پیامدهای توسعه فناوری حسگرهای فضاپایه بر روی ماهیت رزم مانوری پیامدهای توسعه فناوری حسگرهای فضاپایه بر روی ماهیت رزم مانوری ( عملیات نظامی )

[MR9 113,825]

 

 

مقدمه :

با اولین شلیک موشک وی-2 به قلب فضا در اکتبر 1942 ، عرصه جدیدی به صحنه نبرد اضافه شد ، با این حال   توسعه فناوری نظامی در فضا را میتوان عاملی موثر در ایجاد تغییرات شگرف در ماهیت رزم مانوری بحساب آورد . تغییر صحنه عملیات نظامی در فضا ، همزمان با کاهش قابل توجه و ناگهانی درهزینه های مربوط به دسترسی به مدارهای ماوراء جو  و همچنین توسعه سریع ماهواره های کوچکتر و ارزان تر  برای ایجاد مجموعه حسگرهای پایش عملیات نظامی ،  قابلیتی فراتر از ماهواره های بزرگتر و گران قیمت تر را در اختیار ارتش ها ، نسبت به  گذشته ، قرار خواهد داد . سرعت شگرف این تحولات  و پیامدهای قطعی آن بر عملیات رزمی در آینده موضوعی است که جامعه کارشناسان رو به گسترش فضایی  در سازمان های نظامی تلاش می کند تا  قبل از ایجاد تهدید ، فرآیند توسعه این قابلیتهای جدید در حوزه فضایی را درک کرده  و تغیرات سازمانی ناشی از این امر را بخصوص در حوزه جنگ مانوری مورد بررسی عمیق قرار دهد .

با توجه به این موضوع پراهمیت  ، قابلیتهای فضا پایه موجود تاثیر قابل توجهی را بر تاکتیکهای رزم  زرهی مدرن در دو سطح تاکتیکی و عملیاتی برجای گذاشته است.

 

 

 

 

از یکسو ، ارتباطات راه دور ، دسترسی به شبکه های مخابرات نظامی  ، استفاده گسترده از  سامانه موقعیت یابی جهانی (GPS)  و درنهایت مخابرات رمز گذاری شده ، سرفصل های مهم این حوزه بشمار آمده  و از سویی دیگر نیز کاربرد این پتانسیل در حوزه هایی با اهمیت کمتر نظیر عملیات ضد شورش نیز امکان پذیر گردیده است  ،اما پرکاربردترین  ماموریت محوله به حسگرهای فضاپایه را می توان در جنگ سرد و ماهواره های مجهز به حسگرهای مادن قرمز برای تشخیص زمان شلیک موشکهای بالستیک و همچنین رهگیری گونه های بالستیک تاکتیکی بر علیه  واحدهای زمینی جستجو کرد .

 

در مجموع ، برای یک  آینده قابل پیش بینی ، قابلیتهای فوق الذکر ، البته در پهنای باند بیشتر و دقت افزون تر همچنان به پشتیبانی از عملیات رزمی ادامه خواهند داد . با این وصف ، یکی از مهمترین پیشرفتهایی که فناوری فضایی برای افزایش عملکرد مطلوب واحدهای زرهی پدید آورده ، قابلیت استفاده از تصاویر ماهواره ای در زمان واقعی (near-real-time satellite imagery) بخصوص بر علیه دشمنی است که از این پتانسیل محروم است .

 

 

 

غافلگیری با ضربه به جناحین :

 

از یک نظر ، نقطه شروع  استفاده از حسگرهای فضاپایه را می توان با آغاز جنگ نخست خلیج پارس که در جریان آن ، واحدهای ارتش ایالات متحده  با ایراد یک ضربه شدید به جناحین  یگانهای عراقی ، مدافعان را غافلگیر نموده  و بسرعت بر آنها غلبه نمودند، همزمان دانست . ارتش عراق که تحت حملات شدید هوایی  قرار داشت ، ناگهان با ضربه غافلگیرکننده واحدهای زرهی ائتلاف در جناحین خود روبرو شد که این موجبات یک فاجعه نظامی  را برای سرفرماندهی ارتش بعث فراهم آورد .

 

اما نکته اصلی در این مساله نهفته بود  که موفقیت این  مانور  ، مدیون  چند عامل مهم  ، از جمله فناوری های جدید بخدمت گرفته شده ، بود . از یکسو ، سامانه مکان یاب جهانی  (GPS) تازه به دنیای فناوری نظامی وارد شده بود و به یگان های رزمی اجازه میداد تا در صحنه عملیاتی باز ( صحرا ) با دقت بیشتری دست به عمل زنند و از سویی دیگر به فرماندهان ائتلاف ، بخصوص رسته آماد و پشتیبانی ( لجستیک ) امکان می داد تا بدون نگرانی از آتش دشمن ، ذخیره سوخت و سایر سامانه های لجستیکی را بدون آنکه  نیازی به هزینه کرد بیش از اندازه منابع  داشته باشند ، موقعیت یابی و مستقر سازند . 

 

 

 

با این وجود ، شاید مهمترین عامل موفقیت در افزایش و تاثیر گذاری واحدهای ائتلاف در این جنگ را می توان در پتانسیل این نیرو در  محرمانه نگاه داشتن نقل و انتقالات و به معنای تخصصی ، "تحرک" این یگان ها  از دید نیروهای عراقی  دانست .

 

فرماندهان ائتلاف با ایجاد پایش شدید هوایی ، مسیر هرگونه اجرای عملیات شناسایی هوایی از سوی ارتش عراق را مسدود نمودند ، چرا که حتی اجرای یک سورتی ( پرانه ) پرواز شناسایی از سوی نیروی هوایی عراق در ارتفاع ، برد و گستره  مشخص می توانست نیات ارتش ائتلاف را در حوزه محورهای  عملیات آفندی ، افشاء کرده و متقابلا" ارتش عراق قادر می ساخت  تا با تغییر سازمان رزم واحدهای خط مقدم  خود ، تدابیر مناسبی برای حفظ جناحین خود از ضربه زرهی مهاجمان   ، بیاندیشد.

در این میان ، برخی تحلیلگران براین اعتقاد قرار دارند که حتی در صورت اطلاع ارتش عراق از محورهای عملیاتی ائتلاف ، بسیار بعید بود که توان رزمی کافی برای جلوگیری از موفقیت  نزد مدافعان ، موجود بوده باشد ، اما یقینا" دستیابی به اطلاعات ، هر چند محدود و مختصر ، می توانست هزینه  پیروزی  را برای مهاجمان ، افزایش دهد .  در واقع ، بسیار بعید به نظر می رسد که  ضربه کاری و موفقیت خیره کننده  ارتش ائتلاف ، که  بر قابلیتهای فضاپایه ، قرار داشت  و صورتبندی بسیار بزرگتر مدافع را فریب داد  ، بدون این ستون اصلی ، قابل تکرار باشد .

 

 

شیوه اجرای مانور توسط واحدهای رزمی درمقیاس گروهان و گردان  که به هردلیلی ممکن بود از صورتبندی اصلی جدا شوند را می توان با تدبیر درست ، جبران نمود ، اما  بدون وجود نظارت دائم بر صورتبندی اصلی ، دستیابی به موفقیت در چنین صحنه های از منازعه ، تقریبا" امکان پذیر نبود .

