سامانه درخت جنگی سامانه درخت جنگی ( AN/APX-80 Combat Tree )

[MR9 114,067]

سامانه درخت جنگی 

نیروی هوایی ارتش ایالات متحده ، در پاسخ به استفاده روسها از سامانه تشخیص دوست از دشمن (IFF)  با شناسه SRO-2 که پیش از این در جریان جنگ 1967 توسط نیروی هوایی اسراییل از روی میگهای ساقط شده عربی به غنیمت گرفته شده بود ، یک جستجوگر و یابنده IFF  را توسعه دادند که بعدها در جنگ ویتنام و همچنین جنگ ایران و عراق ، با موفقیت درخشانی مورد استفاده قرار گرفت . این سامانه جدید با شناسه AN/APX-80 یا به اصطلاح فنی "سامانه درخت جنگی" می توانست سیگنالهای ترانسپاندرهای IFF روسی را خوانده و سمت و جهت آن را بادقت وصف ناپذیری مشخص نماید .

 

از آنجایی که  سامانه های دفاع هوایی روسی فروخته شده  به کشورهای خاورمیانه  و شرق آسیا  از فرستنده های یکسانی استفاده می کردند ، کاربران این فناوری ( ایالات متحده در دهه 70 و در خاورمیانه،نخست IAF و سپس IRIAF ) برتری اطلاعاتی بسیار باورنکردنی را در اختیار داشتند . این مساله بخصوص ، برای نیروی هوایی ایران ، ارزش بسیار زیادی دربرداشت .

کار اصلی این سیستم  در ترکیب با رادار جنگنده- بمب افکن اف-4 این بودکه به خدمه اثبات کند که هدف راداری روی اسکوپ ، قطعا" جت حریف ( میگ یا سوخو) است . بدین ترتیب ، خلبان فانتوم می توانست بدون تشخیص چشمی و با اطمینان کامل از اسپاروها استفاده کند . این سیستم در دو حالت فعال و غیرفعال ، قابل استفاده بود ، بدین معنی که با خوانش سیگنالهای فرستنده های فعال IFF دشمن  و ارسال یک  سیگنال شناسایی ، فرستنده IFF دشمن را بحالت غیر فعال درآورد . فانتوم های مجهز به این سیستم ، نه تنها توانایی تشخیص سیگنالهای IFF دشمن را داشتند ، بلکه  قابلیت شناسایی رهگیرهای دشمن را  حتی درصورت دیده نشدن در رادار در اختیار می گرفتند  . این امر به ویژه  در زمان اجرای عملیات در عمق خاک دشمن از اهمیت بسیارزیادی برخوردار بود ، چرا که توانایی دوری از مسیرهای عبور رهگیرهای دشمن برای خدمه فانتوم های مهاجم فراهم می گردید . 

صرفاً برای میلیتاری / مترجم MR9

[majid363 3,578]

بسم الله الرحمن الرحیم

سیستم AN/APX-80 Combat Tree

 

شادی روح  شهیدان مظلوم نیروی هوایی صلوات 

 

تصور کنید که یک خلبان هستید و بتوانید هواپیمای دشمن را بدون اینکه بفهمد شما در منطقه هستید شناسایی و منهم کنید این یک امکان فوق العاده به شما می دهد . اما اگر تصور کنید این قابلیتی هست که جنگنده های F-22Raptor و یا F-35Lighting ارائه می کنند در اشتباه هستید. باید گفت که در دهه 70 زمانی که خیلی از قابلیت های F22 و یا مفاهیم مشابه آن در ذهن مهندسان وجود نداشته ، این قابلیت در نیروی هوایی ایالات متحده وجود داشته است . زمانی که خیلی از مهندسان و خلبان های جنگنده های نسل 5 در دوران تحصیل بودند.

این فن آوری فوق سری که APX-80  یا نام رمز Combat Tree ( دختر مبارز یا درخت جنگی) شناخته می شود برای اولین بار روی جنگنده های McDonnell Douglas F-4D Phantom II در زمانی که هواپیمای اصلی نیروی هوایی ایالات متحده بود نصب شده بود. امروزه آنرا سیستم Non-Cooperative Target Recognition می نامیم. در آن زمان ( دهه 1970) Combat Tree یک وسیله برای تغییر نتیجه عملیات بود که فقط بر روی تعداد معینی از F-4D نصب شده بود که در گروه های پرواز ی با جنگنده هایF-4E پرواز می کردند. جزئیات واقعی عملکرد این سیستم تا به حال محرمانه و طبقه بندی شده است ، اما تا حدودی امروزه ما می دانیم که خدمه فانتوم ها چگونه از آن استفاده می کردند.

فانتوم به شماره 784 مجهز به سیستم Combat Tree از اولین جنگنده هایی که به این سیستم مجهز شد و در سال 1972 سقوط کرد

 

به جای فعال کردن اسکنر راداری قدرتمند موجود در دماغه فانتوم ، افسران سیستم های تسلیحاتی (WSOs) در کابین عقب این جنگنده از Combat Tree برای جستجوی فرستنده های جنگنده های دشمن بر فراز ویتنام استفاده می کردند. ( این فرستنده ها در هواپیماهای ویتنامی برای جلوگیری از آتش به اهداف خودی توسط سامانه های SAM نصب شده بود. که موشک ها و سیستم های راداری بتوانند بین اهداف آمریکایی و اهداف خودی تفاوت قائل شوند. این فرستنده ها که به عنوان فرستنده های IFF شناخته می شوند ، کدی را به اسکنر رادار SAM ارسال می کند و باعث می شود خدمه سیستم تفاوت بین جنگ های خودی و ج های نیروی هوایی ایالات متحده قائل شوند.

