زره کوب خودکششی 2اس15 نوروف زره کوب خودکششی 2اس15 نوروف (SPATG/2S15 Norov)

[MR9 114,505]

 

 

 

 

مقدمه

در طول دهه هفتاد میلادی با تغییر صحنه رزم زمینی و افزایش تهدیدات هوایی علیه واحدهای زرهی ،ارتش اتحاد جماهیر شوروی سابق ، بتدریج الزامات جدیدی را برای طراحی و تولید تسلیحات ضد تانک تعریف نمود که این روند به ایجاد فلسفه جدید بکارگیری توپهای ضد تانک خودکششی منجر گردید که نیازهای مهمی نظیر تحرک ، قدرت آتش و دقت را برطرف می نمود و به یگانهای ضد زره نیروی زمینی اجازه میداد تا با ترکیب این ویژگی ها ، اهداف مهاجم را در بردهای قابل توجه مورد اصابت قرار دهند . بنابراین ، با درنظرگرفتن موارد فوق ، طی دستورالعملی به مجتمع های صنعتی – نظامی اتحاد شوروی سابق ، این نیازها اعلام گردید که درنهایت در 17 ماه مه 1976 وظیفه طراحی یک توپ ضد تانک خودکششی سبک وزن با کالیبر 100 م.م به شرکتهای مربوطه واگذار گردید که با الزام وجود سامانه کنترل آتش راداری خودکار ، نام رمز "Norov"  بدان اطلاق شد .

 

این توپ ضدزره خودکششی که برپایه پیکربندی هویتزرخودکششی 2اس1 طراحی شده بود ، توسط کارخانه یورگا در دست طراحی قرار گرفت ، در حالی که قرار شد تا سامانه هدایت آتش خودکار راداری آن توسط دفتر طراحی استرلا ( مستقر در تولا) ساخته شود . نمونه اولیه 2اس15 پس از اتمام مراحل طراحی توسط شرکت KB آرسنال می بایست مونتاژ می شد ،اما روند پیچیده تولید این نمونه باعث گردید تا معرفی آن تا سال 1981 به تعویق بیافتد . پس از معرفی نمونه اولیه ، آزمایشات استاندارد ارتش از سال 1983 کلید خورد تا مشکلات و نواقص موجود درآن بررسی و برای تکمیل به شرکت سازنده اعلام گردد که این روند نیز تا سال 1985 بطول انجامید . اما معرفی گونه های جدیدی از سخت افزارهای زرهی تا میانه دهه هشتاد میلادی ، باعث گردید تا دیگر مهمات استاندارد این توپ در برابر پوشش های حفاظتی پیشرفته کارایی خود را از دست بدهد که بدین ترتیب ، خط تولید آن در دسامبر 1985 بطور کامل تعطیل گردید .

 

 

هویتزرخودکششی 2اس1

 

یک مفهوم جدید در دنیای تسلیحات ضد زره

قابلیت ها و ویژگی های رزمی هر سامانه توپخانه ای ، بواسطه بررسی عوامل مختلفی قابل تحلیل است که دراین میان ، تجزیه و تحلیل سامانه های بصری آن از اولویت بالایی برخوردار می باشد . بطور سنتی ، هدفگیری از ابتدای ظهور سیستم های توپخانه مدرن با سامانه های اپتیکی انجام می پذیرفته بود ،اما گزینه های با مزیتهای بهتر نیز قابل بررسی است که در میان گونه های معرفی شده تاکنون ، محصول روسی 2 اس 15 که در دهه هفتاد میلادی در رده توپخانه ضد زره خودکششی ( self-propelled anti-tank gun /SPTP)  قرار می گرفت و به سامانه های کنترل آتش راداری مسلح می شد ، بلحاظ فلسفه اولیه طراحی جالب توجه بشمار می رفت .

