زره کوب ای ام ایکس -10 آرسی زره کوب چرخدار ای ام ایکس -10 آرسی ( AMX-10RC)

[MR9 113,601]

 

ارتباط فرانسوی 2

بررسی روند تحویل زره پوش های چرخدار AMX-10RC به اوکراین

 

 

 

 

با آشکار شدن سری جدید کمک های نظامی ناتو و ایالات متحده به اوکراین ، این بار ارتش فرانسه قراراست تا زره پوش های چرخدار AMX-10RC را به ارتش کیف تحویل دهد  که در مقایسه با سخت افزارهایی که تا کنون ارائه شده بود ، در کلاس وزنی سنگین تری قرار دارد و به نوعی ، یک " تانک چرخدار" محسوب می شود . این درحالی است که  ارتش ایالات متحده نیز درصدد است تا نفربرهای برادلی را به اوکراین ارسال کند و همزمان ارتش آلمان هم خودروهای زرهی شنی دار ماردر را به این کشور پیشنهاد داده است . در همین رابطه ، اگر چند ماه پیش این تحویل صورت می گرفت ، ممکن بود که تعداد محدود آن ، امکان ایجاد یک تغییر اساسی در صحنه نبرد را فراهم نکند ولی با توجه به اینکه  پتانسیل رزمی این محصول فرانسوی در کلاس خود به نسبت قابل توجه به نظر می رسد ، می بایست جایگاه مشخصی را در وضعیت فعلی درگیری اوکراین برای آن قائل شد .

 

 

قابل توجه در نگاه نخست :

در میان تمامی تسلیحات شرقی و غربی که تا کنون در اختیار ارتش کیف قرار داده شده ، خبر تحویل این محصول فرانسوی ، به نسبت ، جالب تر از بقیه محسوب می شد . درواقع امر ، علیرغم اینکه میتوان کمک های نظامی غرب به اوکراین را در رده های مشخصی طبقه بندی نمود ، چنانکه در یک بازه زمانی ، زره پوش های سبک روسی  به ارتش کیف اهداء گردید و اکنون نیز در حال کسب آمادگی برای تحویل زره پوش ها و حتی به نقل از برخی از منابع ، تانک های سنگین به  نیروی زمینی این کشور هستند  و در کنار آن طیف متنوعی از سامانه های دفاع هوایی و خودروهای زرهی نیز وجود داشت ، اما اگر این محصول در اختیار واحدهای مکانیزه اوکراینی قرار گیرد ، می توان یک  نقطه تحول قابل توجه را درنظر گرفت .

 

 

 

درواقع ، AMX-10RC که هم اکنون در سازمان رزمی ارتش های مراکش و قطر در حال خدمت قرار دارد ، به شکل خاص با مفهوم سواره نظام مکانیزه با پیش زمینه فرانسوی تا حدودی می تواند مطابقت داشته باشد . بدین معنی که در دکترین سواره نظام مکانیزه فرانسوی ، بکارگیری AMX-10RC به معنای وجود قدرت آتش بالا ، پیکربندی چرخدار ، زره ضعیف و در نهایت ناتوانی در جابه جایی پیاده نظام در میدان نبرد به نفع دو مولفه وزن کمتر و تحرک بالاتر بوده و ازاین جهت ، محصول فوق الذکر می بایست مورد توجه قرار گیرد .

 

با توجه به این مساله ، AMX-10RC درمعنای واقعی خود ، تانک محسوب نمی شود ( واژه RC مخفف عبارت Roues Canon در معنای توپ چرخدار ) نیز عدم دسته بندی این سامانه زرهی در رده بندی تانک را تا حدودی تقویت می کند . با این حال در تفکر سواره نظام مدرن فرانسوی ، محوریت با اندازه کالیبر چنین سامانه هایی است که می بایست در تک هایی که عمدتا از جناحین محور اصلی عملیات صورت می گیرد ، یگان های مدافع را قبل از رسیدن واحدهای شناسایی و سپس نیروهای تکور اصلی از مواضع خود بواسطه اجرای آتش سنگین بیرون کرده  و به همین علت ، اولویت به  اندازه کالیبر نصب شده بر روی یک پیکرندی زرهی داده شده است .