 

 

 

F-4D به شماره 7463-66  که توسط کاپیتان ها کاپیتان های ریچارد اس. ریچی و چارلز بی دارای 5 پیروزی هوایی شد. عکس  1972

 

سیستم Combat Tree هر فرستنده ای که امواج آن را دریافت می کرد شناسایی می کرد که بررسی می کرد که آیا این امواج از یک فرستنده دوست رسیده و یا نه . در این حالت موقعیت جنگنده ویتنامی نسبت به جنگنده ایالات متحده بر روی یک صفحه نمایش در کابین عقب F-4D نشان داده می شد. هم چنین اطلاعات مورد نیاز برای خلبان جلویی هم به نمایش در می آمد. این عملکرد در مقایسه با استفاده از رادار فانتوم که باعث می شد سیستم های جنگنده های ویتنامی متوجه حضور و یا شناسایی شدن توسط فانتوم ها را می داد ، عمکرد غافلگیر کننده ای دارد و این امکان را به خلبان فانتوم می دهد که موقعیت جنگنده خود را برای درگیری به صورت BVR در موقعیت مناسبی قرار دهد.

قبل از وجود سستم Combat Tree تمام خلبان های ایلات متحده که در آسمان ویتنم فعالیت می کردند مجبور بودند قبل از حمله به جنگنده های VPAF Mig برای شناسایی به هواپیمای دشمن نزدیک شوند. رادارهای این هواپیماها فقط قادر به این بودند که تشخیص دهند آیا در جلو انها هواپیمایی وجود دارد یا نه ، و اما برای تشخیص اینکه هواپیما دوست یا دشمن است باید شناسایی بصری هم صورت می گرفت. با اینکه فانتوم های ایالات متحده از نظر فن آوری بسیار پیشرفته تر از Mig-21 و یا Mig-19 ویتنامی بودند اما در قابلیت های داگ فایت از آنها در مرتبه پایین تری بودند و این باعث بالا رفتن نرخ تلفات در جنگنده های آمریکایی شد. اما استفاده از سیستم Combat Tree توانست یک حاشیه امن برای خلبانان ایالات متحده ایجاد کند.

 

کاپیتان ها ریچارد «استیو» ریچی (سمت چپ) و چارلز «چاک» دبلیو پس از یک مأموریت. ریچی و دبلیو چهار پیروزی میگ خود را در حالی که با هم پرواز می کردند به دست آوردند. 

 

مقامات ویتنام شمالی در نهایت پی به وجود این سیستم بردند، اگر چه انها دقیقا نتوانستند بفهمند که این فن آوری چیست و چگونه عمل می کندو افسران بلند پایه VPAF متوجه افرایش شدید تلفات در جنگده های خودی شدند بخصوص بعد از گزارش هایی که نشان می داد جنگنده های Mig-21 در فاصله هایی که تا به حال در جنگ دیده نشده محل آنها پیدا شده و  مورد اصابت قرار گرفتند. به خلبان های VPAF دستور داده شد که فقط در صورت ضرورت باید فرستنده های IFF خود را روشن کنند. این امر باعث این شد که جنگنده های ویتنامی علاوه بر جنگنده های امریکایی در برابر سیستم های پدافندی خود هم آسیب پذیر باشند.

سیستم AN/APX-80 در انواع هواپیماهای دیگر نظر F-4D/F-15/F-16/P-3c/EP-3E/E-2C/S-3A/SH-3G/SH-60B هم قرار گرفته این سیستم همچنین با کد AN/APX-81 روی F-14 های ارسالی به ایران هم نصب شده بود. سامانه ایرانی به کد AN/APX-81_M1E توانایی شناسایی هواپیماهای مجهز به سیستم IFF شوروی را داشت اما محدودیت هایی برای انها وضع شده بود که نمی توانستند سیگنال های هواپیماهای امریکایی را شناسایی کندد. در F-14 نیروی دریایی سیستم AN/APX-82A نصب شده بود.

با این حال اثر بخشی سیستم Combat Tree به عنوان وسیله ای که به خلبان های امریکایی اجازه می داد امتیاز دید اول/ شلیک اول / کشتار اول را داشته باشند ، با این کشف ویتنامی ها کاملا کاهش پیا نکرد.  با پایان درگیری ایالات  متحده در ویتنام مشخص شد که Combat Tree نقش اساسی در خیلی از پیروزی های هوایی ایالات متحده داشته . با کمک تجربیاتی که از سیستم APX-80 در جنگ ویتنام په دست امده تا به حال دستگاههای مدرن تری برای ناوگان نیروی هوایی توسعه پیدا کرد. Combat Tree را به نوعی میتوان اساس حسگرهای مدرنی دانست که در جنگنده های 22 F- و35 F- استفاده شدند و این قابلیت را به هواپیما می دهند تا دشمن را حتی زودتر از اینکه وارد میدان درگیری شوند شناسایی کنند

 منبع 1

منبع 2 

ویرایش شده در دی 0 توسط majid363