خودروی رزمی پیاده نظامی ای ام ایکس -10 پی خودروی رزمی پیاده نظام ای ام ایکس -10 پی (AMX-10P)

**MR9** · اسفند 1

ارتباط فرانسوی -2

قسمت دوم

بررسی روند تحویل خودروهای رزمی پیاده نظام AMX-10P به اوکراین

در ماه های اخیر ، دستگاه سیاست خارجی و رئیس جمهوری فرانسه ، بارها ، از آمادگی کامل خود برای ارسال خودروهای زرهی به کیف ، خبر داده و حتی در اقدامی نسبتا نامعمول ، آغاز چنین تحویل هایی را نیز بطور رسمی اعلام نموده است . بدین ترتیب ، در اواخر فوریه 2023 ، اطلاعاتی مبنی بر آماده سازی بسته جدید از کمک های نظامی منتشر گردید که گفته میشود امکان انتقال خودروهای رزمی پیاده نظام AMX-10P که چند سال پیش از خدمت فعال ارتش فرانسه خارج شد ، نیز در قالب بسته فوق در حال بررسی است .

بخش اول این مقاله ، در این مطلب منفک شده از تاپیک اوکراین ، ارائه شده است

icon_arrowd

زره کوب چرخدار ای ام ایکس -10 آرسی ( AMX-10RC)

اطلاعات غیررسمی اولیه

با وجود لفاظی های مستمر رئیس جمهوری فرانسه و روند رسمی اعلام کمک های نظامی به اوکراین در بازه های مختلف ، که جئیات آن در مطبوعات و رسانه های فرانسوی زبان منتشر می شد ، این بار اطلاعات رسمی و شفافی که مربوط به انتقال این سامانه های زرهی به اوکراین باشد ، در میان تحلیل ها دیده نشد که این تا زمان نگارش این متن به معنای آن است که این تحویل هنوز در مراحل بررسی قرار دارد . علیرغم تمامی شایعات ، اولین خبر در این زمینه ، به تاریخ 17 فوریه 2023 از سوی خبرنگار نشریه لوپوئن اعلام گردید که در آن ادعا شده بود ، ارتش فرانسه قصد دارد تا حداقل 25 ئدستگاه از این خودروی زرهی را به کیف تحویل دهد .

وی که این خبر را در صفحه رسمی خود در فضای مجازی ارائه نمود ، یادآور گردید که این سامانه های زرهی تا سال 2015 در خدمت ارتش فرانسه قرارداشتند و بدلایل مختلف ، نیروی زمینی این کشور بخش قابل ملاحضه ای تجهیزات فعال خود را از رده خدمتی کنار گذاشت ،اما در سازمان رزمی ارتش این کشور هنوز تعدادی AMX-10P به شکل عملیاتی موجود است که امکان تحویل آن را به کیف ممکن می سازد . علاوه براین ، تعدادی از تحلیلگران نظامی فرانسوی معتقد بودند که در کنار این سامانه ، فرانسه می تواند تعدادی از هویتزرهای TRF1 را که در چند سال گذشته بازنشسته شده بودند را نیز به اوکراین ارسال نماید . اما همه این داده ها تا کنون در حد شایعه باقی مانده و هنوز اطلاعات قابل تائیدی در خصوص حضور این سامانه در صحنه نبرد بدست نیامده است .

نسخه AMX-10P PAC 90

پنجاه سال در خدمت

خودروی رزمی پیاده نظام AMX-10P براساس داده های موجود ، تا سال 2015 یکی از قدیم ترین تجهیزاتی بود که ارتش فرانسه ، آن را در خدمت داشت ، چرا که برنامه توسعه فناوری این خودرو ، از دهه شصت میلادی کلید زده شد و دفتر طراحی فرانسوی Ateliers de construction d'Issy-les-Moulineaux یا به اختصار AMX مامور شد تا یک خودروی زرهی با قابلیتهای مشخص را برای نیروی زمینی ارتش فرانسه طراحی و تولید کند . بر اساس اطلاعات مورخان نظامی فرانسوی ، هدف از سفارش این برنامه به شرکت سازنده ، تولید یک خودروی زرهی شنی دار با قابلیت حمل عناصر پیاده نظام ،درعین برخورداری از حفاظت زرهی بالا و در نهایت وجود توانایی اجرای آتش مستقیم برای واحدهای پیاده بود با این تبصره که این محصول می بایست به نوعی با همتای روسی خود ، یعنی BMP-1 رقابت نماید .

