتیم ، بیشتر شبیه مشتی بیان آرزو بوده ، دارم خسته می شم .

انتهای نیروی پهپادی هم میشه نهایتا مشتی پروپاگاندا چون وقتی بهشون نیاز داریم در تعداد کافی ازشون در اختیار نداریم و یا زنجیره ی استفاده و نگهداری از این پهپادها کامل نشده و یا اصلا پولی برای به کارگیریشون نداریم وگرنه هزینه ی پایش همیشه گی مرزهای پر خطر ما چقدر هست که این کار توسط پهپادها انجام نمی شه !؟ ( برای مثال ، سیستان و بلوچستان و سه استان ایلام ، کردستان و آذربایجان غربی )

 

ببخشید ولی دیگه به روز بودن روز بنا به گفته ی حرفهای مسئولین و فرماندهانی نظامی به اصطلاح خودی هم اعتماد ندارم .

ا

 

البته اون پروژه نیاز به اطلاعات بیشتری داره ولی به نظر موشکهایی که به عنوان هدف استفاده میشدند را حالا بستر مناسبی دیدند برای تولید یک موشک بالستیک تهاجمی. یعنی چیزی که در اون پست اشاره شده در حقیقت ساخت موشک بالستیک به عنوان سلاح تهاجمی است با توجه به موشکهای هدف سری اسپارو. در مورد چرایی و کاراییش هم میشه بحث کرد عمیق تر. اصولا قرار نیست هرچیزی یک طرف ساخت ما هم به سمتش بریم. بررسی میکنیم، اگر با توجه به شرایط و امکانات و محدودیتهای ما ( قاعدتا ما که با این صهیونیستها که به منابع تقریبا بی پایان مالی و تکنولوژیکی و تجربی برخوردارند به منابع یکسانی برخوردار نیستیم ) مناسب بود ما هم خوب راه را کوتاه کنیم و از تجربیات اونها استفاده کنیم (قاعدتا دورادور) و اگر خیر که مسیر خودمون را بریم.

 

در این مورد خاص هم البته باید بحث بشه و دقیق موشکافی بشه، یکی از دلایلی که این رژیم سراغ این شکل از بالستیک رفته شاید به خاطر عمق کم جغرافیاش باشه و نیاز به بسترهای شلیک با تنوع بیشتر. خب مشخصا نقطه قوت این رژیم نیروی هواییش هست و طبیعی است که اول میره سراغ این بستر قدرتمند خودش. حالا قطعا دلایل متعدد دیگه از جمله، غافلگیری، توان بیشتر سلاح، نرخ شلیک، تنوع بخشی به حملات و کاهش هزینه ها(شاید) و امکان حملات با منبع نامشخص و ... هم در کار باشه.

 

ولی ایده جالبی است. البته ما جغرافیای گسترده ای داریم و یک نیروی هوایی فعلا ضعیف. شاید سرمایه گذاری بودجه اندک فعلی در این مسیر به صرفه نباشه چون اون بستر (جنگنده سرحال و به تعداد کافی و با پشتیبانی مناسب هوایی) اونها را نداریم ولی راه برای ابتکار در حوزه های دیگه بسته نیست. اشاره کردم، پهپادهای انتحاری در حجم بسیار بالا، موشکهای تاکتیکی ارزان سازی شده، سلاح های ضدزرهی تاپ اتک، سرهای جنگی به شدت پرتوان تر و موثرتر، بهره گیری از بستر شلیک عمودی بالستیک از زیردریایی ها و حتی کشتی های تجاری* ( در فاز نهایی جنگ دیگه تبعاتش مهم نیست چون جنگ ما با امریکا جنگی سرنوشت ساز خواهد بود در فاز نهاییش ) همه و همه میتونه مورد مطالعه باشه.

 

در مورد حادثه تلخ تور هم برای نیروهای مسلح ما باید یک ضربه بزرگ باشه. چه در واکاوی چرایی اون ماجرا، چه درسهایی که داشت از لزوم اموزش جدی تر خدمه، مدیریت بحران، لزوم رزمایشها، لزوم مدیریت یکپارچه در کنار توان خوداتکایی نیورها در مواقع ضروری، لزوم هماهنگی های سازمانی، نظم، برنامه ریزی و داشتن پلن های تعریف شده و حتی مدیریت روانی پرسنل و از همه مهمتر مدیریت پس از بحران و ...

 

خلاصه به نظرم در هر موردی که نقد جدی وجود داره میشه رفت سراغ بحثهای جدی تر و مدون تر تا شاید به ناورد هم راه پیدا کنه و شاید یک نفر ببینه و شاید یک تلنگری برای یک مسئول باشه و شاید یک روزی سر بزنگاهی یادآوری بشه و شاید نهایتا اصلاح مدنظر رخ بده. هرچند قطعا که این ظاهر ماجراست و نمیشه از برخی دستاوردها گذشت در تمام این سالها با تمام این محدودیت ها ولی خب همیشه میل به اصلاح و بهبود یک میل قطعی و افزون خواه هست.

 

پ ن: این به این معنی نیست که حتی اگر یک سلاح ( خصوصا در حوزه های استراتژیک) به درد ذخیره تسلیحاتی ما نمیخوره با توجه به تاکتیکها و هزینه ها و ... ما سراغ بررسی، شناخت و تحقیق و توسعه نمونه های آزمایشگاهیش نریم، دانش متفاوت هست از کاربرد، همیشه باید با دانش هر حوزه حرکت کرد مماس تا حد امکان. ( همین حالا هم چوب اون یکی دو قرن عقب افتادگی از قافله علم در جهان را میخوریم چه در صنعت و چه در علوم) شرایط ممکنه یک روز تغییر کنه و اون روز نباید چرخ را از ابتدا اختراع کرد. مثال روشنش همین بحث هسته ای/موشکی/فضایی و ... هست که آدمی باورش نمیشه چطور یک عده عنوان میکنند به چه درد میخوره، اون هم دانش، قاعدتا در مورد واژگان ادبی که صحبت نمیکنیم، هر واژه هست های، موشکی، فضایی یعنی جهانی از دانش. مشخصه که وقتی منع میشی مستقیم روی دانش اون حوزه هم قفل گذارده میشه و حتی حالا هم مثلا در برخی حوزه های هسته ای مثل گذاخت و آب سنگین و پلوتونیوم و .. که ما در برخیشون منع مادام العمر را پذیرفتیم به نظرم خطای بزرگی کردیم.

 

 

ویرایش شده در فروردین 99 توسط alala