 

اصول جدید رزمی برای صحنه نبرد تازه  

در اواسط دهه هفتاد میلادی ، ارتش شوروی سابق بتدریج احساس مینمود که نیازمند یک سامانه جنگ افزاری سبک خودکششی است که بتواند سد دفاعی محکمی در برابر ستون های تانک دشمن ایجاد کند ، در نتیجه برای پاسخ به این نیاز ، دپارتمان موشکها و توپخانه ارتش ، تعریف مفاهیم و الزامات تاکتیکی و فنی مورد نیاز را برای تولید چنین سیستمی را در دستور کار خود قرار داد که منجر به تولد چند ایده جالب شد . در میان انبوه ایده های ارائه شده ، پیشنهاد طراحی  یک توپ خودکششی ضد تانک بر روی یک پیکربندی امتحان پس داده با حداقل زمان مورد نیاز برای تولید از همه جالب تر به نظر آمد ، چراکه باعث میشد تا در عین اطمینان پذیری بالا ، ساده بودن بکارگیری و تعمیر و نگهداری را در خطوط مقدم فراهم می نمود . این خودروی رزمی جدید با مسلح شدن به یک قبضه توپ با کالیبر 100 م.م برای اجرای آتش دقیق به یک سامانه کنترل آتش دوگانه اپتیکی و راداری نیز مجهز می گردید . در واقع امر ، یکی از دلایل نصب سامانه راداری ، کشف خودروی های زرهی مهاجم از فاصله 3 کیلومتری ، ردیابی آن در فاصله 2 کیلومتری و در نهایت اجرای آتش در محدوده برد سلاح بود .

 

 

با توجه به روند فوق الذکر ، کمیسیون نظامی – صنعتی شورای وزیران اتحاد شوروی ،در ماه مه 1976 این الزامات را تایید و پروژه جدید با دریافت شناسه Norov شروع شد . با توجه به حساسیت برنامه ، کارخانه ماشین سازی یورگینسکی بعنوان پیمانکار اصلی پروژه درنظر گرفته شد و تجهیزات راداری کنترل آتش نیز از کارخانه استرالا در تولا سفارش داده شد و درنهایت مرکز تحقیقاتی بیوروستینک روند کامل برنامه را تحت نظارت خود گرفت . طبق برنامه ریزی های صورت گرفته ، آزمایشهای دولتی می بایست از سال 1979 آغاز میشد ، در نتیجه اتمام برنامه طراحی و تولید نمونه های اولیه می بایست تا سال 1977 به اتمام می رسید ،اما در این مرحله بود که مشکلات آغاز شد . درو اقع با تصمیم وزارت صنعت ، نمونه های اولیه قرار بود در کارخانه آرسنال در لنینگراد ساخته شود ،اما بدلایلی این مجموعه از عهده تولید برنیامد که این نیز به نوبه خود باعث شد تا آغاز آزمایشهای دولتی به سال 1981 موکول شود ، با این حال ، گرفتاری به همین نقطه ختم نشد و شرکتهای همکار برنامه با مشکلات مربوط به نقل و انتقال اجزاء این پروژه مواجه شدند.

 

توپ 2A29R Ruta

یکپارچه سازی و نوآوری ها

براساس الزاماتی که از رده های بالا ابلاغ شد بود ، خودروی رزمی جدید می بایست بر روی پیکربندی هویتزر خودکششی 2اس1 ساخته می شد . اگر نمونه پایه هویتزر فوق مورد استفاده قرار می گرفت ، تغییر قابل توجهی در شاسی و اجزاء داخلی بوجود نمی آمد ولی برجک بطور کامل مورد بازنگری قرار گرفت تا قابلیت دریافت سلاح و سامانه های جدید را بدست آورد .بدین ترتیب ، توپ ضد زره خودکششی جدید ، بدنه هویتزر 2اس1 را به همان صورت اولیه ( زره فولادی نورد شده ) که خدمه را در برابر مهمات و ترکشهای سبک محافظت می نمود ، به ارث برد در حالی که پیشرانه دیزل YAMAZ-238N به قدرت 300 اسب بخار در میانه بدنه قرار می گرفت و گیربکس مکانیکی با دیفرانسیل جلو در کنار بدنه اصلی بدون تغییر باقی می ماند در حالی سامانه تعلیق میله- پیچشی با هفت چرخ جاده ای نیز حفظ شد .