از سویی دیگر، نیروی هوایی ایالات متحده  بدلیل ماهیت ماموریت خود ، گرچه  پتانسیل زیادی برای ایجاد برتری هوایی محلی و جلوگیری از اجرای عملیات شناسایی توسط هواگردهای سرنشین دار یا بدون سرنشین در اختیار داشت ، اما واضح بود که فاقد  توانایی جلوگیری از عبور ماهواره های دشمن از فراز منطقه نبرد بوده  و این به معنای یک شکاف عمیق دربکارگیری  اصل غافلگیری توسط فرماندهان محسوب می گردید . به معنای روشن تر ، درصورت برخورداری عراق از  قابلیتهای فضاپایه ، بطور قطع ، ضربه قاطع طوفان صحرا ، هرگز قابلیت اجرایی شدن پیدا نمی نمود . به همین دلیل ، تکثیر گسترده  ماهواره های سنجش از دور که می بایست بستر لازم برای تولید تصاویر دقیق ماهواره ای در اندازه ها و کیفیتهای متفاوتی را پدید آورد ،  پارادایم  " پشتیبانی فضایی " و به تبع آن ، تاثیر حسگرهای فضا پایه بر ماهیت رزم مانوری را به صورت چشمگیری دچار دگرگونی عمیقی نموده است .

 

 

 

سامانه مکان یاب جهانی 

 

راست : 1990  چپ : آزمون های اولیه 1978

 

با این وصف ، ارتش ایالات متحده تا همین اواخر ، به استفاده از تصاویر ماهواره ای در عملیات رزمی چندان تمایلی نداشت ، چرا که تاثیر آن را در سطوح تاکتیکی و عملیاتی ، ناکافی ارزیابی می نمود ، به همین دلیل صرفا" تعداد مشخص و محدودی از ماهواره  های تصویر برداری مستقر در مدار لئو (LEO)  که  قابلیت تصویر برداری از بخش های محدودی از کره زمین را ارائه می کردند  ، در اختیار این نیروها قرار داشت ، در حالی که  برخلاف ماهواره های مستقر در مدار ژئوسنکرون (GEO)  که نسبت به زمین در نقطه ثابتی قرار دارند ، ماهواره های مدار لئو (LEO)  در ارتفاعی میان 250 تا 400 مایلی مستقر هستند که هر 90 تا 120 دقیقه ، یکبار به دور زمین چرخیده  و به همین دلیل  انعطاف پذیری بیشتری به  ماهواره های موجود در  ارتفاع  22300 مایلی که تقریبا" سرعت چرخشی مشابه با سرعت چرخش سیاره داشته  و با کمی اغراق ، نسبت به خط استوا ، روی نقطه ثابتی قرار دارند ، به کاربر ارائه می کنند . با این وصف ، علیرغم مزیتهای بی شمار ، ماهواره های مستقر در مدار GEO برای اجرای عملیات تصویر برداری تاکتیکی غیر مفیدترین ابزار بشمار می آید ، به همین دلیل ماهواره هایی که برای نظارت بر صحنه عملیات رزمی به فضا ارسال میشوند ، عمدتا" در مدارهای پایین تر قرار داده می شوند و به همین دلیل نیز در هر زمان ، صرفا" می توانند بخشی از سطح زمین را مورد شناسایی قرار دهند . بطور طبیعی ، جایگیری در ارتفاع مداری پایین در کنار هزینه های مرتبط با تولید و اعزام  این سخت افزارها به فضا ، سودمندی تاکتیکی محدودی را فراهم می کند ، چرا که صرفا" امکان تصویر برداری یک محدوده کوچک را در روز فراهم می نماید  .

 

 

پی نوشت :

 

1- ادامه دارد .................

2- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی در انجمن میلیتاری ، براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی " منوط به  ذکر دقیق  منبع است . امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند . 

 

برگردان به پارسی ، اختصاصی برای بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران  ( MILITARY.IR) 

 

                     مترجم : MR9

[MR9 113,825]

بخش دوم  ...

 

 

 

محدودیتها :

یکی از نکات منفی استقرار ماهواره های تصویر برداری در مدار با ارتفاع پایین ، این است که تصاویر برداشته شده ، به منطقه مشخصی از منطقه یا فضای نبرد محدود شده و این در سطح تاکتیکی ، تجزیه و تحلیل را برای کاربران این تصاویر ، بسیار مشکل خواهد کرد ، بدین معنی که این ماهواره های تصویر برداری در زمان عبور از فراز منطقه نبرد ، الزاما" قادر نیستند تا از همه رویدادها و وقایع روی داده شده ،تصویر برداری کند  . دوربین های مورد استفاده در این سخت افزارهای فضا پایه ، بدلایل فنی ، بخصوص در حوزه کیفیت تفکیک پذیری  ، مسیر پروازی و زمان عبور ، از محدودیتهای فراوانی برخوردار هستند . بعنوان مثال ، پهنای نوار تصویر برداری یکی از پیشرفته ترین ماهواره های تصویر برداری تجاری که امروز در مدار مشغول فعالیت است ،(World View-3)  تنها 13.1 کیلومتر با وضوح فوق العاده  0.31 متر است که بسیار مطلوب تر از تصاویر گوگل ارث ، نیازهای کاربران را  برآورده می کند .

 

محدودیت در پهنای نوار عریض تر برای یک ماهواره تصویر برداری نظامی ، به تقریب یک مفهوم  " خاص" محسوب میشود ، ( ماهواره های مستقر در مدار GEO  بلحاظ حجم ، اندازه بزرگتر و پیچیده تر عمدتا" برای ماموریتهای مهمتری نظیر هشدار موشکی یا ماموریتهای محرمانه تری برای جامعه اطلاعاتی کشور کاربر مورد استفاده قرار می گیرند  )  ، چرا که این ماهواره ها ، می توانند تنها  یک نوار به عرض 13.1 کیلومتر در در یک بازه زمانی 24 ساعت ، انتخاب کرده و مورد شناسایی قرار دهند ، یا اینکه  یک منظر از پیش تعیین شده را بصورت  جارویی ، و البته با کیفیت پایین تر ، اسکن و تصویر برداری نمایند  . پس از آن ، ماهواره مورد نظر می بایست از  فراز یک ایستگاه زمینی عبور کند ، تا تصاویر جمع آوری شده آن ، دریافت و سپس پردازش و تجزیه و تحلیل گردد . سرعت این فرآیند نیز بسته به فوریت کاری که این تصویر برداری برای آن انجام میشود ، متفاوت خواهد بود ، اما حداقل 24 ساعت طول می کشد تا  تحلیلگران بتوانند نتایج مفیدی را از تصاویر مورد نظر ، بدست آورند . این محدودیت ها ، از نظر تاریخی ، مانع از تاثیر گذاری تصاویر ماهواره ای در تصمیمات تاکتیکی میدان نبرد شده  و نقش آنها را به  تصمیمات استراتژیک ، محدود می نماید .

 

 

 

دوره گذار به صنعت نظامی در فضا :

 علیرغم محدودیتهای پیش گفته در خصوص استفاده از ماهواره های تصویر برداری در سطح تاکتیکی ، فناوری به گونه اعجاب آور ، نکات منفی در این خصوص را بسرعت از میان برمی دارد و این مساله در درجه نخست ، با کاهش چشمگیر هزینه ها برای دسترسی به مدار لئو و افزایش چشمگیر ماهواره های کوچک و ارزان  که نتیجه مستقیم پیشرفت فناوری در این زمینه است ، ارتباط دارد .

