دانستني هايي از دريا و دريانوردي در ايران باستان

[nozheh 64]

[color=red]از دوستان عزيز خواهش ميكنم اين تاپيك رو به انجمن مربوطه انتقال دهيد.[/color]

پهنه گسترده ايران زمين در دوران باستان داراي مرزهاي دريايي و رودخانه هاي پرآب و قابل كشتيراني بوده است. از اين رو توجه به دريا و دريانوردي و فراهم كردن وسايل آب پيماي مناسب نيز در آن دوران مورد توجه بوده است. آنچه در پي‌مي‌آيد اشاره به برخي از نوآوري ها و پيشرفت هاي نياكان ما در اين زمينه است.
كشتي سازي:
آب هاي نيلگون درياي پارس ، درياي مكران( عمان )، و اقيانوس هند، همچنين رودخانه هاي جنوب غربي ايران، از ديرباز پهنه دريانوردي و درياپويي ايرانيان بوده است، در شاهنامه فردوسي، چندين بار، از كشتي سازي و كشتيراني ايرانيان، سخن رانده شده است، قدمت و پيشينه اين رشته از دانش و فن مهندسي ايرانيان را از سروده‌هاي فردوسي مي‌توان دريافت. فردوسي از جمشيد ، پادشاه پيشدادي، به عنوان نخستين انساني كه هنر غواصي و صنعت كشتي سازي و دريانوردي را به ديگران آموخت، نام برده است.
گذر كرد زان پس به كشتي برآب
زكشور به كشور برآمد شتاب
كشتيراني در آب هاي ايران از ديرباز انجام مي‌شده و با توجه به اين سنت دريانوردي ، نيار به كشتي سازي و سودجستن از ابزارهاي دريانوردي در ايران وجود داشته است. نخستين كشتي هايي كه در رود خانه هاي آمد و شد مي‌كردند، به شكل هاي گوناگون ساخته مي‌شدند و ابزار حركت دادان آن ها پارو بوده است.
نبرد ناوهاي ايراني در زمان هخامنشيان ، بزرگترين كشتي هاي جنگي زمان خود بودند كه سه رديف پاروزن و بادبان داشتند و با سرعت ٨٠ ميل دريايي در روز حركت مي‌كردند . هر نبرد نام شامل ٢٠٠ جنگجو بود كه ٣٠ نفر از آن ها سربازان زبده پارسي و تكاور، بوده اند. نيروي دريايي ايران در زمان ساسانيان نيز، قدرت بي‌چون و چرا در درياي پارس و اقيانوس هند بوده است كه زيربناي فرهنگ دريانوردي و درياپويي مسلمانان را تشكيل داد.
شاخص خورشيدي
پيشنه تعيين تغيير زمان از راه اندازه گيري سايه آفتاب به زمان باستان برمي‌گردد. در آغاز، شاخص هاي خورشيدي، ويژه اندازه گيري زمان و حركت خورشيد، از سايه ساختمان ها و درختان تشكيل مي‌شده است. به تدريج ، با گذشت زمان از ابزارهايي كه به صورت شاخص قايم روي صفحه‌اي قرار داده مي‌شده، ساخته شدند. شاخص هاي آفتابي معمولا ارتفاع خورشيد و عرض جغرافيايي روزانه را مشخص كردند.
علاوه بر اين شاخص ها، شواهدي هم در دست است كه ايرانيان از ابزارهاي آفتابي ديگري براي مشخص ساختن طول جغرافيايي و جهت سود مي‌جستند.
استفاده از آتش در صنايع نظامي‌
كاربرد آتش در جنگ، براي سوزاندن كشتي ها و تاسيسات دريايي دشمن، از دوران باستان رايج بوده است. در ارتش ايران، هم در نيروي زميني و هم در نيروي دريايي همواره گروهي به نام نفت انداز، نپتان يا نفات، با لباس هاي ويژه خود ماموريت پرتاب مواد قيري و نفتي را به عهده داشته اند.
ساده ترين روش، پرتاب آتش با تير بوده است. اين روش سپس به صورت پرتاب ظرفي از آتش، نارنجك مانند، تكامل پيدا كرد. براي پرتاب ظرف هاي بزرگ از ابزارهاي مكانيكي ، همچون منجنيق، سود مي‌جستند. نفت يا نپتا، كه در شاهنامه از آن تحت عنوان قاروره ياد شده است، تا مدت ها جزو اسرار نظامي‌بود.
پروكوپيوس ، تاريخ نگار رومي‌در سده ششم ميلادي، از روغن مادها نام مي‌برد و مي‌گويد كه ايرانيان، ظرف هايي از روغن مادها و گوگرد را پر مي‌كنند، آن ها را آتش مي‌زنند و به سوي دشمن پرتاب مي‌كنند. پروكوپيوس مي‌گويد كه اين ماده در روي آب شناور مي‌مانده و به هنگام تماس، كشتي هاي دشمن را به آتش مي‌كشيده است.
ابزار نمايش و پردازش حركت سيارات
از جمله ابزارهايي كه ريشه هاي تاريخي آن را نياز به مطالعات ستاره شناسي و دريانوردي تشكيل مي‌دهد، ابزارهاي نمايش حركت سيارات، زمين و خورشيد و همچنين محاسبات زاويه اي و طولي به كار مي‌رفته است. اينكه ايرانيان دست كم ١٥٠٠ سال پيش از اروپاييان مي‌توانستند طول جغرافيايي را، به ويژه در دريا،از نصف النهار مبدا( نيمروز – سيستان) حساب كنند، از سوي بسياري از دانشمندان و تاريخ نگاران پذيرفته شده است. اين محاسبات و پردازش هاي پيچيده، بدون سودجستن از ابزارهايي كه در مثلثات و محاسبات زاويه اي به كار مي‌رود، غير ممكن بوده است. يكي از اين ابزارها كه در لاتين اكواتوريوم، ناميده مي‌شود براي تعيين مدار خورشيد و سيارات به كار مي‌رفته است.
مواد نفتي
مواد نفتي به صورت هاي گوناگون در جهان باستان، ( ايران و ميان رودان) شناخته شده و به كار برده مي‌شده است. گذشته از استفاده هاي سوختي و گرمايي كه از آغاز عمل شناخت قير و برداشت هاي متافيزيكي از آتش و آتش جاويدان بوده، در دانش و فناوري استفاده مي‌شده است. كاربرد آن به صورت عامل جسباننده، عايق بندي كننده و ملات بوده است. ايرانيان ، كف كشتي ها را قيراندود و نفوذناپذير مي‌ساخته‌اند.
چكيده نويسي
در دربار پادشاهان ايراني، گروهي از دبيران وظيفه داشتند كه گزارش هاي رسيده از اطراف كشور را كوتاه بنويسيد و به مقامات بالاتر ارايه دهند. در امر دريانوردي وكشتيراني هم نياز دريانوردان ايراني در به همراه داشتن چكيده اي از سفرهاي پيشين ديگر دريا پويان در مسيرهاي دريايي، باعث گسترش اين فن در ميان دريانوردان بوده است.
منبع : پيام دريا شماره 164منبع t-z-a.org