 

 

پیشرانه دیزل YAMAZ-238B

 

سلاح اصلی این خودروی رزمی، یک قبضه توپ بدون خان کالیبر 100 م.م بود که براساس توپ MT-12یا 2A29 تولید شده بود در حالی که تفاوت آن را می شد در سامانه خروج پوکه دید ، ولی مابقی اجزاء نظیر فشارشکن دهانه لوله  بحالت اولیه باقی ماند . اما به مانند نوع کششی  ، قابلیت شلیک خودکار نداشت و اگرچه برد رسمی آن هرگز اعلام نشد ولی گفته شده که میتوان آن را با مشخصات نمونه کششی مقایسه نمود .

با این وصف ، نوآوری اصلی این پروژه مجموعه سامانه کنترل آتش رادار خودکار (ARPKUO) با شناسه 1A32 بود که برگرفته  از  سامانه 1A31 توپ کششی 2A29 بشمارمی رفت و بدلیل آماده بودن اجزاء اصلی ، تنها در عرض چندماه ، خط تولید آن آماده گردید.سیستم راداری کنترل آتش ARPKUO شامل یک آنتن در بخش جلویی برجک و سمت راست توپ اصلی می بود که وظیفه دریافت ، پردازش و ارائه خروجی داده ها را برعهده داشت که می بایست اهداف را در بردهای استاندارد کشف و ردیابی نموده و داده های حاصله ازآن را با بالاترین دقت ممکن در اختیار خدمه قرار دهد .بدین ترتیب ، ابعاد و وزن 2اس-15 در سطح نمونه پایه 2اس1 باقی ماند که این بدان معنا بود که 2اس15 قابلیت حرکت در سطوح ناهموار و شلیک با حداکثر دقت را بدست می آورد .

 

پی نوشت :

1- ادامه دارد ...

2--استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند .

 

 

[MR9 114,505]

بخش دوم و پایانی

 

 

 

محدودیتها ، بلای جان 2اس15

براساس برنامه های اولیه ، آزمایشهای اولیه دولتی این سلاح خودکششی قرار بود از اوایل سال 1979 آغاز شود ،اما بدلیل مشکلات تولید این آزمایشها ، دو سال به تعویق افتاد و پس از بروز مشکلات جدیدتر ، به سال 1983 روند آهسته تری به خود گرفت و در حالی که نتایج آزمایشها ، مبهم بود ، نمونه های تولیدی به دپوهای ارتش منتقل گردید . در واقع ، شاسی این توپ به دلیل سابقه عملیاتی بودن ، چندان مشکلی نداشت  و سلاح اصلی نیز بدلیل اینکه نمونه های کششی آن ، به قدر کافی تست شده بودند ، نمی بایست مشکلی در جریان آزمایش ها بوجود می آوردند .

 

با این حال می توان چنین تحلیل نمود که علیرغم تولید 3 دستگاه اولیه تا سال 1985 و نبود هیچگونه توصیه برای پذیرش سریع و راه اندازی خط تولید ، ظهور سخت افزارهای زرهی جدید که به زره های ترکیبی در بخش پیشانی مجهز بودند ، باعث گردید تا ارتش شوروی به این نتیجه برسد که توپهای با کالیبر 100م.م قابلیت درگیری موثر با این اهداف را نداشتند و همین امر باعث تعطیلی خط تولید این نمونه گردید . با اعلام تطیلی پروژه ، سامانه های جدید بطور کامل از روی شاسی های تولید شده برچیده شد و همه نمونه ها به مرکز ذخیره سازی ارتش ارسال گردید ، هر چند یک نمونه از این خودرو در سال 2020 بازسازی و در نمایشگاه دائمی "پیروزی " در نیژنی نووگراد به نمایش گذاشته شد ،اما مهمترین جزء این خودرو ، یعنی رادار کنترل آتش از روی آن حذف گردید .

