آشنايي با اصول و ملاحظات پدافند غيرعامل (2)

[mm1368 28]

آشنايي با اصول و ملاحظات پدافند غيرعامل (2)
● منبع: خبرگزاری - فارس - به نقل از نشريه پدافند غيرعامل، شماره 3





* اقدامات درون سازماني (سيستمي):

اقدامات پيش بيني شده خاص در سازمان براي مواجهه با شرايط بحراني شامل شرح وظايف و فعاليتها در زمان قبل، حين و بعد از حمله.



* انضباط استتار(Comouflage Discipline)

اجتناب از كارهايي كه ظاهر طبيعي يك منطقه را تغيير داده و يا موقعيت عده‌ها و تجهيزات را بدون اينكه حتي ديده شوند، براي دشمن آشكار سازد.



* عمليات دود (Smoke Operation)

عمليات دود، ‌به منظور ايجاد پوشش و استتار تاسيسات حياتي و حساس، تجهيزات، مخفي نگاه داشتن فعاليت‌ها، فريب و انحراف موشك‌هاي مادون قرمز، كروز و ليزري بكار گرفته مي‌شود.



* اقدامات بعد از بمباران: (كنترل تردد - تخليه مجروحين - كنترل خسارت - خنثي سازي بمب،... )

اطفاء حريق Extinguishing System

پيش بيني و تهيه و استقرار تجهيزات و وسائل اطفاء حريق در مراكز حياتي و حساس قبل از بمباران و يا حملات موشكي به منظور كنترل و مهار آتش و جلوگيري از توسعه آن به كاركنان، تجهيزات و تاسيسات مجاور محل وقوع آتش سوزي مي‌باشد.



*معرفي بمب‌هاي گرافيتي Graphite Bombs

-‌ آشنايي با بمب‌هاي گرافيتي (كربني) و آثار مخبر آن:

بمب‌هاي گرافيتي كه تاكنون مورد استفاده قرار گرفته و شناسائي شده انداز نظر مواد گرافيتي و عملكرد به دو دسته تقسيم مي‌شوند:

1- بمب‌هاي گرافيتي اليافي

2- بمب‌هاي گرافيتي پودري

- بمب‌هاي گرافيتي عموما داراي وزني در حدود 950 پوند بوده و از نظر قيمت در مقايسه با بمب‌هاي جنگي بسيار ارزان قيمت مي‌باشند. عملكرد اين بمب‌ها همانند بمب‌هاي ناپالم است به طوري كه بعد از رها شدن از هواپيما، پوسته خارجي آن تركيده و در نوع اليافي آن حدود 20 الي 40 كپسول كه هر كپسول حاوي 100 الي 200 دوك نخ الياف كه بسيار سبك وزن و نرم است و طول هر رشته نخ الياف آن به 40 متر مي‌رسد و در مقابل حرارت تا 3000 درجه مقاوم است از آن خارج شده و در فضا منتشر مي‌شود و به تدريج بر روي كابلهاي برق فشار قوي و محل اتصالات در مراكز نيروگاهي فرود مي‌آيد و ايجاد جرقه و در نهايت آتش سوزي نموده و باعث خسارت و صدمه سنگين به اين‌گونه مراكز مي‌گردد.

- در نوع پودري آن، كپسولها كه دو قسمتي هستند به وسيله چتر فرود مي‌آيند و در ميانه راه قسمت پائين كپسول جدا شده و پودر ذغالي بسيار نرم و سبكي از آن خارج شده كه در فضاي منتشر مي‌شود و به تدريج روي محل اتصالات مراكز نيروگاهي و سوئيچينگ مي‌نشيند و به صورت يك عايق الكترويسيته عمل نموده و تمام مدارات و جريانها را قطع نموده كه بر طرف نمودن اثرات آن كاري بسيار مشكل بوده و مستلزم صرف وقت و هزينه بالايي مي‌باشد.



* استتار سنتي:

به معني تغيير شكل و ايجاد هماهنگي اماكن، تاسيسات، مسيرهاي منتهي به هدف، وسائل، تسليحات، تجهيزات و نفرات با محيط پيرامون خود به گونه‌اي كه كشف، شناسايي و تشخيص آن به سهولت ممكن نباشد و انجام اين استتار با هزينه‌اي بسيار كم و بدون بهره گيري از فناوري خاصي صورت گرفته و از طريق تمامي نيروها، سازمان‌ها، نهادها و گروه‌ها قابل انجام مي‌باشد.