 

 

 

علاوه بر این ، تجربه ارتش فرانسه در کاربرد این نوع سامانه های زرهی در قالب لژیون خارجی و حضور طولانی این واحدها در نبردهای خاورمیانه و آفریقا ( در واقع ایده بسیار پراهمیت کاربرد زرهی در محیط های رزمی با شدت کم و متوسط .م ) و تقویت سیاست استعماری و پسا استعماری این کشور بخوبی بر روی ایده پردازی ، طراحی و ساخت خانواده خودروهای زرهی چرخدار این کشور تاثیر گذاشته  که مبحثی جداگانه محسوب می گردد .با این حال ، قبل از ورود به  حوزه فنی این نکته می بایست مورد توجه قرار گیرد که به احتمال بسیار زیاد ، زره پوش های چرخدار AMX-10RC قبل از تحویل به اوکراین ، تحت یکسری بروزرسانی ها قرار گرفته تا کارایی آن افزایش پیدا کند ، به همین دلیل سعی شده تا  مبنای تحلیل بر روی نمونه بروز شده قرار گیرد .

 

 

زره :

یکی از بحث برانگیزترین نکاتی که در مورد AMX-10RC وجود دارد ، زره بسیار سبک آن است که طبق داده های موجود ، شرکت سازنده بواسطه  محدودیتهای خاصی در حوزه هایی نظیر وزن ، تحرک ، شناوری در میدان نبرد ، بالاجبار از همان ترکیبی که در نفربر زرهی شنی دار AMX-10P ، یعنی آلیاژ آلومنیوم 7020   که بلحاظ چقرمگی و سختی در یک رده مشخص قرارداشت ، استفاده نماید و برهمین اساس ، هم بدنه و هم برجک از این فلز ساخته شده است. با توجه به این مساله ، گفته می شود که سطح حفاظت موجود این زره پوش از خودروی روسی بی ام پی-3 به نسبت کمتر بوده ، چرا که  حداکثر ضخامت صفحات زرهی آلومینیومی آن از 45 م.م تجاوز نمی کند و این بدان معناست که خدمه تنها در برابر پرتابه های تیربارهای سنگین از بخش جلویی و از طرفین دربرابر پرتابه های تیربارهای سبک تا کالیبر 7/62  م.م امکان حفاظت را پیدا می کنند .

 

AMX-10P

 

 

با توجه به این کمبود ، شرکت سازنده ،در نمونه اصلاح شده  AMX-10RCR  بدنه و برجک  را با ورقه های فولادی تا ضخامت 10 م.م و درجه سختی بالا پوشش داده و در نتیجه این بروزرسانی ، میزان مقاومت بدنه در برابر پرتابه هایی تا کالیبر 23 م.م افزایش پیدا نموده است . به همین دلیل  ، وزن اولیه این خودروی زرهی از 15.6 تن به رقم 17 تن رسیده که این امر احتمالا قابلیت شناوری آن را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد .

 

 

بدین ترتیب ، از این مساله می توان یک نتیجه مقدماتی را بدست آورد که این خودروی زرهی دراصل برای درگیری مستقیم ساخته  نشده و بطور طبیعی هیچ ارتشی از این خودروها در پیشانی نیروهای تکور خود استفاده نمی کند و با توجه به این که ارتش فرانسه  ، تجربه های ناخوشایندی از این محصول در درگیری ها عراق کسب نموده و این مساله که حضور پهپادهای انتحاری در صحنه نبرد اوکراین، یک خطر همیشگی برای این دسته از محصولات زرهی محسوب می شود ، یحتمل چنین سامانه هایی برای خط شکنی مورد استفاده قرار نمی گیرند . ،اما کاربرد این زره پوش های مسلح به تسلیحات کالیبر سنگین ، در کنار خودروهای رزمی پیاده نظام و نفربرهای زرهی برای پوشش آتش یگان های پیاده می تواند موجبات غافلگیری مدافعان را فراهم آورد .