 

درواقع ، صنعت فضایی در حال عبور از یک مارپیچ  هزینه های سربار مثبت به  مارپیچی با هزینه های پایین است  . در این ارتباط و براساس الگوی نخست ، هزینه های بالای پرتاب ها ، موجب میشد تا کاربران بسمت ماهواره های سنگین و پیچیده و با کیفیت بالا کشش داشته باشند که این مساله به نوبه خود ، انگیزه کشورهای دارنده فناوری پرتاب را برای توسعه اقدامات و بسترها ، به منظور کاهش خطر پذیری ، افزون می نمود . اما این فاکتورها ، در حال حاضر ، روندی معکوس بخود گرفته و بسرعت به یک مارپیچ با هزینه های سربار کمتر تبدیل می گردد .

با توجه به این روند ، پرتابهای ارزان تر ، بخوبی می تواند توجیه کننده  طراحی و تولید ماهواره های ارزان تر و کم هزینه تر باشد که بطور طبیعی ، میتوان آنها را در تعداد بیشتری بخدمت گرفت و در مدارهای پایین مستقر نمود که بدلیل افزایش پسار ( DRAG) طول عمر آنها بشدت کاهش یافته و در عین حال ، در مقایسه با  پیکربندی های متعارف تصویر برداری که هم  اکنون در خدمت بوده و استقرار در چنین مداری  ، قابلیتهای آنها در برداشت تصاویر با کیفیت را محدود می کند ، عملکرد بهتری را به منصه ظهور می رسانند  . در این زمینه ، یکی از مجموعه های پیشگام در تغییر پارادایمیک  فوق الذکر ،  شرکت  Planet Labs است که در حال حاضر با در اختیار داشتن صدها ماهواره کوچک ، قابلیت تصویر برداری سطح زمین با وضوح کافی را در 24 ساعت داشته و از این نظر ، یک پتانسسیل قابل توجه را در سطح عملیات و تاکیتک ، به نمایش می گذارد .

 

   

 

 

در واقع ، گسترش ماهواره های شناسایی کوچک و سکوهای پرتابی که قابلیت ارسال آنها به مدار را داشته باشد ، به کشورهای کوچکتر ، اجازه می دهد تا حضور خود را در فضا وسعت بخشند ، تا جایی که حتی قدرتهای درجه دومی نظیر نیجریه نظیر در حال حاضر ، ماهواره های فعالی برای کاربردهای مختلف ، در اختیار دارند .

با توجه به مواردی که مورد تبیین قرار گرفت ، شاید یکی از کم اهمیت ترین پیامدهای توسعه این قابلیت در عملیات نظامی ، تاثیر آن بر حوزه " طرح ریزی / برنامه ریزی نظامی "  است ، چرا که به مانند عملیات طوفان صحرا ، آماده سازی های اولیه برای آماده سازی صحنه نبرد را نمیتوان به سادگی از چشمان تیزبین مستقر در فضا پنهان نگاه داشت . گرچه در حال حاضر پایش فضای هوایی صحنه عملیات تا حدودی برای نیروی مهاجم ، آسان به نظر می رسد ، اما کنترل ماهواره های کوچک و یا حتی  نمونه های تجاری که قدرت تفکیک پذیری تصاویر آنها در برخی موارد از نمونه های نظامی نیز بیشتر است و 24 ساعته در حال پایش سطح زمین هستند ، به تقریب دشوار خواهد بود . اینک هر گونه برنامه ریزی و آماده سازی هر عملیات نظامی مهم  ، به احتمال بسیار زیاد چشمان ناظر مستقر در فضا را بخود جلب می کند و در کنار آن ، سهولت  انتقال اطلاعات در عصر کنونی موجب شده تا  حتی کشورهای فاقد چنین قابلیتهایی ، بسرعت با استفاده از منابع اطلاعاتی باز ، هوشیار شده و دست به اقدامات متقابل زنند .

 

 

با این وصف ، روشهای متقابلی برای  ایجاد محدودیت در دسترسی حریف به تصاویر ماهواره ای تجاری ( غیر نظامی ) نیز وجود دارد ، چنانکه در خلال  جنگ خلیج فارس ( 1991 ) ، سازمان ملل بسرعت تحریم سخت گیرانه ای را برای فروش تصاویر تجاری به عراق وضع نمود ، هر چند این شیوه نیزدر وضعیت منحصر بفردی رخ داد و بعید است که مجددا بتوان آن را برای کشور دیگری اعمال نمود . بعنوان مثال در دهه نود میلادی ، چین هنوز قابلیت های تصویربرداری ماهواره ای اختصاصی برای خود در اختیار نداشت و اتحاد جماهیر شوروی نیز بشدت درگیر اصلاحات داخلی و مذاکرات فشرده با  ناتو و ایالات متحده در خصوص سرنوشت اروپای شرقی بود  . علاوه براین ، تنها یک ارائه کننده تصاویر ماهواره ای غیر تجاری خارج ازایالات متحده  (  ماهواره اسپات  متعلق به فرانسه  ( Satellite Pour l’Observation de la Terre – literally  spot -)  فعالیت داشت که میتوانست تصاویری با وضوح و تفکیک پذیری 10 متر تولید کند .

 

 

ده سال بعد ( 2001 )  وضعیت دسترسی به تصاویر ماهواره ای تجاری به تقریب ، دچار تغییر شگرفی نشد . با این حال ، تغییرات درراه بود ، چرا که در اکتبر 2001 ، نخستین ارائه کننده  تصاویر ماهواره ای تجاری در خاک ایالات متحده ، (Earth watch) اولین ماهواره خود را با شناسه Quick Bird 2 به فضا اعزام کرد . این ماهواره ، قابلیت تولید تصاویر با قدرت تفکیک 1 متر را به کاربر ارائه می نمود که درآن زمان برای شرکتهای غیردولتی که دسترسی محدودی به  تصاویر ماهواره های نظامی داشتند ، یک موهبت بشمارمی آمد . اما براساس توافقنامه امضاء شده بین شرکت صاحب امتیاز و دولت ایالات متحده ، سازمان ذیربط دولتی حق استفاده از آنچه که  “shutter control” نامیده میشد را  در اختیار داشت و برهمین اساس از فروش تصاویر این شرکت که از افغانستان تهیه شده بود ، جلوگیری بعمل آورد . در عوض ،

وزارت دفاع به جای اینکه با عدم صدور مجوز برای فروش این تصاویر ، به اعتبار بین المللی شرکت فوق آسیب بزند ، تصمیم گرفت تا  براساس یک حق انحصاری ، تمامی تصاویر تولید شده را خریداری نماید .  با این وصف ، گرچه  تهیه و خرید این تصاویر ، به یک قرارداد گران قیمت تبدیل شد ، اما بخوبی مانع شد تا  رسانه های جمعی با پرداخت پول ، تصاویر با وضوح  بالا را  خریداری و از این طریق واحدهای طالبان را  به شکل تصادفی ، از جزییات  حساس اجرای مانورهای نظامی خود در افغانستان ، آگاه نمایند .

 

اما همه تلاش ها ، حتی با  تشدید قوانین مشابه “shutter control” برروی طیف وسیعی از ارائه دهندگان تصاویر ماهواره ای در ایالات متحده و یا حتی افزایش کاربرد تاکتیک خرید ، برای جلوگیری از روند روبه گسترش کاربرد این تصاویر ، تقریبا به روندی بی نتیجه تبدیل شد  .

