موشک هوابه هوای ایم-9 سایدویندر موشک هوابه هوای ایم-9 سایدویندر (AIM-9 Sidewinde)

[Davood 36]

مقدمه
اگر هواپیما و هلیکوپترهای جنگنده و تهاجمی از بهترین و جدیدترین فناوری برخوردار باشند اما مهماتی فراخور نداشته باشند نباید انتظار داشت که در عرصه جنگ کارایی چندانی از خود نشان دهند.پیروزی یا شکست در جنگ در سایه مهمات اثر بخش همچون انواع موشک های هدایت شونده حاصل می گردد.نمونه ای ازمهمات بسیار شناخته شده و موثر د رهواپیماهای جنگنده و رهگیر موشک ضد هواپیما سایدویندر است.
1.معرفی موشک سایدویندر
موشک آمریکایی سایدویندر نوعی موشک کوتاه برد هوا به هوا است که در زمره قدیمی ترین و در عین حال موثر ترین موشک های جهان قرار دارد.در این موشک نیروی الکترونیکی و انفجاری به گونه ای حساب شده در کنار یکدیگر قرار گرفته و عمل می کنند.این موشک روی هواپیمای جنگنده نصب و از آنجا به سمت هواپیما دشمن شلیک و آنرا سرنگون می سازد.سیستم های جستجوگر این موشک باعث می گردد که موشک بتواند به سمت هدف و در نهایت انهدام آن هدایت شود.مهماتی که در چنین قابلیت هایی برخوردار باشند به آنها"مهمات هوشمند"گفته می شود.
شکل گیری بحث"مهمات هوشمند"به دهه پس از جنگ جهانی دوم باز می گزدد.بسیاری از نمونه های اولیه سلاح های هدایت شونده و راداری که در اوایل تولید می شد علاوه بر اینکه هزینه های زیادی به همراه داشتند مشکلاتی نیز در پی داشتند.این تسلیحات دارای حسگرهای راداری بودند اما نمی توانستند فرستنده ها راداری خود را حمل کنند.خلبان برای قفل کردن سیستم هدایت شونده روی هوایپما دشمن می بایست پس از شلیک موشک هواپیما را در یک موقعیت حساس نگه دارد و تا زمانی که موشک هدف خود را پیدا می کرد باید در این وضعیت باقی می ماند.گذشته از این تجهیزات راداری موشک نیز پرهزینه بود و افزایش وزن و حجم موشک را به دنبال داشت.
در سال 1947 یک فیزیکدان آمریکایی بنام بیل مک لین تصمیم به بهینه سازی این موشک گرفت.او در ذهن خود به موشکی می اندیشید که بتواند با مبنا قرار دادن گرمای تولید شده از موتور هواپیما آن را ردیابی کند.در چنین موشکی که ردیابی آن بر اساس گرمای بخش شده از هواپیمای دشمن بود خلبان موشکی با قابلیت"شلیک و رها"در اختیار داشت.در این موشک به جای تجهیزات سنگین راداری از یک سلول جستجوگر گرمایی برای ردگیری هدف استفاده می شد.انجام این تغییرات در سیستم موشک موجب کوچکتر شدن و کم هزینه تر شدن آن می گردید.با هدف محقق کردن این طرح ها بیل با کمک همکاران خود نخستین نمونه های اولیه موشک سایدویندر را طراحی کرد.6 سال بعد اولین آزمایش موفقیت آمیز آن انجام شد.از آن زمان به بعد این موشک در مدل های مختلف ساخته شده که هر مدل آن از قابلیت های جدیدتری برخوردار بود.موشک هوا به هوای سایدویندر محصول کمپانی ریتون موشکی به طول 9/2 متر وزن 85 کیلوگرم و قطر 13 سانتیمتر است که دارای برد 18 کیلومتر و سرعت دو و نیم ماخ می باشد.