* استتار مدرن (فناوري هاي خاص):

مفهوم كلي استتار مدرن عبارت است از جلوگيري و ممانعت از استفاده قدرت كشف، آشكار سازي، شناسايي و رديابي انواع حسگرهاي الكترواپتيك، راداري، ليزري، صوتي، مغناطيسي، حرارتي و... دشمن، ضمنا با بهره گيري از انواع طرح‌ها، روشها و تجهيزات موثر نظير كنترل تشعشات راداري، اختلال در فرآيند رد گيري، ممانعت از استراق، سمع، طراحي خاص بدنه تجهيزات، بهره برداري از مواد جاذب امواج و حرارت، سطوح قابل انعطاف، استفاده از چف، فلير، طعمه‌ها، پرده دود و بخار آب غليظ، جلوگيري از انعكاسات نوري، صوتي، ارتباطي و نشست هر گونه امواج الكترومغناطيسي و الكتريكي و كليه راه حل‌هاي فني و ابتكاري كه در پنهان نگه داشتن و مخفي سازي اهدا، تاسيسات، تجهيزات، نفرات و... موثر مي‌باشد.



*مادون قرمز Infra - Red

دو نوع رديابي مادون قرمز وجود دارد:

1- رديابي فعال: كه در آن، رديابي هدف به وسيله منابع نور مثل نور خورشيد و نور افكن تامين مي‌شود. مصونيت از رديابي اشعه مادون قرمز فعال، بستگي به كاهش ميان انعكاس اشعه بين هدف و محيط اطراف دارد. در صورتي كه هدف و زمينه اطراف آن داراي بازتاب و بافت يكساني باشند پنهان بودن كامل ميسر مي‌شود.

2- رديابي غير فعال: اين نوع رديابي با استفاده از حراراتي است كه توسط هدف ساطع مي‌شود. پنهان بودن در برابر رد يابي غير فعال بستگي به كاهش حرارتي دارد كه از هدف ساطع مي‌شود و معمولا اين حرارت بيش از حرارت محيط اطراف هدف است.



*مادون قرمز حرارتي Thermal - lafra Red

تمامي اجسام در يك محدوده پيوسته، طول موج جذب يا نشر دارند. اختلاف دماي يك جسم با محيط اطرافش يا اختلاف نشر يك جسم با محيط اطرافش و همچنين شكل هندسي و مرز بندي يك جسم، عوامل شناخت و رديابي اجسام در سيستم حراراتي مي‌باشند. پس بنابراين اختلاف يا كنتراست حرارتي يا نشر سطح مورد نظر با اطراف اين اجازه و امكان را به دوربين‌هاي عكس برداري و تصوير برداري حرارتي مي‌دهد كه بتوانند سوژه‌ها و هدفهاي مورد نظر را شناسايي كنند. بنابراين جلوگيري از تشعشع حرارتي، عايق كاري، ايجاد شيلتر وحائل، سنگرهاي حفاظتي، پوشش بوسيله بوته‌هاي انبوه و ايجاد پوشش گياهي (درخت)، استفاده از تورهاي استتار مجهز به رنگهاي جاذب حرارتي RAP سامانه‌هاي خنك كننده و پارچه‌هاي جاب كننده حرارت و جلوگيري كننده از انتشار حرارت TAM LD مي‌توانند در تقليل تابش حرارتي از هدف بسيار مفيد واقع شود.



* آشكار سازهاي مادون قرمز نزديك NIR

سنسورهاي مادون قرمز نزديك غالبا نسبت به بردها و فواصل كوتاه‌تر، موثر ترند (حدودا 900 متر در منطقه نبرد)، دشمن با دوربين‌هاي ديد در شب، اهداف و تجهيزات ساكن و متحرك خودي را مورد شناسايي قرار مي‌دهد، بنابراين رعايت انضباط، جلوگيري از انتشار نور، استفاده L2WCSS- U3LCANSS و لباس‌هاي استتار BDU اقدامات موثري در جهت جلوگيري از تشخيص، شناسايي، ردگيري و انهدام اهداف خودي توسط دشمن مي‌باشد. (لباس، پوشش و تورهاي استتار چند طيفي و منطقه‌اي)



* آشكار سازهاي بصري Visual Sensors

فراوانترين، موثرترين، كاربردي ترين و متداوال ترين حس گرهاي دشمن حس گرهاي بصري هستند. بنابراين، تاثير فنون CC&D بر قسمت بصري خصوصا در همخواني هدف با محيط بسيار مهم است. زيرا چيزي را كه نتوان ديد نمي‌توان توان شناسايي و يا هدف گيري نمود.