[daria 24]

سلام
[quote]ايرانيان دست كم ١٥٠٠ سال پيش از اروپاييان مي‌توانستند طول جغرافيايي را، به ويژه در دريا،از نصف النهار مبدا( نيمروز – سيستان) حساب كنند[/quote]
اين نكته خيلي جالب بود يادمه داشتم سفر نامه ي واسكودوگاما رو مي خوندم يه جايي نوشته بود يه ايرانيو اسير مي كنن و ... بعد نوشته بود هي اين پرتغاليا درباره ي طول و عرض جغرافيايي حرف مي زدن و مي گفتن كه تو داري مارو اشتباه راهنمايي مي كني آخرشم گفته بود فكر نكنم اين ايرانيه اصلا بدونه طول و عرض جغرافيايي چيه
پيشنهاد مي كنم اين چهار تا تاپيكپ ادغام كنيد
يكيش همين تاپيك سه تايه ديگه
[url]http://military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=2395&start=0[/url]

[url]http://military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=1489[/url]

[url]http://military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=8592[/url]

[ali24 8]

راستي كسي ميدونه چي شد كه يهويي اينقدر از تكنولوژي و علوم عقب مونديم٠ ما ايرانيان يه زماني امپراتوري داشتيم ولي بعد ٠٠٠ من نميدونم اشكال كارمون كجا بود كه اينطوري شد كسي ميدونه؟

[Ernesto_Rommel 11,417]

به عبارت بهتر میشه گفت اگر بیشتر از قبل اسلام نبوده کمتر ازش اون هم نبوده ... حد وسط ...
و اگر بخواهیم در قیاس کلی یعنی ممکلت داری و... بگیریم یقینا وضع قبل اسلام بهتر بوده اما اگر بحث هنر و... میشه گفت اسلام یه کم وضعش بهتره اما در کل میشه گفت هر دو باعث اعتلای ایران شدند اما این دلیلی دین و.. نیست دلیل مردمان ایران هست ... دین نقش داشته اما ....

و البته باید توجه داشت مردمان ایران در زمان باستان اقتدار بشتری داشتند تا بعد اسلام ....

یا حق

[Blaze 90]

[quote]راستي كسي ميدونه چي شد كه يهويي اينقدر از تكنولوژي و علوم عقب مونديم٠ ما ايرانيان يه زماني امپراتوري داشتيم ولي بعد ٠٠٠ من نميدونم اشكال كارمون كجا بود كه اينطوري شد كسي ميدونه؟ [/quote]



از وقتي كه هرج و مرج شد و هر خاني تو هر دهي اعلا ماستقلال كرد و حكومت شد باند و باند بازي و مملكت رئيس مشخصي نداشت و هركي رئيس ميشد اول به فكر محكم كردن جا پاي خوش و قومش بود و بعد به فكر كشور گشايي!
از زماني كه فكر شاهان شد خزانه و علم و دانش روز رفت به بايگاني تاريخ
از زماني كه به دانشمندان بها داده نشد و عوض دانشمندان حكيم دلقك ها و شاعران مفت خور و چاپلوس دربار رو احاطه كردند
و كلا از زماني كه پول شد همه چيز و بي پولي شد بي هيچي