2.اجزاء موشک سایدویندر
همان گونه که قبلا گفته شد سیستم جستجوگر موشک با توجه به گرما یا انرژی مادون قرمز که از هدف پخش می شود آن را شناسایی می کند.موشک با پی بردن به این علائم به سمت هدف پیش رفته و به محض برخورد با آن منفجر می شود که در نتیجه منجر به انفجار هواپیمای دشمن می شود.حال به بررسی اجزاء و بخش های موشک سایدویندر می پردازیم:
موتور:که وظیفه آن تامین نیروی رانشی موشک است.
شهپر:که وظیفه آنها تامین نیروی بالا برنده است تا موشک بتواند در وضعیت بالا قرار گیرد.
جستجوگر:که وظیفه آن جستجوی نور مادون قرمزی است که از هدف منتشر می شود.
سیستم الکترونیکی هدایت و کنترل:که وظیفه آن پردازش اطلاعات واصله از جستجوگر و محاسبه مسیر مناسب جهت موشک می باشد.
مجموعه راه انداز سیستم کنترل:که وظیفه آن تنظیم بالک های پرواز با توجه به دستورات ارسال شده از سیستم کنترلر می باشد.
بالک های پرواز:این بالک ها که شبیه به دریچه های بال هواپیما عمل می کند وظیفه دارند تا موشک را در مسیر مستقیم هدایت نمایند.این بالک های متحرک با ایجاد نیروی پسا(مقاومت)در طرفین موشک باعث می شوند تا موشک در مسیر خود پیش برود.
سرجنگی:که وظیفه آن انهدام هواپیمای دشمن(هدف)است.
فیوز یا چاشنی:که وظیفه آن به محض رسیدن به هدف سرجنگی را منفجر نماید.
باطری:که وظیفه آن تامین نیروی الکترونیکی لازم جهت سیستم های الکترونیکی موشک است.
برای پی بردن به چگونگی عملکرد این اجزا با یکدیگر که در نهایت منجر به شلیک موشک و انهدام هدف می شود به تشریح این مراحل می پردازیم:
ابتدا موشکبر زیر بال های هواپیما نصب و بوسیله چند حلقه به لانچر(شلیک کننده موشک)متصل می شود.سپس با استفاده از یک کابل مخصوص سیستم کنترل موشک به سیستم کامپیوتری هوایپما متصل می شود.هواپیما به پرواز در می آید و خلبان از پشت سر هواپیما دشمن حرکت می کند.زمانی که هواپیما در یک موقعیت مناسب قرار گرفت خلبان دکمه فروان آتش را فعال می کند.با فعال شدن این دکمه سیستم کامپیوتری هواپیما به سیستم کنترل موشک فرمان می دهد تا موتور سوخت جامد موشک شروع به سوختن کرده و گاز پر فشاری را تولید می کند که این گاز از عقب موشک خارج می شود.(برای محفوظ نگهداشتن هواپیما از دید دشمن در طول پرواز از سوخت ویژه ای که کمتر دود زا هستند استفاده می شود).در اثر نیروی ایجاد شده موشک از لانچر به سمت هدف شلیک می شود و با سرعت مافوق صوت پیش می رود.(سرعت مدل های فعلی این موشک حدود 5/2 ماخ می باشد.) پس از تمام شدن سوخت موشک به سمت هدف پیش می رود.
در بخش عقبی موشک چهار بال وجود دارد که وظیفه آن ها تامین نیروی رانش لازم به سمت بالا هدف حفظ پرواز موشک است.هر یک از این بال ها مجهز به دیک شپه است که عبارت از یک غلطک فلزی است که شکاف هایی در آن وجود دارد.زمانیکه موشک با سرعت در هوا حرکت می کند جریان هوا باعث می شود که شپهر حرکت مارپیچی به خود بگیرد.
اگر با نحوه عملکرد ژیروسکپ آشنا باشید می دانید که چرخ غلطشی آن بارهای جانبی را که بر آن وارد می شود تحمل می کند.در این صورت حرکت ژیروسکپی باعث از بین رفتن تمایل غلطشی در موشک می شود و حول محور مرکزی خود چرخش می کند.زمانی که موشک در هوا حرکت می کند مجموعه شهپرها موجب حفظ تعادل موشک می شود که همین امر از چرخش سریع مجموعه جستجوگر جلوگیری می کند.لذا جستجو گر می تواند به آسانی هدف را شناسایی نمیاد.

3.ردگیری مادون قرمز
جستجو گر موشک سایدویندر شبیه به CCD دوربین ویدیویی است.این جستجوگر از حسگرهایی برخوردار است که اگر در معرض نور مادون قرمز متصاعد شده از اشیاء داغ قرار گیرند از خود سیگنال الکتریکی تولید می کنند.ار آنجا که جستجوگر همه چیز را بر مبنای"داغی زیاد آن ها"یا"زیاد داغ نبودن"آن ها تشخیص می دهد بنابراین در مقایسه با یک دوربین ویدویی معمولی سیستم مادون قرمز بسیار ساده تر می باشد.از این گذشته جستجوگرهای مادون قرمز نیازی به منبع نوری بیرونی ندارند لذا می توانند در سب روز به خوبی عمل کنند.
در مدل های فعلی موشک سایدویندر مجموعه سنسورهای مادون قرمز در کنار یک سیستم پویشگر مخروطی شکل قرار دارد.سیستم پویشگر مخروطی شکل همواره مجموعه لنزها و آیینه های که نور را به حسگر هدایت می کنند حول یک دایره کوچک حرکت می دهد.در نتیجه این مجموعه متحرک بخش وسعی از آسمان را مورد پویش قرار می دهد.وقتی این مجموعه حول دایره حرکت می کند سیستم کنترل می تواند جایی را که هدف(در نور مادون قرمز آشکار شده) دارای نوسان می باشد تشخیص می دهد.بعنوان مثال اگر هدف در سمت چپ موشک قرار داشته باشد حسگر می تواند در مقایسه با زمانی که مجموعه متحرک به سمت راست معطوف است نور مادون قرمز بیشتری را نسبت به زمانی که به سمت چپ معطوف است آشکار سازد.
4.ردگیری سیستم کنترل
وظیفه اصلی این سیستم این است که تصویر مادون قرمز از هواپیما دشمن را کاملا در مرکز نگه دارد به گونه ای که موشک بتواند به سمت هدف پیش برود.اگر تصویر مادون قرمز از مرکز جابجا شود سیستم کنترل سیگنالی را به مجموعه سر و مکانیزم می فرستد.این مجموعه دارای یک ژنراتور گاز است که گاز متراکم را به پیستون های نئوماتیکی می دهد.این پیستون ها به بازوهایی که بالک ها را به عقب و جلو می کنند متصل هستند.سیگنال فرمانی که از سیستم کنترل ارسال می شود موجب تحریک سولنوئیدهای الکتریکی می شود.این سولنوئیدها به منظور تحریک بالک ها از یک سو به سوی دیگر دریچه های منتهی به این پیستون ها را باز و بسته می کنند.
سیستم کنترل به منظور خنثی کردن هر گونه جابجایی در هدف به یک برنامه"ناوبری نسبی"مجهز است.سیستم کنترل فاصله دور بودن هدف از مرکز را ارزیابی کرده و با توجه به یک برآورد مضاعف زاویه پرواز خود را تنظیم می کند.بعنوان مثال اگر برآورد مضاعف آن 2 باشد و موشک 10 درجه از خط پرواز یا مسیر حرکت خود خارج شده باشد تا 20 درجه مسیر پرواز خود تغییر می دهد.با گذشت یک دهم ثانیه موشک مجددا مسیر خود را ارزیابی و دوباره بالک ها خود را تنظیم می کند.با انجام مکرر این ارزیابی ها و اصلاحات سیستم کنترل یستم کنترل همانند یک بازیکن خط عقب زمین فوتبال که توپ را برای یار خود که در حال دویدن است می فرستد و بر آورد می کند که هنگام فرود آمدن توپ به زمین یار او دقیقا در چه نقطه ای خواهد بود مسیر هدف متحرک را پیش بینی می کند.
5.هدف یابی نوری
سیستم کنترل موشک دارای یک هذف یاب نوری است.این هدف یاب زمانی که هدف در معرض دید قرار می گیرد را مشخص می کند.هدف یاب نوری متشکل از هشت دیود لیزرافشان و هشت دیود حسگر نوری است که در اطراف بدنه بیرونی موشک یا به عبارت دقیق تر در پشت بالک ها پرواز قرار دارند.وقتی موشک در حال پرواز است هدف یاب لیزری به صورت پیابی اشعه های لیزری را رد اطراف موشک پخش می کند.اگر موشک به اندازه کافی به هدف نزدیک شده باشد اشعه های لیزر از بدنه هواپیما به دیودهای حسگر برگشت داده می شود.با این عمل سیستم کنترل در می یابد که موشک کاملا به هدف نزدیک شده و بلافاصله سرجنگی را تحریک می کند.