پوشش و استتار كامل، استفاده از تورهاي استتار استاندار درنگ آميزي شده S5SPP و LWCSS، موانع مخفي كننده، كمك موثر و شاياني در جلوگيري از ديده شدن بصري هدف توسط دشمن مي‌نمايند.

آشكار سازهاي صوتي Acoustic Sensors

انضباط صدا، موجب عدم آشكار سازي آن توسط گوش انسان مي‌گردد صداهاي شديد و توليد صداهاي فريبنده توسط آتش زنه‌ها مي‌توانند موجب پوشش و مخفي ماندن صداي اصل در مواقع مورد نياز گردد (حركت در مواقع رعد و برق، بمبارانهاي هوايي و شليك توپخانه)



* آَشكار سازهاي راديويي Radio Sensors

بهترين شيوه براي جلوگيري از كشف موقعيت فرستنده‌هاي خودي توسط دشمن، به حداقل رسانيدن ارسال امواج راديويي و سكوت را راديويي و... مي‌باشد.



* آشكار سازهاي ماوراء بنفش Ultraviolet Sensors

آشكارسازهاي ماوراء بنفش در مناطق پوشيده از برف، يك تهديد جدي محسوب مي‌شوند. لذا طرح‌ها و الگوهاي استتار زمستاني، عوارض پوششي و موانع ديد، روشهاي مناسبي جهت مقابله با آشكار سازهاي ياد شده مي‌باشد، ضمن آنكه هر نوع عمليات ايجاد دود مي‌تواند با آشكار سازي هدف توسط آشكار سازهاي مذكور موثر واقع شود. مواردي از قبيل عوارض طبيعي منطقه نبرد و ديوارهاي برفي دست ساز نيز مي‌توانند در كاهش توانايي آشكار سازهاي نامبرده تاثير چشمگيري داشته باشند.



* طيف راداري:

استتار در حقيقت به معناي از بين بردن اختلافهاي فيزيكي يك جسم با محيط اطراف آن است. اين اختلافها مي‌تواند در طيفهاي مرئي مادون قرمز نزديك و حرارتي و راداري باشد. رادار با انتشار راديوئي به تجسس و رديابي و كشف اشياء مورد نظر مي‌پردازد. معمولا اين عمل با انتشار امواج با فركانس‌ بسيار بالا توسط فرستنده و برخورد آن به شي ء مورد نظر و دريافت بازتاب توسط گيرنده و مشاهده آن در صفحه نشان دهنده صورت مي‌پذيرد. پنهان سازي در برابر رادار بستگي به كاهش انعكاس امواج برگشتي به رادار دارد. ضمنا استفاده از منعكس كننده‌هاي زاويه‌اي (گوشه دار)، تورهاي مجهز به رنگهاي استتار جاذب امواج راداري، و مواد جاذب راداري R2AP و R3AM و... موجب كاهش كارايي امواج راداري مي‌گردد.



* رادارهاي غير فعال Passive Radar

در رادرهاي غير فعال، هدف، آشكار سازي اهداف پرنده است، به گونه‌اي كه هيچ تشعشعي توسط حسگر (رادار) صورت نگيرد.

اصولا سامانه‌هاي راداري غير فعال به دو دسته منواستاتيك و باي استاتيك تقسيم بندي مي‌شوند.

1- سامانده راداري غير فعال منواستاتيك: (تك پايه)

در اين نوع رادارها فرستنده وجود نداشته، از تشعشعات ساطع شده از هدف استفاده شده و مشخصات آن استخراج مي‌شود. در واقع سامانه‌ راداري غير فعال منواستاتيك گيرنده‌اي است كه سيگنالهاي ارسالي از طرف هدف را شنود مي‌كند.

2- سامانه راداري غير فعال براي استاتيك: (دو پايه)

اين سامانه از امواج غير راداري پراكنده در فضا استفاده مي‌كند در واقع فرستنده سيگنال، فرستنده‌هاي راديو و تلويزيوني، موبايل و يا ماهواره مي‌باشند. اين سيگنالها پس از برخورد با هدف منعكس شده و در گيرنده‌هاي رادار غير فعال دريافت مي‌شوند. ضمنا مي‌توان در مرزهاي و نواحي مرزي از فرستنده‌هاي تلويزيوني كشورهاي همسايه نيز استفاده كرد.