 

 

 

به اعتقاد تحلیلگران این حوزه ، گرچه برقراری قوانین سخت گیرانه  برای ارائه  دهندگان این خدمات  مسقر در آمریکا  از انتشار مواردحساس تا حدودی موفق بوده  اما این مسیر برای ارائه کنندگان چنین قابلیتهایی در سایر کشورها ، بخصوص آن دسته کشورهایی که علنی یا غیر علنی ، با سیاستهای ایالات متحده مخالفند ، صادق نخواهد بود . این دسته از کشورها که به تدریج وارد یک رقابت شدید ژئو استراتژیکی با ایالات متحده  میشوند ، نسبت به دهه گذشته ، توانایی های افزون تری برای اعزام سامانه های تصویربرداری به مدار  در اختیار داشته و همین امر موجب میشود تا توانایی بالقوه و بالفعل زیادی برای ردیابی تحرکات نظامی ایالات متحده در اختیار آنها قرار گیرد . بدین ترتیب و بدون هیچ شکی ، انتشار تصاویر موقعیتهای استقرار نظامی  ایالات متحده  تحت پوشش قانون آزادی اطلاعات ، می تواند به یک مسیر عادی برای شناسایی  شکل و ماهیت  تحرکات این ارتش گردد . طبیعی است که حتی اگر رسانه های داخلی این کشور ، تا حد امکان از خریداری و تجزیه و تحلیل چنین تصاویری خودداری کنند ، این مساله مانع ازاین نخواهد شد که تصاویر با کیفیت بالا ، در اختیار حریف قرار نگرفته و کارشناسان اطلاعاتی و مفسران عکس قادر نباشند تا نیت و اهداف ارتش ایالات متحده را ردیابی و پیش بینی نمایند . علاوه براین ، گسترش این قابلیت ، اجرای عملیات فریب نظامی را  بیش از پیش دشوار می کند ، همانطور که  این امر توسط واحدهای ارتش روسیه در اوکراین ، آن را به عینه ، به نمایش گذاشتند  .

 

در این زمینه ، یعنی دشواری اجرای فریب نظامی با گسترش تصاویر ماهواره ای نظامی با وضوح بالا در جریان عملیات نظامی  روسیه در اوکراین بخوبی بعنوان یک نمونه از صحنه نبرد درآینده می بایست مورد توجه قرار گیرد .  در جریان این درگیری ها ، و در ابتدای امر ، براساس انچه که تحلیگران نظامی  بدان باور داشتند ، بعید به نظر می آمد که  واحدهای منظم ارتش روسیه در شرق اوکراین حضور فیزیکی داشته باشند و دولت روسیه نیز تصاویرو گزارشهای منتشر شده  از منطقه درگیری را جعلی و فاقد اعتبار می دانست ، اما انتشار تصاویر طبقه بندی شده  ماهواره ای از منابع غیر دولتی ، بدون هیچ شکی ، دخالت ارتش روسیه در این درگیری ها را به اثبات نموده و این حساسیت ناشی از کاربرد منابع  اطلاعاتی دولتی را به حداقل ممکن می رساند . در این زمینه ،ناتو به منظور اثبات حضور ارتش روسیه در منطقه درگیری شرق اوکراین ، باقدام به  انتشار تصاویر ماخذ شده از شرکت غیر دولتی DigitalGlobe مستقر در آمریکا نمود . این تصاویر ، کاروان های بزرگ نظامی روسی را در حال حرکت در خاک اوکراین بخوبی به نمایش می گذاشت و این فریب کاری دولت روسیه را بخوبی عیان نمود.

 

پی نوشت :

 

1- ادامه دارد .................

 2- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی در انجمن میلیتاری ، براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی " منوط به  ذکر دقیق  منبع است . امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند . 

 

 برگردان به پارسی ، اختصاصی برای بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران  ( MILITARY.IR) 

 

                     مترجم : MR9

[MR9 113,825]

بخش سوم و پایانی : 

 

 

نکته جالبی که می بایست در جریان این قضیه مورد توجه قرار گیرد ، این است که تصمیم ناتو برای استفاده از دارایی های غیر نظامی  ( تجاری ) مستقر در فضا برای افشای دخالت  روسیه در اوکراین ، چندان برای شرکت DigitalGlobe بدون هزینه نبود ، چنانکه پس از انتشار این تصاویر ، شرکت فوق کاهش ارتباط تجاری با  روسیه به میزان 14.5 میلیون دلار ( در مقایسه با دوره زمانی قبل از آن که  ارزش دلاری 23 میلیون دلار را نشان می داد )   را تجربه کرد که شامل تحریم فروش تصاویر به مشتریان غیر دولتی  روسی نیز می شد ، هر چند این مساله  در نهایت تاثیری بر ادامه روند ارائه خدمات به روسها نداشت . 

 

در این زمینه ،  شاید مهمترین استناد مطرح شده  از سوی مدیر اجرایی  DigitalGlobe برای استفاده از تصاویر تهیه شده توسط این شرکت توسط ناتو و ایالات متحده ، استقرار آتشبارهای راکت انداز در خاک روسیه برای  انهدام اهداف نظامی در خاک اوکراین بود ،اما این ادعای مطرح شده ، قابل اثبات نبود ولی به شکل ناخوشایندی موجبات از میان رفتن منابع درآمدی شرکت در روسیه در پی انتشار این تصاویر توسط  ناتو بود .  این واقعه نشان داد که منافع تجاری  شرکتهای غیر دولتی ارائه کننده خدمات ماهواره ای به محض قرار گرفتن در یک موقعیت بحرانی منحصر بفرد سیاسی ، سریعا" به خطر خواهد افتاد .

 

در این میان ، روسیه تنها متضرر استفاده از داده های ماهواره ای غیر نظامی  محسوب نمی شود ، چنانکه تصاویر تولید شده توسط شرکت DigitalGlobe این امکان را برای دستگاه رسانه ای غرب فراهم آورد تا به شکل منظم ، روند توسعه نظامی ارتش چین را زیر نظر بگیرند .

 

اندیشکده ها و مخازن فکر امنیتی مستقر در اروپا و ایالات متحده ، بدقت و با وسواس بسیار زیاد ، جزییات ساخت آخرین جنگنده های چینی را برحسب تعداد و نوع  تا ایجاد ایستگاه های جدید رادار را براساس اطلاعات استخراج شده از این تصویر به شکل مستمر دنبال می کنند . در نتیجه ، این اعتقاد که  روند توسعه نظامی ارتشها در دنیای امروز ، بطور کامل در معرض دید عموم مردم قرار دارد ، بتدریج به یک باور رایج در آمده  و این نیز به نوبه خود معضل تضاد  تکثیر تولید کنندگان تصاویر ماهواره ای با وضوح بالا با منافع ایالات متحده را پدید آورده است.

 

 

 

 سناریوهای  محتمل :

با پیش فرض قراردادن  تجارب و داده های پیشین ، تاثیر وجود حسگرهای فضاپایه  بر عملیات صورتبندی های زرهی ارتش ایالات متحده را می توان در دو حوزه جغرافیایی  کره شمالی  و خطوط تماس در شرق اروپا ( بالتیک / لهستان ) جستجو نمود . این دو سناریو ، واحدهای رزمی متخاصم را با قابلیتهای متنوعی از حضور سامانه های تصویربرداری فضاپایه روبرو می نماید . در جبهه شرق اروپا ، روسیه با داشتن پتانسیل های مشخص ، سومین کشور دارای ماهواره های فعال در مدار ، پس از ایالات متحده و چین می باشد ، ضمن اینکه توانایی پرتاب های فضایی این کشور نیز می بایست بطور کامل مورد توجه قرار گیرد .  در مقابل ، کره شمالی تا حال حاضر ، فاقد قدرت طراحی ، تولید و پرتاب ماهواره  به شکل بومی می باشد . با این وصف ، در میان سناریوهای طراحی شده برای  این دو جبهه ، عوامل مختلفی بر ماهیت عملیات در فضا و تاثیر آن بر روند عملیات زمینی ، قابل بررسی است  .