6.سرجنگی WDU-17/B
موشک فعلی سایدویندر با خود سرجنگی از نوع WDU-17/B که وزن آن 9 کیلوگرم است حمل می کند.این سرجنگی متشکل از مجموعه پوسته,مواد انفجاری PBXN-3 دارای قابلیت انفجاری بسیار شدید,صفحه های بوستر,یک ابزار راه انداز و تقریبا 200 میله تیتانیومی می باشد.وقتی آشکارساز هدف(هدف یاب) هواپیمای دشمن را شناسایی می کند مکانیزم فیوز را تحریک کرده که در نتیجه خرج انفجاری از طریق راه انداز به صفحه های بوستر فرستاده می شود.خرج انفجاری دریافت شده از راه انداز مواد انفجاری دارای احتراق پایین را در کانال های صفحه بوستر آرایش می زند که در نتیجه پالت های انفجاری که در اطراف مواد انفجاری با قدرت انفجاری بسیار بالایی قرار گرفته اند آتش می گیرند.با آتش گرفتن این مواد انفجاری فوق العاده قوی حجم عظیمی از گازهای داغ خارج می شود.در اثر وقوع نیروی انفجاری شدید گاز میله های تیتانیوم را منفجر کرده به گونه ای که این میله ها تبدیل به هزاران تکه می شوند و با سرعت زیاد در هوا حرکت می کنند.اگر سرجنگی از محدوده هدف دور شود تکه های تیتانیوم پخش شده در هوا بدنه هواپیما دشمن را متلاشی خواهند کرد.در برخی موارد موشک دقیقا به سمت اگزوز هواپیما دشمن می رود و آنرا از درون منفجر می کند.از انجا که نیروی ناشی از انفجار شدید تکه های فلزی حلقوی شکلی را در تمام جهات پراکنده می کند.به این سرجنگی(WDU-17/B) اصطلاحا سرجنگی انفجاری تکه تکه شونده اطلاق می شود.
مواد منفجر شده سایدویندر مدل AIM-9X در مقایسه با مواد منفجره مشوک سایدویندر AIM-9M به لحاظ شدت انفجار هیچ گونه تفاوتی با هم ندارند اما با این حال موشک سایدویندر AIM-9X دو ویژگی مهم دارد که شانش یافتن هدف را در آن بیشتر می کند.ویژگی اول اینکه جستجوگر این موشک به نحوی طراحی شده که دید سیستم جستجوگر را افزایش می دهد به گونه ای که می تواند به خوبی موقعیت هوایپمای دشمن را که دقیقا در جلو هواپیما حامل موشک سایدویندر قرار نگرفته است را مشخص کند.
ویژگی دوم این که سایدویندر AIM-9X از یک مجموعه بردار رانش جدید برخوردار است که باعث ایجاد تحرک بیشتر و جرخش های سریع تر آن در آسمان می شود.نحوه کار این سیستم به این صورت است که بر علاوه بر اینکه بالک های پرواز را به گردش می اندازد سیستم کنترل نیز به منظور تبدیل جریان گازهای داغ موتور موشک پره ها با استفاده از نیروی رانشی باعث چرخش موشک می شوند.به عوان مثال زمانی که پره ها گاز به سمت راست هدایت می کنند نیروی رانشی قسمت عقب موشک را به سمت چپ می راند و قسمت جلو موشک نیز به راست کشیده می شود.این امر باعث می شود که موشک بتواند خیلی سریع تغییراتی را در مسیرش ایجاد و هدف خود را که با سرعت زیاد در حال حرکت است تعقیب می کند.
تغییرات بوجود آمده در موشک سایدویندر برخورداری از سیستم های هدایت و کنترل بهبود یافته و سایر ملحقات دیگر موجب روز آمد شدن و رقابتی شدن آن گردیده است.با وجود این که نیم قرن از بکارگیری گسترده سایدویندر می گذرد این موشک در آینده همچنان در زمره برترین سیستم های موشکی جهان خواهد بود.