پايروتكنيك Pyrotechnics

پايروتكنيكها موادي هستند كه قابليت اشتغال خوبي دارند و اثرات اين اشتغال مي‌تواند به صورت گرما، نور، دود و صدا بوده و به منظور انجام اقدامات ضد مراقبت در طيفهاي مرئي، صوتي، اپتيكي، مادون قرمز (حرارتي)، ليزري و موشكهاي كروز استفاده شده و استتار منطقه وسيعي را به وجود آورد. (در ارتش سوئيس از نارنج انداز دود استتار چند طيفي به منظور مقابله با آشكار سازهاي پيشرفته در مهمات هوشمند استفاده مي‌شود).



*لباس استتار چند طيفي:

استفاده از لباس استتار چند طيفي يكي از بهترين روشهاي ممكن براي محافظت از سربازان است. هدف استفاده از لباس استتار سربازان، به هم ريختن شكل و پنهان كردن سربازان براي محافظت در مقابل آَشكار سازهاي چند منظوره (مرئي، اپتيكي مادون قرمز نزديك، حرارتي و راداري) مي‌باشد، با استفاده از اين پوششها نيروهاي نظامي از فاصله 300 متري در مقابل رديابهاي مدرن دشمن غير قابل رديابي خواهند بود. اين پوششها راحت و سبك وزن بوده و به لحاظ داشتن شكل برگي برگي، داراي قابليت‌ تهويه هوا مي‌باشند.



*كيت ضد مراقبت:

كيتهاي استتار ضد مراقبت، شدت تشعشعات حرارتي را توسط تركيبي از عايق، نقاشي و رنگ، صفحات انعكاس با پوشش دو گانه و نيز تلفيق گازهاي اگزوز با هواي محيط، كاهش مي‌دهد و سينگنالهاي راداري توسط يك سري پانلهاي مواد جاذب و منعكس كننده‌هاي خاص نيز كاهش داده مي‌شوند. رنگ استتار روشي موثر و در عين حال ارزان قيمت، جهت كاستن از قابليت‌ كشف توسط حسگرهاست، بدون آنكه تاثير منفي بر استفاده عادي از تجهيزات بر جاي گذارد.

شركت GIAT دو بسته كيت ضد مراقبت تحويل ارتش فرانسه داده است. اين كيت‌هاي استتار از مواد چند طيفي بهره مي‌برند كه در طيفهاي نور مرئي، IR و راداري (به همراه پانلهاي دو جداره‌اي كه در قسمت عقب خودرو ها نصب مي‌شوند) كارائي خوبي دارند.

شركت Barracuda، BMS-ULCAS يك صفحه استتار بسيار سبك و چند طيفي كه از يك ساختار سه بعدي برخوردار است و رنگ استتار به روي مواد جاذب آن زده شده ساخته است. اين شركت مدعي است تجهيزات استتار ساخته شده در مقايسه با تجهيزات سنتي به ميزان 60 درصد عملكرد رادار باند وسيع را كاهش مي‌دهد و علاوه بر آن در باندهاي طيف مرئي و مادون قرمز نيز از قابليت‌ خوبي برخوردار است.

هر صفحه استتار به گونه‌اي طراحي شده است كه به درستي با تجهيزاتي كه بايد محافظت شوند سازگاري دارد.

مواد جاذب استتار راداري به منظور كاهش كارائي موشكهاي هوشمند:

مواد جاذب امواج راداري با فناوري پيشرفته قادر است كه مهمات هوشمند را منحرف كند.

كارشناسان سوئدي معتقدند هنگامي كه ماده جاذب در بدنه تجهيزاتي نصب مي‌شود بيش از نيمي از سيگنال‌ رادار تابشي به تجهيزات و حدود دو سوم سينگنال مادون قرمز را كاهش مي‌دهد.

*پوشش‌هاي استتار چند طيفي مدرن:

پوشش‌هاي هستند كه تجهيزات، تاسيسات و... را در طيف‌هاي (مرئي، مادون قرمز نزديك و حرارتي و راداري) استتار مي‌نمايند. ضمنا اين پوشش‌ها از لايه‌هاي مختلف با كارايي‌هاي متفاوت تشكيل يافته‌اند كه در دو نوع ثابت و متحرك وجود دارد.



*استتار در مقابل ردياب‌هاي ليزري:

با توجه به اينكه در نبردهاي امروزي، مورد اصابت قرار دادن دقيق اهداف نظامي بسيار با اهميت مي‌باشد لذا استفاده از بمبهاي هدايت شونده ليزري كاربردهاي فراواني پيدا نموده است. اما نقطه ضعف تجهيزات هدايت شونده ليزري وجود دو غليظ مي‌باشد لذا در جنگهاي امروزي اكثر تجهيزات مهم مجهز به تجهيزات كشف پرتوهاي ليزري مي‌باشند، سامانه‌هاي هشدار دهنده ليزري به محض دريافت پرتو ليزري عامل تهديد كننده، دود غليظي را در اطراف هدف منتشر مي‌كنند كه باعث خنثي شدن عمليات هدف يابي دقيق ليزري مي‌گردد. اين عمل خود يك نوع استتار در مقابل رديابي‌هاي ليزري مي‌باشد. ضمنا اشعه ليزري در زمان عبور از توده‌هاي بخار آب و گرد و غبار كارايي خود را از دست مي‌دهد.