 

 

از طرفی ، ارتش روسیه ، با دراختیارداشتن قابلیت های شناسایی و نظارت بومی ، موقیعتی را فراهم آورده که بدان اجازه می دهد تا به شکل دائم ، موقعیتهای استقرار و تحرکات واحدهای نظامی ارتش ایالات متحده را رصد کرده و دنبال نماید . از آنجایی که دولت فعلی ایالات متحده  ، "فضا" را یک منطقه جنگی به مانند هوا ، زمین و دریا در نظر گرفته ، می توان چنین پیش بینی نمود که  این احتمال وجود دارد که  اقداماتی بلحاظ ماهیتی "فعال" برای ازمیان بردن یا خنثی نمودن پتانسیل سنجش از دور فضا پایه  رخ دهد . بنابراین ، با فرض اینکه ارتش ایالات متحده در زمان بحران ، از توانایی لازم برای محروم کردن روسها  از قابلیت رصد واحدهای ارتش این کشور بواسطه ماهواره های شناسایی برخوردار بوده و این مساله ممکن است به نخستین جنگ با پیامدهای فوق العاده ویرانگر برای هر دو طرف تبدیل گردد ، می توان چنین  نتیجه گرفت که حتی با اجرای این چنین اقداماتی ، باز هم ارتش روسیه ، پتانسیل رصد خود را حفظ خواهد نمود ، چرا که با حمله  ناتو به ماهواره های روسی ، حمله به دارایی های فضایی کشور ثالثی نظیر چین ، صورت نخواهد گرفت و بطور  طبیعی ، شرکتهای چینی بسرعت  قابلیتهای فضایی خود ، در حوزه هایی نظیر فروش عکس ، پهنای باند ارتباطی و سایر قابلیتهای در دسترس فعلی و آینده  را در اختیار روسها خواهند گذاشت . خبر ناگوار برای ایالات متحده در چنین شرایطی این است که  به شکل متقابل دارایی های فضایی ایالات متحده  و ناتو در فضا بسرعت تهدید شده و در صورت ازکار افتادن آنها ، احتمالا" پشتیبانی موثری برای جایگزینی وجود نخواهد داشت .

 

با این حال ، کره شمالی ، نمونه متفاوتی در مقایسه با  روسیه بشمار می آید . از آنجایی که این کشور هیچ دارایی مستقر در مدار بعنوان هدفی مشخص برای مهاجم احتمالی یا قابلیت آفندی شناخته شده ای برای حمله به ماهواره های نظامی آمریکایی در اختیار ندارد ، به تقریب میتوان گفت که در صورت بروز بحران ، احتمالا درگیری نظامی در فضا رخ نخواهد داد . در سناریوی طراحی شده فعلی ، کره شمالی با اجرای یک عملیات غافلگیرکننده ، به کره جنوبی حمله می کند ، چین مستقیم وارد نشده  و قطعنامه  سازمان ملل نیز با محکوم کردن کره شمالی ، فروش هرگونه داده های ماهواره ای را به مانند عراق سال 1991 ممنوع خواهد نمود . اما پیش بینی ها نشان میدهد که بسیار بعید خواهد بود که  چین یا روسیه  به پشتیبانی از کره شمالی ادامه نداده و همکاری خود را با این کشور بطور کامل قطع نمایند . علاوه براین ، بر خلاف صحنه نبرد در اروپای شرقی ، که ناتو احتمالا بخش عمده ای از توان داده ماهواره ای تجاری ایالات متحده را نیز در اختیار خواهد داشت ، ماهیت عملیات نظامی در شبه جزیره کره به صورتی است که این توان احتمالا وارد عمل نخواهد شد ، هر چند عدم ورود مستقیم کشورهای ثالث به درگیری ، به انها اجازه می دهد تا روند فروش اطلاعات در قالب تصاویر ماهواره ای را به کشورهای درگیر ادامه داده و بصورت منبع باز ارزشمندی از اطلاعات دقیق تبدیل شوند . هر چند ، چنین پشتیبانی اطلاعاتی ارزشمندی می تواند اجرای یک عملیات آبخاکی بزرگ نظیر اینچون ( 1950) را به امری غیر ممکن تبدیل سازد ، چرا که وجود اطلاعات برخط ( ON-LINE) سطح غافلگیری ارتش مدافع را به کمترین حد ممکن کاهش خواهد داد .

 

 

 

اما در این میان ، یک عامل در هر دو سناریوی مطرح شده میتواند تمام پیش بینی ها و احتمالات را به روندی متفاوت  تبدیل کند . به اعتقاد تحلیلگران نظامی ، هر دو سناریوی مطرح شده  در نقاطی از جهان  مورد بررسی قرار گرفته اند  که بلحاظ آب و هوایی متغییر بوده  و این احتمال وجود دارد که در زمان درگیری نظامی ، فرصت استفاده ازحسگرهای فضاپایه ، هرگز ایجاد نشود . بنابراین ، تنها بخشی از آینده نگری فوق الذکر ممکن است درست  پیش بینی شده باشد . 

 

حتی با وقوع چنین شرایطی ، در حالی که تصاویر مبتنی بر حسگرهای الکترو -اپتیکال ممکن است بدلیل شرایط آب و هوایی نامناسب نتوانند عملکرد مناسبی را به نمایش گذارند ،  اما حسگرهای فضایی که به رادار جستجوی روزنه ساختگی ( SAR) مجهزهستند ، ممکن است شرایط بازی را بطور کامل دگرگون نمایند .

 

این مساله ، یعنی ایجاد پتانسیل تصویر برداری در همه گونه  شرایط آب و هوایی تا همین اواخر ، یکی از چالش های فنی بود که حتی عملکرد ماهواره های تجاری را تحت تاثیر خود قرار میداد .  اما این وضعیت بسرعت تغییر نمود و شرکتهای غیر دولتی  مستقر در ایتالیا ، فنلاند ، کانادا در آستانه خرید و اعزام ماهواره های مجهز به SAR به مدار زمین قرار دارند . استقرار چنین ماهواره هایی در مدارزمین رصد زمین را تنها به 12 ساعت در روز محدوده نمی نمود و طبیعتا" این فرآیند هم  ، نیازبه  قراردادن سخت افزارهای فوق در مدارهایی که مسیر حرکت آن بسمت یک هدف مشخص می بایست به گونه ای تعیین می گردید که در نزدیکی نیمه روز (ظهر ) به فراز آن رسیده  تا سایه عوارض روی زمین به حداقل ممکن کاهش پیدا کند، را ازمیان می برد .

 

 

 

غافلگیری ممکن نیست !!