عکسها حذف شد.
SAEID

[SAEID 2,832]

مطلب جالبي بود دستت درد نكند. :D به نظر من موشك سايدوايندر براي نبردهاي نزديك هوايي و مخصوصا داگفايت فوق العاده هست و در داگفايت بر رقيب شرقي خود يعني R-73 برتري دارد چون بصورت راكتي شليك ميشود و اتلاف زماني ندارد. :wink:

[EBRAHIM 153]

البته ميتوان اينگونه موشك ها را به راحتي توسط اخلال گرهايECM مانند فيلر(شعله نما) منحرف كرد. :wink:

[EBRAHIM 153]

[SAEID 2,832]

سایدوایندر موشک خوبی است و در بسیاری نبردها موفق عمل کرده است. مخصوصا در نبردهای نزدیک هوایی که بدون آن جنگنده های آمریکایی بی سلاح هستند! حتی مدلهای زمین به هوا نیز از آن تولید شد! با تمام این موارد بزرگترین نقص چنین موشکهایی در سیستم هدایتی آن است که میتوان براحتی منحرفش کرد! فقط کافیه یه چند تا Flare به موقع پرتاب شن تا موشک منحرف شه! به همین دلیل است که همچنان در نبردهای نزدیک هوایی یکی از سلاحهای مفید توپ جنگنده ها میباشد. :D

[milad11110 11]

sidewinder موشکی مافوق صوت با جستجوگر حرارتی است که توسط هواپیماهای جنگنده حمل می شود . این موشک مجهز به یک کلاهک انفجاری بسیار قوی است و یک هدایتگر مادون قرمز فعال آن را هدایت می کند. سیدویندر بوسیله نیروی دریایی آمریکا ساخته شده و سازگارسازی آن برای هواپیماهای جنگنده توسط نیروی هوایی آمریکا انجام پذیرفت. مدل های اولیه این موشک در درگیری های جنوب شرقی آسیا مورد استفاده قرار گرفت.



حذب خلق چین اولین موشک های هوا به هوای سایدویندر را برای انهدام 11 فروند MIG-17
حذب کومونیست بر فراز تنگه تایوان به کار برد.
تا قبل ازآن، وسایل دفاعی و درگیریهای هوایی محدود به خلبان و توپچی عقب هواپیما بود که
با استفاده ازمسلسل های کالیبر کوچک به درگیریهای نزدیک می پرداختند



Dog-Fight
این موشک دارای بدنه ای استوانه ای شکل است دارای بال های تثبیت کننده غلتان و همچنین دارای 2 بالچه جداشدنی است که مسئولیت کنترل سطح را بر عهده داشته و همچنین باعث افزایش مانورپذیری موشک می شود.این بالچه ها به حالتی عمود بر بال های عقب و پشت دماغه آن قرار می گیرند. اجزای اصلی موشک عبارتند از : هدایت گر مادون قرمز ، هدف یاب نوری فعال ، کلاهک انفجاری و موتور موشک.
سیستم هدایت مادون قرمز موشک را قادر می سازد تا اگزوز موتور هواپیما را مورد هدف قرار دهد. این سیستم از سایر سیستم های هدایتی ارزان تر است و می توان آن را در روز یا شب و یا در حالت های جنگ الکترونیکی مورد استفاده قرار داد. این سیستم همچنین شرایطی برای خلبان ایجاد می کند تا موشک را شلیک کند و از منطقه خارج شود ویا حات تدافعی – فرار به خود بگیرد در حالی که موشک خود را به سمت هدف هدایت می کند. این موشک دارای 11 گونه است در طی فرایند تکمیل آن ساخته شده اند و سعی شده در هر گونه نواقص موارد قبلی رفع شود(مانند رفع نقص موجود در گونه اولیه که توانایی حمله به اهداف نزدیک به زمین را نداشت )

قیمت هر موشک : تقریبا 84000دلار


اين موشك مي تواند بر اكثر هواپيما هاي جنگنده همچون هواپیما اف 86 اس
هواپيما هاي امريكايي هم ميتوانند اين موشك را حمل كنند مثل اف۴و 14 اف 15
از هواپيما هاي روسي هم ميگ 29 هم ميتواند ان را حمل كند

[sss 1]

من فكر ميكنم پايتون اسراييل بهتر باشه icon_biggrin
موشک پایتون 5 که پیشرفته‌ترین موشک هوا‌به‌هوای کوتاه‌برد اسرائیل محسوب می‌شود دارای توانایی حمله به اهداف خارج از محدوده دید (BVR) می‌باشد. همچنین این موشک را می‌توان بعد از پرتاب قفل کرد (LOAL). این توانایی منحصر به فرد به خلبان اجازه می‌دهد تا فقط محدوده هدف را مشخص کند و لازم نیست پیش از شلیک موشک را روی هدف قفل کند. یکی دیگر از توانایی‌های مهم این موشک امکان مورد اصابت قراردادن اهداف در تمامی جهات از جمله پشت‌سر می‌باشد. این موشک مجهز به یک جستجوگر تصویری الکترواپتیک پیشرفته است که به آن اجازه می‌دهد تا محدوده هدف را اسکن کند و بعد از شناسایی آن در محدوده مورد نظر بر روی آن قفل شود. این موشک اولین هدف واقعی خود را در تابستان گذشته منهدم کرد که یک فروند پهپاد متعلق به حزب‌الله لبنان بود.


آمريكا هم تعدادي سفارش داده.





پايتون زير بالهاي عقاب اسراييل

[Shell 0]

سلام خسته نباشيد. ميشه لطفا اطلاعاتي در مورد نوع سنسور هاي استفاده شده در اين سيستم و به خصوص سنسور مادون قرمزش بديد. اطلاعاتي مثله اسمش - بردش و ... با تشكر

[SAEID 2,832]

عکسهای پست اول حذف شد.

عکسهایی که به تینی پیک آپلود شده بود ببینید چی شدن؟!

http://i15.tinypic.com/2m3oa4m.jpg
http://i5.tinypic.com/4c7sd3c.jpg
http://i15.tinypic.com/2yxiyc5.jpg

عکسهای آپلود شده به سایت xs.to هم از هاستش پاک شدن.

زین پس هر کاربری از سایت دیگر بدون هماهنگی قبلی با مدیریت در پست خود از عکس استفاده کند هم پست پاک خواهد شد و هم دسترسی وی به انجمن قطع میشود.