بدین ترتیب ، دراوایل سال 1968 میلادی ، نخستین نمونه AMX-10P تولید شده ، در مسیر آزمایش های رزمی قرار گرفت و درست یکسال بعد از آن ، به شکل عمومی ، در معرض نمایش گذاشته شد . با این حال ، بدلیل وقوع چند مشکل پیش بینی نشده ، توسعه آن چند سال دیگر نیز بطول انجامید تا نیروی زمینی فرانسه ، از ابتدای سال مالی 1972 میلادی ، شروع به سفارش آن نمود و تا پایان همان سال نیز اولین سری از آن تحویل کاربر آن گردید ، در حالی که شرکت سازنده پس از چند تغییر و تحول مدیریتی ، به بخشی از شرکت جدید جیات ( ژیات) تبدیل شد . با ورود به خدمت رسمی این محصول ومشاهده قابلیتهای رزمی آن ، ارتش فرانسه چند سفارش بزرگ ازآن را به شرکت تولید کننده ارسال کرده و درطول سالهای خدمت نیز چندین تغییر بر روی پیکربندی اولیه آن صورت گرفت که مهمترین آن ، برنامه AMX-10RC بود که به یک زره کوب چرخدار تبدیل شد .

در حوزه صادراتی ، اولین سفارش برای این سامانه به سال 1974 و از سوی ارتش یونان صورت پذیرفت که گفته میشود رقمی در حدود 100 دستگاه را شامل می گردید و سپس 30 دستگاه دیگر نیز بدان اضافه شد . علاوه بریونان ، کشورهایی نظیر قطر ، اندونزی و عربستان سعودی و درنهایت عراق ( در دهه هشتاد میلادی و اوج تهاجم به ایران ) نیزدست به سفارش این محصول زدند که آخرین آن سنگاپور در دهه نود میلادی بود . با اتمام این تحویل ، شرکت جیات ، خط تولید این خودروی زرهی را تعطیل کرد با این تبصره که تا آن زمان چیزی در حدود 1750 دستگاه از نمونه های مختلف این محصول به کاربران آن تحویل شده بود .

راست : AMX-10P ارتش امارات متحده عربی

چپ: نسخه بروز شده AMX-10P در حوزه حفاظت زرهی

با این تفاسیر ، AMX-10P برای چند دهه بصورت فعال در خدمت ارتش فرانسه قرارداشت و برنامه های مشخصی برای بروزرسانی آن نیز صورت گرفت ، هر چند در ابتدای دهمین سالگرد تحویل این خودروی زرهی ، تعداد تحویل شده به نیروی زمینی فرانسه ، به 300 دستگاه بالغ می شد ولی فرسودگی دور از انتظار این محصول سرنوشت آینده را رقم زد و روند جایگزینی آن با نمونه های جدید تر تا سال 2015 ادامه پیدا نمود . همزمان با ارتش فرانسه ، یونان و سنگاپور نیز این خودروی زرهی را کنار گذاشتند و بتدریج برای ذخیره سازی یا اوراق به محل های مربوطه ارسال شدند. علاوه براین ، تعدادی از نمونه های جدیدتر نیز در معرض فروش گذاشته شدند که ارتشهایی نظیر بوسنی و هرزه گوین ، مراکش و امارات متحده عربی به فهرست کاربران آن وارد شدند و احتمالا اوکراین نیز به انتهای این فهرست اضافه خواهد شد .

ویژگی های فنی :

خودروی رزمی پیاده نظام AMX-10P یک خودروی زرهی شنی دار است که برای نقل و انتقال واحدهای پیاده و همچنین پشتیبانی آتش مستقیم سبک از این واحدها در میدان نبرد طراحی شده است . وزن رزمی این خودرو ، چیزی در حدود 14.5 تن است که سه خدمه ( راننده ، فرمانده و تیرانداز ) و هشت عنصر پیاده را می تواند در خود جای دهد . پیشرانه این خودرو در بخش جلویی آن تعبیه شده و بدنه آن از جنس آلومینیوم تقویت شده با فولاد ، می تواند دربرابر پرتابه هایی تا کالیبر 23 م.م ( بخش پیشانی ) و تا کالیبر 12.7 م.م در همه جهات ، مقاومت نماید ،در حالی که برنامه های ارتقاء این محصول ، نصب ماژول های اضافی را بخود می دید که بطور طبیعی سطح حفاظت از آن را افزایش می داد .