 

مجموع شواهد فوق الذکر ، ناظران نظامی را به این نتیجه رهنمون می سازد که  گسترش سامانه های فضاپایه  نظارتی یک تاثیر بسیار مهم بر روند طراحی عملیاتی را برجای گذاشته و آن امکان ناپذیر نمودن کاربرد اصل غافلگیری در رزم است ، اگر چه چنین استنتاجی ، بدون نقص نیز نیست . بدین معنی که  برخی کارشناسان نظامی بر این اعتقاد قرار دارند که  گسترش سامانه های نظارتی فضا پایه  ، گرچه امکان مشاهده  تحرکات نظامی را در زمان واقعی فراهم می کند ، اما  اینکه موجبات بی فایده شدن  پنهانکاری و فریب در عملیات نظامی را پدید می آورد ، بدون شک یک تحلیل اغراق آمیز خواهد بود .

 

به اعتقاد اینان ، اگر چه  آرایش صورتبندی های بزرگ زرهی را دیگر نمی توان از چشمان کنجکاو مستقر در فضا پنهان نمود ( همانطور که درعراق سال 1991 و 2003 انجام شد ) و اینکه رشد سریع فناوری به جایی رسیده که قابلیت تصویر بردار با وضوح بسیار بالا امکان پذیر شده است ، اما  با وجود صدها ماهواره در مدار زمین ، بازهم مــــحدودیتهایی در زمان هربار گذر از فراز صحنه عملیات رزمی برای این سیستم ها وجود دارد . 

 

علاوه براین ، سامانه های زمین پایه  در خصوص دریافت و پردازش این داده ها  برای کاربرد موثر درمیدان نبرد ، با محدودیتهای قابل توجهی روبرو هستند  ، بدین معنی که همیشه میان عکس برداری ، انتقال داده ها  ، دریافت و تجزیه و تحلیل تصاویر تاخیری بوجود می آید که  این نیز به نوبه خود بر تصمیم گیری میدانی تاثیر خواهد گذاشت  ، هر چند پیش بینی هایی وجود دارد که این پنجره زمانی از 24 ساعت فعلی میان برداشت عکس و استفاده از اطلاعات آن به  کمتر از 8 ساعت در طول دهه آینده  کاهش می یابد .

 

"""" در نتیجه ، حتی اگر استفاده از اصل غافلگیری در سطح عملیات امکان پذیر نباشد ، هنوز کاربرد موثر این اصل در سطح  تاکتیکی یک واقعیت انکار ناپذیر است """""""""

 

گذشته از تاثیر رصد فضایی بر کاربرد اصل غافلگیری در حوزه عملیاتی ، این مساله  پیامدهای مختلفی برای واحدهای زرهی نیز در بر، دارد . پیامد نخست ، همانطور که در سطور پیشین  مورد بحث قرار گرفت ، وجود یک پنجره اطلاعاتی کوچک  برای کاربرد اصل غافلگیری در سطح تاکتیکی است . در نتیجه این امر ،  واحدهای شناسایی – رزمی با دراختیار داشتن سازمان رزم مناسب ، می توانند با تشخیص نقاط ضعف و قوت خطوط دفاعی حریف ، بخصوص مواردی که دشمن بدلیل عدم در اختیار داشتن چنین قابلیتی ، ازآنها مطلع نیست ، از آنها برای تضمین موفقیت خود استفاده نمایند . با این وصف ، این وضعیت ، نیازمند سازماندهی صورتبندی رزمی جدید و متناسب با صحنه نبرد ، اما در امتداد سازمان رزم قدیمی است تا در این قالب ، توان رزم به شکل معقولی افزایش پیدا کند .

 

 

 

پیامد دومی که براین مساله قابل پیش بینی است ، کوتاه شدن زمان برای تمرکز واحدهای زرهی برای استفاده موثر از اصل غافلگیری خواهد بود و با توجه به این امر که عناصر مدافع ، در نبردهای آینده مسلح به تسلیحات کشتار جمعی خواهند بود ، فرماندهان واحدهای آفند کننده می بایست برای چنین صحنه هایی ، از پیش برنامه ریزی کرده و علاوه برآن ، به دستاوردهای محدود ، اما تضمین شده ، قانع شوند .

 

در این ارتباط می توان چنین تحلیل نمود که  ارتشها به جای اجرای یک عملیات بزرگ برای ازمیان بردن سازمان رزم عناصر مدافع ، احتمالا برحسب نیاز صحنه نبرد ، برنامه ریزی کاملی برای طراحی عملیات رزمی در مقیاس کوچک ولی مستمر خواهند داشت تا با اجرای ضربات متعدد ، حریف را از حالت تعادل خارج سازند . این طراحی رزمی خاص برای صحنه نبرد متعارف  میتواند یک امتیاز مثبت برای ارتش مهاجم باشد ، چرا که  نخست اهداف نظامی محدود در طرح آفند تعریف شده  و دوم اینکه این اهداف محدود بلحاظ اهمیت راهبردی که خواهند داشت ، می توانند بدون تشدید درگیری نظامی و گسترده شدن جنگ ، اهداف سیاسی مورد نظر را تحقق بخشند .

 

 

 

نتیجه گیری :

 

فرضیه اصلی  بحث ، بر این مساله پایه گذاری شده  که کارشناسان رزم زرهی  و فرماندهان یگانهای تانک  می بایست آگاهی و احاطه کاملی بر تاثیر عملیاتی نظارت سامانه های شناسایی  داشته  و برای جذب این تاثیرات از آمادگی کامل داشته باشند .

 

تئوری فوق براین اعتقاد است که  در صحنه عملیات رزمی فعلی ، یک پنجره زمانی بسیار کوچک وجود دارد که درآن واحدهای زرهی می توانند بدون نگرانی از شناسایی شدن توسط دشمن ، حتی با وجود برتری هوایی ، متمرکز شده و دست به عملیات تهاجمی زنند . از سویی دیگر ، فرماندهان  نیز می بایست محدودیتهای فعلی را پذیرفته  و آمادگی خود برای طراحی عملیات با سازمان و توان رزم فعلی و متعاقبا" دستیابی به موفقیتهای محدود را به شکل دائم حفظ نمایند .

 

به همین سبب پیش بینی می شود که  اجرای مانور   برای واحدهای نظامی در مقیاس "سپاه " و "لشکر" به مانند آنچه که  در سال 1991 و 2003 با رعایت کامل اصل غافلگیری صورت گرفت ، مجددا" قابل تکرار نباشد ، اما این بدان معنا نیست که  طراحی مانور دیگر اهمیت چندانی در جنگ ندارد ، بلکه ماهیت جنگ در آینده ، درست برعکس این تصور است .  واحدهای نظامی   در صحنه نبرد درآینده ، تحت تسلط کامل مفهوم " اطلاعات"  می بایست در عین افزایش توان رزمی ، از سرعت کافی برای تمرکز این توان و اعمال آن برای شکست حریف  استفاده نموده ، دستاوردهای بدست آمده را بسرعت تثبیت کنند و این بطور دقیق ، کاری است که واحدهای زرهی   به شکل منحصر بفردی قادر به انجام آن هستند .  

 

 

پی نوشت : 

 

1- بن پایه

2- نویسنده : سرهنگ دوم ، براد تاونزند

2-استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی در انجمن میلیتاری ، براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی " منوط به  ذکر دقیق  منبع است . امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند . 