[hamed_713 242]

[align=center]
منبع: ريتون [/align]

موشك معروف هوا به هواي سايدوايندر بر عليه اهداف متحرك زميني و دريائي تست ميشود. برنامه قابل نصب بر روي موشك سايدوايندر باعث امكان شليك موشك بر عليه اهداف متحرك (با سرعت بالا) زميني و دريائي خواهد شد. 3 آزموني كه از اين موشك گرفته شد نشان دهنده اين است كه AIM-9X Sidewinder ميتواند بر روي اهداف زميني و دريائي تمركز نمايد. قدم بعدي اين است كه خلبانان بتوانند به راحتي هدف گيري و بر عليه اهداف شليك نمايند. مطلب بالا به نقل از Jeffrey White, مدير برنامه AIM-9X نقل شده است. وي ميافزايد آزمونهاي فوق طي سال جاري انجام خواند گرفت.

ورژن هاي مختلفي از Sidewinder از اواسط دهه 50 ميلادي در خدمت نيروي هوائي آمريكا تاكنون بوده اند. نيروي هوائي آمريكا براي هر تير موشك AIM-9X ، مبلغ 84.000 دلار پرداخت كرده است. فرماندهي نبرد هوائي درخواست جديدترين ورژن Sidewinder را كرده است زيرا خواهان به خدمت گيري موشكي با قابليت همزمان هوا به هوا و هوا به زمين ميباشد. اين باعث خواهد شد تا يك جنگنده همزمان بدون نياز به فرود و تعويض تسليحات به گشت هوائي و ماموريت حمله به اهداف زميني اعزام شود. كلنل Eric Theisen ,رئيس بخش برنامه هاي پيشرفته معتقد است كه اين قابليت دوگانه در سناريو هائي كه محدوديت زمان و كمبود سلاح هاي موثر هوا به زمين فاكتور تعيين كننده ايست نقش مهمي را ايفا خواهد كرد.

قابليت هوا- به زمين در مرحله نخست بر روي جنگنده F-15C Eagle, كه فقط به ماموريت گشت هوائي اعزام ميشود اضافه خواهد شد. همچنين اين موشك داراي ادوات استاندارد جهت نصب بر رويF-16، A-10، F-22 ، F/A-18، F-35 نيز ميباشد. درست مشابه يك درگيري هوا- به هوا، خلبان نخست سنسورهاي مادون قرمز موشك را بر روي هدف زميني نشانه گيري كرده و در مرحله بعد منتظر مي ماند تا موشك بر روي هدف قفل نموده و در مرحله آخر شليك موشك توسط خلبان. از اين مرحله به بعد AIM-9X توسط سيستم هدايت جوينده حرارتي خود به تعقيب شكار خود مي پردازد. قابليت شليك بر عليه اهداف زميني به تغيير سخت افزار نياز ندارد ولي برنامه جديدي بايد بر روي سيستم هدايتي هر كدام از موشك ها دانلود شود.

در September, موشك Sidewinder شليك شده از يك فروند F-16C باعث نابودي يك فروند قايق تندرو در خليج مكزيك شد. F-16 ديگري با شليك يك تير موشك AIM-9X باعث غرق قايقي در April 2008 گشت و در آخر در سال 2007 شليك يك تير موشك از F-15C به نابودي يك دستگاه نفربر زرهي انجاميد. آزمون هاي فوق مهر تائيدي بر اين نكته هستند كه ورژن جديد سايدوايندر توانائي انهدام اهداف متحرك زميني را داراست. شركت ريتون در مورد ارتفاع شليك موشك ها هيچ توضيحي نداده است.

ژانويه 2010 Air Force Times
Shahryar از سنترال كلابز

[Waffen-SS 35]

[quote]موشك Sidewinder شليك شده از يك فروند F-16C باعث نابودي يك فروند قايق تندرو در خليج مكزيك شد.[/quote]

اصل مطلبو رو كرد !
اگر اين جمله رو نميگفت ... ميگفتم چه كار بيخودي ... مگه آمريكا ضعف يا كمبود در تسليحات هوا به زمين داره كه مجبور باشه با اين روش جبرانش كنه ...
اون استدلال تغيير سريع ماموريت از گشت هوايي به گشت زميني هم حرف بيخودي بود... چون هواپيماهاشون قابليت استفاده از آرايش تركيبي تسليحات هوا به هوا و هوا به زمين رو به خوبي دارند !

[MOHAMMAD 6,333]

هدفشون از این کار پوشوندن ضعف موشکهای دریاییشون در رهگیری اهدافی با سرعت بیش از 110 کیلومتر بر ساعت هست اما ساید ویندر می تونه یه همچین اهدافی رو به راحتی مورد هدف قرار بده و چون از ایمیجینگ اینفرا رد استفاده می کنه به راحتی و با کمی دست کاری نرم افزاری می تونه هر نوع هدفی که دماش از صفر کلوین بالاتر باشه(بصورت تئوری) مورد هدف قرار بده.
به این ترتیب می خوان به جنگ افزار مطمئن تری برای نبرد با قایقهای تندرو(که هنوز راه حل قطعی ندارند) برسند. و هدف ثانویه اونها هم اینه که یک جنگنده رهگیر بتونه در مواقع لزوم با اهداف نرم(غیر زره پوش رو میگم نه از اون نرمها!! ) درگیر بشه و دیگه نیازی به اعزام هواپیمای جداگانه نباشه. سر جنگی ساید ویندر(9 کیلوگرمی که حداقل 70 درصد اون شامل وزن ترکشهاست) توان اثر گذاری بر زره تانکها رو نداره.

[Blaze 90]

با تشكر از حامد خان

ياد بازي هايي مثل Ace Combat و HAWX و موشك هاي joint strike افتادم!

راستي مگه دماي منتشر شده از يك قايق تندرو چقدره كه ميتونه روش قفل كنه؟

[MOHAMMAD 6,333]

راستي مگه دماي منتشر شده از يك قايق تندرو چقدره كه ميتونه روش قفل كنه؟

هر چی باشه. مهم نیست. اینو دوباره بخون:

چون از ایمیجینگ اینفرا رد استفاده می کنه به راحتی و با کمی دست کاری نرم افزاری می تونه هر نوع هدفی که دماش از صفر کلوین بالاتر باشه(بصورت تئوری) مورد هدف قرار بده.