*منورهاي فريب چند طيفي:

منورهاي فريب چند طيفي براساس فناوري‌هاي پايروتكنيك كار مي‌كنند. پايروتكنيها موادي هستند كه قابليت اشتعال خوبي دارند و اثرات ناشي از اين اشتعال مي‌تواند به صورت گرما، نور دو دود صدا باش. اين سامانه به منظور اقدامات ضد مراقبت عليه حسگرهاي اپتيكي، مادون قرمز، ليزري و كروز به كار گرفته مي‌شود و استتار منطقه وسيعي را به طول 100 متر و به ارتفاع 10 متر از سطح زمين براي تجهيزات انجام مي‌دهد. مدت دوام اين استتار حداقل 50 ثانيه مي‌باشد. ضمنا در مناقشه بوسني، منوري مورد آزمايش قرار گرفته كه با پرتاب‌ از تانكها قادر بود عملكرد مهمات هدايت شوند و موشكهاي هوشمند راداري را باند ميليمتري را مختل سازد.



*سامانه‌هاي ردياب (جستجوگر) Seeker system

دستگاهي است كه به منظور يافتن هدف در جنگ افزار متحرك مثل موشك‌ تعبيه مي‌شود. اين دستگاه با داشتن حساسيت نسبت به تشعشعاتي از قبيل نور، صدا، رادار، مادون قرمز حرارتي و... جهت و محل هدف را مي‌يابد.

*عوامل موثر در آشكار سازي و كشف اهداف در استتار مدرن عبارتند از:

شكل، مواد تشكيل دهند، جنس بدنه، تركيبات، سطح صاف بدنه، شكافها و حفره‌ها، گرماي هدف، انعكاس خورشيدي، صداي منعكس شده از هدف، حساسه‌ها و فرستنده هامانند رادار، سامانه آفندي، ارتباطي، نشست هر گونه امواج الكترومغناطيسي، وضعيت هوا، جو، تناسب رنگ بدنه بازمينه، انعكاسات نوري و...

*عوامل و اقدامات موثر در استتار مدرن (كاهش آسيب پذيري) عبارتند از:

طراحي خاص بدنه، سطح مدور و گرد، استفاده از مواد جاذب و سراميك، سطوح قابل انعطاف، تور استتار چند طيفي، چادرهاي مخصوص جلوگيري از استراق سمع، طعمه‌ها، دودهاي استتار، سيستمهاي چف، اختلاف در فرآينده رد گيري، استفاده از فن گسترش، كنترل تشعشعات راداري، منعكس كننده‌هاي زاويه‌اي، منور و نارنجكهاي اختفاء و استتار چند طيفي كمكردن سطح مقطع راداري RCS اهداف خودي و استفاده از مواد جاذب هوشمند و...



ادامه دارد ...
منبع فرعی

[mm1368 28]

دوستان اين سه تا مقاله رو بخوانن خيلي جامه هست

[sina12152000 59]

دست شما درد نكنه يكي از كاملترين مقالاتي است كه راجع به پدافند غير عامل خوانده ام خسته نباشيد. icon_cool

[mm1368 28]

sina12152000خواهش مي كنم

[SAEID 2,832]

mm1368, دستت درد نکنه ولی چنین مطالب طولانی رو با فاصله زمانی یک روزه ارسال کنی بهتر است و فرصت مطالعه مطالب را خواهیم داشت. دقت کن ببین این سه تاپیک چند تا بازدید و نظر داشتن و اگر تک تک ارسال میشدن چقدر میشد؟

[Electro_officer 13,797]

دستت درد نكنه مطلب كامل بود بدردم ميخوره. بازم ممنون.

[mm1368 28]

اين سه مقاله جامه درباره آشنايي با اصول و ملاحظات پدافند غيرعامل icon_cool لينكش
آشنايي با اصول و ملاحظات پدافند غيرعامل (1)
آشنايي با اصول و ملاحظات پدافند غيرعامل (2)
آشنايي با اصول و ملاحظات پدافند غيرعامل (3)