 

 برگردان به پارسی ، اختصاصی برای بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران  ( MILITARY.IR) 

 

                     مترجم : MR9

[MR9 113,825]

ماهواره های نظامی با قابلیت تصویربرداری مادون قرمز و نظارت بر میدان رزم هوایی

مطالعه موردی جنگ هوایی محدود بین هند و پاکستان  (فوریه 2019)

 

 

 

نیروی هوایی ارتش ایالات متحده ، از دیرباز و پس از مطرح شدن تئوری خلاء بمب افکن ها و موشکهای بالستیک قاره پیما در اثنای جنگ سرد و توسعه فناوری ماهواره های نظامی ، دست به افزایش پتانسیل حسگرهای مستقر در فضا زد تا بتواند  تمامی رویدادهایی نظیر شلیک موشک ، آتش توپخانه و حتی جتهای رزمی که در جریان نبردهای هوایی ، مورد هدف قرار گرفته و منهدم می شوند را شناسایی و تحت نظارت خود بگیرد .در واقع امر ، این پتانسیل به واسطه قرارگیری مجموعه ماهواره های هشدار دهنده فروسرخ سری panoptic که در اصل برای ایجاد توانمندی هشدار سریع در برابر پرتاب موشکهای بالستیک قاره یپما در مدار قرار داده شده بود ، ایجاد گردید که می توانست موشکهای شلیک شده را بلافاصله پس از جدا شدن از سکوی پرتاب ، ردیابی ، طبقه بندی و بصورت بالقوه رهگیری نماید . این سرمایه گذاری به تقریب قابل توجه ، از میانه های دهه شصت میلادی در قالب توسعه فناوری سکوهای هشداردهنده زودهنگام مداری شروع شد و اگر چه در ابتدا تاکید بسیار زیادی بر رهگیری موشکهای بالستیک توسط آن می گردید ، اما اخبار غیر رسمی از پتانسیل رزمی این سخت افزارها ، حاکی از آن است ، توان آنها بسیار بیشتر از شناسایی موشکهای بالستیک بزرگ است و می تواند شامل شناسایی و ردگیری موشکهایی در ابعاد کوچکتر ( شامل گونه های زمین به هوا و حتی هوا به هوا ) ، آتشباری توپخانه ، انفجارها بزرگ روی زمین و  حتی جتهای رزمی منهدم شده در جریان نبردهای هوایی نزدیک نیز باشد .

 

 

با توجه به این مساله ، نبرد هوایی محدود بین پاکستان و هند که در 28 فوریه 2019 برفراز آسمان منطقه مورد اختلاف دوکشور در کشمیر رخ داد ، تا کنون ، یکی از داغ ترین مباحث موجود در میان تحلیلگران نظامی بشمارمی رود و به تقریب در زمان وقوع این نبرد و روزهای پس از آن ، داده های درست و نادرست به مانند یک آبشار عظیم آب بر روی تحلیلگران شروع به فروریختن نمود  تا جایی که  بحث ها در خصوص سرنگونی یکروند میگ-21 هدی توسط جتهای پاکستانی تا هفته ها ادامه داشت و ادعاهای مبنی فریبکاری تا بالاترین سطح حاکمیتی بین دو کشور برقرار بود .

 

اما داستان این درگیری ، همچنان ادامه دارد هنوز مشخص نیست که درو اقع امر ، چه اتفاقی در این درگیری های رخ داده  ولی نیروی هوایی هند مدعی است که خلبان میگ-21 این نیرو ، لحظاتی قبل از سرنگون شدن ، یک جنگنده اف-16 نیروی هوایی پاکستان را به زیر کشیده ، در حالی که پاکستان نیز مدعی شده که هیچ هواپیمایی  را در این درگیری ها از دست نداده و براساس آخرین سرشماری ، همه جتهای فالکن این نیرو بصورت عملیاتی در خدمت قرار دارند .

در نتیجه ، وقتی صحنه نبرد میان طرفین ، از رزم زمینی به آسمان منطقه درگیری ، گسترش می یابد و جریان عملیات رزمی دور از دسترس چشم غیر مسلح است ، مهمترین سئوالی که در ذهن مخاطب ایجاد میشود ، این است که  آیا جنگنده پاکستانی واقعا ساقط شده یا خیر ؟ نیروی هوایی هند به استناد "داده های راداری" قاطعانه اعلام نموده که اف-16 نیروی هوایی پاکستان ساقط شده و این کار توسط جنگنده ای که لحظاتی بعد با آتش نیروی هوایی پاکستان به زیر کشیده شد ، صورت گرفته است . اما علیرغم وجود چند عکس از این داده های راداری در کنار عدم تمایل نیروی هوایی پاکستان به ارائه اطلاعات اضافی ، به نظر می رسد تحلیل این روند در یک بن بست اطلاعاتی متوقف شده است .

 

بخشی از اسکرین شاتهای ارائه شده توسط نیروی هوایی هند براساس داده های رادارهای دفاع هوایی مستقر در منطقه درگیری

با این حال ، مساله  این نوشتار ، بررسی صحت ادعاهای دوطرف نیست ، بلکه به احتمال بسیار زیاد ، پنتاگون بدلیل در اختیار داشتن داده های دریافت شده احتمالی از حسگرهای مستقر در فضا ، می تواند به صراحت  داستان دو طرف مخاصمه را تایید یا رد کند . در این خصوص ، مجموعه ای از ماهواره های نظامی تصویر برداری مادون قرمز( Space Based Infrared System /SBIR ) و همچنین بخش مکمل آن یعنی برنامه پشتیبانی دفاعی ارتش ( DSP) می تواند ره گشا باشد .

آنچه که در این میان ، بعنوان یک امر مسلم ، به نظر می رسد ، بخش هایی از این منظومه شناسایی مداری ، در زمان وقوع جنگ میان هند و پاکستان ، بر فراز این منطقه  قرار گرفته بود تا با توجه به اینکه دوطرف درگیر مسلح به کلاهکهای هسته ای بوده و هر دو به موشکهای بالستیک اتمی مجهز اند ، نظارت برآنها ، یک امر ضروری خواهد بود . علاوه براین ، اجرای بمباران های سنگین توسط نیروی هوایی هند که درست 24 ساعت قبل از این درگیری هوایی رخ داده بود و احتمال یک جنگ  طولانی تر ، باعث میشود تا این تحلیل که ارتش آمریکا بر جریان نبرد ، سوار بود ، بیشتر مصداق پیدا کند .

 

 

 

بر همین اساس ، این ماهواره های شناسایی ، نه تنها عملکرد خود را در حوزه استراتژیک به نمایش می گذارند ، بکه عملکرد تاکتیکی مهمی را در نیز در اختیار کاربران آن قرار می دهند ، بدین معنی که توان شناسایی شلیک موشکهای بالستیک تاکتیکی ، موشکهای غیر بالستیکی و بخش قابل ملاحضه ای از رویدادهای با اثر فروسرخ را نیز در اختیار دارند . در واقع ، نیروی هوایی ارتش ایالات متحده وظیفه دارد تا در تمام مدت سال ، بصورت 24 ساعته ، دائما به سطح زمین خیره شوند تا جایی که گفته میشود در سال 2014 ، بیشتر از 8000 رویداد با اثر فروسرخ روی سطح زمین شناسایی ، طبقه بندی و فهرست شده و این رقم حتی در سال بعد ( 2015 ) بیشتر نیز شده بود .بدین ترتیب ، این احتمال وجود دارد که هرگونه شلیک موشک که در آن روز خاص رخ داده باشد ، خواه ، موشکهایAIM-120 آمرام جتهای اف-16 پاکستانی و چه موشک R-73 میگ-21 هندی ، شناسایی و ردیابی شده است ، در حالی که شناسایی محل انفجار سرجنگی موشک و حتی انهدام هواپیما در آسمان ، چالش به نسبت آسان تری برای این ماهواره ها بشمار میرود .