[MR9 113,730]

مارزنگی

سری – ام

ارسال موشک هوابه هوای AIM-9M  سایدویندر به اوکراین

 

 

 

 

با اعلام رسمی دولت ایالات متحده در ارسال آخرین سری از بسته کمک نظامی به اوکراین در انتهای اوت سال 2023 ، به نظر جنگ افزارجدیدی قرار است تا به نیروی هوایی و ارتش این کشور تحویل شود . این جنگ افزارجدید ، موشک هوابه هوایی AIM-9M سایدویندر محسوب می شود که گرچه تاکنون جزئیات خاصی در این مورد ارائه نشده ولی گزینه های متعددی درخصوص کاربرد این سلاح برای تقویت پدافند زمین و هواپایه ارتش اوکراین را می توان پیش بینی نمود .

 

 

خانواده معظم موشکهای هوابه هوای فروسرخ سایدویندر 

 

با توجه به این مساله ، براساس داده های موجود ، دولت ایالات متحده قرار است تا در تازه ترین بسته کمک نظامی خود به اوکراین ، تعداد نامعلومی از موشکهای هوابه هوای فروسرخ ایم-9 ام را به ارتش اوکراین تحویل دهد . با ارسال این بسته کمک نظامی ، ایالات متحده میزان کمک های خود به اوکراین از ابتدای جنگ در فوریه 2022 را به بیش از 43 میلیارد دلار رساند . این بسته در حالی تحویل می شود که پیش از این نیروی هوایی کانادا در اقدامی عجیب ، 43 تیر موشک AIM-9 ( مدل نامشخص ) را در ماه می 2023 به ارتش اوکراین تحویل داد . ولی تحلیلگران نظامی معتقدند که هنوز مشخص نیست که ارتش اوکراین قرار است چگونه از این موشکها استفاده کند .

 

 

موشک هوابه هوای فروسرخ AIM-9L/M براساس داده های موجود به سر جستجوگر بهبود یافته ای نسبت به نسخه اچ مجهز شده 

که قابلیت حمله از همه زوایا را به نمایش می گذارد 

 

 

 

مورخین نظامی براین اعتقاد قرار دارند که  موشک هوا به هوای فروسرخ AIM-9L یکی از عوامل موفقیت نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا در نبرد برسر جزایر مالویناس محسوب می شد 

تا جایی که گفته میشود 80 درصد شلیک های صورت گرفته ، با موفقیت هدف خود را یافته و منهدم کرده اند 

 

به گفته برخی ناظران نظامی ، یکی از گزینه ها و شاید بدیهی ترین آن ، استفاده از سایدویندرهای تحویلی بعنوان مکملی برای موشک های سازمانی نیروی هوایی اوکراین ، شامل موشکهای مادون قرمز AA-11 آرچر (R-73) باشد که توسط جتهای میگ-29 و سوخو-27 نیروی هوایی ارتش این کشور استفاده می شود . پیش از این بررسی های مختلفی در خصوص منطبق کردن موشک برد بلند AIM-120  آمرام با جتهای شرقی اوکراینی انجام شده و احتمالا این روند برای تطبیق سایدویندر به نسبت باید آسان تر باشد .

 

 

 

نصب موشک فروسرخ هوابه هوای AIM-9M بر روی جنگنده - بمب افکن F/A-18

 

درواقع امر ، موشک هوابه هوای AIM-9M بلحاظ قابلیت و ابعاد ، شباهت بسیارزیادی را به آر-73 روسی از خود به نمایش  می گذارد ، هر چند ، نسخه ام سایدویندر ، قابلیت  حمله بهتری  از همه زوایا را نسبت  نمونه ال ارائه می کند  ، در حالی که بطور همزمان ، مقاومت بیشتری را نسبت به سامانه های مختل کننده سرجستجوگر فروسرخ از خود نشان می دهد . علاوه براین ، سرجستجوگر این موشک ، توان تشخیص در پس زمینه و همچنین پیشرانه سوخت جامد با انتشار دود کمتر را درا ختیار دارد که روند تحویل آن از سال 1983 آغاز شد . این درحالی است که بتدریج نسخه ام در حال خروج از خدمت بوده و گونه X جایگزین آن می شود ولی همچنان بطور گسترده ای در ارتش های مختلف بکار گرفته شود . در همین راستا ، گفته شده که  ارتش ایالات متحده با وجود تحویل ایم-9 ایکس ، بدلیل وجود یکسری مزیت های خاص در نمونه ام ، از این موشک در ترکیب با نسخه X در جتهای خود بهره می برد .

 

 

 

راست : سامانه های اضافه شده به فالکروم های لهستانی به منظور کسب قابلیت شلیک ایم-9 ایکس

چپ : سامانه های الکتریکی مرتبط به هم برای شلیک ایم-9 ایکس

 

   

 

راست : آویزگاه تبدیل کننده بهینه شده برای فالکروم های لهستانی

وسط : نمایشگرهای سربالا ( HUD/هاد ) و همچنین نمایشگرهای کریستال مایع عرشه پرواز (کابین ) فالکروم 

چپ : برنامه تکمیل شده آویزگاه ، ریل شلیک و قطعه تبدیل کننده برای نصب سایدویندر روی فالکروم 

 

آویزگاه های تبدیل کننده برای نصب سایدویندر 

 

 

 

راست : آویزگاه LAU-129A/A و جایگاه تبدیل کننده آن برای نصب روی میگ-29 

چپ : تبدیل کننده های الکتریکی سامانه های فالکروم برای کسب قابلیت شلیک سایدویندر 

 

نیروی هوایی ارتش لهستان ، پس از فروپاشی اتحادشوروی ، بتدریج بسوی خرید تجهیزات نظامی غربی روی آورد 

ولی تا قبل از خروج کامل جنگ افزارهای شرقی از سازمان رزم این نیرو ، برنامه های ارتقاء جالبی بر روی ناوگان میگ-29 های آن صورت گرفت ،

که یکی از آنها ، منطبق کردن موشک فروسرخ AIM-9X بر روی فالکروم ها بود 

 

با علم به داده های فوق الذکر و آگاهی نسبی از چگونگی تطبیق مهمات غربی نظیر هارم و جی-دم با جنگنده های میگ-29 و سوخو-27 میتوان پیش بینی نمود که منطبق کردن سایدویندربا این جتهای شرقی بیش از گذشته محتمل به نظر می رسد ومی توان ، آن را در یک زمان کوتاه نیز انجام داد . در خصوص تطبیق میگ-29 با سایدویندر ، قبلا یک برنامه مقدماتی امکان سنجی در لهستان انجام شده  که بطور خاص با موشک AIM-9X صورت پذیرفته  ولی با توجه به اینکه نسخه ام این موشک ازفناوری ساده تری استفاده می کند ، باید این احتمال را داد که میگ -29 های تحویلی از سوی لهستان به اوکراین ، قابلیت حمل ایم-9 ایکس را دارند . بدین سان ، هردونوع جنگنده اوکراینی با مسلح شدن به سایدویندر ، احتمالا با توان بیشتری می توانند به شکار پهپادها بخصوص شاهد-136 بعنوان بخشی از یک طرح فراگیر دفاعی کمک کنند تا تاثیر آنها در میدان جنگ به حداقل ممکن کاهش یابد .

 

 

سامانه دفاع هوایی NASAMS

 

علاوه بر فلانکر و فالکروم ، جتهای ضربتی سوخو-24 و سوخو-25 نیروی هوایی اوکراین نیز با قبالیت حمل موشک های فروسرخ AA-8 آفید ( آر-60 ) روسی می توانند در ردیف نامزد های حمل ایم-9 ام قرار گیرند . با این حال ، موشک فروسرخ آر-60 ، یک جنگ افزار هوابه هوا با ابعاد و وزن کوچکتری است و به همین دلیل انطباق سایدویندر با این دو هواگرد به نظر مشکل تر باشد ، ولی نیروی هوایی اوکراین تاکید دارد که با حمل این موشکها ، امکان دورنگه داشتن جنگنده های نیروی هوایی شوروی برای خدمه نیروی هوایی این کشور ، تا حدی بوجود می آید . در عین حال ، برخی معتقدند که  نصب این موشکها روی هواگردهای فوق الذکر ، می تواند تا حدودی مفید به نظر برسد ولی این هواگردها ، سامانه های مناسبی برای هدایت این موشک غربی بسوی پهپادهای مهاجم ، بخصوص در شب در اختیار ندارند .

 

موشک هوابه هوای فروسرخ AIM-9X

 

https://www.aparat.com/v/Y32Ur

 

از سویی دیگر ، برخی ناظران نظامی معتقدند که  ارسال موشکهای AIM-9 به اوکراین ، برای تقویت ذخیره شبکه پدافند هوایی ارتش این کشور صورت می گیرد . ارتش اوکراین ، پیش از این سامانه دفاع هوایی NASAMS را دریافت کرده بود که مهمات سازمانی آن ، موشک AIM-120 محسوب می شود ، در حالی که بطور همزمان ، این سامانه امکان استفاده از موشک IRST-T و سایدویندر را نیز دارد . اما در حال حاضر ، تنها نمونه AIM-9 X بلاک-2 با NASAMS سازگاز بوده  ولی برای شلیک نسخه AIM-9M   باید اصلاحاتی در سامانه فوق الذکر انجام شود . علاوه براین ، سامانه فوق الذکر برای شلیک AIM-9M به دید مستقیم تا هدف نیاز دارند تا قبل ازشلیک ، امکان قفل شدن را بدست آورند که این مساله انطباق نسخه ام را با NASAMS مقداری دشوار می کند .

 

 

روند توسعه خانواده سایدویندر 

 

با این وصف ، استفاده از سایدویندرهای ارسالی در قالب سامانه های دفاع هوایی زمین پایه کوتاهبرد (SHORAD) منطقی تر به نظر می رسد ، سامانه های که به شکل کاملا غیرقابل باوری نیازهای ارتش اوکراین را در خطوط مقدم ، یعنی جایی که بالگردهای روسی  ستون های زرهی ارتش اوکراین را قتل عام می کنند ، برآورده می سازد .

 

 

 

سامانه دفاع هوایی متحرک کوتاهبرد MIM-72 چاپارل 

 

اگر چنین مساله ای ، مد نظر قرار گیرد ، گزینه واضح برای تحویل در بسته های بعدی نظامی ، سامانه ام-48 چاپارل است که در دوران جنگ سرد ، برای رفع نیازمندی ارتش به سامانه  دفاع هوایی کوتاهبرد متحرک ، توسعه یافته بود و به شکل استاندارد ، سامانه دفاع هوایی MIM-72 نامیده می شود . شاسی این سامانه دفاع هوایی ، براساس خانواده نفربرهای ام-113 توسعه پیدا نموده که پیش از این در تعداد قابل توجهی به اوکراین تحویل داده شده  ، درحالی که امکان ارسال پرتابگرهای کششی نیز وجود دارد . این سامانه برای اولین بار درسال 1969 وارد خدمت ارتش ایالات متحده شد و درانتهای دهه نود نیز از خدمت خارج گشت ودر حال حاضر نیز با وجود قدیمی بودن ، هنوز در برخی ارتشها نظیر شیلی ، اکوادور، مصر ، مراکش ، تایوان ، تونس در حال خدمت است .

 

 

سامانه دفاع هوایی کوتاهبرد MIM-72 چاپارل

 

https://www.aparat.com/v/iAQvr

 

در این میان رژیم عبری و پرتغال سامانه های خود را بازنشسته کرده اند در نتیجه ارتش پرتغال ممکن است نامزد تحویل این سامانه ها به اوکراین باشد . در همین رابطه داده های وجود دارد که بخش قابل توجهی از 34 دستگاه تحویلی به پرتغال پس از خروج از خدمت در سال 2018 درا نبارها نگهداری می شوند . ارتش مراکش نیزیکی از کاربران فعلی این سامانه بوده  و قرار است با خرید سامانه دفاع هوایی باراک ام ایکس ، و همچنین پاتریوت ، تجهیزات قدیمی تر خود را بصورت ذخیره ، درآورد .

 

 

شناور رزمی لافایت کلاس نیروی دریایی تایوان در حال شلیک نسخه دریاپایه سایدویندر 

 

اما در میان همه این کشورها ، تایوان ، بزرگترین کاربر چاپارل محسوب می شود که در اوایل دهه هشتاد میلادی ، بیشتر از 90 دستگاه از این سیستم دفاع هوایی را تحویل گرفت و منحصرا ، نسخه دریایی آن نیز توسط این کشور معرفی گردید . این مساله باعث شد تا روند روزآمدسازی این سامانه در تایوان ادامه پیدا کند و ممکن است این سامانه همچنان بصورت عملیاتی در اختیار تایپه باشد تا جایی که درسال 2016 یک قرارداد 23 میلیون دلاری برای فروش موشکهای بیشتر میان شرکت سازنده و ارتش تایوان بسته شد که احتمالا کار تحویل تا انتهای سال 2019 به اتمام رسیده است .اگر این مساله صحت داشته باشد ، تایوان با موافقت ایالات متحده بخشی از دارایی های دفاع هوایی خود را به اوکراین منتقل خواهد کرد و این ممکن است انگیزه ای باشد تا علیرغم اینکه ممکن است چین تحریک شود ، سامانه های دفاع هوایی پیشرفته تری به این کشور ارسال گردد .

 

 

ترکیب شاسی اوکراینی و موشک بریتانیایی 

 

با وجود تمامی این مسائل ، اگر سامانه های چاپارل به هردلیلی در دسترس قرارنگیرد ، تلاش های ابداعی نظیر ادغام موشک اسرام برروی یک خودروی چرخدار ممکن است مجددا در دستور کار قرارگیرد . دراین نمونه ، یک حسگرفروسرخ با نصب بر روی یک برجک متحرک نقش پرتابگر را ایفا کرده و امکان نصب ایم-9 ام بر روی آن نیز به نظر امکان پذیر باشد ولی این ترکیب هنوز دراوکراین دیده نشده است .

 

 

سام-13 ارتش اوکراین 

 

سومین مسیر استفاده از سایدویندرهای تحویلی ، انطباق این موشکها با سامانه های دفاع هوایی محصول شوروی سابق است که ازمیان نمونه های موجود ، سامانه سام-13 گوفر ( 9K35  استرلا-10) مناسب ترین شاسی خواهد بود . این سامانه می تواند حالت قبل شدن روی هدف قبل از شلیک و همچنین چرخش سریع برجک را برای سایدویندرها فراهم نماید ولی مهمات استاندارد روسی این سامانه به نظر مقداری کوچکتراز AIM-9M  بوده ، درحالی که می بایست از درون محفظه های خاص شلیک شوند . پیش از شروع جنگ در فوریه 2022 ، ارتش اوکراین ، چیزی در حدود 75 دستگاه سامانه سام-13 در اختیار داشت و برخی از کشورهای اروپای شرقی نظیر بلغارستان ، کرواسی ، چک ، مجارستان و مقدونیه شمالی نیز به این سیستم مسلح هستند در حالی که حداقل 6 دستگاه استرلا-10 ام از سوی جمهوری چک به اوکراین تحویل داده شده است .

از سویی دیگر ، داده های موجود نشان میدهد که ارتش اوکراین در حال انطباق موشک های AIM-7/RIM-7 با سامانه های روسی بوک ( سام-11 ) بوده  و اگر این موشک با سامانه های فوق ترکیب شود ، به نظر مزیت قابل توجهی برای ارتش اوکراین باشد که ذخیره موشکهای بوک اش در حال اتمام است .

 

تعقیب و گریز میان جنگنده اف-18 هورنت و سامانه دفاع هوایی کوتاه برد سام-13

 

https://www.aparat.com/v/9GSeE

 

در مجموع ، اگر AIM-9M در قالب یک سامانه دفاع هوایی به ارتش اوکراین اضافه شود ، با توجه به روند بسیار سریع شلیک موشکهای دفاع هوایی توسط اوکراین و کاهش ذخیره مهمات این نوع سامانه ها ، عرضه نسخه ام سایدویندر که ناتو ذخیره خوبی از آن دراختیار دارد ، می تواند سلاح مناسبی برای سیل شلیک موشکهای کروز و پهپادهای انتحاری روسی درنظر گرفته شود ، در حالی که به نظر ، جایگزین ارزان تری برای موشکهای گران قیمت AIM-9X و IRST-T نیز محسوب می شوند . این روند باعث خواهد شد تا جریان ارسال موشکهای دفاع هوایی به اوکراین ، قطع نگردد .

 

پی نوشت : 

منبع1

منبع 2

منبع3

4- استفاده از مطالب برگردان شده به پارسی درانجمن میلیتاری،براساس قاعده " رعایت اخلاق علمی" منوط به ذکر دقیق منبع است.امیدواریم مدعیان رعایت اخلاق ( بخصوص رسانه های مدعی ارزشمداری )  بدون احساس شرمندگی از رفرنس قرار گرفتن بزرگترین مرجع مباحث نظامی در ایران ، از مطالب استفاده نمایند.