 

 

تسلیحات :

خودروی زره پوش AMX-10RC یا احتمالا نسخه AMX-10RCR مجموعه ای جالب توجه ترین سامانه های تسلیحاتی و کنترل آتش را به نمایش می گذارد . بعنوان مثال ، مجموعه سامانه های بصری تولید فرانسه به نظر می رسد که استانداردهای رزمی فعلی را تا حدودی برآورده می کند ، بدین معنی که یک فاصله یاب لیزری ، یک رایانه بالستیک و مجموعه ای از حسگرها وجود دارد که  وظیفه جمع آوری داده های مربوط به هواشناسی ، وضعیت بدنه و برجک ، سرعت هدف و .. را برعهده دارد . علاوه براین ، ترکیب سامانه کنترل-فرماندهی با بخش ناوبری ماهواره ای نیز میزان آگاهی موقعیتی خدمه را تا حدودی افزایش داده است . فرمانده این زره پوش ، سامانه بصری پانورامیک و حرارتی  با قابلیت شلیک توپ اصلی را دراختیار دارد ولی نکته جالب اینجاست که نه نسخه اولیه و نمونه بهینه شده ، فاقد سامانه تثبیت کننده لوله توپ بوده  ، درنتیجه خدمه مجبورند برای شلیک های دقیق ، متوقف شوند .

 

سلاح اصلی این زره پوش رزمی ، یک قبضه توپ 105 م.م با استاندارد ناتو است که ممکن است با نمونه های نصب شده بر روی تانک های ام-55 اسلوونی مشابهت هایی را داشته باشند ، با این وصف  این خودروی زرهی به یک قبضه توپ کالیبر 105 م.م F2BK مسلح می شود و برخلاف نمونه های موجود بر روی لئوپارد-1 ، این سلاح به شکل انحصاری برای شلیک مهمات یکصد و پنج م.م در پانصد و بیست و هفت آر طراحی شده و امکان شلیک مهمات مشابه  را ندارد . با توجه به این داده ، زره پوش فوق الذکر ، به شکل ذخیره می تواند 38 تیر مهمات را با خود حمل کند که شامل سه پرتابه اصلی می شود:

1- پرتابه OE-10 F3 که یک پرتابه ترکش شونده شدید الانفجار بوده که با وزنی در حدود 7.2 کیلوگرم ، سرعت دهانه ای برابر 800 متر ثانیه را به نمایش می گذارد.

2- پرتابه OCC-105 F3 یک پرتابه ضد زره شدید الانفجار با سرعت دهانه 1120 متر در ثانیه است که می تواند به یک صفحه فولادی عمودی به ضخامت 120 م.م نفوذ کند .

3- پرتابه  OFL-105F3 که یک پرتابه ساب کالیبر از جنس تنگستن بوده  و می تواند به درون یک صفحه فولادی با زاویه قرارگیری 60 درجه و ضخامت 150 م.م با سرعت دهانه 1400 متر برثانیه نفوذ نماید .

علاوه براین ، خودروی فوق به یک قبضه تیربار 7.62 م.م هم محور با توپ اصلی و یک قبضه تیربار نصب شده روی بخش فوقانی برجک مسلح می گردد.

دراین میان گرچه نبود سامانه تثبیت کننده توپ برای خدمه دریک محیط رزمی پرتهدید می تواند دردسرساز باشد ،اما نبود حفاظت کافی برای این زره پوش ،یک خطر جدی محسوب می شود ، چنانکه میزان حفاظت در طرفین خودرو تا اندازه ای قابل قبول می باشد ،اما  وجود یک کالیبر بزرگ ( 105 م.م ) م تواند مشکلات زیادی را برای مواضع مستحکم شده مدافعان ( چه درزمان تک جبهه ای یا اجرای کمین ) ایجاد کند و با توجه به سامانه تعلیق مناسب برای این خودروی فرانسوی ، این یک مشکل جدی برای نیروهای مدافع به نظر می رسد .