 

 

 

قابلیتهای برنامه SBIRS ارائه شده به سال 1998

 

البته این مساله ، تنها یک خیالبافی بچه گانه بشمار نمی رود ، چرا که  پس از سرنگونی پرواز شماره MH17 خطوط هوایی مالزی در شرق اوکراین و شلیک موشکهای سامانه سام-11 که باعث سرنگونی بوئینگ 777 گردید ، نیز مقصر بودن روسها بوسطه داده های ماهواره های SBIRS ثبت گردید . در نتیجه ، با توجه به این که هند داده های راداری خود را تا حدودی منتشر نموده و این ماهواره ها می توانند  موقعیت قرارگیری جتهای اف-16 ومیگ-21 را در صفحه  سه بُعدی آسمان ثبت کنند ، احتمال وجود چنین داده هایی نزد ارتش آمریکا بسیار زیاد است .

چرا ایالات متحده این داده ها را منتشر نمی کند ؟

بلحاظ ژئوپلیتیکی ، فهرست طولانی وجود دارد که علت عدم انتشار این داده ها را می تواند توجیه کند ، که شاید مهمترین آنها ، درگیری دو قدرت هسته ای با سطح روابط سیاسی متفاوت با واشنگتن است ، ضمن اینکه وزارت دفاع آمریکا ، اطلاعات مشخص و دقیقی را در خصوص قابلیتهای ثانویه ماهواره های تصویر برداری فروسرخ  خود منتشر ننموده ، چرا که شبکه هشدار دهنده اولیه  فضا پایه این کشور ، خط اول دفاعی آن بوده  و استفاده از اطلاعات آن  بصورت برخط ، در زمان جنگ ، یک مزیت فوق العاده  بشمارمی رود .از آنجایی که یک جنگ سخت مجازی بین دو همسایه برسر این موضوع  جریان داشت ، آمریکایی ها می توانستند یکبار برای همیشه ، با ارائه این اطلاعات به این بحث ها خاتمه دهند ،اما به اعتقاد برخی از تحلیلگران ، پنتاگون و جامعه اطلاعاتی این کشور با استفاده از همه توان اطلاعاتی خود ، تجزیه و تحلیل دقیقی را از روند عملیات رزمی در آن روز خاص انجام داده ولی هیچ نتیجه ای از آن تا کنون منتشر نشده است . در واقع ، تا زمانی که این داده ها در دسترس عموم قرار نگیرد ، هرگز نخواهیم فهمید که دقیقا در آن روز ، چه اتفاقی در آسمان ناآرام کشمیر رخ داده است .

 

پی نوشت :

1- بن پایه

2-   استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند .

3- نکته جالبی که در متن قابل مشاهده است ، اشاره نویسنده به پرواز MH17 مالزی بشمارمی رود ، کما اینکه در همان روز های ابتدایی پس از اعلام رسمی سرنگونی بوئینگ 737 اوکراینی ، شایعاتی وجود داشت که درصورت ادامه روند عدم پذیرش هدف قرار دادن این هواپیما ، آمریکایی ها داده های ثبت شده خودشان را منتشر می کردند  !!!!!

4- این قابلیت ارتش ایالات متحده در حوزه شناسایی و رهگیری و اعلام هشدار در خصوص موشکهای بالستیک ( قاره پیما و تاکتیکی ) را جدی بگیرید .

 

 

[hexman 354]

21 minutes قبل , MR9 گفت:

ماهواره های نظامی با قابلیت تصویربرداری مادون قرمز و نظارت بر میدان رزم هوایی

 

درود و سپاس

آیا فقط ایالات متحده از چنین قبلیتی برخورداره یا روسیه و چین هم چنین سنسورهایی در فضا دارند؟

زمان جنگ سرد هم شوروی یک بار شلیک اشتباه موشک اتمی از سوی آمریکا تشخیص داده بود با همین س یستم بود یا اون چیز دیگری بود؟

ویرایش شده در آذر 0 توسط hexman

[MR9 113,825]

5 minutes قبل , hexman گفت:

 

درود و سپاس

آیا فقط ایالات متحده از چنین قبلیتی برخورداره یا روسیه و چین هم چنین سنسورهایی در فضا دارند؟

 

بسم ا...

 روسها از سال 1972 چنین سیستم هایی را استفاده می کنند که سری Oko بود ، قبل از این ماهواره های سری US-K استفاده می شدند . الان هم احتمالا از سری  US-KMO استفاده می کنند که از سال 2014 به این طرف در فضا مستقر هست .

[hexman 354]

15 minutes قبل , MR9 گفت:

 

بسم ا...

 روسها از سال 1972 چنین سیستم هایی را استفاده می کنند که سری Oko بود ، قبل از این ماهواره های سری US-K استفاده می شدند . الان هم احتمالا از سری  US-KMO استفاده می کنند که از سال 2014 به این طرف در فضا مستقر هست .

 

ممنون از توضیحتون ولی از متن من اینطوری برداشت کردم که این تکلونوژی منحصرا دست آمریکاست مصلا بعد از جنگ هند و پاکستان چرا همه از آمریکا توقع انتشار اطلاعات داشتند نه از روسیه

اون تشخیص نادرست شلیک موشک قاره پیمای هسته ای از طرف شوروی (ماجرای استنیسلاو پتروف) هم از همین تکلونوژی بدست امد؟البته در این رابطه ویکی پیدا چنین نوشته:

 

عامل این پیش‌آمد، ماهواره‌های روسی، از رده «کاسموس ۱۳۸۲» شناخته شدند

 

ویرایش شده در آذر 0 توسط hexman

[MR9 113,825]

8 minutes قبل , hexman گفت:

 

ممنون از توضیحتون ولی از متن من اینطوری برداشت کردم که این تکلونوژی منحصرا دست آمریکاست مصلا بعد از جنگ هند و پاکستان چرا همه از آمریکا توقع انتشار اطلاعات داشتند نه از روسیه

اون تشخیص نادرست شلیک موشک قاره پیمای هسته ای از طرف شوروی (ماجرای استنیسلاو پتروف) هم از همین تکلونوژی بدست امد؟

 

به احتمال  بسیار زیاد ، منظور نویسنده متن ، کمیت و کیفیت سامانه های تصویربرداری مستقر در فضا باشد به شکل توامان ، به این دلیل که برنامه فضایی نظامی روسها، پس از فروپاشی با افت قابل ملاحضه ای روبرو شد و بخش قابل ملاحضه ای از سیستم های محصول شوروی  در حال حاضر از رده خارج شدند و بدلیل محدودیتهای بودجه ای ، امکان جایگزینی آنها به روال شوروی سابق وجود ندارد

 

8 minutes قبل , hexman گفت:

 

اون تشخیص نادرست شلیک موشک قاره پیمای هسته ای از طرف شوروی (ماجرای استنیسلاو پتروف) هم از همین تکلونوژی بدست امد؟

 

تا جایی که یادم هست ، این ماجرا را مجله دانشمند در اواخر دهه  پنجاه یا اوایل شصت شمسی به تفصیل توضیح داده بود ، ماجرا از خرابی یک چیپ در رایانه کنترل مرکز هشدار دفاع هوایی آمریکایی شمالی و کانادا ( نوراد ) شروع شد و خوشبختانه به خیر گذشت و ارتباطی به  بحث ماهواره های هشدار اولیه نداشت .