پیشرانه دیزل هیسپانو-سویزا HS-115-2

خودروی زرهی AMX-10P به یک پیشرانه دیزل هیسپانو-سویزا HS-115-2 با قدرت پیشرانش 275 اسب بخار مجهز شده که در کنار نصب یک جعبه دنده هیدرولیک ، مجموعه توان تولیدی را به خورشیدی های جلویی منتقل می نماید. شاسی این خودروی زرهی به 5 چرخ جاده ای که سامانه تعلیق میله ای –پیچشی را در دوطرف ، بخود می بیند ، مجهز شده که مجموعه این سامانه ها ، به این خودرو کمک می کند تا با سرعت 65 کیلومتر در ساعت در یک برد 600 کیلومتری ، بحرکت درآید ، در حالی قابلیت عبوراز موانع آبی و شناوری را نیز بخود می بیند .

در نسخه اصلی (پایه ) AMX-10P ، بدنه اصلی ،محل استقرار فرمانده و تیرانداز بوده که درست در بخش فوقانی آن یک قبضه توپ 20 م.م ام-693 نصب شده که میتواند با نرخ آتش حدود 740 تیر در دقیقه ، مبادرت به آتش نماید .

علاوه براین ، یک قبضه تیربار کالیبر 7.62 م.م نیز در کنار توپ اصلی ، مکان یابی شده که می تواند طیف متنوعی از مهمات استاندارد ناتو را شلیک کند . برای دفاع از خود نیز مجموعه از پرتابگرهای مهمات دودزا قرار گرفته و پیاده نظام مستقر در داخل بنده نیز می توانند بواسطه دریچه های تعبیه شده در بدنه ، به بیرون شلیک کنند .

ابهام در کیفیت سامانه های تحویلی :

براساس گزارش های تایید نشده ، ارتش فرانسه قصد دارد تا 25 دستگاه از این خودروهای زرهی را که پیش از این ، بحالت ذخیره قرارداشتند را به اوکراین تحویل دهد . اگرچه هیچ اظهارنظر رسمی دراین زمینه وجود ندارد ، ولی امکان رد شایعات مربوط به این تحویل نیز امکان پذیر نیست . با این حال ، طبق روندی که در یکسال گذشته مشاهده شد ، ارتش های غربی ، تجهیزات از رده خارج را به اوکراین ارسال می کنند که البته برخی معتقدند که بدلیل تعداد محدود ، تاثیری بر عملکرد رزمی ارتش اوکراین نخواهد داشت ، در حالی که با افزایش تنوع سامانه های فعال ، مشکلات لجستیکی نیز روند افزایش بخود خواهد گرفت .

خودروی پیاده نظام AMX-10P مسلح به چهارتیر موشک ضد زره هات

بطور کلی ، ارتش فرانسه ، به چند دلیل این محصول را در سال 2015 از خدمت کنارگذاشت که نخستین آن ، بالا بودن سن ناوگان عملیاتی است که عموما در دهه هفتاد و هشتاد میلادی تولید شده بودند که تا به امروز چیزی در حدود 35 تا 45سال متوسط سن ناوگان را به نمایش می گذارد . دوم ، فناوری AMX-10P به شکل طبیعی برای مقابله با تهدیدات زمان خود توسعه پیدا نمود که در نتیجه ، خدمه تنها دربرابر پرتابه های کالیبر کوچک و متوسط ، محافظت می شوند در نتیجه ، حضور مهمات کالیبر 30 م.م در صحنه نبرد خطری مهلک برای این خودروی زرهی خواهد بود و حتی نصب صفحات زرهی اضافی نیز بعید است که وضعیت را به شکل بهتری درآورد . سلاح استاندارد این محصول یک توپ با کالیبر 20 م.م است که برخی معتقدند در حال حاضر یک سامانه تسلیحاتی منسوخ بوده که میتواند با پیاده نظام ، مواضع دفاعی غیر مستحکم شده و خودروهای سبک بدون حفاظت زرهی درگیر شود .

اما یک نکته دراین میان واضح به نظر می رسد که تحویل این تجهیزات ، با سیاست فعلی پاریس و متحدانش کاملا منطبق است ، بدین معنی که این کشورها بدنبال ارسال کمک های موثر به کیف هستند ولی عجله ای در ارسال سامانه های پیشرفته خط مقدم و کاهش توان رزمی موجود و دردسترس خود ندارند و در اغلب موارد ، تجهیزات بازنشسته و یا در بهترین حالت ، ذخیره شده خود را به صحنه میدان نبرد اوکراین ارسال می نمایند که این پتانسیل های بالقوه موجود در ارتش اوکراین را بطور کامل هدر می دهد .

پی نوشت :

1- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری ) بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.