 

 

مکان یاب توپخانه

اگرچه خودروی ضد تانک خودکششی 2اس15 هرگز وارد خط تولید نشد ، اما این مساله مانع از ارزیابی سامانه ها و ایده های جدید مطرح شده برای آن نگردید ، چنانکه ارتش شوروی تصمیم گرفت تا از سامانه 1A32 برای بهینه نمود عملکرد واحدهای توپخانه خودکششی خود استفاده نمود . بدین ترتیب ، در حالی که سامانه های اپتیکی در شرایط اقلیمی خاص نظیر تاریکی ، بارندگی ف گردو غبار و دود دچار محدودیت عملکرد می شوند و این بطور خودکار  بر دقت آتش تاثیر منفی برجای می گذارد ، کاربرد فاصله یابهای لیزری اولویت پیدا می کند ، اما سامانه 1A32 ضمن قرارنگرفتن تحت تاثیر شرایط بد اقلیمی  ، قابلیت تعیین جهت و فاصله تا هدف را با دقت بالایی به خدمه میدهد که انتقال این داده ها به یک رایانه بالستیک میتواند دقت سلاح را تا حد بسیار زیادی افزایش دهد . حتی استفاده ترکیبی از سامانه های اپتیکی و 1A32 پتاسیل دقت آتش را به شکل شگرفی بالا خواهد برد .

 

 

با تمامی مزیتهای نامبرده ، این سامانه چندان بی عیب نیز نیست . آنتن این سیستم درست در بخش جلوی برجک قرار می گرفت و بدلیل عدم وجود هرگونه پوشش محافظتی  ،در برابر اصابت گلوله و ترکش بسیار آسیب پذیر بود ، ضمن اینکه تهدید بسیار خطرناکتر ، یعنی جنگ الکترونیک دشمن نیز باعث میشود تا ریسک اتلاف مهمات نیز پدید آید .

 

 

توپ 2A29R Ruta از نمای پشت . به سامانه 1A31  در سمت چپ این توپ دقت کنید !

 

پتانسیل تحقق نیافته

به لطف کاربرد سامانه هدایت آتش راداری ، قرار بود تا توپ ضد زره خودکششی 2اس15 کیفیت رزمی قابل ملاحضه ای را به نمایش گذارد ،اما بدلیل تاخیرهای پی درپی ، پس از شروع آزمایشها ، این سیستم دیگر الزامات صحنه نبرد را برآورده نمی ساخت و این چشم انداز برنامه را تیره و تار ساخت .،اما توسعه سامانه کنترل آتش راداری این برنامه ، برای استفاده در سیستم های جنگ افزاری جدید ، روندی امیدوار کننده بود .

 

 

 

 

 

در واقع درست بلافاصله پس از  توقف این پروژه ، ایده نصب مکان یاب توپخانه بر روی توپهای سنگین خودکششی نیز به محاق رفت ،اما با آغاز برنامه ساخت توپ Coalition-SV  این ایده دوباره  مورد توجه قرار گرفت با این تفاوت که از این رادار برای اندازه گیری سرعت پرتابه ها و نه جستجوی اهداف ، استفاده شود . شاید در آینده ، سامانه های جستجوی کامل تری براساس مفهوم ترکیبی  اپتیک – رادار پدید آید ، اما تا کنون ، تنها سامانه ضد زره خودکششی 2اس15 بدان مجهز شده است .

 

پی نوشت :

1- بن پایه

2- بن پایه

3--استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند .