توپهای بدون خان راین متال: ال44 و ال55

[RezaKiani 1,922]

لطفا به بخش مربوطه منتقل شود

توپ 120 میلیمتری ال-44

در اوایل دهه 60 میلادی، یک فرمانده تانک ایرانی به شوروی سابق پناهنده شد و اسرار توپ 105 میلیمتری استاندارد ناتو ،ال-7، را با خود به شوروی برد. ارتش ایران به تازگی به تانکهای ام-60 آمریکایی مجهز شده بود که از توپهای ال-7 بریتانیای بهره می گرفتند. پس از آن، روسها تصمیم گرفتند تا قدرت آتش تانکهای خود را افزایش دهند. در سال 1965، روسها تانک تی-62 ،مسلح شده به یک قبضه توپ بدون خان 115 میلیمتری، را برای اولین بار در معرض نمایش عموم قراردادند. با آنکه ارتش سرخ تی-62 را در سال 1969 به خدمت گرفت بلافاصله کار بر روی تانک جدید تی-64 مجهز به یک قبضه توپ 125 میلمیتری آغازشد و تنها 3 سال بعد بود که تانک تی-72 با همان توپ به ارتش سرخ و کشورهای عضو پیمان ورشو تحویل داده شد.

پس از نبرد سلطان یعقوب (لبنان 1982)، اسرائیل ادعاکرد که توانسته 9 دستگاه تی-72 سوریه را با تانکهای مرکاوا-2 منهدم کند. نسلهای اول و دوم مروکاوای اسرائیل از توپ ال-7 استفاده می کردند. روسها در کوبیانکا چند گلوله زره شکاف 105 میلیمتری ساخت اسرائیل را بر روی تی-72 آزمایش کردند و به این نتیجه رسیدند که این گلوله ها توانایی نفوذ به زره جلویی تی-72 ، و نه برجک آن، را دارند. در پاسخ، روسها تی-72ام1 را ارائه کردند که اسرائیل را وادار کرد تا به دنبال یک توپ 120 میلیمتری برای تانکهایش بگردد. از طرف دیگر، آمریکایی ها نیز برای جایگزین کردن ال-7 های تانکهایشان به مشکل برخورده بودند.

در سال 1963 آلمان و آمریکا درگیر یک پروژه مشترک برای ساخت تانک جدیدی با نام ام بی تی-70 بودند. قراربود که ام بی تی-70 به یک قبضه توپ 152 میلیمتری با گلوله گذار خودکار مجهز شود که توانایی شلیک موشکهای ضدتانک ام جی ام-51 را نیز داشته باشد. طراحی این توپ بر عهده شرکت راین متال از آلمان (غربی) گذاشته شد. ساخت توپ 152 میلیمتری به مشکلات فنی برخورد کرد و راین متال تصمیم گرفت تا طراحی یک توپ 120 میلیمتری بدون خان را آغازکند. در نهایت، محدودیت های مالی سبب لغو پروژه ام بی تی-70 در سال 1971 شدند.

راین متال با نگرانی از ناتوانی ال-7 در برابر تانکهای جدید بلوک شرق، توسعه توپ جدیدش را در سال 1965 آغازکرد. در سال 1967 دولت آلمان دوباره پرونده بهسازی لئوپارد-1 را بازکرد. نمونه های اولیه در سالهای 69 و 70 تکمیل شدند و کمی بعد پروژه به سوی ساخت تانک جدیدی با نام لئوپارد-2 چرخید. اولین نمونه تانک جدید در سال 1972 ساخته شده و به یک قبضه توپ 105 میلیمتری بدون خان مسلح شد. بین سالهای 72 تا 75 تعداد 17 دستگاه لئوپارد-2 آزمایشی ساخته شدند. در سال 1974 ،پس از ده سال پژوهش، ساخت توپ بدون خان راین متال به پایان رسید و 7 دستگاه از لئوپارد-2ها به توپ جدید ،با نام ال-44، مجهز شدند. پس از مراحل مختلف آزمایش تولید انبوه ال-44 در سال 1979 آغازشد.

اولین آبرامز مجهز شده به ال-44 در سال 1985 از خط تولید بیرون آمد. کمی بعد، شرکت آمریکایی جنرال دینامیکز لیسانس ساخت ال-44 را خرید و پس از بهسازی آن را با نام توپ ام-256 تولید کرد.

اسرائیل نیز در دهه 80 برای نسل جدید تانکهایش ، مرکاوا-3، توپ ال-44 را انتخاب کرد. آنها نیز لیسانس ساخت ال-44 را از آمریکایی ها خریدند و پس از بهسازی های مورد نظرشان آن را با نام ام جی-251 تولیدکردند. تعدادی از ام-60 های ترکیه نیز با گونه ای از ال-44 ،ام جی-253، مسلح شدند.

5.2متر طول لوله ال-44 بوده و وزن لوله آن به 1190 کیلوگرم بالغ می شود. وزن توپ با ملحقات آن به 3317 کیلوگرم می رسد. لوله ال-44 دارای پوششی از فلز کروم است تا طول عمر آن افزایش یابد. در اصل، طول عمر لوله ال-44 بین 400 تا500 شلیک است اما استفاده از خرجهای جدید طول عمر لوله را تا 260 شلیک و حتی در بعضی موارد تا50 شلیک کاهش داده است. سیستم مهار عقب نشینی توپ از 2 کندکننده هیدرولیکی و پنوماتیکی تشکیل شده است.

پس از ال-7 بریتانیایی می توان ال-44 را پر طرفدارترین توپ نصب شده بر روی تانکهای غربی دانست. تا کنون ال-44 بر روی تانکهای زیر نصب شده است:

آلمان:لئوپارد-1( به صورت آزمایشی)، لئوپارد-2 (همه نمونه ها تا آ-5)
آمریکا: ام-1 آبرامز(همه نمونه ها)
ژاپن: تایپ-90
کره جنوبی: کا-1آ1
اسرائیل: صبرا(ام-60 بهسازی شده)؛ مرکاوا-3؛ مرکاوا-4

ال-44 می تواند طیف وسیعی از مهمات متعارف یا جدید را شلیک کند. شرکت راین متال و همچنین آمریکا واسرائیل مهمات جدیدی را برای این توپ طراحی کردند. راین متال در ابتدا گلوله دی ام-23 را برای این توپ طراحی کرد که خود بر اساس گلوله اسرائیلی ام-111 ساخته شده بود. دی ام-23 گلوله زره شکاف با مغزی تنگستن بود که با استفاده از انرژی جنبشی در زره تانک نفوذ می کرد. پس از مدتی دی ام-23 با دی ام-33 جایگزین شد. گفته می شود که دی ام-33 می تواند با شلیک از فاصله 2000 متری در یک قطعه فولاد به قطر 56 سانتیمتر نفوذکند. کمی بعد، راین متال با کمک فرانسه گلوله زره شکاف دی ام-43 را ساخت.

آمریکایی ها نیز برای ال-44 های بومی خود دست به طراحی مهمات گوناگونی زده اند. مهمات اصلی آمریکایی ها گلوله زره شکاف ام-829 است که از مغزی اورانیوم ضعیف شده استفاده می کند. بعدها نمونه های پیشرفته تر ام-829 نیز ساخته شدند. این گلوله در جنگ اول خلیج فارس با موفقیت بر علیه تانکهای عراقی بکارگفته شد و از سوی سربازان آمریکایی با نام مستعار "گلوله نقره ای" شناخته می شود. در سال 2002 گلوله جدید ام829آ3 ساخته شد که ادعا می شود می تواند در پیشرفته ترین زره های واکنشی-انفجاری ساخت روسیه نفوذکند. ارتش آمریکا از گلوله تخریب کننده ام-908 برای انهدام سنگرها و استحکامات استفاده می کند. ام-908 پس از نفوذ به دیوار سنگر و در داخل آن منفجر می شود و می تواند بیشترین آسیب را به افراد داخل سنگر وارد سازد.

گلوله های گوناگون دیگری نیز برای ال-44 ساخته شده اند که از میان آنها می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:

گلوله ضدزره با قدرت انفجاری بالا و خرج شکل دار
گلوله چندمنظوره ام-830 ضدتانک-ضدهلیکوپتر
گلوله ضدنفر ام-1028ترکش شونده با گلوله های تنگستن
گلوله با قدرت انفجاری بالا و پره های تثبیت کننده
موشک هدایت لیزری ضدزره-ضدهلیکوپتر لاهات ساخت اسرائیل

توپ 120 میلیمتری ال-55

در دهه 80 توسعه تانکهای جدید روسی مانند تی-80 سبب شد تا کشورهای غربی به افزایش توان رزمی تانکهایشان بیاندیشند. تی-80 از زره جدیدی ساخته شده از مواد مرکب بهره می برد. تی-72ها نیز تحت یک برنامه بهسازی گسترده قرارگرفتند تا به استانداردهای تی-80 ارتقاء پیداکنند. در سال 1985 نسل جدیدی از تی-72 با نام تی-72بی معرفی شد که از سیستم جدید حفاظتی لایه لایه استفاده می کرد. زره به کار رفته در برجک تی-72بی حتی از تی-80 نیز برتر بود و در درجه اول برای حفاظت در برابر موشکهای ضدتانک طراحی شده بود.

در سال 1990 کاملا آشکارشده بود که ال-44 به اندازه کافی قدرتمند نیست تا از پس تی-72بی یا تی-80 برآید و برنامه طراحی توپ 120 میلیمتری جدیدی در دستور کار راین متال قرارگرفت.

در همان زمان بود که آلمان غربی پروژه لئوپارد-3 را آغازکرد هر چند که پروژه جدید با فروپاشی شوروی در سال 1991 کنارگذاشته شد. در اکتبر همان سال کشورهای سوئیس، هلند و آلمان غربی موافقتنامه ای را در جهت مدرن سازی لئوپارد-2های موجودشان امضاکردند. قسمتی از این برنامه بهسازی، ارتقاء توپهای ال-44 موجود برای صرفه جویی در هزینه طراحی و ساخت یک توپ جدید بود.

این توپ باید می توانست با استفاده از مهمات ال-44 به برد بیشتری دست پیداکند. به علاوه، مهمات جدیدی برای این توپ نیز طراحی شد که می توانستند با سرعت دهانه بالاتری شلیک شوند. توپهای جدید ال-55 نام گرفته و بر روی نمونه های جدید لئوپارد-2 نصب شدند.

ال-55 تقریبا 25درصد بلندتر از ال-44 بوده و سنگین تر از نیای خود می باشد. ال-55 با سرعت دهانه بالاتر (1750متر/ثانیه) می تواند با استفاده از همان گلوله های ال-44 به برد بیشتر و قدرت نفوذ بهتری دست پیداکند. برای ال-55 گلوله زره شکاف جدید دی ام-53 طراحی شده است که برد درگیری با ال-55 را تا 4000 متر افزایش می دهد.

از دید نظری هر تانک مسلح به ال-44 را می توان به ال-55 نیز مسلح کرد. بریتانیا برای برنامه بهسازی تانکهای چالنجر-2 خود توپ ال-55 را مورد ارزیابی قرارداده است. امروزه تانکهای لئوپارد-2آ6 و کا2 کره ای به ال-55 مجهز شده اند. اسپانیا و یونان نیز تانکهای لئوپارد-2 خود را با ال-55 ارتقاء دادند. احتمالا ال-55 تا سالها در خدمت باقی خواهدماند و طرفداران بیشتری خواهدیافت.

پي نوشت: متاسفانه عكس اين توپها رو نداشتم اگر كسي از دوستان عكس اين توپهاي رو داره (البته عكس بر روي تانك يا برجك رو نمي خوام فقط عكس توپ خالي) لطف كنه و در تاپيك قرار بده.

نويسنده:رضاکیانی موحد
منبع: ماهنامه جنگ افزار

[Azarakhsh 1,068]

جناب رضا کیانی دست شما درد نکنه بسیار مطلب توپی بود!!

سعید جان لطفا یه فکری به حال دکمه ی تشکر بکن!!

[Babakim1 46]

[color=brown]با تشكر از RezaKiani عزيز ، به بخش تسليحات زميني انتقال يافت .[/color]

[jackturbo 19]

برادر کیانی عزیز عجب موضعات نابی رو انتخاب می کنی خیلی وقت بود می خواستم سیر تکاملی توپهای مورد استفاده در تانکها رو بخونم که شما زحمتشو کشیدی دستت درد نکنه

[jetfighter 4]

دوستان L55 بهتره یا 2A82 آرماتا؟