 

 

سامانه تعلیق

براساس یک قاعده پذیرفته شده ، خودروهای زرهی چرخدار عمدتا میزان تحرک بالاتری را نسبت به همتایان شنی دار خود می بایست داشته باشند و دراین مورد ، AMX-10RC/RCR از این قاعده مستثنی نیست .این نمونه فرانسوی به یک دستگاه پیشران دیزلی 6F11SRX به قدرت 280 اسب بخار مجهز است که با متصل شدن به یک گیربکس خودکار به خدمه اجازه می دهد تا باسرعت 85 کیلومتر درساعت  بر روی زمین های جاده ای و با سرعتی در حدود 40 تا 45کیلومتر در زمین های خارج جاده ای در یک برد 500 کیلومتری انجام وظیفه نماید . در حوزه عبور از زمین های رملی ، عملکرد این خودرو بسیار قابل توجه به نظر می رسد ولی هنوز مشخص نیست که این عملکرد در زمین نبرد اوکراین با شرایط ویژه ای که دارد ، تکرار شود ، ولی سامانه کنترل فشار تایرها به خدمه اجازه میدهد تا در مناطق باتلاقی راحت تر به حرکت خود ادامه دهند .

 

 

اما یک نکته جالب در مورد AMX-10RC/RCR، وجود دارد و آن ، وجود قابلیت چرخش در این خودرو برخلاف بخش قابل توجهی از خودروهای زرهی چرخدار چند محوره موجود در بازار نظامی است و این مساله در محیط هایی با محدودیت اجرای مانور که درآن امکان تغییر محل شلیک با محدودیتهایی روبرو است ( قابلیت مهم رزم در محیط های بسته برای خودروهای زرهی .م )  از اهمیت بسیار بالایی برخوردار خواهدبود . علاوه براین ، سامانه تعلیق هیدروپنوماتیک ( روغن و نیتروژن ) که امکان تغییر موقعیت بدنه  رابرای خدمه فراهم نموده نیز جالب به نظر می رسد که میتواند کل بدنه  را در یک بازه 210 تا 600 م.م تغییر موقعیت دهد . این توانایی بدان معناست که خدمه می توانند بخش جلویی خودرو را بسمت پائین خم کنند .

اما این ویژگی چه تاثیری در میدان نبرد دارد ؟ درواقع امر ، خدمه با استفاده از این توانایی می توانند در اجرای کمین برعلیه نیروهای دشمن با موفقیت بیشتری عمل نمایند ، بدین معنی  که  با افزایش 40 سانتی متری ارتفاع بدنه ، امکان رصد اهدافی که بدلیل عوارض و ناهمواری های زمین عملیات قابل مشاهده نبود ، بوجود می آید و متعاقب آن ، زوایای اجرای آتش نیز قابل بهبود است .

نکات منفی :

خودروی زره پوش AMX-10RC/RCR  یک ایده جدید میان سه  مفهوم  تانک و خودروی رزمی پیاده نظامی و نفربر زرهی محسوب می شود که برای کشورهای جدا شده از شوروی سابق ، یک توانایی یا فناوری غیرمعمول است . با توجه به این مساله ، ممکن است مشکلات لجستیکی قابل توجهی را در حوزه هایی نظیر تامین مهمات و مسائل مربوط به تعمیر و نگهداری برای کاربر ایجاد نمایند . در حالی که اگر این خودروها بصورت پراکنده در محورهای درگیری حضور پیدا کنند ، ممکن است این مشکلات بیشتر نیز شود . با این وصف ، یک خودروی زرهی مسلح به یک توپ با کالیبر سنگین ، مجهز به سامانه های تصویر سازی حرارتی میتواند ابزار مناسبی برای تحت فشار قرار دادن یگان های مستقر در خطوط تماس باشد و اگر ارتش اوکراین بتواند این سامانه های زرهی را با موفقیت در گروه های مکانیزه مانوری  ادغام نماید ، می بایست برای مقابله با آن چاره جویی نمود .

 

پی نوشت :

1- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.

2- تفکیک شده از تاپیک اوکراین /22 اسفند 1401 خورشیدی

منبع 1

منبع2

منبع3